Gdyby supermoce były prawdziwe: Latanie - Joy Lin
-
0:14 - 0:16Gdyby ludzie mogli latać
-
0:16 - 0:18bez pomocy urządzeń i maszyn,
-
0:18 - 0:20jaką prędkość mogliby osiągnąć?
-
0:20 - 0:23Od roku 2012 rekord świata
-
0:23 - 0:25w sprincie krótkodystansowym
-
0:25 - 0:27wynosi w przybliżeniu 43 km/h.
-
0:27 - 0:29Prędkość biegania zależy od energii
-
0:29 - 0:31wytwarzanej przez nogi biegacza.
-
0:31 - 0:34Według drugiej zasady dynamiki Newtona
-
0:34 - 0:39siła to masa razy przyspieszenie.
-
0:39 - 0:41Zgodnie z trzecią zasadą dynamiki Newtona
-
0:41 - 0:44każdej akcji towarzyszy reakcja
równa co do wartości i kierunku, -
0:44 - 0:46lecz przeciwnie zwrócona.
-
0:46 - 0:48Czyli bieganie wymaga powierzchni,
-
0:48 - 0:49od której można się odepchnąć
-
0:49 - 0:53i która odpycha nogę biegacza.
-
0:53 - 0:58Latanie bardziej przypominałoby pływanie.
-
0:58 - 1:01Michael Phelps jest obecnie
najszybszym człowiekiem w wodzie -
1:01 - 1:05i najbardziej udekorowanym
olimpijczykiem wszech czasów. -
1:05 - 1:07Jak szybko potrafi pływać?
-
1:07 - 1:10Odpowiedź może cię zaskoczyć.
-
1:10 - 1:12Jego rekordowa prędkość
-
1:12 - 1:15to mniej niż 8 km/h.
-
1:15 - 1:17Biegnące dziecko mogłoby
-
1:17 - 1:19z łatwością go wyprzedzić.
-
1:19 - 1:21Dlaczego tak jest?
-
1:21 - 1:23Wróćmy do trzeciej zasady
dynamiki Newtona. -
1:23 - 1:25Biegnąc, poruszamy się do przodu
-
1:25 - 1:27przez odpychanie się stopami od ziemi,
-
1:27 - 1:29która odpycha nas z powrotem,
-
1:29 - 1:30napędzając do przodu.
-
1:30 - 1:33Ziemia jest ciałem stałym.
-
1:33 - 1:35Z definicji oznacza to,
-
1:35 - 1:37że cząstki ułożone są nieruchomo
-
1:37 - 1:40i muszą odpychać,
a nie usuwać się z drogi. -
1:40 - 1:44Woda natomiast jest cieczą i łatwo płynie.
-
1:44 - 1:45Kiedy poruszamy kończynami,
-
1:45 - 1:46żeby odepchnąć się od wody,
-
1:46 - 1:47część molekuł w wodzie
-
1:47 - 1:49ślizga się pomiędzy sobą,
-
1:49 - 1:51więc nie odpycha nas z powrotem.
-
1:51 - 1:53Pomyślmy o lataniu.
-
1:53 - 1:55W powietrzu cząstki mają
-
1:55 - 1:57więcej wolnego miejsca, aby się omijać.
-
1:57 - 2:00Czyli jeszcze więcej energii
szłoby na marne. -
2:00 - 2:02Musielibyśmy odepchnąć mnóstwo powietrza,
-
2:02 - 2:04żeby poruszyć się do przodu.
-
2:04 - 2:06W stanie nieważkości w kosmosie
-
2:06 - 2:08astronauci poruszają się po wahadłowcach
-
2:08 - 2:11przy pomocy uchwytów umieszczonych
-
2:11 - 2:13wewnątrz statku.
-
2:13 - 2:16Powiedzmy, że potraficie się unosić.
-
2:16 - 2:19Jak poruszalibyście się na środku ulicy?
-
2:19 - 2:21Nie zalecielibyście zbyt daleko,
-
2:21 - 2:23pływając w powietrzu, prawda?
-
2:23 - 2:24Wątpię!
-
2:24 - 2:27Gdybyście jednak umieli się unosić
-
2:27 - 2:30i poruszać dostatecznie szybko,
-
2:30 - 2:33jak wysoko można by zalecieć?
-
2:33 - 2:35Według równania Clapeyrona
-
2:35 - 2:36pV = nRT
-
2:36 - 2:39ciśnienie i temperatura
reagują współmiernie, -
2:39 - 2:42czyli razem wzrastają i razem spadają.
