Θα μπορούσε ένα φάρμακο να προλαμβάνει την κατάθλιψη και τη διαταραχή μετατραυματικού στρες;

O δρόμος προς καλύτερα φάρμακα είναι στρωμένος με τυχαίες αλλά επαναστατικές ανακαλύψεις. Σε αυτή την ιστορία σχετικά με τον ρόλο που διαδραματίζει το τυχαίο στην επιστήμη, η νευροεπιστήμων Ρεμπέκα Μπράχμαν μοιράζεται μαζί μας την είδηση μιας επαναστατικής θεραπείας, αποτέλεσμα ευτυχών συγκυριών, που θα μπορούσε να αποτρέψει την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη και η διαταραχή μετατραυματικού στρες. Και περιμένετε μια απρόσμενη, όσο και αμφιλεγόμενη, ανατροπή.

Αυτή είναι μια πτέρυγα φυματικών,

και όταν τραβήχτηκε αυτή
η φωτογραφία στα τέλη του 1800,

ένας στους επτά ανθρώπους

πέθαινε από φυματίωση.

Δεν είχαμε ιδέα για τα αίτια της νόσου.

Διατυπώθηκε η υπόθεση

ότι η ιδιοσυγκρασία έκανε κάποιον ευπαθή.

Της προσέδιδαν ένα ρομαντικό χαρακτήρα.

Την αποκαλούσαν φθίση,

και ήταν η νόσος των ποιητών

και των καλλιτεχνών και των διανοουμένων.

Θεωρείτο ότι όξυνε την ευαισθησία

και εμφυσούσε δημιουργική ευφϋία.

Όμως ως τη δεκαετία του 1950,

πλέον γνωρίζαμε
ότι η φυματίωση προκαλούνταν

από μια πολύ μεταδοτική
βακτηριακή λοίμωξη,

γεγονός όχι τόσο ρομαντικό,

που όμως είχε το πλεονέκτημα

της πιθανής δημιουργίας φαρμάκων
για την αντιμετώπισή της.

Ανακαλύφθηκε ένα νέο
φάρμακο, η ιπρονιαζίδη,

που αναμενόταν να θεραπεύσει τη νόσο,

και το χορήγησαν σε ασθενείς,

οι οποίοι ήταν περιχαρείς.

Έγιναν πιο κοινωνικοί, πιο δραστήριοι.

Κατά μια ιατρική έκθεση,
«χόρευαν στους διαδρόμους».

Δυστυχώς όμως,

όχι απαραίτητα επειδή βελτιώνονταν.

Πολλοί συνέχισαν να πεθαίνουν.

Αλλού αναφέρεται πως
ήταν «ανάρμοστα χαρούμενοι».

Και έτσι φτάσαμε στην ανακάλυψη
του πρώτου αντικαταθλιπτικού.

Οι τυχαίες ανακαλύψεις
δεν είναι σπάνιες στην επιστήμη,

αλλά δεν αρκεί ένα ευτυχές τυχαίο συμβάν.

Πρέπει να μπορείτε να το αναγνωρίσετε
για να οδηγηθείτε στην ανακάλυψη.

Ως νευροεπιστήμονας, θα σας μιλήσω λίγο

για την προσωπική μου εμπειρία

με κάτι όχι εντελώς τυχαίο --

ας το πούμε έξυπνα τυχαίο.

Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή.

Ευτυχώς, από τη δεκαετία του 1950,

αναπτύχθηκαν και άλλα φάρμακα,
και έτσι η νόσος είναι πλέον ιάσιμη.

Στις ΗΠΑ τουλάχιστον,
όχι όμως απαραίτητα και σε άλλες χώρες,

έκλεισαν τα σανατόρια

και τους περισσότερους από
εσάς δεν τους φοβίζει η φυματίωση.

Πολλά όμως από όσα ίσχυαν
στις αρχές του 20ου αιώνα

για τις λοιμώδεις νόσους,

ισχύουν πλέον για τις ψυχικές διαταραχές.

