Depresión, o segredo que compartimos

"O oposto á depresión non é a felicidade, senón a vitalidade, e era a vitalidade o que parecía fuxir de min naquel momento". Nunha conferencia a partes iguais elocuente e devastadora, o escritor Andrew Solomon lévate ás esquinas máis escuras da súa mente durante os anos que pelexou contra a depresión. Isto levouno a unha esclarecedora viaxe a través do mundo para entrevistar outras persoas con depresión e a descubrir, para a súa sorpresa, que canto máis falaba el, máis querían as outras persoas contar as súas propias historias. (Gravado en TEDxMet).

"Sentín un funeral no meu cerebro,

e os parentes ían e viñan

camiñando, camiñando
ata que, pareceu,

que o sentido crebaba totalmente.

E cando todos estiveron sentados,

unha liturxia, como un tambor,

comezou a bater, a bater
ata que pensei

que a miña mente adormecía

E logo oínos erguer o caixón
e renxer a través da miña alma

coas mesmas botas de chumbo, outra vez,

e o espazo comezou a tanxer,

Coma se os ceos fosen unha campá,
e a existencia só un oído,

e eu, e o silencio, unha raza estraña

desfeita, solitaria, aquí.

E entón un baleiro na razón, rompeu

e caín máis e máis abaixo

e dei cun mundo, a cada mergullo,

e acabei sabendo, daquela"

Coñecemos a depresión
a través de metáforas.

Emily Dickinson foi capaz
de expresalo con palabras,

Goya, nunha imaxe.

A metade do propósito da arte
é describir estes estados icónicos.

Canto a min, sempre me vin
como unha persoa dura,

unha das que poderían sobrevivir

se me enviasen
a un campo de concentración.

En 1991, sufrín unha serie de perdas.

A miña nai morreu,

rematou a relación na que estaba,

volvín para os Estados Unidos
despois duns anos no estranxeiro

e pasei por estas experiencias intacto.

Pero en 1994, tres anos despois,

atopeime perdendo o interese en case todo,

non quería facer nada
do que antes si quería,

e non sabía o porqué.

O contrario da depresión
non é a felicidade, senón a vitalidade.

E era a vitalidade

a que se esvaecía
para min naquel momento.

Todo o que había para facer
era demasiado traballo.

Volvía á casa

e vía pestanexar a luz
vermella do contestador

e en vez de aledarme por
saber dos meus amigos,

pensaba:

"Vaia morea de xente á que lle
teño que devolver a chamada"

Ou decidía que tiña que comer

pero despois pensaba:
teño que coller a comida,

poñela no prato

e cortala e mastigala e tragala,

e sentía que eran
as estacións do Viacrucis.

E algo que a miúdo se esquece
ao falar de depresión

é que ti sabes que é absurdo.

Sabes que é absurdo
mentres o experimentas.

Sabes que a maioría da xente é quen

de escoitar as menxases e xantar

e organizarse para ducharse

e saír pola porta

e que non é gran cousa,

e aínda así estás nas súas gadoupas,

e es incapaz de idear unha saída.

Así que comecei a sentir que facía menos

e pensaba menos

e sentía menos.

Era unha especie de nulidade.

E despois chegou a ansiedade.

Se me dis que teño que estar
deprimido o próximo mes,

diría: "Se está rematado
en novembro, podo facelo."

Pero se me dis:

"Tes que ter ansiedade aguda
durante o próximo mes"

Preferiría cortar as veas
antes de pasar por iso.

Era sentir continuamente

coma cando vas andando

e esvaras ou tropezas
e o chan achégase a ti,

pero en vez de durar medio segundo como é,

dura seis meses.

É a sensación de estar sempre asustado,

pero sen sequera saber
de que estás asustado.

E foi nese punto cando comecei a pensar

que estar vivo era
sinxelamente demasiado doloroso,

e que a única razón para non suicidarme

era non ferir outra xente.

