Nỗi sợ mập đã quá đủ rồi

Trong một xã hội ám ảnh bởi hình tượng cơ thể và được thể hiện bằng nỗi sợ mập, thông qua nghệ thuật, Kelli Jean Drinkwater tham gia vào việc thay đổi nhận thức về cơ thể. Cô đối đầu với quan điểm của xã hội về thân hình ngoại cỡ bằng cách đưa người ngoại cỡ vào những nơi họ bị giới hạn - từ sàn diễn thời trang đến Lễ hội Sydney - và thuyết phục tất cả chúng ta nhìn lại và suy nghĩ lại về những định kiến của mình. "Những thân hình mập không cúi đầu có thể làm người khác sửng sốt", cô nói.

Hôm nay, tôi ở đây để nói cho mọi người
về một từ đầy quyền lực,

người ta có thể
sẽ làm gần như là mọi thứ,

để tránh nó.

Ngành công nghiệp tỉ đô
phát triển mạnh mẽ được

nhờ nỗi sợ với cái từ đó

còn với những người
đã được gắn mác với từ đó

sẽ phải khó khăn vượt qua
phong ba bão bùng

vây quanh nó.

Tôi chẳng rõ liệu bạn có để ý,

rằng tôi mập.

Chẳng phải kiểu nói lẩm bẩm sau lưng tôi

hoặc là những từ có vẻ vô hại như
mũm mĩm hay tròn tròn.

Tôi cũng chẳng phải kiểu
người đồng hồ cát hấp dẫn hay đẫy đà.

Do đó đừng dùng mấy từ
hoa mỹ ngọt ngào ấy

Tôi M-Ậ-P theo đúng nghĩa.

Điều đó chẳng thể phủ nhận.

Khi tôi bước ra sân khấu,

có lẽ nhiều người đang nghĩ

"Ôi, hôm nay sẽ rất buồn cười cho xem,

bởi ai ai cũng biết rằng
người mập thường rất khôi hài."

(Khán phòng cười)

Hoặc là tự hỏi: "Cô này lấy đâu
ra sự tự tin đó nhỉ?"

Vì phụ nữ mập mà lại tự tin
thì có vẻ không tưởng.

Những người quan tâm đến thời trang

có lẽ sẽ thấy tôi rất tuyệt vời

trong chiếc đầm Beth Ditto này.

(Tiếng vỗ tay)

Cảm ơn mọi người.

Dù có thể có mấy người nghĩ

"Ừm, nếu mặc màu đen thì nhìn ốm hơn đấy!'

(Khán phòng cười)

Có lẽ bạn đã từng tự hỏi,
có thể trong vô thức

rằng liệu tôi có bị tiểu đường,
hay vài bệnh tương tự

hoặc tôi hay ăn carbohydrate
sau 7 giờ tối.

(Khán phòng cười)

Nghe vậy chắc hẳn mấy bạn đang quýnh lên
vì lỡ ăn carbs tối qua

đồng nghĩa với việc
lại phải đi tập gym tiếp.

Những tư tưởng này
luôn ngấm ngầm hiện diện.

Những tư tưởng này có
ở từng cá nhân, từng tập thể

và có thể ở mỗi người trong số chúng ta.

Tư tưởng này được gọi là
'Hội chứng sợ béo' (Fatphobia)

Như mọi hội chứng ám ảnh khác,

hội chứng sợ béo đã ăn sâu bám rễ
vào những thể chế phức tạp như

chủ nghĩa tư bản, chế độ phụ quyền
và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc,

rất khó để ta thấy được điều ấy

huống chi là phủ nhận.

Ta sống trong một thời đại

mà người mập được coi như thể là người xấu

lười biếng, tham lam, bệnh hoạn,
thiếu trách nhiệm và bị người khác

nghi ngờ về tư cách đạo đức.

Và ta thường coi người ốm

là một người hoàn mỹ, toàn tính tốt đẹp

có trách nhiệm, thành công,

dẫn dắt mọi xu hướng mới,
thành thước đo cho 'cách sống đúng đắn'

Ta thấy được những
đánh giá này ở khắp nơi,

trên truyền thông,
chính sách y tế công

phòng mạch bác sĩ

và trong những cuộc đối thoại hằng ngày

và trong quan điểm mỗi người.

Thậm chí ta thường đổ lỗi cho người mập

rằng họ đáng chịu sự phân biệt

bởi, xét cho cùng, nếu ta
không thích béo thì cứ giảm cân đi

Đơn giản mà!

Tư tưởng kì thi người mập
này đã trở nên quan trọng, bám sâu vào đầu óc ta

mỗi khi ta đánh giá chính mình
hay một người

đến mức ta quên tự hỏi
vì sao ta lại có thành kiến về họ

và sự khinh thị này có từ đâu.