Αντιμετωπίζουμε μια επιδημία
διαταραχών διάθεσης

όπως η κατάθλιψη και η διαταραχή
μετατραυματικού στρες, ή PTSD.

Ένας στους τέσσερις ενήλικες
στις Ηνωμένες Πολιτείες

πάσχει από κάποια ψυχική διαταραχή,

που σημαίνει ότι αν
δεν το έχετε βιώσει εσείς προσωπικά

ή στο οικογενειακό σας περιβάλλον,

είναι πολύ πιθανό να ξέρετε
κάποιον που πάσχει,

παρόλο που δεν μιλάει γι' αυτό.

Η κατάθλιψη έχει πλέον ξεπεράσει

το AIDS, την ελονοσία,
τον διαβήτη και τον πόλεμο

ως η κυρίαρχη αιτία αναπηρίας παγκοσμίως.

Επίσης, όπως συνέβαινε
τη δεκαετία του 1950 με τη φυματίωση,

δεν γνωρίζουμε τι την προκαλεί.

Αν εμφανιστεί, είναι χρόνια,

διαρκεί όλη τη ζωή,

και δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία.

Το δεύτερο αντικαταθλιπτικό ανακαλύφθηκε,

επίσης τυχαία, τη δεκαετία του 1950,

από ένα αντιισταμινικό
που προκαλούσε μανία,

την ιμιπραμίνη.

Τόσο στην περίπτωση στην πτέρυγα
φυματίωσης όσο και του αντιισταμινικού,

κάποιος έπρεπε να αναγνωρίσει

πως ένα φάρμακο σχεδιασμένο
για κάτι άλλο --

τη φυματίωση ή τις αλλεργίες --

μπορούσε να θεραπεύσει κάτι διαφορετικό --

την κατάθλιψη.

Αυτού του είδους η επαναστόχευση
φαρμάκων είναι μια πρόκληση.

Όταν οι γιατροί είδαν την αντικαταθλιπτική
δράση της ιπρονιαζίδης,

δεν καταλάβαιναν πραγματικά τι έβλεπαν.

Είχαν συνηθίσει να τη θεωρούν

ως ένα αντιφυματικό φάρμακο

και κατέγραφαν την αντικαταθλιπτική δράση

ως παρενέργεια, ανεπιθύμητη ενέργεια.

Όπως βλέπετε εδώ,

πολλοί από αυτούς τους ασθενείς
το 1954 βίωναν έντονη ευφορία.

Ανησυχούσαν λοιπόν πως αυτό ίσως επηρέαζε

την ανάρρωσή τους από τη φυματίωση.

Συνέστησαν η ιμιπραμίνη να χρησιμοποιείται
μόνο σε ακραίες περιπτώσεις φυματίωσης

και σε ασθενείς συναισθηματικά σταθερούς,

ακριβώς το αντίθετο από ό,τι συμβαίνει
όταν χρησιμοποιείται ως αντικαταθλιπτικό.

Είχαν συνηθίσει τόσο πολύ να τη συνδέουν
με αυτή τη συγκεκριμένη νόσο,

που αδυνατούσαν να δουν
την επίδρασή της σε μια άλλη νόσο.

Να είμαστε δίκαιοι,
δεν ήταν μόνο δικό τους λάθος.

Αυτή η λειτουργική αγκύλωση
συμβαίνει σε όλους μας.

Είναι η τάση να αντιλαμβανόμαστε
ένα αντικείμενο

μόνο με όρους της παραδοσιακής
χρήσης ή λειτουργίας του.

Είναι όμως και η νοοτροπία. Έτσι;

Ο προκαθορισμένος τρόπος

με τον οποίο προσεγγίζουμε ένα πρόβλημα.

Που καθιστά την επαναστόχευση
δύσκολη για όλους μας,

πράγμα που εξηγεί πιστεύω,
γιατί έδωσαν τηλεοπτική εκπομπή,

σε έναν άσσο της επαναστόχευσης.

