Historia Rozwiązań

Jeden ze sposobów, w jaki możemy skierować naszą gospodarkę w bardziej zrównoważonym i sprawiedliwym kierunku, to ten, by zacząć od nastawienia się na nowy cel.

W "Grze o Więcej" kazano nam dopingować rosnącemu PKB - więcej dróg, więcej centrów handlowych, więcej rzeczy! - mimo że nasze wskaźniki zdrowia pogarszają się, nierówność dochodów rośnie, a środowisko ma się coraz gorzej.

Ale co, jeśli zmieniliśmy cel gry? Co możemy zrobić, by celem naszej gospodarki nie było więcej, ale lepiej - lepsze zdrowie, lepsze życie i większe szanse na przetrwanie na tej planecie?

THE STORY OF STUFF oraz FREE RANGE STUDIOS
prezentują

HISTORIA ROZWIĄZAŃ
DLACZEGO PRAWDZIWA ZMIANA ZACZYNA SIĘ OD ZMIANY ZASAD GRY

Masz taki telefon?

Oczywiście, że nie! Ten sprzęt ma 5 lat.

Teraz każdy ma taki.

Wyobrażasz sobie, jak wiele geniuszu i pracy trzeba było,
by zmienić odtwarzacz muzyki

w przenośny komputer, telefon, GPS, bezprzewodowy pilot do wszystkiego

w ciągu zaledwie 5 lat?

Poważnie, tysiące ludzi, którzy tego dokonali,

musiało rozwiązać tysiące problemów,

których po prostu nie można było rozwiązać 5 lat temu.

Oto, do czego są zdolni ludzie, gdy mają motywację,
aby znaleźć rozwiązania problemów.

Ale problemy, nad którymi pracujemy, nie są tymi, które trzeba rozwiązać.

Wiele pracy zmarnowano na wytwarzanie coraz szybszych, tańszych, nowszych rzeczy,

zamiast pracować nad rzeczami bezpieczniejszymi, zdrowszymi i bardziej sprawiedliwymi.

To tak, jakby być coraz lepszym, w graniu w złą grę.

Pod wieloma względami system ten jest bardzo podobny
do gry, ale ma bardzo wysoką stawkę.

Tak jak grę, naszą gospodarkę zaprojektowano tak, aby każdy z nas grał według pewnych zasad.

I jak w każdej grze, mamy instrukcję mówiącą, jaki jest jej cel.

Przypomnij sobie nową grę, w którą ostatnio grałeś. Pamiętasz?

Na początku musiałeś się dowiedzieć, jak wygrać,

co rzutowało później na każdą twoją decyzję w grze.

Naturalne jest więc, że większość ludzi szuka rozwiązań, które pozwolą osiągnąć ten prosty cel.

Tym celem jest WIĘCEJ.

Więcej wydanych pieniędzy, więcej zbudowanych dróg, więcej otwartych centrów handlowych, więcej rzeczy.

To właśnie ekonomiści nazywają WZROSTEM.

Bierzemy więc wszystkie pieniądze wydane na rzeczy, które czynią życie lepszym,

jak i wszystkie pieniądze wydane na rzeczy, które czynią życie gorszym,

dodajemy je i otrzymujemy jedną wielką liczbę zwaną PKB.

Mówią nam, że gdy PKB rośnie, my wygrywamy.

Stworzono więc tysiące reguł i przepisów w celu zwiększenia tej liczby.

Jednak jest duża różnica pomiędzy większą liczbą dzieci w szkole a większą liczbą dzieci w więzieniu,

większa liczbą wiatraków a większą liczbą elektrowni węglowych,

bardziej wydajnym transportem publicznym a większą ilością benzyny spalonej w korku. Czyż nie?!

Jednak w tej "Grze o więcej", wszystko to liczy się tak samo.

Nie możemy zmienić tej głupiej gry przy pomocy jednej reguły czy jednego gracza.

Problemem jest CEL sam w sobie.

Potrzebujemy rozwiązań, które to zmienią.

Co jeśli oprzemy grę na celu LEPIEJ?

Lepsze wykształcenie, lepsze zdrowie, lepsze rzeczy, większe szanse przetrwania na tej planecie.

Chyba wszyscy tego chcemy, prawda?

