LIFE BEYOND | Chapter 1: The Dawn (4K). An exploration of alien life & our place in the universe.

ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi:
@yigithan.kilinc

İki olasılık var:

İki olasılık var: ya evrende yalnızız,

İki olasılık var: ya evrende yalnızız, ya da değiliz.

İki olasılık var: ya evrende yalnızız, ya da değiliz.
İkisi de eşit derecede korkutucu.

İki olasılık var: ya evrende yalnızız, ya da değiliz.
İkisi de eşit derecede korkutucu.
ᴀʀᴛʜᴜʀ ᴄ. ᴄʟᴀʀᴋᴇ

Zamanın başlangıcından beri...

...uzaydaki tüm galaksilerin
tüm gezegenlerinde...

...kim bilir ne uygarlıklar ortaya çıktı...

...geceleyin yukarıya baktı...

...bizim gördüklerimizi gördü...

...bizim sorduğumuz soruları sordu.

Yalnız mıyız?

Dünya, yaşamın öyküsündeki tek bölüm mü?

Cevaplar, uzayın ve zamanın
uzaklarında bir yerde yatıyor.

Hakikat, en sonunda ilk defa
erişebileceğimiz mesafede.

Bu arayış, kim olduğumuzu...

...ve neye dönüşebileceğimizi gösterecek.

öᴛᴇᴅᴇᴋi

öᴛᴇᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ

BÖLÜM I

BÖLÜM I
şᴀғᴀᴋ

Dışarıdaki yaşam arayışında,
ilk önce içeriye bakmalıyız.

Çevremizde gördüklerimiz
şaşırtıcı bir karmaşıklıktır.

Bu nasıl mümkün olabilir?

Yaşam meydana getirmek
için gerekli olan şey nedir?

Canlılar kimyasallardan meydana gelir.

Bizler, kimyasallardan oluşan dev paketleriz.

Kimya için ideal koşullar nelerdir peki?

İlk ihtiyacımız olan şey enerjidir.

ı
ᴇɴᴇʀᴊi
örn. Güneş Işığı, Jeotermal Isı

Ama çok fazla değil.

Tam kararında gerekli.

Gezegenlerde de, tam bize lazım olan kadar var,
çünkü yıldızlara yakınlar ama çok da fazla değil.

Ayrıca, çok çeşitli kimyasal
elementlere de ihtiyacımız var.

ıı
ᴀɢ̆ıʀ ᴇʟᴇᴍᴇɴᴛʟᴇʀ
örn. Oksijen, Karbon, Kükürt

Ve sıvıya ihtiyacımız var, mesela su.

ııı
sıᴠı
örn. Su

Niye mi?

Şöyle ki gazlarda, atomlar birbirlerinin
yanından o kadar hızlı geçerler ki...

...birbirlerine bağlanamazlar.

Katılarda, atomlar sıkışık hâldedir.

Hareket edemezler.

Sıvılarda ise...

...molekülleri oluşturmak için gezinebilir,
birbirlerine sokulabilir ve birleşebilirler.

Sıvı su, evrimi sürdürmek için çok iyidir.

Moleküller, suda çözünerek daha
karmaşık zincirler oluşturabilirler.

Böyle uygun koşulları
nerede bulursunuz peki?

Gezegenler çok uygundur...

...ve Dünyamızın ilk zamanları
neredeyse dört dörtlüktü.

DÜNYA
4 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ öɴᴄᴇ

Bolca su içeren okyanuslar bulundurabilmek
için yıldızına tam olarak uygun uzaklıktaydı.

Ve bu okyanusların derinlerinde,
yer kabuğundaki çatlaklarda...

...acayip kimyasal tepkimeler
gerçekleşmeye başladı.

Atomlar, her türlü egzotik
kombinasyonda bir araya geldiler.

Tam tarif hâlâ gizemini korumakta...

...ama yaşam için gerekli şeyler basittir:
enerji, organik moleküller ve sıvı su.

Genç Dünya'nın denizlerinde bir yerlerde...

...temel kimya, belki de birden
fazla kez, biyolojiye dönüştü.

İlk hücreler, muhtemelen sıcak volkanik sularda...

...bir zamanlar biyoloji için imkânsız
olduğu düşünülen koşullarda doğdu.

Yaşamı daha yakından inceledikçe,
daha aşırı koşullarda geliştiğini görüyoruz.

Gezegenimizde, mikroplar en zorlu koşullarda
bile hayatta kalacak şekilde adapte olmuşlardır.

