Đứa con của Internet: Câu chuyện về Aaron Swartz

1
00:00:24,336 --> 00:00:26,330
Có nhiều luật lệ không công bằng.

2
00:00:26,338 --> 00:00:28,590
Chúng ta có nên tuân theo chúng một cách ngoan ngoãn?

3
00:00:28,591 --> 00:00:33,760
Hay chúng ta nên đàm phán tìm cách
thay đổi chúng?

4
00:00:33,760 --> 00:00:41,800
Hay đơn giản là bác bỏ chúng ngay lập tức?

5
00:00:50,270 --> 00:00:55,550
Người ta vừa tìm thấy xác
của một trong những người sáng lập trang Reddit.

6
00:00:57,700 --> 00:00:59,010
Cậu ta đúng là một thiên tài,

7
00:00:59,010 --> 00:01:02,050
nhưng cậu ta chưa từng thừa nhận điều đó.

8
00:01:02,050 --> 00:01:04,540
Cậu ấy không hề màng tới việc

9
00:01:04,546 --> 00:01:07,540
kinh doanh kiếm tiền.

10
00:01:10,026 --> 00:01:13,200
Tối nay, một bầu không khí ảm đạm
đang bao trùm Highland Park,

11
00:01:13,200 --> 00:01:14,850
quê nhà của Aaron Swartz,

12
00:01:14,853 --> 00:01:18,850
với những lời thương tiếc tiễn đưa
một trong những thiên tài của mạng Internet.

13
00:01:18,853 --> 00:01:22,100
Những người hoạt động vì tự do thông tin
đang khóc thương trước mất mát vô cùng lớn này.

14
00:01:22,103 --> 00:01:24,810
“Một trí tuệ siêu phàm"
những ai biết Aaron đều nhận xét về anh như vậy.

15
00:01:24,814 --> 00:01:29,770
Anh ấy bị chính phủ sát hại,
và MIT đã phản bội lại những nguyên tắc của chính mình.

16
00:01:29,770 --> 00:01:32,460
Họ muốn lấy anh làm ví dụ răn đe.

17
00:01:35,093 --> 00:01:39,170
Chính phủ luôn muốn kiểm soát.

18
00:01:39,170 --> 00:01:43,500
Anh ấy có thể phải ngồi tù 35 năm
và nộp phạt 1 triệu đô la.

19
00:01:43,500 --> 00:01:50,330
Vụ án này còn quá nhiều tranh cãi và
thậm chí có cả vi phạm của cơ quan chức trách.

20
00:01:50,333 --> 00:01:55,840
Bạn đã từng xem xét kỹ vấn đề này
và đi đến một kết luận nào chưa?

21
00:01:57,660 --> 00:02:01,960
Khi lớn lên, tôi nhận ra rằng
có nhiều thứ xung quanh chúng ta,

22
00:02:01,960 --> 00:02:07,540
mà mọi người đều bảo nhau rằng “ừ thì đó là tự nhiên mà”
nhưng có những thứ chẳng tự nhiên nó thế một chút nào.

23
00:02:07,546 --> 00:02:11,760
Có những thứ có thể thay đổi,
và thậm chí nên phải thay đổi.

24
00:02:11,760 --> 00:02:15,070
Và khi tôi nhận ra điều đó,
tôi không thể ngoảnh mặt lại với nó.

25
00:02:15,546 --> 00:02:20,610
Đứa con của Internet

26
00:02:24,270 --> 00:02:27,720
Hân hạnh được đọc cho quý vị một cuốn truyện

27
00:02:28,048 --> 00:02:32,180
có tựa đề của nó là "Paddington ở Hội trợ”.

28
00:02:33,000 --> 00:02:36,540
Aaron sinh ra và lớn lên tại Highland Park.

29
00:02:36,540 --> 00:02:40,290
Trong nhà có ba anh em trai,
tất cả đều rất thông minh.

30
00:02:40,293 --> 00:02:44,290
“Kìa, cái hộp đang lật kìa…”

31
00:02:44,680 --> 00:02:48,580
Chúng tôi không phải là những
đứa trẻ ngoan ngoãn biết nghe lời.

32
00:02:48,586 --> 00:02:51,340
Ba đứa trẻ nô đùa và gây chuyện
suốt ngày.

33
00:02:51,346 --> 00:02:53,570
“Ấy kìa, không được!

34
00:02:53,573 --> 00:02:55,780
- Aaron!
- Dạ?

35
00:02:55,780 --> 00:03:00,560
Tôi nhận ra rằng Aaron đã bắt đầu
học từ khi còn rất nhỏ.

36
00:03:00,560 --> 00:03:06,210
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10.

37
00:03:06,700 --> 00:03:08,970
- Cốc, cốc!
- Ai gọi đó?

38
00:03:08,970 --> 00:03:10,880
- Aaron
- Aaron nào cơ?

39
00:03:10,880 --> 00:03:12,570
- Aaron vui tính.

40
00:03:12,573 --> 00:03:17,760
Nó biết điều nó muốn và nó luôn muốn làm điều đó.
Nó luôn thành công trong bất cứ điều gì nó làm.

41
00:03:18,320 --> 00:03:21,320
Nó có một trí tò mò vô hạn.

42
00:03:21,320 --> 00:03:25,110
Đây là một bức ảnh mô tả
các hành tinh.

43
00:03:25,117 --> 00:03:29,100
Mỗi hành tinh có một biểu tượng.
Biểu tượng của Sao Thuỷ này, của sao Kim này,

44
00:03:29,107 --> 00:03:33,090
biểu tượng của Trái đất này,
của sao Hoả, rồi sao Mộc.

45
00:03:33,090 --> 00:03:34,610
Một hôm, nó nói với Susan:

46
00:03:34,613 --> 00:03:37,460
“Vui chơi miễn phí cho gia đình dưới thị trấn
Highland Park này là gì hả mẹ?”

47
00:03:37,460 --> 00:03:40,660
“Vui chơi miễn phí cho gia đình Highland Park”

48
00:03:40,660 --> 00:03:42,430
Thằng bé lúc đó mới 3 tuổi.

49
00:03:42,430 --> 00:03:44,640
Mẹ nói mới hỏi:
“Con đang nói gì thế?”

50
00:03:44,640 --> 00:03:47,000
Nó bảo: “Kia kìa,
mẹ nhìn xem, trên tủ lạnh ấy,

51
00:03:47,000 --> 00:03:49,920
ghi là vui chơi miễn phí cho
gia đình ở Highland Park."

52
00:03:49,920 --> 00:03:54,960
Cô ấy vô cùng ngạc nhiên khi biết con
trai mình biết đọc.

53
00:03:54,960 --> 00:03:59,510
Nó có tên là “Bữa ăn tối trong lễ Vượt Qua của nhà tôi".

54
00:04:00,200 --> 00:04:04,890
Buổi tối của bữa ăn trong lễ Vượt Qua
khác với tất cả những buổi tối khác.

55
00:04:04,893 --> 00:04:08,770
Một hôm, chúng tôi tới thăm
thư viện của trường đại học Chicago.

56
00:04:08,773 --> 00:04:12,600
Tôi mới lôi từ trên giá sách ra một cuốn
từ những năm 1900.

57
00:04:12,600 --> 00:04:16,160
Tôi cho nó xem và nói: “Con biết không,
đây là một nơi thật tuyệt vời".

58
00:04:16,160 --> 00:04:18,420
Chúng tôi đều là những đứa trẻ tò mò,

59
00:04:18,426 --> 00:04:22,760
nhưng Aaron thực sự thích
học và dạy lại cho người khác.

60
00:04:23,333 --> 00:04:27,680
Bây giờ chúng ta sẽ học
bảng chữ cái theo chiều ngược lại.

61
00:04:27,680 --> 00:04:31,870
Z, Y, X, W, V, U, T...

62
00:04:31,870 --> 00:04:35,140
Tôi vẫn còn nhớ cái giây phút anh ấy về nhà
sau giờ học Số học đầu tiên trên trường.

63
00:04:35,146 --> 00:04:38,820
Anh ấy mới nói với tôi: "Noah,
để anh dạy em số học nhé!"

64
00:04:38,820 --> 00:04:40,860
Tôi mới ngạc nhiên : “số học là gì?”

65
00:04:40,860 --> 00:04:42,970
Anh ấy lúc nào cũng như vậy.

66
00:04:42,973 --> 00:04:49,020
Nhấn vào cái nút này,
clíck, như thế, đó, như thế!

67
00:04:49,370 --> 00:04:52,060
Giờ thì nó màu hồng rồi!

68
00:04:52,066 --> 00:04:56,120
Khi nó mới khoảng 2,3 tuổi,
Bob cho nó xem chiếc máy vi tính.

69
00:04:56,120 --> 00:04:59,390
Điều đó làm nó hứng thú vô cùng.

70
00:04:59,820 --> 00:05:03,280
(trẻ con nói)

71
00:05:03,280 --> 00:05:08,580
Chúng tôi đều có máy vi tính, nhưng Aaron
thực sự say mê chúng, say mê Internet.

72
00:05:09,000 --> 00:05:12,490
- Con làm việc với máy vi tính à?
- Naann…

73
00:05:12,490 --> 00:05:15,930
Mẹ ơi, tại sao chẳng có cái gì chạy cả thế này?

74
00:05:15,930 --> 00:05:18,080
Nó bắt đầu lập trình từ lúc còn rất nhỏ.

75
00:05:18,080 --> 00:05:20,980
Tôi vẫn còn nhớ chương trình đầu tiên
tôi viết cùng với nó.

76
00:05:20,986 --> 00:05:24,700
Chúng tôi viết bằng BASIC, và
đó là một trò đố vui trong Star Wars.

77
00:05:25,946 --> 00:05:33,300
Nó ngồi hàng tiếng đồng hồ trước chiếc
máy vi tính để lập trình trò chơi đó với tôi.

78
00:05:34,980 --> 00:05:38,240
Rắc rối mà tôi luôn gặp phải với nó đó
là tôi chẳng muốn làm xong cái gì cả.

79
00:05:38,240 --> 00:05:41,620
Còn với nó, luôn có một cái gì đó để làm

80
00:05:41,626 --> 00:05:45,050
luôn có một cái gì đó có thể
được giải quyết bởi máy vi tính.

81
00:05:47,300 --> 00:05:50,730
Aaron luôn luôn xem lập trình như
một thứ phép màu vậy,

82
00:05:50,730 --> 00:05:54,060
một thứ cho phép thực hiện được
những điều người bình thường không làm được.

83
00:05:54,066 --> 00:05:58,160
Aaron đã làm một chiếc máy ATM bằng
một chiếc Mac và hộp giấy bìa cứng.

84
00:05:58,160 --> 00:06:01,850
Có một dịp, tôi không biết phải
hoá trang cho Halloween như thế nào.

85
00:06:01,853 --> 00:06:06,370
Nó chợt nghĩ sẽ thú vị làm sao nếu tôi
hoá trang thành chiếc máy tính yêu thích của nó

86
00:06:06,373 --> 00:06:09,100
và đó là chiếc iMac nguyên gốc.

87
00:06:09,100 --> 00:06:11,280
Nó rất ghét hoá trang cho Halloween

88
00:06:11,280 --> 00:06:16,580
nhưng nó cực thích thuyết phục người khác
hoá trang thành thứ nó muốn.

89
00:06:16,586 --> 00:06:20,890
“Host Aaron, dừng lại!
Mọi người ơi, hãy nhìn vào máy quay nào!

90
00:06:21,106 --> 00:06:23,220
Người Nhện nhìn vào máy quay.

