Lesely Hazelton: Jak czytać Koran

Lesely Hazelton pewnego dnia przysiadła i przeczytała Koran. To co odkryła - jako nie Muzułmanka obywająca podróż przez świętą księgę Islamu - nie było tym, czego się spodziewała. Poważnymi badaniami oraz sporą dozą humoru, Hazelton przedstawia łaskę, elastyczność oraz zagadkowość, jaką odkryła rozwiewając przy tym wszelkie mity, podczas TEDxRainier.

Zapewne słyszeliście

jakie jest wyobrażenie raju w Koranie -

- 72 dziewice.

Obiecuje wam, że jeszcze do nich wrócimy.

W rzeczywistości jednak, tutaj - na północnym zachodzie,

nasze życie jest bardzo bliskie

prawdziwie Koranicznemu wyobrażeniu raju,

które po trzydzieści sześć razy definiowane jest

jako "ogrody nawadniane przez płynące strumienie."

Jako, że mieszkam w domu na wodzie, zacumowanym na kanale Lake Union

dla mnie ma to ogromny sens.

Problem polega na tym jak zakomunikować to szerszej publice?

Znam wielu ludzi o dobrych intencjach,

którzy próbowali czytać Koran, ale zawsze się poddawali

zniechęceni przez jego odmienność.

Historyk Thomas Carlyle

postrzegał Mohameta jako jednego z nawiększych bohaterów,

jednak nawet on wypowiadał się o Koranie jako

"Najuciążliwsza pozycja do jakiejkolwiek sięgnąłem.

Nużąca oraz bezładna mieszanina".

(Śmiech)

Częścią problemu, jak sądzę,

jest fakt, że sądzimy, iż Koran można czytać

jak każdą inną książkę --

z którą możemy się zaszyć w deszczowe popołudnie

z miską popcornu w zasięgu ręki,

jak Bóg przykazał --

jednak Koran w całości jest głosem Boga mówiącego do Mohameda --

ot, kolejny autor na liście bestsellerów.

Jednak fakt, że tak mało ludzi

sięga po Koran

czyni go wielce prostym do cytowania,

a raczej do przeinaczania.

Zdania oraz fragmenty wyjęte z kontekstu

są tym co nazywam uwydatnioną wersją,

tak bardzo uwielbianą przez Muzułmańskich fundamentalistów

oraz Islamofobów.

Zeszłej wiosny,

gdy przygotowywałam się

do napisania bibliografii Mohameta

zrozumiałam, że potrzebuję przeczytać dokładnie Koran --

tak dokładnie, jak tylko będę w stanie.

Mój Arabski obecnie ogranicza się

do wertowania słownika,

tak wiec wzięłam cztery najpopularniejsze tłumaczenia

i zdecydowałam się je przeczytać od deski do deski,

wers za wersem

wraz z transliteracją

oraz oryginalną wersją Arabską z VII wieku.

Miałam jedną przewagę.

Moja ostatnia książka

opisywała historię rozłamu Shia-Sunni

tak więc pisząc ją pracowałam na starych Islamskich tekstach,

znałam wydarzenia

do których Koran cały czas się odwołuje,

strukturę przypisów.

Wiedziałam dostatecznie,

że będę swego rodzaju turystką po Koranie --

dobrze poinformowaną,

doświadczoną,

jednak wciąż obcą,

Żyd agnostyk

czytający cudzą świętą księgę

(Śmiech)

Czytałam powoli

(Śmiech)

Zaplanowałam trzy tygodnie na ten projekt,

teraz już rozumiem czym jest hybris.

(Śmiech)

Zajęło mi to całe trzy miesiące.

Oparłam się pokusie przeskoczenia od razu na sam koniec,

gdzie znajdują się krótsze i bardziej mistyczne rozdziały.

Za każdym razem gdy wydawało mi się

że zaczynam sobie radzić z Koranem --

uczucie "teraz to łapię" --

przemijało w ciągu jednej nocy.

I każdego poranka znowu

zastanawiałem się czy nie błądzę po omacku.

A przecież tematyka była mi znajoma.

Uważa się, że Koran powstał

by odnowić przesłanie Tory oraz ewangelii.

Tak więc jedna trzecia

opisuje historie znane z Biblii

jak te o Abrahamie, Mojżeszu

Józefie, Maryi, czy Jezusie.

Sam Bóg wydaje się być bardzo znajomy

ze wcześniejszych przedstawień jako Jahwe --

zazdrośnie zastrzegającego, że istnieje tylko jeden Bóg.

Obecność wielbłądów, gór,

pustynnych studni oraz źródeł

przypominały mi rok, który spędziłam

wędrując przez Pustynię Synaj.

