TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory
-
0:07 - 0:09Goeienavond, dames en heren, goeienavond.
-
0:09 - 0:13Mijn naam is Sadettin Kirmiziyüz.
-
0:13 - 0:17Ik ben een geassimileerde agnostische migrantenzoon,
-
0:17 - 0:24maar mijn naam Sadettin betekent
'geluk van het geloof'. -
0:24 - 0:27Ik ben gevraagd om vanavond
een kort verslag te houden -
0:27 - 0:31over de bedevaart die ik in 2010
met mijn vader naar Mekka heb verricht. -
0:31 - 0:33Daar heb ik 18 minuten voor.
-
0:33 - 0:36Ik ga proberen dat te halen.
-
0:36 - 0:38Laat ik dat proberen te doen aan de hand van
-
0:38 - 0:42de rituelen die je tijdens zo'n bedevaart uitvoert.
-
0:44 - 0:46Waar moet ik op richten?
-
0:50 - 0:55Ja. Je geeft op voor de hadj
bij de Hollanda Diyanet Vakfi. -
0:55 - 0:58Voor de Belgen: er is ook een Belgica Diyanet Vakfi,
-
0:58 - 1:02maar ik hou even de Hollandse versie aan.
-
1:02 - 1:06Dat is een Nederlandse zusterafdeling
van het Turkse -
1:06 - 1:09Presidium voor Godsdienstige Zaken.
-
1:09 - 1:12Dat is weer opgericht in 1923,
nadat Mustafa Kemal Atatürk -
1:12 - 1:15het kalifaat had afgeschaft.
-
1:15 - 1:19Het kalifaat, voor de duidelijkheid,
dat was de islamitische paus. -
1:19 - 1:21Hier schrijf je je in.
-
1:21 - 1:24Je betaalt 3500 euro en krijgt daarvoor terug
-
1:24 - 1:28je vliegticket, visum,
verblijf in een hotel van vier weken -
1:28 - 1:32en deze
-
1:32 - 1:34hadji-tas.
-
1:35 - 1:37Dit is een survivalpakket.
-
1:37 - 1:40Er zit vanalles in:
-
1:40 - 1:44praktische informatie, foto's, achtergronden, slippers,
-
1:44 - 1:46geurloze zeep, handdoeken,
-
1:46 - 1:49de ihram, dat zijn die witte doeken die je omdoet
-
1:49 - 1:51wanneer je in de gewijde staat bent,
-
1:51 - 1:54en dit gebedenboekje.
-
1:54 - 1:56Dit bewaar je goed.
-
1:56 - 2:01Je laat je inenten tegen malaria, streptokokken, difterie, hepatitis, meningitis --
-
2:01 - 2:04hepatitis A, B, alles, polio,
-
2:04 - 2:06stuurt je vaccinatiepas en je paspoort op
-
2:06 - 2:10naar het Presidium voor Godsdienstige Zaken,
-
2:10 - 2:12en je bent zover.
-
2:12 - 2:19Moge God deze bedevaart accepteren
en het gemakkelijk voor je maken. -
2:19 - 2:26Voor moslims is de hadj
het hoogtepunt uit hun religieuze leven. -
2:26 - 2:30En om dit te vieren, wordt er,
op Schiphol, in mijn geval, -
2:30 - 2:34afscheid genomen door duizenden blije familieleden
van honderden hadji's. -
2:34 - 2:36Er wordt gezamenlijk gebeden,
-
2:36 - 2:38op deze manier een zegen over de reis afgesmeekt,
-
2:38 - 2:41en aan de achterblijvers wordt plechtig beloofd
-
2:41 - 2:43dat er voor hen gebeden zal worden
-
2:43 - 2:48bij het huis van God, Baitullah, de Ka'aba.
-
2:48 - 2:50Nou, ik stond ook op Schiphol,
-
2:50 - 2:51waar duizenden blije familieleden afscheid namen
-
2:51 - 2:54van mij en honderden hadji's,
-
2:54 - 2:56en naast mij stond mijn vriendin
-
2:56 - 2:58uit de joods-christelijke beschaving.
-
2:58 - 2:59En terwijl wij daar staan,
-
2:59 - 3:02zet de imam die ons zal begeleiden, een gebed in.
-
3:02 - 3:05En ik zeg agnostisch, ja, dat zeg ik wel,
-
3:05 - 3:08maar ik begrijp heel goed dat dit een serieuze,
ernstige onderneming is, natuurlijk. -
3:08 - 3:12Dus ik hef mijn handen op in gebed,
-
3:12 - 3:16en bedenk dat mijn vriendin,
met wie ik al 7 jaar ongetrouwd samenleef, -
3:16 - 3:21mij in al die jaren nog nooit heeft zien bidden.