91
00:06:24,010 --> 00:06:30,830
Nó viết trang "The Info", một trang web nơi
mọi người có thể cung cấp thông tin về các chủ đề khác nhau.

92
00:06:31,680 --> 00:06:34,820
Nếu một ai đó, biết một phần, hoặc tất cả
về vàng, hay về mạ vàng…

93
00:06:34,826 --> 00:06:36,860
Tại sao không để cho họ viết
hết lên trang web này?

94
00:06:36,860 --> 00:06:40,300
Những người khác có thể đọc

95
00:06:40,300 --> 00:06:43,340
và sửa nếu họ thấy có những lỗi nào đó.

96
00:06:43,347 --> 00:06:46,220
Không khác xa Wikipeida là mấy phải không?

97
00:06:46,226 --> 00:06:49,470
Wikipedia mãi sau này mới ra đời

98
00:06:49,470 --> 00:06:54,700
và ý tưởng này đã được hình thành từ một cậu bé
12 tuổi, trong căn phòng bé nhỏ của cậu

99
00:06:54,706 --> 00:06:58,650
sử dụng một máy chủ tí hon,
và một công nghệ rất cổ lỗ xỉ.

100
00:06:58,658 --> 00:07:01,640
Một giáo viên của anh ấy mới phản hồi:

101
00:07:01,640 --> 00:07:02,980
“Thật là một ý tưởng tệ hại!

102
00:07:02,980 --> 00:07:07,150
Chúng ta không thể để bất cứ ai
chỉnh sửa bách khoa toàn thư được.

103
00:07:07,150 --> 00:07:10,380
Đó là công việc của các học giả
uyên bác.

104
00:07:10,380 --> 00:07:12,620
Cậu lấy cái ý tưởng điên rồ này ở đâu vậy?”

105
00:07:12,620 --> 00:07:13,960
Chúng tôi hay nói với nhau:

106
00:07:13,960 --> 00:07:19,880
“Ừ, Wikipedia đúng là hay thật. Nhưng
chúng tôi đã có nó trong nhà 5 năm trước rồi.”

107
00:07:21,600 --> 00:07:25,940
Trang web của Aaron, “theinfo.org” đã
giành giải cho học sinh

108
00:07:25,940 --> 00:07:30,720
được tổ chức bởi ArsDegita,
một công ty có trụ sở tại Cambridge.

109
00:07:34,300 --> 00:07:37,900
Tất cả chúng tôi đều tới Cambridge
khi nó thắng giải ArsDigita.

110
00:07:37,906 --> 00:07:39,920
Nhưng chúng tôi không biết Aaron đang làm gì.

111
00:07:39,920 --> 00:07:43,620
Rõ ràng rằng giải thưởng này
rất quan trọng đối với nó.

112
00:07:44,240 --> 00:07:47,920
Aaron nhanh chóng gia nhập cộng đồng
lập trình viên trên mạng,

113
00:07:47,920 --> 00:07:51,650
và tham gia vào một dự án thành lập
nên một công cụ mới cho mạng Internet.

114
00:07:51,653 --> 00:07:57,360
Nó tới và nói với tôi: "Ben, anh phải xem
thứ mà em đang làm, cực kỳ thú vị.”

115
00:07:57,360 --> 00:07:58,840
Ừ, cái gì thế?

116
00:07:58,840 --> 00:08:01,540
“Nó có tên là RSS."

117
00:08:02,760 --> 00:08:05,500
Nó giải thích cho tôi RSS là gì,
nhưng tôi phải hỏi nó:

118
00:08:05,500 --> 00:08:07,170
“Tại sao cái này lại hữu dụng?

119
00:08:07,171 --> 00:08:11,840
Có trang web nào dùng nó không?
Tại sao tao lại phải dùng nó?”

120
00:08:11,840 --> 00:08:15,200
Chúng ta có một danh sách những
người đang làm việc cho RSS

121
00:08:15,200 --> 00:08:16,640
và XML nói chung

122
00:08:16,640 --> 00:08:19,460
Trong danh sách này, có một người
tên là Aaron Swartz

123
00:08:19,467 --> 00:08:22,070
khá hiếu chiến nhưng rất thông minh

124
00:08:22,070 --> 00:08:25,200
và cậu ta có rất nhiều ý tưởng hay.

125
00:08:25,200 --> 00:08:27,810
Nhưng cậu ta chưa từng tham gia
những buổi gặp mặt của cộng đồng

126
00:08:27,813 --> 00:08:31,640
do đó chúng tôi mới hỏi cậu ấy:
“Khi nào thì cậu mới định tham dự các cuộc gặp mặt?”

127
00:08:31,640 --> 00:08:37,380
Cậu ta trả lời: “Tôi không biết mẹ tôi
có đồng ý không. Tôi mới có 14 tuổi.”

128
00:08:37,385 --> 00:08:39,620
Phản ứng đầu tiên của chúng tôi là:

129
00:08:39,623 --> 00:08:42,600
“Cậu bé mà chúng ta đã làm việc
cùng trong suốt một năm,

130
00:08:42,600 --> 00:08:46,660
mới chỉ 13 tuổi và giờ cậu ta
chỉ mới lên 14.”

131
00:08:46,660 --> 00:08:47,900
Sau đó mọi người nhao nhao:

132
00:08:47,906 --> 00:08:50,980
“Thật không thể tin được!
Chúng ta phải gặp cậu ấy!"

133
00:08:50,980 --> 00:08:53,660
Cậu ấy là thành viên của hội đồng
soạn thảo RSS.

134
00:08:53,660 --> 00:08:59,150
Công việc cậu ấy đang làm là giúp xây
dựng hệ thống phân phối thông tin cho mạng Internet.

135
00:08:59,151 --> 00:09:05,170
Phần việc cậu ấy đảm nhận,
RSS, là một công cụ cho phép thu thập

136
00:09:05,170 --> 00:09:08,290
thông tin tóm tắt xảy ra trên
các trang web khác.

137
00:09:08,290 --> 00:09:10,920
Phần lớn nó được dùng cho các blog.

138
00:09:10,920 --> 00:09:13,940
Hãy tưởng tượng bạn muốn đọc
10 đến 20 blog.

139
00:09:13,940 --> 00:09:18,580
Bạn sử dụng công cụ RSS của các trang này,
nó sẽ gửi cho bạn tóm tắt những gì mới nhất.

140
00:09:18,586 --> 00:09:22,440
để tạo thành một danh sách thống nhất
tất cả những gì đã xảy ra.

141
00:09:22,440 --> 00:09:26,480
Aaron thực sự còn rất trẻ,
nhưng cậu ấy đã hiểu công nghệ.

142
00:09:26,480 --> 00:09:30,540
Cậu ấy biết nó còn nhiều khuyết điểm
và tìm cách để cải tiến nó.

143
00:09:35,880 --> 00:09:38,470
Và thế là mẹ cậu đưa cậu
tới sân bay Chicago.

144
00:09:38,473 --> 00:09:39,980
Chúng tôi đón cậu ấy ở San Francisco.

145
00:09:39,980 --> 00:09:42,880
Chúng tôi giới thiệu cậu ấy với
những người thú vị để tranh luận.

146
00:09:42,880 --> 00:09:45,040
Khẩu vị của cậu ấy làm chúng
tôi rất ngạc nhiên.

147
00:09:45,040 --> 00:09:48,380
Cậu ta chỉ ăn những gì màu trắng
ví dụ như cơm trắng

148
00:09:48,386 --> 00:09:51,260
không ăn cơm rang vì
không có màu trắng,

149
00:09:51,260 --> 00:09:53,700
và bánh mỳ trắng,..

150
00:09:53,700 --> 00:10:00,970
Chúng tôi rất ngạc nhiên trước khả năng
tranh luận của một cậu bé.

151
00:10:00,973 --> 00:10:04,670
Chúng tôi nói với nhau rằng
“Cậu bé này sẽ tiến xa trừ khi chẳng may đột tử vì tai nạn.”

152
00:10:04,673 --> 00:10:05,940
Aaron, tới lượt cậu!

153
00:10:05,940 --> 00:10:10,220
Hoàn cảnh đã thay đổi. Chúng ta không
thể tạo ra các công ty trực tuyến

154
00:10:10,220 --> 00:10:13,420
những công ty chỉ bán thức ăn cho chó

155
00:10:13,420 --> 00:10:15,620
qua mạng Internet hay qua điện thoại di động.

156
00:10:15,620 --> 00:10:18,180
Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều
những ý tưởng đang được nhen nhóm.

157
00:10:18,186 --> 00:10:21,520
Nếu bạn không thể nhìn thấy điều đó
thì chỉ có thể là do bạn cố làm ngơ.

158
00:10:21,520 --> 00:10:25,200
Anh ấy hành động nhiều khi
như một thằng mọt sách chính hiệu:

159
00:10:25,200 --> 00:10:27,700
“Tao thông minh hơn mày.
Và bởi vì tao thông minh hơn mày,

160
00:10:27,700 --> 00:10:30,260
nên tao tốt hơn mày
và tao có thể bảo mày phải làm gì."

161
00:10:30,266 --> 00:10:35,080
Đó là một khía cạnh của anh ấy
với tính cách của một kẻ tinh nghịch.

162
00:10:35,080 --> 00:10:38,560
Bạn kết hợp các máy vi tính lại
và bạn có thể giải quyết rất nhiều vấn đề lớn,

163
00:10:38,560 --> 00:10:42,540
ví dụ như chữa ung thư
hoặc liên lạc với người ngoài hành tinh.

164
00:10:44,973 --> 00:10:47,970
Tôi gặp cậu ấy lần đầu tiên
tại Diễn đàn Mạng Relay
(Internet Relay Chat).

165
00:10:47,973 --> 00:10:49,700
Cậu ta không chỉ biết lập trình,

166
00:10:49,706 --> 00:10:54,400
cậu ta còn làm mọi người thích thú với
những vấn đề cậu muốn giải quyết.

167
00:10:54,400 --> 00:10:55,610
Cậu ta đúng là một cầu nối.

168
00:10:55,617 --> 00:10:58,580
Cậu ấy đã đóng góp rất nhiều
cho phong trào tự do văn hoá.

169
00:10:58,580 --> 00:11:02,480
Theo tôi thì Aaron đang cố gắng
làm cho thế giới hoạt động suôn sẻ.

170
00:11:02,480 --> 00:11:03,700
Cậu ta muốn sửa nó.

171
00:11:03,700 --> 00:11:08,520
Cậu ấy có một cá tính mạnh mẽ
đôi khi dễ gây “đụng chạm” tới nhiều người.

172
00:11:08,520 --> 00:11:13,390
Chẳng phải lúc nào cậu ấy
cũng thấy thoải mái với thế giới

173
00:11:13,395 --> 00:11:16,760
và thế giới cũng không phải lúc nào
cũng thoải mái với cậu ấy.

174
00:11:19,260 --> 00:11:22,990
Aaron tới trường học nhưng
anh ấy không hề thích chút nào.

175
00:11:22,990 --> 00:11:28,130
Anh ấy không thích các môn học,
cũng chẳng thích các thầy cô giáo

176
00:11:28,130 --> 00:11:30,570
Aaron thực sự biết cách
tìm kiếm thông tin.

177
00:11:30,573 --> 00:11:34,340
Anh ấy nói: “Tao chẳng cần
phải ngồi học lớp hình học.

178
00:11:34,340 --> 00:11:36,920
Tao chỉ cần đọc sách hình học là đủ.

179
00:11:36,920 --> 00:11:41,170
Tao chẳng cần phải học với ông thầy này
về lịch sử nước Mỹ từ quan điểm của ông ấy.

180
00:11:41,170 --> 00:11:45,740
Tao có cả ba bộ lịch sử ở đây
và tao chỉ cần đọc chúng là đủ.

