Dlaczego tak trudno wyleczyć ALS - Fernando Vieira
-
0:07 - 0:12W 1963 roku u 21-letniego
fizyka Stephena Hawkinga -
0:12 - 0:15zdiagnozowano rzadkie
zaburzenie nerwowo-mięśniowe -
0:15 - 0:20zwane stwardnieniem
zanikowym bocznym lub ALS. -
0:20 - 0:22Stopniowo stracił zdolność chodzenia,
-
0:22 - 0:23posługiwania się rękoma,
-
0:23 - 0:25poruszania twarzą,
-
0:25 - 0:27a nawet przełykania.
-
0:27 - 0:30Jednak w tym wszystkim,
zachował swój niesamowity intelekt -
0:30 - 0:32i ponad 50 lat później
-
0:32 - 0:37Hawking został jednym z najznakomitszych
i najsławniejszych fizyków w historii. -
0:37 - 0:39Jednak jego schorzenie
nie zostało wyleczone -
0:39 - 0:44i zmarł w 2018 roku w wieku 76 lat.
-
0:44 - 0:46Dziesięciolecia po jego diagnozie
-
0:46 - 0:49ALS wciąż jest uznawane za jedną
z najbardziej złożonych, -
0:49 - 0:50zagadkowych
-
0:50 - 0:54i wyniszczających chorób,
które dotknęły ludzkość. -
0:54 - 0:58ALS, zwana również chorobą
neuronu ruchowego i chorobą Lou Gehriga, -
0:58 - 1:03dotyka około dwie
na 100 000 osób na całym świecie. -
1:03 - 1:05U osoby chorej na ALS
-
1:05 - 1:07neurony ruchowe,
-
1:07 - 1:11komórki odpowiedzialne
za całkowitą kontrolę mięśni, -
1:11 - 1:13tracą funkcje i obumierają.
-
1:13 - 1:17Nikt nie wie dokładnie,
dlaczego lub jak to się dzieje -
1:17 - 1:20i po części dlatego ALS
jest tak trudne w leczeniu. -
1:20 - 1:22W 90% przypadków
-
1:22 - 1:27choroba pojawia się nagle,
bez wyraźnej przyczyny. -
1:27 - 1:29Pozostałe 10% to wynik dziedziczenia,
-
1:29 - 1:35gdzie matka lub ojciec z ALS
przekazują zmutowany gen dziecku. -
1:35 - 1:39Pierwsze symptomy
pojawiają się po 40 roku życia. -
1:39 - 1:44Ale w niektórych rzadkich przypadkach,
jak Hawkinga, o wiele wcześniej. -
1:44 - 1:50Długość jego życia z ALS
uznawana jest za cud medycyny. -
1:50 - 1:55Większość ludzi żyje od 2 do 5 lat
po postawieniu diagnozy, -
1:55 - 2:00zanim dojdzie do problemów oddechowych,
które są główną przyczyną śmierci. -
2:00 - 2:04Nie było zadziwiające to, że w przypadku
Hawkinga, jego zdolność do nauki, -
2:04 - 2:05myślenia
-
2:05 - 2:08i postrzegania zmysłami
pozostały nietknięte. -
2:08 - 2:12Większość chorych na ALS nie doświadcza
zaburzenia funkcji poznawczych. -
2:12 - 2:16Z powodu 120 000 osób rocznie,
-
2:16 - 2:18u który zdiagnozowano ALS,
-
2:18 - 2:22wyleczenie choroby stało się jednym
z najważniejszych naukowych -
2:22 - 2:24i medycznych wyzwań.
-
2:24 - 2:26Pomimo wielu niewiadomych,
-
2:26 - 2:31mamy pewien wgląd w to, jak ALS
oddziałuje na układ nerwowo-mięśniowy. -
2:31 - 2:36ALS wpływa na dwa typy komórek nerwowych,
jakimi są górny i dolny neuron ruchowy. -
2:36 - 2:39W zdrowym ciele, górny neuron ruchowy,
-
2:39 - 2:41znajdujący się w korze mózgowej,
-
2:41 - 2:44przekazuje sygnały z mózgu
do dolnego neuronu ruchowego, -
2:44 - 2:46ulokowanego w rdzeniu kręgowym.
-
2:46 - 2:50Te neurony przekazują następnie
wiadomość do włókien mięśniowych, -
2:50 - 2:53które w odpowiedzi kurczą się
lub rozluźniają, -
2:53 - 2:55co skutkuje ruchem.
