Οι προσβολές στον Σαίξπηρ - Έιπριλ Γκούντενραθ
-
0:14 - 0:17Γιατί μας πιάνει ανατριχίλα
στο άκουσμα του ονόματος «Σαίξπηρ»; -
0:17 - 0:20Πιθανότατα φταίνε
οι λέξεις που χρησιμοποιεί. -
0:20 - 0:24Όλα τα εξεζητημένα «ιδικός σου» και «συ»
και «δια τούτο» και «γιατί να 'σαι» -
0:24 - 0:27μπορεί να ακούγονται αρκετά ενοχλητικά.
-
0:27 - 0:30Γιατί άραγε είναι τόσο δημοφιλής;
-
0:31 - 0:35Γιατί τα έργα του παίζονται ξανά και ξανά
περισσότερο από κάθε άλλου; -
0:35 - 0:38Η αιτία είναι οι λέξεις του.
-
0:38 - 0:41Στα τέλη του 16ου και
στις αρχές του 17ου αιώνα, -
0:41 - 0:44οι λέξεις ήταν το καλύτερο όπλο
που είχε κανείς, -
0:44 - 0:46και είχαν πολλά να πουν.
-
0:46 - 0:49Όμως τα περισσότερα ήταν καταθλιπτικά.
-
0:49 - 0:51Με τη γνωστή Μαύρη Πανώλη και τα σχετικά.
-
0:52 - 0:54Ο Σαίξπηρ όντως χρησιμοποιεί
πάρα πολλές λέξεις. -
0:55 - 0:59Αυτό που μας εντυπωσιάζει πιο πολύ
είναι οι προσβολές που χρησιμοποιεί. -
0:59 - 1:02Οι προσβολές έδιναν στο κοινό
μια αίσθηση ενότητας. -
1:02 - 1:06Όπου και να καθόσασταν,
θα γελούσατε με όσα γίνονταν στη σκηνή. -
1:06 - 1:10Σε μια θεατρική σκηνή, οι λέξεις
και συγκεκριμένα ο διάλογος, -
1:10 - 1:12χρησιμοποιούνται για πολλούς λόγους:
-
1:12 - 1:14για να μας βάλουν στο κλίμα της σκηνής,
-
1:14 - 1:17να δημιουργήσουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα
-
1:17 - 1:20και να υφάνουν τις σχέσεις
μεταξύ των χαρακτήρων. -
1:21 - 1:25Αυτό ακριβώς πετυχαίνουν οι προσβολές
με συντομία και ακρίβεια. -
1:26 - 1:28Ας δούμε πρώτα τον «Άμλετ».
-
1:28 - 1:29Ακριβώς πριν από αυτόν τον διάλογο,
-
1:29 - 1:34ο Πολώνιος είναι ο πατέρας της Οφηλίας
που έχει ερωτευθεί τον Πρίγκηπα Άμλετ. -
1:35 - 1:39Ο Βασιλιάς Κλαύδιος προσπαθεί
να καταλάβει γιατί τρελάθηκε ο Άμλετ -
1:39 - 1:42από τότε που ο βασιλιάς
παντρεύτηκε την μητέρα του Άμλετ. -
1:42 - 1:48Ο Πολώνιος προσφέρεται να αποσπάσει
πληροφορίες μέσω της κόρης του. -
1:48 - 1:51Ακολουθεί η Πράξη ΙΙ Σκηνή 2.
-
1:51 - 1:54Πολώνιος: «Με γνωρίζεις, αφέντη μου;»
-
1:54 - 1:58Άμλετ: «Πάρα πολύ καλά. Είσαι ψαρέμπορας».
-
1:58 - 2:01Πολώνιος: «Εγώ όχι, αφέντη μου».
-
2:01 - 2:05Άμλετ: «Τότε θα 'θελα να 'σουν
ένας τέτοιος τίμιος άνθρωπος». -
2:05 - 2:08Ακόμα κι αν δεν γνωρίζατε
τι σημαίνει «ψαρέμπορας», -
2:08 - 2:11υπάρχουν κάποιες ενδείξεις
που μπορούν να σας βοηθήσουν. -
2:11 - 2:16Πρώτον: ο Πολώνιος θίχτηκε,
άρα ήταν κάτι προσβλητικό. -
2:16 - 2:19Δεύτερον: Τα ψάρια μυρίζουν άσχημα,
άρα ήταν κάτι προσβλητικό. -
2:19 - 2:24Και τρίτον: το «έμπορας»
ακούγεται σαν βρισιά. -
2:24 - 2:27Έτσι, ακόμα και αν δεν
καταλαβαίνετε το νόημα -
2:27 - 2:29αρχίζετε να μπαίνετε στο κλίμα
-
2:29 - 2:32της σχέσης μεταξύ του Άμλετ
και του Πολώνιου, -
2:32 - 2:34η οποία δεν ήταν καλή.