181
00:11:45,740 --> 00:11:49,300
Và tao chẳng thích học cái này.
Tao muốn học về mạng Internet.

182
00:11:49,300 --> 00:11:50,860
Tôi thực sự nản với trường lớp.

183
00:11:50,860 --> 00:11:53,970
Theo tôi, các thầy cô giáo chẳng hiểu
cái họ đang nói một chút gì cả.

184
00:11:53,973 --> 00:11:56,980
Họ áp đặt và cưỡng ép.
Còn bài tập về nhà thì thật đúng là….

185
00:11:56,980 --> 00:12:01,700
và chỉ có một mục đích duy nhất là làm học sinh bận
rộn với đống sách vở thi thố.

186
00:12:01,700 --> 00:12:05,680
Và rồi tôi bắt đầu đọc sách về
lịch sử nền giáo dục,

187
00:12:05,680 --> 00:12:10,060
về ý tưởng một hệ thống giáo dục
và những hệ thống thay thế nó

188
00:12:10,060 --> 00:12:14,920
về phương pháp giáo dục, hiệu quả,
chứ không chỉ đơn giản là “học vẹt”

189
00:12:14,920 --> 00:12:17,720
Điều này đã đưa tôi đến với
những câu hỏi muôn thủa.

190
00:12:17,720 --> 00:12:19,440
Sau khi đặt câu hỏi về ngôi trường tôi học

191
00:12:19,440 --> 00:12:21,460
tôi bắt đầu nghi vấn cả xã hội mà tôi đang sống,

192
00:12:21,460 --> 00:12:24,620
tôi tự hỏi về những ngành nghề mà
trường học đang đào tạo con người

193
00:12:24,620 --> 00:12:28,080
và chính phủ với vai trò xây dựng
và duy trì cả hệ thống này.

194
00:12:28,080 --> 00:12:31,820
Một trong những thứ khiến nó
đam mê đó là luật bản quyền

195
00:12:31,820 --> 00:12:37,880
Luật bản quyền bấy lâu nay luôn là một
hòn đá tảng trong giới xuất bản và độc giả

196
00:12:38,120 --> 00:12:41,320
nhưng không phải quá nặng nề.

197
00:12:41,320 --> 00:12:46,450
Đây là một điều luật hợp lý
giúp các tác giả được trả công xứng đáng.

198
00:12:46,453 --> 00:12:48,950
Điều mà Aaron và thế hệ của anh
phải đối mặt đó là

199
00:12:48,955 --> 00:12:55,400
sự mâu thuẫn giữa một hệ thống cũ kỹ
với những nhân tố mới mà chúng tôi đang xây

200
00:12:55,400 --> 00:12:56,700
Internet và mạng.

201
00:12:56,700 --> 00:13:00,700
Những điều này mâu thuẫn với nhau
và tạo nên một sự hỗn loạn.

202
00:13:02,560 --> 00:13:05,500
Cậu ấy đã gặp Lawrence Lessig,
giáo sư luật của Harvard.

203
00:13:05,506 --> 00:13:08,940
Vào lúc đó, giáo sư Lessig đang đệ
trình luật bản quyền lên Toà án tối cao.

204
00:13:08,940 --> 00:13:13,270
Chàng frai trẻ Aaron Swartz bay tới
Washington để tham dự phiên toà tại Toà án tối cao.

205
00:13:13,270 --> 00:13:18,000
Tôi là Aaron Swartz và tôi tới
đây để nghe Eldred tranh luận.

206
00:13:18,000 --> 00:13:23,490
Tại sao cậu lại bay tận từ Chicago tới đây
để chỉ nghe Eldred tranh luận?

207
00:13:23,493 --> 00:13:26,240
Đó là một câu hỏi khó hơn…

208
00:13:29,230 --> 00:13:31,820
Tôi…Tôi không biết.

209
00:13:31,820 --> 00:13:37,200
Được diện kiến Toà án tối cao là một điều
rất thú vị, đặc biệt là trong vụ án tầm cỡ này.

210
00:13:42,300 --> 00:13:46,900
Giáo sư Lessig đang xây dựng một định
nghĩa mới cho luật sở hữu trí tuệ trên Internet..

211
00:13:46,906 --> 00:13:49,350
Được gọi tên là “Creative Commons (CC)”

212
00:13:49,350 --> 00:13:53,360
Ý tưởng của Creative Commons đó là
cho phép mọi người, các tác giả

213
00:13:53,360 --> 00:13:59,090
cân đối giữa việc sở hữu sản phẩm
sáng tạo của mình và mong muốn chia sẻ nó.

214
00:13:59,090 --> 00:14:02,570
Thay vì “Alrights Reserved”
(mọi hành vi sao chép đều bị cấm)

215
00:14:02,570 --> 00:14:05,120
chúng ta giờ có “Chỉ một số
hành vi sao chép bị cấm”.

216
00:14:05,120 --> 00:14:09,160
Tóm lại nó là thế này:
“Đây là những việc bạn có thể làm với sản phẩm của tôi

217
00:14:09,160 --> 00:14:13,520
thậm chí trong nhiều trường hợp bạn
cần có sự cho phép của tôi trước.”

218
00:14:13,520 --> 00:14:16,740
Vai trò của Aaron là
trong lĩnh vực công nghệ thông tin:

219
00:14:16,740 --> 00:14:20,340
Làm thế nào để làm cho luật bản
quyền này đơn giản và dễ hiểu

220
00:14:20,346 --> 00:14:23,660
và có thể diễn đạt theo cách
mà máy móc có thể hiểu được.

221
00:14:23,660 --> 00:14:29,300
Mọi người bàn tán xôn xao:”Tại sao lại có thể
giao trọng trách cụ thể hoá CC cho một thằng bé 15 tuổi?

222
00:14:29,300 --> 00:14:31,080
Điều này không phải điên rồ sao?"

223
00:14:31,080 --> 00:14:36,200
Nhưng Lary đã trả lời rằng:
“Điên thì mới không nghe lời cậu bé này.”

224
00:14:36,200 --> 00:14:39,710
Cậu ấy chỉ cao quá cái bục có chút đỉnh.

225
00:14:39,710 --> 00:14:42,840
Mà cái bục không thể tuỳ chỉnh được.
Điều này thật đáng xấu hổ

226
00:14:42,840 --> 00:14:46,200
vì khi cậu ta bật màn hình lên
chẳng ai thấy được cái đầu cậu ta đâu cả.

227
00:14:46,200 --> 00:14:50,960
Nếu bạn duyệt trang của chúng tôi,
và bạn click vào "Chọn luật bản quyền",

228
00:14:50,960 --> 00:14:54,650
bạn sẽ có một danh sách các lựa chọn,
bạn sẽ được giải thích ý nghĩa của chúng,

229
00:14:54,653 --> 00:14:57,620
và bạn phải trả lời 3 câu hỏi đơn giản:

230
00:14:57,620 --> 00:15:00,100
“Bạn có muốn ghi nhận là tác giả?

231
00:15:00,100 --> 00:15:03,140
Bạn có cho phép kiếm tiền từ
sản phẩm của bạn?

232
00:15:03,140 --> 00:15:05,620
Bạn có cho phép thay đổi
tác phẩm của bạn?"

233
00:15:05,626 --> 00:15:12,080
Tôi hoàn toàn ngạc nhiên khi thấy những
người lớn này xem nó một cách bình đẳng với họ.

234
00:15:12,080 --> 00:15:16,420
Trước toàn thể mọi người,
Aaron bắt đầu nói

235
00:15:16,420 --> 00:15:20,340
về nền tảng mà nó đã
tạo ra cho luật bản quyền kiểu mới CC.

236
00:15:20,346 --> 00:15:23,370
Và ai cũng chăm chú lắng nghe nó...

237
00:15:23,372 --> 00:15:28,370
Tôi ngồi ở cuối và thầm nghĩ:
“Nó chỉ là một đứa trẻ! Tại sao mọi người lại nghe nó?”

238
00:15:28,372 --> 00:15:30,020
Nhưng ai cũng chăm chú lắng nghe...

239
00:15:30,020 --> 00:15:32,560
Tôi nghĩ rằng tôi đã không thực sự hiểu.

240
00:15:32,560 --> 00:15:37,210
Nhiều người chỉ trích rằng CC đã không
giúp tác giả kiếm được tiền từ sản phẩm của họ.

241
00:15:37,210 --> 00:15:40,300
Tuy nhiên thành công của CC thực
sự đáng ngưỡng mộ.

242
00:15:40,300 --> 00:15:46,990
Riêng Flickr, hơn 200 triệu người
dùng sử dụng luật bản quyền CC.

243
00:15:46,992 --> 00:15:57,130
Cậu ấy không chỉ đóng góp công
sức thông qua sự am hiểu kỹ thuật của mình.

244
00:15:57,570 --> 00:16:01,150
Trên trang cá nhân của mình, cậu
đã chia sẻ rất chân thật.

245
00:16:01,573 --> 00:16:06,310
Tôi suy nghĩ về nhiều vấn đề,
và tôi muốn ai cũng làm như thế.

246
00:16:06,560 --> 00:16:11,080
Tôi theo đuổi các ý tưởng, và tôi học
từ nhiều người khác. Tôi không thích loại mọi người ra.

247
00:16:11,080 --> 00:16:15,630
Tôi theo đuổi sự hoàn hảo,
nhưng không phải vì thế mà cản trở sự xuất bản.

248
00:16:15,630 --> 00:16:18,130
Trừ giáo dục và giải trí

249
00:16:18,133 --> 00:16:21,170
tôi không phí thời gian vào những
thứ không gây được ảnh hưởng.

250
00:16:21,173 --> 00:16:26,640
Tôi thử làm bạn với tất cả mọi người
nhưng tôi ghét khi mọi người xem thường tôi.

251
00:16:26,640 --> 00:16:31,980
Tôi không thích căm ghét, vì nó cản trở mình,
nhưng tôi học được từ kinh nghiệm bản thân.

252
00:16:31,980 --> 00:16:35,890
Tôi muốn làm cho thế giới tốt hơn.

253
00:16:40,790 --> 00:16:46,140
Năm 2004, Swartz rời Highland Park
và vào học trường đại học Stanford.

232
00:16:46,475 --> 00:16:51,848
Nó bị bệnh Viêm loét Đại tràng nặng và
chúng tôi rất lo lắng khi nó phải uống thuốc.

233
00:16:51,848 --> 00:16:55,863
Nó phải vào viện và phải uống cả một cốc thuốc mỗi ngày

234
00:16:56,753 --> 00:17:01,093
một trong số đó là thuốc steroid
một loại có tác dụng phụ là làm chậm lớn

235
00:17:01,093 --> 00:17:04,781
và nó làm cho Aaron cảm thấy
khác biệt với các sinh viên khác.

236
00:17:04,781 --> 00:17:07,828
Aaron,tôi nghĩ nghĩ rằng với việc
được học bổng của trường Standford

237
00:17:07,828 --> 00:17:12,800
và được vào học lớp cho học sinh cấp ba xuất sắc

238
00:17:12,800 --> 00:17:20,828
với một người trong bốn năm tới sẽ
trở thành lãnh đạo và vào hàng ngũ hiếm hoi

239
00:17:20,828 --> 00:17:25,578
thì thực sự điều này làm cho cậu ấy thật sự phấn khích.

240
00:17:26,077 --> 00:17:29,197
Trong năm 2005, chỉ sau một năm vào học Standford

241
00:17:29,197 --> 00:17:35,874
Swartz đã được đề nghị một ví trí tại một công ty ươm mầm
khởi nghiệp tên là Y Combinator, do Paul Graham lãnh đạo.