(Γέλια)

Οι παρενέργειες λοιπόν
της ιπρονιαζίδης και της ιμιπραμίνης,

ήταν τόσο σοβαρές --

μανία ή χόρευαν σε διαδρόμους.

Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει
ότι τις αντιλήφθηκαν.

Όμως μας κάνει να αναρωτιόμαστε
τι άλλο μας έχει διαφύγει.

Η ιπρονιαζίδη και η ιμιπραμίνη,

δεν είναι απλά περιπτώσεις επαναστόχευσης.

Έχουν και δύο άλλα κοινά σημεία,
που είναι πολύ σημαντικά.

Αφενός, έχουν φοβερές παρενέργειες.

Μεταξύ αυτών, ηπατική τοξικότητα,

αύξηση βάρους πάνω από 25 κιλά,

αυτοκτονικές τάσεις.

Αφετέρου, αυξάνουν
τα επίπεδα της σεροτονίνης,

ενός χημικού σήματος στον εγκέφαλο,

ή αλλιώς «νευροδιαβιβαστή».

και αυτά τα δύο μαζί, γιατί μόνο το ένα,

δεν θα ήταν τόσο σημαντικό,

αλλά λόγω και των δύο έπρεπε
να αναπτυχθούν ασφαλέστερα φάρμακα,

και φαινόταν καλό να ξεκινήσουμε
από τη σεροτονίνη.

Αναπτύχθηκαν λοιπόν φάρμακα
περισσότερο στοχευμένα στη σεροτονίνη,

οι εκλεκτικοί αναστολείς
επαναπρόσληψης σεροτονίνης, οι SSRIs,

μεταξύ των οποίων φαρμάκων
πιο γνωστό είναι το Prozac.

Αυτό χρονολογείται πριν από 30 χρόνια

και έκτοτε κυρίως βελτιώνουμε
τα φάρμακα αυτά.

Οι SSRIs λοιπόν, είναι καλύτεροι
από τα φάρμακα που προηγήθηκαν,

αλλά έχουν και πολλές παρενέργειες,

μεταξύ των οποίων αύξηση βάρους, αϋπνία,

αυτοκτονικό ιδεασμό --

ενώ απαιτείται χρόνος για να δράσουν,

συνήθως τέσσερις με έξι εβδομάδες
σε πολλούς ασθενείς.

Αυτά όπου δουλεύουν τα φάρμακα.

Όμως σε πολλούς ασθενείς
αυτά δεν δουλεύουν.

Αυτό σημαίνει ότι σήμερα, το 2016,

εξακολουθούν να μην υπάρχουν θεραπείες
για τις διαταραχές διάθεσης,

μόνο φάρμακα που καταστέλλουν συμπτώματα,

που είναι σα να παίρναμε
παυσίπονα για μια λοίμωξη,

αντί για αντιβιοτικό.

Με ένα παυσίπονο νιώθεις καλά,

αλλά δεν θεραπεύει την υποκείμενη νόσο.

Η ευελιξία στο σκεπτικό μας

μας έδειξε ότι η ιπρονιαζίδη
και η ιμιπραμίνη

μπορούσαν να επαναστοχευθούν,

έτσι φτάσαμε στην υπόθεση της σεροτονίνης,

και η ειρωνεία είναι ότι
πλέον κολλήσαμε σ' αυτήν.

Εδώ βλέπετε τη σεροτονίνη στον εγκέφαλο,

από ένα διαφημιστικό.

Είναι σαφές ότι πρόκειται για υπερβολή.

Στην επιστήμη πασχίζουμε
να είμαστε αμερόληπτοι,

διενεργώντας διπλά-τυφλά πειράματα

ή να είμαστε στατιστικά αμερόληπτοι
ως προς τα αποτελέσματά τους.

Η προκατάληψη όμως κρύβεται
τόσο στο τι επιλέγουμε να μελετήσουμε

όσο και στο πώς το μελετάμε.

