Return to Video

Descartes and Cartesian Coordinates

  • 0:01 - 0:04
    Tutaj jest portret Kartezjusza
  • 0:04 - 0:06
    jednego z wielkich umysłów,
  • 0:06 - 0:08
    zarówno w matematyce i filozofii.
  • 0:08 - 0:10
    I myślę, że będziesz wiedzieć trochę mało o zależności,
  • 0:10 - 0:13
    że wielcy filozofowie to także wielcy matematycy
  • 0:13 - 0:15
    i odwrotnie.
  • 0:15 - 0:17
    Był nieco współcześniejszy niż Galileusz,
  • 0:17 - 0:19
    było o 32 lata młodszy od niego,
  • 0:19 - 0:22
    chociaż zmarł wkrótce po Galileuszu.
  • 0:22 - 0:23
    Ten mężczyzna zmarł w młodym wieku
  • 0:23 - 0:25
    Galileusz był w dobrej kondycji do 70. roku życia
  • 0:25 - 0:28
    Kartezjusz zmarł w wieku zaledwie 54 lat.
  • 0:28 - 0:31
    Jest prawdopodobnie obecnie znany
  • 0:31 - 0:33
    z cytowanego prawa,
  • 0:33 - 0:34
    bardzo filozoficznego prawa.
  • 0:34 - 0:36
    "Myślę, więc jestem"
  • 0:36 - 0:37
    Chciałem też dorzucić
  • 0:37 - 0:39
    mimo, że nie jest to związane z algebrą,
  • 0:39 - 0:41
    ale i tak uważam, że był to naprawdę fajny cytat.
  • 0:41 - 0:43
    Prawdopodobnie jego najbardziej znany cytat.
  • 0:43 - 0:44
    Ten cytat poniżej
  • 0:44 - 0:47
    podoba mi się to po prostu dlatego, że jest bardzo praktyczny
  • 0:47 - 0:49
    a to sprawia, że zdajesz sobie sprawę, że te wielkie umysły
  • 0:49 - 0:51
    te filary filozofii i matematyki
  • 0:51 - 0:52
    które na koniec dnia,
  • 0:52 - 0:54
    byli po prostu ludźmi.
  • 0:54 - 0:56
    i on powiedział "Nie poddawaj się.
  • 0:56 - 0:58
    Nie poddawaj się.
  • 0:58 - 1:00
    Zrobiłem każdy możliwy błąd.
  • 1:00 - 1:02
    A ja dalej napieram.
  • 1:02 - 1:05
    Myślę, że to jest bardzo dobra rada życiowa.
  • 1:05 - 1:08
    Tak wiele zrobił
  • 1:08 - 1:09
    dla filozofii i matematyki.
  • 1:09 - 1:11
    Ale tutaj mamy zająć się tym,
  • 1:11 - 1:13
    jak zbudowane są podstawy algebry.
  • 1:13 - 1:16
    To jest osoba,
  • 1:16 - 1:19
    odpowiedzialna za trwały związek
  • 1:19 - 1:21
    pomiędzy algebrą a geometrią.
  • 1:21 - 1:23
    Tak więc tutaj po lewej
  • 1:23 - 1:25
    mamy świat algebry.
  • 1:25 - 1:26
    Podystkutujemy trochę o nim.
  • 1:26 - 1:28
    Mamy tutaj równania z symbolami
  • 1:28 - 1:30
    i te symbole są esencją,
  • 1:30 - 1:32
    mogą przyj mować różne wartości.
  • 1:32 - 1:33
    Dzięki temu mamy coś takiego jak
  • 1:33 - 1:38
    y=2x-1.
  • 1:38 - 1:39
    Daje nam to związek
  • 1:39 - 1:41
    pomiędzy dowolnym x
  • 1:41 - 1:42
    oraz dowolnym y.
  • 1:42 - 1:44
    Możemy zrobić tutaj tabelę.
  • 1:44 - 1:47
    wybrać wartości dla x
  • 1:47 - 1:48
    i zobaczyć, jaką wartość przyjmie y.
  • 1:48 - 1:52
    Można wybrać losowe wartości dla x
  • 1:52 - 1:53
    i dowiedzieć się, czym jest y,
  • 1:53 - 1:55
    ale wybiorę stosunkowo proste wartości.
  • 1:55 - 1:58
    Matematyka nie jest aż tak skomplikowana.
  • 1:58 - 1:59
    Na przykład,
  • 1:59 - 2:01
    jeśli x to -2
  • 2:01 - 2:04
    wtedy y równa się 2*(-2) - 1
  • 2:04 - 2:07
    2 razy -2 odjąc 1
  • 2:07 - 2:10
    równa się -4 -1
  • 2:10 - 2:12
    co daje -5.
