Fabrika | Bir Kodlayıcı Gibi Düşünün Bölüm 9

Tüm dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-factory-think-like-a-coder-ep-9

"Bir Kodlayıcı Gibi Düşünün" animasyon serisinin 9. bölümü. 10 bölümlük seri, dünyayı kurtarmaya çalışan Etik adında bir kız ve robot arkadaşı Hedge'i konu alıyor. İkili, üç eseri toplamak için bir arayışa girerler ve yollarını bulmak için programlama bilmeceleri silsilesini çözmek zorundadırlar.

Ders: Alex Rosenthal, Yönetmen: Kozmonot Animation Studio

Hararetli bir kovalamacanın ardından
Etik, Hedge ve yeni müttefikleri Lemma

kendilerini kocaman bir
kontrol odasında buldular.

Son eser olan Bellek Düğümü

bir güç kalkanın içinde asılıydı
ve bir süper bilgisayara güç sağlıyordu.

Etik tam güç kalkanını devre dışı
bırakacakken Lemma onu durdurdu.

On sene önce ona verilen bir
araştırma görevinden bahsetti:

dünya makinesini, herkesi mutlu edecek
bir şey yapmak için kullanmak.

Çokça başarısız teşebbüsten sonra Lemma,
sindirildiğinde insanları motive olmuş,

mutlu, yaratıcı, sevgi dolu, özetle en iyi
hallerinde hissettiren bir bileşen buldu.

Hemen üretilmeye başlandı.

Kısa sürede tüm ulusun yemek temini,
içine bileşen karıştırılmış bir şekilde

Hexenborg'dan gelmeye başladı.

İlk sene cennet gibiydi.

İkinci sene ise pek öyle olmadı.

Yan etkiler ortaya çıkmaya başladı:
hafıza kaybı, halsizlik ve bencillik.

Üçüncü senede hükümet feshedildi

ve her şeyi robotların kendi kendini
sürdüren bir döngüde yönetmesine devretti.

Bu noktada işler Lemma'nın
düzeltebileceği noktayı çoktan geçmişti.

İnsanlar bileşene bağımlı oldu

ve reddedenler işleri yoluna koymak için
bir direniş oluşturdular.

İlacı bulmak Lemma'nın 10 senesini aldı.

Bu fabrikada yapabilmek için
ihtiyacı olan her şey var

ama Bellek Düğümü'nü aldıkları anda

güvenlik sistemi robotlara haber verecek
ve kaçmak zorunda kalacaklar.

Bunun yerine, ilacı üretmesi için
fabrikayı yeniden ayarlayabilirlerse

insanlar kurtulabilir.

Lemma, fabrikanın
yeni tasarımını çoktan hazırlardı.

Sorun ise okumasının biraz zor olması.

Şeması, ilacı üretmek için

gereken tüm adımları gösteriyor.

"Nitrik asit ekle"den
"güçlü bir şekilde salla"ya giden ok,

nitrik asidin sallamadan önce
eklenmesi gerektiği anlamına geliyor.

Eğer tek bir adım sırasını şaşırırsa

ilaç işe yaramaz
ya da daha kötü sonuçlanabilir.

A adımının B adımını ve B adımının
nihayetinde A adımını gerektirdiği

döngüsel referanslar yok.

Bu noktada Etik ve Hedge devreye giriyor.

Lemma'nın, karışık diyagramının
Hedge tarafından

adımlar dizisine
çevrilmesine ihtiyacı var.

Bu, fabrikadaki işlerin
gerçekleşme düzeni olacak.

Girdi ana bilgisayara girildiğinde,

fabrika kendini talimatlar ile
yeniden düzenleyecek.

Hedge'in tablo yaparak bilgi depolama
yeteneği burada yardımcı olacak.

Etik, fabrikanın yeniden ayarlanmasını
sağlayacak doğru dizilim oluşturması için

Hedge'i nasıl programlayabilir?

Kendiniz çözmek için şimdi durdurun.

Kurallar için 3 saniye

Kurallar için 2 saniye

Kurallar için 1 saniye

İpucu için 3 saniye

İpucu için 2 saniye

İpucu için 1 saniye

Öncelikle bu problemi makine yerine

insan olarak düşünmek yardımcı olabilir.

Diyagramda verilenlere göre,
ona yönelen bir ok olmadığı için

bir kase alarak başlamak açıkça ortadır.

Sıradaki işlemin ne olduğunu bulmak için
diyagramı nasıl işaretlersin?

Kendin çözmek için şimdi durdur.

Çözüm için 3 saniye

Çözüm için 2 saniye

Çözüm için 1 saniye

Lemma'nınki gibi diyagramlara
yönlendirilmiş asiklik grafik denir.

