< Return to Video

Algebra: Linear equations 4 | Linear equations | Algebra I | Khan Academy

  • 0:01 - 0:04
    Zapraszam do 4 z kolei rozmowy o równaniach z jedną niewiadomą.
  • 0:04 - 0:06
    Zacznijmy od jakiegoś równania.
  • 0:06 - 0:06
    Na przykład.
  • 0:06 - 0:09
    Powiedzmy ze mamy takie równanie - pokażę Wam kilka
  • 0:09 - 0:20
    takich równań - powiedzmy ze mamy równanie 3 podzielić przez x równa się niech będzie równa się 5.
  • 0:20 - 0:23
    Co z tym zrobimy? Równanie wygląda trochę inaczej
  • 0:23 - 0:24
    niż równania, którymi zajmowaliśmy się do tej pory.
  • 0:24 - 0:26
    Dlatego że teraz iksa nie ma w liczniku,
  • 0:26 - 0:28
    za to jest w mianowniku.
  • 0:28 - 0:31
    Osobiście bardzo nie lubię iksów w mianowniku.
  • 0:31 - 0:34
    więc chcemy się go stamtąd pozbyć
  • 0:34 - 0:36
    i przenieść do licznika albo co najmniej usunąć z mianownika
  • 0:36 - 0:36
    tak szybko jak to tylko będzie możliwe.
  • 0:36 - 0:40
    Dobry sposób na pozbycie się liczby z mianownika polega
  • 0:40 - 0:45
    na tym, żeby pomnożyć obie strony równania przez x, popatrzcie
  • 0:45 - 0:47
    teraz po lewej stronie równania te dwa
  • 0:47 - 0:48
    iksy się uproszczą.
  • 0:48 - 0:52
    A po prawej stronie będzie po prostu 5 razy x.
  • 0:52 - 0:56
    Czyli to równa się - te dwa iksy się upraszczają.
  • 0:56 - 1:00
    I dostajemy trzy równa się pięć razy x.
  • 1:00 - 1:05
    To samo można zapisać jako 5 x równa się 3.
  • 1:05 - 1:07
    I teraz możemy postąpić na dwa równoważne sposoby.
  • 1:07 - 1:12
    Albo pomnożyć obie strony przez 1/5, albo po prostu
  • 1:12 - 1:14
    podzielić obie strony przez 5.
  • 1:14 - 1:16
    Jeśli pomnożymy obie strony przez 1/5.
  • 1:16 - 1:18
    Po lewej stronie będziemy mieli x.
  • 1:18 - 1:23
    A po prawej stronie 3 razy 1/5 równa się 3/5.
  • 1:23 - 1:24
    Można też spojrzeć na to tak.
  • 1:24 - 1:26
    Mnożąc obie strony przez x przekształciliśmy to równanie do takiej postaci,
  • 1:26 - 1:28
    którą już znamy i którą umiemy
  • 1:28 - 1:29
    szybko rozwiązać.
  • 1:29 - 1:31
    W tym celu pomnożyliśmy obie strony
  • 1:31 - 1:33
    równania przez x.
  • 1:33 - 1:35
    I w ten sposób pozbyliśmy się x w mianowniku.
  • 1:35 - 1:36
    Spróbujmy teraz rozwiązać inne równanie.
  • 1:41 - 1:53
    Na przykład takie - x plus 2 podzielić przez x plus 1 jest
  • 1:53 - 1:58
    równe, powiedzmy 7.
  • 1:58 - 2:00
    W tym przypadku, zamiast samego iksa w mianowniku,
  • 2:00 - 2:02
    mamy całe wyrażenie x plus 1 w mianowniku.
  • 2:02 - 2:04
    Poradzimy sobie z tym w dokładnie ten sam sposób.
  • 2:05 - 2:09
    Aby pozbyć się tego x plus 1 z mianownika, pomnożymy
  • 2:09 - 2:15
    obie strony tego równania przez x plus 1 przez 1 po tej stronie.
  • 2:15 - 2:17
    Ponieważ pomnożyliśmy lewą stronę, musimy także
  • 2:17 - 2:19
    pomnożyć prawą stronę i to będzie po prostu 7 podzielić przez 1
  • 2:19 - 2:24
    razy x plus 1 podzielić przez 1.
  • 2:24 - 2:27
    Teraz widzimy że po lewej stronie x + 1 się upraszcza.
