[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.17,0:00:02.62,Default,,0000,0000,0000,,Здагадаецеся, што гэта? Dialogue: 0,0:00:04.08,0:00:08.23,Default,,0000,0000,0000,,А калі б я сказала, што існуе месца,\Nдзе істоты зроблены са шкла? Dialogue: 0,0:00:08.25,0:00:11.27,Default,,0000,0000,0000,,Ці што ёсць такія формы жыцця,\Nякія мы не можам пабачыць, Dialogue: 0,0:00:11.27,0:00:14.31,Default,,0000,0000,0000,,але касманаўты бачаць іх пастаянна? Dialogue: 0,0:00:14.33,0:00:18.56,Default,,0000,0000,0000,,Гэтыя нябачныя шкляныя істоты ‒ \Nзусім не іншапланяцяне. Dialogue: 0,0:00:18.58,0:00:20.23,Default,,0000,0000,0000,,Гэта дыятомы: Dialogue: 0,0:00:20.25,0:00:22.30,Default,,0000,0000,0000,,фотасінтэтычныя, аднаклеткавыя\Nводарасці, Dialogue: 0,0:00:22.30,0:00:26.41,Default,,0000,0000,0000,,якія вырабляюць кісларод і спрыяюць\Nзасейванню хмар у планетарным маштабе. Dialogue: 0,0:00:26.41,0:00:30.36,Default,,0000,0000,0000,,Яны маюць незвычайна сканструяваны\Nэкзашкілет зроблены з... Dialogue: 0,0:00:30.36,0:00:32.68,Default,,0000,0000,0000,,‒ правільна, шкла. Dialogue: 0,0:00:32.68,0:00:36.90,Default,,0000,0000,0000,,Іх можна пабачыць з космасу\Nў разнакаляровых вірах акіяну. Dialogue: 0,0:00:36.90,0:00:37.99,Default,,0000,0000,0000,,А калі яны паміраюць, Dialogue: 0,0:00:37.99,0:00:40.88,Default,,0000,0000,0000,,іх шкляныя панцыры ідуць\Nглыбока на самае дно акіянаў, Dialogue: 0,0:00:40.88,0:00:42.28,Default,,0000,0000,0000,,забіраючы вуглярод з паветра Dialogue: 0,0:00:42.28,0:00:43.22,Default,,0000,0000,0000,,з сабой у магілу. Dialogue: 0,0:00:43.22,0:00:47.45,Default,,0000,0000,0000,,Што вядзе да значнага змяншэння\Nколькасці вугляроду ў акіянах. Dialogue: 0,0:00:47.45,0:00:49.89,Default,,0000,0000,0000,,Мы жывем на планеце, поўнай чужакоў. Dialogue: 0,0:00:49.89,0:00:52.73,Default,,0000,0000,0000,,Існуе столькі дзіўных формаў жыцця,\Nі трэба іх вывучаць. Dialogue: 0,0:00:52.73,0:00:55.62,Default,,0000,0000,0000,,Звычайна яны жывуць на краі свету. Dialogue: 0,0:00:55.62,0:00:58.94,Default,,0000,0000,0000,,Мы іх не заўважаем і не разумеем. Dialogue: 0,0:00:58.94,0:01:01.88,Default,,0000,0000,0000,,Адзін з такіх краёў свету ‒ Антарктыда. Dialogue: 0,0:01:01.88,0:01:03.75,Default,,0000,0000,0000,,Калі мы звычайна \Nдумаем пра Антарктыду, Dialogue: 0,0:01:03.75,0:01:06.01,Default,,0000,0000,0000,,то ўяўляем штосьці\Nмёртвае і бясплоднае, Dialogue: 0,0:01:06.01,0:01:08.17,Default,,0000,0000,0000,,акрамя некалькіх пінгвінаў. Dialogue: 0,0:01:08.17,0:01:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Але Антарктыда заслугоўвае\Nтытулу палярнага аазісу жыцця, Dialogue: 0,0:01:12.12,0:01:16.37,Default,,0000,0000,0000,,дзе жыве безлік \Nпроста неверагодных істотаў. Dialogue: 0,0:01:16.37,0:01:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Але чаму іх не было \Nў апошняй перадачы пра прыроду? Dialogue: 0,0:01:19.56,0:01:22.52,Default,,0000,0000,0000,,Нуу, таму што яны ціха чакаюць\Nпад снегам і льдом, Dialogue: 0,0:01:22.52,0:01:24.70,Default,,0000,0000,0000,,зусім намі не заўважаныя. Dialogue: 0,0:01:24.70,0:01:25.99,Default,,0000,0000,0000,,Гэта мікробы ‒ Dialogue: 