-
3:21 - 3:24Pijnlijk? Misschien.
-
3:24 - 3:27Wat pijnlijker is, is dat dat gebed,
waar ik aan mee hoor te doen, -
3:27 - 3:30voor mij onbekend is.
-
3:30 - 3:34Dus ik playback.
-
3:37 - 3:40In Istanboel gaan we in ihram.
-
3:40 - 3:42De doeken worden zo genoemd.
-
3:42 - 3:45De gewijde staat draagt dezelfde naam.
-
3:45 - 3:50Nou, hier een hadji die verdacht veel op mij lijkt. Ja.
-
3:50 - 3:52Mijn vader heeft me hierbij geholpen.
-
3:52 - 3:54Die doeken om, dat kan niet anders.
-
3:54 - 3:56Je kan dat niet in je eentje, je helpt elkaar.
-
3:56 - 3:58En in mijn riem die ik om mijn middel draag,
-
3:58 - 4:00moest een extra gaatje gemaakt worden,
-
4:00 - 4:02omdat ik volgens mijn vader
-
4:02 - 4:04dun ben van het roken.
-
4:04 - 4:08Dus ik moest in Mekka bidden
dat Allah mij zou helpen met stoppen. -
4:08 - 4:10Waarop mijn reactie was:
-
4:10 - 4:11"O ja, denk je dat, dat Allah
mij gaat helpen met stoppen? -
4:11 - 4:13Denk je dat, echt waar?"
-
4:13 - 4:18En hij antwoordde, doodleuk:
"Natuurlijk. Als je het hem vraagt, helpt hij jou." -
4:18 - 4:21Je slaat een doek om je middel
en één over je schouders -
4:21 - 4:26en vanaf dat ogenblik
gaan de restricties die bij deze gewijde staat horen, in. -
4:26 - 4:27Die restricties, dat zijn:
-
4:27 - 4:32geen nagels knippen, geen haren knippen, niet scheren, geen wonden openkrabben,
-
4:32 - 4:35geen geurstoffen gebruiken, niet vloeken, niet klagen, geen ruzie maken,
-
4:35 - 4:40geen ondergoed dragen,
geen levende wezens doden en geen seks. -
4:40 - 4:43Dus ook niet over seks praten
-
4:43 - 4:46of aan seks denken,
-
4:46 - 4:48vier weken lang.
-
4:48 - 4:51Bij overtreding van één van deze restricties
wordt er boete gedaan, -
4:51 - 4:52niet alleen geestelijk, maar ook materieel.
-
4:52 - 4:56Dan moet u denken
aan een kleine gift aan de armen. -
4:56 - 4:59In het vliegtuig van Istanboel naar Jedda --
-
4:59 - 5:04Jedda, dat is, ik kan het natuurlijk niet laten zien,
maar aan de westkust -- -
5:04 - 5:07'Jiddah', staat er, aan de Rode zee --
-
5:07 - 5:10nou, in dat vliegtuig
wordt er wederom gezamenlijk gebeden. -
5:10 - 5:13Het klaptafeltje voor je gebruik je
om je voorhoofd op te leggen -
5:13 - 5:16en vanaf dat moment
mag de talbiyah ingezet worden, -
5:16 - 5:18dat is een speciaal bedevaartsgebed.
-
5:18 - 5:25Labbayka Allhumma labbayk, labbayka la shareeka.
-
5:25 - 5:27Geen hadji's in de zaal?
-
5:27 - 5:28Goed. Vrij vertaald betekent het:
-
5:28 - 5:30"Hier ben ik, God, hier ben ik
-
5:30 - 5:32zoals bedoeld was dat ik hier zou zijn.
-
5:32 - 5:33Aan U de eer en de glorie."
-
5:33 - 5:36Maar de bedoeling is dat wanneer één hadji
-
5:36 - 5:40deze Talbiyah inzet, de rest met hem meedoet.
-
5:40 - 5:42Dus dan kan het gebeuren dat je in de bus zit
-
5:42 - 5:46van Jedda naar Mekka,
vier en en half uur door de woestijn, -
5:46 - 5:48dat je langzaam maar zeker
in slaap aan het dommelen bent, -
5:48 - 5:50en dan kan het gebeuren
dat de hadji die achter je zit, begint: -
5:50 - 5:53Labbayka Allhumma labbayk, labbayka la shareeka.
-
5:53 - 5:54dus je doet mee.
-
5:54 - 5:58En dat is even wennen, maar geloof me: alles went.
-
5:59 - 6:02En dan komen we aan in Mekka.