  • 2:27 - 2:31
    I zostaje samo x + 2.
  • 2:31 - 2:33
    Podzielić przez 1, ale jedynkę w mianowniku można zignorować.
  • 2:33 - 2:39
    I to się równa po prawej stronie 7 razy x plus 1.
  • 2:39 - 2:41
    Równanie mówi że to się równa x plus 2.
  • 2:41 - 2:45
    Pamiętajcie, że tutaj mamy 7 razy cały nawias, x plus 1.
  • 2:45 - 2:47
    Teraz możemy skorzystać z rozdzielczości mnożenia względem dodawania.
  • 2:47 - 2:54
    To się równa 7 x + 7.
  • 2:54 - 2:57
    Czyli znowu udało się nam przekształcić równanie do
  • 2:57 - 2:58
    postaci, którą już znamy.
  • 2:58 - 3:02
    Teraz musimy przekształcić to równanie tak, żeby wszystkie iksy
  • 3:02 - 3:02
    znalazły się po jednej i tej samej stronie równości.
  • 3:02 - 3:05
    A wszystkie wyrazy stałe, takie jak 2 i 7, po
  • 3:05 - 3:07
    drugiej stronie równości.
  • 3:07 - 3:08
    Proponuje przenieść iksy na lewą stronę.
  • 3:08 - 3:10
    Czyli chcemy przenieść to 7 x na lewą stronę.
  • 3:10 - 3:14
    Zrobimy to odejmując od obu stron równania 7 x.
  • 3:14 - 3:19
    Minus 7 x, plus, to jest - 7x.
  • 3:19 - 3:22
    po prawej stronie te dwa 7x są z różnym znakiem i się uproszczą.
  • 3:22 - 3:26
    A po lewej stronie mamy -7 x plus x.
  • 3:26 - 3:32
    To będzie minus 6 x plus 2 równa się
  • 3:32 - 3:35
    a po prawej mamy to, co nam pozostało, czyli 7.
  • 3:35 - 3:36
    Teraz pozbędziemy się stąd tej dwójki.
  • 3:36 - 3:41
    Zrobimy to odejmując 2 od obu stron równania.
  • 3:41 - 3:47
    I w końcu otrzymamy równanie -6x równa się 6.
  • 3:48 - 3:49
    Takie równania umiemy rozwiązywać.
  • 3:49 - 3:52
    Powinniśmy pomnożyć teraz obie strony przez odwrotność
  • 3:52 - 3:54
    współczynnika stojącego przy x po lewej stronie.
  • 3:54 - 3:56
    A ten współczynnik równa się minus sześć.
  • 3:56 - 3:59
    Czyli mnożymy obie strony równania przez minus 1/6.
  • 4:02 - 4:05
    Minus 1/6.
  • 4:05 - 4:08
    Po lewej stronie minus 1/6 razy minus 6.
  • 4:08 - 4:10
    To będzie po prostu 1.
  • 4:10 - 4:16
    Czyli otrzymaliśmy że x równa się pięć razy minus 1/6.
  • 4:16 - 4:19
    A to jest to samo co minus 5/6.
  • 4:22 - 4:23
    I rozwiązanie gotowe!
  • 4:23 - 4:25
    Jeśli chcielibyśmy je sprawdzić, powinniśmy wziąć tą wartość x
  • 4:25 - 4:28
    równą minus 5/6 i wstawić ją do równania na początku
  • 4:28 - 4:30
    aby przekonać się, że znaleźliśmy dobre rozwiązanie.
  • 4:30 - 4:31
    Zróbmy jeszcze jeden przykład.
  • 4:34 - 4:37
    Wymyślam je w biegu, przepraszam.
  • 4:37 - 4:40
    Niech się zastanowie.
  • 4:40 - 4:51
    3 podzielić przez x plus 5 równa się 8 podzielić przez x plus 2.
  • 4:51 - 4:52
    Spróbujmy rozwiązać to równanie taką samą metodą.
  • 4:52 - 4:55
    Wprawdzie mamy tutaj aż dwa wyrażenia, których chcemy
  • 4:55 - 4:56
    się pozbyć z mianowników.
  • 4:56 - 4:58
    Chcemy pozbyć się x plus 5 z tego mianownika i chcemy się
  • 4:58 - 5:00
    pozbyć x plus 2 z tego mianownika.