E finalmente un día espertei

e pensei que quizais sufrira un ataque,

porque estaba na cama
totalmente inmobilizado,

mirando o teléfono, pensando:

"Algo vai mal e debería chamar
para pedir axuda"

e non podía estirar o brazo

e agarrar o teléfono e marcar.

E finalmente, despois de catro horas
deitado mirándoo

o teléfono soou,

e dalgún xeito conseguín contestar

e era o meu pai e dixen:

"Teño un problema serio,
Temos que facer algo."

O día seguinte comecei
coa medicación e a terapia.

E tamén empecei a considerar
esta terrible cuestión:

Se non son a persoa dura,

que podería sobrevivir
a un campo de concentración,

entón quen son?

E se tiña que tomar medicación,

esa medicación facíame
ser completamente eu,

ou convertíame noutra persoa?

E que me parecía se me convertía noutro?

Tiña dúas vantaxes nesta travesía.

A primeira é que eu sabía que,
falando obxectivamente,

tiña unha boa vida,

e que se era capaz de poñerme ben

había algo ao final
polo que valía a pena vivir.

E a outra é que tiña acceso
a un bo tratamento.

Pero aínda así saín e recaín,

e saín e recaín,

e saín e recaín,

e finalmente entendín

que tería que medicarme
e ir a terapia para sempre.

E pensei:

"Pero é un problema químico
ou psicolóxico?

E precisa dunha cura química
ou unha cura filosófica?"

E non fun quen de saber a resposta.

E logo entendín que en realidade

non estamos tan avanzados nesas
áreas como para explicalo todo.

Tanto a cura química
como a cura psicolóxica

teñen un papel que cumprir,

e tamén souben que a depresión era

algo entretecido tan profundamente en nós

que non se podía separar
do noso carácter e personalidade.

Quero decir que os tratamentos
para a depresión son terribles.

Non son moi efectivos.

Son moi caros.

Teñen innumerables efectos secundarios.

Son un desastre.

Pero estou tan agradecido por vivir
agora e non hai 50 anos,

cando non se podería facer case nada.

Espero que dentro de 50 anos,

a xente oia falar dos meus tratamentos

e se arrepíe de que alguén soportara
unha ciencia tan primitiva.

A depresión é a imperfección do amor.

Se estás casado con alguén e pensas:

"Ben, se a miña muller morre,
atoparei outra"

non sería amor tal como o coñecemos.

Non existe o amor
sen a anticipación da perda,

e o espectro da desesperación
pode ser o motor da intimidade.

Hai tres cousas que
a xente tende a confundir:

depresión, dor e tristeza.

A dor é explicitamente reactiva.

Se sofres unha perda
e te sentes moi infeliz,

e logo, 6 meses despois,

estás aínda moi triste,
pero xa empezas a funcionar mellor,

probablemente sexa dor,

e probablemente se resolva
por si mesma en certa medida.

Se experimentas unha perda catastrófica,

e te sentes fatal,

e seis meses despois
case non podes funcionar,

probablemente se desencadeou
unha depresión

polas circunstancias catastróficas.

A traxectoria dinos moito.

A xente pensa na depresión
simplemente como estar triste.

É moita, moita, demasiada tristeza,

moita, demasiada dor,

por algo tan lixeiro.

Cando comezaba a comprender a depresión

e a entrevistar persoas que a sufriran,

atopei que había xente que tiña
a primeira vista o que parecía

unha relativamente leve depresión

e que estaban aínda así
totalmente incapacitados por ela.

E había outra xente que parecía ter,

segundo a describía, unha depresión grave

que tiña porén boas vidas

nos intervalos entre episodios depresivos.

E comecei a descubrir o que
causaba que certas persoas

fosen máis resilientes que outras.

Cales son os mecanismos
que lle permiten á xente sobrevivir?

E saín entrevistar unha tras outra

persoas que estaban sufrindo depresión.

Unha das primeiras ás que entrevistei

describiu a depresión como
un xeito máis lento de estar morto

e para min foi unha boa cousa
oílo ao principio

porque me recordou
que ese xeito lento de estar morto

pode levar a unha morte real,

que é un asunto serio.

