Đứa con của Internet: Câu chuyện về Aaron Swartz

1
00:00:24,336 --> 00:00:26,330
Có nhiều luật lệ không công bằng.

2
00:00:26,338 --> 00:00:28,590
Chúng ta có nên tuân theo
chúng một cách ngoan ngoãn?

3
00:00:28,591 --> 00:00:33,759
Hay chúng ta nên đàm phán tìm cách
thay đổi chúng?

4
00:00:33,760 --> 00:00:41,760
Hay đơn giản là bác bỏ chúng ngay lập tức?

5
00:00:50,270 --> 00:00:55,550
Người ta vừa tìm thấy xác của một trong
những người sáng lập trang Reddit.

6
00:00:57,700 --> 00:00:59,009
Cậu ta đúng là một thiên tài,

7
00:00:59,010 --> 00:01:02,049
nhưng cậu ta chưa từng thừa nhận điều đó.

8
00:01:02,050 --> 00:01:04,540
Cậu ấy không hề màng tới việc

9
00:01:04,546 --> 00:01:07,540
kinh doanh kiếm tiền.

10
00:01:10,026 --> 00:01:13,199
Tối nay, một bầu không khí ảm đạm
đang bao trùm Highland Park,

11
00:01:13,200 --> 00:01:14,850
quê nhà của Aaron Swartz,

12
00:01:14,853 --> 00:01:18,850
với những lời thương tiếc tiễn đưa một
trong những thiên tài của mạng Internet.

13
00:01:18,853 --> 00:01:22,100
Những người hoạt động vì tự do thông tin
khóc thương trước mất mát vô cùng lớn này.

14
00:01:22,103 --> 00:01:24,810
“Một trí tuệ siêu phàm" những ai biết
Aaron đều nhận xét về anh như vậy.

15
00:01:24,814 --> 00:01:29,769
Anh ấy bị chính phủ sát hại, và MIT đã phản
bội lại những nguyên tắc của chính mình.

16
00:01:29,770 --> 00:01:32,460
Họ muốn lấy anh làm ví dụ răn đe.

17
00:01:35,093 --> 00:01:39,169
Chính phủ luôn muốn kiểm soát.

18
00:01:39,170 --> 00:01:43,499
Anh ấy có thể phải ngồi tù 35 năm
và nộp phạt 1 triệu đô la.

19
00:01:43,500 --> 00:01:50,330
Vụ án này còn quá nhiều tranh cãi và thậm
chí có cả vi phạm của cơ quan chức trách.

20
00:01:50,333 --> 00:01:55,840
Bạn đã từng xem xét kỹ vấn đề này
và đi đến một kết luận nào chưa?

21
00:01:57,660 --> 00:02:01,959
Khi lớn lên, tôi nhận ra rằng
có nhiều thứ xung quanh chúng ta,

22
00:02:01,960 --> 00:02:07,540
mà ai cũng “ừ thì đó là tự nhiên mà”
nhưng chúng chẳng tự nhiên một chút nào.

23
00:02:07,546 --> 00:02:11,759
Có những thứ có thể thay đổi,
và thậm chí nên phải thay đổi.

24
00:02:11,760 --> 00:02:15,070
Và khi tôi nhận ra điều đó,
tôi không thể ngoảnh mặt lại với nó.

25
00:02:15,546 --> 00:02:20,610
Đứa con của Internet

26
00:02:24,270 --> 00:02:27,720
Hân hạnh được đọc cho
quý vị một cuốn truyện

27
00:02:28,048 --> 00:02:32,180
có tựa đề của nó là "Paddington ở Hội trợ”.

28
00:02:33,000 --> 00:02:36,539
Aaron sinh ra và lớn lên tại Highland Park.

29
00:02:36,540 --> 00:02:40,290
Trong nhà có ba anh em trai,
tất cả đều rất thông minh.

30
00:02:40,293 --> 00:02:44,290
“Kìa, cái hộp đang lật kìa…”

31
00:02:44,680 --> 00:02:48,580
Chúng tôi không phải là những
đứa trẻ ngoan ngoãn biết nghe lời.

32
00:02:48,586 --> 00:02:51,340
Ba đứa trẻ nô đùa và gây chuyện
suốt ngày.

33
00:02:51,346 --> 00:02:53,570
“Ấy kìa, không được!

34
00:02:53,573 --> 00:02:55,779
- Aaron!
- Dạ?

35
00:02:55,780 --> 00:03:00,559
Tôi nhận ra rằng Aaron đã bắt đầu
học từ khi còn rất nhỏ.

36
00:03:00,560 --> 00:03:06,210
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.

37
00:03:06,700 --> 00:03:08,969
- Cốc, cốc!
- Ai gọi đó?

38
00:03:08,970 --> 00:03:10,879
- Aaron
- Aaron nào cơ?

39
00:03:10,880 --> 00:03:12,570
- Aaron vui tính.

40
00:03:12,573 --> 00:03:17,760
Nó biết điều nó muốn và nó luôn thành
công trong bất cứ điều gì nó làm.

41
00:03:18,320 --> 00:03:21,319
Nó có một trí tò mò vô hạn.

42
00:03:21,320 --> 00:03:25,110
Đây là một bức ảnh mô tả
các hành tinh.

43
00:03:25,117 --> 00:03:29,100
Mỗi hành tinh có một biểu tượng. Biểu
tượng của Sao Thuỷ này, của sao Kim này,

44
00:03:29,107 --> 00:03:33,089
biểu tượng của Trái đất này,
của sao Hoả, rồi sao Mộc.

45
00:03:33,090 --> 00:03:34,610
Một hôm, nó nói với Susan:

46
00:03:34,613 --> 00:03:37,459
“Vui chơi miễn phí cho gia đình dưới thị
trấn Highland Park này là gì hả mẹ?”

47
00:03:37,460 --> 00:03:40,659
“Vui chơi miễn phí cho
gia đình Highland Park”

48
00:03:40,660 --> 00:03:42,429
Thằng bé lúc đó mới 3 tuổi.

49
00:03:42,430 --> 00:03:44,639
Mẹ nói mới hỏi:
“Con đang nói gì thế?”

50
00:03:44,640 --> 00:03:46,999
Nó bảo: “Kia kìa,
mẹ nhìn xem, trên tủ lạnh ấy,

51
00:03:47,000 --> 00:03:49,919
ghi là vui chơi miễn phí cho
gia đình ở Highland Park."

52
00:03:49,920 --> 00:03:54,959
Cô ấy vô cùng ngạc nhiên khi biết con
trai mình biết đọc.

53
00:03:54,960 --> 00:03:59,510
Nó có tên là “Bữa ăn tối trong
lễ Vượt Qua của nhà tôi".

54
00:04:00,200 --> 00:04:04,890
Buổi tối của bữa ăn trong lễ Vượt Qua
khác với tất cả những buổi tối khác.

55
00:04:04,893 --> 00:04:08,770
Một hôm, chúng tôi tới thăm
thư viện của trường đại học Chicago.

56
00:04:08,773 --> 00:04:12,599
Tôi mới lôi từ trên giá sách ra một cuốn
từ những năm 1900.

57
00:04:12,600 --> 00:04:16,159
Tôi cho nó xem và nói: “Con biết không,
đây là một nơi thật tuyệt vời".

58
00:04:16,160 --> 00:04:18,420
Chúng tôi đều là những đứa trẻ tò mò,

59
00:04:18,426 --> 00:04:22,760
nhưng Aaron thực sự thích
học và dạy lại cho người khác.

60
00:04:23,333 --> 00:04:27,679
Bây giờ chúng ta sẽ học
bảng chữ cái theo chiều ngược lại.

61
00:04:27,680 --> 00:04:31,869
Z, Y, X, W, V, U, T...

62
00:04:31,870 --> 00:04:35,140
Tôi vẫn còn nhớ cái giây phút anh ấy về nhà
sau giờ học Số học đầu tiên trên trường.

63
00:04:35,146 --> 00:04:38,819
Anh ấy mới nói với tôi: "Noah,
để anh dạy em số học nhé!"

64
00:04:38,820 --> 00:04:40,859
Tôi mới ngạc nhiên: “số học là gì?”

65
00:04:40,860 --> 00:04:42,970
Anh ấy lúc nào cũng như vậy.

66
00:04:42,973 --> 00:04:49,020
Nhấn vào cái nút này,
clíck, như thế, đó, như thế!

67
00:04:49,370 --> 00:04:52,060
Giờ thì nó màu hồng rồi!

68
00:04:52,066 --> 00:04:56,119
Khi nó mới khoảng 2,3 tuổi,
Bob cho nó xem chiếc máy vi tính.

69
00:04:56,120 --> 00:04:59,390
Điều đó làm nó hứng thú vô cùng.

70
00:04:59,820 --> 00:05:03,279
(trẻ con nói)

71
00:05:03,280 --> 00:05:08,580
Chúng tôi đều có máy vi tính, nhưng Aaron
thực sự say mê chúng, say mê Internet.

72
00:05:09,000 --> 00:05:12,489
- Con làm việc với máy vi tính à?
- Naann…

73
00:05:12,490 --> 00:05:15,929
Mẹ ơi, tại sao chẳng có
cái gì chạy cả thế này?

74
00:05:15,930 --> 00:05:18,079
Nó bắt đầu lập trình từ lúc còn rất nhỏ.

75
00:05:18,080 --> 00:05:20,980
Tôi vẫn còn nhớ chương trình đầu tiên
tôi viết cùng với nó.

76
00:05:20,986 --> 00:05:24,700
Chúng tôi viết bằng BASIC, và
đó là một trò đố vui trong Star Wars.

77
00:05:25,946 --> 00:05:33,300
Nó ngồi hàng tiếng đồng hồ trước chiếc máy
vi tính để lập trình trò chơi đó với tôi.

78
00:05:34,980 --> 00:05:38,239
Rắc rối mà tôi luôn gặp phải với nó đó
là tôi chẳng muốn làm xong cái gì cả.

79
00:05:38,240 --> 00:05:41,620
Còn với nó, luôn có một cái gì đó để làm

80
00:05:41,626 --> 00:05:45,050
luôn có một cái gì đó có thể
được giải quyết bởi máy vi tính.

81
00:05:47,300 --> 00:05:50,729
Aaron luôn luôn xem lập trình như
một thứ phép màu vậy,

82
00:05:50,730 --> 00:05:54,060
một thứ cho phép thực hiện được những
điều người bình thường không làm được.

83
00:05:54,066 --> 00:05:58,159
Aaron đã làm một chiếc máy ATM bằng
một chiếc Mac và hộp giấy bìa cứng.

84
00:05:58,160 --> 00:06:01,850
Có một dịp, tôi không biết phải
hoá trang cho Halloween như thế nào.

85
00:06:01,853 --> 00:06:06,370
Nó chợt nghĩ sẽ thú vị làm sao nếu tôi hoá
trang thành chiếc máy tính yêu thích của nó

86
00:06:06,373 --> 00:06:09,099
và đó là chiếc iMac nguyên gốc.

87
00:06:09,100 --> 00:06:11,279
Nó rất ghét hoá trang cho Halloween

88
00:06:11,280 --> 00:06:16,580
nhưng nó cực thích thuyết phục người khác
hoá trang thành thứ nó muốn.

89
00:06:16,586 --> 00:06:20,890
“Host Aaron, dừng lại!
Mọi người ơi, hãy nhìn vào máy quay nào!

90
00:06:21,106 --> 00:06:23,220
Người Nhện nhìn vào máy quay.

91
00:06:24,010 --> 00:06:30,830
Nó viết trang "The Info", nơi mọi người
có thể cung cấp thông tin về bất cái gì.

92
00:06:31,680 --> 00:06:34,820
Nếu một ai đó, biết một phần, hoặc tất cả
về vàng, hay về mạ vàng…

93
00:06:34,826 --> 00:06:36,859
Tại sao không để cho họ viết
hết lên trang web này?

94
00:06:36,860 --> 00:06:40,299
Những người khác có thể đọc

95
00:06:40,300 --> 00:06:43,340
và sửa nếu họ thấy có những lỗi nào đó.

96
00:06:43,347 --> 00:06:46,220
Không khác xa Wikipeida là mấy phải không?

97
00:06:46,226 --> 00:06:49,469
Wikipedia mãi sau này mới ra đời

98
00:06:49,470 --> 00:06:54,700
và ý tưởng này đã một cậu bé 12 tuổi
nghĩ ra trong căn phòng bé nhỏ của cậu

99
00:06:54,706 --> 00:06:58,650
sử dụng một máy chủ tí hon,
và một công nghệ rất cổ lỗ xỉ.

100
00:06:58,658 --> 00:07:01,639
Một giáo viên của anh ấy mới phản hồi:

101
00:07:01,640 --> 00:07:02,979
“Thật là một ý tưởng tệ hại!

102
00:07:02,980 --> 00:07:07,149
Chúng ta không thể để bất cứ ai
chỉnh sửa bách khoa toàn thư được.

103
00:07:07,150 --> 00:07:10,379
Đó là công việc của các học giả
uyên bác.

104
00:07:10,380 --> 00:07:12,619
Cậu lấy cái ý tưởng điên rồ này ở đâu vậy?”

105
00:07:12,620 --> 00:07:13,959
Chúng tôi hay nói với nhau:

106
00:07:13,960 --> 00:07:19,880
“Ừ, Wikipedia đúng là hay thật. Nhưng chúng
tôi đã có nó trong nhà 5 năm trước rồi.”

107
00:07:21,600 --> 00:07:25,939
Trang web của Aaron, “theinfo.org” đã
giành giải cho học sinh

108
00:07:25,940 --> 00:07:30,720
được tổ chức bởi ArsDegita,
một công ty có trụ sở tại Cambridge.

109
00:07:34,300 --> 00:07:37,900
Tất cả chúng tôi đều tới Cambridge
khi nó thắng giải ArsDigita.

110
00:07:37,906 --> 00:07:39,919
Nhưng chúng tôi không
biết Aaron đang làm gì.

111
00:07:39,920 --> 00:07:43,620
Rõ ràng rằng giải thưởng này
rất quan trọng đối với nó.

112
00:07:44,240 --> 00:07:47,919
Aaron nhanh chóng gia nhập cộng đồng
lập trình viên trên mạng,

113
00:07:47,920 --> 00:07:51,650
và tham gia vào một dự án thành lập
nên một công cụ mới cho mạng Internet.

114
00:07:51,653 --> 00:07:57,359
Nó tới và nói với tôi: "Ben, anh phải xem
thứ mà em đang làm, cực kỳ thú vị.”

115
00:07:57,360 --> 00:07:58,839
Ừ, cái gì thế?

116
00:07:58,840 --> 00:08:01,540
“Nó có tên là RSS."

117
00:08:02,760 --> 00:08:05,499
Nó giải thích cho tôi RSS là gì,
nhưng tôi phải hỏi nó:

118
00:08:05,500 --> 00:08:07,170
“Tại sao cái này lại hữu dụng?

119
00:08:07,171 --> 00:08:11,839
Có trang web nào dùng nó không?
Tại sao tao lại phải dùng nó?”

120
00:08:11,840 --> 00:08:15,199
Chúng ta có một danh sách những
người đang làm việc cho RSS

121
00:08:15,200 --> 00:08:16,639
và XML nói chung

122
00:08:16,640 --> 00:08:19,460
Trong danh sách này, có một người
tên là Aaron Swartz

123
00:08:19,467 --> 00:08:22,069
khá hiếu chiến nhưng rất thông minh

124
00:08:22,070 --> 00:08:25,199
và cậu ta có rất nhiều ý tưởng hay.

125
00:08:25,200 --> 00:08:27,810
Nhưng cậu ta chưa từng tham gia
những buổi gặp mặt của cộng đồng

126
00:08:27,813 --> 00:08:31,639
do đó chúng tôi mới hỏi cậu ấy: “Khi nào thì
cậu mới định tham dự các cuộc gặp mặt?”

127
00:08:31,640 --> 00:08:37,380
Cậu ta trả lời: “Tôi không biết mẹ tôi
có đồng ý không. Tôi mới có 14 tuổi.”

128
00:08:37,385 --> 00:08:39,620
Phản ứng đầu tiên của chúng tôi là:

129
00:08:39,623 --> 00:08:42,599
“Cậu bé mà chúng ta đã làm việc
cùng trong suốt một năm,

130
00:08:42,600 --> 00:08:46,659
mới chỉ 13 tuổi và giờ cậu ta
chỉ mới lên 14.”

131
00:08:46,660 --> 00:08:47,900
Sau đó mọi người nhao nhao:

132
00:08:47,906 --> 00:08:50,979
“Thật không thể tin được!
Chúng ta phải gặp cậu ấy!"

133
00:08:50,980 --> 00:08:53,659
Cậu ấy là thành viên của hội đồng
soạn thảo RSS.

134
00:08:53,660 --> 00:08:59,150
Công việc cậu ấy đang làm là giúp xây dựng hệ
thống phân phối thông tin cho mạng Internet.

135
00:08:59,151 --> 00:09:05,169
Phần việc cậu ấy đảm nhận,
RSS, là một công cụ cho phép thu thập

136
00:09:05,170 --> 00:09:08,289
thông tin tóm tắt xảy ra trên
các trang web khác.

137
00:09:08,290 --> 00:09:10,919
Phần lớn nó được dùng cho các blog.

138
00:09:10,920 --> 00:09:13,939
Hãy tưởng tượng bạn muốn đọc
10 đến 20 blog.

139
00:09:13,940 --> 00:09:18,580
Bạn sử dụng công cụ RSS của các trang này,
nó sẽ gửi cho bạn tóm tắt những gì mới nhất.

140
00:09:18,586 --> 00:09:22,439
Để tạo thành một danh sách thống nhất
tất cả những gì đã xảy ra.

141
00:09:22,440 --> 00:09:26,479
Aaron thực sự còn rất trẻ,
nhưng cậu ấy đã hiểu công nghệ.

142
00:09:26,480 --> 00:09:30,540
Cậu ấy biết nó còn nhiều khuyết điểm
và tìm cách để cải tiến nó.

143
00:09:35,880 --> 00:09:38,470
Và thế là mẹ cậu đưa cậu
tới sân bay Chicago.

144
00:09:38,473 --> 00:09:39,979
Chúng tôi đón cậu ấy ở San Francisco.

145
00:09:39,980 --> 00:09:42,879
Chúng tôi giới thiệu cậu ấy với
những người thú vị để tranh luận.

146
00:09:42,880 --> 00:09:45,039
Khẩu vị của cậu ấy làm chúng
tôi rất ngạc nhiên.

147
00:09:45,040 --> 00:09:48,380
Cậu ta chỉ ăn những gì màu trắng
ví dụ như cơm trắng

148
00:09:48,386 --> 00:09:51,259
không ăn cơm rang vì
không có màu trắng,

149
00:09:51,260 --> 00:09:53,699
và bánh mỳ trắng,..

150
00:09:53,700 --> 00:10:00,970
Chúng tôi rất ngạc nhiên trước khả năng
tranh luận của một cậu bé.

151
00:10:00,973 --> 00:10:04,670
Chúng tôi nói với nhau rằng “Cậu bé này sẽ
tiến xa trừ khi chẳng may đột tử vì tai nạn.”

152
00:10:04,673 --> 00:10:05,939
Aaron, tới lượt cậu!

153
00:10:05,940 --> 00:10:10,219
Hoàn cảnh đã thay đổi. Chúng ta không
thể tạo ra các công ty trực tuyến

154
00:10:10,220 --> 00:10:13,419
những công ty chỉ bán thức ăn cho chó

155
00:10:13,420 --> 00:10:15,619
qua mạng Internet hay
qua điện thoại di động.

156
00:10:15,620 --> 00:10:18,180
Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều
những ý tưởng đang được nhen nhóm.

157
00:10:18,186 --> 00:10:21,519
Nếu bạn không thể nhìn thấy điều đó
thì chỉ có thể là do bạn cố làm ngơ.

158
00:10:21,520 --> 00:10:25,199
Anh ấy hành động nhiều khi
như một thằng mọt sách chính hiệu:

159
00:10:25,200 --> 00:10:27,699
“Tao thông minh hơn mày.
Và bởi vì tao thông minh hơn mày,

160
00:10:27,700 --> 00:10:30,260
nên tao tốt hơn mày
và tao có thể bảo mày phải làm gì."

161
00:10:30,266 --> 00:10:35,079
Đó là một khía cạnh của anh ấy
với tính cách của một kẻ tinh nghịch.

162
00:10:35,080 --> 00:10:38,559
Bạn kết hợp các máy vi tính lại và bạn
có thể giải quyết rất nhiều vấn đề lớn,

163
00:10:38,560 --> 00:10:42,540
ví dụ như chữa ung thư
hoặc liên lạc với người ngoài hành tinh.

164
00:10:44,973 --> 00:10:47,970
Tôi gặp cậu ấy lần đầu tiên
tại Diễn đàn Mạng Relay
(Internet Relay Chat).

165
00:10:47,973 --> 00:10:49,700
Cậu ta không chỉ biết lập trình,

166
00:10:49,706 --> 00:10:54,399
cậu ta còn làm mọi người thích thú với
những vấn đề cậu muốn giải quyết.

167
00:10:54,400 --> 00:10:55,610
Cậu ta đúng là một cầu nối.

168
00:10:55,617 --> 00:10:58,579
Cậu ấy đã đóng góp rất nhiều
cho phong trào tự do văn hoá.

169
00:10:58,580 --> 00:11:02,479
Theo tôi thì Aaron đang cố gắng
làm cho thế giới hoạt động suôn sẻ.

170
00:11:02,480 --> 00:11:03,699
Cậu ta muốn sửa nó.

171
00:11:03,700 --> 00:11:08,519
Cậu ấy có một cá tính mạnh mẽ
đôi khi dễ gây “đụng chạm” tới nhiều người.

172
00:11:08,520 --> 00:11:13,390
Chẳng phải lúc nào cậu ấy
cũng thấy thoải mái với thế giới

173
00:11:13,395 --> 00:11:16,760
và thế giới cũng không phải lúc nào
cũng thoải mái với cậu ấy.

174
00:11:19,260 --> 00:11:22,989
Aaron tới trường học nhưng
anh ấy không hề thích chút nào.

175
00:11:22,990 --> 00:11:28,129
Anh ấy không thích các môn học,
cũng chẳng thích các thầy cô giáo

176
00:11:28,130 --> 00:11:30,570
Aaron thực sự biết cách
tìm kiếm thông tin.

177
00:11:30,573 --> 00:11:34,339
Anh ấy nói: “Tao chẳng cần
phải ngồi học lớp hình học.

178
00:11:34,340 --> 00:11:36,919
Tao chỉ cần đọc sách hình học là đủ.

179
00:11:36,920 --> 00:11:41,169
Tao chẳng cần phải học với ông thầy này
về lịch sử nước Mỹ từ quan điểm của ông ấy.

180
00:11:41,170 --> 00:11:45,739
Tao có cả ba bộ lịch sử ở đây
và tao chỉ cần đọc chúng là đủ.

181
00:11:45,740 --> 00:11:49,299
Và tao chẳng thích học cái này.
Tao muốn học về mạng Internet.

182
00:11:49,300 --> 00:11:50,859
Tôi thực sự nản với trường lớp.

183
00:11:50,860 --> 00:11:53,970
Theo tôi, các thầy cô giáo chẳng hiểu
cái họ đang nói một chút gì cả.

184
00:11:53,973 --> 00:11:56,979
Họ áp đặt và cưỡng ép.
Còn bài tập về nhà thì thật đúng là….

185
00:11:56,980 --> 00:12:01,699
Và chỉ có một mục đích duy nhất là làm học
sinh bận rộn với đống sách vở thi thố.

186
00:12:01,700 --> 00:12:05,679
Và rồi tôi bắt đầu đọc sách về
lịch sử nền giáo dục,

187
00:12:05,680 --> 00:12:10,059
về ý tưởng một hệ thống giáo dục
và những hệ thống thay thế nó

188
00:12:10,060 --> 00:12:14,919
về phương pháp giáo dục, hiệu quả,
chứ không chỉ đơn giản là “học vẹt”

189
00:12:14,920 --> 00:12:17,719
Điều này đã đưa tôi đến với
những câu hỏi muôn thủa.

190
00:12:17,720 --> 00:12:19,439
Sau khi đặt câu hỏi về ngôi trường tôi học

191
00:12:19,440 --> 00:12:21,459
tôi bắt đầu nghi vấn cả
xã hội mà tôi đang sống,

192
00:12:21,460 --> 00:12:24,619
tôi tự hỏi về những ngành nghề mà
trường học đang đào tạo con người

193
00:12:24,620 --> 00:12:28,079
và chính phủ với vai trò xây dựng
và duy trì cả hệ thống này.

194
00:12:28,080 --> 00:12:31,819
Một trong những thứ khiến nó
đam mê đó là luật bản quyền

195
00:12:31,820 --> 00:12:37,880
Luật bản quyền bấy lâu nay luôn là một
hòn đá tảng trong giới xuất bản và độc giả

196
00:12:38,120 --> 00:12:41,319
nhưng không phải quá nặng nề.