0,0:01:25.99,0:01:28.90,Default,,0000,0000,0000,,маленькія расліны і жывёлы,\Nшто жывуць унутры ледавікоў, Dialogue: 0,0:01:28.90,0:01:30.84,Default,,0000,0000,0000,,пад акеанічным ільдом, Dialogue: 0,0:01:30.84,0:01:32.62,Default,,0000,0000,0000,,і плаваюць у падледніковых\Nпрудах. Dialogue: 0,0:01:32.62,0:01:35.70,Default,,0000,0000,0000,,І яны не менш харызматычныя,\Nчым уся вядомая мегафаўна, Dialogue: 0,0:01:35.70,0:01:39.33,Default,,0000,0000,0000,,якую мы звычайна бачым\Nу прыродазнаўчых праграмах. Dialogue: 0,0:01:39.33,0:01:43.71,Default,,0000,0000,0000,,Але як можна прымусіць людзей\Nвывучаць тое, што яны не могуць убачыць? Dialogue: 0,0:01:43.71,0:01:46.74,Default,,0000,0000,0000,,Нядаўна я цягам пяці тыдняў\Nкіравала экспедыцыяй у Антарктыду, Dialogue: 0,0:01:46.74,0:01:51.08,Default,,0000,0000,0000,,каб нарэшце зняць дзікую прыроду \Nў мікробным маштабе. Dialogue: 0,0:01:51.08,0:01:53.15,Default,,0000,0000,0000,,Я ўзяла з сабой \N185 кілаграмаў абсталявання Dialogue: 0,0:01:53.15,0:01:54.83,Default,,0000,0000,0000,,і загрузілася ў ваенны самалёт. Dialogue: 0,0:01:54.83,0:01:56.43,Default,,0000,0000,0000,,Я прывезла мікраскопы, Dialogue: 0,0:01:56.43,0:02:00.16,Default,,0000,0000,0000,,каб вывучыць і засняць \Nгэтых мікраскапічных экстрэмафілаў. Dialogue: 0,0:02:00.16,0:02:03.57,Default,,0000,0000,0000,,Усё гэта, каб малазразумелая экасістэма,\Nу якой мы жывем, Dialogue: 0,0:02:03.57,0:02:06.18,Default,,0000,0000,0000,,стала для нас больш яснай. Dialogue: 0,0:02:06.18,0:02:08.29,Default,,0000,0000,0000,,Каб засняць гэтых нябачных істот у руху, Dialogue: 0,0:02:08.29,0:02:09.95,Default,,0000,0000,0000,,мне трэба было дабрацца да іх дому. Dialogue: 0,0:02:09.95,0:02:14.11,Default,,0000,0000,0000,,Я рызыкнула пагрузіцца глыбей пад лёд. Dialogue: 0,0:02:14.11,0:02:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Штогод акеанічны лёд амаль падвойвае\Nвелічыню Антарктыды. Dialogue: 0,0:02:18.50,0:02:21.23,Default,,0000,0000,0000,,Каб паглядзець, што там,\Nза трыма метрамі льда, Dialogue: 0,0:02:21.23,0:02:24.95,Default,,0000,0000,0000,,я спусцілася па доўгай, металічнай трубе,\Nустаўленай ў акеанічны лёд, Dialogue: 0,0:02:24.95,0:02:28.24,Default,,0000,0000,0000,,бо хацела паназіраць за\Nсхаванай, але поўнай жыцця экасістэмай. Dialogue: 0,0:02:28.48,0:02:34.55,Default,,0000,0000,0000,,Я была наўпрост паміж акеанічным дном\Nі зіхоткай столяй з ільду. Dialogue: 0,0:02:34.55,0:02:36.65,Default,,0000,0000,0000,,Вось як гэта выглядала звонку. Dialogue: 0,0:02:36.65,0:02:39.66,Default,,0000,0000,0000,,Гэта было проста магічна. Dialogue: 0,0:02:39.66,0:02:43.08,Default,,0000,0000,0000,,Некаторыя знаходкі, як ракушкавыя, \Nаказаліся проста цудоўнымі, Dialogue: 0,0:02:43.08,0:02:46.47,Default,,0000,0000,0000,,а яшчэ там была безліч прыгожых, \Nгеаметрычных дыятомаў. Dialogue: 0,0:02:46.47,0:02:49.56,Default,,0000,0000,0000,,Затым я выправілася ў даследчую вандроўку\Nу рэгіён Сухіх Далінаў Dialogue: 0,0:02:49.56,0:02:50.92,Default,,0000,0000,0000,,на пару тыдняў. Dialogue: 0,0:02:50.92,0:02:54.24,Default,,0000,0000,0000,,98 працэнтаў Антарктыды\Nпакрытыя льдом, Dialogue: 0,0:02:54.24,0:02:58.11,Default,,0000,0000,0000,,а Сухія