Jaki jest związek między snem a chorobą Alzheimera?
-
0:00 - 0:03Coraz więcej wiemy o znaczącym związku
-
0:03 - 0:06między snem a chorobą Alzheimera.
-
0:07 - 0:09[Nauka na dobranoc]
-
0:11 - 0:15Choroba Alzheimera jest formą demencji.
-
0:15 - 0:20Cechuje ją zwykle utrata pamięci
oraz trudności z zapamiętywaniem. -
0:20 - 0:24Badania pokazują,
że kilka różnych rodzajów białek -
0:24 - 0:28odgrywa rolę w rozwoju choroby Alzheimera.
-
0:28 - 0:31Jednym z nich jest kleista,
toksyczna substancja -
0:31 - 0:34nazywana beta-amyloidem,
która gromadzi się w mózgu. -
0:34 - 0:37Inne to białko tau.
-
0:37 - 0:40Co te białka łączy ze snem?
-
0:40 - 0:45Dane epidemiologiczne pokazują,
-
0:45 - 0:51że w mózgach osób, które śpią
w nocy krócej niż sześć godzin, -
0:51 - 0:57gromadzi się więcej beta-amyloidu
-
0:57 - 0:58w późniejszych latach życia.
-
0:58 - 1:02Wiemy też, że dwa zaburzenia snu,
-
1:02 - 1:06bezsenność i związany z głośnym
chrapaniem bezdech senny, -
1:06 - 1:11wiążą się ze znacznie większym
ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera -
1:11 - 1:12w starszym wieku.
-
1:12 - 1:16Badania te pokazują istnienie związku,
-
1:16 - 1:18ale nie dowodzą przyczynowości.
-
1:18 - 1:23Niedawno udało nam się jednak
znaleźć dowód takiego związku. -
1:24 - 1:30Jeśli zdrowego człowieka
pozbawimy snu tylko na jedną noc, -
1:30 - 1:35już na drugi dzień zobaczymy u niego
zwiększony poziom beta-amyloidu -
1:35 - 1:37zarówno we krwi,
-
1:37 - 1:41jak i w płynie mózgowo-rdzeniowym.
-
1:41 - 1:45Najnowsze badanie z wykorzystaniem
techniki neuroobrazowania -
1:45 - 1:47po zaledwie jednej nieprzespanej nocy
-
1:47 - 1:53wykazało zwiększoną ilość beta-amyloidu
także w samym mózgu. -
1:53 - 1:55To dowodzi, że jest związek przyczynowy.
-
1:56 - 2:00Jaki mechanizm snu zapobiega
-
2:00 - 2:05gromadzeniu się białek
związanych z chorobą Alzheimera? -
2:06 - 2:10Kilka lat temu badaczka Maiken Nedergaard
-
2:10 - 2:13dokonała niezwykłego odkrycia.
-
2:13 - 2:17Znalazła system oczyszczający mózgu.
-
2:18 - 2:21Wcześniej wiedzieliśmy,
że ciało ma system oczyszczający -
2:22 - 2:24i wielu z was na pewno o tym wie.
-
2:24 - 2:26To układ limfatyczny.
-
2:26 - 2:30Nie wiedzieliśmy jednak,
że mózg ma własny system oczyszczania. -
2:30 - 2:37Badając myszy, Nedergaard odkryła
sieć oczyszczającą w mózgu. -
2:37 - 2:40Nazywana jest układem glimfatycznym,
-
2:40 - 2:44tworzą ją bowiem komórki glejowe.
-
2:44 - 2:46Jakby tego było mało,
-
2:46 - 2:49Nedergaard dokonała jeszcze
dwóch niesamowitych odkryć. -
2:49 - 2:54Okazało się, że ten system oczyszczania
-
2:54 - 3:00nie działa na wysokich
obrotach przez całą dobę, -
3:01 - 3:04Kiedy myszy spały,
-
3:04 - 3:07zwłaszcza w czasie snu głębokiego non-REM,
-
3:07 - 3:11system oczyszczania
wchodził na wysokie obroty. -
3:11 - 3:14Trzecie odkrycie Nedergaard wyjaśnia
-
3:14 - 3:18związek z chorobą Alzheimera.
-
3:18 - 3:22Okazało się, że jednym z toksycznych
produktów ubocznych metabolizmu, -
3:22 - 3:25z których mózg się oczyszczał podczas snu,
-
3:25 - 3:31był kleisty beta-amyloid
związany z chorobą Alzheimera. -
3:32 - 3:36Niedawno naukowcy z Bostonu odkryli
-
3:36 - 3:42bardzo podobny system
oczyszczający u ludzi. -
3:43 - 3:47To, o czym mówię,
może brzmieć przygnębiająco. -
3:47 - 3:52Z wiekiem zwykle śpimy mniej,
-
3:53 - 3:56a ryzyko zachorowania
na alzheimera generalnie rośnie. -
3:56 - 3:58Jest jednak iskierka nadziei.
-
3:58 - 4:04Wiele czynników związanych
ze starzeniem się i chorobą Alzheimera, -
4:04 - 4:07na przykład zmiany
w fizycznej strukturze mózgu, -
4:07 - 4:10niezmiernie trudno leczyć
-
4:10 - 4:14i medycyna wciąż nie ma
wiele do zaoferowania. -
4:14 - 4:20Sen jest jednak brakującym
elementem układanki, -
4:20 - 4:22jaką jest zagadka
starzenia się i alzheimera. -
4:22 - 4:26To wspaniale,
bo otwiera nam pole działania. -
4:26 - 4:29Gdyby tak dało się wydłużyć sen
-
4:29 - 4:34i poprawić jakość
snu głębokiego w wieku średnim, -
4:34 - 4:38czyli wtedy, kiedy zaczynamy
doświadczać go coraz mniej? -
4:38 - 4:45A gdyby zamiast leczyć
chorobę Alzheimera w późnym wieku, -
4:45 - 4:48można jej było zapobiegać w średnim wieku?
-
4:48 - 4:52Czy zamiast leczyć można by zapobiegać?
-
4:52 - 4:55Czy modyfikacja snu rzeczywiście pomoże
-
4:55 - 5:00zmniejszyć ryzyko zapadnięcia
na chorobę Alzheimera? -
5:00 - 5:04To zagadnienie niezwykle mnie interesuje
-
5:04 - 5:07i właśnie nad nim pracujemy.
- Title:
- Jaki jest związek między snem a chorobą Alzheimera?
- Speaker:
- Matt Walker
- Description:
-
Czy niewystarczająca ilość snu może prowadzić do choroby Alzheimera? Badacz snu Matt Walker wyjaśnia, jaki jest związek między snem a chorobą Alzheimera. Opisuje też badania, które mają pokazać, w jaki sposób wykorzystać sen, żeby zmniejszyć ryzyko zapadnięcia na tę chorobę.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED Series
- Duration:
- 05:07
Rysia Wand approved Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Retired user edited Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Retired user edited Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Retired user edited Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? | ||
Retired user edited Polish subtitles for What's the connection between sleep and Alzheimer's disease? |