Słyszałam tam język,

o rytmicznej intonacji,

przypominający o wieczorach spędzonych na słuchaniu starszyzny Beduinów

recytujących z pamięci

ciągnące się godzinami poematy.

Zaczęłam wtedy pojmować

czemu się mówi,

że Koran jest Koranem

jedynie po Arabsku.

Na przykład Faatihah,

siedmiowersowy wstęp

będący Bożą modlitwą oraz Islamską Shema Isreael w jednym.

To jedynie 29 wyrazów po Arabsku,

ale między 65 a 72 w tłumaczeniach.

Im więcej dodasz,

tym więcej wydaje się stracone.

Język arabski potrafi oczarować,

hipnotyzuje swoim pięknem, które

musi zostać usłyszane, raczej niż przeczytane,

a tym bardziej analizowane.

Musi być głośno wyśpiewany

by zabrzmieć muzyką w uszach i ustach.

Tak wiec Koran po angielsku

jest jedynie cieniem oryginału.

albo, jak Arthur Arberry nazwał swoją wersję,

"interpretacją"

Ale nie wszystko się zatraca w tłumaczeniu.

Jak Koran mówi, cierpliwość popłaca,

jest zatem wiece niespodzianek --

na przykład pewien stopień świadomości środowiskowej

oraz człowiek jako opiekun bożego dzieła,

czego nie znajdziemy w Biblii.

Również kiedy Biblia jest właściwie skierowana do mężczyzn,

używając drugiej i trzeciej osoby w rodzaju męskim,

Koran włącza również kobiety,

rozdzielając dla przykładu

na wierzących mężczyzn i wierzące kobiety --

honorowych mężczyzn i honorowe kobiety.

Albo bardzo zniesławiony wers

traktujący o zabijaniu niewiernych.

Faktycznie, mówi to,

ale w bardzo specyficznym kontekście:

prawdopodobnego podboju

świętego miasta Mekki

gdzie walki zazwyczaj były zabronione.

A zgoda na nie przychodziła tylko w konkretnych przypadkach.

Nie: musisz zabijać niewiernych w Mecce,

tylko: możesz to zabić,

jednak jedynie w przypadku gdy okres dziękczynny dobiegł końca

oraz tylko wtedy, gdy nie zostały zawarte żadne porozumienia,

jak również gdy jesteś powstrzymywany przed dostaniem się do Kaaba,

lub zaatakowano ciebie pierwszego.

A nawet jeśli -- Bóg jest litościwy,

wybaczenie jest jest najważniejsze,

tak więc

lepiej byś jednak nie zabijał.

(Śmiech)

To było prawdopodobnie największym zaskoczeniem --

jak Koran jest elastyczny,

przynajmniej w umysłach, które

same są elastyczne.

"Niektóre z tych wersów są ostateczne w znaczeniu" mówi się

"inne zaś są niejasne, dwuznaczne.

Ta przewrotność

wynajdzie niejasności

próbując zasiać zamęt

przez narzucanie własnych interpretacji.

Tylko Bóg zna prawdziwe znaczenie."

Wyrażenie "Bóg jest subtelny"

pojawia się wciąż i wciąż.

W rzeczy samej, Koran jako całość jest znacznie bardziej subtelny,

niż większość z nas byłaby w stanie uwierzyć.

Dla przykładu,

ta drobna kwestia

dziewic w raju.

Staromodny orientalizm odgrywa tutaj ważną rolę.

Słowo użyte tutaj czterokrotnie

to 'Houris'

przełożone jako

ciemnooka dziewica z jędrnymi piersiami,

albo inaczej - bogato obdarzone dziewice.

Jednak w oryginale, po arabsku

zostało użyte jedno słowo: Houris.

Nie jędrne piersi, ani również nie hojnie obdarzone.

(Śmiech)

Może to być sposób by powiedzieć

czyste istnienia -- niczym anioły --

albo tak jak w po grecku - Kouros albo Kóre

wieczna młodość.

Prawdą jednak jest, że nikt nie jest do końca pewien

i o to właśnie chodzi.

Ponieważ Koran jest w zasadzie jasny

mówiąc, że będziesz

"nowym istnieniem w raju"

oraz że "odrodzisz się

w formie dotąd ci obcej"

co o wiele bardziej do mnie przemawia

niż dziewice.

(Śmiech)

Co do liczny 72.

Nie ma 72 dziewic

w Koranie.

Idea ta pojawiła się jakieś 300 lat później

i większość Islamskich uczonych pojmuje ją jako odpowiednik

ludzi ze skrzydłami siedzących na chmurach

grających na harfach.

Raj jest czymś odwrotnym.

To nie dziewictwo.

To urodzaj,

to mnogość,

to ogrody nawadniane

przez płynące strumienie.

Dziękuję.

(Oklaski)