Czy nie takie powinno być znaczenie zwycięstwa?

Zmiana celu całej gospodarki jest ogromnym zadaniem.

Oczywiście nie jesteśmy w stanie tego zrobić od razu.

Ale kiedy skupimy się na rozwiązaniach zmieniających grę,

stopniowo umożliwimy zmianę obecnych zasad.

Aby to zrobić, musimy umieć odróżnić rozwiązania zmieniające zasady

od nowych sposobów grania w starą "Grę o więcej".

Dla przykładu, spójrzmy na dwa rozwiązania jednego z wielu problemów, przed którymi stoimy dzisiaj.

Plagą opakowań z tworzyw sztucznych, która - jak wiemy - jest katastrofalna w skutkach dla naszej planety,

zwłaszcza oceanów.

A oto dwie grupy ludzi z bardzo różnymi pomysłami rozwiązania problemu tworzyw sztucznych.

Ci ludzie zdecydowali, że musimy z tym skończyć.

Rozpoczęli kampanię obywatelską zniechęcającą do stosowania plastikowych opakowań w ich społeczności.

Ci ludzie proponują inne rozwiązanie.

Założyli firmę, która daje ludziom karty upominkowe na zakupy,

gdy ci oddadzą odpady do recyklingu.

Obie te inicjatywy działają obecnie, ale tylko jedna z nich zmienia zasady gry.

Rozwiązanie z kartą upominkową powoduje, że część plastiku nie trafia na wysypiska czy do spalarni,

ale jednocześnie tworzy więcej odpadów, zachęcając ludzi do kupowania większej ilości rzeczy.

Co gorsza, uczy ich, że większa konsumpcja jest nagrodą za bycie dobrym obywatelem,

sprawiając, że nieszablonowe myślenie staje się jeszcze trudniejsze.

Rozwiązanie delegalizujące plastikowe opakowania jest trudniejsze do osiągnięcia, ale zmienia zasady gry.

Dlaczego?
Cóż, poświęcając swój czas,

obywatele ci deklarują, że jest dla nich coś ważniejszego

niż tylko zarabiać i wydawać więcej.

Aby wygrać tę kampanię,

będą musieli współpracować z firmami myślącymi perspektywicznie,

oferującymi alternatywę umożliwiającą pozbycie się plastikowych opakowań.

Będą musieli stanąć do walki z Radą Amerykańskiego Przemysłu Chemicznego,

która jest lobbowana przez firmy produkujące te wszystkie plastikowe śmieci.

Będą musieli wyjść i porozmawiać z sąsiadami i przyjaciółmi,

zachęcając coraz większe grono ludzi do kwestionowania starych zasad gry.

Takie kampanie rodzą się w miastach na całym świecie

i - co ważniejsze - wygrywają!

Czy zrezygnowanie z kilku milionów plastikowych toreb może zmienić cel gry?

Samo w sobie, nie.

Ale w połączeniu z milionami innych rozwiązań zmieniających zasady gry - tak.

Razem rozwiązania te zaczynają przechylać szalę.

Gdy ludzie zaczynają działać, ich obywatelskie mięśnie rosną.

Pracują, aby lokalne rozwiązania, które stworzyli, były kopiowane i używane w większej skali.

A gdy widzą, że podejrzanie wpływowe korporacje blokują ich rozwiązania,

łączą się z innymi grupami, aby walczyć o prawdziwą demokrację - od ludzi dla ludzi.

Karty podarunkowe nigdy tego nie osiągną,
ale tysiące kampanii obywatelskich mają taką moc.

Ilekroć ktoś prosi mnie o wzięcie udziału w kampanii czy ruchu, chcę wiedzieć, czy zmieni on cel gry.

Aby to rozgryźć, używam słowa "CEL" (ang. GOAL).
Chcę wiedzieć, że:

G: daje ludziom GŁOS, zabierając go korporacjom, by budować prawdziwą demokrację.

O: OTWIERA ludziom oczy na to, że gdy ich podstawowe potrzeby są spełnione,

szczęście i dobrobyt nie płyną z kupowania większej ilości rzeczy,

ale są wynikiem naszych relacji z ludźmi, naszego zdrowia i poczucia celu.