É o líder mundial da discapacidade,

e a xente morre diso cada día.

Unha das persoas coas que falei
cando intentaba entender isto

era unha querida amiga
coñecida desde había moitos anos,

e que sufrira un episodio psicótico
no primeiro ano da facultade

e que despois caeu de golpe
nunha depresión terrible.

Tiña síndrome bipolar,

ou enfermidade maníaco-depresiva,
como se dicía daquela,

e foille moi ben co litio
durante moitos anos,

e logo, co tempo, quitáronlle o litio

para ver como estaba sen el,

e tivo outra psicose

e logo caeu na peor depresión
que vin na miña vida,

durante a que sentaba no
apartamento dos pais

mais ou menos catatónica,
basicamente sen moverse,

día tras día tras día.

E cando lle preguntei
sobre esta experiencia anos despois,

-é unha poeta e psicoterapeuta
chamada Maggie Robbins-

cando a entrevistei, díxome:

"Estaba cantando 'A onde foron as flores'

unha e outra vez para ocupar a mente.

Cantaba para bloquear
as cousas que dicía a miña mente,

que eran 'Non es nada. Non es ninguén.

Non mereces nin vivir.'

E aí foi cando de verdade comecei a pensar

en suicidarme".

Durante a depresión non pensas
que che puxeron un veo gris

e que ves o mundo a través
dunha néboa de mal humor.

Pensas que che quitaron o veo,

o veo da felicidade,

e que agora ves a verdade.

É máis fácil axudar
esquizofrénicos que perciben

que hai algo alleo dentro deles
que precisa ser exorcizado,

pero é difícil cos depresivos,

porque cremos que estamos vendo a verdade.

Pero a verdade mente.

Obsesioneime con esa frase:

"Pero a verdade mente"

E descubrín, ao falar
con persoas deprimidas,

que teñen moitas percepcións ficticias.

Eles diranche "Ninguén me quere"

e ti dislles "Eu quérote,

a túa muller quérete, a túa nai quérete".

Podes contestar sen problemas
polo menos a maioría da xente.

Pero a xente deprimida tamén che dirá:

"Tanto ten o que fagamos,
ao final imos morrer."

Ou dirán: "Non pode haber
auténtica comunión

entre dous seres humanos.

Cada un está atrapado no seu propio corpo"

Ao que tes que responder

"Iso é certo,

pero creo que agora deberiamos
centrarnos en qué imos almorzar".

(Risos)

Gran parte do tempo,

o que expresan non é tristura,
senón perspicacia,

e isto lévame a pensar
que é extraordinario

que a maioría de nós
coñece estas preguntas existenciais

sen que nos distraian moito.

Había un estudo que
me gustaba especialmente

no cal a un grupo de xente deprimida e
a un de xente non deprimida

se lles pide que xoguen
a un videoxogo durante unha hora,

e ao final desa hora,

preguntábaselles cantos monstruíños
pensaban que mataran.

O grupo deprimido normalmente acertaba
cunha marxe dun 10 por cento,

e o grupo de non deprimidos

supoñía entre 15 e 20 veces máis
monstruíños

(Risos)

dos que realmente mataran.

Moita xente dixo, cando decidín
escribir sobre a miña depresión,

que debía ser moi difícil expoñerse así,

que a xente o soubese.

Dicían: "A xente fálache distinto?"

e eu dicía: "Si, a xente
fálame distinto.

Fálanme distinto desde o momento

en que comezan a falarme
da súa experiencia,

ou da experiencia da súa irmá,

ou da experiencia do seu amigo.

A cousas son diferentes porque agora sei

que a depresión é o segredo familiar
que todo o mundo ten.

Hai uns anos fun a unha conferencia

e o venres da conferencia de tres días

unha das participantes
levoume á parte e díxome:

"Teño depresión
e dáme un pouco de vergoña,

pero estiven tomando esta medicación,

e só quería preguntarche que opinas".