242
00:17:36,431 --> 00:17:39,777
Anh ấy nói với Paul:
“Này, tôi có một ý tưởng làm một trang web”.

243
00:17:39,851 --> 00:17:43,170
Và Paul đã khá thích Aaron rồi nên
đáp lại: “Được đấy, sao lại không nhỉ”.

244
00:17:43,170 --> 00:17:46,650
Và thế là Aaron bỏ học và tới ở căn hộ này…

245
00:17:46,668 --> 00:17:49,604
Cho nên đây từng là nơi Aaron sống.

246
00:17:49,604 --> 00:17:55,397
Tôi vẫn nhớ mang máng rằng
bố tôi bảo thuê nhà khó khăn như thế nào

247
00:17:55,397 --> 00:17:58,737
vì Aaron không có chút tín dụng
nào và anh ấy lại còn bỏ học giữa chừng.

248
00:17:58,742 --> 00:18:04,989
Phòng khách này là nơi trước đây Aaron ở.
Bạn có thể thấy những tấm áp-phích do Aaron bỏ lại.

249
00:18:04,989 --> 00:18:09,889
Và thư viện…có nhiều sách hơn nữa
nhưng phần lớn là của Aaron.

250
00:18:11,551 --> 00:18:17,511
Trang web của Aaron cho Y Combinator có tên
là “infogami”, một công cụ để xây dựng các website.

251
00:18:17,511 --> 00:18:21,098
Nhưng infogami không có nhiều
người dùng và cuối cùng Aaron

252
00:18:21,098 --> 00:18:25,037
phải nhập công ty của cậu với một dự án
Y Combinator khác để được giúp đỡ.

253
00:18:25,037 --> 00:18:29,919
Đó là một dự án do Steve Huffman
và Alexis Ohanian lãnh đạo, có tên là Reddit.

254
00:18:29,919 --> 00:18:33,988
Chúng tôi bắt đầu gần như từ con số không.
Không người dùng, không tiền, không một dòng lệnh

255
00:18:33,988 --> 00:18:37,657
và giờ mỗi ngày một lớn mạnh thành một trang web rất nổi tiếng.

256
00:18:37,657 --> 00:18:39,846
Và nó không có vẻ gì là dừng lại ở đó.

257
00:18:39,846 --> 00:18:44,373
Từ 1000 người dùng, rồi lên tới 10000
rồi 20000 và cứ thế…thật sự tuyệt vời.

258
00:18:44,373 --> 00:18:49,563
Reddit trở nên khổng lồ và nó trở
thành một góc nét nhỏ cho dân công nghệ.

259
00:18:52,642 --> 00:19:01,220
Rất nhiều truyện cười, nhiều nghệ thuật
và mọi người cứ ùa nhau đổ vào trang web,

260
00:19:01,220 --> 00:19:07,883
và nó trở thành một món điểm tâm tin tức mỗi sáng.

261
00:19:07,883 --> 00:19:12,008
Reddit ở một mức nào đó giống như một sự hỗn loạn

262
00:19:12,008 --> 00:19:19,368
cho nên một mặt, đó là nơi mọi người lên bàn tán
những thông tin về công nghệ, chính trị

263
00:19:19,368 --> 00:19:24,824
và mặt khác vẫn có rất nhiều bài với nội
dung nhạy cảm hoặc gây xúc phạm

264
00:19:24,824 --> 00:19:29,716
có một số trang phụ của Reddit
chỉ dành cho việc “chôn” nhau

265
00:19:29,716 --> 00:19:33,929
và do đó, theo một nghĩa nào đó
Reddit đã trở thành một nơi chứa đầy tranh cãi.

266
00:19:33,929 --> 00:19:36,791
Nó thực sự hỗn loạn.

267
00:19:36,791 --> 00:19:41,081
Một tạp chí lớn có tên là Condé Nast đã chú ý tới Reddit

268
00:19:41,081 --> 00:19:42,938
và họ đã chào mua.

269
00:19:42,938 --> 00:19:46,939
Giá chào mua thực sự lớn, tới nỗi bố
tôi phải đau đầu với những câu hỏi như

270
00:19:46,939 --> 00:19:51,079
“Lấy chỗ nào mà để tiền bây giờ?”

271
00:19:51,302 --> 00:19:54,272
- Thực sự rất nhiều tiền?
- Thực sự rất nhiều tiền.

272
00:19:54,272 --> 00:20:00,319
Có lẽ là hơn một triệu đô la
nhưng tôi thực sự không nắm rõ.

273
00:20:00,319 --> 00:20:03,461
- Lúc đó cậu ấy bao nhiêu tuổi?
- 19, 20.

274
00:20:05,165 --> 00:20:11,205
Chính trong căn phòng này, họ ngồi ngay
ở đây, khi chưa có những cái ghế bành này.

275
00:20:11,205 --> 00:20:14,675
lập trình cho Reddit, và khi họ bán nó

276
00:20:14,757 --> 00:20:18,641
họ đã mở một bữa tiệc tưng bừng,
và họ bay khỏi California ngày hôm sau

277
00:20:18,641 --> 00:20:21,885
và để lại chìa khoá cho tôi.

278
00:20:24,261 --> 00:20:27,480
Rất buồn cười, cậu ấy vừa mới bán công
ty khởi nghiệp của mình và chúng tôi

279
00:20:27,480 --> 00:20:29,329
đều nghĩ rằng cậu ấy là người giầu nhất ở đây.

280
00:20:29,329 --> 00:20:33,920
Nhưng cậu ấy nói “Không, tôi chỉ cần căn
phòng nhỏ bé này thôi. Thế là đủ với tôi rồi.”

281
00:20:33,920 --> 00:20:36,146
Nó chỉ nhỏ hơn cái gác xép một tí.

282
00:20:36,146 --> 00:20:42,499
Cậu ấy không hề tiêu tiền vào
những thứ hào nhoáng.

283
00:20:42,580 --> 00:20:47,590
Nó nói: “Em thích sống trong những căn hộ
thế nên em sẽ không tiêu tốn nhiều tiền vào những chỗ ở mới.

284
00:20:47,750 --> 00:20:49,888
Em sẽ không mua biệt thự hay villa,
và em thích mặc quần jeans và T-shirt

285
00:20:50,016 --> 00:20:52,046
cho nên em sẽ không tiêu tiền vào quần áo.

286
00:20:52,046 --> 00:20:54,576
Nhiều tiền hay không cũng chẳng có gì to tát cả."

287
00:20:54,576 --> 00:20:57,966
Điều quan trọng đối với Swartz đó là lưu lượng
thông tin di chuyển trên Internet như thế nào.

288
00:20:58,140 --> 00:21:00,680
và điều gì điều khiển sự chú ý của chúng ta.

289
00:21:00,844 --> 00:21:04,252
Trong hệ thống truyền hình cũ
chúng ta bị giới hạn bởi môt lượng

290
00:21:04,252 --> 00:21:08,583
kênh truyền nhất định. Bạn chỉ
có thể truyền được khoảng 10 kênh

291
00:21:08,583 --> 00:21:10,915
còn nếu với truyền hình cáp thì có khoảng 500 kênh.

292
00:21:11,003 --> 00:21:15,593
Trên mạng Internet, mỗi người có một kênh.
Mỗi người có một blog, hoặc một trang Myspace.

293
00:21:15,690 --> 00:21:18,274
Mỗi người lại có cách thể hiện riêng của mình.

294
00:21:18,274 --> 00:21:21,280
Vậy nên, câu hỏi đặt ra bây giờ không phải là ai
được quyền truy cập vào các kênh truyền

295
00:21:21,280 --> 00:21:25,100
mà phải là ai kiểm soát cách bạn
tìm kiếm người chủ của các kênh đó.

296
00:21:25,120 --> 00:21:29,286
Bạn đã bất đầu nhận thấy sức mạnh tập trung
của những trang web như Google

297
00:21:29,286 --> 00:21:30,993
những trang web đóng vai trò như người giữ cửa
nói cho bạn biết các nơi bạn muốn tới.

298
00:21:30,993 --> 00:21:34,273
Những người cung cấp cho bạn nguồn tin tức và thông tin.

299
00:21:34,273 --> 00:21:38,314
Bây giờ không phải là ai được quyền nói
mà ai cũng có cái quyền đó rồi.

300
00:21:38,314 --> 00:21:40,904
Vấn đề là quyền được lắng nghe thì không phải ai cũng có.

301
00:21:45,196 --> 00:21:49,806
Sau khi bắt đầu làm việc tại San Francisco
tại Condé Nast, nó đi vào văn phòng

302
00:21:49,806 --> 00:21:53,792
và họ muốn đưa cho nó cái máy vi tính với
tất cả thứ rác rưởi đã được cài đặt sẵn

303
00:21:53,792 --> 00:21:57,273
và nói rằng nó không được cài thêm
bất cứ cái gì mới vào chiếc máy vi tính này.

304
00:21:57,273 --> 00:21:59,375
Điều này đối với các lập trình viên
là không thể chấp nhận được.

305
00:21:59,375 --> 00:22:02,095
Từ ngày đầu tiên, cậu ấy đã
than phiền về tất cả mọi thứ.

306
00:22:05,317 --> 00:22:11,147
“Tường xám, bàn xám, ồn ào. Ngày đầu
làm việc ở đây tôi đã không thể chịu được rồi.

307
00:22:11,147 --> 00:22:15,483
Giờ nghĩ trưa, tôi chốn trong nhà vệ sinh và khóc.

308
00:22:15,483 --> 00:22:18,285
Tôi còn không thể bình tĩnh nổi
khi lúc nào cũng có ai đó lải nhải bên tai mình

309
00:22:18,285 --> 00:22:21,575
chứ đừng nói là làm xong được phần việc nào.

310
00:22:21,575 --> 00:22:24,087
Chẳng ai làm được tích sự gì ở đây cả.

311
00:22:24,087 --> 00:22:27,587
Lúc nào cũng có người ra người vào phòng chúng tôi
chém gió hoặc rủ chúng tôi chơi trò chơi điện tử

312
00:22:27,587 --> 00:22:29,927
mà Wired đang cho chạy thử."

313
00:22:32,972 --> 00:22:37,867
Cậu ấy thực sự có cảm hứng khác
những cảm hứng với thiên hướng chính trị,

314
00:22:37,987 --> 00:22:41,862
và Silicon Valley đơn giản không có văn hoá đó

315
00:22:41,862 --> 00:22:46,967
cái văn hoá hướng hoạt động kỹ thuật cho mục đích chính trị.

316
00:22:47,237 --> 00:22:49,613
Aaron ghét làm việc cho các tập đoàn.

317
00:22:49,613 --> 00:22:53,673
Tất cả đều ghét làm việc cho Condé Nast, nhưng
chỉ Aaron là người duy nhất không chấp nhận điều này.

318
00:22:53,694 --> 00:22:55,884
Và Aaron đơn giản tự làm cho bản thân mất việc

319
00:22:55,903 --> 00:22:58,313
bằng việc không bao giờ tới làm nữa.

320
00:23:01,183 --> 00:23:05,434
Mọi người truyền tai nhau rằng đó thực
sự là một sự đổ vỡ đáng tiếc.

321
00:23:05,447 --> 00:23:08,277
Cả Alexis Ohanian và Steve Huffman
từ chối trả lời phỏng vấn cho bộ phim này.

322
00:23:09,251 --> 00:23:15,891
Cậu ấy từ chối thế giới tư bản.
Một điều cần phải nhớ đó là

323
00:23:15,891 --> 00:23:22,664
khi Aaron lựa chọn từ bỏ thế giới khởi nghiệp
thì cũng là lúc cậu ấy từ bỏ những thứ đã

324
00:23:22,664 --> 00:23:31,334
làm cho cậu ấy nổi tiếng và được yêu mến
và Aaron có thể đánh mất những người hâm mộ.