A: ANALIZUJE wszystkie koszty, które ze sobą niesie, w tym koszty przerzucane na ludzi i planetę.

Innymi słowy, ponosi koszty, zamiast przenosić je na innych, jak to robi dziś większość firm.

L: LIKWIDUJE ogromną lukę w zamożności między tymi, którzy nie mogą zaspokoić swoich podstawowych potrzeb,

a tymi, którzy zużywają o wiele więcej niż wynika ze sprawiedliwego podziału.

Kiedy widzę rozwiązanie, które robi to wszystko lub może być przeprojektowane w tym kierunku, to wchodzę w nie.

Takie rozwiązania pojawiają się wszędzie!

Jak choćby "Spółdzielnia Evergreen" w Cleveland,

gdzie właściciele/pracownicy prowadzą zielone przedsiębiorstwa:

pralnię, firmę działająca w branży solarnej czy superwydajną miejską farmę - które są zdrowe i bezpieczne.

Zapewniają miejsca pracy ludziom, o których stara gra w ogóle nie dbała.

Wszyscy wiemy, że musimy wyzbyć się biznesu z demokracji,

ale spółdzielnie idą o krok dalej i wprowadzają demokrację do biznesu.

Zrównoważone, Demokratyczne i Sprawiedliwe? To zmienia zasady gry.

Albo w Capannori, mieście we Włoszech, gdzie mieszkańcy

we współpracy z przedsiębiorstwami i rządem nie tylko dążą do lepszego zarządzania odpadami,

ale kwestionują samą nieuchronność istnienia odpadów.

Promują rozwiązanie problemu bez kosztownych rozwiązań technicznych,

pracując razem jako wspólnota, aby odzyskać kompost dla użyźniania gleby,

znaleźć substytuty wielokrotnego użytku dla jednorazowych produktów

czy też właściwie wykorzystać wyrzucane materiały na nowo.

Zmniejszyli już produkcję niektórych odpadów o 82%,

jednocześnie tworząc miejsca pracy i zacieśniając więzi lokalnych społeczności.

A co z nowym trendem "Collaborative Consumption", który kiedyś nazywano "dzieleniem się"?

Dzielenie się może brzmieć jak motyw piosenki z Ulicy Sezamkowej, ale zastanów się nad tym.

To ogromne wyzwanie dla starych zasad gry.

Ściąga nas ze ścieżki wiodącej ku "Więcej, więcej, więcej",

oszczędza zasoby naturalne, daje ludziom dostęp do rzeczy, na które inaczej nie mogli by sobie pozwolić,

i buduje społeczność.

A jak to wygląda w praktyce?

Wypożyczalnie rowerów w dużych miastach,

platformy internetowe, które pozwalają nam dzielić się wszystkim: od samochodów po domy czy sprzęt kempingowy.

W moim mieście publiczne biblioteki wypożyczają narzędzia.

Nie ma żadnego powodu, żeby w każdym gospodarstwie domowym była wiertarka,

palnik, skaner, taczka czy pompka rowerowa,
kiedy możemy się tym dzielić.

Rozwiązania o takim charakterze będą przyciągać coraz więcej ludzi i dotrzemy do punktu krytycznego,

jeśli tylko będziemy koncentrować się na nowym celu gry, którym jest LEPIEJ.

Bez nowego celu cała praca, którą wkładamy w budowę lepszej przyszłości będzie:

a) Niewystarczajaca

i b ) Naprawdę ciężka.

Zbyt dużo wysiłku będzie szło na rozwiązanie problemów takich jak żywotność baterii iPhona,

gdy problemy, które zagrażają ludzkiemu życiu, będą wymykały się spod kontroli.

Pięć lat temu, kiedy zrobiliśmy "Historię rzeczy", zaczęliśmy budować wspólnotę ludzi,

którzy czuli, że coś jest nie tak ze starą grą.

Zgodziliśmy się, że istnieje problem.

Teraz nadszedł czas, by tworzyć rozwiązania.

Rozwiązania, które zmienią nie tylko kilka zasad, ale całą grę.

Chcesz pomóc?
Dalej, zróbmy to!

Rozwiązujmy problemy razem.
Dołącz do nas.

Tłumaczenie TZM Polska - http://tzmpolska.org (k3mis, Jagi i Agnieszka K.)