Kurak çöllerde, donmuş Himalayalarda...

...okyanusun derinliklerinde
binlerce ton basınç altında.

Bir uzay simülatörünün boşluğunda,
yaşam formları yıllardır gelişmekte.

Hem de oksijen olmadan.

Yeni araştırmalar, yaşamın 4 milyar sene önce...

...Dünya tanınmaz ve ölümcül bir
yerken ortaya çıktığını gösteriyor.

Gezegen, o zamanlar şiddetli volkanizmalar...

...ve 100 milyon yıldır süren bir asteroit
fırtınası tarafından tahrip edilmekteydi.

Ancak bu aşırı koşullarda bile,
yaşam hızla kendine bir yer bulmuştu.

Çok hızlı bir şekilde...

...oluşumundan sonra soğur soğumaz...

...Dünya'da yaşamın başladığını biliyoruz.

Dünya'da çok hızlı olduğu için...

...diğer gezegenlerde de hızlı bir
şekilde olacağını düşünüyoruz.

Dünya'nın hikâyesi bize, yaşamın evrende
yaygın olabileceğine dair umut veriyor.

Bu bize yaşamın hızlı davrandığını, azimli olduğunu
ve yaygın malzemelerden oluştuğunu gösteriyor.

4 milyar yıllık izolasyonun ardından,
kozmik akrabalarımızı arayışımız nihayet başladı.

Suyun olduğu yerde yaşam vardır.

Bundan dolayı da en büyük şansımız,
Dünya gibi su gezegenlerini aramaktır.

Dünya benzeri gezegenleri arayışımız daha
yeni başladı, buna rağmen bulgular çarpıcı.

KEPLER-62F
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 1200 ışıᴋ ʏıʟı

ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 1.4 ᴋᴀᴛı
sıᴄᴀᴋʟıᴋ: ≥ -30ºC

ʏᴀş: ~7 ᴍiʟʏᴀʀ ʏıʟ
ᴍᴜʜᴛᴇᴍᴇʟ sᴜ ɢᴇᴢᴇɢᴇɴi

TRAPPIST-1D
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 41 ışıᴋ ʏıʟı

ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 0.7 ᴋᴀᴛı
ʏᴀş: ~7.5 ᴍiʟʏᴀʀ ʏıʟ

sıᴄᴀᴋʟıᴋ: ≥ 6.5°C
ᴍᴜʜᴛᴇᴍᴇʟ sᴜ ɢᴇᴢᴇɢᴇɴi

TEEGARDEN-B
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 12 ışıᴋ ʏıʟı

ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 1.07 ᴋᴀᴛı
ʏᴀş: 2.5 ᴍiʟʏᴀʀ ʏıʟ

ᴍiɴiᴍᴜᴍ sıᴄᴀᴋʟıᴋ: ≥ 6.5°C
ᴍᴜʜᴛᴇᴍᴇʟ sᴜ ɢᴇᴢᴇɢᴇɴi

K2-18B
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 111 ışıᴋ ʏıʟı
ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 2.7 ᴋᴀᴛı

sıᴄᴀᴋʟıᴋ: -73, -82ºC
ᴀᴛᴍᴏsғᴇʀ: sᴜ ʙᴜʜᴀʀı

Daha yüzeyi zar zor aşındırabildik.
Doğanın sırlar definesinin sonu yok.

Galaksi'nin suyla dolu olduğunu biliyoruz.

Organik moleküller ve kompleks kimyayla dolu.

Bu gezegende yaşamın başlaması için
gerekli olduğunu bildiğimiz her şey...

...Galaksi'nin her yerinde bolca bulunuyor.

Bizim dünyamızda olanlara benzer bir şey
başka gezegenlerde de oldu mu peki?

Önümüzdeki sayılara baktığımızda...

...dünya dışı yaşamın varlığı
adeta kaçınılmaz görünüyor.

En güncel veriler, yıldızların dörtte
birininin, yaşanabilir bölgelerinde...

...kayasal gezegenler bulundurduğunu gösteriyor.

Sadece galaksimiz Samanyolu'nda bile Dünya
benzeri yaklaşık 50 milyar gezegen bulunuyor.

Evrenin tamamındaysa, yaşanabilir
gezegenlerin olası sayısı afallatıcı:

100,000,000,000,000,000,000
(YÜZ KENTİLYON)

Her ışık noktasının, Dünya benzeri
bir gezegeni temsil ettiğini düşünün.