Даліны ‒ найбуйнейшы\Nабшар Антарктыды, дзе можна пабачыць, Dialogue: 0,0:02:58.11,0:03:01.94,Default,,0000,0000,0000,,як сам кантынент выглядае пад ільдом. Dialogue: 0,0:03:01.94,0:03:04.17,Default,,0000,0000,0000,,Я ўзяла пробу бактэрый з\NКрывавых Вадаспадаў ‒ Dialogue: 0,0:03:04.17,0:03:07.48,Default,,0000,0000,0000,,прыроднай з'явы, калі з падлёдных \Nвадаёмаў выдзяляецца аксід жалеза. Dialogue: 0,0:03:07.48,0:03:12.06,Default,,0000,0000,0000,,Яшчэ крыху больш за дзесяцігоддзе таму\Nгэта месца лічылася безжыццёвым. Dialogue: 0,0:03:12.06,0:03:15.25,Default,,0000,0000,0000,,Я залезла на ледавік,\Nкаб прасвідраваць дзіру ў яго нетрах, Dialogue: 0,0:03:15.25,0:03:18.75,Default,,0000,0000,0000,,і ўбачыць безліч крэпкіх істотаў,\Nшто там жывуць Dialogue: 0,0:03:18.75,0:03:21.39,Default,,0000,0000,0000,,на розных слаях ільда. Dialogue: 0,0:03:21.39,0:03:23.29,Default,,0000,0000,0000,,Гэтыя так званыя "крыяканітавыя дзіры" Dialogue: 0,0:03:23.29,0:03:25.80,Default,,0000,0000,0000,,фармуюцца, калі маленькія кавалкі\Nцёмнага пылу Dialogue: 0,0:03:25.80,0:03:27.62,Default,,0000,0000,0000,,трапляюць на ледавік, пачынаюць таяць Dialogue: 0,0:03:27.62,0:03:31.48,Default,,0000,0000,0000,,і становяцца вадкімі дзіркамі,\Nякія потым зверху замярзаюць. Dialogue: 0,0:03:31.48,0:03:34.42,Default,,0000,0000,0000,,Яны захоўваюць сотні кавалкаў пылу\Nўнутры ледавіка, Dialogue: 0,0:03:34.42,0:03:36.33,Default,,0000,0000,0000,,як невялікія выспы-сусветы, Dialogue: 0,0:03:36.33,0:03:38.54,Default,,0000,0000,0000,,кожная з якіх мае сваю экасістэму. Dialogue: 0,0:03:38.54,0:03:41.26,Default,,0000,0000,0000,,Некаторых істотаў, што яна знайшла,\Nвы, магчыма, пазнáеце. Dialogue: 0,0:03:41.26,0:03:42.93,Default,,0000,0000,0000,,Напрыклад, чароўныя ціхаходкі ‒ Dialogue: 0,0:03:42.93,0:03:44.43,Default,,0000,0000,0000,,я іх абажаю! Dialogue: 0,0:03:44.43,0:03:46.96,Default,,0000,0000,0000,,Нібыта маленькія\Nмядзведзі-мармеладкі з кіпцюрамі. Dialogue: 0,0:03:46.96,0:03:48.98,Default,,0000,0000,0000,,Іх яшчэ называюць вадзянымі мядзведзікамі. Dialogue: 0,0:03:48.98,0:03:50.74,Default,,0000,0000,0000,,Яны вядомыя сваёй суперздольнасцю, Dialogue: 0,0:03:50.74,0:03:53.21,Default,,0000,0000,0000,,якая дазваляе ім выжываць\Nу экстрэмальных умовах, Dialogue: 0,0:03:53.21,0:03:56.06,Default,,0000,0000,0000,,нават у вакууме космасу. Dialogue: 0,0:03:56.06,0:03:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Але не трэба быць касманаўтам\Nці ехаць на Антарктыду, каб іх знайсці. Dialogue: 0,0:03:59.38,0:04:01.40,Default,,0000,0000,0000,,Яны жывуць у імху па ўсім свеце, Dialogue: 0,0:04:01.40,0:04:04.25,Default,,0000,0000,0000,,ад расколін тратуару да паркаў. Dialogue: 0,0:04:04.25,0:04:08.29,Default,,0000,0000,0000,,Хутчэй за ўсё, вы праходзіце між тонамі \Nгэтых нябачных жывёлаў штодня. Dialogue: 0,0:04:08.29,0:04:10.48,Default,,0000,0000,0000,,Іншыя істоты могуць\Nтолькі выглядаць знаёмымі, Dialogue: 0,0:04:10.48,0:04:12.62,Default,,0000,0000,0000,,і пры гэтым быць дзівакамі, \Nяк круглыя чэрві. Dialogue: 0,0:04:12.62,0:04:14.72,Default,,0000,0000,0000,,Не будучы ні змеямі, \Nні землянымі чарвякамі, Dialogue: 