Así que me esforcei en darlle
o mellor consello que puiden.

E entón díxome: "Sabes?
o meu home nunca entendería isto.

É o tipo de persoa para o que
isto non tería sentido,

así que, xa sabes, que quede entre nós."

E díxenlle: "Si, está ben."

No domingo da mesma conferencia,

o seu home chamoume á parte

(Risos)

e díxome "A miña muller non me vería

como o home que son se o soubese

pero estou loitando cunha depresión
e estou tomando esta medicación

e preguntábame que opinabas".

Estaban agochando a mesma medicación

en dous sitios distintos do mesmo cuarto.

(Risos)

E díxenlle que pensaba
que a comunicación no matrimonio

podía estar desencadeando
algúns dos problemas.

(Risos)

Pero tamén quedei abraiado

pola incómoda natureza do segredo mutuo.

A depresión tamén é extenuante,

Requíreche tanto tempo e enerxía,

e o silencio ao respecto

realmente empeora a depresión.

E despois comecei a pensar

en todos os xeitos cos
que a xente se sente mellor.

Comecei como un conservador da medicina.

Pensaba que un par
de tipos de terapia funcionaban,

estaba claro que o facían,

estaba a medicación,

algúns tipos de psicoterapia,

estaba posiblemente
a terapia electroconvulsiva,

e todo o demais non tiña sentido.

Pero entón descubrín algo.

Se tes un tumor cerebral

e dis que facer o pino
20 minutos cada mañá

fai que te sintas mellor,

se cadra faino,
pero segues tendo un tumor cerebral,

e probablemente vaias morrer igual.

Pero se dis que tes unha depresión,

e que facer o pino 20 minutos cada día

fai que te sintas mellor, entón funcionou,

porque a depresión é unha
doenza de como te sentes,

e se te sentes mellor,

entón efectivamente
xa non estás deprimido.

Así que me volvín moito máis tolerante

co amplo mundo
dos tratamentos alternativos.

E recibo cartas, recibo centos de cartas

de xente que me conta
o que lles funcionou.

Alguén me preguntou hoxe
entre bastidores, sobre a meditación.

A miña carta favorita,
entre as que recibín, era dunha muller

que escribiu e me dixo que
probara terapia, medicación,

que probara case de todo,

pero atopou a solución, e quería
que eu llo dixese ao mundo,

e era facer cousiñas de fío.

(Risos)

Envioume algunhas.

(Risos)

E non as levo postas agora mesmo.

(Risos)

Suxerinlle que debería mirar tamén

trastorno obsesivo compulsivo no DSM.

E así, cando miraba
os tratamentos alternativos,

gañaba perspectiva respecto
aos outros tratamentos.

Pasei por un exorcismo tribal en Senegal

que incluía bastante
sangue de año

e do que non vou dar detalles agora mesmo,

pero uns anos despois estaba en Ruanda,

traballando nun proxecto distinto,

E resulta que lle describín
a miña experiencia a alguén,

e díxome:

Ben, iso é o oeste de África,
estamos no leste

e os nosos rituais son distintos
nalgúns aspectos,

pero temos algúns rituais

que teñen algo en común co que describes."

E dixo:

"Pero temos moitos problemas cos
traballadores occidentais de saúde mental,

especialmente cos que
viñeron tralo xenocidio."

E dixen: "Que tipo de problemas tedes?

E díxome: "Ben, fan cousas moi estrañas.

Non levan a xente ao sol,

cando comezan a estar mellor,

non inclúen percusión ou música
que fai que o sangue se mova.

Non implican toda a comunidade.

Non externalizan a depresión
como un espírito invasor.

En vez diso, o que fan é levar a xente
unha por unha a uns cuartiños sórdidos

e teñenos falando unha hora

sobre as cousas malas que lles pasaron."

(Risos)

(Aplausos)

Díxome: "Pedímoslles
que marchasen do país."

(Risos)

Na outra esquina dos
tratamentos alternativos,

deixádeme falarvos de Frank Russakoff.