Hepsini görebilmek için...

...bu videoyu, 1 milyar yıldan daha
uzun bir süre izlemeniz gerekirdi.

Her birinin, Dünya gibi zengin ve
eşsiz bir geçmişi bulunmaktadır.

Trilyon kere trilyonlarca kimyasal çorba,
çok uzun zamandır pişmekte.

Evrenin gözlemlenebilir kısmında...

...Dünya üzerindeki tüm sahillerdeki
kum tanelerinden daha çok sayıda...

...yaşanabilir gezegen bulunmaktadır.

Bu dünyaların pek çoğu, bildiğimiz
hâliyle yaşam için ölümcül olacaktır.

Yaşanabilir bölgelerdeki bazı gezegenler zehirli
gazlarla dolu, kavrulmuş veya donmuş olacaktır.

Birçoğu, sıcaklığın düzenlenmesi için kritik
olan bir atmosfere sahip olmayacak...

...veya ölümcül bir taneye sahip olacaktır.

Bir zamanlar üzerinde yaşam
barındırdığı düşünülen Venüs...

...şimdi ezici ve toksik bir atmosfere sahip.

Fakat yaşam, yaşanabilir bölgeye
mahkum olmak zorunda değildir.

Güneşlerinin sıcaklığından epeyce
uzakta olan gaz devlerinin uyduları...

...yaşam için saklı vahalar olabilirler.

Enerjilerini yıldız ışığından değil, konak gezegenin
sarsıcı itiş ve çekişlerinden elde etmektedirler.

Buzlu Enceladus tüm şartları sağlıyor:

Yaşamın kimyasını püskürten hidrotermal
bacalara sahip dev bir yeraltı okyanusu var.

Metan gölleri ve organik bileşiklerle dolu
olan Merkür'den bile daha büyük Titan...

...bu açıdan özellikle daha caziptir.

2026'da NASA, vadilerinde ve kraterlerinde
yaşama dair işaretler bulması amacıyla...

...Titan'a bir dron yollamayı planlıyor.

Sadece galaksimizde bile 100 trilyon öteuydu olabilir.
Bu, gezegenlerin sayısından 100 kat daha fazladır.

Bunların bazıları atmosferleri, yüzey suları ve
boyutları ile Dünya'ya çok benzer bile olabilir.

Yaşam bulabileceğimiz bu kadar çok yer olduğundan,
bir keşifte bulunmamız an meselesi gibi görünüyor.

Bazıları, çoktan bu keşfi
yaptığımızı düşünmekte.

30 Haziran 1976'da, Mars'a yollanmış Viking
iniş aracı hâlâ açıklanamamış bir şey buldu.

Mars'tan gelen toprak örnekleri, besin verilince tıpkı
Dünya'daki topraklar gibi radyoaktif gazlar saldı.

sᴛᴇʀiʟiᴢᴇ ᴛᴏᴘʀᴀᴋ / ᴋᴀʟiғᴏʀɴiʏᴀ ᴛᴏᴘʀᴀɢ̆ı / ᴍᴀʀs ᴛᴏᴘʀᴀɢ̆ı

Bu garip işaret, dünya dışı biyolojiyle ilk
karşılaşmamız mıydı yoksa doğal mıydı?

Mars'ta veya Güneş Sistemi'nin herhangi bir
cisminde tek bir bakterinin bulunması bile...

...kozmik, kimyasal ve biyolojik
evrim zincirlerinin her birinin...

...her yerde etkin olduğunu gösterir.

Bu durumda, kâinatın herhangi
bir yerinde yaşamın oluşması...

...istisnadan ziyade kural olacaktır.

Eğer yaşamı hâlâ bulmadıysak,
bulmamız an meselesi olabilir.

NASA'daki bilim insanları, bir keşfin
eşiğinde olduğumuzu düşünüyorlar.

Yaşam süremiz içinde...

...Güneş Sistemi'nde bulunan diğer gök
cisimlerinde yaşam olduğunu bulacağız.

Bunun, Dünya'daki yaşamın gelişimi
için ne anlama geldiğini öğreneceğiz.

Başka yıldızların etrafında...

...atmosferlerinde olası yaşam belirtileri
görebileceğimiz gezegenler bulacağız.

Bunların hepsi de, önümüzdeki
10 ilâ 20 yıl içinde olacak hem de.

Çok heyecan verici değil mi?

