-
Plum Village, Frankrijk, zenmeester
Thich Nhat Hanh beantwoord vragen.
-
Hoe kan ik voorkomen dat mijn woede ontploft
en anderen pijn doet?
-
Geachte Thay, beste Sangha
-
Soms komt er veel woede in me op.
-
Ik probeer ze onder controle te houden,
tot ze plots onploft.
-
Alles komt er ineens uit.
-
Ik weet niet waarom en
ik kan het niet controleren.
-
Wanneer mijn woede ontploft,
kan ik anderen erg kwetsen.
-
Ik heb geen medelijden met de ander.
-
Nadat ik gekalmeerd ben
en al mijn woede eruit is,
-
dan pas heb ik medelijden,
en weet ik dat ik de ander gekwetst heb.
-
Op het moment zelf echter,
ben ik machteloos.
-
Wat kan ik hieraan doen?
-
Geachte Thay,
onze vriend...
-
stelt ook een vraag over woede.
-
Soms voelt ze veel woede opkomen.
-
En ze wil die niet uiten.
-
Dus probeert ze de woede te controleren,
te onderdrukken,
-
tot op het punt
dat de woede ontploft.
-
Dan kwetst ze anderen.
-
En daar heeft ze spijt van.
-
Ze voelt medelijden vanwege
het lijden dat ze veroorzaakt heeft.
-
Ze wil weten hoe ze dit
beter kan doen.
-
Is ze in staat om het lijden
in de ander te zien?
-
Kan ze het lijden in de ander zien?
-
En wanneer?
Voor of na de ontploffing?
-
Ik zie hun lijden niet.
-
De emotie blijft hevig.
-
Wat kan ik doen?
-
Onder controle houden is niet genoeg.
-
Onder controle houden is onderdrukken.
-
Onderdrukken is niet goed.
-
Het gaat niet weg.
Je pint het vast.
-
Het is er nog steeds.
-
Onderdrukken is niet goed.
-
We moeten het omvormen.
-
En daarvoor heb je medelijden nodig.
-
Het enige tegengif voor woede
en geweld is medelijden.
-
Dat is de enige mogelijkheid.
-
Maar hoe krijg je medelijden?
-
Hoe de kracht van medelijden te scheppen?
-
Dat is de hamvraag.
-
Tijdens deze retraite hebben we geleerd
-
ons lijden te herkennen.
-
Iemands lijden is de oorzaak van
-
zijn daden of pijnlijke woorden.
-
Zijn woede voedt jouw woede.
-
Het geweld in hem voedt
het geweld in jou.
-
Daarom moeten we aandachtig
in- en uitademen.
-
We moeten zien hoe
de ander slachtoffer is
-
van zijn eigen geweld, zijn eigen lijden
en onbegrip.
-
Dit is heel belangrijk.
-
Dat is de leer van de Boeddha:
-
kijk naar lijden
-
en begrijp lijden.
-
Pas als je je eigen lijden begrijpt,
-
kan je het lijden van de ander begrijpen.
-
En begrip voor lijden
brengt altijd medelijden.
-
Enkel medelijden kan
woede en geweld omvormen.
-
Sommigen denken dat we
-
het blok woede uit onszelf kunnen halen
-
als bij een operatie.
-
Maar dat gaat helemaal niet met woede.
-
Je kan woede niet uit je halen.
-
Je kan het enkel omvormen.
-
Woede kan omgevormd worden
in iets anders.
-
Je kan woede omvormen
in begrip en medelijden.
-
En dat is het werk van een beoefenaar:
-
in lijden kijken,
-
in je eigen lijden
en dat van de ander,
-
en proberen de oorzaak
ervan te begrijpen.
-
Zo creëer je
-
de kracht van medelijden.
-
En als er medelijden is,
-
kan dat woede omvormen.
-
Je moet woede er niet uithalen.
-
Sommigen proberen dat.
-
Sommigen raden aan
-
het eruit te halen door middel van
zogenaamde 'ventilatie'.
-
Het is alsof er rook in je kamer is
-
en je wil de rook eruit ventileren.
-
Dus je gaat naar je kamer
en doet je de deur op slot.
-
En je probeert je kussen te slaan,
-
tien, vijftien minuten lang.
-
Ze geloven dat je zo
-
de woede uit je kan halen.
-
"Ik ben me bewust dat er woede is.