Nhưng ta cần phải đặt ra câu hỏi này,

vì những giá trị to lớn ta
gán cho ngoại hình

ảnh hưởng đến ta.

Và liệu rằng ta
có muốn sống trong một xã hội

mà người ta không được hưởng
quyền con người cơ bản

nếu đi ngược lại những điều vô lý
về một hình mẫu chuẩn mực nào đó?

Khi tôi lên 6,

Chị tôi từng dạy balê cho mấy bé gái
ở ga-ra nhà tôi

tôi hơn tụi nó cả chiều ngang
lẫn chiều dọc

trong buổi diễn đầu tiên

nghĩ đến được mặc váy xòe hồng,
tôi cực kì háo hức

tôi sẽ lấp lánh cho mà xem

khi mấy đứa kia chui lọt vô bộ đồ thun

và tuyn dễ dàng, không có chiếc váy xòe
nào đủ to cho tôi

Tôi nhất quyết không để ai loại mình
khỏi buổi diễn

Thế là tôi quay sang mẹ tôi

và la lớn lên rằng

'Mẹ ơi, con không cần đầm tutu
(đồng âm với 22)

con cần đầm 44.'

(Khán phòng cười)

Cảm ơn mẹ rất nhiều.

(Tiếng vỗ tay)

và không phải lúc nào tôi cũng nhận ra

mặc chiếc váy 44 lộng lẫy đó

chính là khởi đầu hành trình trở thành
một nhà ủng hộ người béo

Tôi không nói rằng việc yêu bản thân

là một bước nhảy dễ dàng trên con
đường đầy hoa hồng để chấp nhận bản thân

từ cái ngày đó ở lớp múa

trái lại

tôi sớm nhận rằng đi ra khỏi
cái bình thường của mọi người

là tự đến một nơi thật chán nản
và bị cô lập

Suốt 20 năm qua, tôi đã lan truyền và
chỉnh sửa lại những thông điệp này

và nó cũng là cả một hành trình gian nan

mọi người vẫn luôn cười nhạo thẳng
vào mặt, xúc phạm tôi khi vượt qua xe tôi

và nói tôi bị ảo tưởng

Tôi cũng nhận được nụ cười
từ người lạ

người hiểu phải như thế nào để dám
bước ngoài đường

với bước chân mạnh mẽ và đầu ngẩng cao

(Tiếng vỗ tay)

Xin cảm ơn mọi người

Trải qua bao thăng trầm, cô bé 6 tuổi
mạnh mẽ ấy vẫn ở trong tôi

và giúp tôi đứng trước các bạn hôm nay

với tư cách một người mập hiên ngang

một người chỉ từ chối nghe theo

những tiếng nói áp đảo

bảo tôi phải đi đứng bằng chính
cơ thể tôi thế nào

(Tiếng vỗ tay)

và tôi không đơn độc

tôi thuộc một cộng đồng quốc tế

gồm những người, thay vì miễn cưỡng
chấp nhận

cơ thể chúng tôi thật sự và có thể sẽ
luôn mập thế này

chúng tôi chủ động chọn cách phát triển
trong chính hình dáng chúng tôi có hôm nay

Chúng tôi trân trọng thế mạnh và hợp tác

chứ không chống lại giới hạn của chúng tôi

chúng tôi xem trọng sức khỏe

một cách toàn diện

hơn là chỉ số BMI lỗi thời

Thay vì thế, chúng tôi xem sức khỏe
tinh thần, giá trị bản thân và sự cảm nhận

trong cơ thể là yếu tố cần thiết
cho sức khỏe toàn diện

Chúng tôi không tin rằng sống trong
một cơ thể mập

là rào cản tới mọi thứ, thật đấy.

Các bác sĩ, học giả và người viết blog

đã từng viết vô số tuyển tập

về các khía cạnh trong vấn đề phức tạp này

Có các fashionista ngoại cỡ (fatshionista)
tái khẳng định cơ thể và vẻ đẹp của họ

bằng cách mặc bikini dành cho người mập
và áo crop top

để lộ phần da thịt mà chúng ta
được dạy là phải giấu đi.