Frank Russakoff tiña probablemente
a peor depresión que vin nun home.

Estaba continuamente deprimido,

Estaba, cando o coñecín, nun punto no que

cada mes recibía un
tratamento de electroshock.

Sentíase desorientado unha semana,

despois sentíase ben unha semana,

despois tiña unha semana de caída,

e despois recibía outro
tratamento de electroshock.

E cando o coñecín díxome:

"É insufrible pasar as
semanas deste xeito,

non podo seguir así,

e xa sei como vou acabar

se non melloro.

Pero -díxome- oín falar dun protocolo
no Mass General

para unha cirurxía chamada cingulotomía
que é unha operación cerebral,

e creo que o vou tentar."

E lembro estar fascinado nese momento
ao pensar que alguén

que claramente pasou por
tantas malas experiencias

con tantos tratamentos diferentes

aínda tivese nalgún sitio
do seu interior o optimismo

suficiente para buscar outro máis.

E pasou por esta cirurxía
e tivo moito éxito.

Agora é amigo meu,

ten unha esposa adorable
e dous preciosos fillos.

Escribiume unha carta
o Nadal posterior á operación

e díxome:

"O meu pai mandoume dous regalos este ano,

primeiro, unha torre de CD
automática de The Sharper Image

que eu non precisaba,

pero sei que ma estaba dando para celebrar

que eu vivise só e tivese un traballo
que parecía encantarme.

E o outro regalo,
era unha foto da miña avoa,

que se suicidou.

Cando o desenvolvín, comecei a chorar,

e veu a miña nai e díxome:

"Estás chorando por parentes
que non coñeciches?"

e eu díxenlle: "Tiña a mesma
enfermidade ca min".

Choro agora mentres che escribo.

Non é que estea triste,
senón sobrecollido.

Porque creo que eu puiden suicidarme

pero meus pais termaron de min,
e tamén os doutores

e a cirurxía.

Estou vivo e agradecido.

Vivimos no momento correcto,
aínda que ás veces non o pareza."

Estaba sorprendido porque a depresión

é maiormente percibida como unha cousa
moderna, occidental, da clase media,

e fun mirar como funcionaba
nunha variedade de contextos,

e unha das cousas que
máis interese me causou

foi a depresión entre os indixentes.

Así que intentei saber

que se facía polas persoas
pobres con depresión,

E o que descubrín foi
que as persoas pobres

maioritariamente non son tratadas
para a depresión.

A depresión é o resultado
da vulneralidade xenética,

que en principio está distribuída
igualitariamente entre a poboación,

e as circunstancias desencadeantes,

que adoitan ser máis graves
para a xente empobrecida.

E aínda así resulta que se tes
unha vida estupenda

pero sempre te sentes miserable

pensas: "Por que me sinto así?

Debo ter unha depresión."

E decides buscar un tratamento.

Pero se tes unha vida desastrosa,

e sénteste miserable todo o tempo,

o teu sentimento concorda coa túa vida,

e non se che ocorre pensar,

"Se cadra isto pódese tratar."

Así que temos unha epidemia neste país

de depresión entre persoas empobrecidas

que non se detecta, que non se trata

e que non se aborda,

e é unha traxedia de gran magnitude.

Así que atopei una académica

que facía un proxecto de investigación
nos arrabaldes pobres de D.C.,

onde seleccionaba mulleres
que foran por outros problemas de saúde

e eran diagnosticadas de depresión

e proporcionáballes seis meses
baixo o protocolo experimental.

Unha delas, Lolly, veu

e díxome isto o día que veu.

Díxome, e era unha muller que, por certo,
tiña sete fillos.

Díxome: "Tiña un traballo,
pero tiven que deixalo porque

non era capaz de saír da casa.

Non tiña nada que
dicirlles aos meus fillos.

Pola maña, estou desexando que marchen,

para meterme na cama e
tapar a cabeza coas mantas,

e as tres, cando volven,

chegan tan rápido".