-
2:42 - 2:44Jest tak dlatego, że powietrze
-
2:44 - 2:46zwiększa objętość w mniejszym ciśnieniu,
-
2:46 - 2:48więc molekuły mają więcej miejsca na ruch
-
2:48 - 2:52bez wpadania na siebie
i wytwarzania ciepła. -
2:52 - 2:54Ciśnienie atmosferyczne
jest o wiele niższe -
2:54 - 2:55na dużych wysokościach,
-
2:55 - 2:57więc byłoby ci przeraźliwie zimno
-
2:57 - 2:59podczas lotu ponad chmurami.
-
2:59 - 3:00Trzeba by bardzo ciepło się ubrać,
-
3:00 - 3:02żeby utrzymać temperaturę ciała
-
3:02 - 3:04powyżej 35 stopni Celsjusza.
-
3:04 - 3:06Inaczej zaczęłyby się dreszcze,
-
3:06 - 3:08stopniowe rozkojarzenie,
-
3:08 - 3:10a w końcu upadek
-
3:10 - 3:12z powodu utraty kontroli nad mięśniami
-
3:12 - 3:14spowodowanej hipotermią!
-
3:14 - 3:16Równanie Clapeyrona sugeruje,
-
3:16 - 3:18że wraz ze spadkiem ciśnienia
-
3:18 - 3:20objętość gazu wzrasta.
-
3:20 - 3:22Gdybyś wzniósł się za szybko,
-
3:22 - 3:25gaz obojętny w organizmie
rozszerzyłby się gwałtownie, -
3:25 - 3:27jak potrząśnięty napój gazowany.
-
3:27 - 3:29Zjawisko to nazywamy
-
3:29 - 3:32chorobą dekompresyjną
-
3:32 - 3:33lub chorobą kesonową.
-
3:33 - 3:36Nurkowie doświadczają jej,
-
3:36 - 3:38kiedy wynurzą się zbyt szybko,
-
3:38 - 3:39co może doprowadzić do bólu,
-
3:39 - 3:40paraliżu
-
3:40 - 3:42lub śmierci w zależności od tego,
-
3:42 - 3:45jak bardzo spieni się krew.
-
3:45 - 3:46Powiedzmy, że chcesz latać
-
3:46 - 3:48chociaż parę metrów ponad ziemią,
-
3:48 - 3:50tak, żeby nadal widzieć znaki drogowe
-
3:50 - 3:51i oddychać swobodnie.
-
3:51 - 3:53Potrzebne ci będą gogle i kask,
-
3:53 - 3:55aby uchronić się przed ptakami,
-
3:55 - 3:57owadami, znakami drogowymi,
-
3:57 - 3:59kablami wysokiego napięcia
-
3:59 - 4:00innymi latającymi osobami,
-
4:00 - 4:02oraz latającymi gliniarzami
-
4:02 - 4:03gotowymi wlepić mandat
-
4:03 - 4:05za łamanie przepisów latania.
-
4:05 - 4:07Pamiętaj, że w razie wypadku w powietrzu
-
4:07 - 4:09i utraty przytomności
-
4:09 - 4:11na pewno spadniesz
-
4:11 - 4:13prosto na ziemię.
-
4:15 - 4:18Bez innych ludzi albo praw fizyki
-
4:18 - 4:21latanie mogłoby być ciekawe.
-
4:21 - 4:23Nawet gdyby chodziło tylko o latanie
-
4:23 - 4:24parę metrów nad ziemią,
-
4:24 - 4:25w żółwim tempie
-
4:25 - 4:29to i tak chciałbym mieć taką supermoc,
-
4:29 - 4:31a ty?
-
4:31 - 4:33Też tak myślę.
-
4:33 - 4:35No to jaka będzie kolejna lekcja
-
4:35 - 4:38o supermocach?
-
4:38 - 4:42Zmiana rozmiaru i zawartości ciała,
-
4:42 - 4:43super prędkość,
-
4:43 - 4:45latanie
-
4:45 - 4:48super siła,
-
4:48 - 4:51nieśmiertelność,
-
4:51 - 4:52a może ...
-
4:52 - 4:55niewidzialność?
- Title:
- Gdyby supermoce były prawdziwe: Latanie - Joy Lin
- Speaker:
- Joy Lin
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/if-superpowers-were-real-flight-joy-lin
A gdyby latający ludzie byli nam znani nie tylko z książek? Czy jest to naukowo możliwe? W tej serii Joy Lin zmaga się z sześcioma supermocami i odkrywa przed nami, zwykłymi śmiertelnikami, naukowe fakty z nimi związane.
Lekcja: Joy Lin, animacja: Cognitive Media.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:12
Rysia Wand edited Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand approved Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for If superpowers were real: Flight | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for If superpowers were real: Flight |