  • 2:12 - 2:15
    Jeśli x równa się -1
  • 2:15 - 2:20
    wtedy y równa się 2*(-1) -1
  • 2:20 - 2:22
    które jest równe
  • 2:22 - 2:25
    -2-1, a to jest równe -3.
  • 2:25 - 2:29
    Jeśli x równa się 0,
  • 2:29 - 2:33
    wtedy y równa się 2*0 -1
  • 2:33 - 2:36
    2 razy 0 równa się 0, 0-1=-1,
  • 2:36 - 2:37
    Zrobię jeszcze kilka przykładów.
  • 2:37 - 2:38
    Jeśli x równa się 1,
  • 2:38 - 2:39
    mimo, że nie wybrałem żadnych wartości tutaj
  • 2:39 - 2:40
    mogę przewidzieć, co się stanie.
  • 2:40 - 2:42
    Jeśli x ma dwa ujemne pierwiastki kwadratowe
  • 2:42 - 2:45
    lub jeśli x równa się -5/2
  • 2:45 - 2:48
    lub 6/7.
  • 2:48 - 2:49
    ale wybierajac te liczby
  • 2:49 - 2:51
    ponieważ to sprawia, że matematyka staje się dużo łatwiejsza
  • 2:51 - 2:53
    kiedy próbujemy się dowiedzieć jaki będzie y
  • 2:53 - 2:54
    ale gdy x wynosi 1
  • 2:54 - 2:57
    y będzie 2(1)-1
  • 2:57 - 3:00
    2x 1 jest 2-1 równa się
  • 3:00 - 3:03
    a ja zrobie jeszcze jeden przykład
  • 3:03 - 3:05
    W kolorze Nie używałam jeszcze
  • 3:05 - 3:07
    zobaczymy ten fiolet
  • 3:07 - 3:08
    jeżeli x jest 2
  • 3:08 - 3:09
    to y będzie
  • 3:09 - 3:14
    2(2)-1 (teraz z jest 2)
  • 3:14 - 3:17
    i tak 4-1 jest równe 3
  • 3:17 - 3:18
    więc w porządku
  • 3:18 - 3:20
    Takiego rodzaju są te relacje
  • 3:20 - 3:23
    Jak powiedziałem dobrze to opisuje ogólne relacje
  • 3:23 - 3:25
    między zmienną y oraz zmienną x
  • 3:25 - 3:27
    a potem to stanie się bardziej konkretne.
  • 3:27 - 3:28
    Powiedziałem ok, więc
  • 3:28 - 3:30
    jeżeli x jest jedną z tych zmiennych
  • 3:30 - 3:31
    to dla każdej wartości x
  • 3:31 - 3:34
    czy będzie odpowiednia wartość y?
  • 3:34 - 3:36
    Kartrezjusz to zrealizował
  • 3:36 - 3:37
    co można sobie wyobrazić
  • 3:37 - 3:40
    i zobaczyć na poszczególnych punktach.
  • 3:40 - 3:43
    Ale to może również pomóc w ogólnej
  • 3:43 - 3:46
    wizualizacji tego związku.
  • 3:46 - 3:47
    W zasadzie to nie jest
  • 3:47 - 3:52
    połączenie symboli z bardzo abstarkcyjnym światem algebry.
  • 3:52 - 3:55
    i geometrii, w której chodziło
  • 3:55 - 3:58
    o kształty i rozmiar kątów.
  • 3:58 - 4:03
    Więc to jest również świat geometrii.
  • 4:03 - 4:05
    I oczywiście są ludzie w historii,
  • 4:05 - 4:07
    może wielu już zapomnianych ludzi w historii,
  • 4:07 - 4:09
    którzy zajmowali się tym.
  • 4:09 - 4:12
    Zanim Kartezjusz się tym zajął,
  • 4:12 - 4:15
    mieliśmy tylko geometrię Euklidesową.
  • 4:15 - 4:16
    i to jest w zasadzie geometria,
  • 4:16 - 4:18
    którą zajmujemy się
  • 4:18 - 4:20
    w 8., 9, lub 10. klasie
  • 4:20 - 4:23
    w tradycyjnym programie nauczania w szkole średniej.