Díxome: "Tomaba moito Tylenol,

calquera cousa coa que
puidese durmir máis,

o meu marido dicíame
que era estúpida, fea.

Oxalá puidese parar a dor".

Ben, trouxérona a este
protocolo experimental,

e cando a entrevistei
seis meses despois,

tiña un traballo coidando nenos

para o exército americano,
deixara o marido violento,

e díxome:

"Os meus fillos son
moito máis felices agora."

Dixo: "Hai un cuarto na miña nova casa
para os rapaces

e un para as rapazas,

pero pola noite, saltan á miña cama,

e facemos os deberes xuntos e todo.

Un deles quere ser predicador,

outro quere ser bombeiro,

e unha das nenas di que vai ser avogada.

Xa non choran como antes,

nin pelexan como facían.

Iso é todo o que preciso, os meus fillos.

As cousas seguen cambiando,

como me visto, como me sinto, como actúo.

Xa podo saír sen ter medo,

e non creo que eses malos
sentimentos vaian volver,

e se non fora pola doutora Miranda e isto,

estaría aínda na casa,
coas mantas enriba da cabeza,

no caso de estar aínda viva.

Pedinlle ao Señor que me enviase un anxo,

e escoitou as miñas pregarias."

Estaba realmente conmovido
por estas experiencias,

e decidín que quería escribir sobre elas,

non só no libro que escribía
senón tamén nun artigo,

así que me encargaron
da revista New York Times,

escribir sobre a depresión
entre os indixentes.

E entreguei a miña historia,

e o meu editor chamoume e díxome:
"Non podemos publicar isto."

E díxenlle: "Por que?"

E díxome: "É demasiado rebuscado.

Esta xente está
como no máis baixo da sociedade

e cun par de meses de tratamento

xa están virtualmente listas
para manexar Morgan Stanley?

É demasiado imposible."

Díxome: "Nunca oín nada igual."

E díxenlle: "O feito de que nunca o oíras

é un indicativo de que son 'noticias'."

(Risas)

(Aplausos)

"E vós sodes unha revista de noticias."

Despois dunha serie de
negociacións accederon.

Pero penso moito en que o que dixo
estaba dalgún xeito conectado

co desprezo que a xente aínda ten
pola idea do tratamento,

a noción de que dalgún xeito se saímos

e tratamos moita xente
en comunidades de indixentes

sería un tipo de explotación,

porque os estariamos cambiando.

Hai un imperativo da falsa moral
que parece rodearnos,

de que o tratamento da depresión,

os medicamentos e demais,
son un artificio,

e que non é natural.

E eu penso que é un erro.

É natural que á xente lle caian os dentes,

pero non hai ninguén militando
contra a pasta de dentes,

polo menos non nos meus círculos.

A xente di:

"Pero a depresión non é algo que se
supón que hai que experimentar?

Non evolucionamos para ter depresión?

Non é parte da personalidade?"

Ao que debo dicir, o humor é adaptable,

ser quen de sentir tristura e medo,

e alegría e pracer,

e todos os outros estados de ánimo
que temos, é incriblemente valioso.

E unha depresión grave

é algo que ocorre
cando o sistema creba.

É falta de adaptación.

A xente virá e dirame:

"Creo, aínda así, que
se aguantara outro ano,

podería superalo."

E sempre lles digo: "Quizais o superaras,

pero nunca volverás a ter 37 anos.

A vida é curta, e é un ano enteiro
do que estás a falar.

Pénsao ben."

É estraña a pobreza da lingua inglesa,

e de feito de moitas outras linguas,

que utilizamos a mesma palabra, depresión,

para describir como se sente un neno
cando chove no seu aniversario,

e para describir como se sente unha persoa
o minuto antes de suicidarse.

A xente dime: "Ben, é unha
continuación da tristeza normal?"

E eu digo, en certo modo, é
unha continuación da tristeza normal.

Hai un certo grao de continuidade,

pero é o mesmo tipo de continuación

entre ter un valo de ferro arredor da casa

que ten un puntiño de ferruxe

que tes que lixar e pintar un pouco

e o que sucede se
abandonas a casa 100 anos

e se enferruxou tanto que
só é unha morea de po laranxa.