325
00:23:31,422 --> 00:23:35,866
Cậu ta đã đi tới nơi cậu ta nên tới

326
00:23:35,866 --> 00:23:43,051
và cậu nhận ra rằng cậu đã trèo
lên một núi phân thối tới nỗi

327
00:23:43,051 --> 00:23:45,849
ngắt một bông hồng nhưng nhận ra rằng
mình không thể ngửi thấy mùi thơm của nó

328
00:23:45,849 --> 00:23:50,399
và thay vì cứ ngồi trên đống phân đó và
tự an ủi mình rằng nó không tệ đến thế

329
00:23:50,399 --> 00:23:53,693
và cậu ấy luôn nhận được hoa hồng

330
00:23:53,693 --> 00:23:57,413
thì cậu ấy đã trèo xuống, thực sự rất tuyệt vời.

331
00:23:58,026 --> 00:24:01,728
Cái cách mà Aaron nhìn mọi thứ đó đó là
lập trình là phép màu

332
00:24:01,728 --> 00:24:07,110
bằng lập trình bạn có thể làm được
những thứ mà người bình thường không làm được.

333
00:24:07,110 --> 00:24:13,310
Vậy, khi bạn có phép màu nhiệm, bạn sẽ dùng nó
vào mục đích tốt hay đi kiếm bội tiền?

334
00:24:15,009 --> 00:24:18,478
Khi còn là một đứa trẻ, Swartz đã được truyền
cảm hứng bởi một trong số những người tiên phong.

335
00:24:18,478 --> 00:24:22,387
Người đàn ông đã phát minh ra World Wide Web
Tim Berners-Lee.

336
00:24:22,387 --> 00:24:25,938
Trong những năm 1990, Berners-Lee đang trong quá trình

337
00:24:25,938 --> 00:24:29,260
tạo nên một trong những phát minh quan trọng nhất
thế kỷ 20

338
00:24:29,260 --> 00:24:35,137
nhưng thay vì kiếm tiền từ phát minh World Wide Web,
ông đã tặng nó cho toàn nhân loại.

339
00:24:36,067 --> 00:24:39,707
Đó chính là lý do duy nhất tại sao
World Wide Web còn tồn tại tới ngày hôm nay.

340
00:24:41,118 --> 00:24:45,261
Aaron thực sự bị ảnh hưởng sâu sắc tởi Tim.

341
00:24:45,261 --> 00:24:50,928
Chắc chắn Tim là một người rất có ảnh hưởng trong giới
Internet, một người không không hề vụ lợi.

342
00:24:50,928 --> 00:24:55,865
Ông ấy không hệ hứng thú với việc
nghĩ ra cách để kiếm bội tiền.

343
00:24:55,865 --> 00:24:57,829
Mọi người thì liên tục bàn tán:
“Oa, có thể kiếm tiền đấy,"

344
00:24:57,829 --> 00:25:00,636
nếu thế thì sẽ có rất nhiều những mạng nho nhỏ

345
00:25:00,636 --> 00:25:02,139
chứ không phải là một mạng lớn

346
00:25:02,139 --> 00:25:05,030
và một mạng nhỏ, cùng với đủ kiểu
mạng không thể hoạt động được

347
00:25:05,030 --> 00:25:08,080
bởi vì bạn không thể đi tới đi lui
bằng cách click vào các đường link được.

348
00:25:10,173 --> 00:25:14,112
Chúng ta phải có một lượng tối thiểu - cái đó là cả thế giới

349
00:25:14,112 --> 00:25:17,172
cho nên nó sẽ không làm gì được
trừ khi cả thế giới được tham gia.

350
00:25:24,141 --> 00:25:28,372
Tôi cảm thấy một cách mạnh mẽ rằng cách chúng ta
đang sống trong thế giới này không ổn

351
00:25:28,702 --> 00:25:34,732
đơn thuần là lấy những cái mình được cho
làm những gì người lớn bảo bạn làm

352
00:25:34,732 --> 00:25:39,032
và những gì bố mẹ bảo bạn làm, hay xã hội bảo.
Tôi nghĩ rằng bạn nên luôn luôn nghi vấn.

353
00:25:39,045 --> 00:25:43,145
Tôi chọn thái độ khoa học, rằng mọi
thứ mình học đều đơn giản chỉ là tạm thời

354
00:25:43,405 --> 00:25:49,267
và rằng luôn phải nghi ngờ, đặt câu hỏi, thay đổi niềm tin
và tôi nghĩ rằng điều này cũng đúng với toàn xã hội.

355
00:25:49,267 --> 00:25:53,491
Một khi tôi nhận ra rằng có những vấn đề
nghiêm trọng- vấn đề mang tính nền tảng

356
00:25:53,491 --> 00:25:58,601
và tôi có thể làm điều gì đó để giải quyết nó
thì tôi không thể làm ngơ. Tôi phải làm gì đó.

357
00:26:02,600 --> 00:26:04,831
Chúng tôi bắt đầu dành thời gian cho nhau nhiều

358
00:26:04,831 --> 00:26:06,621
chỉ đơn giản như hai nguời bạn thôi.

359
00:26:08,912 --> 00:26:11,884
Chúng tôi nói chuyện hàng tiếng đồng hồ, xuyên đêm.

360
00:26:14,393 --> 00:26:18,110
Tôi lẽ ra phải nhận ra rằng cậu ấy
đang tán tỉnh tôi. Có thể là

361
00:26:18,110 --> 00:26:23,980
lúc đó tôi nghĩ rằng giữa cậu ấy và tôi là không thể,
điều này là điên rồ nên tôi giả vờ như chẳng có gì xảy ra.

362
00:26:25,161 --> 00:26:28,937
Lúc đó cuộc hôn nhân của tôi đang gặp nhiều vấn đề
và tôi thực sự chẳng biết phải đi đâu

363
00:26:28,937 --> 00:26:32,927
chúng tôi thuê phòng ở chung và tôi mang con gái tôi tới.

364
00:26:34,081 --> 00:26:37,246
Chúng trang trí căn phòng và nó thực sự rất yên bình.

365
00:26:37,246 --> 00:26:40,816
Cuộc sống tôi đã lâu chưa có sự bình yên
và cuộc sống của cậu ấy cũng thế.

366
00:26:46,225 --> 00:26:54,073
Chúng tôi rất thân với nhau ngay từ
những ngày đầu mối quan hệ lãng mạn.

367
00:26:54,073 --> 00:26:57,633
Chúng tôi thường xuyên bên cạnh nhau.

368
00:26:57,633 --> 00:27:02,432
Nhưng cả hai đều là những kể khó tính. (Cười)

369
00:27:04,495 --> 00:27:10,865
Trong chính chương trình đối thoại cùng Ally McBeal
cậu ấy đã thừa nhận rằng cậu ấy có một bài hát tủ
và tôi đã bắt cậu ấy chơi cho tôi.

370
00:27:12,345 --> 00:27:16,504
Đó là bài “Extraordinary Machine”của Fiona Apple.

371
00:27:16,504 --> 00:27:24,154
Tôi nghĩ đó là vì bài hát này
có một sự đấu tranh nhẹ nhàng

372
00:27:25,054 --> 00:27:27,697
lẫn sự hi vọng.

373
00:27:27,837 --> 00:27:34,418
♪ By foot it's a slow climb, but I'm good
at being uncomfortable so I can't stop

374
00:27:34,418 --> 00:27:36,689
changing all the time ♪

375
00:27:36,689 --> 00:27:44,481
Aaron rất lạc quan về cuộc sống, điều này cậu ấy
thể hiện ra bằng nhiều cách. Ngay cả lúc bi quan

376
00:27:44,481 --> 00:27:47,041
cậu ấy cũng vẫn luôn yêu đời.

377
00:27:47,041 --> 00:27:49,561
♪ Extraordinary machine ♪

378
00:27:53,237 --> 00:27:58,317
- Làm cái gì thế?
(Quinn) - Flicker có video rồi đây.

379
00:27:59,730 --> 00:28:01,743
Swartz lao vào nhiều dự án mới khác nhau

380
00:28:01,743 --> 00:28:04,731
bao gồm việc truy cập thông tin công cộng

381
00:28:04,731 --> 00:28:08,189
ví dụ như một trang web accountability có tên là Watchdog.net

382
00:28:08,189 --> 00:28:10,799
và một dự án có tên là Thư viện mở (The Open Library).

383
00:28:10,986 --> 00:28:15,299
Dự án Thư viện mở là một trang web mà bạn có thể truy nhập
tại địa chỉ openlibrary.org

384
00:28:15,299 --> 00:28:19,778
và ý tưởng là biến nó trở thành một web wiki khổng lồ mà mỗi
trang dành cho một cuốn sách và nội dung có thể sửa chữa được.

385
00:28:19,778 --> 00:28:23,910
Tức là với mỗi cuốn sách đã từng được xuất bản
chúng tôi muốn có một trang web

386
00:28:23,910 --> 00:28:29,551
chứa mọi thông tin về nhà xuất bản
hiệu sách, thư viện, độc giả

387
00:28:29,551 --> 00:28:34,587
và các đường dẫn để cho bạn biết bạn có thể mua cuốn sách
này hay mượn nó ở đâu, hoặc thậm chí đọc nó trực tuyến.

388
00:28:34,587 --> 00:28:39,958
Tôi rất thích thư viện. Khi tới một thành phố mới
tôi sẽ tìm ngay đường tới thư viện ở thành phố đó.

389
00:28:39,958 --> 00:28:44,050
Đó chính là mục tiêu của Thư viện mở
xây dựng một trang web mà ở đó

390
00:28:44,050 --> 00:28:49,297
bạn có thể đọc từ sách này tới sách kia, từ nhân vật
tới tác giả, từ chủ đề tới ý tưởng

391
00:28:49,297 --> 00:28:54,127
đi qua hết hiển kiến thức của nhân loại mà hiện giờ
bị bỏ quên trong các thư viện lớn

392
00:28:54,177 --> 00:28:59,086
những thư viện khó tìm kiếm, cồng kềnh và tốn kém.
Phải thay đổi vì sách là nguồn di sản của chúng ta.

393
00:28:59,086 --> 00:29:01,283
Sách là chỗ để con người viết hiểu biết xuống

394
00:29:01,283 --> 00:29:05,813
và việc một tập đoàn nuốt trọn chúng là một điều đáng kính sợ.

395
00:29:06,730 --> 00:29:10,771
Bằng cách nào bạn có thể truy cập đại chúng
tới tới phạm vi đại chúng (luật bản quyền)?

396
00:29:10,771 --> 00:29:14,828
Nghe có vẻ hiển nhiên vì rõ ràng bạn phải áp dụng phạm vi
đại chúng cho truy cập đại chúng

397
00:29:14,828 --> 00:29:21,368
nhưng thực tế thì không phải như vậy. Kho tàng tri thức chung
lẽ ra phải được mở miễn phí cho tất cả mọi người, nhưng không.

398
00:29:21,378 --> 00:29:26,756
Nó thường xuyên bị rào quanh. Điều này giống như là có một
công viên quốc gia nhưng đầy lính đứng xung quanh

399
00:29:26,756 --> 00:29:33,245
và những nóng súng chỉa ra, đề phòng ai đó thực sự
muốn vào thăm công viên.

400
00:29:33,245 --> 00:29:39,458
Một điều mà Aaron thực sự quan tâm đó là mang
truy cập đại chúng vào phạm vi công cộng.