197
00:12:41,320 --> 00:12:46,450
Đây là một điều luật hợp lý
giúp các tác giả được trả công xứng đáng.

198
00:12:46,453 --> 00:12:48,950
Điều mà Aaron và thế hệ của anh
phải đối mặt đó là

199
00:12:48,955 --> 00:12:55,399
sự mâu thuẫn giữa một hệ thống cũ kỹ
với những nhân tố mới mà chúng tôi đang xây

200
00:12:55,400 --> 00:12:56,699
Internet và mạng.

201
00:12:56,700 --> 00:13:00,700
Những điều này mâu thuẫn với nhau
và tạo nên một sự hỗn loạn.

202
00:13:02,560 --> 00:13:05,500
Cậu ấy đã gặp Lawrence Lessig,
giáo sư luật của Harvard.

203
00:13:05,506 --> 00:13:08,939
Vào lúc đó, giáo sư Lessig đang đệ
trình luật bản quyền lên Toà án tối cao.

204
00:13:08,940 --> 00:13:13,269
Chàng frai trẻ Aaron Swartz bay tới Washington
để tham dự phiên toà tại Toà án tối cao.

205
00:13:13,270 --> 00:13:17,999
Tôi là Aaron Swartz và tôi tới
đây để nghe Eldred tranh luận.

206
00:13:18,000 --> 00:13:23,490
Tại sao cậu lại bay tận từ Chicago tới đây
để chỉ nghe Eldred tranh luận?

207
00:13:23,493 --> 00:13:26,240
Đó là một câu hỏi khó hơn…

208
00:13:29,230 --> 00:13:31,819
Tôi…Tôi không biết.

209
00:13:31,820 --> 00:13:37,200
Được diện kiến Toà án tối cao là một điều rất
thú vị, đặc biệt là trong vụ án tầm cỡ này.

210
00:13:42,300 --> 00:13:46,900
Giáo sư Lessig đang xây dựng một định nghĩa
mới cho luật sở hữu trí tuệ trên Internet..

211
00:13:46,906 --> 00:13:49,349
Được gọi tên là “Creative Commons (CC)”

212
00:13:49,350 --> 00:13:53,359
Ý tưởng của Creative Commons đó là
cho phép mọi người, các tác giả

213
00:13:53,360 --> 00:13:59,089
cân đối giữa việc sở hữu sản phẩm
sáng tạo của mình và mong muốn chia sẻ nó.

214
00:13:59,090 --> 00:14:02,569
Thay vì “Alrights Reserved”
(mọi hành vi sao chép đều bị cấm)

215
00:14:02,570 --> 00:14:05,119
chúng ta giờ có “Chỉ một số
hành vi sao chép bị cấm”.

216
00:14:05,120 --> 00:14:09,159
Tóm lại nó là thế này: “Đây là những
việc bạn có thể làm với sản phẩm của tôi

217
00:14:09,160 --> 00:14:13,519
thậm chí trong nhiều trường hợp bạn
cần có sự cho phép của tôi trước.”

218
00:14:13,520 --> 00:14:16,739
Vai trò của Aaron là
trong lĩnh vực công nghệ thông tin:

219
00:14:16,740 --> 00:14:20,340
Làm thế nào để làm cho luật bản
quyền này đơn giản và dễ hiểu

220
00:14:20,346 --> 00:14:23,659
và có thể diễn đạt theo cách
mà máy móc có thể hiểu được.

221
00:14:23,660 --> 00:14:29,299
Mọi người bàn tán xôn xao:”Tại sao lại giao trọng
trách cụ thể hoá CC cho một thằng bé 15 tuổi?

222
00:14:29,300 --> 00:14:31,079
Điều này không phải điên rồ sao?"

223
00:14:31,080 --> 00:14:36,199
Nhưng Lary đã trả lời rằng:
“Điên thì mới không nghe lời cậu bé này.”

224
00:14:36,200 --> 00:14:39,709
Cậu ấy chỉ cao quá cái bục có chút đỉnh.

225
00:14:39,710 --> 00:14:42,839
Mà cái bục không thể tuỳ chỉnh được.
Điều này thật đáng xấu hổ

226
00:14:42,840 --> 00:14:46,199
vì khi cậu ta bật màn hình lên
chẳng ai thấy được cái đầu cậu ta đâu cả.

227
00:14:46,200 --> 00:14:50,959
Nếu bạn duyệt trang của chúng tôi,
và bạn click vào "Chọn luật bản quyền",

228
00:14:50,960 --> 00:14:54,650
bạn sẽ có một danh sách các lựa chọn,
bạn sẽ được giải thích ý nghĩa của chúng,

229
00:14:54,653 --> 00:14:57,619
và bạn phải trả lời 3 câu hỏi đơn giản:

230
00:14:57,620 --> 00:15:00,099
“Bạn có muốn ghi nhận là tác giả?

231
00:15:00,100 --> 00:15:03,139
Bạn có cho phép kiếm tiền từ
sản phẩm của bạn?

232
00:15:03,140 --> 00:15:05,620
Bạn có cho phép thay đổi
tác phẩm của bạn?"

233
00:15:05,626 --> 00:15:12,079
Tôi hoàn toàn ngạc nhiên khi thấy những người
lớn này xem nó một cách bình đẳng với họ.

234
00:15:12,080 --> 00:15:16,419
Trước toàn thể mọi người,
Aaron bắt đầu nói

235
00:15:16,420 --> 00:15:20,340
về nền tảng mà nó đã
tạo ra cho luật bản quyền kiểu mới CC.

236
00:15:20,346 --> 00:15:23,370
Và ai cũng chăm chú lắng nghe nó...

237
00:15:23,372 --> 00:15:28,370
Tôi ngồi ở cuối và thầm nghĩ: “Nó chỉ là một
đứa trẻ! Tại sao mọi người lại nghe nó?”

238
00:15:28,372 --> 00:15:30,019
Nhưng ai cũng chăm chú lắng nghe...

239
00:15:30,020 --> 00:15:32,559
Tôi nghĩ rằng tôi đã không thực sự hiểu.

240
00:15:32,560 --> 00:15:37,209
Nhiều người chỉ trích rằng CC đã không giúp
tác giả kiếm được tiền từ sản phẩm của họ.

241
00:15:37,210 --> 00:15:40,299
Tuy nhiên thành công của CC thực
sự đáng ngưỡng mộ.

242
00:15:40,300 --> 00:15:46,990
Riêng Flickr, hơn 200 triệu người
dùng sử dụng luật bản quyền CC.

243
00:15:46,992 --> 00:15:54,992
Cậu ấy không chỉ đóng góp công
sức thông qua sự am hiểu kỹ thuật của mình.

244
00:15:57,570 --> 00:16:01,150
Trên trang cá nhân của mình, cậu
đã chia sẻ rất chân thật.

245
00:16:01,573 --> 00:16:06,310
Tôi suy nghĩ về nhiều vấn đề,
và tôi muốn ai cũng làm như thế.

246
00:16:06,560 --> 00:16:11,079
Tôi theo đuổi các ý tưởng, và tôi học từ nhiều
người khác. Tôi không thích loại mọi người ra.

247
00:16:11,080 --> 00:16:15,629
Tôi theo đuổi sự hoàn hảo, nhưng không
phải vì thế mà cản trở sự xuất bản.

248
00:16:15,630 --> 00:16:18,130
Trừ giáo dục và giải trí

249
00:16:18,133 --> 00:16:21,170
tôi không phí thời gian vào những
thứ không gây được ảnh hưởng.

250
00:16:21,173 --> 00:16:26,639
Tôi thử làm bạn với tất cả mọi người nhưng
tôi ghét khi mọi người xem thường tôi.

251
00:16:26,640 --> 00:16:31,979
Tôi không thích căm ghét, vì nó cản trở mình,
nhưng tôi học được từ kinh nghiệm bản thân.

252
00:16:31,980 --> 00:16:35,890
Tôi muốn làm cho thế giới tốt hơn.

253
00:16:40,790 --> 00:16:46,140
Năm 2004, Swartz rời Highland Park
và vào học trường đại học Stanford.

254
00:16:46,475 --> 00:16:51,847
Nó bị bệnh Viêm loét Đại tràng nặng và chúng
tôi rất lo lắng khi nó phải uống thuốc.

255
00:16:51,848 --> 00:16:55,863
Nó phải vào viện và phải uống
cả một cốc thuốc mỗi ngày

256
00:16:56,753 --> 00:17:01,092
một trong số đó là thuốc steroid
một loại có tác dụng phụ là làm chậm lớn

257
00:17:01,093 --> 00:17:04,780
và nó làm cho Aaron cảm thấy
khác biệt với các sinh viên khác.

258
00:17:04,781 --> 00:17:07,827
Aaron, tôi nghĩ nghĩ rằng với việc
được học bổng của trường Standford

259
00:17:07,828 --> 00:17:12,799
và được vào học lớp cho
học sinh cấp ba xuất sắc

260
00:17:12,800 --> 00:17:20,800
với một người trong bốn năm tới sẽ
trở thành lãnh đạo và vào hàng ngũ hiếm hoi

261
00:17:20,828 --> 00:17:25,578
thì thực sự điều này làm cho
cậu ấy thật sự phấn khích.

262
00:17:26,077 --> 00:17:29,196
Trong năm 2005, chỉ sau
một năm vào học Standford

263
00:17:29,197 --> 00:17:35,874
Swartz đã được đề nghị một ví trí tại một công ty ươm mầm
khởi nghiệp tên là Y Combinator, do Paul Graham lãnh đạo.

264
00:17:36,431 --> 00:17:39,777
Anh ấy nói với Paul: “Này, tôi có
một ý tưởng làm một trang web”.

265
00:17:39,851 --> 00:17:43,169
Và Paul đã khá thích Aaron rồi nên
đáp lại: “Được đấy, sao lại không nhỉ”.

266
00:17:43,170 --> 00:17:46,650
Và thế là Aaron bỏ học và tới ở căn hộ này…

267
00:17:46,668 --> 00:17:49,603
Cho nên đây từng là nơi Aaron sống.

268
00:17:49,604 --> 00:17:55,396
Tôi vẫn nhớ mang máng rằng
bố tôi bảo thuê nhà khó khăn như thế nào

269
00:17:55,397 --> 00:17:58,737
vì Aaron không có chút tín dụng
nào và anh ấy lại còn bỏ học giữa chừng.

270
00:17:58,742 --> 00:18:04,988
Phòng khách này là nơi trước đây Aaron ở. Bạn
có thể thấy những tấm áp-phích do Aaron bỏ lại.

271
00:18:04,989 --> 00:18:09,889
Và thư viện…có nhiều sách hơn nữa
nhưng phần lớn là của Aaron.

272
00:18:11,551 --> 00:18:17,510
Trang web của Aaron cho Y Combinator có tên là
“infogami”, một công cụ để xây dựng các website.

273
00:18:17,511 --> 00:18:21,097
Nhưng infogami không có nhiều
người dùng và cuối cùng Aaron

274
00:18:21,098 --> 00:18:25,036
phải nhập công ty của cậu với một dự án
Y Combinator khác để được giúp đỡ.

275
00:18:25,037 --> 00:18:29,918
Đó là một dự án do Steve Huffman và Alexis
Ohanian lãnh đạo, có tên là Reddit.

276
00:18:29,919 --> 00:18:33,987
Chúng tôi bắt đầu gần như từ con số không. Không
người dùng, không tiền, không một dòng lệnh

277
00:18:33,988 --> 00:18:37,656
và giờ mỗi ngày một lớn mạnh thành
một trang web rất nổi tiếng.

278
00:18:37,657 --> 00:18:39,845
Và nó không có vẻ gì là dừng lại ở đó.

279
00:18:39,846 --> 00:18:44,372
Từ 1000 người dùng, rồi lên tới 10000
rồi 20000 và cứ thế…thật sự tuyệt vời.

280
00:18:44,373 --> 00:18:49,563
Reddit trở nên khổng lồ và nó trở
thành một góc nét nhỏ cho dân công nghệ.

281
00:18:52,642 --> 00:19:00,642
Rất nhiều truyện cười, nhiều nghệ thuật
và mọi người cứ ùa nhau đổ vào trang web,

282
00:19:01,220 --> 00:19:07,882
và nó trở thành một món
điểm tâm tin tức mỗi sáng.

283
00:19:07,883 --> 00:19:12,007
Reddit ở một mức nào đó
giống như một sự hỗn loạn

284
00:19:12,008 --> 00:19:19,367
cho nên một mặt, đó là nơi mọi người lên bàn
tán những thông tin về công nghệ, chính trị

285
00:19:19,368 --> 00:19:24,823
và mặt khác vẫn có rất nhiều bài với nội
dung nhạy cảm hoặc gây xúc phạm

286
00:19:24,824 --> 00:19:29,715
có một số trang phụ của Reddit
chỉ dành cho việc “chôn” nhau

287
00:19:29,716 --> 00:19:33,928
và do đó, theo một nghĩa nào đó Reddit
đã trở thành một nơi chứa đầy tranh cãi.

288
00:19:33,929 --> 00:19:36,790
Nó thực sự hỗn loạn.

289
00:19:36,791 --> 00:19:41,080
Một tạp chí lớn có tên là Condé
Nast đã chú ý tới Reddit

290
00:19:41,081 --> 00:19:42,937
và họ đã chào mua.

291
00:19:42,938 --> 00:19:46,938
Giá chào mua thực sự lớn, tới nỗi bố
tôi phải đau đầu với những câu hỏi như

292
00:19:46,939 --> 00:19:51,079
“Lấy chỗ nào mà để tiền bây giờ?”

293
00:19:51,302 --> 00:19:54,271
- Thực sự rất nhiều tiền?
- Thực sự rất nhiều tiền.

294
00:19:54,272 --> 00:20:00,318
Có lẽ là hơn một triệu đô la
nhưng tôi thực sự không nắm rõ.

295
00:20:00,319 --> 00:20:03,461
- Lúc đó cậu ấy bao nhiêu tuổi?
- 19, 20.

296
00:20:05,165 --> 00:20:11,204
Chính trong căn phòng này, họ ngồi ngay
ở đây, khi chưa có những cái ghế bành này.

297
00:20:11,205 --> 00:20:14,675
Lập trình cho Reddit, và khi họ bán nó

298
00:20:14,757 --> 00:20:18,640
họ đã mở một bữa tiệc tưng bừng,
và họ bay khỏi California ngày hôm sau

299
00:20:18,641 --> 00:20:21,885
và để lại chìa khoá cho tôi.

300
00:20:24,261 --> 00:20:27,479
Rất buồn cười, cậu ấy vừa mới bán công
ty khởi nghiệp của mình và chúng tôi

301
00:20:27,480 --> 00:20:29,328
đều nghĩ rằng cậu ấy là
người giầu nhất ở đây.

302
00:20:29,329 --> 00:20:33,919
Nhưng cậu ấy nói “Không, tôi chỉ cần căn phòng
nhỏ bé này thôi. Thế là đủ với tôi rồi.”

303
00:20:33,920 --> 00:20:36,145
Nó chỉ nhỏ hơn cái gác xép một tí.

304
00:20:36,146 --> 00:20:42,499
Cậu ấy không hề tiêu tiền vào
những thứ hào nhoáng.

305
00:20:42,580 --> 00:20:47,590
Nó nói: “Em thích sống trong những căn hộ thế nên em
sẽ không tiêu tốn nhiều tiền vào những chỗ ở mới.

306
00:20:47,750 --> 00:20:49,888
Em sẽ không mua biệt thự hay villa,
và em thích mặc quần jeans và T-shirt

307
00:20:50,016 --> 00:20:52,045
cho nên em sẽ không tiêu tiền vào quần áo.

308
00:20:52,046 --> 00:20:54,575
Nhiều tiền hay không cũng
chẳng có gì to tát cả."

309
00:20:54,576 --> 00:20:57,966
Điều quan trọng đối với Swartz đó là lưu lượng
thông tin di chuyển trên Internet như thế nào.

310
00:20:58,140 --> 00:21:00,680
Và điều gì điều khiển
sự chú ý của chúng ta.

311
00:21:00,844 --> 00:21:04,251
Trong hệ thống truyền hình cũ
chúng ta bị giới hạn bởi môt lượng

312
00:21:04,252 --> 00:21:08,582
kênh truyền nhất định. Bạn chỉ
có thể truyền được khoảng 10 kênh

313
00:21:08,583 --> 00:21:10,915
còn nếu với truyền hình cáp
thì có khoảng 500 kênh.

314
00:21:11,003 --> 00:21:15,593
Trên mạng Internet, mỗi người có một kênh. Mỗi
người có một blog, hoặc một trang Myspace.

315
00:21:15,690 --> 00:21:18,273
Mỗi người lại có cách thể
hiện riêng của mình.

316
00:21:18,274 --> 00:21:21,279
Vậy nên, câu hỏi đặt ra bây giờ không phải là
ai được quyền truy cập vào các kênh truyền

317
00:21:21,280 --> 00:21:25,100
mà phải là ai kiểm soát cách bạn
tìm kiếm người chủ của các kênh đó.

318
00:21:25,120 --> 00:21:29,285
Bạn đã bất đầu nhận thấy sức mạnh tập trung
của những trang web như Google

319
00:21:29,286 --> 00:21:30,992
những trang web đóng vai trò như người giữ
cửa nói cho bạn biết các nơi bạn muốn tới.

320
00:21:30,993 --> 00:21:34,272
Những người cung cấp cho bạn
nguồn tin tức và thông tin.

321
00:21:34,273 --> 00:21:38,313
Bây giờ không phải là ai được quyền nói
mà ai cũng có cái quyền đó rồi.

322
00:21:38,314 --> 00:21:40,904
Vấn đề là quyền được lắng nghe
thì không phải ai cũng có.

323
00:21:45,196 --> 00:21:49,805
Sau khi bắt đầu làm việc tại San Francisco
tại Condé Nast, nó đi vào văn phòng

324
00:21:49,806 --> 00:21:53,791
và họ muốn đưa cho nó cái máy vi tính với
tất cả thứ rác rưởi đã được cài đặt sẵn

325
00:21:53,792 --> 00:21:57,272
và nói rằng nó không được cài thêm bất
cứ cái gì mới vào chiếc máy vi tính này.

326
00:21:57,273 --> 00:21:59,374
Điều này đối với các lập trình viên
là không thể chấp nhận được.

327
00:21:59,375 --> 00:22:02,095
Từ ngày đầu tiên, cậu ấy đã
than phiền về tất cả mọi thứ.

328
00:22:05,317 --> 00:22:11,146
“Tường xám, bàn xám, ồn ào. Ngày đầu làm
việc ở đây tôi đã không thể chịu được rồi.

329
00:22:11,147 --> 00:22:15,482
Giờ nghĩ trưa, tôi chốn
trong nhà vệ sinh và khóc.

330
00:22:15,483 --> 00:22:18,284
Tôi còn không thể bình tĩnh nổi khi lúc
nào cũng có ai đó lải nhải bên tai mình

331
00:22:18,285 --> 00:22:21,574
chứ đừng nói là làm xong
được phần việc nào.

332
00:22:21,575 --> 00:22:24,086
Chẳng ai làm được tích sự gì ở đây cả.

333
00:22:24,087 --> 00:22:27,586
Lúc nào cũng có người ra người vào phòng chúng tôi
chém gió hoặc rủ chúng tôi chơi trò chơi điện tử

334
00:22:27,587 --> 00:22:29,927
mà Wired đang cho chạy thử."

335
00:22:32,972 --> 00:22:37,867
Cậu ấy thực sự có cảm hứng khác
những cảm hứng với thiên hướng chính trị,

336
00:22:37,987 --> 00:22:41,861
và Silicon Valley đơn
giản không có văn hoá đó

337
00:22:41,862 --> 00:22:46,967
cái văn hoá hướng hoạt động kỹ
thuật cho mục đích chính trị.

338
00:22:47,237 --> 00:22:49,612
Aaron ghét làm việc cho các tập đoàn.

339
00:22:49,613 --> 00:22:53,673
Tất cả đều ghét làm việc cho Condé Nast, nhưng chỉ
Aaron là người duy nhất không chấp nhận điều này.

340
00:22:53,694 --> 00:22:55,884
Và Aaron đơn giản tự làm
cho bản thân mất việc

341
00:22:55,903 --> 00:22:58,313
bằng việc không bao giờ tới làm nữa.

342
00:23:01,183 --> 00:23:05,434
Mọi người truyền tai nhau rằng đó thực
sự là một sự đổ vỡ đáng tiếc.

343
00:23:05,447 --> 00:23:08,487
Cả Alexis Ohanian và Steve Huffman
từ chối trả lời phỏng vấn cho bộ phim này.

344
00:23:09,251 --> 00:23:15,890
Cậu ấy từ chối thế giới tư bản.
Một điều cần phải nhớ đó là

345
00:23:15,891 --> 00:23:22,663
khi Aaron lựa chọn từ bỏ thế giới khởi nghiệp
thì cũng là lúc cậu ấy từ bỏ những thứ đã

346
00:23:22,664 --> 00:23:30,664
làm cho cậu ấy nổi tiếng và được yêu mến và
Aaron có thể đánh mất những người hâm mộ.

347
00:23:31,422 --> 00:23:35,865
Cậu ta đã đi tới nơi cậu ta nên tới

348
00:23:35,866 --> 00:23:43,050
và cậu nhận ra rằng cậu đã trèo
lên một núi phân thối tới nỗi

349
00:23:43,051 --> 00:23:45,848
ngắt một bông hồng nhưng nhận ra rằng
mình không thể ngửi thấy mùi thơm của nó

350
00:23:45,849 --> 00:23:50,398
và thay vì cứ ngồi trên đống phân đó và
tự an ủi mình rằng nó không tệ đến thế

351
00:23:50,399 --> 00:23:53,692
và cậu ấy luôn nhận được hoa hồng

352
00:23:53,693 --> 00:23:57,413
thì cậu ấy đã trèo xuống,
thực sự rất tuyệt vời.

353
00:23:58,026 --> 00:24:01,727
Cái cách mà Aaron nhìn mọi thứ đó đó là
lập trình là phép màu

354
00:24:01,728 --> 00:24:07,109
bằng lập trình bạn có thể làm được những
thứ mà người bình thường không làm được.

355
00:24:07,110 --> 00:24:13,310
Vậy, khi bạn có phép màu nhiệm, bạn sẽ dùng
nó vào mục đích tốt hay đi kiếm bội tiền?

356
00:24:15,009 --> 00:24:18,477
Khi còn là một đứa trẻ, Swartz đã được truyền cảm
hứng bởi một trong số những người tiên phong.

357
00:24:18,478 --> 00:24:22,386
Người đàn ông đã phát minh ra
World Wide Web Tim Berners-Lee.

358
00:24:22,387 --> 00:24:25,937
Trong những năm 1990, Berners-Lee
đang trong quá trình

359
00:24:25,938 --> 00:24:29,259
tạo nên một trong những phát
minh quan trọng nhất thế kỷ 20

360
00:24:29,260 --> 00:24:35,137
nhưng thay vì kiếm tiền từ phát minh World
Wide Web, ông đã tặng nó cho toàn nhân loại.

361
00:24:36,067 --> 00:24:39,707
Đó chính là lý do duy nhất tại sao World
Wide Web còn tồn tại tới ngày hôm nay.

362
00:24:41,118 --> 00:24:45,260
Aaron thực sự bị ảnh hưởng sâu sắc tởi Tim.

363
00:24:45,261 --> 00:24:50,927
Chắc chắn Tim là một người rất có ảnh hưởng trong
giới Internet, một người không không hề vụ lợi.

364
00:24:50,928 --> 00:24:55,864
Ông ấy không hệ hứng thú với việc
nghĩ ra cách để kiếm bội tiền.

365
00:24:55,865 --> 00:24:57,828
Mọi người thì liên tục bàn tán:
“Oa, có thể kiếm tiền đấy,"

366
00:24:57,829 --> 00:25:00,635
nếu thế thì sẽ có rất
nhiều những mạng nho nhỏ

367
00:25:00,636 --> 00:25:02,138
chứ không phải là một mạng lớn

368
00:25:02,139 --> 00:25:05,029
và một mạng nhỏ, cùng với đủ kiểu
mạng không thể hoạt động được

369
00:25:05,030 --> 00:25:08,080
bởi vì bạn không thể đi tới đi lui
bằng cách click vào các đường link được.

370
00:25:10,173 --> 00:25:14,111
Chúng ta phải có một lượng tối
thiểu - cái đó là cả thế giới

371
00:25:14,112 --> 00:25:17,172
cho nên nó sẽ không làm gì được
trừ khi cả thế giới được tham gia.