-
6:02 - 6:04We gaan direct
naar het heilige gedeelte van de stad. -
6:04 - 6:07De stad Mekka zelf
krijg je in die vier weken niet te zien. -
6:07 - 6:09Dit is een replica van de Big Ben.
-
6:09 - 6:11Die hebben ze daar gebouwd.
-
6:11 - 6:15Mijn vader wees mij erop
dat daar in het Arabisch 'Allah' op de Big Ben staat. -
6:15 - 6:18Dat vond hij erg mooi.
-
6:18 - 6:22Je checkt in in je hotel en vanaf dat ogenblik
is de dubbele nationaliteit niet langer geldig. -
6:22 - 6:25Je bent niet langer een Belgische Marokkaan
of een Nederlandse Turk, -
6:25 - 6:28nee, je bent gewoon een Marokkaan of een Turk. Klaar.
-
6:28 - 6:30Ga maar door.
-
6:30 - 6:33Naar de Masjid al-Haram, dat is de heilige moskee,
-
6:33 - 6:36want daar staat natuurlijk de Ka'aba.
-
6:36 - 6:39Overigens betekent Ka'aba gewoon 'kubus'.
-
6:39 - 6:44Wat mij hier direct opviel, was de architectuur,
-
6:44 - 6:46en dan bedoel ik niet de hoeveelheid minaretten
-
6:46 - 6:49of de koepels, of de schoonheid van de ornamenten, nee,
-
6:49 - 6:53het leek erop dat de architect rekening had gehouden
-
6:53 - 6:56met de suspens die
zo'n eerste blik op de Ka'aba werpen, -
6:56 - 6:58met zich meebrengt.
-
6:58 - 7:02Want je moet eerst nog om die muren heenlopen.
-
7:02 - 7:04Dat is een wandeltocht van 500-600 meter.
-
7:04 - 7:08Maar je weet dat hij daar is, die Ka'aba.
Je voelt dat. -
7:08 - 7:10En buiten zitten allemaal hadji's te bidden,
in die richting. -
7:10 - 7:12Je komt steeds dichterbij.
-
7:12 - 7:14Dan kom je bij poort 11.
-
7:14 - 7:17Je trekt je slippers uit, slippers in een plastic zakje,
plastic zakje in je rugzak, -
7:17 - 7:22en dan -- verbazing
-
7:22 - 7:26omdat ik me niet voelde
zoals ik dacht dat ik me zou voelen. -
7:26 - 7:28Ik voelde niet niets, hé, voor de duidelijkheid.
-
7:28 - 7:30Het was anders.
-
7:30 - 7:32Want ik zat dan thuis, in Amsterdam,
-
7:32 - 7:34en ik luisterde heel veel Oum Kalsoum,
-
7:34 - 7:37Fairuz, soefi-muziek, het Requiem van Verdi,
-
7:37 - 7:39dat zette ik heel luid en dan dacht ik:
-
7:39 - 7:41ja, dit ga ik voelen straks, ja, precies dit --
-
7:41 - 7:43maar dat was niet zo.
-
7:43 - 7:45Het was niet wat iedereen vertelde dat ik zou voelen.
-
7:45 - 7:49Mijn vader, in de bus naar de Masjid al-Haram:
-
7:49 - 7:51"De Ka'aba is een magneet, en wij zijn stukjes ijzer."
-
7:51 - 7:54Of zoals mijn moeder
er niet met droge ogen over kon praten, -
7:54 - 7:56of mijn tantes, die het onbeschrijflijk noemden.
-
7:56 - 8:02Maar ook verbazing --
want ik maak grapjes, en lachen, -
8:02 - 8:03en ik zeg 'agnostisch',
-
8:03 - 8:05en ik flirt met het atheïstische, misschien,
-
8:05 - 8:08maar dat is niet altijd zo geweest.
-
8:08 - 8:10In elk huis waar ik kwam, van kinds af aan,
-
8:10 - 8:12bij elk familielid, hing er wel een foto
-
8:12 - 8:17van -- nou, misschien wel deze foto.
-
8:17 - 8:21En ik loop daar rond met vlinders in mijn buik,
-
8:21 - 8:23in die witgespikkelde mensenorkaan,
-
8:23 - 8:25die om dat zwarte pulserende hart wordt gepompt,
-
8:25 - 8:28boven mij de maan en sterren,
-
8:28 - 8:31Allah op de Big Ben,
-
8:31 - 8:37en ik voel de maan en sterren, God op de Big Ben
-
8:38 - 8:41en dat zwarte pulserende hart.