Έτσι λοιπόν εδώ και 30 χρόνια
εστιαζόμαστε στη σεροτονίνη,

συχνά αποκλείοντας άλλα πράγματα.

Και θεραπεία δεν βρήκαμε.

Και αν η κατάθλιψη δεν αφορά
μόνο τη σεροτονίνη;

Αν δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας;

Αυτό σημαίνει πως όσο χρόνο

ή χρήμα, ή προσπάθεια
επενδύσουμε σε αυτήν,

δεν θα μας οδηγήσει ποτέ σε θεραπεία.

Τα τελευταία χρόνια, οι γιατροί ανακάλυψαν

το πρώτο πραγματικά
νέο αντικαταθλιπτικό μετά τους SSRIs,

το Calypsol,

ένα φάρμακο που δρα τάχιστα,
σε λίγες ώρες ή σε μία ημέρα,

όμως δεν δρα μέσω της σεροτονίνης.

Δρα μέσω του γλουταμινικού οξέος,
ενός νευροδιαβιβαστή.

Είναι και αυτό επαναστοχευμένo.

Παραδοσιακά χρησιμοποιούνταν
ως αναισθητικό στη χειρουργική.

Αντίθετα όμως από άλλα φάρμακα,

που έτυχαν γρήγορης αναγνώρισης,

μας πήρε 20 χρόνια

να συνειδητοποιήσουμε
ότι ήταν αντικαταθλιπτικό,

παρά το γεγονός ότι έχει
καλύτερη δράση, πιθανώς,

από τα άλλα αντικαταθλιπτικά.

Και ίσως το ότι είναι
καλύτερο αντικαταθλιπτικό

έκανε δύσκολη την αναγνώρισή του.

Δεν επιφέρει μανία ως παρενέργεια.

Το 2013, στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια,

με τη συνάδελφό μου,

τη δρα Κριστίν Αν Ντενί,

μελετούσαμε το Calypsol
ως αντικαταθλιπτικό στα ποντίκια.

Το Calypsol έχει πολύ μικρό χρόνο ημιζωής,

δηλαδή αποβάλλεται μέσα
σε λίγες ώρες από το σώμα.

Ήταν ένα πιλοτικό πείραμα.

Κάναμε μια ένεση σε ποντίκια,

και περιμέναμε μια βδομάδα,

και ξανακάναμε το πείραμα
για να κάνουμε οικονομία.

Σε ένα από τα πειράματα αυτά,

στρεσάραμε τα ποντίκια,

και αυτό ήταν το μοντέλο κατάθλιψης.

Στην αρχή δεν φαινόταν
να έχουμε αποτελέσματα.

Θα τα είχαμε παρατήσει.

Αλλά δοκίμαζα το μοντέλο αυτό για χρόνια,

και τα δεδομένα ήταν παράξενα.

Δεν μου φαινόταν σωστό.

Έτσι, το επανέλαβα,

και ξανακάναμε αναλύσεις

βάσει του αν είχε χορηγηθεί Calypsol
στους ποντικούς ή όχι

μια βδομάδα πριν.

Τα αποτελέσματα έδειχναν κάπως έτσι.

Αν λοιπόν κοιτάξετε στο αριστερό άκρο,

αν βάλουμε ένα ποντικό σε μια νέα περιοχή,

σε αυτό το κουτί, είναι συναρπαστικό,

ο ποντικός θα εξερευνήσει την περιοχή,

και βλέπετε εκείνη τη ροζ γραμμή
που μετράει τα βήματά του.

Και έχουμε κι έναν άλλο ποντικό
σε μια μολυβοθήκη

με τον οποίο ίσως να αλληλεπιδράσει.

Αυτή η περιγραφή είναι απλουστευμένη.

Ένας φυσιολογικός ποντικός θα εξερευνήσει.

Θα είναι κοινωνικός.

Δείτε τι συμβαίνει.