-
2:34 - 2:38Όμως αν το σκεφτείτε περισσότερο,
«ψαρέμπορας» σημαίνει έμπορος, -
2:39 - 2:42και στην περίπτωσή μας
παραπέμπει στον προαγωγό, -
2:42 - 2:46δηλαδή σαν να ανταλλάσσει
ο Πολώνιος την κόρη του με χρήματα, -
2:46 - 2:49για να αποκτήσει την εύνοια του βασιλιά.
-
2:49 - 2:53Έτσι καταλαβαίνετε ότι τελικά ο Άμλετ
δεν τρελάθηκε όπως ισχυρίζεται, -
2:53 - 2:57και η εχθρότητα μεταξύ των δυο χαρακτήρων
αποκτά μεγαλύτερη ένταση. -
2:57 - 2:59Θέλετε κι άλλο παράδειγμα;
-
2:59 - 3:04Το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» περιέχει
μερικές από τις καλύτερες προσβολές. -
3:04 - 3:06Είναι η ιστορία δύο συμμοριών,
-
3:06 - 3:09και των μοιραίων εραστών
που έδωσαν τέλος στη ζωή τους. -
3:09 - 3:11Όλοι ξέρουμε ότι κάθε άγριος καυγάς
-
3:11 - 3:14συνοδεύεται από άγρια λογομαχία.
-
3:14 - 3:16Και αυτό ακριβώς συμβαίνει εδώ.
-
3:16 - 3:18Στην Πράξη Ι, Σκηνή 1 διαπιστώνουμε αμέσως
-
3:18 - 3:21το μέγεθος της καχυποψίας και του μίσους
-
3:21 - 3:25στη συνάντηση των οικογενειών
των Καπουλέτων και των Μοντέγων. -
3:26 - 3:31Γκρέγκορυ: «Θα τους αγριοκοιτάξω καθώς
θα περνάω κι ας το πάρουν όπως θέλουν». -
3:31 - 3:35Σαμψών: «Όπως τους παίρνει,
εγώ θα δαγκώσω το δάχτυλο, -
3:35 - 3:38που θα είναι ντροπή να το καταπιούνε».
-
3:39 - 3:41Μπαίνουν ο Αβραάμ και ο Βαλτάσαρ.
-
3:41 - 3:45Αβραάμ: «Γιατί μας δαγκώνεις
το δάχτυλό σου, κύριε;» -
3:45 - 3:48Σαμψών: «Δαγκώνω δάχτυλο, κύριος».
-
3:48 - 3:51Αβραάμ: «Σ' εμάς το δαγκώνεις, κύριος;»
-
3:51 - 3:56Λοιπόν, πώς αυτή η εξέλιξη
μας δείχνει το κλίμα ή τους χαρακτήρες; -
3:56 - 3:58Ας ρίξουμε μια ματιά στην προσβολή.
-
3:59 - 4:02Το δάγκωμα του δάχτυλου
δεν έχει μεγάλη σημασία σήμερα, -
4:02 - 4:05αλλά ο Σαμψών λέει ότι ήταν
προσβλητικό απέναντί τους. -
4:05 - 4:07Αφού το βλέπουν έτσι, μάλλον
ήταν όντως προσβλητικό. -
4:08 - 4:10Αυτό μας αποκαλύπτει
το μέγεθος της εχθρότητας -
4:10 - 4:14που υπάρχει ακόμα και μεταξύ
των υπηρετών των δύο Οίκων. -
4:14 - 4:16Και σε κανονικές συνθήκες
δεν προκαλείς κάποιον -
4:16 - 4:19εκτός αν θέλεις
να τον παρασύρεις σε καυγά, -
4:19 - 4:22όπως ακριβώς πρόκειται
να συμβεί στη συνέχεια. -
4:22 - 4:26Επιπλέον, κατά την εποχή που γράφτηκε
το έργο, το δάγκωμα του δάχτυλου -
4:26 - 4:29αντιστοιχούσε στη σημερινή
χειρονομία με το δάχτυλο. -
4:29 - 4:31Αυτό προκαλεί αρκετή αναταραχή,
-
4:31 - 4:34και αρχίζουμε να νιώθουμε
την ένταση που επικρατεί στη σκηνή. -
4:34 - 4:37Αργότερα στην ίδια σκηνή, ο Τυβάλδος
από τον Οίκο των Καπουλέτων, -
4:37 - 4:41εκτοξεύει μια γερή προσβολή στον
Μπενβόλιο από τον Οίκο των Μοντέγων. -
4:41 - 4:46Τυβάλδος: «Σοβαρά; Τραβάς σπαθί
σ' αυτούς τους κακομοίρηδες; -
4:47 - 4:50Γύρνα προς τα δω, Μπενβόλιο.