-
8:41 - 8:45Wat we hier doen, is het eerste echte ritueel:
-
8:45 - 8:47de tawaaf, de ommegang.
-
8:47 - 8:49Zoals de planeten om de zon, de maan om de aarde,
-
8:49 - 8:52zo draait de mens om God.
-
8:52 - 8:55En we gaan zeven maal rond,
tegen de wijzers van de klok. -
8:55 - 8:58Onderwijl reciteren we gebeden uit het gebedenboekje,
-
8:58 - 9:00voor elke ronde een gebed,
-
9:00 - 9:02en na zeven rondes
verrichten we een speciaal gebed -
9:02 - 9:07om de tawaaf af te ronden.
Masha Allah (proficiat), je hebt de tawaaf verricht. -
9:07 - 9:10We gaan meteen door. Ik heb nog 9 minuten.
-
9:10 - 9:13We gaan door naar het volgende ritueel,
dat is de sa'i. -
9:13 - 9:16De sa'i, dat is een wandeltocht tussen twee heuveltoppen,
-
9:16 - 9:20Seffa en Merveh, die tegenwoordig
in dat complex van de Masjid al-Haram liggen. -
9:20 - 9:23Dat is een reconstructie -- alles is een reconstructie,
-
9:23 - 9:26het is eigenlijk een groot theaterstuk
dat ze tot leven brengen, -
9:26 - 9:30maar het is een reconstructie van het verhaal van Ibrahim, Abraham, Ibrahim --
-
9:30 - 9:34die op bevel van God zijn vrouw, Hagar,
en hun zoontje Ismail de wildernis instuurde. -
9:34 - 9:37Zij komen aan op die plek, daar,
in Mekka komen ze aan. -
9:37 - 9:40Zij begrijpt heel goed dat ze het niet zullen overleven,
-
9:40 - 9:42gaat op zoek naar water,
-
9:42 - 9:44staat op die heuveltop en legt haar kindje,
-
9:44 - 9:46omdat ze de kracht niet heeft
om het met zich mee te dragen, neer -
9:46 - 9:49en loopt naar die andere heuveltop.
-
9:49 - 9:52Ze komt bij een kloof
die ze moet zien te overbruggen -
9:52 - 9:54wil ze bij die heuveltop komen.
-
9:54 - 9:55Dus ze klimt naar beneden en,
-
9:55 - 9:56op de bodem van die kloof aangekomen,
-
9:56 - 9:58raakt ze in paniek,
want ze kan de baby niet meer zien. -
9:58 - 10:01Dus ze rent naar de overkant, klautert weer omhoog,
-
10:01 - 10:05kijkt, ziet baby Ismail zitten, niets aan de hand, goddank --
-
10:05 - 10:07kijkt hier verder om zich heen, ziet niks,
loopt weer terug, -
10:07 - 10:10weer door die kloof, weer paniek, weer rennen,
lopen naar baby Ismail. -
10:10 - 10:12Dit doet zij zeven keer
-
10:12 - 10:15Na de zevende keer staat ze op het punt
om het op te geven -
10:15 - 10:18en dan blijkt dat God haar niet vergeten is.
-
10:18 - 10:20Uit de hemel daalt een engel naar beneden
-
10:20 - 10:23en die slaat met de punt van zijn vleugel
een gat in de grond. -
10:23 - 10:28Uit dat gat: pop! water, de bron van Zamzam.
-
10:28 - 10:31Dat stuk met die kloof, hé, die kloof,
-
10:31 - 10:35dat wordt nu aangegeven met die groene lampen.
-
10:35 - 10:38De bedoeling is dat wanneer de pelgrims
een groene lamp passeren, -
10:38 - 10:40ze rennen tot de volgende kloof.
-
10:40 - 10:42Het is een reconstructie.
-
10:42 - 10:45En die bron van Zamzam, die stroomt nog steeds.
-
10:45 - 10:47En wat hebben die Saudi's gedaan? Superslim:
-
10:47 - 10:49die hebben die bron aangesloten
op een heel ingewikkeld systeem -
10:49 - 10:54van pompen, buizen, ketels, zodat je overal verspreid door dat enorme complex van de Masjid al-Haram
-
10:54 - 10:59de hele dag door Zamzam-water kunt drinken. Superlekker.
-
10:59 - 11:01We gaan meteen door.
-
11:01 - 11:06Tien dagen hebben we dan nog om zo vaak mogelijk in Mekka naar de Masjid al-Haram te gaan.
-
11:06 - 11:07Dat doe je 's nachts.
-
11:07 - 11:09Overdag is het te heet. Overdag is het 40 graden.
-
11:09 - 11:11Je rust overdag. We gaan 's nachts.