Αν στρεσάρουμε τους ποντικούς
στο μοντέλο κατάθλιψης,

δηλαδή στη μεσαία εικόνα,

δεν κοινωνικοποιούνται, δεν εξερευνούν.

Κυρίως κρύβονται πίσω στη γωνία,
πίσω από τη μολυβοθήκη.

Όμως οι ποντικοί
που τους χορηγήθηκε Calypsol,

εδώ στα δεξιά σας,

εξερευνούσαν, ήταν κοινωνικοί.

Έμοιαζαν να μη βίωσαν στρες καθόλου,

πράγμα αδύνατον.

Θα μπορούσαμε να είχαμε σταματήσει εδώ,

αλλά η Κριστίν παλιά χρησιμοποιούσε
το Calypsol ως αναισθητικό,

και τότε είχε διαπιστώσει

ότι επενεργούσε περίεργα στα κύτταρα

και στη συμπεριφορά

ενώ η δράση συνεχιζόταν
πολύ μετά τη λήψη του φαρμάκου,

για κάποιες βδομάδες.

Οπότε είπαμε, εντάξει,

μπορεί να μην είναι αδύνατον,

ήμασταν όμως επιφυλακτικές.

Έτσι ενεργήσαμε όπως
οι επιστήμονες που αμφιβάλλουν,

επαναλάβαμε το πείραμα.

Θυμάμαι πως ήμουν στο εργαστήριο,

μετακινώντας ποντικούς ανάμεσα
στα κουτιά για το πείραμα,

ενώ η Κριστίν καθόταν στο πάτωμα
με τον υπολογιστή στην ποδιά της

αθέατη από τα ποντίκια,

ενώ ανέλυε τα δεδομένα.

Και θυμάμαι πως φωνάζαμε,

πράγμα που δεν πρέπει να κάνουμε
όταν είμαστε στο εργαστήριο,

επειδή το πείραμα είχε πετύχει.

Οι ποντικοί έμοιαζαν προστατευμένοι
ενάντια στο στρες,

ή ήταν αναίτια χαρούμενα,
όπως και αν θέλετε να το ονομάσετε.

Όλοι ήμασταν ενθουσιασμένοι.

αλλά και επιφυλακτικοί, γιατί έμοιαζε
πολύ καλό για να είναι αληθινό.

Το επαναλάβαμε, λοιπόν.

Και μετά το επαναλάβαμε
σε μοντέλα ποντικών με PTSD,

και το επαναλάβαμε ξανά με μοντέλο όπου,

δώσαμε μόνο στρεσογόνες ορμόνες.

Το επανέλαβαν οι προπτυχιακοί.

αλλά και συνεργάτες μας
στην άλλη άκρη του κόσμου, στη Γαλλία.

Και κάθε φορά που διεξαγόταν,
το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο.

Φαινόταν πως μία μόνο ένεση Calypsol

προστάτευε από το στρες για εβδομάδες.

Δημοσιεύσαμε τα αποτελέσματα πέρυσι,

αλλά από τότε και άλλα εργαστήρια
επιβεβαίωσαν αυτή τη δράση του Calypsol.

Δεν ξέρουμε τα αίτια της κατάθλιψης,

αλλά ξέρουμε ότι το στρες την πυροδοτεί

στο 80% των περιπτώσεων,

και πως κατάθλιψη και το PTSD
είναι ανόμοια,

αλλά έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό.

Είναι το τραυματικό στρες

όπως στον πόλεμο
ή σε μια φυσική καταστροφή

ή ένα βίαιο περιστατικό
ή σεξουαλική επίθεση

που προκαλεί τη διαταραχή
μετατραυματικού στρες,

αλλά δεν αναπτύσουν διαταραχή διάθεσης
όλοι όσοι εκτίθενται στο στρες.

Αυτή η ικανότητα αντοχής
στο στρες και η ανθεκτικότητα

η ανάκαμψη χωρίς την εμφάνιση
κατάθλιψης ή PTSD

είναι γνωστή ως αντοχή στο άγχος,

και διαφέρει από άτομο σε άτομο.