372
00:25:24,141 --> 00:25:28,372
Tôi cảm thấy một cách mạnh mẽ rằng cách chúng
ta đang sống trong thế giới này không ổn

373
00:25:28,702 --> 00:25:34,731
đơn thuần là lấy những cái mình được cho
làm những gì người lớn bảo bạn làm

374
00:25:34,732 --> 00:25:39,032
và những gì bố mẹ bảo bạn làm, hay xã hội bảo.
Tôi nghĩ rằng bạn nên luôn luôn nghi vấn.

375
00:25:39,045 --> 00:25:43,145
Tôi chọn thái độ khoa học, rằng mọi
thứ mình học đều đơn giản chỉ là tạm thời

376
00:25:43,405 --> 00:25:49,266
và rằng luôn phải nghi ngờ, đặt câu hỏi, thay đổi niềm
tin và tôi nghĩ rằng điều này cũng đúng với toàn xã hội.

377
00:25:49,267 --> 00:25:53,490
Một khi tôi nhận ra rằng có những vấn đề
nghiêm trọng-vấn đề mang tính nền tảng

378
00:25:53,491 --> 00:25:58,601
và tôi có thể làm điều gì đó để giải quyết nó
thì tôi không thể làm ngơ. Tôi phải làm gì đó.

379
00:26:02,600 --> 00:26:04,830
Chúng tôi bắt đầu dành
thời gian cho nhau nhiều

380
00:26:04,831 --> 00:26:06,621
chỉ đơn giản như hai nguời bạn thôi.

381
00:26:08,912 --> 00:26:11,884
Chúng tôi nói chuyện hàng
tiếng đồng hồ, xuyên đêm.

382
00:26:14,393 --> 00:26:18,109
Tôi lẽ ra phải nhận ra rằng cậu ấy
đang tán tỉnh tôi. Có thể là

383
00:26:18,110 --> 00:26:23,980
lúc đó tôi nghĩ rằng giữa cậu ấy và tôi là không thể, điều
này là điên rồ nên tôi giả vờ như chẳng có gì xảy ra.

384
00:26:25,161 --> 00:26:28,936
Lúc đó cuộc hôn nhân của tôi đang gặp nhiều
vấn đề và tôi thực sự chẳng biết phải đi đâu

385
00:26:28,937 --> 00:26:32,927
chúng tôi thuê phòng ở chung
và tôi mang con gái tôi tới.

386
00:26:34,081 --> 00:26:37,245
Chúng trang trí căn phòng
và nó thực sự rất yên bình.

387
00:26:37,246 --> 00:26:40,816
Cuộc sống tôi đã lâu chưa có sự bình yên
và cuộc sống của cậu ấy cũng thế.

388
00:26:46,225 --> 00:26:54,072
Chúng tôi rất thân với nhau ngay từ
những ngày đầu mối quan hệ lãng mạn.

389
00:26:54,073 --> 00:26:57,632
Chúng tôi thường xuyên bên cạnh nhau.

390
00:26:57,633 --> 00:27:02,432
Nhưng cả hai đều là những
kể khó tính. (Cười)

391
00:27:04,495 --> 00:27:10,865
Trong chính chương trình đối thoại cùng Ally McBeal cậu ấy đã thừa
nhận rằng cậu ấy có một bài hát tủ và tôi đã bắt cậu ấy chơi cho tôi.

392
00:27:12,345 --> 00:27:16,503
Đó là bài “Extraordinary
Machine”của Fiona Apple.

393
00:27:16,504 --> 00:27:24,154
Tôi nghĩ đó là vì bài hát này
có một sự đấu tranh nhẹ nhàng

394
00:27:25,054 --> 00:27:27,697
lẫn sự hi vọng.

395
00:27:27,837 --> 00:27:34,417
♪ By foot it's a slow climb, but I'm good
at being uncomfortable so I can't stop

396
00:27:34,418 --> 00:27:36,688
changing all the time ♪

397
00:27:36,689 --> 00:27:44,480
Aaron rất lạc quan về cuộc sống, điều này cậu ấy
thể hiện ra bằng nhiều cách. Ngay cả lúc bi quan

398
00:27:44,481 --> 00:27:47,040
cậu ấy cũng vẫn luôn yêu đời.

399
00:27:47,041 --> 00:27:49,561
♪ Extraordinary machine ♪

400
00:27:53,237 --> 00:27:58,317
- Làm cái gì thế?
(Quinn) - Flicker có video rồi đây.

401
00:27:59,730 --> 00:28:01,742
Swartz lao vào nhiều dự án mới khác nhau

402
00:28:01,743 --> 00:28:04,730
bao gồm việc truy cập thông tin công cộng

403
00:28:04,731 --> 00:28:08,188
ví dụ như một trang web
accountability có tên là Watchdog.net

404
00:28:08,189 --> 00:28:10,799
và một dự án có tên là Thư
viện mở (The Open Library).

405
00:28:10,986 --> 00:28:15,298
Dự án Thư viện mở là một trang web mà bạn có
thể truy nhập tại địa chỉ openlibrary.org

406
00:28:15,299 --> 00:28:19,777
và ý tưởng là biến nó trở thành một web wiki khổng lồ mà mỗi
trang dành cho một cuốn sách và nội dung có thể sửa chữa được.

407
00:28:19,778 --> 00:28:23,909
Tức là với mỗi cuốn sách đã từng được
xuất bản chúng tôi muốn có một trang web

408
00:28:23,910 --> 00:28:29,550
chứa mọi thông tin về nhà xuất bản
hiệu sách, thư viện, độc giả

409
00:28:29,551 --> 00:28:34,586
và các đường dẫn để cho bạn biết bạn có thể mua cuốn sách
này hay mượn nó ở đâu, hoặc thậm chí đọc nó trực tuyến.

410
00:28:34,587 --> 00:28:39,957
Tôi rất thích thư viện. Khi tới một thành phố mới
tôi sẽ tìm ngay đường tới thư viện ở thành phố đó.

411
00:28:39,958 --> 00:28:44,049
Đó chính là mục tiêu của Thư viện mở
xây dựng một trang web mà ở đó

412
00:28:44,050 --> 00:28:49,296
bạn có thể đọc từ sách này tới sách kia, từ
nhân vật tới tác giả, từ chủ đề tới ý tưởng

413
00:28:49,297 --> 00:28:54,127
đi qua hết hiển kiến thức của nhân loại mà
hiện giờ bị bỏ quên trong các thư viện lớn

414
00:28:54,177 --> 00:28:59,085
những thư viện khó tìm kiếm, cồng kềnh và tốn kém.
Phải thay đổi vì sách là nguồn di sản của chúng ta.

415
00:28:59,086 --> 00:29:01,282
Sách là chỗ để con người
viết hiểu biết xuống

416
00:29:01,283 --> 00:29:05,813
và việc một tập đoàn nuốt trọn
chúng là một điều đáng kính sợ.

417
00:29:06,730 --> 00:29:10,770
Bằng cách nào bạn có thể truy cập đại chúng
tới tới phạm vi đại chúng (luật bản quyền)?

418
00:29:10,771 --> 00:29:14,827
Nghe có vẻ hiển nhiên vì rõ ràng bạn phải áp
dụng phạm vi đại chúng cho truy cập đại chúng

419
00:29:14,828 --> 00:29:21,368
nhưng thực tế thì không phải như vậy. Kho tàng tri thức chung
lẽ ra phải được mở miễn phí cho tất cả mọi người, nhưng không.

420
00:29:21,378 --> 00:29:26,755
Nó thường xuyên bị rào quanh. Điều này giống như là có
một công viên quốc gia nhưng đầy lính đứng xung quanh

421
00:29:26,756 --> 00:29:33,244
và những nóng súng chỉa ra, đề phòng
ai đó thực sự muốn vào thăm công viên.

422
00:29:33,245 --> 00:29:39,457
Một điều mà Aaron thực sự quan tâm đó là mang
truy cập đại chúng vào phạm vi công cộng.

423
00:29:39,458 --> 00:29:43,258
Đây là điều làm cho cậu
ấy gặp nhiều rắc rối.

424
00:29:46,254 --> 00:29:52,794
Tôi đã cố truy cập vào lưu trữ
các vụ án liên bang tại Hoa Kỳ.

425
00:29:54,458 --> 00:29:59,108
Cái tôi phát hiện ra đó là một hệ thống
khó hiểu có tên là PACER

426
00:29:59,518 --> 00:30:03,123
có nghĩa là Thư viện điện tử
tư liệu pháp lý công cộng.

427
00:30:03,124 --> 00:30:07,314
Tôi bắt đầu tìm kiếm và đó là
lúc tôi biết tới Carl Malamud.

428
00:30:08,886 --> 00:30:14,996
Truy cập tài liệu pháp lý tại Mỹ là một mảng
king doanh với doanh thu 10 tỉ đô mỗi năm.

429
00:30:14,997 --> 00:30:22,997
PACER thực sự là một sự đáng xấu hổ
của chính phủ. 10 cent một trang

430
00:30:23,004 --> 00:30:27,470
nó thực sự là một mớ bòng bong. Bạn không thể tìm
nó, bạn cũng không thể lưu trang hay bất cứ gì

431
00:30:27,471 --> 00:30:31,890
Bạn phải có thẻ tín dụng trong khi
đây là những lưu trữ công cộng.

432
00:30:31,891 --> 00:30:37,428
Toà án Bang Hoa Kỳ rất quan trọng; đây là
nơi nhiều cuộc hội thảo soạn luật ra đời.

433
00:30:37,429 --> 00:30:44,368
Các vụ án dân sự, bản quyền, đủ mọi loại.
Nhà báo, sing viên, công dân và luật sư

434
00:30:44,369 --> 00:30:48,636
ai cũng phải truy cập vào PACER
và nó thì luôn cản trở mọi người.

435
00:30:48,637 --> 00:30:55,245
Những người không có điều kiện sẽ không thấy luật
pháp đứng về phía họ như những người có thẻ ATM.

436
00:30:55,246 --> 00:30:57,776
Đây là một kiểu đánh thuế lên công lý.

437
00:30:57,946 --> 00:31:04,096
Luật pháp là hệ thống vận hành nền dân chủ của chúng ta
vậy mà chúng ta lại phải trả tiền để chỉ nhìn thấy chúng?

438
00:31:04,246 --> 00:31:07,134
Nghe chẳng có vẻ gì là dân chủ mấy.

439
00:31:07,135 --> 00:31:11,868
Họ kiếm mỗi năm khoảng 120
tỉ đô từ hệ thống PACER.

440
00:31:11,869 --> 00:31:18,236
Trong khi chi phí vận hành chẳng đáng là bao.
Trên thực tế, điều này là hoàn toàn bất hợp pháp.

441
00:31:18,937 --> 00:31:25,833
Điều luật Chính phủ điện tử năm 2002 đã nói rõ
rằng toàn án chỉ tính phí tới một mức độ cần thiết

442
00:31:25,834 --> 00:31:29,591
nhằm bù vào khoản chi phí
vận hành và duy trì PACER.

443
00:31:34,621 --> 00:31:40,159
Với tư cách là người sáng lập ra Public. Resorce.Org
Malamud muốn phản đối hành động thu phí của PACER.

444
00:31:40,160 --> 00:31:43,299
Ông ấy đã khởi xướng một chương trình
có tên là Dự án quay vòng PACER

445
00:31:43,300 --> 00:31:47,296
nơi mọi người có thể gửi những
tài liệu PACER mà họ đã trả tiền

446
00:31:47,297 --> 00:31:50,333
tới cơ sở dữ liệu miễn phí
mà người khác có thể dùng.

447
00:31:50,334 --> 00:31:55,331
Những người sở hữu PACER gặp rất nhiều sức
ép từ các Nghị sĩ và những người khác

448
00:31:55,336 --> 00:32:00,925
cho nên họ đã xây dựng 17 thư viện trên
toàn quốc gia cho phép truy cập miễn phí.

449
00:32:01,885 --> 00:32:07,625
Điều này có nghĩa là cứ 22 nghìn dặm vuông thì có một
thư viện. Thực sự theo tôi nó chẳng tiện một chút nào.

450
00:32:08,095 --> 00:32:12,172
Tôi khích lệ mọi người tình nguyện
tham dự dự án Thumb Drive Corps.

451
00:32:12,173 --> 00:32:17,156
Và tải xuống các tài liệu từ thư viện công cộng rồi
gửi lên trang chủ của dự án Quay vòng tài liệu PACER.

452
00:32:17,157 --> 00:32:20,812
Người dân mang ổ cứng tới những thư viện
này và tải xuống hàng loạt tài liệu

453
00:32:20,813 --> 00:32:25,088
và họ gửi chúng tới cho tôi. Đó
chỉ đơn thuần là một trò đùa.

454
00:32:25,089 --> 00:32:28,635
Trên thực tế, khi bạn click vào Thumb
Drive Corps Phù thuỷ xứ Oz sẽ hiện lên

455
00:32:28,636 --> 00:32:32,111
bạn biết đó, bài hát Munchkins,
và một video hiện ra:

456
00:32:32,173 --> 00:32:35,034
♪ We represent the lollipop guild... ♪

457
00:32:35,260 --> 00:32:39,386
Thế nhưng tôi đã nhận được một cuộc gọi
từ Steve Shultz và Aaron nói rằng:

458
00:32:39,621 --> 00:32:43,047
“Chúng tôi muốn gia nhập
Thumb Drive Corps."

459
00:32:43,377 --> 00:32:47,543
Vào khoảng lúc đó, tôi đã gặp
Aaron trong một cuộc họp.

460
00:32:47,544 --> 00:32:51,632
Đây thực sự phải là một sự
hợp tác giữa nhiều người.

461
00:32:51,633 --> 00:32:53,346
Nên tôi đã tiến tới và nói với cậu ấy:

462
00:32:53,347 --> 00:32:58,195
“Này, tôi đang tính tới chuyện
can thiệp vào vấn đề PACER.”

463
00:32:59,865 --> 00:33:04,441
Schultz đã phát triển một chương trình
tải xuống tự động tài liệu của PACER

464
00:33:04,442 --> 00:33:06,458
từ các thư viện dùng thử.

465
00:33:06,459 --> 00:33:08,795
Swartz muốn xem qua.

466
00:33:08,796 --> 00:33:13,480
Nên tôi cho cậu ấy xem các dòng lệnh
tôi không hề biết điều gì sẽ diễn ra tiếp

467
00:33:13,481 --> 00:33:19,032
nhưng thật bất ngờ khi trong
vài tiếng đồng hồ sau đó

468
00:33:19,033 --> 00:33:24,587
cậu ấy đã ngồi trong một góc, cải thiện các
dòng lệnh của tôi và gọi thêm một cậu bạn nữa

469
00:33:24,588 --> 00:33:32,138
sống ngay gần đó tới thư viện và
kiểm thử phiên bản cậu ấy vừa cải tiến.

470
00:33:32,139 --> 00:33:38,439
Vào lúc đó, những người ở toà án nhận ra rằng có
điều gì đó đã không đi theo kế hoạch định trước.

471
00:33:38,440 --> 00:33:42,900
Dữ liệu bắt đầu được gửi
tới, gửi tới và gửi tới

472
00:33:42,901 --> 00:33:47,632
và chẳng mấy chốc họ đã tải về được 760G
tài liệu PACER, khoảng 20 triệu trang.

473
00:33:48,862 --> 00:33:52,097
Sử dụng thông tin thu được
từ các thư viện dùng thử

474
00:33:52,098 --> 00:33:57,303
Swartz đã thực hiện các tiến trình tải xuống
song song khổng lồ từ hệ thống của PACER.

475
00:33:57,304 --> 00:34:04,359
Cậu ấy đã tải xuống gần 2.7 triệu tài liệu
toà án Liên bang, khoảng gần 20 triệu trang.

476
00:34:04,360 --> 00:34:09,863
Tối có thể khẳng định rằng 20 triệu trang
có thể vượt quá mong đợi của

477
00:34:09,864 --> 00:34:14,534
dự án truy cập dữ liệu này, nhưng làm ngạc
nhiên người cầm quyền đâu có phạm pháp gì.

478
00:34:14,830 --> 00:34:19,096
Aaron và Carl quyết định nói với The New
York Time về những gì họ đã thực hiện được.

479
00:34:19,731 --> 00:34:26,500
Họ cũng bị FBI chú ý tới và nhà của bố
mẹ Swartz ở Illinois đã bị theo dõi.

480
00:34:26,639 --> 00:34:31,052
Tôi nhận được một cái tweet của mẹ cậu ấy:
“Hãy gọi điện cho tôi!!

481
00:34:31,053 --> 00:34:34,126
Tôi tự hỏi không biết có
chuyện gì xảy ra đây?

482
00:34:34,127 --> 00:34:38,981
Và thế là tôi đã liên lạc được với Aaron và
mẹ cậu ấy thì: “Ối trời ơi, FBI, FBI, FBI”.

483
00:34:40,271 --> 00:34:45,831
Một đặc vụ FBI đã lái xe trên đường
nhà tôi để xem Aaron có ở nhà không.

484
00:34:47,164 --> 00:34:51,898
Tôi vẫn còn nhớ hôm đó tôi đã thắc mắc không biết
chiếc xe này chạy trên đường nhà tôi làm gì.

485
00:34:51,899 --> 00:34:55,110
Và lại cứ đi tiến rồi lại lùi. Kỳ cục!

486
00:34:56,719 --> 00:35:04,719
Năm năm sau tôi đọc tài liệu FBI này và tôi nhận
ra: Trời ơi, đó là đặc vụ FBI, trên đường nhà tôi.

487
00:35:05,185 --> 00:35:09,009
Cậu ấy sợ hãi. Cậu ấy thực sự sỡ hãi.

488
00:35:09,959 --> 00:35:14,920
Cậu ấy còn sợ hơn sau khi
FBI gọi điện trực tiếp

489
00:35:15,280 --> 00:35:19,302
và tìm cách lừa cậu ấy đi tới một cuộc hẹn
ở quán cà phê mà không có luật sư đi cùng.

490
00:35:19,322 --> 00:35:23,664
Cậu ấy về nhà và nằm trên giường, run sợ.

491
00:35:25,511 --> 00:35:30,006
Việc tải xuống cũng đã lật tẩy nhiều tài liệu
toà án vi phạm nghiêm trọng tới quyền riêng tư.

492
00:35:30,242 --> 00:35:34,921
Và cuối cùng chính toà án đã
phải thay đổi các chính sách

493
00:35:34,922 --> 00:35:39,849
và FBI đã đóng hồ sơ mà
không khởi tố gì cả.

494
00:35:39,850 --> 00:35:42,721
Tới tận ngày hôm nay, tôi vẫn thấy
điều này thật quá sức tưởng tượng

495
00:35:42,722 --> 00:35:47,822
rằng không ai, thậm chí cả những nơi
xa xôi hẻo lánh nhất của FBI

496
00:35:47,823 --> 00:35:52,326
nghĩ rằng việc sử dụng những
đồng tiền từ thuế để điều tra

497
00:35:52,327 --> 00:35:55,490
những người phổ biến luật
ra cho công chúng là bất hợp lý.

498
00:35:55,491 --> 00:35:57,746
Làm sao mà chúng ta có thể tự gọi
mình là người sống theo pháp luật

499
00:35:58,055 --> 00:36:02,054
và nghĩ rằng thật sai trái khi

500
00:36:02,055 --> 00:36:03,814
làm cho luật pháp tới được
với tất cả mọi người?

501
00:36:03,815 --> 00:36:09,454
Aaron đã sẵn sàng mạo hiểm vì
lý tưởng mà cậu ấy đã tin vào.

502
00:36:09,455 --> 00:36:15,585
Không hài lòng với sự chênh lệch giàu nghèo, Swartz đã không chỉ
dừng lại ở công nghệ mà còn tham gia vào những hoạt động chính trị.

503
00:36:15,586 --> 00:36:21,786
Tôi đã tới Hạ nghị viện và tôi mời cậu ấy tới
thăm và tham gia cùng chúng tôi một thời gian

504
00:36:21,812 --> 00:36:25,182
để cậu ấy có thể học được
quá trình chính trị là gì.

505
00:36:25,194 --> 00:36:31,193
Cậu ấy học về một cộng động mới, những kỹ năng mới tất
cả những gì cần thiết để cậu có thể hack chính trị.

506
00:36:31,194 --> 00:36:36,505
Có vẻ như rất nực cười khi những người thợ mỏ phải đào
đào cuốc cuốc cho tới khi cơ thể họ ướt đẫm mồ hôi

507
00:36:36,506 --> 00:36:41,276
và phải luôn tự nhủ rằng nếu mình dừng lại
thì tối nay sẽ không có gì để cho vợ con ăn

508
00:36:41,306 --> 00:36:46,576
trong khi tôi mỗi ngày kiếm được càng
nhiều tiền hơn mà chỉ có ngồi xem ti vi.

509
00:36:46,648 --> 00:36:48,898
Nhưng quả thật thế giới này thật lố bịch.

510
00:36:49,025 --> 00:36:53,035
Vì thế, tôi đã đồng sáng lập một “Hội
đồng Chiến dịch Thay đổi Tiến bộ”

511
00:36:53,058 --> 00:36:58,298
và chúng tôi cố gắng quy tụ mọi người trên mạng
những người quan tâm tới chính trị tiến bộ

512
00:36:58,318 --> 00:37:00,568
và muốn đưa đất nước này tới
một hướng đi tiến bộ hơn

513
00:37:00,570 --> 00:37:03,786
và tổ chức gặp mặt, tham gia danh sách nhận email,
tham gia các chiến dịch mà chúng tôi tổ chức

514
00:37:03,787 --> 00:37:06,297
và giúp những ứng cử viên tiến bộ
trúng tuyển khắp nơi trên cả nước.

515
00:37:06,326 --> 00:37:12,656
Nhóm này đã đóng vai trò nòng cốt vào chiến
dịch đưa Elizabeth Warren vào Thượng nghị viện.

516
00:37:12,806 --> 00:37:17,896
Cậu ấy có thể đã nghĩ rằng đây là một hệ thống ngu dốt
nhưng cậu ấy đã bước vào và nói: “Tôi cần học hệ thống này

517
00:37:17,900 --> 00:37:21,480
vì nó có thể được lợi dụng như bất
cứ hệ thống xã hội nào khác.”

518
00:37:21,540 --> 00:37:25,850
Nhưng đam mê kiến thức và thư viện
của cậu ấy không hề phai mờ đi.

519
00:37:25,855 --> 00:37:31,170
Aaron bắt đầu quan tâm tới các viện nơi
phát hành các bài nghiên cứu khoa học.

520
00:37:31,520 --> 00:37:35,629
Bằng phẩm giá là sinh viên của một trường hàng đầu
của Hoa Kỳ, tôi mặc định các bạn được truy cập

521
00:37:35,630 --> 00:37:38,759
vào nhiều loại nghiên
cứu khoa học khác nhau.

522
00:37:38,760 --> 00:37:43,850
Nói chung mỗi trường đại học lớn tại Hoa Kỳ đều
đã phải trả một phí bản quyền cho các tổ chức như

523
00:37:43,851 --> 00:37:50,952
JSTOR và Thompson Isi để được truy cập vào các bài báo
khoa học và phần còn lại của thế giới không được đọc.

524
00:37:51,054 --> 00:37:57,277
Những bài báo và nghiên cứu khoa học này thực chất là
tài sản chung của toàn nhân loại được lưu trữ trên mạng

525
00:37:57,278 --> 00:38:02,278
và có thể đã được trả bởi tiền
thuế hoặc tài trợ của chính phủ

526
00:38:02,413 --> 00:38:08,639
nhưng để đọc chúng, bạn thường phải trả phí lần
nữa cho các nhà xuất bản như Reed-Elsevier.

527
00:38:08,801 --> 00:38:14,732
Những chi phí bản quyền này quan trọng tới nỗi
những sinh viên học tại Ấn Độ, thay vì tại Hoa Kỳ

528
00:38:15,128 --> 00:38:18,937
không hề có quyền truy cập này. Họ hoàn toàn bị
nhốt bên ngoài khỏi tất cả những nghiên cứu này.

529
00:38:19,253 --> 00:38:23,246
Họ đã bị gạt ra khỏi toàn bộ
di sản khoa học của chúng ta.

530
00:38:23,247 --> 00:38:27,360
Ý tôi là, nhiều trong số những bài báo khoa học
này đã được thực hiện từ Kỷ nguyên Khai Sáng

531
00:38:27,361 --> 00:38:32,466
Cứ mỗi khi có ai đó viết một bài báo khoa học, nó
đều được quét, số hoá và cho vào bộ sưu tập này.

532
00:38:32,467 --> 00:38:39,765
Đây là di sản được mang tới cho chúng ta từ công việc của những
người có đam mê với tri thức, một lịch sử huy hoàng của khoa học.

533
00:38:39,766 --> 00:38:43,166
Đây là di sản đáng thuộc về toàn nhân loại,

534
00:38:43,167 --> 00:38:48,126
nhưng thay vào đó, nó đã bị khoá lại và cho lên
mạng bởi một nhóm các tập đoàn kinh doanh tư bản

535
00:38:48,127 --> 00:38:53,044
những kẻ muốn kiếm được
tối đa lợi nhuận từ nó.

