< Return to Video

بارت کنولز: پشه‌ها را بکشید، مالاریا را ریشه کن کنید

  • 0:01 - 0:07
    وز وز پشه
  • 0:10 - 0:13
    تق
  • 0:13 - 0:16
    گرفتمش
  • 0:16 - 0:20
    پشه ها، ازشون متنفرم.
  • 0:20 - 0:22
    شما چطور؟
  • 0:22 - 0:25
    اون وز وز لعنتی شبانه کنار گوشتون
  • 0:25 - 0:27
    که دیوانهتون میکنه
  • 0:27 - 0:29
    میدونید که میخواهد یه سوزن به پوست شما فرو کنه
  • 0:29 - 0:33
    و خونتون رو بمکه. افتضاحه، مگه نه؟
  • 0:33 - 0:37
    ولی راجع به پشه ها فقط یه چیز خوب هست
  • 0:37 - 0:39
    اونم اینکه
  • 0:39 - 0:42
    وقتی اونها شبانه توی اتاق پرواز میکنند
  • 0:42 - 0:45
    بیشتر مایلند که زنم رو نیش بزنند
  • 0:45 - 0:46
    جالبه. نه؟
  • 0:46 - 0:51
    چرا اون بیش از من گزیده میشه؟
  • 0:51 - 0:55
    و جواب بوی اونه، بوی بدنش
  • 0:55 - 0:58
    و بخاطر تفاوت بو و یا ترکیبات شیمیایی تولید شده
  • 0:58 - 1:02
    روی سطح پوستمون که ممکنه پشه ها رو دفع یا جذب کنه،
  • 1:02 - 1:05
    بعضی از ما جالبتریم تا بقیه
  • 1:05 - 1:09
    پس زن من خوشبو تر از منه یا اینکه
  • 1:09 - 1:11
    من بد بو تر از او هستم
  • 1:11 - 1:15
    در هر دو صورت، پشه ها با بو کشیدن
  • 1:15 - 1:18
    ما رو توی تاریکی پیدا میکنند
  • 1:18 - 1:20
    در طول دوره ی دکترا، من مایل بودم بدونم دقیقا
  • 1:20 - 1:23
    چه ترکیب شیمیایی از پوست مورد استفاده پشه هاست
  • 1:23 - 1:27
    و اینکه پشه مالاریا ی آفریقایی از چه طیفی از ترکیبات استفاده میکنه
  • 1:27 - 1:31
    و ما رو تو شب رصد میکنه
  • 1:31 - 1:34
    البته که کار ساده ای نبود
  • 1:34 - 1:37
    بنابراین ما تست های مختلفی رو طراحی کردیم
  • 1:37 - 1:40
    چرا این تست ها رو طراحی کردیم؟
  • 1:40 - 1:43
    چون نیمی از جمیعت کره زمین در خطرند
  • 1:43 - 1:46
    از تماس با بیماریهای کشنده ای مثل مالاریا
  • 1:46 - 1:49
    تنها به خاطر نیش یک پشه
  • 1:49 - 1:51
    هر ۳۰ ثانیه در زمین
  • 1:51 - 1:55
    یک کودک از مالاریا تلف میشه، پل لوی امروز صبح
  • 1:55 - 1:59
    از استعاره ی سقوط بوینگ ۷۲۷ توی امریکا استفاده کرد
  • 1:59 - 2:04
    با این حساب در آفریقا هر روز
  • 2:04 - 2:07
    هفت تا جمبو جت ۷۴۷ سقوط میکنه.