  • 5:00 - 5:01
    Najpierw zajmijmy się tym x plus 5.
  • 5:01 - 5:03
    Tak jak postępowaliśmy poprzednio, pomnożymy obie strony
  • 5:03 - 5:05
    tego równania przez x plus 5.
  • 5:05 - 5:07
    Możemy napisać x plus 5 podzielić przez 1.
  • 5:07 - 5:12
    I tutaj też mnożymy przez x plus 5 podzielić przez 1.
  • 5:12 - 5:15
    Po lewej stronie to się kasuje.
  • 5:15 - 5:24
    I otrzymujemy 3 równa się 8 razy x dodać 5.
  • 5:24 - 5:28
    Podzielić przez x dodać 2.
  • 5:28 - 5:31
    Teraz, na górze, uprościmy to wyrażenie
  • 5:31 - 5:34
    mnożąc całe to wyrażenie przez osiem.
  • 5:34 - 5:41
    Wychodzi 8 dodać 40 podzielić przez x dodać 2.
  • 5:41 - 5:43
    Teraz pozbędziemy się tego x dodać 2.
  • 5:43 - 5:44
    W ten sam sposób, co poprzednio.
  • 5:44 - 5:46
    Pomnożymy obie strony przez
  • 5:46 - 5:50
    x dodać 2.
  • 5:50 - 5:52
    x dodać 2.
  • 5:52 - 5:53
    Mnożymy obie strony równości przez
  • 5:53 - 5:54
    x dodać 2.
  • 5:54 - 5:56
    Jedynka jest w zasadzie niepotrzebna.
  • 5:56 - 6:02
    Prawa lewa strona jest róna 3 x dodać 6.
  • 6:02 - 6:05
    Zauważcie, że znowu korzystamy z rozdzielności mnożenia i mnożymy
  • 6:05 - 6:07
    całe to wyrażenie przez 3.
  • 6:07 - 6:08
    x dodać 2.
  • 6:08 - 6:09
    A po prawej stronie.
  • 6:09 - 6:13
    te dwa identyczne wyrażenia x plus 2 i x plus 2 uproszczą się nawzajem.
  • 6:13 - 6:16
    I zostanie 8 x dodać 40.
  • 6:16 - 6:19
    A takie równania już umiemy rozwiązywać!
  • 6:19 - 6:25
    Tak, jeśli odejmiemy od oby stron 8 x, minus 8 x
  • 6:25 - 6:26
    wygląda jakby nie było tutaj dość miejsca.
  • 6:26 - 6:28
    Minus 8 x.
  • 6:28 - 6:31
    Po prawej stronie te 8 x i minus 8 x się uproszczą.
  • 6:31 - 6:38
    Po lewej stronie mamy minus 8 x dodać 6 i to jest równe
  • 6:38 - 6:42
    temu co po prawej stronie, czyli 40.
  • 6:42 - 6:45
    Odejmijmy teraz 6 od obu stron tego równania.
  • 6:45 - 6:46
    Zapisze to tutaj.
  • 6:46 - 6:49
    minus 6 plus 6.
  • 6:49 - 6:51
    Spróbuje przepisać to tu wyżej, mam nadzieję że się nie pomylę
  • 6:51 - 6:53
    przenosząc wszystko tutaj.
  • 6:55 - 6:58
    Kiedy odejmiemy 6 od obu stron, po lewej stronie
  • 6:58 - 7:05
    dostaniemy minus 5 x, które się równa
  • 7:05 - 7:08
    34 po prawej stronie.
  • 7:08 - 7:09
    Znowu, takie równania umiemy już rozwiązywać.
  • 7:09 - 7:12
    Mnożymy obie strony przez minus 1/5.
  • 7:16 - 7:18
    Minus 1/5.
  • 7:18 - 7:21
    Po lewej stronie będzie x.
  • 7:21 - 7:27
    A po prawej stronie mamy minus 34/5.
  • 7:27 - 7:29
    To jest prawidłowy wynik, jeśli się gdzieś nie pomyliłem.
  • 7:29 - 7:33
    Myślę, że widzicie jak to się robi
  • 7:33 - 7:36
    i możecie sami rozwiązywać takie równania.
  • 7:36 - 7:38
    Wesołej zabawy!
Title:
Algebra: Linear equations 4 | Linear equations | Algebra I | Khan Academy
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:39

Polish subtitles

Revisions