536
00:38:53,464 --> 00:38:58,768
Vậy là một nhà nghiên cứu được trả tiền bởi trường
đại học hoặc người dân công bố một bài nghiên cứu

537
00:38:58,769 --> 00:39:02,311
và ở giai đoạn cuối cùng của quá trình,
sau khi mọi công việc đã được hoàn thiện

538
00:39:02,312 --> 00:39:07,030
sau khi mọi nghiên cứu đã kết thúc - nát óc nghĩ ra ý tưởng,
thí nghiệm trong lab, phân tích, tóm lại là tất cả đã xong

539
00:39:07,031 --> 00:39:13,359
vào chính cái giai đoạn cuối cùng đó, người nghiên cứu
phải trao lại bản quyền cho các công ty nhiều tỉ đô la.

540
00:39:14,488 --> 00:39:18,237
Quá bệnh! Đây là một nền kinh tế được xây
dựng hoàn toàn trên công sức tình nguyện

541
00:39:18,238 --> 00:39:21,080
và rồi các nhà xuất bản chỉ việc ngồi ở trên cùng
và hưởng lợi nhuận từ việc bán các nghiên cứu đó.

542
00:39:21,930 --> 00:39:28,967
Nói về chuyện kiếm tiền thiếu lương tâm. Một nhà xuất
bản ở Anh Quốc đã kiếm được 3 tỉ đô la năm ngoái.

543
00:39:28,968 --> 00:39:30,484
Thật là một trò buôn bán đê tiện!

544
00:39:30,494 --> 00:39:34,320
JSTOR chỉ là một nhân vật rất
nhỏ trong câu chuyện này

545
00:39:34,321 --> 00:39:41,067
nhưng vì một vài lý do nào đó, JSTOR
đã được Aaron chọn để công kích.

546
00:39:41,068 --> 00:39:45,008
Cậu ấy đã đi tới một số hội thảo
về Truỵ cập mở và Xuất bản mở

547
00:39:45,009 --> 00:39:47,069
và tôi không biết ai là người tới từ JSTOR

548
00:39:47,070 --> 00:39:50,367
nhưng tôi đoán rằng Aaron đã hỏi

549
00:39:50,368 --> 00:39:54,605
“Để mở JSTOR mãi mãi cần
tốn bao nhiêu tiền?”

550
00:39:54,606 --> 00:39:58,224
Và họ đã trả lời rằng
khoảng 200 triệu đô la

551
00:39:58,225 --> 00:40:00,422
một con số mà Aaron cho rằng quá lố bịch.

552
00:40:01,166 --> 00:40:07,451
Đang theo học tại Harvard, cậu ấy biết những người dùng
của mạng internet rất nhanh và mở bên MIT ngay cạnh đó

553
00:40:07,452 --> 00:40:12,237
đã có được quyền truy cập vào JSTOR.
Swartz nhìn thấy ngay cơ hội.

554
00:40:12,238 --> 00:40:14,433
Bạn có được chìa khoá
để tới các cánh cửa đó

555
00:40:14,434 --> 00:40:19,694
và chỉ cần một chút phép thuật từ các dòng lệnh
bạn có thể lấy được các bài báo khoa học đó.

556
00:40:21,302 --> 00:40:23,491
Vào ngày 24 tháng 9 năm 2010

557
00:40:23,492 --> 00:40:27,300
Swartz đăng ký một chiếc
laptop ACER cậu vừa mua

558
00:40:27,301 --> 00:40:31,478
vào mạng của MIT, dưới
cái tên là Garry Host.

559
00:40:31,479 --> 00:40:36,168
Tên của người dùng được
đăng ký là “Ghost laptop”.

560
00:40:36,169 --> 00:40:38,989
Cậu ấy không hack JSTOR theo
nghĩa truyền thống về hack.

561
00:40:38,990 --> 00:40:40,942
Cơ sở dữ liệu của JSTOR
được tổ chức ngay ngắn

562
00:40:40,943 --> 00:40:44,499
cho nên rất đơn giản để có thể tải xuống
tất cả những bài báo khoa học trong JSTOR

563
00:40:44,500 --> 00:40:46,566
bởi vì tất cả chúng đều được đánh số.

564
00:40:46,567 --> 00:40:52,350
Nó đều có dạng gạch chéo gạch chéo gạch chéo…
số thứ tự bài báo 444024 và -25 và -26.

565
00:40:52,351 --> 00:40:55,783
Cậu ấy viết một đoạn lệnh bằng ngôn ngữ Python
có tên là keepgrabbing. pi (cứthếlấy.pi)

566
00:40:55,784 --> 00:40:58,606
tức là liên tục lấy các bài báo khoa học.

567
00:40:58,607 --> 00:41:02,209
Ngày hôm sau, chiếc máy tính GHost
bắt đầu tải xuống các bài báo

568
00:41:02,210 --> 00:41:08,764
nhưng ngay lập tức địa chỉ IP của chiếc GHost bị chặn.
Đối với Swartz thì nó chỉ giống như gặp ổ gà trên đường.

569
00:41:08,765 --> 00:41:13,627
Cậu ấy nhanh chóng đổi IP cho
GHost và tiếp tục tải xuống.

570
00:41:13,628 --> 00:41:18,171
JSTOR và MIT đã sử dụng một
số biện pháp để ngăn cản

571
00:41:18,172 --> 00:41:19,765
khi họ nhận ra điều gì đang xảy ra

572
00:41:19,766 --> 00:41:22,183
và khi nhiều biện pháp không có hiệu nghiệm

573
00:41:22,184 --> 00:41:27,170
JSTOR đã cắt kết nối của MIT vào
cơ sở dữ liệu của JSTOR.

574
00:41:27,171 --> 00:41:29,712
Chúng ta có một trò mèo đuổi chuột ở đây

575
00:41:29,713 --> 00:41:33,875
tìm cách để được truy cập vào
cơ sở dữ liệu của JSTOR.

576
00:41:33,876 --> 00:41:39,919
Aaron hiển nhiên là mèo vì
cậu ấy giỏi kỹ thuật hơn

577
00:41:39,920 --> 00:41:42,920
những người bên cơ sở dữ liệu của
JSTOR đang tìm cách phòng thủ.

578
00:41:42,921 --> 00:41:47,227
Cuối cùng, có một phòng máy chủ ở nhà kho
ở trong một trong số các toà nhà

579
00:41:47,228 --> 00:41:51,494
và cậu tới thẳng đó, thay vì vào mạng WiFi, và
cắm trực tiếp chiếc laptop của cậu vào mạng

580
00:41:51,495 --> 00:41:56,540
và để nó ở đó cùng với một chiếc ổ
cứng cắm ngoài để tải tài liệu xuống.

581
00:41:56,541 --> 00:42:01,812
Nhà chức trách đã tìm được chiếc
laptop của Aaron mà cậu không biết.

582
00:42:02,882 --> 00:42:05,735
Họ đã không dừng việc tải xuống lại.

583
00:42:05,736 --> 00:42:09,001
Mà thay vào đó, họ gắn một
chiếc camera theo dõi.

584
00:42:10,584 --> 00:42:14,540
Họ đã tìm thấy chiếc laptop
trong nhà kho của toà nhà MIT.

585
00:42:15,382 --> 00:42:19,758
Họ đã có thể rút nó ra. Họ đã
có thể đợi cậu ấy tới và nói

586
00:42:19,759 --> 00:42:23,763
“Này cậu kia, cậu đang làm gì
thế, dừng lại đi. Cậu là ai?”

587
00:42:23,764 --> 00:42:25,886
Họ đã có thể làm tất cả những
thứ này nhưng họ đã không.

588
00:42:25,887 --> 00:42:30,181
Điều họ muốn làm đó là ghi hình lại
để có bằng chứng nhằm khởi tố cậu ấy.

589
00:42:30,182 --> 00:42:36,477
Đó là lý do duy nhất khi
bạn ghi hình kiểu như vậy.

590
00:42:37,667 --> 00:42:42,081
Lúc đầu, người xuất hiện
trong camera theo dõi

591
00:42:42,082 --> 00:42:46,475
chỉ là một người vào cất thùng và chai lọ.

592
00:42:53,202 --> 00:42:57,033
Nhưng nhiều ngày sau nó đã
ghi hình lại được Swartz.

593
00:43:06,185 --> 00:43:10,658
Swartz thay thế ổ cứng ngoài.
Cậu ấy lấy nó ra khỏi ba lô

594
00:43:11,240 --> 00:43:14,517
ra khỏi camera khoảng 5 phút

595
00:43:15,014 --> 00:43:21,863
và rồi rời khỏi đó.

596
00:43:37,238 --> 00:43:41,775
Và rồi họ tổ chức một buổi phục kích,
khi cậu ấy đang đạp xe về nhà từ MIT

597
00:43:41,899 --> 00:43:44,554
những viên cảnh sát này
đi ra từ phía bên đường

598
00:43:44,614 --> 00:43:48,436
học chỗ nào đó khác và bắt
đầu đuổi theo cậu ấy.

599
00:43:49,199 --> 00:43:54,436
Nó kể lại rằng nó đã bị
tấn công bởi cảnh sát.

600
00:43:55,207 --> 00:43:58,381
Nó nói với tôi rằng lúc đó nó không biết
chắc cảnh sát đang vây bắt nó.

601
00:43:58,382 --> 00:44:02,796
Nó chỉ nghĩ rằng ai đó đang
muốn tấn công nó thôi.

602
00:44:02,797 --> 00:44:05,914
Nó còn nói với tôi rằng họ đã đánh nó.

603
00:44:08,395 --> 00:44:15,405
Thực sự đó là một điều kinh khủng. Ý nghĩ rằng
ai đó trong gia đình tôi bị phạm tôi hay ra toà

604
00:44:15,406 --> 00:44:18,358
là một điều rất xa lạ, khó hiểu
và tôi không biết phải làm gì.

605
00:44:18,409 --> 00:44:24,232
Và thế là họ đã thực hiện lệnh khám ở nhà của Aaron, nhà
bố mẹ cậu ở Cambridge và văn phòng của cậu ở Harvard.

606
00:44:27,972 --> 00:44:33,587
Hai ngày trước vụ bắt bớ, cuộc điều tra đã vượt
ra khỏi JSTOR và cảnh sát khu vực ở Cambridge.

607
00:44:33,964 --> 00:44:37,661
Nó đã được chuyển giao cho
Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ.

608
00:44:38,061 --> 00:44:42,531
Cơ quan mật vụ bắt đầu điều tra tôi phạm máy
tính và làm giả thẻ tín dụng vào năm 1984

609
00:44:42,807 --> 00:44:46,060
nhưng 6 tuần sau vụ tấn công 11 tháng 9
nhiệm vụ của họ đã được mở rộng thêm.

610
00:44:47,290 --> 00:44:49,363
[applause]

611
00:44:49,532 --> 00:44:56,061
Tổng thống Bush sử dụng Đạo luật Yêu Nước (The Patriot Act) để
thiết lập một mạng lưới gọi là “Đội chống tội phạm điện tử”.

612
00:44:56,791 --> 00:45:01,511
Đạo luật ngay trước mặt tôi đây giúp chúng ta đối phó với
những thực tế và nguy hiểm mới tới từ khủng bố thời hiện đại.

613
00:45:01,643 --> 00:45:06,580
Theo Cơ quan mật vụ, họ chủ yếu làm việc với
những hoạt động có tính ảnh hưởng kinh tế

614
00:45:06,841 --> 00:45:11,169
được tổ chức bởi các tổ nhóm tội
phạm hoặc có sử dụng công nghệ mới.

615
00:45:11,384 --> 00:45:15,866
Cơ quan mật vụ chuyển vụ án của Swartz
qua văn phòng Công tố Hoa Kỳ tại Boston.

616
00:45:16,246 --> 00:45:18,722
Có một gã trong văn phòng
Công tố Hoa Kỳ với chức danh:

617
00:45:19,054 --> 00:45:21,895
“Trưởng ban Lực lượng
chống Tội phạm máy tính”

618
00:45:22,179 --> 00:45:24,317
Tôi không biết ông ta có những gì

619
00:45:24,455 --> 00:45:29,477
nhưng chắc bạn bạn không thể là một “Công tố viên tội phạm vi
tính” nếu thiếu đi một tội liên quan tới vi tính để khởi tố

620
00:45:29,994 --> 00:45:35,095
thế là ông ta lấy hồ sơ vụ án và giữ lấy cho riêng mình,
không giao nó cho ai khác trong văn phòng hay bộ phận

621
00:45:35,564 --> 00:45:37,638
và đó là Steve Heymann.

622
00:45:37,806 --> 00:45:41,895
Công tố viên Heymann đã khá kín
tiếng từ sau vụ bắt Aaron Swartz

623
00:45:41,896 --> 00:45:46,792
nhưng ông ta có thể được trông thấy ở đây, trong
một số của xê-ri truyền hình “Lòng tham nước Mỹ”

624
00:45:46,793 --> 00:45:49,549
được quay trong khoảng
thời gian Aaron bị bắt.

625
00:45:49,550 --> 00:45:53,510
Ông ta đang mô tả vụ án trước đó của ông ta khởi tố
một hacker khét tiếng có tên là Alberto Gonzales

626
00:45:53,652 --> 00:45:56,899
một vụ án mà mang lại cho Heymann rất nhiều sự chú ý của
báo giới và cả những lời khen ngợi cùng thăng tiến.

627
00:45:57,273 --> 00:46:02,017
Gonzales đã ăn trộm hàng trăm
triệu thẻ tín dụng và số ATM

628
00:46:02,209 --> 00:46:04,537
một vụ trộm lớn nhất trong lịch sử.

629
00:46:04,852 --> 00:46:09,983
Trong video này, Heymann mô tả Gonzales, nói lên
quan điểm của ông ta về sự tư duy của các hacker:

630
00:46:10,263 --> 00:46:16,178
Những kẻ này bị điều khiển bởi
nhiều thứ như chúng ta thôi.

631
00:46:16,515 --> 00:46:24,515
Chúng có lòng tự cao, thích thử thách, và tất nhiên chúng
thích tiền và mọi thứ có thể mang tiền cho chúng nó.

632
00:46:25,134 --> 00:46:29,891
Một trong số những nghi phạm trong vụ án Gonzales
là một hacker trẻ tuổi có tên là Jonathan James.

633
00:46:30,254 --> 00:46:33,127
Tin rằng tội của Gonzales
có thể bị gán cho mình

634
00:46:33,420 --> 00:46:36,929
cậu đã tự tử trong quá
trình điều tra vụ án này.

635
00:46:37,139 --> 00:46:40,865
Trong một buổi họp báo sớm về quan điểm của
chính phủ trong vụ án của Aaron Swartz

636
00:46:41,115 --> 00:46:45,974
Xếp của Heymann, Công tố viên trưởng của
bang Massachusets Carmen Otiz nói rằng:

637
00:46:46,521 --> 00:46:50,115
“Ăn trộm tức là ăn trộm, cho dù bạn
dùng những dòng lệnh hay là xà beng

638
00:46:50,116 --> 00:46:53,021
và dù là lấy trộm tài liệu hay là tiền.”

639
00:46:53,731 --> 00:46:55,587
Điều này không đúng. Rõ ràng là không đúng.

640
00:46:56,037 --> 00:46:57,717
Tôi không nói rằng nó vô hại

641
00:46:58,487 --> 00:47:04,102
và tôi không nói rằng chúng ta không
nên quy tội cho việc ăn trộm thông tin

642
00:47:04,318 --> 00:47:06,693
nhưng bạn cần phải rành mạch và cụ thể hơn

643
00:47:09,063 --> 00:47:14,261
trong khi định nghĩa chính xác loại thông tin
nào thì là nguy hại và loại nào thì không.

644
00:47:14,897 --> 00:47:18,956
Tóm lại, với một cái xà beng, mỗi lần tôi
đột nhập vào một nơi nào đó bằng xà beng

645
00:47:18,957 --> 00:47:21,767
tôi phá hoại cái gì đó.
Chắc chắn là như thế.

646
00:47:21,768 --> 00:47:24,005
Nhưng khi Aaron soạn một
chương trình cho phép

647
00:47:24,206 --> 00:47:28,328
tải xuống hàng trăm lần mỗi giây
thì chẳng gây hại tới ai cả

648
00:47:28,329 --> 00:47:31,046
chẳng có tổn hại rõ ràng gì tới ai cả.

649
00:47:31,047 --> 00:47:36,148
Nếu cậu ta làm điều đó để thu thập tài liệu
để làm nghiên cứu

650
00:47:36,211 --> 00:47:38,621
thì sẽ chẳng có nguy hại gì tới bất cứ ai.

651
00:47:38,659 --> 00:47:42,924
Cậu ấy không ăn trộm. Cậu ấy cũng chẳng bán những
thứ cậu ấy lấy được hay cho không chúng đi.

652
00:47:42,925 --> 00:47:45,670
Cậu ấy chỉ đang muốn nhấn mạnh một
điều, theo quan điểm của tôi.

653
00:47:45,671 --> 00:47:48,149
Vụ bắt bớ đã tác động mạnh lên Swartz.

654
00:47:48,230 --> 00:47:49,712
Anh ấy không muốn nói về điều đó.

655
00:47:49,819 --> 00:47:51,466
Ý tôi là anh ấy rất khủng hoảng.

656
00:47:51,706 --> 00:47:56,423
Nếu bạn luôn có ý nghĩ rằng FBI đang trên đường
và có thể đỗ xe bên cạnh nhà bạn bất cứ lúc nào

657
00:47:56,424 --> 00:47:59,603
khi bạn đang đi dạo, hay đang giặt quần áo

658
00:47:59,604 --> 00:48:03,169
họ có thể lẻn vào nhà vì bạn để cửa mở

659
00:48:03,170 --> 00:48:06,544
tóm lại là nếu là tôi…tôi
cũng căng thẳng không kém

660
00:48:06,545 --> 00:48:12,727
điều này khá rõ ràng và do đó Aaron
lúc nào cũng trong tâm trạng tồi tệ.

661
00:48:18,800 --> 00:48:24,093
Anh ấy không hé lộ những thông tin nhạy cảm về nơi
ăn chốn ở của anh ấy trong khoảng thời gian này

662
00:48:24,111 --> 00:48:28,345
bởi vì anh ấy rất sợ rằng FBI chỉ
đang chờ để bắt anh ấy thôi.

663
00:48:31,445 --> 00:48:35,452
Đó là thời điểm tiền lệ hết sức nhạy cảm
về các phong trào xã hội và chính trị.

664
00:48:35,702 --> 00:48:41,811
Tạp chí Time sau đó đã vinh danh Người
của năm 2011 là “Người biểu tình”.

665
00:48:42,348 --> 00:48:46,925
Có rất nhiều điểm nóng về các
hoạt động hacker diễn ra.

666
00:48:49,056 --> 00:48:53,442
WikiLeaks đã tiết lộ nhiều
thông tin ngoại giao nhạy cảm

667
00:48:53,907 --> 00:48:56,491
Manning (nhân viên phân tích
tình báo) đã bị bắt vào lúc đó

668
00:48:56,526 --> 00:48:59,933
tuy rằng không rõ có phải anh ta là
người tiết lộ thông tin hay không.

669
00:49:00,586 --> 00:49:04,800
Anonymous - một nhóm biểu tình có

670
00:49:04,801 --> 00:49:07,129
hacker cao thủ

671
00:49:07,834 --> 00:49:11,357
đã có nhiều hành động gây
đau đầu nhà chức trách.

672
00:49:11,745 --> 00:49:14,106
Nếu bạn so sánh những điều
này với điều Swartz làm

673
00:49:14,107 --> 00:49:17,902
thì vụ này chỉ nên để MIT và
JSTOR giải quyết với nhau thôi

674
00:49:18,596 --> 00:49:22,048
giữa cá nhân với cá nhân
và công ty với công ty.

675
00:49:22,395 --> 00:49:27,657
Lẽ ra nó không đáng để hệ
thống tội phạm chú ý tới.

676
00:49:28,425 --> 00:49:31,870
Nó đơn giản không thuộc vào trong đó.

677
00:49:36,645 --> 00:49:39,720
Trước khi khởi tố, Swartz đã được đề nghị
một thoả thuận

678
00:49:40,151 --> 00:49:43,229
rằng cậu chỉ phải ngồi tù ba tháng,
trong trại phục hồi nhân phẩm

679
00:49:43,230 --> 00:49:45,535
và một năm quản thúc tại nhà

680
00:49:45,599 --> 00:49:48,006
tất nhiên là phải rời xa máy vi tính.

681
00:49:48,170 --> 00:49:52,460
Với điều kiện là Swartz
phải thừa nhận tội danh.

682
00:49:52,806 --> 00:49:56,789
Chúng tôi rơi vào thế không biết cụ thể

683
00:49:57,075 --> 00:49:58,793
chính phủ có những gì mà muốn gì

684
00:49:58,974 --> 00:50:01,821
và chúng tôi phải đưa ra
quyết định rất quan trọng

685
00:50:01,976 --> 00:50:05,464
khi mà luật sư thì thúc bạn đồng ý

686
00:50:05,746 --> 00:50:09,732
chính phủ thì đưa ra yêu
cầu không thoả thuận

687
00:50:10,041 --> 00:50:13,360
và bạn được bảo rằng khả năng
thắng của bạn là rất nhỏ

688
00:50:13,617 --> 00:50:18,563
nên cho dù bạn có phạm tội hay không
thì bạn tốt hơn hết là nhận tội.

689
00:50:18,908 --> 00:50:20,940
Boston có riêng một Ban
chống tội phạm vi tính

690
00:50:21,315 --> 00:50:25,208
rất nhiều luật sư, có khi
nhiều hơn mức cần thiết.

691
00:50:25,999 --> 00:50:30,664
Tóm lại, bạn có thể hình dung là ở đây
có rất nhiều vụ án rất rất khó khởi tố

692
00:50:30,737 --> 00:50:32,897
bởi vì chúng ta có tội phạm từ Nga này

693
00:50:33,261 --> 00:50:35,997
rồi một số người bên trong các tập đoàn

694
00:50:36,254 --> 00:50:40,027
họ sẵn sàng thuê những luật sư với giá
500 hoặc 700 đô la mỗi giờ

695
00:50:40,028 --> 00:50:43,856
để chống lại bạn, và chúng ta
lại có một vụ án của một cậu bé

696
00:50:44,156 --> 00:50:48,022
mà khá dễ dàng chứng minh
rằng cậu đã làm điều gì đó

697
00:50:48,049 --> 00:50:52,731
và nhất là khi cậu đã tự gây rối với FBI

698
00:50:52,837 --> 00:50:56,550
cho nên tại sao lại không cho cậu bé này
nếm mùi lợi hại càng nhiều càng tốt?

699
00:50:56,551 --> 00:50:59,713
Nó sẽ giúp một công tố viên như bạn.
Nó giúp cả nền Cộng hoà

700
00:50:59,714 --> 00:51:02,242
vì bạn đang đấu tranh chống
lại mấy cái kiểu khủng bố.

701
00:51:02,631 --> 00:51:03,995
Tôi đã rất sợ hãi.

702
00:51:03,996 --> 00:51:06,052
Tôi sợ bị tịch thu máy vi tính.

703
00:51:06,053 --> 00:51:10,228
Tôi rất sợ bị đi tù vì máy
tính của tôi bị tịch thu.

704
00:51:10,338 --> 00:51:15,293
Tôi có tài liệu tối mật từ nguồn của tôi từ
công việc trước tôi làm

705
00:51:15,470 --> 00:51:20,517
và đó là, ưu tiên của tôi là giữ
nguồn tin của tôi được an toàn.

706
00:51:20,677 --> 00:51:25,220
Tôi rất sợ vì lỡ có
chuyện gì xảy ra với Ada.

707
00:51:25,400 --> 00:51:27,764
Aaron họ đã đưa ra cho cậu ấy một đề nghị

708
00:51:28,136 --> 00:51:32,853
và nếu tôi đồng ý thì cậu ấy sẽ làm theo

709
00:51:33,180 --> 00:51:37,456
và tôi đã thực sự rất gần tới
điểm nói “Hãy đồng ý đề nghị đó”.

710
00:51:37,673 --> 00:51:42,595
Cậu ấy đã nuôi dưỡng một niềm
đam mê chính trị rất nghiêm túc

711
00:51:42,731 --> 00:51:45,622
trong thời điểm, bạn biết đó

712
00:51:45,651 --> 00:51:51,218
khi cậu ấy kết thúc công việc khởi nghiệp

713
00:51:51,406 --> 00:51:56,448
và bắt đầu một cuộc sống mới,
cuộc sống của hoạt động chính trị

714
00:51:57,077 --> 00:52:03,834
và cậu ấy không có niềm tin rằng cậu ấy có thể
tiếp tục cuộc sống của cậu như một kẻ tội phạm

715
00:52:04,180 --> 00:52:07,385
Bạn biết đó, cậu ấy nói với tôi rằng,
khi chúng tôi bước ngang qua Nhà Trắng:

716
00:52:07,386 --> 00:52:12,379
“Họ không cho tội phạm làm việc ở đây.”