-
2:55 - 2:57Każdy dobrowolny ruch, który wykonujemy,
-
2:57 - 3:01ma miejsce dzięki sygnałom
przekazywanym w ten sposób. -
3:01 - 3:04Lecz gdy neurony ruchowe
degenerują się w wyniku ALS, -
3:04 - 3:07ich zdolność do przekazywania
sygnałów jest zaburzona -
3:07 - 3:11i cały system sygnalizacyjny
popada w chaos. -
3:11 - 3:14Bez regularnej stymulacji,
mięśnie zanikają. -
3:14 - 3:17Przyczyna degeneracji neuronów ruchowych
-
3:17 - 3:20pozostaje główną niewiadomą ALS.
-
3:20 - 3:25W przypadkach dziedzicznych, rodzice
przekazują mutacje genetyczne dzieciom. -
3:25 - 3:28Nawet wtedy, ALS obejmuje liczne geny
-
3:28 - 3:31z wieloma możliwościami
wpływu na neurony ruchowe, -
3:31 - 3:34utrudniając precyzyjne wskazanie
czynników zapalnych. -
3:34 - 3:39Gdy ALS pojawia się sporadycznie,
lista możliwych przyczyn zawiera: -
3:39 - 3:40toksyny,
-
3:40 - 3:40wirusy,
-
3:40 - 3:41styl życia
-
3:41 - 3:45lub inne czynniki środowiskowe,
które mogą mieć istotne znaczenie. -
3:45 - 3:48Ponieważ istnieje tak wiele czynników,
-
3:48 - 3:53nie ma obecnie żadnego testu,
który wskazałby, czy ktoś cierpi na ALS. -
3:53 - 3:57Niemniej jednak, nasze hipotezy
dotyczące przyczyn wciąż są rozwijajane. -
3:57 - 4:02Powszechną opinią jest, że pewne białka
wewnątrz neuronów ruchowych -
4:02 - 4:04nie składają się prawidłowo,
-
4:04 - 4:06a zamiast tego tworzą bryły.
-
4:06 - 4:10Źle złożone, zbrylone białka mogą
rozprzestrzeniać się między komórkami. -
4:10 - 4:13To mogłoby blokować normalne
procesy komórkowe, -
4:13 - 4:18takie jak produkcja energii i białka,
które utrzymują komórki przy życiu. -
4:18 - 4:21Wiemy również, że poza neuronami
ruchowymi i włóknami mięśniowymi, -
4:21 - 4:24ALS może obejmować inne typy komórek.
-
4:24 - 4:29U pacjentów z ALS z reguły występują
stany zapalne mózgu i rdzenia kręgowego. -
4:29 - 4:34Komórki odpornościowe także mogą odegrać
rolę w zabijaniu neuronów ruchowych. -
4:34 - 4:38Wydaje się, że ALS zmienia
zachowanie określonych komórek, -
4:38 - 4:41które stanowią wsparcie dla neuronów.
-
4:41 - 4:44Te czynniki ukazują złożoność choroby,
-
4:44 - 4:48ale mogą również pomóc nam zrozumieć
mechanizmy jej działania -
4:48 - 4:50i otworzyć nowe możliwości leczenia.
-
4:50 - 4:54Chociaż stopniowo,
jednak cały czas czynimy postępy. -
4:54 - 4:56Obecnie pracujemy nad nowymi lekami,
-
4:56 - 4:59terapią komórkami macierzystymi
do odbudowy tych zniszczonych -
4:59 - 5:04oraz nad nową terapią genową,
żeby spowolnić postęp choroby. -
5:04 - 5:06Wraz z rosnącym arsenałem wiedzy,
-
5:06 - 5:09wyczekujemy odkryć,
które mogą zmienić przyszłość -
5:09 - 5:11dla ludzi żyjących z ALS.
- Title:
- Dlaczego tak trudno wyleczyć ALS - Fernando Vieira
- Description:
-
Zobacz całą prelekcję: https://ed.ted.com/lessons/why-is-it-so-hard-to-cure-als-fernando-vieira
Stwardnienie zanikowe boczne (ALS), zwane również chorobą neuronów ruchowych lub chorobą Lou Gehriga, na całym świecie dotyka około dwie na 100 000 osób. U chorego cierpiącego na ALS, neurony ruchowe, komórki odpowiedzialne za wszystkie dobrowolne ruchy mięśni w ciele, tracą swoje funkcje i obumierają. Fernando G. Vieira dzieli się tym, co wiemy (i czego nie wiemy) o ALS.
Lekcja Fernando G. Vieira, animacja Artrake Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:22
Barbara Guzik approved Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Barbara Guzik accepted Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Barbara Guzik edited Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Barbara Guzik edited Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Magdalena Góra edited Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Magdalena Góra edited Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Magdalena Góra edited Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira | ||
Magdalena Góra edited Polish subtitles for Why is it so hard to cure ALS? - Fernando Vieira |