  • 2:07 - 2:10
    ولی اگه ما بتونیم این پشه ها رو به سمت تله هدایت کنیم
  • 2:10 - 2:14
    و با بوی خودمون فریبشون بدیم،
  • 2:14 - 2:16
    شاید بتونیم که از سرایت بیماری پیشگیری کنیم
  • 2:16 - 2:18
    حل این مساله کار چندان ساده ای نبود
  • 2:18 - 2:21
    چون پوست ما صد ها ماده شیمیایی تولید میکنه
  • 2:21 - 2:24
    خوب، ما چند تا آزمایش جالب انجام دادیم
  • 2:24 - 2:28
    که بتونیم این پازل رو حل کنیم
  • 2:28 - 2:31
    اول اینکه، ما مشاهده کردیم که گونه های مختف پشه
  • 2:31 - 2:35
    جاهای مختلفی از بدن رو نیش میزنند، عجیبه نه؟
  • 2:35 - 2:36
    در مرحله بعدی ما تستی طراحی کردیم
  • 2:36 - 2:40
    و یک داوطلب برهنه رو توی یک قفس بزرگ گذاشتیم
  • 2:40 - 2:43
    و پشه ها رو توی قفس رها کردیم
  • 2:43 - 2:46
    که مشاهده کنیم کجای بدن او رو میگزند
  • 2:46 - 2:49
    و تفاوت های جالبی پیدا کردیم
  • 2:49 - 2:51
    در سمت چپ گزیدگیهایی رو میبینید
  • 2:51 - 2:54
    توسط مالاریای هلندی روی بدن شخص
  • 2:54 - 2:57
    که خیلی دوست داره صورت رو نیش بزنه
  • 2:57 - 3:00
    برعکس مالاریای آفریقاای
  • 3:00 - 3:06
    که بیشتر پا و قوزک رو میگزه
  • 3:06 - 3:08
    و البته این چیزی بود که ما باید میدونستیم
  • 3:08 - 3:13
    چون بهش میگن "پشه" فهمیدید؟ (خنده) [ایهام]
  • 3:13 - 3:16
    اینجوریه (کف زدن)
  • 3:16 - 3:21
    بنابراین ما روی بوی پا متمرکز شدیم
  • 3:21 - 3:23
    روی بوی پای آدم
  • 3:23 - 3:27
    تا جایی که رسیدیم به یک جمله قابل توجه توی یه متن
  • 3:27 - 3:30
    که میگفت بوی پنیر از بوی پا بدتره
  • 3:30 - 3:34
    فکرشو بکنید
  • 3:34 - 3:37
    این شد تست بعدی رو راه انداختیم
  • 3:37 - 3:41
    یه تیکه کوچک از پنیر لیمبرگر
  • 3:41 - 3:44
    که خیلی بد بو تر از بوی پاست
  • 3:44 - 3:46
    برای کشوندن مالاریاهای آفریقا
  • 3:46 - 3:49
    و میدونین چی شد؟ جواب داد
  • 3:49 - 3:54
    در واقع، خیلی هم خوب جواب داد و حالا ما یه ترکیب مصنوعی داریم
  • 3:54 - 3:59
    از بوی پنیر لیمبرگر که در تانزانیا از اون استفاده میکنیم
  • 3:59 - 4:01
    و ثابت شده که دو تا سه برابر
  • 4:01 - 4:05
    برای پشه ها جذاب تر از انسانه
  • 4:05 - 4:08
    مردم لیمبرگر، به پنیرهاتون افتخار کنید!
  • 4:08 - 4:11
    اونها به جنگ مالاریا رفته اند.
  • 4:11 - 4:18
    (تشویق)
  • 4:18 - 4:21
    پنیره، همین الان دیدید.
  • 4:21 - 4:24
    داستان دوم هم جالبه
  • 4:24 - 4:28
    راجع به بهترین دوست آدمها، در مورد سگها
  • 4:28 - 4:29
    و نشونتون میدم که چه جوری
  • 4:29 - 4:32
    از سگها برای مبارزه با مالاریا استفاده کردیم
  • 4:32 - 4:36
    یکی از بهترین راههای مبارزه با مالاریا
  • 4:36 - 4:39
    اینه که معطل نشیم که رشد کنند