717
00:52:17,801 --> 00:52:22,031
Và cậu ấy thực sự muốn
điều đó trong cuộc đời.

718
00:52:22,387 --> 00:52:25,440
Nó chưa hề giết ai. Nó
cũng chưa hề làm ai đau.

719
00:52:25,784 --> 00:52:28,298
Nó chưa hề ăn trộm tiền.

720
00:52:28,489 --> 00:52:32,573
Nó chưa hề làm điều gì
trông có vẻ như tội phạm

721
00:52:34,793 --> 00:52:39,327
và hiển nhiên chẳng có việc gì
nó phải bị dán cái nhãn tội phạm

722
00:52:39,357 --> 00:52:42,892
và lấy đi quyền được bầu
cử của nó ở nhiều Bang

723
00:52:43,363 --> 00:52:45,806
vì làm những việc mà nó đã làm.
Không thể chấp nhận được!

724
00:52:45,807 --> 00:52:50,099
Sẽ có lý hơn nếu nó chỉ phải
chịu một khoản tiền phạt lớn

725
00:52:50,100 --> 00:52:54,466
hoặc bị buộc không được quay lại MIT nữa.

726
00:52:54,467 --> 00:52:59,454
Nhưng trở thành một tội phạm?
Đối mặt với án tù?

727
00:53:01,516 --> 00:53:04,063
Swartz đã không nhận tội để được giảm án.

728
00:53:04,342 --> 00:53:07,188
Nên Heymann đã rất bực
tức và càng điên tiết.

729
00:53:07,523 --> 00:53:12,457
Heymann tiếp tục gây áp lực
lên chúng tôi bằng mọi cách

730
00:53:13,040 --> 00:53:15,667
Thậm chí với những chứng cứ
chiếm đoạt từ chiếc máy tính

731
00:53:15,988 --> 00:53:18,389
Acer và USB của Aaron

732
00:53:18,760 --> 00:53:21,503
Ủy viên công tố cần bằng
chứng về động cơ của anh ấy

733
00:53:21,913 --> 00:53:24,847
Tại sao Aaron Swartz lại
tải những bài báo từ JSTOR

734
00:53:25,199 --> 00:53:28,380
và anh ta dự định dùng chúng vào việc gì?

735
00:53:29,284 --> 00:53:32,167
Chính phủ tin rằng Aaron dự dịnh
sẽ công bố những bài báo đó

736
00:53:32,709 --> 00:53:36,073
Chúng ta không biết mục đích
chính xác của cậu ấy là gì

737
00:53:36,310 --> 00:53:43,068
Bởi vì trong quá khứ Aaron cũng đã từng làm nhiều dự án
phải phân tích một cơ sở dữ liệu khổng lồ các bài báo

738
00:53:43,314 --> 00:53:45,443
để học hỏi những điều thú vị từ chúng.

739
00:53:45,746 --> 00:53:48,101
Chứng cứ tốt nhất đó là
khi cậu ấy ở Stanford

740
00:53:48,353 --> 00:53:53,037
Aaron cũng đã tải xuống toàn bộ cơ
sở dữ liệu tư pháp của Westlaw.

741
00:53:53,407 --> 00:53:55,948
Trong một dự án với sinh
viên luật trường Stanford

742
00:53:56,115 --> 00:53:58,445
Swartz đã tải xuống cơ sở
dữ liệu tư pháp của Westlaw

743
00:53:58,676 --> 00:54:02,821
Cậu ấy đã làm hé lộ những mối liên hệ kỳ lạ giữa
những người tài trợ tiền nghiên cứu về luật

744
00:54:02,822 --> 00:54:04,534
và những kết quả có lợi cho họ.

745
00:54:04,764 --> 00:54:08,096
Cậu ấy đã làm phép phân tích tuyệt vời này
về các công ty tư bản

746
00:54:08,097 --> 00:54:11,697
chuyên cấp tiền cho các giáo sư luật để
viết những bài báo review về luật

747
00:54:11,698 --> 00:54:15,517
mà sẽ có lợi về sau này, như
Exxon trong sự cố tràn dầu.

748
00:54:15,637 --> 00:54:19,391
Đây là một hệ thống hủ bại, anh
biết đấy, nghiên cứu hư danh.

749
00:54:19,441 --> 00:54:22,694
Swartz chưa bao giờ công bố những
tài liệu tư pháp của Westlaw.

750
00:54:23,046 --> 00:54:25,726
Về lý thuyết, cậu ấy có thể làm như
vậy với cơ sở dữ liệu của JSTOR

751
00:54:25,955 --> 00:54:27,679
Nếu thế thì mọi chuyện hoàn toàn ổn.

752
00:54:27,916 --> 00:54:33,521
Mặt khác, nếu cậu ấy có ý định tạo nên
một dịch vụ cạnh tranh với JSTOR

753
00:54:33,600 --> 00:54:35,887
kiểu như xây dựng thứ của
riêng mình, bạn biết đấy,

754
00:54:36,075 --> 00:54:39,339
truy cập vào Harvard Law Review và
bạn biết đấy, thu tiền cho việc đó

755
00:54:39,340 --> 00:54:42,631
thì đúng là việc đó trông
giống một hành vi phạm pháp

756
00:54:42,632 --> 00:54:45,043
bởi vì anh có ý định kiếm
tiền từ những dữ liệu này

757
00:54:45,044 --> 00:54:48,336
nhưng thật là điên rồ khi tưởng tượng rằng
đó là những việc cậu ấy sẽ làm.

758
00:54:48,830 --> 00:54:54,196
Nhưng lại còn khả năng ở giữa đó là: sẽ thế nào nếu cậu ấy
đem tặng hết tài liệu này cho các quốc gia đang phát triển?

759
00:54:54,356 --> 00:54:57,194
Tóm lại điều cậu ấy định làm có tính chất
quyết định tới hình ảnh của cậu ấy

760
00:54:57,195 --> 00:55:00,727
trong mắt của luật pháp.
Chính phủ đã khởi tố cậu

761
00:55:00,728 --> 00:55:03,666
như đây là một hành vi phi
pháp mang tính thương mại

762
00:55:03,910 --> 00:55:06,853
giống việc ăn cắp thông tin trong thẻ tín dụng
đây chính là kiểu tội họ đang gán cho cậu ấy.

763
00:55:07,001 --> 00:55:10,383
Tôi không biết cậu ấy định làm gì với
khối cơ sở dữ liệu đó

764
00:55:10,602 --> 00:55:13,845
Nhưng tôi nghe từ một người
bạn của cậu kể lại rằng

765
00:55:14,014 --> 00:55:18,615
Aaron định phân tích số dữ liệu này để tìm bằng chứng về
việc tài trợ nghiên cứu thay đổi khí hậu của các tập đoàn

766
00:55:18,736 --> 00:55:24,212
và dẫn tới kết quả sai lệch, có lợi cho họ
và tôi hoàn toàn tin vào lời kể lại này.

767
00:55:25,322 --> 00:55:28,638
Tôi được bảo rằng Steve
muốn nói chuyện với tôi

768
00:55:29,052 --> 00:55:32,968
và tôi nghĩ đây có thể là một
lối thoát khỏi chuyện này

769
00:55:33,442 --> 00:55:35,138
chỉ cần thoát khỏi hoàn cảnh này

770
00:55:35,508 --> 00:55:38,197
và tôi không muốn sống trong nỗi sợ rằng
chiếc máy tính của mình sẽ bị tịch thu.

771
00:55:38,579 --> 00:55:42,888
Tôi không muốn sống trong
nỗi sợ sẽ phải ngồi tù

772
00:55:42,889 --> 00:55:46,661
nếu họ ép buộc tôi phải giải
mã thông tin trong máy tính.

773
00:55:47,146 --> 00:55:50,546
Khi họ tới gặp tôi và nói
"Steve muốn nói chuyện với cô”

774
00:55:50,725 --> 00:55:52,856
điều đó nghe có vẻ hợp lý.

775
00:55:53,209 --> 00:55:57,649
Họ đã đề nghị Norton một ưu ái
có tên là “Nữ hoàng trong 1 ngày”

776
00:55:57,796 --> 00:56:00,822
Nó cho phép Ủy viên công tố đưa ra những
câu hỏi về vụ án của Aaron.

777
00:56:01,131 --> 00:56:03,854
Norton sẽ được miễn trừ khỏi bị điều tra

778
00:56:04,137 --> 00:56:06,564
cho bất cứ thông tin nào
cô tiết lộ trong cuộc gặp.

779
00:56:06,787 --> 00:56:09,700
Tôi không thích điều này. Tôi đã lặp
đi lặp lại với luật sư của tôi rằng

780
00:56:09,923 --> 00:56:13,972
tôi không thích... việc này thật ám muội.
Tôi không muốn được miễn án

781
00:56:14,211 --> 00:56:16,325
Tôi không cần điều đó, tôi
chả làm bất cứ chuyện gì

782
00:56:16,566 --> 00:56:19,008
Nhưng họ vẫn khăng khăng tin rằng có gì đó

783
00:56:19,172 --> 00:56:21,972
họ không muốn tôi đối mặt với Ủy viên
công tố mà không có quyền miễn án

784
00:56:22,144 --> 00:56:24,821
Nhưng để rõ ràng hơn, đây là lời đề nghị
“Nữ hoàng trong một ngày”, một bức thư mời.

785
00:56:24,822 --> 00:56:26,484
Đúng thế, một bức thư đề nghị.

786
00:56:26,485 --> 00:56:30,350
Về cơ bản cô được bảo vệ khỏi việc điều tra
khi cô cung cấp thông tin

787
00:56:30,432 --> 00:56:35,713
Đó không hẳn là việc cung cấp thông tin.
Như tôi biết thì đó là

788
00:56:35,944 --> 00:56:38,298
chỉ là việc có một cuộc nói chuyện,
một cuộc phỏng vấn với họ.

789
00:56:38,329 --> 00:56:40,979
- Và họ hỏi cô một số câu hỏi
- Họ đã hỏi tôi một số câu hỏi.

790
00:56:41,030 --> 00:56:43,042
- Và họ có thể hỏi bất cứ câu nào họ muốn...
- Đúng thế.

791
00:56:43,043 --> 00:56:45,565
- Và bất cứ thứ gì họ biết được được...
- Tôi thực sự...

792
00:56:45,737 --> 00:56:49,983
- Thì họ không thể khởi tố cô được.
- Đúng, và tôi lặp đi lặp lại không cần gì cả.

793
00:56:50,384 --> 00:56:53,448
Tôi liên tục-liên tục cố gắng
từ chối là thư đề nghị đó.

794
00:56:53,837 --> 00:56:56,640
Tôi bị ốm. Tôi bị chính những
luật sư của tôi gây áp lực.

795
00:56:56,864 --> 00:56:59,723
Và tôi cảm thấy bối rối.
Tôi cảm thấy mình không còn đủ tỉnh táo.

796
00:57:02,582 --> 00:57:05,442
Tôi bị trầm cảm, và sợ hãi. Tôi thực sự
không hiểu tình huống mà mình đang rơi vào.

797
00:57:05,855 --> 00:57:08,960
Tôi không biết lý do gì
mình rơi vào tình cảnh này.

798
00:57:09,329 --> 00:57:13,192
Tôi chưa từng làm điều gì ngỗ
ngược, sai trái thì còn xa.

799
00:57:13,496 --> 00:57:15,365
Chúng tôi cảm thấy như bị phát điên

800
00:57:15,719 --> 00:57:19,280
Aaron hiển nhiên cảm thấy rất quẫn trí. Chúng
tôi cảm thấy vô cùng quẫn trí về việc này.

801
00:57:19,361 --> 00:57:21,203
Luật sư của Aaron cũng cảm thấy như vậy.

802
00:57:21,414 --> 00:57:23,584
Chúng tôi đã cố thay đổi luật sư cho Quinn

803
00:57:23,997 --> 00:57:28,303
Tôi không quen ngồi trong những căn phòng có
nhiều người đàn ông cao lớn và vũ trang tận răng

804
00:57:28,304 --> 00:57:33,214
và luôn phán rằng tôi đang nói dối
rằng bạn đã làm điều gì đó xấu.

805
00:57:33,566 --> 00:57:36,871
Tôi nói với họ rằng việc mà
họ đang cố gắng khởi tố

806
00:57:37,177 --> 00:57:39,730
không phải là một tội.

807
00:57:40,763 --> 00:57:43,499
Tôi bảo họ rằng họ đang đứng
sai phía của câu chuyện.

808
00:57:43,714 --> 00:57:47,262
Tôi sử dụng cụm đó. Tôi nói “Các anh
đang đứng trên lề trái của câu chuyện.”

809
00:57:47,352 --> 00:57:52,297
Và họ trông chán nản. Họ thậm chí còn không
có vẻ tức giận. Họ chỉ trông chán ngán

810
00:57:52,460 --> 00:57:57,609
Và đó là lúc tôi nhận ra chúng tôi
không hề có một cuộc trò chuyện.

811
00:57:57,610 --> 00:58:02,139
Ý tôi là, tôi nói với họ rất nhiều thứ về tại sao
người ta lại tải xuống những bài báo chuyên môn đó

812
00:58:02,140 --> 00:58:05,972
và cuối cùng, tôi chả nhớ có gì nữa

813
00:58:05,973 --> 00:58:12,258
Tôi đã nhắc tới việc cậu ấy tạo ra blog này
“Tuyên ngôn truy cập mở Guerilla".

814
00:58:12,749 --> 00:58:16,130
Đây là “Tuyên ngôn truy cập mở Guerrilla"

815
00:58:16,496 --> 00:58:20,032
Hình như được viết vào
tháng 7 năm 2008 tại Ý.

816
00:58:20,673 --> 00:58:25,073
"Thông tin là sức mạnh. Nhưng như tất cả những loại sức
mạnh khác, có những người cố giữ chúng cho riêng mình."

817
00:58:25,276 --> 00:58:30,148
"Toàn bộ di sản về khoa học và văn hóa của thế giới được
ghi lại qua nhiều thế kỷ và xuất bản qua sách và báo

818
00:58:30,149 --> 00:58:33,634
đang được số hóa ngày càng nhiều và chúng
đã rơi vào tay những tập đoàn tư nhân."

819
00:58:34,407 --> 00:58:38,320
"Trong khi đó, những người bị chặn khỏi nguồn
tri thức nhân loại này không hề ngồi yên.”

820
00:58:38,408 --> 00:58:41,086
Đã có những người lẩn qua những cái cống
và trèo qua những hàng rào

821
00:58:41,087 --> 00:58:44,633
để giải phóng thông tin đang nằm trong tay những
nhà xuất bản và chia sẻ chúng với bạn bè mình."

822
00:58:44,814 --> 00:58:47,814
"Nhưng tất cả những hành động này đều
làm trong bóng tối, một cách lén lút."

823
00:58:48,088 --> 00:58:51,252
“Nó bị gọi với cái tên là ăn trộm hoặc ăn
cướp cứ như thể chia sẻ kho tàng tri thức là

824
00:58:51,253 --> 00:58:54,661
giống như với việc cướp một chiếc tàu
và giết hết thủy thủ đoàn.

825
00:58:54,931 --> 00:58:57,449
Nhưng chia sẻ thì không trái đạo đức -
đó là một sự hối thúc của đạo đức.

826
00:58:57,666 --> 00:59:01,248
Chỉ có những kẻ mờ mắt vì lòng tham mới
từ chối chia sẻ cho bạn mình một bản sao.

827
00:59:01,719 --> 00:59:04,356
Không có sự công bằng trong những
điều luật bất công kia

828
00:59:04,717 --> 00:59:08,413
Đã đến lúc đưa mọi việc ra ánh sáng và trong
một truyền thống vĩ đại của sự bất tuân dân sự

829
00:59:08,639 --> 00:59:12,039
tuyên bố thái độ đối lập của chúng ta với
những kẻ tư bản trộm cướp văn hoá đại chúng.

830
00:59:12,645 --> 00:59:18,571
Manifesto được cho là soạn thảo bởi 4 người
và cũng được chỉnh sửa bởi Norton.

831
00:59:18,572 --> 00:59:21,603
Nhưng chính Swartz là người ký tên vào

832
00:59:21,964 --> 00:59:28,395
Khi mọi chuyện xong xuôi, tôi ngay lập tức chạy tới
Aaron và kể với cậu ấy mọi chuyện tôi nhớ được

833
00:59:29,104 --> 00:59:32,411
Và cậu ấy trở nên rất tức giận.

834
00:59:34,502 --> 00:59:37,669
Mọi chuyện tôi đã làm lẽ ra không
gây ra hậu quả như thế.

835
00:59:40,078 --> 00:59:45,366
Tôi thực sự chưa làm điều gì sai
nhưng mọi chuyện đã không đi đúng hướng.

836
00:59:47,257 --> 00:59:49,639
Nhưng tôi đã không bao giờ...

837
00:59:57,302 --> 01:00:00,162
Tôi vẫn còn đang ấm ức.

838
01:00:00,789 --> 01:00:06,609
Tôi vẫn ấm ức vì mình đã cố gắng hết sức để
thuyết phục họ làm điều đúng đắn

839
01:00:06,610 --> 01:00:09,324
vậy mà họ lại dùng mọi thứ
họ có để chống lại mình.

840
01:00:09,325 --> 01:00:13,591
Và họ sẽ làm mình tổn thương
bằng mọi cách có thể.

841
01:00:15,210 --> 01:00:19,297
Trong khoảnh khắc đó, tôi hối hận
rằng tôi đã nói ra những điều đó.

842
01:00:19,991 --> 01:00:23,495
Nhưng tôi còn hối hận nhiều hơn khi
chúng ta đã để mặc chuyện này tồn tại.

843
01:00:23,641 --> 01:00:25,947
Rằng chúng ta chấp nhận thực tại.

844
01:00:26,175 --> 01:00:28,011
Rằng chúng ta chấp nhận hệ thống công lý

845
01:00:28,012 --> 01:00:32,080
một hệ thống cố gắng bẫy mọi người rơi vào những
cái hố vô hình nhằm hủy hoại cuộc sống chúng ta.

846
01:00:33,080 --> 01:00:35,280
Nên đúng thế, tôi ước rằng
mình chưa từng nói điều này.

847
01:00:35,585 --> 01:00:40,812
Nhưng tôi cảm thấy bực hơn rất nhiều
vì trạng thái của tôi ở hiện tại.

848
01:00:42,891 --> 01:00:47,505
Cái trạng thái mà tất cả
chúng ta cho là bình thường.

849
01:00:48,358 --> 01:00:52,187
Họ sử dụng mọi phương
thức mà họ có thể nghĩ ra

850
01:00:52,542 --> 01:00:56,973
để cô ấy cung cấp những thông
tin không có lợi cho Aaron

851
01:00:57,257 --> 01:01:00,169
và thuận lợi cho việc khởi tố

852
01:01:00,584 --> 01:01:07,240
nhưng tôi không nghĩ cô ấy có những
thông tin có ích cho chính phủ.

853
01:01:08,259 --> 01:01:12,051
Hàng tháng qua đi, bạn bè và gia đình Swartz
phải đợi chờ một bản cáo trạng bất thình lình.

854
01:01:12,572 --> 01:01:17,141
Trong lúc đó, Swartz đã trở thành một chuyên gia về
hàng chuỗi những vấn đề liên quan đến mạng internet.

855
01:01:17,142 --> 01:01:19,825
[Phỏng vấn viên RT]...một câu hỏi cho anh: Anh
có nghĩ rằng mạng internet là một thứ gì đó

856
01:01:19,826 --> 01:01:25,166
nên được công nhận như một quyền con người và
chính phủ không thể tước đoạt khỏi chúng ta?

857
01:01:25,436 --> 01:01:30,454
Đúng thế, hiển nhiên là như vậy, ý tôi là quan điểm về
an ninh quốc gia chỉ là một cái cớ để chặn mạng internet

858
01:01:30,576 --> 01:01:34,016
đây chính là những cái chúng ta thường nghe
tại Ai cập, Syria và những quốc gia tương tự

859
01:01:34,017 --> 01:01:38,679
và, đúng, điều đó đúng, những website như Wikileaks
đang ngày càng phơi bày những điều đáng xấu hổ

860
01:01:38,728 --> 01:01:42,552
về những việc mà chính phủ Mỹ làm, và tiếp
theo là người dân sẽ tổ chức biểu tình

861
01:01:42,553 --> 01:01:45,660
và cố gắng thay đổi chính quyền của họ.
Cô biết đấy, đây là điều đúng đắn

862
01:01:45,661 --> 01:01:50,290
đó là những gì mà Tu chánh án Thứ nhất về
việc tự do biểu hiện, tự do liên kết nói tới

863
01:01:50,308 --> 01:01:55,134
vì thế việc đóng cửa những web đó chỉ đi ngược
lại những nguyên tắc rất cơ bản của Hoa Kỳ.

864
01:01:55,238 --> 01:01:58,133
The Founding Fathers của chúng ta sẽ
hiểu rõ thế nào là một Nguyên tắc.

865
01:01:58,200 --> 01:02:00,127
Nếu internet có mặt vào cái thời xa xưa ấy

866
01:02:00,128 --> 01:02:03,265
họ sẽ không cố đưa chúng ta quay lại thời thư tay
mà sẽ cổ suý nhiều hơn nữa các nhà cung cấp mạng.

867
01:02:03,350 --> 01:02:05,901
[Phỏng vấn viên RT]Điều
này khá là thú vị...

868
01:02:05,965 --> 01:02:10,566
Swartz gặp nhà hoạt động xã hội Taren
Stinebrickner-Kauffman và cả hai bắt đầu hẹn hò.

869
01:02:10,676 --> 01:02:12,599
[Aaron]Chúng ta cần một làn sóng
biểu tình trên toàn thế giới.

870
01:02:12,648 --> 01:02:15,165
[Taren] Nếu không có những làn sóng biểu
tình như vậy sẽ chẳng có thay đổi nào.

871
01:02:15,290 --> 01:02:18,541
Cô biết đấy, bốn người trong thành phố này
có thể tạo ra một làn sóng như thế.

872
01:02:18,701 --> 01:02:21,952
Anh biết đấy, chúng ta cần
một lá đơn kiến nghị.

873
01:02:22,350 --> 01:02:25,808
Không quá cụ thể, cậu ta chỉ cảnh báo với cô
ấy rằng cậu đang dính lứu tới một số chuyện

874
01:02:25,809 --> 01:02:27,608
mà cậu gọi là 'Chuyện xấu'.

875
01:02:27,903 --> 01:02:33,039
Và thế là tôi tưởng tượng đủ thứ điên rồ, như việc anh ấy đang
có quan hệ với Elizabeth Warren hay những chuyện tương tự.

876
01:02:33,089 --> 01:02:37,890
Tôi đoán là cả Hillary Clinton
và Elizabeth Warren, nhưng...

877
01:02:38,284 --> 01:02:41,410
Thế là khoảng vào cuối
tháng 7, Aaron gọi cho tôi

878
01:02:41,814 --> 01:02:47,432
và khi nghe máy, anh ấy nói rằng, “Chuyện xấu
ấy có thể xuất hiện trên bản tin vào ngày mai.

879
01:02:47,433 --> 01:02:49,830
Em có muốn anh nói ra ngay bây giờ không
hay em muốn đọc nó trên bản tin?"

880
01:02:49,831 --> 01:02:52,453
Và tôi đáp, "Em muốn anh kể cho em nghe.”

881
01:02:53,433 --> 01:02:58,472
Aaron nói, "Anh đã bị bắt…

882
01:02:58,490 --> 01:03:03,419
vì đã tải xuống rất nhiều những bài báo chuyên môn
và họ muốn lấy anh ra như một ví dụ để làm gương."

883
01:03:04,329 --> 01:03:11,163
Và tôi đáp lại, "Thật sao? Đây chính là
chuyện lớn đó ấy hả? Chả có gì to tát cả."

884
01:03:11,225 --> 01:03:17,283
Vào 14 tháng 7 năm 2011, Ủy viên công tố
liên bang buộc tội Swartz vì 4 tội danh.

885
01:03:17,482 --> 01:03:24,174
Anh ấy bị buộc tội cùng ngày với hai
người Anh ở vùng Lulzsec đã bị bắt

886
01:03:24,634 --> 01:03:30,135
và một vài những hacker thực thụ. Và Aaron
chỉ là một người trông giống một hacker

887
01:03:30,354 --> 01:03:34,917
chỉ đủ để cho họ, anh biết đấy,
treo đầu anh ấy lên làm gương.

888
01:03:35,022 --> 01:03:37,882
Aaron đầu hàng, và họ đã bắt nó.

889
01:03:38,248 --> 01:03:41,990
Rồi họ lột hết quần áo nó ra để khám

890
01:03:42,548 --> 01:03:48,243
lấy đi đến cả dây giày, thắt lưng
rồi giam nó vào một phòng riêng biệt.