-
11:11 - 11:13We maken gebruik van de speciale shuttlebussen
-
11:13 - 11:15die ons naar de Masjid brengen.
-
11:15 - 11:17Daar doe je een tawaaf of twee, drie, vier, vijf,
-
11:17 - 11:20maar vooral: je bidt, zoveel mogelijk.
-
11:20 - 11:21Bidden, bidden, bidden, bidden, bidden.
-
11:21 - 11:23En dat niet op de knieën, Lieve Heer God,
-
11:23 - 11:25nee, de salat, de fysieke oefening.
-
11:25 - 11:28Want één gebed in de Masjid al-Haram,
dames en heren, geldt duizendmaal. -
11:28 - 11:34Ik heb in de vier weken dat ik in Saudi-Arabië was,
-
11:34 - 11:39247 keer gebeden, waarvan 120 keer
in de Masjid al-Haram. -
11:39 - 11:42Maal duizend.
-
11:42 - 11:46Dat is niet slecht, toch, voor een geassimileerde agnostische migrantenzoon?
-
11:46 - 11:51Na tien dagen gaan we naar de vlakte van Arafat.
-
11:51 - 11:52Nummer vier.
-
11:52 - 11:54Daar worden we officieel hadji.
-
11:54 - 11:56Mohammed heeft hier zijn laatste preek gehouden
-
11:56 - 11:58en alle pelgrims
die op dat moment in Saudi-Arabië zijn, -
11:58 - 12:00verzamelen zich op die vlakte.
-
12:00 - 12:02Het zijn vijf en een half miljoen mensen.
-
12:02 - 12:04We brengen de nacht door in tenten,
-
12:04 - 12:06mannen en vrouwen gescheiden van elkaar,
-
12:06 - 12:09en het is warm, benauwd,
-
12:09 - 12:13en er zijn buitengewoon veel muggen.
-
12:13 - 12:15Die je niet mag doodslaan.
-
12:15 - 12:18Waar je niet over mag klagen.
-
12:18 - 12:19De volgende ochtend is er een gebedsdienst
-
12:19 - 12:21van 5,5 uur.
-
12:21 - 12:22God wordt geëerd, geprezen,
-
12:22 - 12:23er worden liederen gezongen,
-
12:23 - 12:28en aan het eind van dat gebed mag u elkaar feliciteren:
-
12:28 - 12:31Masha Allah, je bent hadji geworden.
-
12:31 - 12:33Maar we zijn er nog niet, we zijn pas op de helft.
-
12:33 - 12:36We gaan meteen door naar nummer 5, namelijk Mozdalefah.
-
12:36 - 12:37Daar gaan we stenen rapen
-
12:37 - 12:39voor wat ik het spectaculairste onderdeel vond:
-
12:39 - 12:42het stenigen van de duivel.
-
12:42 - 12:45Je raapt 49 stenen.
Elke steen staat symbool voor een zonde. -
12:45 - 12:47Een slechte eigenschap.
Die ga je van je afgooien. -
12:47 - 12:50En die stenen mogen niet kleiner zijn dan een kikkererwt
-
12:50 - 12:52en niet groter dan een hazelnoot.
-
12:52 - 12:57Ik had ook 49 stenen geraapt
en ik stond bij punt 5 klaar, met mijn vader, -
12:57 - 12:59om naar punt 6 te lopen, Mina.
-
12:59 - 13:02Daar staan drie hele grote zuilen
die de duivel symboliseren. -
13:02 - 13:03We stonden te wachten op --
-
13:03 - 13:06nou ja, goed. De Saudische autoriteiten
hadden om de één of andere reden besloten -
13:06 - 13:10dat alle 140.000 Turkse hadji's
die zich op dat moment daar bevonden, -
13:10 - 13:13dat die zich moesten verzamelen
op een terrein dat was afgezet -
13:13 - 13:16met hekken, van die standaardhekken
-
13:16 - 13:20die je hierbuiten ook hebt.
Heras-hekken, zijn dat volgens mij. -
13:20 - 13:22Hier was -- dit is ongeveer 4 meter.
-
13:22 - 13:26Hier was een poort die was dichtgeschoven.
-
13:26 - 13:27Wij stonden voor die poort.
-
13:27 - 13:29Langs het terrein liep een weg.
-
13:29 - 13:33Over die weg reden bussen,
volgeladen met pelgrims uit andere landen. -
13:33 - 13:35Die weg maakte een bocht naar rechts,
-
13:35 - 13:36dus wij wachtten tot wij konden oversteken.
-
13:36 - 13:41Maar dat duurde erg lang.