İnsanoğlunun binlerce senedir merak ettiği
bir şeyi öğrenmek üzereyiz: “Yalnız mıyız?”

Ve artık bunu keşfetmenin eşiğindeyiz!

Eğer orada bir yerlerde yaşam bulursak,
kendimiz hakkında neler keşfedeceğiz?

Dünya, yaşamın öyküsünde hangi bölümde?

Evren yaklaşık 14 milyar yaşında.

Galaksimiz de 12 milyar yaşında.

Yani evrende, dünyamızdakinden
çok daha gelişmiş yaşamlar olabilir.

Dünya, kozmik sahneye çok mu geç kaldı?

Yaşamın kökenleri ne kadar
eskiye dayanıyor olabilir?

Evren, ilk birkaç milyon senesi boyunca
bildiğimiz hâlde yaşam için çok sıcaktı.

Ortam, bir insanı kaynatabilecek sıcaklıktaydı.

Yaşam için yeterince soğuduğunda...

...daha hiç yıldız veya gezegen yoktu etrafta,
sadece muazzam hidrojen bulutları vardı.

70 milyon yıl sonra, kütle çekimi
bu bulutları etkisi altına alarak...

...onları ilk yıldızlara dönüştürdü.

İlk yıldızlar kocaman ve parlaktı...

...ama onların doğuşunu izleyecek bir
yaşam henüz meydana gelmemişti.

Önemli ağır elementler, hâlâ sıcak yıldız
çekirdeklerinde oluşma aşamasındaydı.

Büyük Patlama bile onları
oluşturabilecek kadar sıcak değildi.

Büyük Patlama'yla oluşan elementler...

...sadece hidrojen, helyum
ve az miktarda lityumdu.

Hayatı yaşanabilir kılan şeyler
Büyük Patlama'yla oluşmadı.

Meydana geldikleri tek yer,
yıldızların ateşli çekirdekleriydi.

Ve onları vücudunuza almanın tek yolu da...

...yıldızların nazikçe patlamasıydı.

İlk orta boy yıldızların patlayarak ölümü...

...evrene, yaşam için gerekli olan
malzemelerin tohumlarını saçtı.

Bunların küllerinden,
ikinci nesil yıldızlar doğdu.

Bu sefer, etraflarında kayasal
gezegenler dans ediyordu.

İşte o an: Yaşam için gerekli ham maddeler,
13.7 milyar sene önce ilk defa bir aradalar.

ʏᴀşᴀᴍ ᴍüᴍᴋüɴ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ

Bazı kişiler, yaşam için gerekli
koşulların daha da önce...

...yaradılışın hemen sonrasında
oluşmuş olduğuna inanıyorlar.

Evren, Büyük Patlama'nın ısısı sönünce,
yaşam için elverişli bir döneme girmişti.

Zamanın başlangıcından
yaklaşık 15 milyon yıl sonra...

...ortam sıcaklığı 24°C'ye gerilemişti.

Kâinatın her köşesi, milyonlarca yıl boyunca
Dünya'daki ebedi bir yaz günü gibi sıcacıktı.

Teorik olarak, yıldızlar ve gezegenler...

...çok yoğun olduğu düşünülen uzayın bu
bölgelerinde erkenden oluşmuş olabilir.

Böyle bölgeler gerçekten vardıysa...

...yıldızların çok uzağında bulunan başıboş
gezegenlerde bile sıvı hâlde su akabilirdi.

Bu, Büyük Patlama'nın sıcaklığıyla
beslenen yaşamın doğuşu olabilir miydi?

Oralarda bir yerde...

...bizzat kâinatın kendisi kadar kadim bir yaşama
ev sahipliği yapan bir dünya bulunuyor olabilir.

Evren, 10 milyar yıl erken başlama
avantajına sahip olmuş...

...ve bizden çok daha gelişmiş olan
yaşamlar ile kaynıyor olabilir.

Onlarca yıllık arayışa rağmen, zeki olsun olmasın
dünya dışı yaşama dair hâlâ hiçbir iz bulunamadı.

Peki nerede bu millet?

Yoksa sahiden de yalnız mıyız?

Belki ilkel yaşam yaygındır
ama zeki yaşam son derece nadirdir.

Belki de uzay, makul bir iletişimin
kurulabilmesi için aşırı büyüktür.

Veya belki de biz ilkizdir.

Yaşamın sürekli genişlemekte olan
tarihinin giriş bölümü olabilir miyiz?

ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ

Evren hâla çok genç ve gezegenlerin
büyük çoğunluğu henüz doğmadı.

Yaşamın çorbası için gerekli olan malzemeler
100.000.000.000.000 yıl daha pişiyor olacak.

Bu açıdan bakınca şafak biziz:
yaşam senfonisinin açılış melodisi.

sᴏɴ ʏıʟᴅıᴢıɴ öʟüᴍü
~ 100 ᴛʀiʟʏᴏɴ ʏıʟ

Peki biz gittikten çok sonra
neler ortaya çıkabilir?

Kırmızı cüceler, 10 trilyon yıl yaşayabilir...

...ve gezegenlerini çok uzun seneler
boyunca yıldız ışığına doyurabilirler.

Koşulların çok uzun süreler değişmez
hâlde kaldığı bu zaman ölçeklerinde...

...yaşamın var olması çok daha muhtemeldir.

Bu yıldızların çevresinde yaşayan varlıklar...

...sürekli yok oluşla tehdit eden şiddetli güneş
patlamalarıyla baş etmek zorunda olacaktır.

Bu gezegenlerin birçoğu, kütle çekimsel
olarak kilitlenmiş durumda olacaktır.

Bir yüzleri daima yıldızlarına, diğer yüzleri ise
dondurucu bir karanlığa mahkum olacaktır.

Ancak Dünya'nın bize öğrettiği üzere yaşam,
uyum sağlama işinde son derece hünerlidir.

Yaşam, gelişmek için trilyonlarca yıla
sahip olunca ne tür formlar alabilir?

Yaşamın hikayesi, günün birinde
elbet bir şekilde son bulacak.

Bizler, bu hikayenin ilk bölümüysek eğer...

...yaşam meşalesini çok uzak geleceğe
taşıma şansına nail olmuşuz demektir.

Ve eğer biyoloji, uzak gelecekte
hâlâ var olmaya devam ederse...

...o hâlde, şu anda çok ayrıcalıklı
bir zamanda yaşıyoruz demektir.

Kâinat, ileriki bölümlerinde
çok daha farklı görünecek.

Uzay-zamanın genişlemesi,
uzak yıldızları görünmez kılacak...

...ve gece seması karanlığa gömülecek.

Belki de uzak gelecekte doğacak
olan yaşam şunu merak edecek:

“Evrenin parlak ilk zamanlarında
yaşamak nasıl bir şeydi acaba?“

Bunun cevabını bilecek kadar şanslıyız.

Tek yapmamız gereken yukarıya bakmak.

ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi:
@yigithan.kilinc

ᴍᴇʟᴏᴅʏsʜᴇᴇᴘ ᴛᴀʀᴀғıɴᴅᴀɴ ʜᴀᴢıʀʟᴀɴᴍışᴛıʀ

ᴋᴏɴᴜşᴍᴀᴄıʟᴀʀ:
Douglas Rain, Orson Welles
David Christian, Michelle Thaler
Andrew Siemion, Dan Verthimer
Avi Loeb, Elle Stofor, Lawrence Krauss

ᴋᴏɴsᴇᴘᴛ, ᴍüᴢiᴋ & ɢöʀsᴇʟʟᴇʀ:
Melodysheep / John D. Boswell

iʟᴀᴠᴇ ɢöʀsᴇʟʟᴇʀ:
Julius Horthisimus
Konstantin Kovalenko
NASA
Evolve

öᴢᴇʟ ᴏʟᴀʀᴀᴋ ᴛᴇşᴇᴋᴋüʀʟᴇʀ:
Juan Benet
Julius Horthisimus
Konstantin Kovalenko
Joel Edwards
Patreon destekçilerim

Projeyi buradan destekleyin:
patreon.com/melodysheep

öᴛᴇᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ

öᴛᴇᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ'ıɴ sᴏɴʀᴀᴋi ʙöʟüᴍüɴᴅᴇ:
ᴢᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ iʟᴇ ᴛᴇᴍᴀsᴀ ɢᴇçᴍᴇ
ᴇᴠʀᴇɴiɴ sᴏɴᴜɴᴅᴀ ʜᴀʏᴀᴛᴛᴀ ᴋᴀʟᴍᴀ
ᴅüɴʏᴀ ᴅışı ʏᴀşᴀᴍıɴ ғiᴢiɢ̆i
ᴠᴇ ᴅᴀʜᴀ ғᴀᴢʟᴀsı