Πιστεύαμε ότι πρόκειται
για ένα είδος παθητικής ιδιότητας.

Ότι είναι η απουσία
προδιαθεσικών παραγόντων

και παραγόντων κινδύνου για διαταραχές.

Αν όμως είναι μια ενεργητική ιδιότητα;

Ίσως μπορεί να ενισχυθεί,

σαν να φοράμε πανοπλία.

Ανακαλύψαμε λοιπόν τυχαία
το πρώτο φάρμακο ενισχυτικό της αντοχής.

Κι όπως είπα, χρησιμοποιήσαμε
ελάχιστη ποσότητα φαρμάκου,

που διήρκησε για εβδομάδες

κάτι που δεν συμβαίνει
με τα αντικαταθλιπτικά.

Επενεργεί κάπως σαν τα εμβόλια.

Με τα εμβόλια, παίρνετε μία δόση,

και εβδομάδες, μήνες, χρόνια μετά,

όταν εκτίθεστε στα βακτήρια,

δεν είναι το εμβόλιο που σας προστατεύει.

Είναι το ανοσοποιητικό σας σύστημα

που αναπτύσσει αντίσταση και αντοχή
στο βακτήριο και το καταπολεμά,

κι έτσι δεν παθαίνουμε τη λοίμωξη,

πράγμα που διαφέρει, ας πούμε,
από τα αντιβιοτικά.

Σε αυτή την περίπτωση, μολυνόμαστε,
εκτιθέμεθα στο βακτήριο,

αρρωσταίνουμε και έπειτα παίρνουμε
ένα αντιβιοτικό που μας θεραπεύει,

αυτά τα φάρμακα ενεργούν
σκοτώνοντας άμεσα το βακτήριο.

Κάτι ανάλογο, είναι η παρηγορητική αγωγή,

παίρνουμε κάτι για
να καταστείλουμε τα συμπτώματα,

αλλά δεν θεραπεύουν
την υποκείμενη λοίμωξη,

κι έτσι νιώθουμε καλά μόνο
όσο τα παίρνουμε,

γι' αυτό πρέπει να τα παίρνουμε συνεχώς.

Στην περίπτωση της κατάθλιψης
και της PTSD --

εκτιθέμεθα σε αγχογόνες καταστάσεις --

και λαμβάνουμε μόνο
καταπραϋντική θεραπεία.

Τα αντικαταθλιπτικά μόνο
καταστέλλουν τα συμπτώματα,

γι' αυτό ουσιαστικά πρέπει
να συνεχίζεται η λήψη τους

όσο διαρκεί η νόσος,

συχνά σε όλη μας τη ζωή.

Ονομάσαμε λοιπόν τα δικά μας
φάρμακα «παρα-εμβόλια»,

που σημαίνει «εν είδει εμβολίου»

γιατί φαίνεται να έχουν τη δυνατότητα

να θωρακίζουν ενάντια στο στρες

και να εμποδίζουν
τους ποντικούς να εμφανίσουν

κατάθλιψη και μετατραυματική
αγχώδη διαταραχή.

Επίσης, όλα τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα
δεν έχουν δράση «εν είδει εμβολίου».

Δοκιμάσαμε και το Prozac,

αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Αν αυτό λοιπόν
χρησιμοποιούταν σε ανθρώπους,

ίσως μπορούμε να προστατεύσουμε

όσους έχουν προδιάθεση

ενάντια στις αγχώδεις διαταραχές
όπως η κατάθλιψη και η PTSD.

Όπως οι ομάδες άμεσης παρέμβασης
και πυροσβέστες,

πρόσφυγες, έγκλειστους
και φρουρούς φυλακών,

στρατιώτες, μεταξύ άλλων.