En langer. En langer. -
13:41 - 13:46Het was druk. Het werd drukker.
Drukker. Nog drukker. -
13:46 - 13:49En enkele uren daarvoor is ons water opgegaan.
-
13:49 - 13:52Maar hé, dit is een test. Ik ben zen.
-
13:52 - 13:53Ik ben kalm. Ik laat me niet gek maken.
-
13:53 - 13:54Ik laat mijn adem zakken.
-
13:54 - 13:56En terwijl ik mijn adem laat zakken, zegt mijn vader,
-
13:56 - 13:58die naast mij staat:
"Ik heb hier helemaal geen zin in, man. -
13:58 - 14:00Ik ga hier niet blijven staan, ik ben niet gek.
-
14:00 - 14:01Dat gaat helemaal niet goed."
-
14:01 - 14:03"Hé vader, wat is dat nou?
Kom op, we zijn al zover gekomen. -
14:03 - 14:05We gaan samen de duivel stenigen."
-
14:05 - 14:07"Nee nee, niks daarvan, niks daarvan.
-
14:07 - 14:08Heb je je telefoon bij je?" "Ja, ja."
-
14:08 - 14:10"Ik ga op een rustige plek staan.
-
14:10 - 14:13Zodra je door die poort bent, moet je me bellen,
gaan we verder." -
14:13 - 14:14"Nou, prima, goed."
-
14:14 - 14:17Hij loopt uit die menigte
en op dat moment valt daar iemand flauw. -
14:17 - 14:21Een dame. De dames hadden het natuurlijk wat zwaarder, die waren bedekt.
-
14:21 - 14:25En daar valt iemand flauw, en daar, en daar, en daar.
-
14:25 - 14:26En daar achter wordt geroepen:
-
14:26 - 14:29in godsnaam, maak plaats, ze gaat dood.
-
14:29 - 14:32Wat reden genoeg was
voor die hadji die zich daar bevond -
14:32 - 14:36om te roepen dat die godverdomde kankerarabieren
die kutpoort moesten opengooien -
14:36 - 14:40want hij had niet voor niets 3500 euro betaald.
-
14:40 - 14:43Hadji, sabr, sabr, wat doe je, denk na, denk na!
-
14:43 - 14:47Een hadji daar reageert dat die zoon van dat-en-dat-soort -vrouw zijn muil moet dichthouden,
-
14:47 - 14:49want anders komt hij hem wel
de tanden uit zijn mond slaan. -
14:49 - 14:51Vanaf dat moment wordt het een beetje wazig.
-
14:51 - 14:54Ik weet dat ik ineens de grond
niet meer onder mijn voeten voelde -
14:54 - 14:56en dat er voor mijn geestesoog beelden voorbijvlogen
-
14:56 - 15:02van '97, '98, 2000, 2001, 2004, 2006, 2008,
-
15:02 - 15:04van hadji's met verwrongen ledematen
en bloederige ihrams, -
15:04 - 15:06en oké, ik ben een mager mannetje, ik weet het,
-
15:06 - 15:08maar ik heb wel eens
in een moshpit gestaan bij een concert, -
15:08 - 15:10dus ik weet, mmmm!
-
15:10 - 15:13Maar ik weet, om mij heen
stonden zulke kleine Turkse tantetjes. -
15:13 - 15:14Ik weet niet wat er met die vrouwen gebeurd is.
-
15:14 - 15:17Ik weet alleen dat ik ineens
aan de andere kant van de poort stond -
15:17 - 15:18met kleverige zooi aan de benen.
-
15:18 - 15:20Heb ik op iemand gestaan?
Ben ik gevallen? Geen idee. -
15:20 - 15:22Ik kan alleen maar lopen, zodat ik get the fuck out...
-
15:22 - 15:24Nee, ik dacht geen fuck, dacht ik niet, echt niet.
-
15:24 - 15:26Lopen, lopen, lopen, ik ben gaan lopen, als een gek.
-
15:26 - 15:32Want achter mij op die ene weg:
139.998 Turkse hadji's die aangestormd kwamen. -
15:32 - 15:34Dus ik ben gaan lopen, ik heb mijn telefoon gepakt
-
15:34 - 15:37en ik zweer het u,
het is alsof de duivel ermee speelde: -
15:37 - 15:39batterij leeg.
-
15:39 - 15:42En ik raak iedereen kwijt: mijn vader,
-
15:42 - 15:43de rest van de Nederlandse hadji's,
-
15:43 - 15:46en ik loop urenlang alleen, zeven kilometer,
-
15:46 - 15:49verdwaald, over stoffige wegen, water zoekend
-
15:49 - 15:52kom ik bij zo'n fonteintje met Zamzam-water, eindelijk,
-
15:52 - 15:53en ik kom daar, en ik denk:
-
15:53 - 15:57ik ben bezig geweest met dingen
waar ik niet mee bezig moest zijn. -
15:57 - 15:58Ik ga de duivel stenigen.