-
'Ik wil ze eruit halen."
-
Ze denken dat het veiliger is
je kussen te slaan,
-
dan de ander direct te slaan.
-
Ze noemen dat
'het uit je systeem halen'.
-
Maar dat werkt niet.
-
Het werkt niet.
-
Het kan je woede zelfs sterker maken.
-
Je oefent eigenlijk je woede.
-
Ze noemen het 'in contact
komen met je woede'.
-
Het is goed om in contact
te komen met je woede.
-
De Boeddha raadt ons ook aan
om in te ademen,
-
thuis te komen en
in contact te staan met onze woede
-
ze zachtjes te omhelzen,
-
en haar diepgaand te beschouwen.
-
Maar als je...
je kussen bokst,
-
kom je niet echt
in contact met je woede.
-
Je bent slachtoffer van je woede.
-
Je staat er niet mee in contact.
-
Je bent niet eens
in contact met het kussen,
-
ook al klop je erop.
-
Als je echt in contact bent
met je kussen,
-
dan weet je dat het
maar een kussen is.
-
Het is gek een kussen te slaan.
-
Het kussen is onschuldig.
-
Als je niet in contact bent met je kussen,
-
dan ben je niet in contact met je woede.
-
Als je zo verderdoet dan
-
zal je hem misschien op een dag,
als je hem tegenkomt op straat, echt slaan
-
en in de gevangenis vliegen.
-
Dus dit helpt niet om
woede eruit te krijgen.
-
De Boeddha raadt
-
deze oefening aan:
-
kom thuis en herken je woede
-
hou ze vast met de kracht
van mindfulness.
-
Dit heet 'mindfulness van woede'.
-
Mindfulness is altijd
mindfulness van iets.
-
Wanneer ik mijn thee drink,
word ik me ervan bewust
-
dat ik hier en nu
thee aan het drinken ben.
-
Dat is mindfulness van drinken.
-
En wanneer ik mindful ademhaal,
-
dan is dat mindfulness van ademhalen.
-
Wanneer ik mindful wandel,
-
is dat mindfulness
van wandelen.
-
Dus als ik thuiskom bij mezelf,
-
en mijn woede herken
en mijn woede vasthoud,
-
dan wordt woede het voorwerp
van mijn mindfulness.
-
Dat heet mindfulness van woede.
-
Er zijn twee krachten.
-
Ten eerste is er de kracht van woede,
-
ten tweede is er de kracht
van mindfulness.
-
Om deze kracht te krijgen
-
moet je je oefenen in
mindful ademhalen en wandelen.
-
En met de tweede kracht, herken je
en omhels je teder de eerste kracht.
-
Je onderdrukt niet,
-
maar omhelst teder,
-
zoals een moeder die
-
haar lijdende baby omhelst.
-
En wanneer de kracht van mindfulness
-
de kracht van woede omarmt,
-
dan lijd je minder.
-
Het is zoals de zonneschijn
die een lotusbloem omhelst.
-
De lotusbloem krijgt de warmte,
-
de kracht om te bloeien.
-
Dus als je met de energie van mindfulness
-
je woede omhelst,
-
dan lijd je minder.
-
Je lijdt minder.
-
En als je diepgaander kijkt,
-
kan je de oorzaak
van je woede onderscheiden.
-
Dat kan een misvatting zijn.
-
Misschien is het omdat
-
je het lijden in de ander niet kan zien.
-
En als je je misvatting kan herkennen
-
en als je het lijden
in de ander kan zien,
-
dan kan dat begrip, dat inzicht
-
plots medelijden doen ontstaan.
-
En medelijden is
-
een soort nectar die je
-
meteen minder doet lijden.
-
Dat is een opluchting.
-
En je kan het omvormen.
-
Deze beoefening... werkt altijd.
-
In Plum Village sponsorden we
-
vroeger groepen van
Israëli's en Palestijnen
-
om hier te komen oefenen.
-
Er is veel onbegrip, woede
-
en verdenking in elke groep.
-
Maar als ze twee weken kunnen blijven,
-
dan zijn transformatie
en genezing mogelijk.
-
We oefenen kalmeren,
spanning loslaten.
-
We oefenen in contact komen
-
met de wonderen van het leven
om ons te voeden.
-
En we oefenen ook ademhalen
-
om onze argwaan te herkennen,
-
onze angst, onze woede.