Και για να σας δώσω μια ιδέα
για το μέγεθος αυτών των διαταραχών,

το 2010, η οικονομική επιβάρυνση
λόγω αυτών σε παγκόσμιο επίπεδο

εκτιμήθηκε στα 2,5
τρισεκατομμύρια δολάρια,

και είναι χρόνιες ασθένειες,

οπότε το κόστος ανεβαίνει
και αναμένεται να ανέλθει

στα έξι τρισεκατομμύρια
δολάρια τα επόμενα 15 χρόνια.

Όπως προανέφερα,

η επαναστόχευση φαρμάκων συνιστά
πρόκληση λόγω των προκαταλήψεών μας.

Το Calypsol είναι γνωστό ως,

κεταμίνη,

που επίσης είναι γνωστή ως,

Special K,

που είναι ναρκωτικό
που συνηθίζεται στα κλαμπ.

Χρησιμοποιείται παγκοσμίως ως αναισθητικό.

Χορηγείται στα παιδιά.
Χρησιμοποιείται στο πεδίο της μάχης.

Είναι φάρμακο επιλογής
σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες,

διότι δεν επηρεάζει την αναπνοή.

Βρίσκεται στον κατάλογο του Παγκόσμιου
Οργανισμού Υγείας ως βασικό φάρμακο.

Αν είχαμε ανακαλύψει την κεταμίνη
πρώτα ως «παρα-εμβόλιο»,

θα ήταν εύκολο να την αναπτύξουμε,

αλλά τώρα έχουμε να αντιμετωπίσουμε
τη λειτουργική μας αγκύλωση

και τη νοοτροπία που παρεμβαίνουν.

Ευτυχώς, δεν είναι
η μόνη ουσία που ανακαλύψαμε

ότι έχει αυτές τις προφυλακτικές,
κάπως σαν εμβόλιο δράσεις,

αλλά όλα τα άλλα φάρμακα που ανακαλύψαμε,

ή ουσίες, είναι εντελώς νέα,

και θα πρέπει να περάσουν από όλη
τη διαδικασία έγκρισης του ΕΟΦ --

προτού να εγκριθεί
η δοκιμή τους σε ανθρώπους.

Και για αυτό χρειάζονται χρόνια.

Εάν λοιπόν θέλαμε κάτι συντομότερα,

η κεταμίνη έχει ήδη εγκριθεί.

Είναι πια γενόσημο φάρμακο και διαθέσιμη.

Μπορούμε να την παραγάγουμε
με ελάχιστο κόστος σε μηδέν χρόνο.

Όμως, πέρα από αγκυλώσεις και νοοτροπίες,

η επαναστόχευση των φαρμάκων
ενέχει μια άλλη πρόκληση,

την εταιρική πολιτική.

Δεν υπάρχουν θεσπιστεί κίνητρα

όταν λήγουν οι πατέντες φαρμάκων
και δεν είναι πια αποκλειστικά

ώστε να ενθαρρύνουν εταιρείες
να τα αναπτύξουν,

γιατί δεν τους αποδίδουν χρήματα.

Αυτό δεν ισχύει μόνο για την κεταμίνη.
Αφορά όλα τα φάρμακα.

Πάντως, αυτή η ιδέα είναι
μια καινοτομία για την ψυχιατρική,

να χρησιμοποιούνται φάρμακα
για την πρόληψη των ψυχικών παθήσεων

αντί για τη θεραπεία τους.

Ίσως, σε 20, 50, 100 χρόνια από σήμερα,

να αναλογιζόμαστε
την κατάθλιψη και την PTSD

όπως σήμερα βλέπουμε
τα σανατόρια των φυματικών

ως κάτι που ανήκει στο παρελθόν.

Αυτό μπορεί να είναι η αρχή του τέλους
της μάστιγας των ψυχικών παθήσεων.

Όπως όμως είπε κάποτε
ένας σπουδαίος επιστήμων,

«Μόνο ένας ανόητος
είναι βέβαιος για τα πάντα.

Ο σοφός άνθρωπος πάντα αναρωτιέται».

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)