Lịch sử và Vladimir Lenin - Alex Gendler
-
0:07 - 0:11Ông là một trong những nhân vật
có ảnh hưởng nhất của thế kỉ 20 -
0:11 - 0:12thay đổi mãi mãi số phận
-
0:12 - 0:15của một trong những
quốc gia lớn nhất thế giới. -
0:15 - 0:18Nhưng liệu ông là người hùng
đã lật đổ chế độ độc tài áp bức -
0:18 - 0:21hay chỉ là thay thế một chế độ này
bằng một cái khác? -
0:21 - 0:23Đã đến lúc đặt Lenin
lên bàn cân -
0:23 - 0:26trong Lịch sử à Lenin
-
0:26 - 0:28"Trật tự, trật tự, hừm
-
0:28 - 0:33Không phải ban nhạc tan vỡ
là lỗi của anh sao?" -
0:33 - 0:36"Thưa quan tòa, đây là
Vladimir Ilyich Ulyanov, gọi tắt là Lenin -
0:36 - 0:38người đã kêu gọi nhân dân nổi dậy
-
0:38 - 0:43góp công lật đổ Nga hoàng
Nicholas II vào năm 1917 -
0:43 - 0:45và thành lập Liên bang Xô Viết,
-
0:45 - 0:49một trong những chế độ độc tài
tồi tệ nhất thế kỷ 20." -
0:49 - 0:51"Ồ!"
-
0:51 - 0:53"Nga Hoàng là tên bạo chúa khát máu
-
0:53 - 0:56đã làm bao người dân
phải chịu kiếp nô lệ lầm than." -
0:56 - 0:57"Thật là nhảm nhí.
-
0:57 - 1:01Giai cấp nông nô
đã được bãi bỏ năm 1861." -
1:01 - 1:03" Và được thay thế
bằng thứ khác tồi tệ hơn. -
1:03 - 1:05Những ông chủ xí nghiệp
đối xử với công nhân -
1:05 - 1:08còn tệ hại hơn những
địa chủ phong kiến trước đây. -
1:08 - 1:10Và khác với địa chủ,
-
1:10 - 1:12họ luôn ở đó để đàn áp.
-
1:12 - 1:17Công nhân Nga phải làm việc
11 giờ một ngày -
1:17 - 1:20và được trả lương thấp nhất Châu Âu."
-
1:20 - 1:23"Nhưng Nga Hoàng Nicholas đã ban hành
luật bảo vệ công nhân." -
1:23 - 1:27"Ông ta chỉ miễn cưỡng thực hiện nó
để xoa dịu cuộc đấu tranh -
1:27 - 1:29nhưng ông ta vẫn thất bại.
-
1:29 - 1:31Còn nhớ năm 1905 sau khi
-
1:31 - 1:35quân đội của ông ta đã xả súng vào
những người kiến nghị vì hòa bình chứ?" -
1:35 - 1:38"Vâng, và Nga Hoàng
đã chấm dứt bạo loạn -
1:38 - 1:41bằng việc ban hành Hiến pháp
và bầu cử nghị viện, Duma." -
1:41 - 1:45"Trong khi vẫn nắm giữ toàn bộ
quyền lực và có quyền giải tán nghị viện -
1:45 - 1:47bất cứ lúc nào ông ta muốn."
-
1:47 - 1:49"Có thể đã có thêm nhiều cải cách
nữa trong thời gian đó -
1:49 - 1:52nếu những người phản đối như Lenin
-
1:52 - 1:54không gây ra rắc rối."
-
1:54 - 1:58"Thưa ngài, Lenin đã chứng kiến
Aleksandr, anh trai mình -
1:58 - 2:03bị Nga hoàng đời trước tử hình
vì hoạt động cách mạng, -
2:03 - 2:05và kể cả sau khi cải cách,
-
2:05 - 2:09Vua Nicholas vẫn tiếp tục đàn áp
và hành quyết quần chúng nhân dân, -
2:09 - 2:11cũng như những hệ lụy
chưa được biết đến -
2:11 - 2:13trong Thế chiến thứ nhất
-
2:13 - 2:17đã khiến nước Nga trả giá
bằng vô vàn sinh mạng và tài nguyên." -
2:17 - 2:20"Hừm, vị Nga hoàng này
có vẻ không phải là một minh quân -
2:20 - 2:23"Thưa ngài, có thể vua Nicholas II
đã tự đưa mình vào chỗ chết -
2:23 - 2:24bằng những quyết định sai lầm,
-
2:24 - 2:27Lenin không liên quan đến chuyện đó.