-
15:58 - 16:01Ik ga mijn slechte eigenschappen
-- en ik heb veel slechte eigenschappen, -
16:01 - 16:04teveel om op te noemen, nu,
maar ik heb ook niet zoveel tijd meer -- -
16:04 - 16:05maar ik kom daar en ik denk:
concentreer, Sadettin, -
16:05 - 16:07het kan nog, het kan nog.
-
16:07 - 16:09Ik pak een buideltje waar die 49 stenen inzitten.
-
16:09 - 16:12Ik schud ze leeg in mijn hand.
-
16:12 - 16:17Vanaf nu, nooit meer, maar dan ook nooit meer --
-
16:17 - 16:20en op dat moment barst om mij heen de hel los.
-
16:20 - 16:23Links van mij staan drie Iraanse hadji's.
-
16:23 - 16:25Lange baarden, tulband.
-
16:25 - 16:27Ik zie slippers door de lucht vliegen.
-
16:27 - 16:28Er komt een kruk voorbij
-
16:28 - 16:30en ik heb godzijdank even daarvoor
-
16:30 - 16:33mijn mondkapje opgezet.
-
16:33 - 16:35Want ik schiet keihard in de lach.
-
16:35 - 16:39En ik loop door naar het hotel.
-
16:39 - 16:41En voor ik het hotel binnenloop,
-
16:41 - 16:42duik ik een winkel in.
-
16:42 - 16:44Daar koop ik drie marsen, drie snickers,
-
16:44 - 16:48een fles Mekka-cola, een pakje sigaretten.
-
16:48 - 16:50Ik ga in de lobby van het hotel zitten,
-
16:50 - 16:51ik vreet die snickers op, die marsen op,
-
16:51 - 16:53ik drink die fles Mekka-cola in één keer leeg,
-
16:53 - 16:57ik steek een sigaret aan
en ik word op mijn schouder getikt. -
16:57 - 17:03En? Hoe is het geweest, mijn jongen?
Hoe is het geweest? -
17:03 - 17:07Was mijn vader. De rust zelve.
-
17:07 - 17:09Het stenigen van de duivel,
dat luidt het Offerfeest in. -
17:09 - 17:11Ik zeg 'Offerfeest'.
Sommige mensen zeggen 'Slachtfeest'. -
17:11 - 17:13Ik vind 'Offerfeest' mooier.
-
17:13 - 17:15Het Offerfeest is een herdenking van dit tafereel:
-
17:15 - 17:18het verhaal van Abraham
die wederom op de proef wordt gesteld en -
17:18 - 17:21op bevel van God zijn zoon moet offeren.
-
17:21 - 17:24In de Bijbel is het Isaac, in de Koran is het Ismail.
-
17:24 - 17:26Laten we zeggen dat het Ismail is.
-
17:26 - 17:29Maar op het moment suprême, dit moment dus,
-
17:29 - 17:31daalt er een engel naar beneden, uit de hemel.
-
17:31 - 17:33En die wijst Abraham op die ram daar,
-
17:33 - 17:35rechts onder in beeld, die met zijn hoorns
-
17:35 - 17:37verstrikt is geraakt in de bosjes.
-
17:37 - 17:40Dus het Offerfeest dat is, zou je kunnen zeggen,
-
17:40 - 17:42het herdenken van dat wij niet onze kinderen
-
17:42 - 17:45maar dieren onverdoofd ritueel slachten.
-
17:45 - 17:49Ik heb ook een schaap laten offeren.
-
17:49 - 17:51Echt waar. Ik heb mijn bonnetje bewaard.
-
17:51 - 17:55Waar is het? Ja, hier. Nou, kun je dat zien?
-
17:55 - 17:58Ja, goeie ogen. Er staat 410 op, hé?
-
17:58 - 18:02Pak 'm maar, anders. Er staat 410 op, hé? 410 rial.
-
18:02 - 18:05Saudische munteenheid. Delen door 5.
82 euro. -
18:05 - 18:0882 euro om een schaap te kopen,
om het te laten slachten, -
18:08 - 18:11om het in stukken te laten snijden,
de wereld over te laten vliegen, -
18:11 - 18:12uit te laten delen aan armen en behoeftigen.
-
18:12 - 18:15Ik heb dat schaap niet gezien.