  • 4:39 - 4:42
    و نیش بزنند و بیماری رو منتقل کنند
  • 4:42 - 4:46
    بهتر اینه که همون موقع که لارو مالاریا رو توی آب از بین ببریم
  • 4:46 - 4:50
    چرا؟ چون آنها مثل CIA هستند
  • 4:50 - 4:55
    توی آب، اونها کاملا متمرکزند
  • 4:55 - 4:57
    همشون با هم، کاملا ساکن
  • 4:57 - 5:00
    نمیتونند فرار کنند یا پرواز کنند
  • 5:00 - 5:04
    و دم دست هستند، میتونید برید تو آب و
  • 5:04 - 5:08
    همون جا نابودشون کنید، درست نمیگم؟
  • 5:08 - 5:12
    مشکل اینجاست که
  • 5:12 - 5:15
    این آبهای پر از لارو
  • 5:15 - 5:18
    توی مکان های مختلفی پراکنده اند
  • 5:18 - 5:21
    نمیشه به راحتی این زیستگاه ها رو پیدا
  • 5:21 - 5:25
    و آفت کشی کرد
  • 5:25 - 5:27
    سال گذشته خیلی فکر کردیم
  • 5:27 - 5:31
    که این مشکل رو حل کنیم، تا وقتی متوجه شدیم
  • 5:31 - 5:34
    که لارو مالاریا هم مثل ما
  • 5:34 - 5:38
    بوی مخصوصی داره
  • 5:38 - 5:41
    پس ما یه تست عجیب دیگه طراحی کردیم
  • 5:41 - 5:43
    این لارو های کوچک رو جمع کردیم
  • 5:43 - 5:47
    گذاشتیم توی یه تیکه لباس و بعد یه کار جالب کردیم
  • 5:47 - 5:49
    اینجا ما یه تیرک داریم با چهار سوراخ
  • 5:49 - 5:52
    و توی سوراخ سمت چپ، بوی این لاروها رو گذاشتیم
  • 5:52 - 5:53
    - خوب، خیلی تنده -
  • 5:53 - 5:56
    دیدیم که این سگ که اسمش "توید"ه و نژادش "بردر کلی" یه
  • 5:56 - 5:59
    این سوراخ ها رو چک میکنه و اون رو پیدا میکنه
  • 5:59 - 6:01
    برمیگرده و دوباره همه سوراخها رو دوباره کنترل میکنه
  • 6:01 - 6:03
    ولی باز سر سوراخ اولی میره
  • 6:03 - 6:05
    و حالا گیر داده به اون بو
  • 6:05 - 6:08
    این یعنی اینکه دیگه ما میتونیم ازش استفاده کنیم
  • 6:08 - 6:10
    با این یابنده ها بهتر میتونیم
  • 6:10 - 6:12
    زیستگاه مالاریا رو پیدا کنیم
  • 6:12 - 6:15
    و بنابراین میتونیم با شدت عمل بیشتری با مالاریا برخورد کنیم
  • 6:15 - 6:19
    این خانم "الن وندر ویپ" ه و یکی از بهترین تربیت کننده های سگ در دنیاست
  • 6:19 - 6:22
    و باور داره که میشه خیلی بیشتر جلو رفت
  • 6:22 - 6:25
    چون ما میدونیم افرادی که ناقل انگل مالاریا هستند
  • 6:25 - 6:28
    بوی متفاوتی نسبت به افراد عادی دارند
  • 6:28 - 6:31
    بنابرین او اعتقاد داره میتونیم سگ هایی تربیت کنیم
  • 6:31 - 6:34
    که افراد ناقل رو شناسایی کنند
  • 6:34 - 6:37
    یعنی بین جمعیتی که مالاریا
  • 6:37 - 6:40
    رو به کاهشه، این سگها میتونند
  • 6:40 - 6:42
    افراد معدودی رو که هنوز ناقل هستند پیدا کنند
  • 6:42 - 6:46
    میتونیم این افراد رو با داروهای ضد مالاریا درمان کنیم و از شر مالاریا خلاصشون کنیم
  • 6:46 - 6:50
    بهترین دوست انسان در مبارزه علیه مالاریا.
