Tại sao mèo lại hành động kì lạ đến vậy? - Tony Buffington

Xem toàn bộ bài học tại: http://ed.ted.com/lessons/why-do-cats-act-so-weird-tony-buffington

Mèo dễ thương, mèo dễ cưng, và dựa vào 26 tỉ lượt xem của hơn 2 triệu video trên YouTube, có một điều chắc chắn là: mèo rất mang tính giải trí. Nhưng những biểu hiện của chúng, vừa thú vị vừa kì lạ, khiến chúng ta phải tự hỏi rằng: Tại sao loài mèo lại làm vậy? Tony Buffington dùng khoa học để giải thích những hành động kì lạ nhất của loài mèo.

Bài học của Tony Buffington, minh họa bởi Chintis Lundgren.

Tại sao mèo lại làm vậy?

Mèo dễ thương, mèo đáng yêu

và dựa vào 26 tỉ lượt xem
của hơn 2 triệu video trên Youtube

quay cảnh chúng vồ,

nhảy,

leo trèo,

chen chúc,

rình mò,

cào cấu,

chuyện trò,

và kêu rừ... ừ... ừ...

có một điều chắc chắn là:

mèo rất mang tính giải trí.

Một số biểu hiện của chúng,

vừa thú vị vừa kì lạ,

khiến chúng ta phải tự hỏi rằng:
"Tại sao chúng lại làm vậy?"

Từ xưa, mèo vừa là động vật
săn mồi cỡ nhỏ đơn độc

vừa làm mồi
cho những động vật ăn thịt lớn hơn.

Vừa là kẻ đi săn
vừa là con mồi,

sự sống còn của giống loài chúng
phụ thuộc vào hành vi bản năng

như chúng ta vẫn thấy ngày nay
ở mèo hoang và mèo nuôi.

Những hành vi của chú mèo
Grizmo nhà bạn trông có vẻ khó hiểu,

trong tự nhiên, những hành vi tương tự

đã được phát sinh ở những chú mèo
hàng triệu năm trước,

có thể khiến Grizmo trở thành
một siêu mèo.

Nhờ cấu trúc cơ thể khoẻ và
khả năng giữ thăng bằng tốt,

mèo có thể trèo lên những vị trí cao
thuận lợi để khảo sát địa hình

và phát hiện con mồi trong tự nhiên.

Ngày nay, Grizmo không cần
những kỹ năng đặc biệt này

để kiếm bữa tối cho mình nữa,

nhưng việc nhìn phòng khách từ giá sách

chính xác là những gì nó làm
theo bản năng.

Là loài săn mồi hoang dã, mèo là lũ cơ hội
và săn bắt mỗi khi có mồi.

Bởi hầu hết con mồi đều rất nhỏ,

loài mèo trong tự nhiên cần ăn
nhiều lần trong một ngày,

và sử dụng chiến lược
theo dõi-vồ-giết-ăn thịt để luôn được no.

Đó chính là lý do vì sao Grizmo thích
rượt đuổi và nhảy lên những đồ chơi nhỏ

và ăn những bữa nhỏ
trong suốt ngày đêm.

Hơn nữa, con mồi bé thường ẩn nấp
ở nơi nhỏ hẹp trong môi trường tự nhiên,

nên việc Grizmo thích chui vào
hộp và những khe hở

là do bị thúc ép
bởi chính trí tò mò

đã giúp đảm bảo cho loài mèo
tiếp tục tồn tại hàng triệu năm qua.

Trong tự nhiên, loài mèo cần vuốt nhọn
để leo trèo, săn mồi, và tự vệ.

Việc mài vuốt trên những bề mặt gần đó
giúp chúng ở trạng thái tốt và sẵn sàng,

giúp duỗi thẳng lưng và cơ chân

đồng thời còn giúp giải toả căng thẳng.

Thế nên, không phải
Grizmo ghét ghế bành,

ghế đẩu, ghế dài có đệm,

gối,

màn,

và những thứ khác bạn đặt xung quanh nó.

Nó xé những thứ này ra thành từng mảnh
và giữ móng vuốt sắc bén nhất

bởi vì đó chính là những gì tổ tiên
của nó làm để có thể sống sót.

Vì cũng là con mồi của
những loài động vật khác

nên mèo phải tránh để không bị tóm,

và trong tự nhiên, loài mèo là cao thủ
trong việc tránh thú săn mồi.

Thế nên, ngày nay,
khi ở trong nhà bạn,

Grizmo là một chuyên gia trong việc
len lỏi vào những ngóc ngách,

tìm kiếm, lẩn trốn vào
những nơi không thể nào ngờ tới.

Điều này cũng giải thích vì sao nó thích
hộp vệ sinh sạch sẽ và không mùi hơn.

Rất khó để thú săn mồi
có thể phát hiện ra vị trí của nó

khi đánh hơi gần đó.

Dựa theo những gì
ta đã biết về mèo,

có vẻ một trong những
hành vi nổi trội nhất của chúng

vẫn còn là một trong
những điều bí ẩn.

Loài mèo kêu rừ... ừ... ừ...
thường vì vài lý do,

như khi chúng vui,

căng thẳng,

và đói.

Nhưng điều lạ là tần số
tiếng kêu của chúng,

dao động từ khoảng 25 đến 150 hertz,

là khoảng âm giúp kích thích tái sinh mô.

Vì vậy, việc kêu rừ... ừ... ừ...
giúp Grizmo tiện thể chợp mắt,

cũng có thể tiếng kêu giúp nó

thậm chí là bạn, chữa lành cơ và chân,

Chúng phát triển theo thời gian

vừa là loài động vật săn mồi đơn độc,
đi săn rồi ăn thịt con mồi

vừa là con mồi lén lút biết ẩn mình
và trốn thoát để sống sót.

Vì vậy, loài mèo ngày nay vẫn còn
duy trì nhiều bản năng

cho phép chúng phát triển trong
thế giới hoang dã hàng triệu năm qua.

Điều này giải thích phần nào cho
những hành động có vẻ kỳ lạ của chúng.

Đối với mèo, nhà của chúng ta
cũng như khu rừng của chúng.

Nếu như vậy thì trong mắt chúng,

ta là ai?

Là loài mèo khổng lồ, ngu ngốc,
không lông, tranh tài nguyên với chúng?

Là loài động vật ăn thịt ngu ngốc
mà chúng có thể qua mặt mỗi ngày?

Hoặc có thể chúng nghĩ
ta chính là con mồi.