-
18:15 - 18:18Kan niet, hé, 5,5 miljoen mensen,
iedereen wil daarbij zijn. -
18:18 - 18:20Slachthuizen hebben natuurlijk
maar een beperkte capaciteit. -
18:20 - 18:22Dus dat bonnetje is het enige bewijs van dat schaap
-
18:22 - 18:27en daarom wil ik het ook nu terug.
-
18:27 - 18:29Het Offerfeest betekent ook
dat je je haar mag afscheren -
18:29 - 18:32als teken van letterlijke transformatie.
-
18:32 - 18:34Bovendien laat je een stukje van jezelf
-
18:34 - 18:37achter op die heilige plek.
-
18:37 - 18:39Dat kaalscheren doen alleen de mannen.
-
18:39 - 18:425,5 miljoen mensen, 60% is man,
daar weer 80% van gaat kaal. -
18:42 - 18:45Dat zijn 2,4 miljoen mannen.
-
18:45 - 18:48En dat gebeurt overal, dat kaal gaan.
-
18:48 - 18:50Met als gevolg dat de straten van Mekka
-
18:50 - 18:53drie dagen lang vol liggen met mannenhaar.
-
18:53 - 18:56Dus je moet wel goed je slippers afkloppen
-
18:56 - 18:59voordat je je hotelkamer binnengaat.
-
18:59 - 19:05DIt is 'm, satan.
-
19:07 - 19:10Ja, niet echt, hé, het is een symbool.
-
19:10 - 19:13Hier gooi je je stenen naartoe, drie dagen lang.
-
19:13 - 19:16Dan gaan we nog een laatste keer
naar de Masjid al-Haram. -
19:16 - 19:17Daar doen we een afscheids-tawaaf.
-
19:17 - 19:20Dat is het allerlaatste dat we in Mekka doen.
-
19:20 - 19:23Tenslotte gaan we nog naar Medina
-
19:23 - 19:27om daar de moskee
en het graf van de profeet te bezoeken, -
19:27 - 19:29de Masjid an-Nabawi, de moskee van de profeet,
-
19:29 - 19:32en die moskee is gebouwd rond het graf van Mohammed.
-
19:32 - 19:34Dat graf gaan we groeten.
-
19:34 - 19:38Groeten. Denk eraan. Niet bidden bij het graf, dat mag niet.
-
19:38 - 19:40Dat is sherk, afgodsverering.
-
19:40 - 19:44Nee, Mohammed was gewoon een mens, begroeten.
-
19:44 - 19:47Dan koop je nog 7 kilo dadels,
-
19:47 - 19:50je vult een jerrycan met 10 liter Zamzam-water,
-
19:50 - 19:52je koopt een alarmklok die de gebedstijden aangeeft
-
19:52 - 19:56en als alarmtoon de oproep tot gebed heeft,
-
19:56 - 19:57die koop je voor je moeder.
-
19:57 - 20:01Je stapt in Medina in het vliegtuig,
maakt een tussenlanding in Istanboel. -
20:01 - 20:03Je landt op Schiphol.
-
20:03 - 20:07Er zijn duizenden blije Turken.
-
20:07 - 20:08Er zijn bloemen.
-
20:08 - 20:11Er is applaus. Masha Allah.
-
20:11 - 20:14Je hebt de hadj verricht.
-
20:14 - 20:17(Applaus)
- Title:
- TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory
- Description:
-
Sadettin Kirmiziyüz (Zutphen, 1982) studeerde in 2007 als acteur af aan de Toneelacademie Maastricht. Kirmiziyüz is geboren en getogen in Zutphen, maar wordt gefascineerd door het feit dat hij een migrantenkind is. In november 2010 maakte Sadettin Kirmiziyüz de grootste reis uit zijn leven. Samen met zijn vader trok hij naar Mekka voor de bedevaart, de Hadj, om zo een familietraditie voort te zetten. Met zijn vader als voorganger in dit eeuwenoude ritueel, werd hij als leerling ingewijd. Gewapend met deze ervaringen maakte Sadettin Kirmiziyüz een voorstelling over vaders en zonen, geloven en niet geloven, Abraham, Isaak, Mohammed, God en Allah. Een heilige roadstory waarin niets niet kan en alles waar is.
TEDxFlandersSalon 21 mei 2012 - Video Language:
- Dutch
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 20:23
TED Translators admin edited Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Els De Keyser edited Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Els De Keyser edited Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Els De Keyser edited Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Els De Keyser edited Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Els De Keyser approved Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Christel Foncke accepted Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory | ||
Christel Foncke edited Dutch subtitles for TEDxFlandersSalon - Sadettin Kirmiziyuz - De Hadj, een heilige roadstory |