891
01:03:50,475 --> 01:03:54,247
Tòa án Massachusett tuyên bố

892
01:03:54,589 --> 01:03:57,832
"Swartz đối mặt với mức
án lên đến 35 năm tù

893
01:03:58,053 --> 01:04:00,940
sau đó bị giám sát thêm 3 năm

894
01:04:01,139 --> 01:04:05,002
và phải đóng một khoản phạt
lên đến một triệu đô."

895
01:04:06,786 --> 01:04:09,370
Cậu ấy được bảo lãnh
bằng một trăm nghìn đô.

896
01:04:09,420 --> 01:04:12,330
Cùng ngày, bên nguyên
chính trong vụ này, JSTOR

897
01:04:12,738 --> 01:04:17,769
đã chính thứ huỷ mọi cáo buộc chống lại
Swartz và từ chối theo đuổi vụ kiện.

898
01:04:18,139 --> 01:04:21,574
JSTOR - họ không phải bạn của chúng tôi họ
không tỏ ra giúp đỡ hay thân thiện với bọn tôi

899
01:04:21,575 --> 01:04:25,595
nhưng họ cũng đã thể hiện rằng "Bọn
tôi không liên quan đến việc này."

900
01:04:25,675 --> 01:04:30,490
JSTOR, và công ty mẹ của họ, ITHAKA cũng từ
chối yêu cầu xuất hiện trong bộ phim này.

901
01:04:30,868 --> 01:04:33,524
Nhưng vào lúc đó, họ đưa ra tuyên bố rằng

902
01:04:33,718 --> 01:04:37,696
“Việc khởi tố hay không là do
chính phủ, không phải JSTOR."

903
01:04:38,497 --> 01:04:42,688
Và thế nên chúng tôi tin rằng
vụ việc sẽ sớm kết thúc.

904
01:04:43,189 --> 01:04:48,230
Rằng chúng tôi có thể khiến Steve Heymann từ bỏ
vụ này, hoặc thoả thuận một cách có tình có lý.

905
01:04:48,654 --> 01:04:50,762
Nhưng chính phủ đã từ chối.

906
01:04:51,149 --> 01:04:52,856
Vì sao?

907
01:04:55,808 --> 01:04:58,055
Tôi nghĩ vì họ muốn lấy Aaron làm gương

908
01:04:58,369 --> 01:05:01,337
và họ nói rằng họ muốn

909
01:05:01,538 --> 01:05:05,644
tiếp tục bước kết tội và ngồi tù.

910
01:05:05,849 --> 01:05:13,254
Họ muốn sử dụng vụ này như một vụ để
răn đe. Họ nói với chúng tôi như vậy.

911
01:05:13,255 --> 01:05:15,199
[Phỏng vấn viên]- Họ nói với
ông như vậy sao? - Phải.

912
01:05:15,320 --> 01:05:17,177
- Đây sẽ là một ví dụ răn đe sao?
- Phải.

913
01:05:17,263 --> 01:05:19,730
- Cậu ấy sẽ bị đưa ra làm gương?
- Phải.

914
01:05:20,145 --> 01:05:21,857
Steve Heymann nói vậy

915
01:05:22,170 --> 01:05:26,477
Răn đe ai? Ngoài kia có mấy người
hack vào hệ thống của JSTOR

916
01:05:26,679 --> 01:05:30,167
và tải báo xuống để tạo nên một lời tuyên bố mang tính
chính trị? Ý tôi là, chính phủ đang muốn răn đe ai?

917
01:05:30,374 --> 01:05:34,551
Sẽ dễ hiểu bộ máy của Obama hơn

918
01:05:34,597 --> 01:05:37,520
khi với mục đích răn đe

919
01:05:37,771 --> 01:05:40,756
nếu bộ máy này

920
01:05:40,845 --> 01:05:43,601
khởi tố tội ác kinh tế lớn nhất

921
01:05:43,645 --> 01:05:45,526
mà đất nước này chứng kiến
trong một trăm năm qua.

922
01:05:45,527 --> 01:05:49,630
Những tội dẫn đến khủng
hoảng kinh tế tại Phố Wall.

923
01:05:50,101 --> 01:05:52,140
Khi anh bắt đầu triển khai

924
01:05:52,452 --> 01:05:56,329
cái ý tưởng về sự răn đe

925
01:05:56,513 --> 01:05:58,254
anh chỉ chọn lựa vụ án

926
01:05:58,455 --> 01:06:01,909
về vi phạm pháp luật

927
01:06:02,128 --> 01:06:06,663
và anh sử dụng ngay quyền lực hành pháp

928
01:06:06,902 --> 01:06:10,223
nhằm vào lý tưởng chính trị

929
01:06:10,410 --> 01:06:14,859
thì điều này không chỉ phi dân chủ mà
đó còn là một điều phi Mỹ.

930
01:06:19,319 --> 01:06:24,382
Ủy viên công tố Stephen Heymann được cho rằng
sau đó đã nói với hội đồng cố vấn của MIT

931
01:06:24,596 --> 01:06:27,316
rằng giọt nước mà làm tràn ly

932
01:06:27,317 --> 01:06:31,467
là một bài báo được công bố bởi một tổ chức do Swartz
lập ra có tên "Demand Progress" (Yêu cầu tiến bộ).

933
01:06:31,633 --> 01:06:35,853
Theo như bên MIT, Heymann đã phản ứng lại

934
01:06:36,050 --> 01:06:40,035
gọi đó là "một chiến dịch internet hoang
dại” và là "một bước đi ngu ngốc"

935
01:06:40,036 --> 01:06:44,326
thay đổi bản chất từ một vụ việc cá nhân
lên thành mang tính có tổ chức.

936
01:06:44,486 --> 01:06:48,646
Và đó là một sự kết hợp nguy hiểm:
một Ủy viên công tố không muốn mất mặt

937
01:06:48,772 --> 01:06:53,464
người có thể có một tương lai chính trị sáng lạn
và không muốn việc này bị lôi ra sau khi kết thúc.

938
01:06:53,617 --> 01:06:57,747
Anh dùng bao nhiêu tiền thuế để bắt giữ một
ai đó lấy quá nhiều sách ra khỏi thư viện

939
01:06:58,019 --> 01:07:01,469
và rồi để bị bôi nhọ ngay trước toà?
Không đời nào!

940
01:07:01,615 --> 01:07:05,839
Sau đó tôi cố gắng gây càng nhiều áp lực
lên MIT càng tốt bằng nhiều cách để cho họ

941
01:07:05,980 --> 01:07:10,739
yêu cầu chính quyền từ bỏ vụ này.

942
01:07:11,472 --> 01:07:14,528
[Phỏng vấn viên] Phản ứng của MIT là gì?

943
01:07:14,704 --> 01:07:19,304
Dường như không có phản
ứng gì cụ thể từ MIT.

944
01:07:23,131 --> 01:07:25,931
MIT không bảo vệ Aaron.

945
01:07:26,273 --> 01:07:30,583
Điều này đối với những người nằm trong
cộng đồng MIT, dường như khá vô nhân đạo

946
01:07:30,737 --> 01:07:35,667
bởi vì MIT là một nơi khuyến khích hacking
như một ý nghĩa lớn lao của thế giới.

947
01:07:35,956 --> 01:07:41,126
Ở MIT, ý tưởng chạy nhảy lung tung, leo lên trần nhà
chui xuống đường hầm, những nơi bạn không được tới

948
01:07:41,318 --> 01:07:46,538
không phải là một điều cấm kị
mà nó là một phần thăm quan MIT

949
01:07:46,971 --> 01:07:51,071
và môn phá khóa là một
khóa học mùa đông tại MIT.

950
01:07:51,353 --> 01:07:55,753
Họ có sức mạnh đạo đức để ngừng chuyện này.

951
01:07:56,233 --> 01:08:02,073
Nhưng MIT chưa bao giờ đứng lên và nói với
liên bang rằng, "Dừng tay lại."

952
01:08:02,221 --> 01:08:06,406
"Chúng tôi không muốn các anh làm như vậy. Các anh đang
phản ứng thái quá. Điều này là quá mức cần thiết."

953
01:08:06,407 --> 01:08:08,940
Theo như tôi biết.

954
01:08:09,104 --> 01:08:14,474
Họ cư xử như bất cứ tập đoàn nào.
Kiểu giúp đỡ chính phủ.

955
01:08:14,706 --> 01:08:21,106
Họ không giúp chúng tôi, trừ khi họ thấy họ bắt buộc
như vậy, và họ đã chưa bao giờ cố gắng dừng việc đó.

956
01:08:22,546 --> 01:08:25,840
MIT liên tục từ chối yêu
cầu đưa ra lời bình luận

957
01:08:26,090 --> 01:08:30,380
nhưng sau đó họ công bố một báo cáo nói
rằng họ cố gắng duy trì vị trí trung lập

958
01:08:30,577 --> 01:08:36,076
và tin ằng Heymann và Tòa án Hoa Kỳ không
hề quan tâm tới việc MIT nghĩ hay nói gì.

959
01:08:36,252 --> 01:08:41,881
Hành động của MIT dường như rất mâu thuẫn
với nhân cách của họ.

960
01:08:42,167 --> 01:08:47,198
Có thể hiểu nếu MIT làm ngơ, và điều đó
hoàn toàn không vấn đề gì

961
01:08:47,389 --> 01:08:52,599
nhưng giữ lập trường trung lập thì khác gì trong
trường hợp này, đứng về phía Ủy viên công tố.

962
01:08:52,845 --> 01:08:55,830
Nếu anh nhìn vào Steve
Jobs và Steve Wozniak,

963
01:08:55,831 --> 01:09:01,451
họ đã khỏi đầu bằng việc bán Blue Box, là một thứ
được thiết kế để đánh lừa các công ty điện thoại.

964
01:09:01,627 --> 01:09:04,861
Nếu anh nhìn vào Bill Gates và Paul Allen

965
01:09:05,149 --> 01:09:08,850
rằng ban đầu họ khởi nghiệp bằng việc sử
dụng thời gian trên máy tính tại Harvard

966
01:09:09,011 --> 01:09:11,441
rõ ràng là chống lại luật.

967
01:09:11,602 --> 01:09:13,760
Điểm khác nhau giữa Aaron
và những người tôi vừa nêu

968
01:09:13,761 --> 01:09:17,952
là việc Aaron muốn thế giới trở thành một nơi
tốt đẹp hơn nó không chỉ muốn kiếm tiền.

969
01:09:18,984 --> 01:09:23,151
Swartz tiếp tục nói về hàng loạt vấn
đề khác nhau của mạng internet.

970
01:09:23,624 --> 01:09:28,868
Bạn biết đấy, lý do mạng internet hoạt động là
bởi vì thị trường cạnh tranh của các ý tưởng

971
01:09:29,001 --> 01:09:33,067
và cái chúng ta cần tập trung vào là có thêm thông
tin về chính phủ của ta, thêm khả năng truy cập.

972
01:09:33,068 --> 01:09:38,484
Thêm thảo luận, tranh luận, nhưng thay vì thế
dường như Nghị viện đang cố gắng tắt mọi thứ đi.

973
01:09:38,970 --> 01:09:44,319
Aaron nghĩ rằng anh ấy có thể thay đổi thế giới chỉ
bằng việc giải thích nó thật rõ ràng cho mọi người

974
01:09:44,638 --> 01:09:48,728
Flame hoàn toàn có thể kiểm soát máy
tính của bạn và khiến nó theo dõi bạn.

975
01:09:49,149 --> 01:09:52,518
Xin chào Aaron, thật vui khi
thấy anh quay lại chương trình.

976
01:09:52,519 --> 01:09:56,909
Bạn biết đấy, giống hệt như những gián điệp ngày xưa từng
làm đó là đặt máy nghe lén và ghi âm mọi người đang nói gì

977
01:09:56,975 --> 01:09:59,735
Giờ đây họ dùng máy tính
để làm những việc tương tự

978
01:09:59,807 --> 01:10:01,896
Những hoạt động chính trị
của Swartz vẫn tiếp diễn

979
01:10:01,936 --> 01:10:06,676
mối quan tâm của cậu ấy chuyển sang một bộ
luật nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm tác quyền.

980
01:10:06,865 --> 01:10:08,709
Nó được gọi là "SOPA".

981
01:10:09,054 --> 01:10:13,174
Những nhà hoạt động xã hội như Peter Eckersley
thấy việc này là một động thái quá đáng

982
01:10:13,264 --> 01:10:16,254
và đe doạ chính tính trung
thực của mạng Internet.

983
01:10:16,351 --> 01:10:18,791
Và một trong số những việc đầu
tiên tôi làm gọi cho Aaron.

984
01:10:18,829 --> 01:10:22,359
Và tôi nói, "Chúng ta có thể làm một chiến
dịch lớn trên mạng chống lại điều này chứ?"

985
01:10:22,432 --> 01:10:24,982
"Đây không phải là một
đạo luật về bản quyền."

986
01:10:25,136 --> 01:10:26,576
"Nó không phải ư?"

987
01:10:26,658 --> 01:10:30,408
"Không" anh ta nói, "đây là một
đạo luật về sự tự do kết nối."

988
01:10:30,815 --> 01:10:32,475
Giờ tôi lắng nghe đây.

989
01:10:32,703 --> 01:10:36,113
Và cậu ấy nghĩ về vấn đề này
một lúc, rồi nói, "Được."

990
01:10:36,282 --> 01:10:38,752
Tiếp đó cậu ấy lập ra Demand
Progress (Yều cầu tiến bộ).

991
01:10:38,838 --> 01:10:44,183
Demand Progress là một tổ chức hoạt động xã hội trên
mạng và chúng tôi hiện có khoảng 1,5 triệu thành viên

992
01:10:44,184 --> 01:10:47,231
nhưng chỉ mới bắt đầu từ mùa thu năm 2010.

993
01:10:47,422 --> 01:10:50,612
Aaron là một trong những người
xuất chúng nhất trong cộng đồng

994
01:10:50,692 --> 01:10:55,780
người đã lãnh đạo tổ chức nhằm vào những vấn
đề về công bằng xã hội ở tầm liên bang.

995
01:10:55,930 --> 01:11:01,424
SOPA là đạo luật được sinh ra nhằm hạn chế
sự vi phạm tác quyền của phim và nhạc

996
01:11:01,543 --> 01:11:06,993
nhưng những gì nó làm giống như dùng một
chiếc búa tạ để thực hiện 1 cuộc phẫu thuật.

997
01:11:07,161 --> 01:11:13,368
Nếu được thông qua, bộ luật sẽ cho phép một công
ty cắt nguồn tài chính của cả một trang web

998
01:11:13,594 --> 01:11:16,833
hoặc thậm chí bắt Google ngăn chặn
đường link liên kết đến trang web.

999
01:11:16,834 --> 01:11:21,172
Tất cả những gì họ cần làm
chỉ là một cú click chuột.

1000
01:11:21,173 --> 01:11:27,180
Nó giúp những người khổng lồ truyền thông
chống lại một nền văn hóa mới rất phức tạp.

1001
01:11:27,270 --> 01:11:30,490
Nó làm cho tất cả mọi người có trang web
trở thành một cảnh sát

1002
01:11:30,687 --> 01:11:34,167
và nếu họ không làm việc của mình là khẳng định không
ai trên trang web đó sử dụng nó vào bất cứ việc gì

1003
01:11:34,299 --> 01:11:38,799
mà chỉ cần có vẻ phạm pháp, toàn bộ trang web
có thể bị gỡ bỏ mà không cần đến một phiên tòa.

1004
01:11:38,958 --> 01:11:43,728
Điều này thực sự quá quắt, ý tôi
đây thực sự là một thảm họa.

1005
01:11:43,941 --> 01:11:51,687
Đạo luật này là một mối đe dọa quyền tự do ngôn luận
và quyền công dân của tất cả người dùng internet.

1006
01:11:51,922 --> 01:11:55,614
Chỉ có một vài người trong chúng tôi nói
“Chúng ta chẳng ưu gì vi phạm bản quyền

1007
01:11:55,914 --> 01:12:00,516
nhưng thật vô lý khi phá hủy
cấu trúc của mạng internet

1008
01:12:00,517 --> 01:12:05,557
phá huỷ hệ thống tên miền và nhiều thứ tuyệt vời khác
của internet trên danh nghĩa chống vi phạm bản quyền

1009
01:12:05,922 --> 01:12:08,022
và Aaron hiểu điều này rất rõ.

1010
01:12:08,117 --> 01:12:11,977
Sự tự do, được đảm bảo trong Hiến pháp sự tự
do mà nước Mỹ đã xây dựng suốt bấy lâu nay

1011
01:12:12,057 --> 01:12:14,497
có thể đột nhiên bị xóa bỏ hoàn toàn.

1012
01:12:14,679 --> 01:12:18,779
Công nghệ mới, thay vì mang lại cho chúng ta sự tự
do hơn có thể sẽ làm tiêu tan những quyền cơ bản

1013
01:12:18,821 --> 01:12:21,382
mà chúng ta lâu nay vốn
không coi trọng chúng.

1014
01:12:21,492 --> 01:12:27,260
Và tôi nhận ra rằng ngày đó, khi nói chuyện
với Peter tôi sẽ không để điều đó xảy ra.

1015
01:12:28,483 --> 01:12:33,508
Khi SOPA được đệ trình vào tháng 10 năm 2011
nó gần như chắc chắn sẽ được thông qua.

1016
01:12:33,715 --> 01:12:37,616
Chiến thuật của chúng tôi, khi nó vừa được công
bố là sẽ cố gắng làm chậm tiến trình xét duyệt

1017
01:12:37,617 --> 01:12:41,796
có thể làm nó yếu đi một chút

1018
01:12:41,797 --> 01:12:44,828
chúng tôi không nghĩ rằng mình
có thể ngăn chặn được nó.

1019
01:12:46,230 --> 01:12:52,025
Nếu đã làm việc tại Washington,
điều mà bạn học được

1020
01:12:52,250 --> 01:12:57,822
đó là những cuộc chiến pháp chỉ đơn thuần lý là
những cuộc chiến về lợi ích của các tập đoàn.

1021
01:12:58,220 --> 01:13:02,223
Họ sẽ dùng mọi cách để vượt lên trên luật
pháp và những cuộc chiến ở gay cấn nhất

1022
01:13:02,693 --> 01:13:07,143
là khi anh có một nhóm các tập đoàn chiến đấu
với một nhóm các tập đoàn khác về mặt lợi ích

1023
01:13:07,363 --> 01:13:11,264
và khi cả hai bên đều đưa ra những chiến
dịch hành lang và vận động ngang ngửa nhau.

1024
01:13:11,437 --> 01:13:13,269
Đó chính là những vụ gay cấn nhất.

1025
01:13:13,351 --> 01:13:16,412
Những vụ mà chẳng đáng
được nhớ tên là những vụ

1026
01:13:16,413 --> 01:13:20,676
khi mà một bên là các tập đoàn giàu sụ

1027
01:13:20,691 --> 01:13:23,603
và một bên bao gồm chỉ vài triệu người.

1028
01:13:25,257 --> 01:13:30,369
Tôi chưa bao giờ thấy một cái gì như PIPA và SOPA
trong suốt thời gian công tác phụng sự quốc gia.

1029
01:13:30,676 --> 01:13:36,587
Có tới hơn 40 Thượng nghị sĩ Mỹ đóng vai
trò là người đồng bảo hộ

1030
01:13:36,860 --> 01:13:40,533
nên họ gần như đã đi rất rất xa để tới được

1031
01:13:40,534 --> 01:13:43,968
việc lấy 60 phiếu nhằm bỏ qua
hết mọi thủ tục lằng nhằng.

1032
01:13:44,456 --> 01:13:47,603
Thậm chí tôi cũng lung lạc.
Thực sự đó là khoảng thời gian khó khăn.

1033
01:13:48,112 --> 01:13:53,381
Swartz và Demand Progress đã thu được một sự ủng
hộ khổng bằng cách làm vận động truyền thống

1034
01:13:53,605 --> 01:13:59,267
kết hợp với gọi điện qua mạng Internet để giúp
mọi người dễ dàng lên tiếng tới Nghị viện.

1035
01:14:00,011 --> 01:14:03,846
Tôi chưa từng gặp ai ở khả năng như cậu ấy

1036
01:14:03,847 --> 01:14:07,985
cả về mặt công nghệ lẫn
chiến thuật vận động.

1037
01:14:08,867 --> 01:14:12,669
Triệu người liên lạc tới Nghị viện và ký
vào Kiến nghị Chống SOPA.

1038
01:14:12,948 --> 01:14:14,922
Nghị viện đã thực sự bất ngờ.

1039
01:14:15,251 --> 01:14:20,233
Theo dõi những thành viên của Nghị viện những
người chả biết tí gì thảo luận về đạo luật này

1040
01:14:20,478 --> 01:14:22,897
nhìn họ kiên quyết rằng họ có
thể điều hành được Internet

1041
01:14:23,070 --> 01:14:25,247
và một lũ nớt chẳng thể chặn họ.

1042
01:14:25,248 --> 01:14:26,390
Tôi chẳng phải nớt.

1043
01:14:26,621 --> 01:14:28,084
Tôi chẳng có tí nào là một nớt.

1044
01:14:28,398 --> 01:14:31,119
Có khi chúng ta nên hỏi mấy bạn nớt xem
cái này có thể làm được gì.

1045
01:14:31,120 --> 01:14:33,412
Hãy nghe tỏ trình, hãy
mang tới mấy bạn nớt.

1046
01:14:35,890 --> 01:14:37,689
Thật sao?

1047
01:14:40,287 --> 01:14:41,287
“Nớt”?

1048
01:14:42,361 --> 01:14:45,689
Tôi nghĩ từ mà anh đang tìm là “cao thủ”…

1049
01:14:47,275 --> 01:14:51,624
Để khai sáng cho anh nhằm giúp đạo luật của
anh không phản tác dụng

1050
01:14:51,625 --> 01:14:53,568
và phá huỷ Internet.

1051
01:14:53,714 --> 01:14:57,033
Chúng tôi dùng từ “ghích” nhưng chúng
tôi được phép dùng vì chúng tôi là ghích.

1052
01:14:57,329 --> 01:15:01,521
Việc đạo luật này đã tiến xa như thế mà những người
làm luật không hề tham vấn các chuyên gia kỹ thuật

1053
01:15:01,905 --> 01:15:04,839
cho thấy có một vấn đề đang
hiện hữu ở đất nước này.

1054
01:15:05,198 --> 01:15:12,138
Tôi đang tìm kiếm một ai đó đứng ra đây và khẳng
định rằng “Đây là lý do tại sao luật này sai”.

1055
01:15:12,439 --> 01:15:15,421
Trước đây có một văn phòng đưa ra
lời khuyên về khoa học và công nghệ

1056
01:15:15,741 --> 01:15:19,207
và các thành viên Nghị viện có thể tới và
yêu cầu họ “Giúp tôi hiểu cái X, Y, Z này.

1057
01:15:19,208 --> 01:15:22,374
Và Gingrich đã chấm dứt nó. Ông
ta nói rằng nó quá tốn kém.

1058
01:15:22,375 --> 01:15:26,118
Kể từ khi đó, Nghị viện đã
bị ném trở lại thời tăm tối.

1059
01:15:26,529 --> 01:15:29,554
Tôi đoán là chẳng có ai tin là
có thể thắng SOPA kể cả Aaron.

1060
01:15:30,464 --> 01:15:34,113
Đáng để thử nhưng khó mà thắng được

1061
01:15:34,810 --> 01:15:38,652
và tôi nhớ rằng vài tháng
sau, anh ấy nói với tôi

1062
01:15:38,653 --> 01:15:40,700
“Anh nghĩ chúng ta có thể thắng."

1063
01:15:40,840 --> 01:15:43,949
Và tôi liền đáp “Thật tuyệt vời.”

1064
01:15:44,439 --> 01:15:46,134
Kiến nghị lên Nghị viên vẫn tiếp tục.

1065
01:15:46,317 --> 01:15:50,512
Khi trang web cung cấp dịch vụ tên miền
và hosting GO Daddy ủng hộ đạo luật

1066
01:15:50,747 --> 01:15:54,902
hàng chục nghìn người dùng đã
bỏ tên miền của họ để phản đối.

1067
01:15:55,272 --> 01:16:00,084
Trong một tuần, Go Daddy đã rút lại
quan điểm của họ về SOPA.

1068
01:16:00,376 --> 01:16:05,962
Khi những Đại biểu trong Nghị viên, những người
ủng hộ ngành công nghệp phim ảnh và âm nhạc

1069
01:16:06,383 --> 01:16:10,707
nhận ra rằng đang có một cuộc biểu tình
họ đã làm giảm mức độ của đạo luật xuống.

1070
01:16:10,879 --> 01:16:16,081
Anh có thể thấy gió bắt đầu đổi chiều. Những
luận điểm của chúng tôi bắt đầu cộng hưởng.