Grafik, farklı unsurların
ve bu unsurların aralarındaki ilişkilerin

veri sunumudur.

Yönlendirme, oklarla gösterildiği gibi,
yönlerin önemli olduğu anlamına gelir.

Burada A, B'ye yönlendirir
ancak B, A'ya yönlendirmez.

Asiklik, herhangi bir döngü
olmadığı anlamına gelir.

Bu da şanslıyız demek çünkü aksi taktirde
bu problem çözülebilir olmazdı.

İnsan olarak grafikte gezinmenin
kolay bir yolu var:

kendisine ok yönelmemiş
bir adım ile başla.

Bunu yaptığında, o adımın
ve ondan yönelen okların üstünü çiz.

Kendisine ok yönelmemiş başka bir adım bul

ve tüm adımları geçene kadar tekrarla.

Bir robotun çevirmesi için
zor olan iki nokta var.

Birincisi, bilgi takibini nasıl yaparsın?

İkincisi, aynı anda birden fazla
seçeneğin varsa ne yaparsın?

İlk zorluk için;

makinelerin bilgi depolaması için
tablo elverişli bir yöntemdir.

Bu durumda Hedge'in her bir adımı

sıra ve sütunların başlığına
yazmasını sağlayabilirsin.

Sonra sıralarda
teker teker ilerleyebilir.

Şemada hangileri "mix"i işaret ediyor?

Hem "shake" hem de "titrate".

Yani Hedge ikisinin sütununa da
işaret koymalı.

Böyle bir tablo yapmak için teker teker
her sıraya aynısını yapabilir.

Tabi ki tam tablo daha büyük olacak.

İnsan gibi Hedge de kendine ok yönelmemiş

bir adımdan başlamak isteyecek,

bu da kendi sırasında
işaret olmaması demek.

Eğer birden fazla varsa,

uygun yollardan biri alfabede
önce geleni seçmek olacaktır

ancak diğer seçme yöntemleri de işe yarar.

Sonra Hedge o adımı
yürütülen talimat listesine ekleyebilir,

sütunun tamamını tablodan silebilir

böylece ona bağlı olanları da siler

ve başa döner.

Grafikte döngüsel referanslar
olmadığı için

oraya geldiğimiz her seferde, en azından
bir tane bağlantısız adımımız olacak.

Hedge, alfabede önce geleni
yürütülen talimat listesine ekleyebilir,

tablodan kaldırabilir
ve başlangıca dönebilir.

Böylece çalışan bir döngümüz olur

ve geriye hiçbiri kalmayana dek
tüm unsurları gözden geçirir.

Hedge şemanın üzerinde gidip gelir

ve kısa süre sonra
Etik'in düzen hatlarını

yapılandırmak için kullanacağı
talimatlar söylemeye başlar.

Üçü birlikte çalışınca,

binlerce doz ilacı çabucak üretirler.

Etik sonunda Bellek Düğümünü

bulunduğu alandan çıkarır
ve alarmı öttürür.

Saniyeler içerisinde
her yer robotlarla dolar.

Etik şoka girerken, Düğüm sadece
onun anılarını yerine getirmekle kalmaz

aynı zamanda bulmacanın
son kayıp parçasını da gösterir.

Etik, Hedge'i tek bir amaçla yaptı:

dünya makinesini yozlaşmış
bir hükümetten koruyacak

bir labirent inşa etmek.

Ancak telaştan kritik bir hata yaptı.

Hedge'e labirentin boyutunu söyleyip

döngüyü bitirecek olan
koşulu ayarlamayı unuttu.

Böylece Hedge, inşa edemeyecek duruma
gelene kadar inşa etti de etti.

Sonra arada kaldı.

Bir labirent inşa etmeliydi.

Ancak yazılımda yasaklanan iki şey olan
insanlara zarar vermek

ya da Bradbarrier'in üzerinden geçmek

seçeneklerini uygulamadan
daha fazla inşa edemezdi.

Etrafta dolanıp bir çözüm aradı,

ta ki Güç Düğümü, Yaradılış Düğümü

ve Bellek düğümüne rastlayana kadar.

Eksik olanlara öz farkındalık
kazandırmak için

onların gerçek, toplu
güçlerinin farkına vardı.

Bu üçüyle yazılımını değiştirebildi

ve tüm dünyayı koca bir labirente
dönüştürme dürtüsünü tamamlayabildi.

Kolay olamazdı:

robotların alıp kullanmasını engellemek
için Düğüm'ün korumaları vardı.

Ancak Hedge doğru insanı bulur

ve kahramanca bir macera ile
aklını çelerse...

işte o farklı bir hikaye olurdu.

Çok farklı bir hikaye.