What is the Higgs boson?
-
0:00 - 0:04Higgs nedir*
-
0:04 - 0:071964'den beri Englert, Brout ve Higgs tarafından önerilen
-
0:08 - 0:11boş uzayın bir mecra olduğu
-
0:12 - 0:15ve parçacıkların bu mecra içerisinde hareket ettikçe
-
0:16 - 0:20bazılarının bu mecrayla etkileşime girdiği
-
0:20 - 0:22bazılarınınsa girmediği
-
0:22 - 0:24fikri var.
-
0:24 - 0:27Bu mecra ile etkileşimi olanlar
-
0:27 - 0:29kütle kazanırlar,
-
0:29 - 0:31ve etkileşime girmeden bu mecranın içinden geçenlerse
-
0:32 - 0:34kütlesiz parçacıklardır.
-
0:34 - 0:36Bir benzetme vereyim:
-
0:36 - 0:40Uçsuz bucaksız karla kaplı bir alan hayal edin
-
0:40 - 0:43tüm uzaya yayılan
-
0:43 - 0:47düzlük, herhangi bir coğrafi özelliği olmayan, tüm yönlere giden,
-
0:47 - 0:50belki orta Sibirya.
-
0:50 - 0:52Düşünün şimdi bu kar kaplı alandan
-
0:52 - 0:54geçmeye çalışıyorsunuz.
-
0:54 - 0:56Belki bir kayakçısınız.
-
0:56 - 0:59ve tepeden aşağı kayıyorsunuz
-
0:59 - 1:00bu Higgs alanıyla etkileşime girmeyen
-
1:00 - 1:02bir parçacık gibidir,
-
1:02 - 1:06karın içinde kaybolmaz, çok hızlı gider
-
1:06 - 1:10Bu ışık hızında hareket eden kütlesi olmayan bir parçaçık gibidir.
-
1:11 - 1:13Ama belki kayağınız yok, sadece kar ayakkabılarınız var...
-
1:13 - 1:17Bu durumda Higgs Alanında zorlanırsınız.
-
1:17 - 1:21Kayakçıdan daha yavaş gidersiniz
-
1:21 - 1:23ışık hızından daha düşük bir hızda.
-
1:23 - 1:26Bu parçacık ise diğeri gibi kütlesiz değildir. Higgs alanı ile bağlantı halindedir
-
1:26 - 1:29etkileşim içerisindedir.
-
1:30 - 1:33Ve son olarak, sadece botlarınız varsa
-
1:33 - 1:36kara gömülürsünüz.
-
1:36 - 1:38çok yavaş gidersiniz
-
1:38 - 1:40aynı büyük kütleli parçacık gibi.
-
1:41 - 1:45Yani, bu Higgs alanını düşünmek
-
1:45 - 1:47bütün evreni içine alan karla kaplı bir alanı düşünmek gibidir.
-
1:48 - 1:52Peki, Higgs Bozonu nerede devreye giriyor?
-
1:52 - 1:55Biz karın neyden oluştuğunuğu biliyoruz., değil mi?
-
1:55 - 1:57Kar tanelerinden oluşur.
-
1:57 - 2:02Aynı şekilde bu evrensel Higgs kar alanı,
-
2:02 - 2:05küçük "quantadan" (miktalarlardan) oluşur
-
2:05 - 2:10bu quanta kar tanecikleri gibidir, işte bu Higgs Bozonu dediğimiz şeydir.
-
2:13 - 2:17Higgs Bozonunun diğer tüm temel parçacıklara kütle verme
-
2:17 - 2:19görevi vardır.
-
2:22 - 2:25Eğer Standart Model'in temel denklemlerine bakarsanız,
-
2:25 - 2:30ki bunu T- shirt'ümün üzerinde görebilirsiniz,
-
2:30 - 2:33oldukça simetriktirler; birbirinden farklı
-
2:33 - 2:36tüm parçacıklar aynı şekilde görünürler.
-
2:36 - 2:39En azından ilk iki satırda
-
2:39 - 2:43birbirinden farklı kütlelere sahip parçacıkları birbirinden ayırabilecek hiç birşey yok.
-
2:44 - 2:46Ama bu simetrinin kırılması gerekiyor.
-
2:47 - 2:49elektronlar müonlardan hafiftir.
-
2:49 - 2:51üst kuark ise günlük çekirdeği oluşturan kuarklardan
-
2:51 - 2:54çok daha ağırdır.
-
2:54 - 2:58Yani, ilk iki satır, simetrik hatlar,
-
2:58 - 2:59sadece orada göründüğü gibi olamaz
-
2:59 - 3:02ayırım yapan birşey olmak zorunda,
-
3:03 - 3:05farklı tiplerdeki parçacıklar arasında bir ayırım çizen birşey.
-
3:06 - 3:08Ve bu Higgs Bozonun işi,
-
3:08 - 3:11bu alttaki iki satırın işi.
-
3:11 - 3:15Bu farklı tiplerdeki quark, elektron ve müonlara
-
3:16 - 3:18bağlı olarak
-
3:18 - 3:23Higgs Buzonu, Higgs alanıyla nasıl bir bağlantı kurduklarına bağlı olarak
-
3:23 - 3:25parçacıklar farklı kütleler edinirler.
-
3:25 - 3:28Bu parçacıklar arasındaki simetri bozulur.
- Title:
- What is the Higgs boson?
- Description:
-
John Ellis,theoretical physicist, answers the question "What is the Higgs boson?" in preparation for the press conference following the seminar on LHC 2012 results on the Higgs boson search, due on July 4 2012 at CERN. For more details: http://cern.ch/press/PressReleases/Releases2012/PR16.12E.html
[video also available via https://cdsweb.cern.ch/record/1458922]
- Video Language:
- English
- Team:
- Volunteer
- Duration:
- 03:30
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson? | ||
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson? | ||
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson? | ||
Sema Muhtar edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson? | ||
Ahmet Çulcu edited Turkish subtitles for What is the Higgs boson? | ||
Sema Muhtar added a translation |