1071
01:16:16,357 --> 01:16:19,033
Nó giống như là Aaron
bật diêm và bị thổi tắt

1072
01:16:19,034 --> 01:16:21,054
lại bật que diêm khác và bị thổi tắt tiếp

1073
01:16:21,055 --> 01:16:24,645
nhưng cuối cùng thì cậu
ấy làm cho ngọn lửa bén

1074
01:16:24,692 --> 01:16:27,590
và bắt đầu bùng cháy dữ dội.

1075
01:16:27,820 --> 01:16:31,742
Vào 16 tháng 1 năm 2012,
Nhà Trắng đã tuyên bố

1076
01:16:31,743 --> 01:16:34,326
rằng họ không ủng hộ đạo luật này.

1077
01:16:34,348 --> 01:16:36,603
Và rồi điều này xảy ra:

1078
01:16:36,662 --> 01:16:40,201
Tôi tin rằng chúng ta cần phải
đối phó với nạn tác quyền

1079
01:16:40,202 --> 01:16:44,745
và chúng ta cần phải làm một cách nghiêm túc nhưng
đạo luật này thì không phải là thứ chúng ta cần.

1080
01:16:44,924 --> 01:16:48,965
Jimmy Wales tuyên bố sự ủng hộ của anh ấy
bằng cách làm Wikipedia tối đen

1081
01:16:49,337 --> 01:16:52,520
trang web phổ biến thứ 5 trên thế giới này

1082
01:16:52,849 --> 01:16:58,789
một trang web với 7% lượng click
ở mọi nơi trên toàn Internet.

1083
01:16:58,880 --> 01:17:00,089
Wikipedia tối thui.

1084
01:17:00,165 --> 01:17:01,165
Reddit tối thui.

1085
01:17:01,233 --> 01:17:03,221
Craigslist tối thui.

1086
01:17:03,340 --> 01:17:06,050
Điện thoại trong điện
Capitol reo chuông hối hả.

1087
01:17:06,179 --> 01:17:10,295
Các Đại biểu Nghị viện bắt đầu vội vàng
tuyên bố không ủng hộ đạo luật này nữa

1088
01:17:10,815 --> 01:17:13,927
một đạo luật mà chỉ vài
ngày trước họ còn ủng hộ.

1089
01:17:14,106 --> 01:17:17,698
Trong vòng 24 tiếng, tình hình ủng hộ và
phản đối SOPA trong Nghị viện thay đổi từ

1090
01:17:17,853 --> 01:17:19,215
từ thế này…

1091
01:17:19,457 --> 01:17:22,591
thành thế này.

1092
01:17:22,796 --> 01:17:29,815
Nhìn các Hạ nghị sĩ và Thượng nghị sĩ từ
từ chuyển phe trong ngày Đen mạng Internet

1093
01:17:30,051 --> 01:17:31,825
thực sự rất kinh ngạc.

1094
01:17:32,175 --> 01:17:35,210
Phải có tới một trăm thay
đổi chỉ trong ngày hôm đó.

1095
01:17:35,378 --> 01:17:38,746
Và đó là lúc mà, thậm chí tôi
cũng không dám tin, cuối cùng

1096
01:17:38,924 --> 01:17:40,756
thì chúng ta đã thắng.

1097
01:17:41,049 --> 01:17:43,210
Cái điều mà mọi người nói là không thể

1098
01:17:43,459 --> 01:17:46,486
điều mà các công ty lớn nhất
thế giới cho là không tưởng

1099
01:17:46,779 --> 01:17:48,697
đã xảy ra.

1100
01:17:49,142 --> 01:17:50,467
Chúng ta đã làm được.

1101
01:17:50,933 --> 01:17:52,689
Chúng ta đã thắng.

1102
01:17:55,945 --> 01:17:58,781
Đây là một tuần lễ lịch sử trong chính trị
Interent có thể thậm chí là chính trị Hoa Kỳ.

1103
01:17:59,081 --> 01:18:04,069
Chúng tôi nghe thấy những người ở Washington
DC, từ nhân viên của Điện Capitol rằng:

1104
01:18:04,478 --> 01:18:08,664
họ nhận được nhiều email và nhiều điện
thoại trong ngày Đen Internet chống SOPA

1105
01:18:08,908 --> 01:18:11,080
hơn bất cứ một vấn đề nào khác.

1106
01:18:11,317 --> 01:18:13,224
Tôi nghĩ rằng đó là một
thời điểm rất thú vị.

1107
01:18:13,397 --> 01:18:17,640
Đây là thời điểm khi mạng Internet
đã lớn mạnh về mặt chính trị

1108
01:18:17,934 --> 01:18:21,463
Thực sự rất phấn khích vì khó
mà tin được là nó đã xảy ra.

1109
01:18:21,658 --> 01:18:25,365
Khó tin được một đạo luật được
hỗ trợ bởi rất nhiều tiền

1110
01:18:25,679 --> 01:18:29,157
đã không thể vượt qua
được cửa ải Nghị viện.

1111
01:18:29,541 --> 01:18:32,781
Không chỉ không qua được Nghị viện mà nó
chẳng đạt được bất cứ một điều khoản nào.

1112
01:18:34,153 --> 01:18:36,668
Dễ dàng cảm thấy mình bất lực

1113
01:18:36,669 --> 01:18:40,524
khi bạn ra đường và tuần hành và
bạn thét lên nhưng không ai lắng nghe.

1114
01:18:40,889 --> 01:18:43,567
Nhưng tôi ở đây để nói với bạn rằng
hôm nay bạn rất mạnh mẽ.

1115
01:18:46,295 --> 01:18:50,936
Cho nên, đôi khi bạn cảm thấy bạn không được lắng nghe nhưng
tôi ở đây để nói cho bạn rằng bạn đang được lắng nghe.

1116
01:18:50,976 --> 01:18:53,400
Bạn đang được lắng nghe. Bạn
đang tạo nên sự khác biệt.

1117
01:18:53,588 --> 01:18:56,992
Bạn có thể dừng đạo luật này
nếu bạn không ngừng chiến đấu.

1118
01:19:00,049 --> 01:19:01,169
Dừng PIPA.

1119
01:19:01,170 --> 01:19:02,915
Dừng SOPA.

1120
01:19:04,182 --> 01:19:07,647
Một vài công ty lớn nhất trên mạng
Internet, thành thật mà nói, sẽ được lợi

1121
01:19:07,648 --> 01:19:11,219
từ một thế giới mà trong đó những đối thủ
nhỏ bé của họ bị cấm chặn.

1122
01:19:12,519 --> 01:19:15,106
Chúng ta không thể để điều đó xảy ra.

1123
01:19:15,172 --> 01:19:19,291
Đối với anh ấy, điều quan trọng hơn
đó là bạn làm được những thay đổi nhỏ

1124
01:19:19,612 --> 01:19:23,271
hơn là chỉ đóng một vai trò
nhỏ trong một thay đổi lớn.

1125
01:19:23,708 --> 01:19:28,186
Nhưng SOPA thì đóng một vai trò
lớn trong một thay đổi lớn

1126
01:19:28,187 --> 01:19:30,752
nên đối với anh ấy, đây là
một bằng chứng về lý tưởng

1127
01:19:30,753 --> 01:19:35,069
rằng “Điều tôi muốn làm với cuộc
đời tôi là thay đổi thế giới.”

1128
01:19:35,326 --> 01:19:39,471
“Tôi nghĩ về điều này theo phương pháp khoa học
và có thể đo đạc được những ảnh hưởng của tôi

1129
01:19:39,725 --> 01:19:42,813
và điều này cho thấy điều đó là có thể.”

1130
01:19:43,081 --> 01:19:45,810
“Điều tôi muốn làm với
cuộc đời tôi là có thể.”

1131
01:19:46,078 --> 01:19:48,762
“Tôi đã chứng minh được là tôi có thể

1132
01:19:48,763 --> 01:19:50,999
rằng tôi, Aaron Swartz có
thể thay đổi thế giới.”

1133
01:19:51,090 --> 01:19:57,516
Đối với một anh chàng luôn nghĩ rằng
mình chưa làm được gì nhiều như Aaron

1134
01:19:59,161 --> 01:20:04,114
đây là một trong số những khoảnh khắc
ngắn ngủi mà bạn có thể thấy rằng

1135
01:20:04,115 --> 01:20:06,769
anh ấy cảm thấy anh ấy đã
làm được điều gì đó tốt

1136
01:20:06,994 --> 01:20:11,836
cảm thấy rằng đây là chiến
thắng duy nhất của anh ấy vậy.

1137
01:20:13,828 --> 01:20:16,060
Mọi người nói rằng không
thể chặn được SOPA.

1138
01:20:16,194 --> 01:20:17,903
Chúng tôi đã chặn đứng nó.

1139
01:20:17,997 --> 01:20:22,576
Đây là ba chiến thắng vang dội và
năm 2012 vẫn còn chưa kết thúc

1140
01:20:22,747 --> 01:20:26,257
Ý tôi là nếu có một thời điểm nào đó
để lạc quan thì đây chính là lúc đó.

1141
01:20:26,847 --> 01:20:29,700
Anh biết đó, cậu ấy thắng
SOPA sau khi bị bắt 1 năm.

1142
01:20:29,989 --> 01:20:33,529
Đó không phải là những khoảnh khắc hạnh
phúc trọn vẹn. Nhiều thứ vẫn còn rối bời.

1143
01:20:33,813 --> 01:20:40,334
Cậu ấy bị cuốn hút vào các hoạt động chính
trị và anh không thể cản cậu ấy được.

1144
01:20:40,576 --> 01:20:44,521
Danh sách mà Swartz thành lập
và đồng thành lập là khổng lồ

1145
01:20:44,831 --> 01:20:48,271
và nhiều năm trước khi Edward Snowden tiết
lộ những hành vi theo dõi trên mạng Internet

1146
01:20:48,402 --> 01:20:50,959
Swartz đã biết về điều đó.

1147
01:20:51,240 --> 01:20:55,200
Thật sự sốc khi biết rằng

1148
01:20:55,404 --> 01:20:59,777
họ chẳng hề có một thống kê đơn giản cho
biết độ lớn của chương trình gián điệp.

1149
01:20:59,857 --> 01:21:03,863
Và nếu câu trả lời là: “À, chúng tôi do thám nhiều
người quá nền chúng tôi không thể đếm được.”

1150
01:21:04,186 --> 01:21:06,483
thì thực sự quả thật là nhiều người.

1151
01:21:06,811 --> 01:21:10,062
Sẽ yên tâm nếu họ nói: “Chúng tôi biết số
lượng điện thoại mà chúng tôi đang theo dõi

1152
01:21:10,063 --> 01:21:12,953
nhưng chúng tôi không biết bao nhiều người
thực sự tương đương với số điện thoại đó.”

1153
01:21:13,050 --> 01:21:15,916
nhưng họ chỉ phán ra một câu:
“Chúng tôi không thể tiết lộ số con số.”

1154
01:21:16,229 --> 01:21:18,644
Điều đó quả đáng sợ.

1155
01:21:18,881 --> 01:21:25,502
Và họ tạo ra cho anh rất nhiều áp lực.
Lấy hết tiền mà cậu ấy đã kiếm được.

1156
01:21:25,803 --> 01:21:29,538
Họ đã cảnh báo sẽ lấy đi sự
tự do thân thể của cậu ấy.

1157
01:21:29,937 --> 01:21:34,097
Tại sao họ lại làm như thế? Ý tôi là tại sao lại tấn
công một người nói ra những sự tham nhũng, sai trái?

1158
01:21:34,741 --> 01:21:38,813
Tại sao lại phải tấn công
những người nói thật

1159
01:21:39,114 --> 01:21:46,122
về những thứ như ngân hàng
chiến tranh hay sự minh bạch của chính phủ.

1160
01:21:46,744 --> 01:21:49,776
Bí mật phục vụ cho những kẻ nắm quyền lực

1161
01:21:50,026 --> 01:21:55,097
và chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên bí mật
mà cùng lúc đó chính phủ đang thực hiện nhiều

1162
01:21:55,278 --> 01:21:58,410
hành vi phạm pháp và vi phạm Hiến Pháp.

1163
01:21:58,841 --> 01:22:01,941
Hai thứ này không hề ngẫu nhiên.

1164
01:22:02,154 --> 01:22:04,378
Và rõ ràng là công nghệ đã phát triển

1165
01:22:04,731 --> 01:22:10,080
không phải dành cho các quốc gia đang phát triển, mà
chính cho nơi đây, được sử dụng bởi chính quyền Hoa Kỳ.

1166
01:22:10,331 --> 01:22:14,351
Vấn đề với chương trình gián điệp đó là
nó là một sự tiến triển chậm chạp

1167
01:22:14,604 --> 01:22:17,124
từ thời Nixon

1168
01:22:17,319 --> 01:22:20,082
rõ ràng là sau vụ 11 tháng 9
nó trở nên khổng lồ bởi Bush

1169
01:22:20,316 --> 01:22:23,536
và Obama tiếp tục phát triển và
vấn đề đó là nó ngày càng tệ hơn

1170
01:22:24,028 --> 01:22:27,553
nhưng chưa hề có ai đứng lên và nói:

1171
01:22:27,701 --> 01:22:31,941
“Chúng ta cần phải đứng lên chống lại hôm nay vì
hôm nay chính là lúc cần phải giải quyết nó…”

1172
01:22:32,455 --> 01:22:38,959
Sự khởi tố, theo phán đoán của tôi về trường hợp
của Aaron đó là gửi ra một thông điệp đe doạ

1173
01:22:39,363 --> 01:22:45,413
tới những nhóm người mà
Nội các của Obama xem như là mối đe doạ

1174
01:22:47,341 --> 01:22:54,141
và đó chính là những hacker những cộng
đồng hoạt động dân chủ và thông tin

1175
01:22:54,447 --> 01:22:59,702
và thông điệp mà Obama muốn
gửi cho cộng động này đó là

1176
01:22:59,905 --> 01:23:05,113
theo phán đoán của tôi: “Bọn tao biết chúng
mày có khả năng gây rắc rối đối với hệ thống

1177
01:23:05,335 --> 01:23:08,677
nên chúng tao sẽ đưa ra một ví
dụ răn đe bằng Aaron Swartz

1178
01:23:08,977 --> 01:23:13,418
để cho chúng mày sợ hãi mà
không dám gây thêm chuyện.”

1179
01:23:13,843 --> 01:23:17,160
Và chính phủ nói: “Lý do mà bọn tao dùng để

1180
01:23:17,382 --> 01:23:20,453
hợp pháp hoá chương trình
gián điệp là tuyệt mật

1181
01:23:20,786 --> 01:23:23,666
nên chúng tao không thể nói cho chúng mày biết đạo
luật nào chúng ta đang dùng để giám sát chúng mày.”

1182
01:23:24,011 --> 01:23:26,461
Các bạn biết đó, lúc nào họ cũng có thể nói
“Lại một vụ chiến tranh mạng nữa.”

1183
01:23:26,685 --> 01:23:30,485
Các tội phạm mạng lại tấn công chúng ta. Tất cả
chúng ta đang bị nguy hiểm. Chúng ta bị đe doạ.”

1184
01:23:30,510 --> 01:23:33,737
Họ sử dụng những điều này như cái cớ để
tạo ra những đạo luật nguy hiểm hơn.

1185
01:23:35,563 --> 01:23:40,388
[Phỏng vấn viên] Theo anh thì
cuộc chiến hiện nay như thế nào?

1186
01:23:40,947 --> 01:23:42,403
Điều này phụ thuộc vào bạn!

1187
01:23:47,800 --> 01:23:52,738
Anh biết đó, chúng ta sống trong
một thế giới lưỡng cực, đúng không

1188
01:23:52,936 --> 01:23:57,421
tất cả mọi thứ đều tuyệt, mạng Internet
đã tạo ra tất cả những thứ tự do tuyệt vời

1189
01:23:57,422 --> 01:23:59,092
hoặc tất cả đều tệ hại

1190
01:23:59,093 --> 01:24:01,914
mạng Internet đã tạo ra tất cả những
công cụ nhằm phá hoại và giám sát

1191
01:24:01,972 --> 01:24:03,762
và điều khiển những gì chúng ta nói.

1192
01:24:03,821 --> 01:24:05,700
Và vấn đề là cả hai đều đúng, phải không?

1193
01:24:05,948 --> 01:24:10,040
Internet có cả hai, và cả hai đều tuyệt vời

1194
01:24:10,386 --> 01:24:13,287
và cái gì thắng về lâu về dài
hoàn toàn phụ thuộc vào chúng ta.

1195
01:24:13,443 --> 01:24:17,244
Chẳng có nghĩa gì khi nói: “Ồ, cái này tốt
hơn cái kia.” Anh biết đó, cả hai đều đúng.

1196
01:24:17,501 --> 01:24:21,097
Chúng ta là người quyết định xem chúng ta cần
tập trung vào phần nào và tận dụng phần nào

1197
01:24:21,233 --> 01:24:23,600
vì cả hai đều tồn tại, chúng
sẽ luôn luôn song hành.

1198
01:24:28,950 --> 01:24:35,009
Vào ngày 12 tháng 9 năm 2012, Uỷ viên công tố bang
đã gán thêm những tội danh mới đối với Swartz

1199
01:24:35,010 --> 01:24:40,170
các tội wire fraud, xâm nhập máy
tính trái phép, computer fraud.

1200
01:24:40,825 --> 01:24:45,557
Giờ, thay vì bốn tội danh,
Swartz phải đối mặt với 13.

1201
01:24:45,882 --> 01:24:48,835
Việc khởi tố ngày càng trở nên có khả dĩ

1202
01:24:49,043 --> 01:24:52,293
và khả năng ngồi tù và nộp phạt
của Swarzt cũng tăng theo.

1203
01:24:52,294 --> 01:24:55,417
Họ nộp thêm các bản cáo trạng
mới với nhiều tội danh mới

1204
01:24:55,804 --> 01:25:01,526
và họ có một lý thuyết tại sao lại cần tới
nhiều tội danh cấp độ liên bang ở đây

1205
01:25:01,899 --> 01:25:06,010
và một bản án nghiêm trọng có
thể được thi hành theo pháp luật.

1206
01:25:07,331 --> 01:25:10,426
Lý thuyết đó, và phần lớn các tội
danh trong vụ khởi tố Swartz

1207
01:25:10,904 --> 01:25:13,862
liên quan tới một bộ luật
có nguồn gốc từ năm 1986

1208
01:25:14,360 --> 01:25:16,720
Nó được gọi là: “Luật chống tội
phạm vi tính và lạm dụng”.

1209
01:25:16,996 --> 01:25:18,659
Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng

1210
01:25:18,660 --> 01:25:22,261
được lấy cảm hứng từ trò chơi “War Games”
với Matthew Broderick một bộ phim rất hay.

1211
01:25:22,478 --> 01:25:23,953
[Broderick] Tao chiếm được mày rồi.

1212
01:25:23,954 --> 01:25:27,895
Trong bộ phim này, một cậu bé
bằng phép thuật với mạng máy tính

1213
01:25:28,123 --> 01:25:30,456
đã khởi động tên lửa hạt nhân.

1214
01:25:30,551 --> 01:25:33,561
[Tiếng tên lửa]

1215
01:25:33,761 --> 01:25:37,669
Bạn biết đấy, thực ra điều này không thể xảy
ra và nó càng không khả thi hồi những năm 80

1216
01:25:37,854 --> 01:25:41,954
tuy vậy bộ phim này đã
làm Nghị viện sợ đến mức

1217
01:25:42,005 --> 01:25:44,965
phải thông qua Luật chống tội
phạm vi tính và lạm dụng.

1218
01:25:45,262 --> 01:25:48,711
Đây là một đạo luật lỗi
thời, ví dụ, nó xử phạt

1219
01:25:49,431 --> 01:25:53,995
những thoả thuận về điều khoản sử dụng.
Bạn có những trang web như

1220
01:25:54,103 --> 01:26:01,111
eHarmony hay Match.com, và nếu ai đó tự
thổi phồng giá trị bản thân của mình lên

1221
01:26:01,409 --> 01:26:05,255
rồi đùng một cái, tuỳ vào
quyền tài phán và công tố

1222
01:26:05,503 --> 01:26:07,958
họ có thể vướng vào một đống rắc rối.

1223
01:26:08,172 --> 01:26:10,263
Chúng ta đều biết "Điều
khoản sử dụng" là gì.

1224
01:26:10,594 --> 01:26:14,214
Đa số mọi người đều không đọc nó, nhưng không
tuân theo những điều khoản này cũng có nghĩa

1225
01:26:14,438 --> 01:26:16,461
là bạn đang phạm một trọng tội.

1226
01:26:16,727 --> 01:26:19,024
Điều khoản sử dụng của một
trang web thường ghi rằng:

1227
01:26:19,272 --> 01:26:22,492
"Hãy đối tốt với mọi người",
hay "Đừng làm gì khiếm nhã".

1228
01:26:22,789 --> 01:26:27,496
Việc Luật tố tụng hình sự
đếm xỉa tới mấy cái trò này

1229
01:26:27,668 --> 01:26:30,721
theo tôi, đa số đều cho
rằng nó thật điên rồ.

1230
01:26:30,938 --> 01:26:33,483
Những ví dụ sau còn "điên rồ" hơn nữa:

1231
01:26:33,864 --> 01:26:39,557
Cho tới khi được thay đổi vào Tháng Ba 2013, Điều
khoản sử dụng trang web của tạp chí Hearst' Seventeen

1232
01:26:39,884 --> 01:26:43,258
nói rằng bạn phải tối
thiểu 18 tuổi để đọc nó.

1233
01:26:43,327 --> 01:26:46,673
Tôi muốn nói rằng nếu chiểu theo
cách Bộ Tư pháp áp dụng CFAA

1234
01:26:46,674 --> 01:26:49,223
có lẽ ai trong chúng ta cũng đều phạm pháp.

1235
01:26:49,589 --> 01:26:54,937
Mơ hồ và dễ bị hiểu sai CFAA đã biến
thành một công cụ dùng chung cho

1236
01:26:55,000 --> 01:26:58,012
rất nhiều những tranh cãi
liên quan đến máy tính.

1237
01:26:58,121 --> 01:27:00,408
Mặc dù đây không phải là yếu tố
duy nhất ảnh hưởng đến vụ kiện này

1238
01:27:00,576 --> 01:27:04,935
11 trên 13 cáo buộc về Swartz có liên quan
đến Luật chống tội phạm Vi tính và lạm dụng

1239
01:27:07,248 --> 01:27:11,465
Câu hỏi "Tại sao?" bao trùm toàn bộ
câu truyện về Aaron Swartz.

1240
01:27:11,815 --> 01:27:16,045
Điều gì tạo động lực cho chính phủ
và họ muốn gì qua vụ kiện này?

1241
01:27:16,185 --> 01:27:19,945
Bộ Tư pháp đã tữ chối trả
lời những câu hỏi này,

1242
01:27:20,060 --> 01:27:23,660
nhưng theo Giáo sư Orin Kerr - một cựu
công tố viên từng nghiên cứu vụ án này.

1243
01:27:24,084 --> 01:27:28,109
Tôi theo đuổi vụ này theo một
hướng khác vì một vài lí do:

1244
01:27:28,359 --> 01:27:31,303
Tôi là một công tố viên liên
bang của Bộ Tư pháp trong 3 năm

1245
01:27:31,461 --> 01:27:34,190
trước khi tôi bắt đầu giảng dạy.
Chính phủ đã đưa ra

1246
01:27:34,191 --> 01:27:38,463
bản cáo trạng dựa trên những tội danh
mà chính phủ nghĩ bị cáo phạm phải

1247
01:27:38,501 --> 01:27:42,176
dựa trên lăng kính của một luật sư
xem xét những tiền lệ, đối chiếu với luật

1248
01:27:42,505 --> 01:27:45,778
tham khảo lịch sử, những vụ án tương tự

1249
01:27:45,974 --> 01:27:49,281
Tôi nghĩ xét theo hướng đó thì
đây là một cáo trạng hợp lý.

1250
01:27:49,526 --> 01:27:51,501
Bạn có thể bàn luận về việc họ
có nên buộc tội trong vụ này không.

1251
01:27:51,806 --> 01:27:56,825
Có rất nhiều tranh cãi xung quanh vụ kiện. Một
số đứng về phe Truy cập Mở, một số thì không.

1252
01:27:57,681 --> 01:28:03,108
Tôi nghĩ chính phủ coi "Tuyên ngôn
Truy cập Mở" của Swartz rất nghiêm túc

1253
01:28:04,086 --> 01:28:09,706
và tôi nghĩ họ nhìn nhận anh ta phạm pháp
với một động cơ về đạo đức

1254
01:28:10,059 --> 01:28:15,147
để vượt qua một đạo luật mà
Swartz thấy không công bằng

1255
01:28:15,332 --> 01:28:20,968
và trong một nền dân chủ, nếu bạn nghĩ một đạo luật không
công bằng thì có nhiều cách để thay đổi đạo luật đó.