có những vận động viên mập

chạy marathon, dạy yoga
hay đánh quyền cước

họ bất chấp, chẳng thèm quan tâm đến
quan niệm đương thời

họ đã dạy tôi rằng tư tưởng tiến bộ về
cơ thể

là liều thuốc cho văn hóa mặc cảm
về cơ thể của chúng ta

Để cho rõ rằng, tôi không nói mọi người
không nên thay đổi cơ thể mình

nếu đó là điều họ muốn

Khẳng định lại bản thân chính là một viêc
thể hiện sự yêu bản thân tuyệt đẹp

và nó giống với hàng triệu việc khác

từ kiểu tóc, hình xăm
đến tạo đường nét cơ thể

hoocmon, phẫu thuật thẩm mỹ
và vâng, cả giảm cân nữa

Đơn giản thôi: Đó là cơ thể của bạn

và bạn quyết định điều tốt nhât cho nó

Cách tôi làm việc tuyên truyền hoạt động

là làm mọi việc mà người ta nghĩ người mập
chúng tôi không nên làm

và có rât nhiều việc như thế

là mời mọi người tham gia cùng tôi
và sáng tạo nghệ thuật về nó

Điểm chung trong hầu hết những việc trên

vẫn luôn là chiếm lại những nơi thường
khắt khe với người mập

từ sàn catwalk đến buổi diễn ở club

từ hồ bơi công cộng đến sàn nhảy nổi tiếng

và chiếm lại không gian ấy không chỉ là
một khẳng định nghệ thuật mạnh mẽ

nhưng còn là một cách xây dựng cộng đồng
tiến bộ

Nó thật đúng với phim AQUAPORKO

(Khán phòng cười)

về đội bơi nghệ thuật của những phụ nữ mập

tôi thành lập một nhóm bạn ở Sydney

Ảnh hưởng của việc thấy một đám phụ nữ mập
ngang bướng

trong những chiếc mũ và đồ bơi hoa hòe

đá chân lên trời, kệ mặc người ta

không nên bị đánh giá thấp

(Khán phòng cười)

Trong suốt sự nghiệp tôi, tôi luôn học
được rằng thân hình mập là thế mạnh

và một cơ thể mập mà không chịu khuất phục

sẽ làm người ta bật ngửa

khi đạo diễn Kate Champion

của công ty sân khấu khiêu vũ danh giá
Force Majeure

mời tôi làm cộng tác viên nghệ thuật

trong một tác phẩm diễn bởi
toàn vũ công mập

Tôi gần như nhảy vào chộp lấy cơ hội

Và thật, theo nghĩa đen đấy

"Không có gì để mất" (Nothing to Lose)
là tác phẩm do người ngoại cỡ trình diễn

họ lấy kinh nghiệm sống động của bản thân

để tạo ra một tác phẩm đa dạng và
chân thực như chính họ

và nó còn có cả balê nữa

Chính một bài nhảy của người mập của một
công ty uy tín như thế

nói nhẹ nhàng là, đã gây tranh cãi

vì chưa một tiền lệ nào như thế trên sân
khấu nhảy đương đại

cũng như bất cứ nơi nào trên thế giới

mọi người hoài nghi

ý bạn là sao? vũ công mập?

mập cỡ như cỡ 10, cỡ 12, kiểu vậy ư?

Họ học nhảy ở đâu?

Họ có đủ sức bền cho toàn bộ chương trình
không?

nhưng, bất chấp sự nghi ngờ đó

"Không có gì để mất" cháy vé và
thành công trong Lễ hội Sydney

chúng tôi được truyền thông
đánh giá tích cực

đi lưu diễn, thắng giải và được đưa tin
bằng hơn 27 thứ tiếng

Những hình ảnh tuyệt vời của nhóm được
toàn thế giới biết đến

Tôi không thể đếm được bao nhiêu lần
những người ngoại cỡ

từng nói tôi là buổi diễn đã
thay đổi cuộc sống họ

cách nó giúp thay đổi quan hệ của họ

với chính cơ thể mình và cơ thể người khác

và nó làm họ đối đầu với
chính định kiến của họ

nhưng tất nhiên, công việc chọc tức
một số người này

không thể thiếu những kẻ chống đối

Họ vẫn luôn nói tôi tôn vinh việc béo phì

tôi nhận được những lời đe dọa giết người
đáng sợ

và sự quấy rối vì dám tập trung vào
thân hình và cuộc sống người mập

và đối xử với chúng tôi như người có
giá trị với những câu chuyện đáng được kể

họ vẫn luôn gọi tôi là

ISIS của nạn dịch béo phì

(Khán phòng cười)

một nhận xét ngớ ngẩn đến mắc cười

nhưng nó cũng chỉ ra sự hoảng sợ

cái khiếp đảm thật sự

mà nỗi sợ mập khơi dậy được.

chính nỗi sợ này đang nuôi sống ngành
công nghiệp ăn kiêng

thứ đang ngăn cản ta sống yên ổn
với thân hình chính mình

vì muốn nhìn giống bức hình sau ăn kiêng

trước khi chúng ta thực sự bắt đầu sống

vì vấn đề nghiêm trọng mà ta đều biết
nhưng không muốn nói là nỗi sợ mập

nhà hoạt động vì người mập không sợ nó

bằng cách ủng hộ quyết tâm cá nhân và sự
tôn trọng cho mọi người

chúng ta thay đổi được sự do dự trong việc
chấp nhận sự đa dạng

và bắt đầu trân trọng chính cơ thể mình
bằng vô số phương thức

Cảm ơn mọi người.

(Tiếng vỗ tay)