E é esa morea de po laranxa,

ese problema do po laranxa,

o que estamos tentando abordar.

E agora a xente di:

"Tomas estas pastillas da
felicidade, e xa es feliz?"

E non.

Pero non me sinto triste
por ter que xantar,

e non me sinto triste
polo contestador,

e non me sinto triste
por ter que ducharme.

De feito, penso que sinto máis,

porque podo sentir tristeza
sen sentir nulidade.

Sintome triste polas
decepcións profesionais,

polas relacións danadas,

e polo quecemento global.

Esas son as cousas polas
que me sinto triste agora.

E díxenme a min mesmo,
cal é a conclusión?

Como conseguiu esta
xente que ten vidas mellores,

aínda con peores depresións,
seguir adiante?

Cal é o mecanismo da resiliencia?

E o que aparecía continuamente

era que a xente que nega a experiencia,

e din "Tiven depresión hai moito tempo,

e non quero volver pensar nela,

e non quero mirala,

simplemente vou seguir coa miña vida",

ironicamente, son as persoas que
están máis escravizadas polo que teñen.

Silenciar a depresión refórzaa.

Mentres a escondes, medra.

E a xente que mellor o fai,

e a que é tolerante
co feito de ter esa condición.

Aquela que pode aceptar a súa depresión,
é quen acada a resiliencia.

Frank Russakoff díxome:

"Se tivese que facelo de novo,
supoño que non o faría deste xeito,

pero dun modo estraño,
estou agradecido pola experiencia.

Estou contento por
ter que estar 40 veces no hospital.

Ensinoume tanto sobre o amor,

e a miña relación
cos meus pais e doutores,

foi tan valiosa, e sempre o será".

E Maggie Robbins dixo:

"Adoitaba ser voluntaria
nunha clínica de SIDA

e simplemente falaba e falaba e falaba

e a xente coa que trataba
non era moi receptiva, e pensaba:

'Isto non é moi amable
nin útil pola súa parte'

(Risos)

"E despois deime de conta,

deime de conta de
que non ían facer máis,

que eses escasos primeiros
minutos de conversa.

Ía simplemente ser un momento

no que eu non tiña SIDA
e non estaba morrendo,

pero podía aceptar o feito
de que eles si o estiveran,

e estábano.

As nosas necesidades son
os nosos maiores activos.

Resulta que aprendín a dar
todo o que preciso."

Valorar a depresión propia
non evita unha recaída,

pero pode facer a perspectiva
dunha recaída

e mesmo a recaída
máis fácil de aceptar.

A pregunta non é tanto
atopar un gran significado

e decidir que a túa depresión tivo moito
significado.

Está en buscar ese significado
e pensar, cando volve:

"Isto vai ser infernal,
pero vou aprender algo."

Aprendín da miña propia depresión

o grande que pode ser unha emoción,

como pode ser máis real que os feitos,

e descubrín que esta experiencia

me permitiu experimentar
emocións positivas

dun modo máis intenso e máis centrado.

O oposto á depresión non é a felicidade,

senón a vitalidade,

e estes días, a miña vida é vital,

aínda nos días que estou triste.

Sentín ese funeral no meu cerebro,

e senteime preto do Coloso,
no bordo do mundo,

e descubrín algo dentro de min

que debería chamar alma

que nunca formulara
ata ese día hai 20 anos

cando o inferno me fixo
unha visita sorpresa.

Creo que aínda que odiaba estar deprimido

e que odiaría estar deprimido de novo,

atopei un xeito de amar a miña depresión.

Ámoa porque me obrigou
a buscar e aferrarme á alegría.

Ámoa porque cada día decido,

ás veces valentemente,

e ás veces contra a lóxica do momento,

pegarme ás razóns para vivir.

E iso, creo, é unha grande
e privilexiada alegría.

Grazas.

(Aplausos)

Grazas.

(Aplausos)