0,0:04:14.72,0:04:16.62,Default,,0000,0000,0000,,круглыя чэрві ‒ істоты ўнікальныя. Dialogue: 0,0:04:16.62,0:04:20.34,Default,,0000,0000,0000,,Яны не могуць ані аднаўляцца\Nяк звычайныя чэрві, ані паўзці як змеі. Dialogue: 0,0:04:20.34,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Але маюць маленькія кінжалы-іголкі ў роце, Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:27.71,Default,,0000,0000,0000,,з дапамогай якіх яны ловяць здабычу\Nі затым высмоктваюць яе вантробы. Dialogue: 0,0:04:27.71,0:04:29.72,Default,,0000,0000,0000,,На кожнага чалавека на планеце Dialogue: 0,0:04:29.72,0:04:33.87,Default,,0000,0000,0000,,існуе 57 мільярдаў круглых чарвякоў. Dialogue: 0,0:04:33.87,0:04:36.50,Default,,0000,0000,0000,,Частку з іх вы можаце зусім не распазнаць. Dialogue: 0,0:04:36.50,0:04:38.42,Default,,0000,0000,0000,,Але яны жывуць не менш цікавым жыццём. Dialogue: 0,0:04:38.42,0:04:43.21,Default,,0000,0000,0000,,Як, напрыклад, калаўроткі з каронамі, \Nякія ператавараюцца ў Румба-рты, Dialogue: 0,0:04:43.21,0:04:45.56,Default,,0000,0000,0000,,альбо інфузорыі \Nз такім празрыстым страваваннем, Dialogue: 0,0:04:45.56,0:04:47.38,Default,,0000,0000,0000,,што пра яго часам не хочацца ведаць. Dialogue: 0,0:04:47.38,0:04:52.09,Default,,0000,0000,0000,,Ці цыянабактэрыі, што выглядаюць\Nяк рассыпанае канфеці ў сподку Петры. Dialogue: 0,0:04:52.09,0:04:55.75,Default,,0000,0000,0000,,Вельмі часта тое, што мы бачым у медыя, ‒ Dialogue: 0,0:04:55.75,0:04:58.99,Default,,0000,0000,0000,,гэта насканаваныя электрамікраскопамі\Nмікраарганізмы, Dialogue: 0,0:04:58.99,0:05:01.21,Default,,0000,0000,0000,,што выглядаюць, як страшныя монстры. Dialogue: 0,0:05:01.21,0:05:04.62,Default,,0000,0000,0000,,А без назірання іх рухаў,\Nіх жыццё выглядае для нас ілюзорным, Dialogue: 0,0:05:04.62,0:05:07.96,Default,,0000,0000,0000,,нават негледзячы на тое, \Nшто яны атачаюць нас паўсюль. Dialogue: 0,0:05:07.96,0:05:09.71,Default,,0000,0000,0000,,Як яны жывуць? Dialogue: 0,0:05:09.71,0:05:12.21,Default,,0000,0000,0000,,Як узаемадзейнічаюць з асяроддзем? Dialogue: 0,0:05:12.21,0:05:15.100,Default,,0000,0000,0000,,Калі б вы толькі бачылі фота пінгвіна\Nў заапарку, Dialogue: 0,0:05:15.100,0:05:19.54,Default,,0000,0000,0000,,але не бачылі б яго нажыва, \Nкалі ён брындае і слізгае па льдзе, Dialogue: 0,0:05:19.54,0:05:22.25,Default,,0000,0000,0000,,вы не змаглі б цалкам зразумець\Nіх існавання. Dialogue: 0,0:05:22.25,0:05:24.04,Default,,0000,0000,0000,,Назіраючы за мікраістотамі ў дзеянні, Dialogue: 0,0:05:24.04,0:05:28.13,Default,,0000,0000,0000,,мы атрымліваем лепшае разуменне\Nжыцця, нябачнага ў штодзённасці. Dialogue: 0,0:05:28.13,0:05:32.50,Default,,0000,0000,0000,,Без дакументавання незаўважных форм жыцця\Nна Антарктыдзе і на нашых падворках, Dialogue: 0,0:05:32.50,0:05:36.13,Default,,0000,0000,0000,,мы не можам зразумець, з якой колькасцю\Nістотаў мы разам жывем у гэтым свеце. Dialogue: 0,0:05:36.13,0:05:38.50,Default,,0000,0000,0000,,І гэта азначае, што мы яшчэ\Nне маем поўнай карціны Dialogue: 0,0:05:38.50,0:05:41.54,Default,,0000,0000,0000,,нашай дзіўнай, капрызнай,\Nале цудоўнай планеты. Dialogue: 0,0:05:41.54,0:05:43.51,Default,,0000,0000,0000,,Дзякуй.