401
00:29:39,458 --> 00:29:43,258
Đây là điều làm cho cậu ấy gặp nhiều rắc rối.

402
00:29:46,254 --> 00:29:52,794
Tôi đã cố truy cập vào lưu trữ các vụ án liên bang tại Hoa Kỳ.

403
00:29:54,458 --> 00:29:59,108
Cái tôi phát hiện ra đó là một hệ thống
khó hiểu có tên là PACER

404
00:29:59,518 --> 00:30:03,124
có nghĩa là Thư viện điện tử tư liệu pháp lý công cộng.

405
00:30:03,124 --> 00:30:07,314
Tôi bắt đầu tìm kiếm và đó là lúc tôi biết tới Carl Malamud.

406
00:30:08,886 --> 00:30:14,997
Truy cập tài liệu pháp lý tại Mỹ là một mảng king doanh
với doanh thu 10 tỉ đô mỗi năm.

407
00:30:14,997 --> 00:30:23,004
PACER thực sự là một sự đáng xấu hổ của chính phủ.
10 cent một trang

408
00:30:23,004 --> 00:30:27,471
nó thực sự là một mớ bòng bong. Bạn không thể tìm nó,
bạn cũng không thể lưu trang hay bất cứ gì

409
00:30:27,471 --> 00:30:31,891
Bạn phải có thẻ tín dụng trong khi
đây là những lưu trữ công cộng.

410
00:30:31,891 --> 00:30:37,429
Toà án Bang Hoa Kỳ rất quan trọng; đây là nơi
nhiều cuộc hội thảo soạn luật ra đời.

411
00:30:37,429 --> 00:30:44,369
Các vụ án dân sự, bản quyền, đủ mọi loại.
Nhà báo, sing viên, công dân và luật sư

412
00:30:44,369 --> 00:30:48,637
ai cũng phải truy cập vào PACER
và nó thì luôn cản trở mọi người.

413
00:30:48,637 --> 00:30:55,246
Những người không có điều kiện sẽ không thấy
luật pháp đứng về phía họ như những người có thẻ ATM.

414
00:30:55,246 --> 00:30:57,776
Đây là một kiểu đánh thuế lên công lý.

415
00:30:57,946 --> 00:31:04,096
Luật pháp là hệ thống vận hành nền dân chủ của chúng ta
vậy mà chúng ta lại phải trả tiền để chỉ nhìn thấy chúng?

416
00:31:04,246 --> 00:31:07,135
Nghe chẳng có vẻ gì là dân chủ mấy.

417
00:31:07,135 --> 00:31:11,869
Họ kiếm mỗi năm khoảng 120 tỉ đô từ hệ thống PACER.

418
00:31:11,869 --> 00:31:18,236
trong khi chi phí vận hành chẳng đáng là bao.
Trên thực tế, điều này là hoàn toàn bất hợp pháp.

419
00:31:18,937 --> 00:31:25,834
Điều luật Chính phủ điện tử năm 2002 đã nói rõ rằng toàn án
chỉ tính phí tới một mức độ cần thiết

420
00:31:25,834 --> 00:31:29,591
nhằm bù vào khoản chi phí vận hành và duy trì PACER.

421
00:31:34,621 --> 00:31:40,160
Với tư cách là người sáng lập ra Public.Resorce.Org
Malamud muốn phản đối hành động thu phí của PACER.

422
00:31:40,160 --> 00:31:43,300
Ông ấy đã khởi xướng một chương trình
có tên là Dự án quay vòng PACER

423
00:31:43,300 --> 00:31:47,297
nơi mọi người có thể gửi những
tài liệu PACER mà họ đã trả tiền

424
00:31:47,297 --> 00:31:50,334
tới cơ sở dữ liệu miễn phí
mà người khác có thể dùng.

425
00:31:50,334 --> 00:31:55,331
Những người sở hữu PACER gặp rất nhiều sức ép
từ các Nghị sĩ và những người khác

426
00:31:55,336 --> 00:32:00,925
cho nên họ đã xây dựng 17 thư viện trên
toàn quốc gia cho phép truy cập miễn phí.

427
00:32:01,885 --> 00:32:07,625
Điều này có nghĩa là cứ 22 nghìn dặm vuông thì có một
thư viện. Thực sự theo tôi nó chẳng tiện một chút nào.

428
00:32:08,095 --> 00:32:12,173
Tôi khích lệ mọi người tình nguyện
tham dự dự án Thumb Drive Corps.

429
00:32:12,173 --> 00:32:17,157
và tải xuống các tài liệu từ thư viện công cộng rồi
gửi lên trang chủ của dự án Quay vòng tài liệu PACER.

430
00:32:17,157 --> 00:32:20,813
Người dân mang ổ cứng tới những thư viện này và tải
xuống hàng loạt tài liệu

431
00:32:20,813 --> 00:32:25,089
và họ gửi chúng tới cho tôi. Đó chỉ đơn thuần là một trò đùa.

432
00:32:25,089 --> 00:32:28,636
Trên thực tế, khi bạn click vào Thumb Drive Corps
Phù thuỷ xứ Oz sẽ hiện lên

433
00:32:28,636 --> 00:32:32,111
bạn biết đó, bài hát Munchkins, và một video hiện ra:

434
00:32:32,173 --> 00:32:35,034
♪ We represent the lollipop guild...♪

435
00:32:35,260 --> 00:32:39,386
Thế nhưng tôi đã nhận được một cuộc gọi
từ Steve Shultz và Aaron nói rằng:

436
00:32:39,621 --> 00:32:43,047
“Chúng tôi muốn gia nhập Thumb Drive Corps."

437
00:32:43,377 --> 00:32:47,544
Vào khoảng lúc đó, tôi đã gặp Aaron trong một cuộc họp.

438
00:32:47,544 --> 00:32:51,633
Đây thực sự phải là một sự hợp tác giữa nhiều người.

439
00:32:51,633 --> 00:32:53,347
Nên tôi đã tiến tới và nói với cậu ấy:

440
00:32:53,347 --> 00:32:58,195
“Này, tôi đang tính tới chuyện can thiệp vào vấn đề PACER.”

441
00:32:59,865 --> 00:33:04,442
Schultz đã phát triển một chương trình
tải xuống tự động tài liệu của PACER

442
00:33:04,442 --> 00:33:06,459
từ các thư viện dùng thử.

443
00:33:06,459 --> 00:33:08,796
Swartz muốn xem qua.

444
00:33:08,796 --> 00:33:13,481
Nên tôi cho cậu ấy xem các dòng lệnh
tôi không hề biết điều gì sẽ diễn ra tiếp

445
00:33:13,481 --> 00:33:19,033
nhưng thật bất ngờ khi trong vài tiếng đồng hồ sau đó

446
00:33:19,033 --> 00:33:24,588
cậu ấy đã ngồi trong một góc, cải thiện các dòng lệnh của tôi
và gọi thêm một cậu bạn nữa

447
00:33:24,588 --> 00:33:32,139
sống ngay gần đó tới thư viện và
kiểm thử phiên bản cậu ấy vừa cải tiến.

448
00:33:32,139 --> 00:33:38,440
Vào lúc đó, những người ở toà án nhận ra rằng
có điều gì đó đã không đi theo kế hoạch định trước.

449
00:33:38,440 --> 00:33:42,901
Dữ liệu bắt đầu được gửi tới, gửi tới và gửi tới

450
00:33:42,901 --> 00:33:47,632
và chẳng mấy chốc họ đã tải về được 760G
tài liệu PACER, khoảng 20 triệu trang.

451
00:33:48,862 --> 00:33:52,098
Sử dụng thông tin thu được từ các thư viện dùng thử

452
00:33:52,098 --> 00:33:57,304
Swartz đã thực hiện các tiến trình tải xuống
song song khổng lồ từ hệ thống của PACER.

453
00:33:57,304 --> 00:34:04,360
Cậu ấy đã tải xuống gần 2.7 triệu tài liệu toà án
Liên bang, khoảng gần 20 triệu trang.

454
00:34:04,360 --> 00:34:09,864
Tối có thể khẳng định rằng 20 triệu trang
có thể vượt quá mong đợi của

455
00:34:09,864 --> 00:34:14,534
dự án truy cập dữ liệu này, nhưng làm ngạc nhiên người
cầm quyền đâu có phạm pháp gì.

456
00:34:14,830 --> 00:34:19,096
Aaron và Carl quyết định nói với The New York Time
về những gì họ đã thực hiện được.

457
00:34:19,731 --> 00:34:26,500
Họ cũng bị FBI chú ý tới và
nhà của bố mẹ Swartz ở Illinois đã bị theo dõi.

458
00:34:26,639 --> 00:34:31,053
Tôi nhận được một cái tweet của mẹ cậu ấy:
“Hãy gọi điện cho tôi!!

459
00:34:31,053 --> 00:34:34,127
Tôi tự hỏi không biết có chuyện gì xảy ra đây?

460
00:34:34,127 --> 00:34:38,981
Và thế là tôi đã liên lạc được với Aaron và
mẹ cậu ấy thì: “Ối trời ơi, FBI, FBI, FBI”.

461
00:34:40,271 --> 00:34:45,831
Một đặc vụ FBI đã lái xe trên đường
nhà tôi để xem Aaron có ở nhà không.

462
00:34:47,164 --> 00:34:51,899
Tôi vẫn còn nhớ hôm đó tôi đã thắc mắc không biết
chiếc xe này chạy trên đường nhà tôi làm gì.

463
00:34:51,899 --> 00:34:55,110
và lại cứ đi tiến rồi lại lùi. Kỳ cục!

464
00:34:56,719 --> 00:35:04,953
Năm năm sau tôi đọc tài liệu FBI này và tôi nhận ra:
Trời ơi, đó là đặc vụ FBI, trên đường nhà tôi.

465
00:35:05,185 --> 00:35:09,009
Cậu ấy sợ hãi. Cậu ấy thực sự sỡ hãi.

466
00:35:09,959 --> 00:35:14,920
Cậu ấy còn sợ hơn sau khi FBI gọi điện trực tiếp

467
00:35:15,280 --> 00:35:19,302
và tìm cách lừa cậu ấy đi tới một cuộc hẹn ở
quán cà phê mà không có luật sư đi cùng.

468
00:35:19,322 --> 00:35:23,664
Cậu ấy về nhà và nằm trên giường, run sợ.

469
00:35:25,511 --> 00:35:30,006
Việc tải xuống cũng đã lật tẩy nhiều tài liệu
toà án vi phạm nghiêm trọng tới quyền riêng tư.

470
00:35:30,242 --> 00:35:34,922
Và cuối cùng chính toà án đã phải thay đổi các chính sách

471
00:35:34,922 --> 00:35:39,850
và FBI đã đóng hồ sơ mà không khởi tố gì cả.

472
00:35:39,850 --> 00:35:42,722
Tới tận ngày hôm nay, tôi vẫn thấy
điều này thật quá sức tưởng tượng

473
00:35:42,722 --> 00:35:47,823
rằng không ai, thậm chí cả những nơi
xa xôi hẻo lánh nhất của FBI

474
00:35:47,823 --> 00:35:52,327
nghĩ rằng việc sử dụng những
đồng tiền từ thuế để điều tra

475
00:35:52,327 --> 00:35:55,491
những người phổ biến luật
ra cho công chúng là bất hợp lý.

476
00:35:55,491 --> 00:35:57,746
Làm sao mà chúng ta có thể tự gọi
mình là người sống theo pháp luật

477
00:35:58,055 --> 00:36:02,055
và nghĩ rằng thật sai trái khi

478
00:36:02,055 --> 00:36:03,815
làm cho luật pháp tới được với tất cả mọi người?