-
2:27 - 2:29Khi cuộc bạo loạn tháng 2 năm 1917
-
2:29 - 2:31cuối cùng buộc Nga hoàng thoái vị,
-
2:31 - 2:34Lenin vẫn đang bị đi đày ở Thụy Sĩ."
-
2:34 - 2:36"Hừm. Vậy ai là người nắm quyền?"
-
2:36 - 2:39"Nghị viện Duma đã
thành lập chính phủ lâm thời, -
2:39 - 2:41đứng đầu là Alexander Kerensky,
-
2:41 - 2:43một tên tư sản kém cõi bại trận.
-
2:43 - 2:46Hắn thậm chí đã mở
một cuộc phản công thất bại khác -
2:46 - 2:49trong cuộc chiến tranh
mà nước Nga đã tổn thất quá nhiều -
2:49 - 2:53thay vì kết thúc mọi việc
như ước nguyện của người dân." -
2:53 - 2:55"Đó là chính phủ
dân chủ xã hội lập hiến, -
2:55 - 2:57chính phủ tiến bộ nhất lúc bấy giờ.
-
2:57 - 2:59Nó có thể thành công ở phút cuối
-
2:59 - 3:02nếu Lenin không trở về vào tháng 4,
-
3:02 - 3:05theo lệnh người Đức nhằm
phá hoại nỗ lực chiến tranh của Nga -
3:05 - 3:07và xúi giục bạo động."
-
3:07 - 3:09"Thật là một
sự vu khống trắng trợn! -
3:09 - 3:12Cuộc khởi nghĩa Tháng 7 là
một sự phản kháng bột phát và chính đáng -
3:12 - 3:15chống lại chính phủ.
-
3:15 - 3:17Kerensky đã lộ bộ mặt thật
-
3:17 - 3:19khi đổ tội cho Lenin
-
3:19 - 3:22bắt giữ và cấm đoán
Đảng Bôn-xê-vích, -
3:22 - 3:24buộc Lenin phải
bỏ trốn, -
3:24 - 3:26Nền dân chủ đấy à!
-
3:26 - 3:30Điều tốt đẹp là chính quyền đã sụp đổ
vì chính sự kém cỏi, tham lam của nó -
3:30 - 3:32khi cố tổ chức
một cuộc tấn công quân sự -
3:32 - 3:36và sau đó phải nhờ tới
sự giúp đỡ của đảng Bôn-xê-vích -
3:36 - 3:38khi cuộc chiến bất thành.
-
3:38 - 3:39Sau đó, Lenin phải
-
3:39 - 3:43quay về vào tháng 11
và nắm quyền. -
3:43 - 3:46Chính quyền đã bị lật đổ êm đẹp
sau một đêm." -
3:46 - 3:48"Nhưng những việc
Đảng Bôn xê vích đã làm -
3:48 - 3:50sau khi giành quyền lực
-
3:50 - 3:51không mấy tốt đẹp.
-
3:51 - 3:54Đã có bao nhiêu người
bị tử hình khi chưa được xét xử? -
3:54 - 3:55Và có cần thiết phải
-
3:55 - 3:59giết chết toàn bộ gia đình Nga hoàng,
bao gồm cả trẻ nhỏ? " -
3:59 - 4:02"Thời điểm đó, những kẻ
ủng hộ chủ nghĩa đế quốc -
4:02 - 4:04đang mưu toan
khôi phục lại Nga hoàng. -
4:04 - 4:07Bất cứ người thừa kế
hoàng tộc nào còn sống sót -
4:07 - 4:10cũng có thể được các thế lực này
tôn làm kẻ thống trị -
4:10 - 4:11Điều đó sẽ đặt dấu chấm hết
-
4:11 - 4:13cho mọi đấu tranh gian khổ của nhân dân.
-
4:13 - 4:17Ngoài ra, có thể Lenin không phải
là người đưa ra mệnh lệnh đó." -
4:17 - 4:20"Nhưng những người bị giết không chỉ là
những người ủng hộ chủ nghĩa đế quốc -
4:20 - 4:22Thế còn sự thanh trừ và tử hình
đồng minh cũ -
4:22 - 4:25của Đảng cộng sản và Đảng tự phát
thì sao ? -
4:25 - 4:28Hay những người nông dân
bị giết chết bằng khí độc -
4:28 - 4:32trong cuộc nổi loạn ở Tambov
chống lại tịch thu ruộng đất ? -
4:32 - 4:33Hay cử quân đội
-
4:33 - 4:35đàn áp công nhân ở Kronstadt
-
4:35 - 4:37khi họ đòi hỏi quyền tự quản ?
-
4:37 - 4:40Đấy cũng là đấu tranh vì nhân dân sao?"