1256
01:28:21,140 --> 01:28:24,465
Có thể thông qua Quốc hội như
cách Swartz đã từng làm với đạo luật SOPA

1257
01:28:24,662 --> 01:28:28,441
hoặc bạn có thể chủ ý phạm luật
để vô hiệu hoá điều luật đó

1258
01:28:28,834 --> 01:28:33,998
và tôi nghĩ điều làm các công tố viên
cảm thấy Swartz đã phạm pháp

1259
01:28:40,006 --> 01:28:43,890
Rằng mọi người có thể truy cập
vào cơ sở dữ liệu theo cách

1260
01:28:44,054 --> 01:28:47,129
“gạo đã nấu thành cơm,
tên đã bắn ra khỏi nỏ”

1261
01:28:47,368 --> 01:28:51,199
Mọi chuyện có thể xảy ra như thế,
Swartz đã có thể chiến thằng

1262
01:28:52,815 --> 01:28:56,181
Có nhiều bất đồng trong xã hội xung
quanh tính công bằng của điều luật này

1263
01:28:56,470 --> 01:29:00,357
và cuối cùng, đây là quyết định của người
dân Hoa Kì, được thông qua bởi Quốc hội.

1264
01:29:00,621 --> 01:29:03,547
Vấn đề thứ hai, theo tôi
là chúng ta vẫn đang tìm cách phân định

1265
01:29:03,752 --> 01:29:07,706
ranh giới giữa những tội nghiêm
trọng và ít nghiêm trọng hơn.

1266
01:29:08,027 --> 01:29:12,317
Chúng ta đang ở trong kỉ nguyên của
máy tính và sự lạm dụng máy tính

1267
01:29:12,556 --> 01:29:16,840
và vẫn chưa biết rõ ràng
những ranh giới này là gì

1268
01:29:17,044 --> 01:29:19,277
bởi chúng ta mới đang bắt
đầu giải quyết vấn đề đó.

1269
01:29:19,650 --> 01:29:22,392
Đây là một cách sử dụng
quyền truy tố thật kém cỏi.

1270
01:29:22,659 --> 01:29:25,891
Cái búa mà Bộ Tư pháp
dùng để đe doạ dân chúng

1271
01:29:25,998 --> 01:29:28,700
càng ngày càng to

1272
01:29:28,914 --> 01:29:33,111
và đại đa số dân chúng, bạn biết đấy, không thể
chơi trò may rủi với mạng sống của họ như thế được.

1273
01:29:33,340 --> 01:29:36,020
Chúng ta có nên nghe lén điện thoại
của ai đó? Quay phim trộm ai đó?

1274
01:29:36,111 --> 01:29:39,413
Liệu ta có nên bắt ai làm
chứng chống lại người khác?

1275
01:29:39,689 --> 01:29:42,366
Đó là điều mà các công tố viên
và nhân viên liên bang tính toán.

1276
01:29:42,528 --> 01:29:44,974
Họ tạo dựng một vụ kiện. Họ hợp lí hoá nó.

1277
01:29:46,918 --> 01:29:51,452
Swartz mắc kẹt giữa những guồng quay không thể đảo
ngược của một hệ thống tư pháp hình sự tàn bạo

1278
01:29:51,746 --> 01:29:57,193
một cỗ máy làm cho nước Mỹ thành nơi
có tỉ lệ bỏ tù nhiều nhất thế giới.

1279
01:29:57,571 --> 01:30:02,512
Chúng ta đã tự cho phép bản thân bị cuốn vào
trò chính trị của sự sợ hại và nỗi tức giận

1280
01:30:02,905 --> 01:30:07,986
và bất cứ điều gì làm chúng ta lo lắng ví như
tương lai của internet và quyền truy cập

1281
01:30:08,453 --> 01:30:13,233
và bất cứ điều gì khác chọc giận ta, một cách rất
tự nhiên tạo nên sự can thiệp của luật hình sự

1282
01:30:13,686 --> 01:30:18,924
và chúng ta sử dụng nhà giam và các hình thức
trừng phạt khác để giải quyết một đống các vấn đề

1283
01:30:19,220 --> 01:30:23,007
mà từ trước tới nay chưa bao giờ
được coi là các vấn đề hình sự.

1284
01:30:23,223 --> 01:30:28,583
Thôi thúc đe doạ, truy tố, một phần nào đó

1285
01:30:28,792 --> 01:30:32,272
đã tạo nên những tranh luận về quyền truy cập
trực tuyến và thông tin trên mạng internet

1286
01:30:32,953 --> 01:30:35,706
rất thống nhất với những gì ta
chứng kiến ở các lĩnh vực khác.

1287
01:30:35,928 --> 01:30:39,960
Điểm khác biệt ở chỗ những nạn nhân

1288
01:30:40,327 --> 01:30:45,901
của việc truy tố và định tội thông
thường là người nghèo và thiểu số.

1289
01:30:47,747 --> 01:30:50,860
Swartz ngày càng bị cô lập
khỏi gia đình và bạn bè.

1290
01:30:51,222 --> 01:30:53,503
Anh ấy hầu như ngừng tất
cả các công việc khác lại

1291
01:30:53,548 --> 01:30:57,283
và vụ kiện thực ra đã bao phủ lấy
toàn bộ đời sống của anh ấy.

1292
01:30:57,296 --> 01:31:02,457
Một luật sư của Aaron đã từng nói với công tố viên rằng
tại thời điểm đó cậu ấy rất dễ bị tổn thương về cảm xúc

1293
01:31:03,220 --> 01:31:07,332
và đó là điều họ nên ghi nhớ.

1294
01:31:07,333 --> 01:31:09,578
Vụ kiện đè nặng lên vai nó.

1295
01:31:09,820 --> 01:31:14,877
Nó không muốn nhất cử nhất động
của mình bị gò bó bất kể như thế nào

1296
01:31:15,754 --> 01:31:20,902
và mối lo bị bỏ tù, điều các
công tố viên luôn đe doạ nó

1297
01:31:21,919 --> 01:31:23,930
làm nó rất hoảng sợ.

1298
01:31:23,931 --> 01:31:26,539
Nó bị cạn kiệt tài chính

1299
01:31:26,540 --> 01:31:32,178
và chúng tôi mất rất nhiều tiền và nó đã
quyên góp được một lượng tiền đáng kể

1300
01:31:32,511 --> 01:31:36,481
tầm cỡ vài triệu đô la.

1301
01:31:36,755 --> 01:31:38,550
[Phóng viên] Việc bào chữa?
- Đúng.

1302
01:31:38,551 --> 01:31:40,855
- Tốn hàng triệu đô phải không?
- Đúng thế.

1303
01:31:41,479 --> 01:31:43,995
Tôi nghĩ anh ấy không muốn trở
thành gánh nặng cho mọi người

1304
01:31:44,252 --> 01:31:47,786
Theo tôi yếu tố này có thể được diễn tả như
sau "Tôi đang có một cuộc sống bình thường,

1305
01:31:48,166 --> 01:31:50,291
rồi tôi phải giải quyết với đống cứt này

1306
01:31:50,452 --> 01:31:53,259
tôi muốn giữ cho hai việc này
càng không liên quan đến nhau càng tốt

1307
01:31:53,489 --> 01:31:57,484
nhưng ranh giới giữa hai việc này càng ngày
càng mờ và tất cả đều trở thânh một đống cứt."

1308
01:31:59,333 --> 01:32:02,686
Swartz phải đổi diện với
một sự lựa chọn khó khăn:

1309
01:32:02,720 --> 01:32:05,149
Liệu ta có nên nhận tội rồi sống tiếp,

1310
01:32:05,166 --> 01:32:07,458
hay ta cố chống lại một hệ thống thối nát?

1311
01:32:07,622 --> 01:32:09,650
Trong trường hợp này, câu
trả lời thật đơn giản

1312
01:32:09,651 --> 01:32:13,079
Anh ta từ chối thoả hiệp
và đợi ngày ra hầu toà.

1313
01:32:13,300 --> 01:32:17,174
Aaron kiên quyết rằng cậu ấy
không bị khuất phục và chấp nhận điều

1314
01:32:17,381 --> 01:32:21,639
mà cậu ấy tin là không công bằng
nhưng tôi nghĩ cậu ấy cũng lo sợ chẳng kém.

1315
01:32:33,045 --> 01:32:34,912
Tôi không nghĩ rằng họ sẽ định tội Aaron.

1316
01:32:35,113 --> 01:32:38,758
Tôi nghĩ chúng tôi sẽ đưa anh ta ra khỏi
toà án và rồi tôi sẽ ôm anh ta thật chặt

1317
01:32:38,977 --> 01:32:44,344
rồi chúng tôi cùng nhau đi dạo bên dòng
sông ở Boston và thưởng thức vài chai bia.

1318
01:32:45,752 --> 01:32:50,093
Tôi thực sự nghĩ rằng chúng tôi là bên đúng. Tôi
đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ thắng vụ kiện này.

1319
01:32:50,094 --> 01:32:52,024
Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi
đã có thể thắng vụ kiện này.

1320
01:32:52,025 --> 01:32:54,610
Nó không nói nhiều, nhưng bạn có thể thấy

1321
01:32:54,611 --> 01:32:57,548
nó đang phải trải qua một
nỗi đau lớn như thế nào.

1322
01:32:57,605 --> 01:33:01,749
[bài hát]

1323
01:33:01,940 --> 01:33:05,106
Khi còn bé Aaron chưa bao
giờ có vấn đề về tâm lí

1324
01:33:05,360 --> 01:33:10,846
hay trầm cảm nào tôi có thể miêu
tả là "trầm cảm nghiêm trọng"

1325
01:33:11,114 --> 01:33:13,962
và điều đó có thể xảy ra, bạn biết đấy, anh ấy
bị trầm cảm. Con người ai chẳng bị trầm cảm.

1326
01:33:14,155 --> 01:33:18,867
[nhạc]

1327
01:33:19,112 --> 01:33:23,415
Hồi chúng tôi mới yêu nhau,
lúc mới 3 hay 4 tuần đầu thôi

1328
01:33:24,078 --> 01:33:26,730
tôi nhớ anh ấy nói với mình rằng

1329
01:33:27,787 --> 01:33:30,711
em mạnh mẽ hơn anh nhiều đấy.

1330
01:33:30,947 --> 01:33:33,660
Bạn biết đấy, anh ấy là người rất nhạy cảm.

1331
01:33:33,830 --> 01:33:36,999
Anh ấy tiếp nhận mọi việc
khó khăn hơn người thường.

1332
01:33:37,200 --> 01:33:39,810
Nhưng đó cũng là một phần làm
cho anh ấy trở nên xuất chúng.

1333
01:33:41,216 --> 01:33:46,909
Tôi nghĩ anh ấy đã từng bị chẩn
đoán trầm cảm hồi 20 tuổi.

1334
01:33:47,228 --> 01:33:49,708
Tôi không nghĩ rằng anh ấy còn
như thế khi chúng tôi bên nhau.

1335
01:33:49,971 --> 01:33:55,275
Anh ấy không phải là một người luôn vui vẻ
nhưng điều đó khác hẳn với trầm cảm.

1336
01:33:56,843 --> 01:34:01,616
Chỉ là anh phải chịu một áp lực
khủng khiệp trong hai năm liền.

1337
01:34:01,842 --> 01:34:04,193
Anh ấy quyết định không muốn tiếp tục nữa.

1338
01:34:04,375 --> 01:34:07,729
Anh ấy chỉ... Tôi nghĩ nó
quá sức chịu đựng của anh.

1339
01:34:07,814 --> 01:34:14,503
[bài hát]

1340
01:34:14,571 --> 01:34:17,320
Đêm qua có người gọi cho tôi.

1341
01:34:17,814 --> 01:34:23,091
Tôi cảm nhận điều gì đó không ổn, rồi tôi gọi
điện và biết được được điều gì đang diễn ra.

1342
01:34:23,981 --> 01:34:29,059
Người đồng sáng lập của mạng thông tin và
giải trí xã hội "Reddit" đã vừa qua đời.

1343
01:34:29,247 --> 01:34:31,730
Cảnh sát nói Aaron Swartz, 26 tuổi

1344
01:34:31,828 --> 01:34:35,585
đã tự từ hôm qua trong căn
hộ của mình ở Brooklyn.

1345
01:34:37,539 --> 01:34:45,539
Tôi nghĩ, chúng ta vừa mất đi một trong
những bộ óc sáng tạo nhất của thời đại này.

1346
01:34:46,963 --> 01:34:51,096
Cả thế giới với tôi như đổ sập.

1347
01:34:57,082 --> 01:35:00,299
Đấy là một trong những đêm
khó khăn nhất đời tôi.

1348
01:35:00,548 --> 01:35:04,883
Tôi chỉ biết kêu gào, "Tôi không nghe rõ!
Anh nói gì? Tôi không nghe rõ!"

1349
01:35:07,693 --> 01:35:09,239
Tôi không thể. Vậy đấy.

1350
01:35:09,240 --> 01:35:11,098
[Phóng viên] Tôi hiểu.

1351
01:35:16,408 --> 01:35:22,553
Tôi không hiểu tại sao

1352
01:35:22,773 --> 01:35:25,179
và đến bây giờ tôi vẫn không hiểu.

1353
01:35:25,180 --> 01:35:27,561
Tôi thất vọng và bực tức.

1354
01:35:32,652 --> 01:35:36,688
[thở dài]

1355
01:35:38,217 --> 01:35:43,326
Bạn biết đấy, tôi cố giải thích với lũ trẻ.

1356
01:35:43,885 --> 01:35:47,198
Đứa con ba tuổi nói với tôi rằng
bác sĩ sẽ chữa lành cho anh ấy.

1357
01:35:52,576 --> 01:35:56,826
Tôi đã từng mất đi rất nhiều người nhưng
tôi chưa từng mất ai giống như thế này,

1358
01:35:56,984 --> 01:36:04,001
bởi mọi người cảm thấy, và tôi
cũng thế, rằng có quá nhiều thứ

1359
01:36:05,102 --> 01:36:11,196
Tôi không biết cậu ấy đã như thế. Tôi không biết
rằng đây là điều mà cậu ấy phải chịu đựng và...

1360
01:36:11,656 --> 01:36:14,375
Cậu ấy là một phần trong tôi.

1361
01:36:16,585 --> 01:36:20,845
Và tôi không muốn chuyện
ấy là sự thực, và rồi...

1362
01:36:25,105 --> 01:36:29,367
và rồi tôi nhìn vào trang Wikipedia
của cậu ấy và thấy ngày mất:

1363
01:36:33,244 --> 01:36:35,761
"2013"

1364
01:37:14,958 --> 01:37:19,635
Ý nghĩ đầu tiên của tôi là:
nếu không ai để ý thì sao?

1365
01:37:19,636 --> 01:37:24,108
Bạn biết đấy, bởi tôi không thấy được
rõ rằng cậu ấy quan trọng như thế nào

1366
01:37:24,508 --> 01:37:30,059
Tôi chưa bao giờ thấy một
sự tiếc thương lớn đến thế.

1367
01:37:30,060 --> 01:37:32,115
Mạng Internet đã bùng cháy.

1368
01:37:32,116 --> 01:37:37,677
Mọi người cố gắng giải thích nó theo cách
của mình nhưng tôi chưa bao giờ thấy

1369
01:37:38,281 --> 01:37:40,355
sự tiếc thương lớn như vậy trên Twitter.

1370
01:37:40,356 --> 01:37:43,888
Có thể thấy rõ niềm thương tiếc
trên mạng lớn như thế nào.

1371
01:37:46,552 --> 01:37:49,668
Cậu ấy là đứa con của thế giới Internet

1372
01:37:50,115 --> 01:37:54,126
và thê giới cũ đã giết chết cậu ấy.

1373
01:37:55,747 --> 01:38:01,316
Chúng ta đang ở giai đoạn mà sự
bất công không được giải quyết.

1374
01:38:02,204 --> 01:38:06,563
Những kiến trúc sư của cuộc khủng hoảng tài chính
thì thường xuyên ngồi ăn tối với tổng thống.

1375
01:38:06,564 --> 01:38:12,989
Vào thời điểm đó, việc chính
phủ đi truy tố vụ án này

1376
01:38:14,774 --> 01:38:17,858
thật quá vô lý, thậm chí là bi kịch.

1377
01:38:17,859 --> 01:38:23,642
Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta có thể
làm gì sau những gì vừa xảy ra

1378
01:38:23,643 --> 01:38:26,697
để thế giới tốt đẹp hơn

1379
01:38:26,698 --> 01:38:28,816
và chúng ta tiếp nối di sản ấy như thế nào?

1380
01:38:28,817 --> 01:38:32,284
Đó là câu hỏi duy nhất mà ta có thể hỏi.

1381
01:38:33,310 --> 01:38:37,796
Khắp thế giới, bắt đầu có những cuộc
thi hack-a-thons, những buổi họp mặt

1382
01:38:37,971 --> 01:38:43,578
Aaron Swartz đã, theo một cách nào đó, khơi gợi những
điều tốt đẹp nhất trong chúng ta, bằng cách nói rằng:

1383
01:38:44,044 --> 01:38:47,079
Chúng ta có thể sửa nó như thế nào?

1384
01:38:47,994 --> 01:38:52,891
Theo tôi, anh ấy thực sự là một
trong những nhà cải cách vĩ đại

1385
01:38:52,892 --> 01:38:55,816
mà đất nước này đã sản sinh ra.

1386
01:38:55,817 --> 01:38:59,504
Tôi không biết Aarron đã
chiến thắng hay thất bại,

1387
01:38:59,715 --> 01:39:05,939
nhưng chắc chắn rằng chúng ta được định
hình bởi những gì mà Aaron đã chống lại.

1388
01:39:06,089 --> 01:39:12,430
Khi ta biến những người thực thi pháp luật đe doạ chính
những công dân đang cố gắng thu thập thêm thông tin

1389
01:39:12,601 --> 01:39:17,163
thì chúng ta đã phạm luật... chúng ta
đã xâm phạm tới ngôi đền của công lý.

1390
01:39:17,344 --> 01:39:19,683
Aaron Swartz không phải là một tội phạm.

1391
01:39:19,684 --> 01:39:21,755
[tiếng vỗ tay]

1392
01:39:21,756 --> 01:39:25,524
Thay đổi không tự nhiên mà xảy đến,

1393
01:39:25,525 --> 01:39:29,084
nó có được nhờ sự đấu tranh không ngừng.

1394
01:39:30,316 --> 01:39:32,703
Aaron có thể tạo nên những điều không tưởng

1395
01:39:32,976 --> 01:39:36,307
và tôi sẽ không để những điều anh ấy
làm được dừng lại với sự ra đi của anh ấy.

1396
01:39:36,308 --> 01:39:40,409
Anh ấy tin rằng mình có thể
thay đổi thế giới, và anh đã đúng.

1397
01:39:40,780 --> 01:39:44,935
Kể từ tuần trước, kể từ hôm nay
những con phượng hoàng đã trỗi dậy.

1398
01:39:45,022 --> 01:39:46,728
[tiếng vỗ tay]

1399
01:39:46,978 --> 01:39:51,604
Từ cái chết của Swartz, Đại biểu
Zoe Lofgren và Thượng nghĩ sĩ Ron Wyden

1400
01:39:51,605 --> 01:39:55,509
đã giới thiệu những pháp chế nhằm cải
cách Luật chống tội phạm vi tính và
lạm dụng

1401
01:39:55,811 --> 01:40:00,563
một đạo luật lỗi thời được
dùng để gán tội cho Swartz.

1402
01:40:00,816 --> 01:40:03,510
Nó được gọi là "Đạo luật Aaron"

1403
01:40:03,511 --> 01:40:07,309
Aaron tin rằng bạn phải
luôn tự vấn bản thân rằng:

1404
01:40:07,310 --> 01:40:10,731
Điều gì quan trọng nhấy mà tôi
có thể làm cho thế giới ngay lúc này?

1405
01:40:10,940 --> 01:40:13,202
Và nếu bận không đang thực
hiện điều đấy, tại sao vậy?

1406
01:40:13,203 --> 01:40:15,757
[Người biểu tình] Đây là dân chủ!

1407
01:40:15,758 --> 01:40:17,277
[đám đông hò reo] Chúng tôi cũng là người!

1408
01:40:17,278 --> 01:40:21,087
Tự do Mạng bị tấn công,
chúng ta phải làm gì?

1409
01:40:21,088 --> 01:40:22,813
Đứng lên và phản kháng!

1410
01:40:22,814 --> 01:40:25,927
Tự do Mạng bị tấn công,
chúng ta phải làm gì?

1411
01:40:25,928 --> 01:40:30,929
Hey, hey! Ho, ho! NROC phải ra đi!

1412
01:40:33,740 --> 01:40:37,330
Tôi ước gì ta có thể thay đổi
quá khứ, nhưng ta không thể.

1413
01:40:37,331 --> 01:40:40,092
Nhưng chúng ta có thể thay đổi
tương lai và chúng ta phải làm điều đó.

1414
01:40:44,107 --> 01:40:48,796
Phải làm để thế giới này
tốt đẹp hơn, nhân đạo hơn

1415
01:40:48,797 --> 01:40:54,179
đó là nơi mà công lý được thực thi quyền truy
cập kiến thức là quyền con người cơ bản.

1416
01:40:54,584 --> 01:41:01,741
Có một đứa trẻ này, hồi Tháng
hai ở Baltimore, nó 14 tuổi

1417
01:41:02,109 --> 01:41:08,448
có quyền truy cập JSTOR, và nó tìm hiểu nhiều
tại liệu trên JSTOR sau khi đọc vài điều

1418
01:41:08,506 --> 01:41:14,350
rồi nó tìm ra một cách để phát
hiện sớm ung thư tuyến tuỵ.

1419
01:41:14,876 --> 01:41:19,638
Ung thư tuyến tuỵ rất đáng sợ bởi
khi phát hiện ra nó thì đã quá muộn

1420
01:41:19,639 --> 01:41:23,032
để cứu chữa.

1421
01:41:23,187 --> 01:41:29,080
Rồi nó gửi thư điện tử cho toàn bộ khoa
điều trị ung thư ở đại học Johns Hopkins

1422
01:41:29,144 --> 01:41:33,104
bạn biết đấy gửi cho hàng trăm người, và mỗi...
[Phóng viên] Ông nói rằng đó là một đứa trẻ 14 tuổi?

1423
01:41:35,379 --> 01:41:35,853
Một đứa trẻ 14 tuổi, đúng thế, và đa số đều tảng
lờ thư của cậu bé nhưng một người đã hồi âm

1424
01:41:35,854 --> 01:41:38,797
nói rằng đây không hoàn toàn là ý tưởng ngu
ngốc sao cậu nhóc không qua đây bàn bạc nhỉ?

1425
01:41:38,798 --> 01:41:43,469
Cậu bé làm việc ngày và đêm với những nhà nghiên
cứu và hồi Tháng hai tôi bắt gặp cậu trên bản tin

1426
01:41:43,470 --> 01:41:48,832
chỉ vài tuần sau khi Aaron qua đời khi
mà tin về Aaron vẫn còn đang tràn ngập..

1427
01:41:50,907 --> 01:41:53,005
Xin lỗi...

1428
01:41:53,550 --> 01:41:59,550
và cậu nói lý do mình lên bản tin là bởi họ
đã thành công. Họ bắt đầu đưa vào

1429
01:42:00,152 --> 01:42:03,940
thử nghiệm một phương pháp phát hiện sớm ung thư
tuyến tuỵ và có thể cứu sống rất nhiều bệnh nhân

1430
01:42:03,941 --> 01:42:09,917
và cậu bảo rằng, "Đây là lí do vì sao những
việc Aaron làm là rất quan trọng."

1431
01:42:10,453 --> 01:42:15,358
Bởi bạn không bao giờ biết được, đúng không?
Sự thực về vũ trụ không chỉ là những thứ

1432
01:42:15,359 --> 01:42:19,580
mà những người làm chính sách tìm ra
tỉ như vận tốc giới hạn là bao nhiêu.

1433
01:42:19,581 --> 01:42:24,390
Đó là thứ giúp con bạn sống sót
khỏi bệnh ung thư tuyến tuỵ

1434
01:42:26,173 --> 01:42:31,391
và nếu không có truy cập
người sáng tạo ra những thứ giúp được bạn

1435
01:42:32,692 --> 01:42:34,652
có thể chẳng bao giờ có
thể làm nên những thứ đó.

1436
01:42:36,267 --> 01:42:44,267
Nó ngủ ngon quá, nó không bị ngã khỏi [tiếng
trẻ con] kể cả khi nó mơ ngồi trên phi thuyền.

1437
01:42:48,030 --> 01:42:51,804
[Bố Aaron] Tốt lắm, Aaron.
Rất tốt. Yay, Aaron!

1438
01:42:51,805 --> 01:42:56,585
Ok, bây giờ đến lúc hát rồi.

1439
01:42:56,586 --> 01:43:04,586
♪ ♪ ♪

1440
01:44:44,808 --> 01:44:49,208
[Hết]