Θα πεθάνεις!» -
4:50 - 4:54Μπενβόλιο: «Εγώ κοιτάω να τους ηρεμήσω.
Βάλε στη θήκη το σπαθί σου, -
4:54 - 4:57ή βοήθα με κι εσύ να τους χωρίσουμε».
-
4:57 - 5:00Τυβάλδος: «Τι; Με το σπαθί στο χέρι
και θέλεις, λες, να τους ηρεμήσεις! -
5:00 - 5:05Μισώ αυτή τη λέξη ηρεμία, όπως μισώ
την κόλαση, όλους τους Μοντέγους κι εσένα. -
5:05 - 5:07Φυλάξου, δειλέ!»
-
5:08 - 5:10«Κακομοίρηδες», λοιπόν.
-
5:10 - 5:13Για ακόμα μια φορά καταλαβαίνουμε
ότι είναι κάτι προσβλητικό. -
5:14 - 5:18Οι δυο οικογένειες μισούν η μία την άλλη
κι αυτό ρίχνει λάδι στη φωτιά. -
5:19 - 5:21Άραγε πόσο βαρύ είναι αυτό το χτύπημα;
-
5:21 - 5:23Ο κακομοίρης είναι ένας δειλός
-
5:23 - 5:27και όταν τον αποκαλείς έτσι μπροστά στους
άντρες του και στην αντίπαλη οικογένεια, -
5:27 - 5:29σίγουρα θα ξεσπάσει καυγάς.
-
5:29 - 5:32Στην ουσία ο Τυβάλδος
προκαλεί τον Μπενβόλιο -
5:32 - 5:35και ο Μπενβόλιο πρέπει να ανταποδώσει
για να μη ντροπιαστεί. -
5:35 - 5:38Με τον διάλογο αυτόν
παίρνουμε μια καλή γεύση -
5:38 - 5:40των δύο χαρακτήρων και
της μεταξύ τους σχέσης. -
5:40 - 5:43Ο Τυβάλδος θεωρεί
τους Μοντέγους δειλά σκυλιά -
5:43 - 5:45και δεν έχει κανέναν σεβασμό γι' αυτούς.
-
5:45 - 5:49Για άλλη μια φορά η σκηνή
αποκτά δραματική ένταση. -
5:49 - 5:51Και τώρα προσοχή, έρχονται αποκαλύψεις.
-
5:51 - 5:54Η αποκοτιά του Τυβάλδου
και το μίσος του για τους Μοντέγους -
5:54 - 5:58είναι αυτό που οι μελετητές της
λογοτεχνίας αποκαλούν «αμάρτημα», -
5:58 - 6:00ή αυτό που θα προκαλέσει την πτώση του.
-
6:01 - 6:02Ω ναι.
-
6:02 - 6:05Θα χάσει τη ζωή του
από το χέρι του Ρωμαίου. -
6:05 - 6:10Όταν λοιπόν διαβάζετε Σαίξπηρ,
κάντε μια παύση και προσέξτε τις λέξεις, -
6:10 - 6:13επειδή έχουν στ' αλήθεια κάτι να σας πουν.
- Title:
- Οι προσβολές στον Σαίξπηρ - Έιπριλ Γκούντενραθ
- Speaker:
- April Gudenrath
- Description:
-
«Είσαι ένας ψαρέμπορας!» Αν παρατηρήσουμε με περισσότερη προσοχή τις λέξεις που χρησιμοποιεί ο Σαίξπηρ -και συγκεκριμένα τις προσβολές του- καταλαβαίνουμε για ποιο λόγο θεωρείται κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας, του οποίου τα έργα έχουν διαχρονική αξία και μεγάλη απήχηση στο κοινό σε όλον τον κόσμο.
Μάθημα από την Έιπριλ Γκούντενραθ, αφήγηση: Τζούλιετ Μπλέικ, ψηφιακή απεικόνιση: TED-Ed.
Δείτε ολόκληρο το μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/insults-by-shakespeare
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:24
Chryssa R. Takahashi approved Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Lucas Kaimaras accepted Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Afroditi Vergidou edited Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Afroditi Vergidou edited Greek subtitles for Insults by Shakespeare | ||
Afroditi Vergidou edited Greek subtitles for Insults by Shakespeare |