479
00:36:03,815 --> 00:36:09,455
Aaron đã sẵn sàng mạo hiểm vì lý tưởng mà cậu ấy đã tin vào.

480
00:36:09,455 --> 00:36:15,586
Không hài lòng với sự chênh lệch giàu nghèo, Swartz
đã không chỉ dừng lại ở công nghệ mà còn tham gia
vào những hoạt động chính trị.

481
00:36:15,586 --> 00:36:21,786
Tôi đã tới Hạ nghị viện và tôi mời cậu ấy tới thăm và
tham gia cùng chúng tôi một thời gian

482
00:36:21,812 --> 00:36:25,182
để cậu ấy có thể học được quá trình chính trị là gì.

483
00:36:25,194 --> 00:36:31,194
Cậu ấy học về một cộng động mới, những kỹ năng mới
tất cả những gì cần thiết để cậu có thể hack chính trị.

484
00:36:31,194 --> 00:36:36,506
Có vẻ như rất nực cười khi những người thợ mỏ phải đào
đào cuốc cuốc cho tới khi cơ thể họ ướt đẫm mồ hôi

485
00:36:36,506 --> 00:36:41,276
và phải luôn tự nhủ rằng nếu mình dừng lại thì
tối nay sẽ không có gì để cho vợ con ăn

486
00:36:41,306 --> 00:36:46,576
trong khi tôi mỗi ngày kiếm được càng nhiều tiền hơn
mà chỉ có ngồi xem ti vi.

487
00:36:46,648 --> 00:36:48,898
Nhưng quả thật thế giới này thật lố bịch.

488
00:36:49,025 --> 00:36:53,035
Vì thế, tôi đã đồng sáng lập một “Hội đồng Chiến dịch Thay đổi Tiến bộ”

489
00:36:53,058 --> 00:36:58,298
và chúng tôi cố gắng quy tụ mọi người trên mạng
những người quan tâm tới chính trị tiến bộ

490
00:36:58,318 --> 00:37:00,568
và muốn đưa đất nước này tới một hướng đi tiến bộ hơn

491
00:37:00,570 --> 00:37:03,787
và tổ chức gặp mặt, tham gia danh sách nhận email,
tham gia các chiến dịch mà chúng tôi tổ chức

492
00:37:03,787 --> 00:37:06,297
và giúp những ứng cử viên tiến bộ trúng tuyển khắp nơi
trên cả nước.

493
00:37:06,326 --> 00:37:12,656
Nhóm này đã đóng vai trò nòng cốt vào chiến dịch
đưa Elizabeth Warren vào Thượng nghị viện.

494
00:37:12,806 --> 00:37:17,896
Cậu ấy có thể đã nghĩ rằng đây là một hệ thống ngu dốt
nhưng cậu ấy đã bước vào và nói: “Tôi cần học hệ thống này

495
00:37:17,900 --> 00:37:21,480
vì nó có thể được lợi dụng như bất cứ hệ thống xã hội nào khác.”

496
00:37:21,540 --> 00:37:25,850
Nhưng đam mê kiến thức và thư viện của cậu ấy
không hề phai mờ đi.

497
00:37:25,855 --> 00:37:31,170
Aaron bắt đầu quan tâm tới các viện nơi
phát hành các bài nghiên cứu khoa học.

498
00:37:31,520 --> 00:37:35,630
Bằng phẩm giá là sinh viên của một trường hàng đầu của Hoa Kỳ,
tôi mặc định các bạn được truy cập

499
00:37:35,630 --> 00:37:38,760
vào nhiều loại nghiên cứu khoa học khác nhau.

500
00:37:38,760 --> 00:37:43,851
Nói chung mỗi trường đại học lớn tại Hoa Kỳ đều đã phải trả
một phí bản quyền cho các tổ chức như

501
00:37:43,851 --> 00:37:50,952
JSTOR và Thompson Isi để được truy cập vào các bài báo khoa học
và phần còn lại của thế giới không được đọc.

502
00:37:51,054 --> 00:37:57,278
Những bài báo và nghiên cứu khoa học này thực chất là
tài sản chung của toàn nhân loại được lưu trữ trên mạng

503
00:37:57,278 --> 00:38:02,278
và có thể đã được trả bởi tiền thuế hoặc tài trợ của chính phủ

504
00:38:02,413 --> 00:38:08,639
nhưng để đọc chúng, bạn thường phải trả phí lần nữa
cho các nhà xuất bản như Reed-Elsevier.

505
00:38:08,801 --> 00:38:14,732
Những chi phí bản quyền này quan trọng tới nỗi những sinh viên
học tại Ấn Độ, thay vì tại Hoa Kỳ

506
00:38:15,128 --> 00:38:18,937
không hề có quyền truy cập này. Họ hoàn toàn bị nhốt bên ngoài
khỏi tất cả những nghiên cứu này.

507
00:38:19,253 --> 00:38:23,247
Họ đã bị gạt ra khỏi toàn bộ di sản khoa học của chúng ta.

508
00:38:23,247 --> 00:38:27,361
Ý tôi là, nhiều trong số những bài báo khoa học này đã
được thực hiện từ Kỷ nguyên Khai Sáng

509
00:38:27,361 --> 00:38:32,467
Cứ mỗi khi có ai đó viết một bài báo khoa học,
nó đều được quét, số hoá và cho vào bộ sưu tập này.

510
00:38:32,467 --> 00:38:39,766
Đây là di sản được mang tới cho chúng ta từ công việc của những
người có đam mê với tri thức, một lịch sử huy hoàng của khoa học.

511
00:38:39,766 --> 00:38:43,167
Đây là di sản đáng thuộc về toàn nhân loại,

512
00:38:43,167 --> 00:38:48,127
nhưng thay vào đó, nó đã bị khoá lại và cho lên mạng bởi
một nhóm các tập đoàn kinh doanh tư bản

513
00:38:48,127 --> 00:38:53,044
những kẻ muốn kiếm được tối đa lợi nhuận từ nó.

514
00:38:53,464 --> 00:38:58,769
Vậy là một nhà nghiên cứu được trả tiền bởi trường đại học hoặc
người dân công bố một bài nghiên cứu

515
00:38:58,769 --> 00:39:02,312
và ở giai đoạn cuối cùng của quá trình,
sau khi mọi công việc đã được hoàn thiện

516
00:39:02,312 --> 00:39:07,031
sau khi mọi nghiên cứu đã kết thúc - nát óc nghĩ ra ý tưởng,
thí nghiệm trong lab, phân tích, tóm lại là tất cả đã xong

517
00:39:07,031 --> 00:39:13,359
vào chính cái giai đoạn cuối cùng đó, người nghiên cứu
phải trao lại bản quyền cho các công ty nhiều tỉ đô la.

518
00:39:14,488 --> 00:39:18,238
Quá bệnh! Đây là một nền kinh tế được xây dựng hoàn toàn
trên công sức tình nguyện

519
00:39:18,238 --> 00:39:21,080
và rồi các nhà xuất bản chỉ việc ngồi ở trên cùng và
hưởng lợi nhuận từ việc bán các nghiên cứu đó.

520
00:39:21,930 --> 00:39:28,968
Nói về chuyện kiếm tiền thiếu lương tâm. Một nhà xuất bản
ở Anh Quốc đã kiếm được 3 tỉ đô la năm ngoái.

521
00:39:28,968 --> 00:39:30,484
Thật là một trò buôn bán đê tiện!

522
00:39:30,494 --> 00:39:34,321
JSTOR chỉ là một nhân vật rất nhỏ trong câu chuyện này

523
00:39:34,321 --> 00:39:41,068
nhưng vì một vài lý do nào đó, JSTOR đã được Aaron
chọn để công kích.

524
00:39:41,068 --> 00:39:45,009
Cậu ấy đã đi tới một số hội thảo về Truỵ cập mở và
Xuất bản mở

525
00:39:45,009 --> 00:39:47,070
và tôi không biết ai là người tới từ JSTOR

526
00:39:47,070 --> 00:39:50,368
nhưng tôi đoán rằng Aaron đã hỏi

527
00:39:50,368 --> 00:39:54,606
“Để mở JSTOR mãi mãi cần tốn bao nhiêu tiền?”

528
00:39:54,606 --> 00:39:58,225
Và họ đã trả lời rằng khoảng 200 triệu đô la

529
00:39:58,225 --> 00:40:00,422
một con số mà Aaron cho rằng quá lố bịch.

530
00:40:01,166 --> 00:40:07,452
Đang theo học tại Harvard, cậu ấy biết những người dùng của
mạng internet rất nhanh và mở bên MIT ngay cạnh đó

531
00:40:07,452 --> 00:40:12,238
đã có được quyền truy cập vào JSTOR. Swartz nhìn thấy ngay cơ hội.

532
00:40:12,238 --> 00:40:14,434
Bạn có được chìa khoá để tới các cánh cửa đó

533
00:40:14,434 --> 00:40:19,694
và chỉ cần một chút phép thuật từ các dòng lệnh
bạn có thể lấy được các bài báo khoa học đó.

534
00:40:21,302 --> 00:40:23,492
Vào ngày 24 tháng 9 năm 2010

535
00:40:23,492 --> 00:40:27,301
Swartz đăng ký một chiếc laptop ACER cậu vừa mua

536
00:40:27,301 --> 00:40:31,479
vào mạng của MIT, dưới cái tên là Garry Host.

537
00:40:31,479 --> 00:40:36,169
Tên của người dùng được đăng ký là “Ghost laptop”.

538
00:40:36,169 --> 00:40:38,990
Cậu ấy không hack JSTOR theo nghĩa truyền thống về hack.

539
00:40:38,990 --> 00:40:40,943
Cơ sở dữ liệu của JSTOR được tổ chức ngay ngắn

540
00:40:40,943 --> 00:40:44,500
cho nên rất đơn giản để có thể tải xuống tất cả
những bài báo khoa học trong JSTOR

541
00:40:44,500 --> 00:40:46,567
bởi vì tất cả chúng đều được đánh số.

542
00:40:46,567 --> 00:40:52,351
Nó đều có dạng gạch chéo gạch chéo gạch chéo…
số thứ tự bài báo 444024 và -25 và -26.

543
00:40:52,351 --> 00:40:55,784
Cậu ấy viết một đoạn lệnh bằng ngôn ngữ Python
có tên là keepgrabbing.pi (cứthếlấy.pi)

544
00:40:55,784 --> 00:40:58,607
tức là liên tục lấy các bài báo khoa học.

545
00:40:58,607 --> 00:41:02,210
Ngày hôm sau, chiếc máy tính GHost bắt đầu tải xuống
các bài báo

546
00:41:02,210 --> 00:41:08,765
nhưng ngay lập tức địa chỉ IP của chiếc GHost bị chặn.
Đối với Swartz thì nó chỉ giống như gặp ổ gà trên đường.

547
00:41:08,765 --> 00:41:13,628
Cậu ấy nhanh chóng đổi IP cho GHost và tiếp tục tải xuống.

548
00:41:13,628 --> 00:41:18,172
JSTOR và MIT đã sử dụng một số biện pháp để ngăn cản

549
00:41:18,172 --> 00:41:19,766
khi họ nhận ra điều gì đang xảy ra

550
00:41:19,766 --> 00:41:22,184
và khi nhiều biện pháp không có hiệu nghiệm

551
00:41:22,184 --> 00:41:27,171
JSTOR đã cắt kết nối của MIT vào
cơ sở dữ liệu của JSTOR.

552
00:41:27,171 --> 00:41:29,713
Chúng ta có một trò mèo đuổi chuột ở đây

553
00:41:29,713 --> 00:41:33,876
tìm cách để được truy cập vào cơ sở dữ liệu của JSTOR.