  • 4:23 - 4:24
    I to jest geometria, której uczymy się na studiach:
  • 4:24 - 4:29
    związki między trójkątami i okręgami,
  • 4:29 - 4:31
    związki między elementami okręgu ( środek i promień)
  • 4:31 - 4:34
    i jeżeli mamy promień, mozemy skonstruować trójkąt
  • 4:34 - 4:36
    wpisany w okrąg i cała reszta
  • 4:36 - 4:37
    zagłębiając się w to.
  • 4:37 - 4:40
    Geometria jest odtwarzaniem.
  • 4:40 - 4:43
    Ale Kartezjusz powiedział: " Dobrze, że mogę pokazać to
  • 4:43 - 4:47
    samo, co Eulides mówił o trójkątch i kołach.
  • 4:47 - 4:48
    Powiedział: "Czemu nie?"
  • 4:48 - 4:51
    Jeśli widzisz kartkę papieru,
  • 4:51 - 4:52
    myślisz o dwuwymiarowej płaszczyznie
  • 4:52 - 4:54
    można zobaczyć kawałek papieru
  • 4:54 - 4:56
    jako kawałek płaszyczny dwuwymiarowej.
  • 4:56 - 4:58
    Nazywamy to dwoma wymiarami,
  • 4:58 - 5:00
    ponieważ mamy dwa rożne kierunki.
  • 5:00 - 5:01
    Góra- dół
  • 5:01 - 5:03
    to jeden kierunek.
  • 5:03 - 5:05
    to narysuję to w niebieskim kolorze
  • 5:05 - 5:07
    ponieważ staramy się to sobie wyobrazić.
  • 5:07 - 5:08
    Uważam, że w geomertii ważne są kolory.
  • 5:08 - 5:12
    Mamy więc jedną oś układu współrzędnych ( oś rzędnych)
  • 5:12 - 5:14
    oraz mamy kierunek lewo-prawo ( druga oś układu współrzędnych - oś odciętych)
  • 5:14 - 5:17
    Nazywamy to dwuwymiarową płaszczyną.
  • 5:17 - 5:18
    Mamy do czynienia z przestrzenią trójwymiarową codziennie,
  • 5:18 - 5:21
    bo to jest nasz wymiar.
  • 5:21 - 5:23
    Bardzo łatwo jest zobrazować przestrzeń dwuwyniarową na ekranie,
  • 5:23 - 5:25
    ponieważ ekran jest dwuwymiarowy.
  • 5:25 - 5:27
    On powiedział: Wiesz,
  • 5:27 - 5:30
    tutaj mamy dwie zmienne i to obrazuje relacje między nimi.
  • 5:30 - 5:33
    Ale dlaczego nie można utożsamiać
  • 5:33 - 5:35
    każdej zmiennej z jej wymiarem?
  • 5:35 - 5:38
    W tej konwencji oznaczmy zmienną y tutaj.
  • 5:38 - 5:39
    Jest ona zależna od zmiennej
  • 5:39 - 5:40
    To, co teraz zrobiliśmy,
  • 5:40 - 5:42
    będzie zależne od x.
  • 5:42 - 5:44
    Więc na osi pionowej
  • 5:44 - 5:45
    Podstawmy naszą niezależną zmienną
  • 5:45 - 5:47
    pod jedną losowo wybraną dla niej wartość
  • 5:47 - 5:48
    aby zobaczyć, co się stanie z zmiennąy
  • 5:48 - 5:51
    i zaznaczmy to na osi rzędnych.
  • 5:51 - 5:53
    I właśnie Kartezjusz
  • 5:53 - 5:56
    pokazał konwencję używania x i y
  • 5:56 - 5:59
    i zobaczymy później w algebrze, jak szeroko
  • 5:59 - 6:02
    na niezależnych zmiennych możemy możemy manipulować ( zazanaczać różne punkty w układzie współrzędnych).
  • 6:02 - 6:04
    Ale Kartezjusz powiedział: " Jeżeli myślimy o tym w ten sposób,
  • 6:04 - 6:07
    to liczby sa wymiarami".
  • 6:07 - 6:10
    więc jeżeli mówimy o osi x
  • 6:10 - 6:16
    to w tym miejscu mamy -3
  • 6:16 - 6:18
    tutaj -2
  • 6:18 - 6:19
    tu -1
  • 6:19 - 6:21
    tutaj 0
  • 6:21 - 6:24
    numeruję oś x w tym kierunku
  • 6:24 - 6:25
    od lewej storny osi
  • 6:25 - 6:27
    tutaj mamy (+) 1
  • 6:27 - 6:28
    tutaj (+) 2
  • 6:28 - 6:30
    i tutaj (+) 3
  • 6:30 - 6:32
    To samo możemy zrobić na osi y
  • 6:32 - 6:34
    więc zobaczmy, będziemy mieli
  • 6:34 - 6:40
    kolejno -5, -4, -3.