-
4:40 - 4:42"Đúng vậy.
Những biện pháp khắc nghiệt, -
4:42 - 4:44nhưng đây là giai đoạn khó khăn.
-
4:44 - 4:46Chính quyền mới
cần phải bảo vệ chính mình -
4:46 - 4:48trước sự công kích
từ mọi phía, -
4:48 - 4:51để thiết lập trật tự
xã hội chủ nghĩa." -
4:51 - 4:54"Vậy trật tự này đã
mang lại điều gì tốt đẹp? -
4:54 - 4:56Ngay cả khi cuộc nội chiến
-
4:56 - 4:58giành thắng lợi,
vẫn còn đói kém, đàn áp -
4:58 - 5:01và hàng triệu người bị hành hình
hoặc chết trong các trại tập trung -
5:01 - 5:04trong khi Stalin, người kế thừa Lenin
-
5:04 - 5:07lại thiết lập
một chế độ quyền lực hà khắc." -
5:07 - 5:09"Đó không phải là điều
mà Lenin mong muốn. -
5:09 - 5:12ông chưa bao giờ
quan tâm vị thế cá nhân -
5:12 - 5:15ông hoàn toàn tin vào lý tưởng của mình,
-
5:15 - 5:17giản dị và tận tụy trong công việc
-
5:17 - 5:20từ ngày còn đi học cho đến khi qua đời
khi còn trẻ. -
5:20 - 5:24Ông đã nhìn thấy tham vọng quyền lực
ở Stalin và cố cảnh báo -
5:24 - 5:26nhưng đã quá muộn."
-
5:26 - 5:29"Còn cả thập niên của
chế độ độc tài tiếp theo đó thì sao?" -
5:29 - 5:32"Điều đó là sự thật, nhưng chính
những nỗ lực của Lenin -
5:32 - 5:35đã thay đổi nước Nga
trong vài thập niên -
5:35 - 5:38từ một chế độ quân chủ
tụt hậu và kém phát triển -
5:38 - 5:40đầy những người nông dân mù chữ
-
5:40 - 5:43thành một cường quốc
công nghiệp hiện đại, -
5:43 - 5:46nơi người dân được phổ cập giáo dục
hàng đầu thế giới -
5:46 - 5:49mở ra cơ hội chưa từng có
cho phụ nữ, -
5:49 - 5:53và đạt được những thành tựu
khoa học quan trọng nhất thế giới -
5:53 - 5:55Cuộc sống có thể không xa xỉ,
-
5:55 - 5:58nhưng hầu như
ai cũng có mái nhà che thân -
5:58 - 5:59và thức ăn để bỏ bụng
-
5:59 - 6:02điều mà ít quốc gia vào thời điểm đó
có thể làm được." -
6:02 - 6:05"Nhưng những tiến bộ này cũng có thể
xảy ra ngay cả khi không có Lenin -
6:05 - 6:07và chế độ đàn áp
mà ông đã lập nên." -
6:07 - 6:10"Vâng, và tôi có thể cũng đã
là một ca sĩ rock n' roll nổi tiếng. -
6:10 - 6:14Nhưng giọng hát của tôi sẽ thế nào nhỉ?"
-
6:14 - 6:16Chúng ta không bao giờ biết chắc
những thay đổi -
6:16 - 6:18nếu những người khác nhau
lên nắm quyền lực -
6:18 - 6:20hay các quyết định khác nhau
được lựa chọn, -
6:20 - 6:22nhưng để tránh sai lầm của quá khứ,
-
6:22 - 6:24chúng ta phải luôn sẵn sàng
-
6:24 - 6:27đặt những nhân vật lịch sử
trước tòa phán quyết.
- Title:
- Lịch sử và Vladimir Lenin - Alex Gendler
- Description:
-
Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/history-vs-vladimir-lenin-alex-gendler
Vladimir Lenin đã lật đổ Nga hoàng Nicholas II và thành lập Liên bang Xô Viết, thay đổi mãi mãi số mệnh của nền chính trị Nga. Nhưng liệu ông có phải là người hùng đã lật đổ chế độ độc tài đàn áp nhân dân hay chỉ là một kẻ xấu xa thay chế độ này bằng một chế độ khác ? Alex Gendler đặt nhân vật gây tranh cãi này trước vành phán xét, khám phá cả hai mặt của cuộc tranh cãi kéo gần một thế kỉ.Nội dung: Alex Gendler, hình ảnh minh họa: Brett Underhill
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 06:43
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
TED Translators admin edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Nhu PHAM approved Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler | ||
Nhu PHAM edited Vietnamese subtitles for History vs. Vladimir Lenin - Alex Gendler |