  • 6:50 - 6:53
    داستان سوم من حتی جالبتر از اینه
  • 6:53 - 6:58
    و باید بگم تا امروز هرگز به صورت عمومی ارایه نشده
  • 6:58 - 7:00
    اره
  • 7:00 - 7:03
    داستان عجیبیه، اما معتقدم میتونه بهترین و
  • 7:03 - 7:06
    آخرین نبرد علیه مالاریا باشه
  • 7:06 - 7:09
    واقعیت اینه که حالا بعضی بهم میگن که
  • 7:09 - 7:12
    از گزیده شدن خوششون میاد
  • 7:12 - 7:15
    سوال اینجاست که چه چیزی
  • 7:15 - 7:18
    عامل این لذته؟
  • 7:18 - 7:19
    و جواب
  • 7:19 - 7:23
    همین جا تو جیبم دارمش
  • 7:23 - 7:26
    اگه پیداش کنم
  • 7:26 - 7:29
    ایناهاش، یه قرص، یه قرص ساده
  • 7:29 - 7:32
    و من با آب میخورمش
  • 7:32 - 7:36
    معجزه میکنه
  • 7:36 - 7:38
    ممنون
  • 7:40 - 7:44
    (نوشیدن)
  • 7:44 - 7:48
    حالا بزارین نشونتون بدم که چطور کار میکنه
  • 7:48 - 7:51
    اینجا توی این جعبه یه قفس هست
  • 7:51 - 7:56
    با چند صد
  • 7:56 - 8:00
    پشه ماده گرسنه
  • 8:00 - 8:04
    که میخوام ولشون کنم (خنده)
  • 8:04 - 8:07
    شوخی کردم، شوخی کردم
  • 8:07 - 8:10
    چیزی که میخواهم نشونتون بدم اینه که آرنجم رو میکنم داخل این
  • 8:10 - 8:13
    و میبیند که چقدر سریع منو میگزند
  • 8:13 - 8:15
    شروع میکنم
  • 8:15 - 8:18
    نگران نباشید، همیشه تو آزمایشگاه اینکار رو میکنم
  • 8:18 - 8:22
    خیلی خوب
  • 8:22 - 8:27
    حالا توی این ویدیو
  • 8:27 - 8:29
    دقیقا همین رو نشونتون میدم
  • 8:29 - 8:31
    با این تفاوت که چیزی که توی این ویدیو میبیند
  • 8:31 - 8:35
    یک ساعت بعد از خوردن قرص بوده
  • 8:35 - 8:40
    نگاه کنید، - کار نمیکنه ، خیلی خوب. متاسفم-
  • 8:40 - 8:42
    دستم رو داخل میکنم. و بهشون یه وعده خون حسابی میدم
  • 8:42 - 8:44
    دستم رو تکون میدم و اونها رو در طول زمان رصد میکنیم
  • 8:44 - 8:47
    و میبینیم که این پشه ها چقدر بی حال شدند
  • 8:47 - 8:49
    اینجا با حرکت تند نشونتون میدم
  • 8:49 - 8:53
    و سه ساعت بعد چیزی که این پایین میبینیم:
  • 8:53 - 8:56
    پشه های مرده
  • 8:56 - 9:00
    کاملا مرده، و خانوم ها و آقایان بهتون میگم که
  • 9:00 - 9:02
    ما بازی رو عوض کردیم
  • 9:02 - 9:07
    اونها ما رو نمیکشند، ما اونها رو میکشیم
  • 9:07 - 9:15
    (تشویق)
  • 9:15 - 9:21
    حالا - (خنده) -
  • 9:21 - 9:23
    ماستریخت آماده باش ( ماستریخت: مرکز ایالت لیمبرگر)
  • 9:23 - 9:25
    فکر کنید چه کار میتونیم با این بکنیم
  • 9:25 - 9:27
    میتونیم از شیوع بیماریهایی که مرتبط با پشه ها هستند جلوگیری کنیم
  • 9:27 - 9:31
    از اپیدمی ها، درسته؟
  • 9:31 - 9:33
    و حتی اینکه چی میشه اگه
  • 9:33 - 9:36
    در یه منطقه بزرگ هر کسی برای سه هفته
  • 9:36 - 9:38
    از این قرص ها مصرف کنه
  • 9:38 - 9:40
    این بهمون این شانس رو میده که
  • 9:40 - 9:42
    مالاریا رو ریشه کن کنیم
  • 9:42 - 9:46
    پس پنیر، سگها و قرص هایی که پشه ها رو میکشند
  • 9:46 - 9:50
    چیزی که بهش میگن دانش ابتکاری و من اینکار رو دوست دارم
  • 9:50 - 9:52
    برای بهبود نسل بشر
  • 9:52 - 9:55
    و مخصوصا برای او که دنیایی عاری از مالاریا
  • 9:55 - 10:00
    بزرگ شود. ممنونم (تشویش)
Title:
بارت کنولز: پشه‌ها را بکشید، مالاریا را ریشه کن کنید
Speaker:
Bart Knols
Description:

از غریزه پشه ها می‌توان بر علیه خودشان استفاده کرد. بارت کنولز از راهکارهای خلاقانه تیمش (نظیر پنیر لیمبرگر و قرصهای کشنده) در مبارزه با مالاریا می‌گوید.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:20

Persian subtitles

Revisions