-
En dan zetten we ons neer en proberen
-
naar elkaar te luisteren
-
en de andere groep te vertellen over
-
ons eigen lijden
-
en onze eigen angst.
-
We gebruiken de
vierde aandachtsoefening:
-
liefdevol spreken en
aandachtig luisteren.
-
Je kan ze alles vertellen
wat je op de maag ligt:
-
je lijden, je angst, je woede.
-
Maar je vertelt het zo
dat de anderen
-
je kunnen begrijpen.
-
Help ze je te begrijpen.
-
Terwijl je praat,
-
veroordeel je niet,
beschuldig je niet.
-
Probeer hen gewoon
te helpen begrijpen
-
hoeveel pijn je hebt,
-
jij en jouw volk en je kinderen.
-
Zo help je hen
je lijden te begrijpen.
-
En dan is het jouw beurt om te zitten
-
en te luisteren naar hun lijden.
-
Ze zullen je vertellen over
-
hun lijden, hun angst, hun wanhoop.
-
En jij moet luisteren.
-
En terwijl ze spreken
-
kan het zijn dat je merkt
-
dat ze misvattingen over je hebben.
-
Je wil hen terechtwijzen.
-
Maar in deze oefening
-
moet je niet terechtwijzen.
-
Als je dat doet
-
terwijl ze praten,
-
dan maak je
-
van de sessie een debat.
-
En dat is niet de oefening
van diep luisteren.
-
Je zegt: "Oh, ze zeggen verkeerde dingen,
-
want ze kennen de waarheid niet.
-
Maar ik heb de tijd om hen te helpen
-
hun opvattingen te verbeteren
de komende dagen,
-
want ze zullen er nog een week zijn.
-
Dus over een paar dagen
hebben we de kans
-
om het ze te zeggen,
om ze de informatie te geven
-
die hen kan helpen
hun opvattingen
-
te veranderen.
-
Maar niet nu.
-
Nu moeten we luisteren,
-
aandachtig luisteren."
-
Zo luisteren noemen we
-
'luisteren met medelijden'.
-
En als je een uur lang kan
-
luisteren met medelijden,
-
zullen ze minder lijden.
-
Dus we beoefenen medelijden.
-
We geven ze de kans
om minder te lijden.
-
En dat is de beoefening
-
van de vierde aandachtsoefening.
-
Luisteren met medelijden
-
om de ander te helpen
minder te lijden.
-
Je kan dat doen bij je man, je vrouw,
-
bij je zoon, je dochter,
-
bij je vader of moeder.
-
En luister zo dat ze
de kans hebben
-
om hun hart te luchten.
-
Dat is medelijden.
-
En na een week oefenen,
-
kunnen we misvattingen wegnemen.
-
We vergroten het wederzijds begrip.
-
En de twee groepen kunnen neerzitten,
-
handen vasthouden
bij de wandelmeditatie
-
en samen eten.
-
Broederschap, zusterschap
wordt geboren.
-
Dit is een heel belangrijke oefening.
-
We geloven dat politici
-
deze oefening moeten leren.
-
Als ze naar een vredesonderhandeling gaan,
-
zouden ze ook moeten
-
tot rust komen,
-
loslaten
-
en het innerlijke lijden herkennen,
-
het lijden in de ander herkennen.
-
En als ze één of twee weken
-
zo oefenen,
-
dan zullen de vredesonderhandelingen
vruchtbaar zijn.
-
Ik denk dat studenten
politieke wetenschappen
-
dit soort praktijk moeten leren.
-
Ze hoeven geen boeddhist te zijn
-
om dit te leren.
-
Dit is toegepaste ethiek.
-
Dit kan in elke school
aangeleerd worden,
-
ook in de basisschool.
-
Kinderen kunnen deze
beoefening leren
-
en zich verzoenen
met hun broers en zusjes
-
en met hun ouders.
-
Ze kunnen hun ouders zelfs helpen.
-
We organiseren veel retraites
-
voor jongeren en kinderen.
-
En de kinderen veranderen
-
wanneer ze het lijden kunnen zien
-
in hun vader en in hun moeder.
-
En na de retraite komen ze thuis
-
en ze luisteren naar hun ouders
-
en helpen hen om minder te lijden.
-
Het is een wonder.
-
En het gebeurt steevast
in onze retraites.
-
Verbinding, inspiratie, voeding