  • 6:40 - 6:42
    Pozwól, zrobię to w bardziej estetyczny sposób
  • 6:42 - 6:45
    wyczyszczę tochę tablicę,
  • 6:45 - 6:48
    usunę to i przedłużę trochę linię w dół
  • 6:48 - 6:50
    i zaznaczymy wszystkie punkty do -5,
  • 6:50 - 6:52
    żeby nie wyglądało to zbyt chaotycznie.
  • 6:52 - 6:53
    Więc idziemy w dół odtąd
  • 6:53 - 6:55
    Możemy to ponumerować.
  • 6:55 - 6:58
    Tutaj jest 1, tu 2, tutaj 3,
  • 6:58 - 7:01
    i tutaj będzie -1,
  • 7:01 - 7:03
    -2 i to wszystko jest konwencyjne,
  • 7:03 - 7:04
    ponieważ możemy je oznaczyć również w inny sposób.
  • 7:04 - 7:06
    X możemy oznaczyć tutaj,
  • 7:06 - 7:07
    a y tutaj,
  • 7:07 - 7:08
    i liczby dodatniue zaznaczyć tutaj
  • 7:08 - 7:09
    i zmienić kierunek na ujemny.
  • 7:09 - 7:11
    Jednak ludzie przyjęli tę konwencję,
  • 7:11 - 7:13
    ktorą zapoczątkował Kartezjusz.
  • 7:13 - 7:18
    -2, -3, -4 i -5
  • 7:18 - 7:20
    Powiedział: "Skoro nic nie wychodzi,
  • 7:20 - 7:23
    mogę skojarzyć kazdą parę tych wartości
  • 7:23 - 7:25
    z punktem w przestrzeni dwuwymiarowej.
  • 7:25 - 7:28
    Mogę wziąć x jako punkt główny, odczytać jego wartość
  • 7:28 - 7:30
    z prawej strony. Weźmy punkt -2
  • 7:30 - 7:34
    i bedzie on na osi odciętych( osi x)
  • 7:34 - 7:36
    i idę w lewo, ponieważ jest on ujemny".
  • 7:36 - 7:39
    i to wiąże się z -5 na osi pionowej ( rzędnych).
  • 7:39 - 7:42
    Tak mówimy o wartości -5.
  • 7:42 - 7:46
    Więc jeśli pójdę o 2 w lewo i 5 w dół,
  • 7:46 - 7:49
    W ten sposób dostanę ten punkt.
  • 7:49 - 7:54
    Powiedział " Te dwie wartości -2 i -5
  • 7:54 - 7:56
    to dostanę ten punkt.
  • 7:56 - 7:59
    Punkt ten będzie znajdował się na płaszczyźnie dwuwymiarowej.
  • 7:59 - 8:03
    Czyli ten punkt ma współrzędne,
  • 8:03 - 8:06
    które znajdę w punkcie (-2,-5)
  • 8:06 - 8:09
    Te współrzędne nazywamy współrzędnymi kartezjańskimi.
  • 8:09 - 8:12
    od nazwiska Kartezjusza,
  • 8:12 - 8:14
    ponieważ on był człowiekiem, który pokazał je ludzkości.
  • 8:14 - 8:15
    On zespolił tą relację
  • 8:15 - 8:18
    między punktem a jego współrzęnymi na płaszczyźnie.
  • 8:18 - 8:20
    I powiedział: "Dobrze, zróbmy inny przykład".
  • 8:20 - 8:22
    Weżmy inną relację,
  • 8:22 - 8:27
    na przykład x jest równe -1, y= -3
  • 8:27 - 8:30
    więc x to -2, y to -3
  • 8:30 - 8:32
    i to daje nam punkt w tym miejscu.
  • 8:32 - 8:33
    i ta sama konwencja jest w tym przypadku.
  • 8:33 - 8:34
    "Kiedy tworzymy tabelę współrzędnych,
  • 8:34 - 8:37
    wymieniasz współrzędną x wtedy wpółrzędna y
  • 8:37 - 8:38
    i to tylko to, co ludzie postanowili zrobić
  • 8:38 - 8:42
    -1, -3 to byłyby wpółrzędne punktu
  • 8:42 - 8:46
    i wtedy masz punkt, gdy x wynosi 0, y = -1
  • 8:46 - 8:48
    kiedy x jest 0 to jest w środku układu współrzędnych
  • 8:48 - 8:50
    co oznacza, że nie zaznaczasz ani w lewo ani w prawo
  • 8:50 - 8:53
    y jest -1 co oznacza, że zaznaczasz 1 w dół
  • 8:53 - 8:56
    więc ten punkt ma współrzędne (0,-1)
  • 8:56 - 8:57
    właśnie tam
  • 8:57 - 8:59
    i kontynuuj to.
