-
♪ (muzyka klasyczna) ♪
-
Irankarapte.
-
♪ (muzyka klasyczna) ♪
-
Iishu.
-
♪ (muzyka klasyczna) ♪
-
Dydh da.
-
♪ (muzyka klasyczna) ♪
-
Nie władam tymi językami.
-
Właściwie nieliczni potrafią.
-
Korzysta z nich tylko garstka osób,
-
a wszystkie te języki
są zagrożone wyginięciem.
-
Obecnie na świecie używa się
ponad 7000 języków,
-
lecz około jedna trzecia z nich
ma mniej niż 1000 użytkowników,
-
a według UNESCO,
-
ponad 40% z tych języków,
narażona jest na wyginięcie.
-
Właściwie, co dwa tygodnie,
-
jeden z języków naszego świata
znika na zawsze.
-
Kiedy mówi się o martwym języku,
wiele osób myśli o łacinie.
-
Jednak łacina nigdy nie umarła.
-
Używano jej nieprzerwalnie
od czasów Cesarzy,
-
Jednak zmieniała się stopniowo
na przestrzeni 2000 lat
-
aż stała się francuskim, hiszpańskim
i innymi językami romańskimi.
-
Prawdziwa śmierć języka ma miejsce,
-
gdy społeczności przestawiają się
na inne języki,
-
a rodzice nie wychowują swoich dzieci
w rodzimym języku.
-
Gdy umiera ostatni starszy mówca języka,
-
mało prawdopodobne jest, by język
był jeszcze płynnie używany.
-
Jeśli spojrzymy na wykres,
który mierzy języki świata
-
pod względem ich liczby użytkowników
oraz stanu ich zdrowia,
-
można dostrzec, że większość języków
plasuje się pośrodku.
-
Język angielski, jak i kilka innych
dominujących języków,
-
znajduje się w lewym górnym rogu.
-
Jego kondycja jest naprawdę silna.
-
Jeśli jednak twój język jest tutaj,
-
w prawym dolnym rogu
rogu wykresu,
-
jak Kayapulau z Indonezji
lub Kuruaya z Brazylii,
-
masz poważne kłopoty.
-
Dawniej,
-
rządy po prostu zakazywały
języków, które im nie odpowiadały.
-
Czasami jednak presja jest subtelniejsza.
-
(dźwięk czołgu)
-
Każdy dorastający w Związku Radzieckim
nastolatek,
-
szybko zrozumiał, że niezależnie od języka
używanego w domu,
-
opanowanie rosyjskiego będzie
kluczem do sukcesu.
-
Obywatele Chin, w tym Tybetańczycy,
-
a także użytkownicy
języka szanghajskiego lub kantońskiego
-
spotykają się dziś z podobną presją,
by skupić się na mandaryńskim.
-
♪ (muzyka klasyczna) ♪
-
Gdy język zniknia,
-
zwykle dzieli los ptaka dodo.
-
(skrzeczenie dodo)
-
Do tej pory tylko jeden język
powrócił z martwych:
-
język hebrajski.
-
Był wymarły przez dwa tysiąclecia,
-
ale żydowscy osiedleńcy w Palestynie
na początku XX wieku
-
mówili różnymi językami w Europie,
-
a po przybyciu przyjęli hebrajski
jako ich wspólny język.
-
Stał się językiem urzędowym Izraela
-
kiedy państwo
zostało w ustanowione w 1948 roku,
-
i obecnie ma 7 milionów użytkowników.
-
Obecnie hebrajski jest
jedynym odrodzonym językiem
-
jednak inni także się starają.
-
Kornwalijski, używany w płd.-zach. Anglii,
-
wymarł dwa wieki temu.
-
Obecnie jednak tym odrodzonym językiem
posługuje się kilkaset osób.
-
(muczenie krowy)
-
Pomijając kwestie praktyczne, różnorodność
jest rzeczą pozytywną samą w sobie.
-
Wyobraź sobie ekscytujące wakacje
-
tylko po to, by odkryć, że jedzenie,
ubrania, budynki, ludzie,
-
także i język,
-
są takie same jak w domu.
-
Jak świetnie to ujął Oliver Wendell:
-
"Każdy język jest świątynią
w której spoczywa dusza tych,
-
którzy nim władają".
-
Przeniesienie duszy ludzi
ze świątyni do muzeum
-
to nie to samo.
-
♪ (muzyka klasyczna) ♪
Amplifying Voices