  • 8:59 - 9:04
    kiedy x jest 1,y jest 1
  • 9:04 - 9:10
    kiedy x jest 2, y wynosi 3
  • 9:10 - 9:12
    I zaznaczaj je tym samym purpurowym kolorem
  • 9:12 - 9:15
    kiedy x jest 2, y wynosi 3
  • 9:15 - 9:21
    2,3 i następnie zazanacz pomarańczowym kolorem
  • 9:21 - 9:22
    i to jest to samo
  • 9:22 - 9:25
    Ja wybrałem możliwy x dla przykładu
  • 9:25 - 9:26
    ale zrozumiałem,że
  • 9:26 - 9:28
    nie jest to ten sam możliwy x
  • 9:28 - 9:30
    ale jeżeli wybierzesz przykładowego x
  • 9:30 - 9:31
    jeżeli należy on do przedziłu
  • 9:31 - 9:34
    to daje ci możliwość narysowania prostej
  • 9:34 - 9:36
    więc jeśli wybierzesz sobie możliwy x
  • 9:36 - 9:38
    będziesz mógł go zaznaczyć na prostej
  • 9:38 - 9:44
    i to wygląda mniej więcej tak...
  • 9:44 - 9:48
    i każda relacja... każda relacja jeżeli wybierzesz x
  • 9:48 - 9:51
    i znajdziesz y i to będzie punkt na twojej prostej,
  • 9:51 - 9:52
    i nie można myśleć o tym inaczej
  • 9:52 - 9:54
    każdy punkt na tej prostej reprezentowany
  • 9:54 - 9:57
    jest przez punkt co stanowi rozwiązanie równania
  • 9:57 - 9:59
    więc jeśli weźmiesz punkt z tej prostej to będzie to rozwiązanie równaia
  • 9:59 - 10:02
    co wygląda tak jak x=1.5
  • 10:02 - 10:03
    y=2. więc zapiszmy to
  • 10:03 - 10:07
    1.5,2
  • 10:07 - 10:09
    co stanowi rozwiązanie tego równania
  • 10:09 - 10:14
    kiedy x=1.5.2 x 1.5 jest 3-1=2
  • 10:14 - 10:16
    co zaznaczamy.
  • 10:16 - 10:17
    co stanowi pomost
  • 10:17 - 10:22
    pomiędzy algebrą a geometrią
  • 10:22 - 10:27
    co ułatwia zobrazowanie tego dla pary liczb x,y
  • 10:27 - 10:31
    w tym równaniu
  • 10:31 - 10:36
    co ułatwia zrozumienie
  • 10:36 - 10:38
    czym są współrzędne
  • 10:38 - 10:43
    dlatego nazywamy je współrzędnymi kartezjańskimi
  • 10:43 - 10:45
    pokonaliśmy pierwszy stopień trudności
  • 10:45 - 10:49
    będziemy uczyć się rozwiązywać równania
  • 10:49 - 10:50
    oraz tradycyjnej algebry
  • 10:50 - 10:53
    nazywanej równaniami liniowymi...
  • 10:53 - 10:56
    równaniami liniowymi.
  • 10:56 - 10:58
    I będziemy mogli powiedzieć, że wiemy czym są równania
  • 10:58 - 11:00
    i zobaczymy czym są równania
  • 11:00 - 11:01
    czym zajmuje się liniowa algebra?
  • 11:01 - 11:02
    jak wyglądają krzywe?
  • 11:02 - 11:04
    i zrozumiemy je
  • 11:04 - 11:07
    pokonamy te trudności razem z Kartezjuszem
  • 11:07 - 11:09
    ponieważ będziemy zaznaczać
  • 11:09 - 11:11
    wsółrzędne kartezjańskie
  • 11:11 - 11:14
    w Euklidesowej geometrii. My będziemy umieli narysować linie
  • 11:14 - 11:16
    I w przyszłości zobaczymy
  • 11:16 - 11:18
    różne typy krzywych których nie będziemy mogli nazwać prostą
  • 11:18 - 11:22
    i dostaniemy krzywe różnych kształtów
Title:
Descartes and Cartesian Coordinates
Description:

Bridging algebra and geometry. What makes linear equations so linear.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
11:22

Polish subtitles

Revisions