554
00:41:33,876 --> 00:41:39,920
Aaron hiển nhiên là mèo vì cậu ấy giỏi kỹ thuật hơn

555
00:41:39,920 --> 00:41:42,921
những người bên cơ sở dữ liệu của JSTOR đang tìm cách phòng thủ.

556
00:41:42,921 --> 00:41:47,228
Cuối cùng, có một phòng máy chủ ở nhà kho
ở trong một trong số các toà nhà

557
00:41:47,228 --> 00:41:51,495
và cậu tới thẳng đó, thay vì vào mạng WiFi,
và cắm trực tiếp chiếc laptop của cậu vào mạng

558
00:41:51,495 --> 00:41:56,541
và để nó ở đó cùng với một chiếc ổ cứng cắm ngoài
để tải tài liệu xuống.

559
00:41:56,541 --> 00:42:01,812
Nhà chức trách đã tìm được chiếc laptop của Aaron mà cậu không biết.

560
00:42:02,882 --> 00:42:05,736
Họ đã không dừng việc tải xuống lại.

561
00:42:05,736 --> 00:42:09,001
Mà thay vào đó, họ gắn một chiếc camera theo dõi.

562
00:42:10,584 --> 00:42:14,540
Họ đã tìm thấy chiếc laptop trong nhà kho của toà nhà MIT.

563
00:42:15,382 --> 00:42:19,759
Họ đã có thể rút nó ra. Họ đã có thể đợi cậu ấy tới và nói

564
00:42:19,759 --> 00:42:23,764
“Này cậu kia, cậu đang làm gì thế, dừng lại đi.
Cậu là ai?”

565
00:42:23,764 --> 00:42:25,887
Họ đã có thể làm tất cả những thứ này nhưng họ đã không.

566
00:42:25,887 --> 00:42:30,182
Điều họ muốn làm đó là ghi hình lại để có bằng chứng
nhằm khởi tố cậu ấy.

567
00:42:30,182 --> 00:42:36,477
Đó là lý do duy nhất khi bạn ghi hình kiểu như vậy.

568
00:42:37,667 --> 00:42:42,082
Lúc đầu, người xuất hiện trong camera theo dõi

569
00:42:42,082 --> 00:42:46,475
chỉ là một người vào cất thùng và chai lọ.

570
00:42:53,202 --> 00:42:57,033
Nhưng nhiều ngày sau nó đã ghi hình lại được Swartz.

571
00:43:06,185 --> 00:43:10,658
Swartz thay thế ổ cứng ngoài. Cậu ấy lấy nó ra khỏi ba lô

572
00:43:11,240 --> 00:43:14,517
ra khỏi camera khoảng 5 phút

573
00:43:15,014 --> 00:43:21,863
và rồi rời khỏi đó.

574
00:43:37,238 --> 00:43:41,775
Và rồi họ tổ chức một buổi phục kích,
khi cậu ấy đang đạp xe về nhà từ MIT

575
00:43:41,899 --> 00:43:44,554
những viên cảnh sát này đi ra từ phía bên đường

576
00:43:44,614 --> 00:43:48,436
học chỗ nào đó khác và bắt đầu đuổi theo cậu ấy.

577
00:43:49,199 --> 00:43:54,436
Nó kể lại rằng nó đã bị tấn công bởi cảnh sát.

578
00:43:55,207 --> 00:43:58,382
Nó nói với tôi rằng lúc đó nó không biết
chắc cảnh sát đang vây bắt nó.

579
00:43:58,382 --> 00:44:02,797
Nó chỉ nghĩ rằng ai đó đang muốn tấn công nó thôi.

580
00:44:02,797 --> 00:44:05,914
Nó còn nói với tôi rằng họ đã đánh nó.

581
00:44:08,395 --> 00:44:15,406
Thực sự đó là một điều kinh khủng. Ý nghĩ rằng ai đó trong
gia đình tôi bị phạm tôi hay ra toà

582
00:44:15,406 --> 00:44:18,358
là một điều rất xa lạ, khó hiểu và tôi không biết phải làm gì.

583
00:44:18,409 --> 00:44:24,232
Và thế là họ đã thực hiện lệnh khám ở nhà của Aaron,
nhà bố mẹ cậu ở Cambridge và văn phòng của cậu ở Harvard.

584
00:44:27,972 --> 00:44:33,587
Hai ngày trước vụ bắt bớ, cuộc điều tra đã vượt ra khỏi
JSTOR và cảnh sát khu vực ở Cambridge.

585
00:44:33,964 --> 00:44:37,661
Nó đã được chuyển giao cho Cơ quan mật vụ Hoa Kỳ.

586
00:44:38,061 --> 00:44:42,531
Cơ quan mật vụ bắt đầu điều tra tôi phạm máy tính và
làm giả thẻ tín dụng vào năm 1984

587
00:44:42,807 --> 00:44:46,060
nhưng 6 tuần sau vụ tấn công 11 tháng 9
nhiệm vụ của họ đã được mở rộng thêm.

588
00:44:47,290 --> 00:44:49,363
[applause]

589
00:44:49,532 --> 00:44:56,061
Tổng thống Bush sử dụng Đạo luật Yêu Nước (The Patriot Act)
để thiết lập một mạng lưới gọi là “Đội chống tội phạm điện tử”.

590
00:44:56,791 --> 00:45:01,328
Đạo luật ngay trước mặt tôi đây giúp chúng ta đối phó với
những thực tế và nguy hiểm mới tới từ khủng bố thời hiện đại.

591
00:45:01,643 --> 00:45:06,580
Theo Cơ quan mật vụ, họ chủ yếu làm việc với những
hoạt động có tính ảnh hưởng kinh tế

592
00:45:06,841 --> 00:45:11,169
được tổ chức bởi các tổ nhóm tội phạm hoặc có sử dụng công nghệ mới.

593
00:45:11,384 --> 00:45:15,866
Cơ quan mật vụ chuyển vụ án của Swartz qua văn phòng
Công tố Hoa Kỳ tại Boston.

594
00:45:16,246 --> 00:45:18,722
Có một gã trong văn phòng Công tố Hoa Kỳ với chức danh:

595
00:45:19,054 --> 00:45:21,895
“Trưởng ban Lực lượng chống Tội phạm máy tính”

596
00:45:22,179 --> 00:45:24,317
Tôi không biết ông ta có những gì

597
00:45:24,455 --> 00:45:29,477
nhưng chắc bạn bạn không thể là một “Công tố viên tội phạm
vi tính” nếu thiếu đi một tội liên quan tới vi tính để khởi tố

598
00:45:29,994 --> 00:45:35,095
thế là ông ta lấy hồ sơ vụ án và giữ lấy cho riêng mình, không
giao nó cho ai khác trong văn phòng hay bộ phận

599
00:45:35,564 --> 00:45:37,638
và đó là Steve Heymann.

600
00:45:37,806 --> 00:45:41,896
Công tố viên Heymann đã khá kín tiếng từ sau vụ bắt Aaron Swartz

601
00:45:41,896 --> 00:45:46,793
nhưng ông ta có thể được trông thấy ở đây, trong một số của
xê-ri truyền hình “Lòng tham nước Mỹ”

602
00:45:46,793 --> 00:45:49,550
được quay trong khoảng thời gian Aaron bị bắt.

603
00:45:49,550 --> 00:45:53,378
Ông ta đang mô tả vụ án trước đó của ông ta khởi tố một hacker
khét tiếng có tên là Alberto Gonzales

604
00:45:53,652 --> 00:45:56,899
một vụ án mà mang lại cho Heymann rất nhiều sự chú ý của báo giới
và cả những lời khen ngợi cùng thăng tiến.

605
00:45:57,273 --> 00:46:02,017
Gonzales đã ăn trộm hàng trăm triệu thẻ tín dụng và số ATM

606
00:46:02,209 --> 00:46:04,537
một vụ trộm lớn nhất trong lịch sử.

607
00:46:04,852 --> 00:46:09,983
Trong video này, Heymann mô tả Gonzales, nói lên quan điểm
của ông ta về sự tư duy của các hacker:

608
00:46:10,263 --> 00:46:16,178
Những kẻ này bị điều khiển bởi nhiều thứ như chúng ta thôi.

609
00:46:16,515 --> 00:46:24,774
Chúng có lòng tự cao, thích thử thách, và tất nhiên chúng
thích tiền và mọi thứ có thể mang tiền cho chúng nó.

610
00:46:25,134 --> 00:46:29,891
Một trong số những nghi phạm trong vụ án Gonzales là một
hacker trẻ tuổi có tên là Jonathan James.

611
00:46:30,254 --> 00:46:33,127
Tin rằng tội của Gonzales có thể bị gán cho mình

612
00:46:33,420 --> 00:46:36,929
cậu đã tự tử trong quá trình điều tra vụ án này.

613
00:46:37,139 --> 00:46:40,865
Trong một buổi họp báo sớm về quan điểm của chính phủ trong
vụ án của Aaron Swartz

614
00:46:41,115 --> 00:46:45,974
Xếp của Heymann, Công tố viên trưởng của bang Massachusets
Carmen Otiz nói rằng:

615
00:46:46,521 --> 00:46:50,116
“Ăn trộm tức là ăn trộm, cho dù bạn dùng những dòng lệnh
hay là xà beng

616
00:46:50,116 --> 00:46:53,021
và dù là lấy trộm tài liệu hay là tiền.”

617
00:46:53,731 --> 00:46:55,587
Điều này không đúng. Rõ ràng là không đúng.

618
00:46:56,037 --> 00:46:57,717
Tôi không nói rằng nó vô hại

619
00:46:58,487 --> 00:47:04,102
và tôi không nói rằng chúng ta không nên quy tội
cho việc ăn trộm thông tin

620
00:47:04,318 --> 00:47:06,693
nhưng bạn cần phải rành mạch và cụ thể hơn

621
00:47:09,063 --> 00:47:14,261
trong khi định nghĩa chính xác loại thông tin nào
thì là nguy hại và loại nào thì không.

622
00:47:14,897 --> 00:47:18,957
Tóm lại, với một cái xà beng, mỗi lần tôi đột nhập vào
một nơi nào đó bằng xà beng

623
00:47:18,957 --> 00:47:21,768
tôi phá hoại cái gì đó. Chắc chắn là như thế.

624
00:47:21,768 --> 00:47:24,005
Nhưng khi Aaron soạn một chương trình cho phép

625
00:47:24,206 --> 00:47:28,329
tải xuống hàng trăm lần mỗi giây thì chẳng gây hại tới ai cả

626
00:47:28,329 --> 00:47:31,047
chẳng có tổn hại rõ ràng gì tới ai cả.

627
00:47:31,047 --> 00:47:36,148
Nếu cậu ta làm điều đó để thu thập tài liệu
để làm nghiên cứu

628
00:47:36,211 --> 00:47:38,621
thì sẽ chẳng có nguy hại gì tới bất cứ ai.

629
00:47:38,659 --> 00:47:42,925
Cậu ấy không ăn trộm. Cậu ấy cũng chẳng bán những thứ cậu
ấy lấy được hay cho không chúng đi.

630
00:47:42,925 --> 00:47:45,671
Cậu ấy chỉ đang muốn nhấn mạnh một điều, theo quan điểm của tôi.

631
00:47:45,671 --> 00:47:48,149
Vụ bắt bớ đã tác động mạnh lên Swartz.

632
00:47:48,230 --> 00:47:49,712
Anh ấy không muốn nói về điều đó.

633
00:47:49,819 --> 00:47:51,466
Ý tôi là anh ấy rất khủng hoảng.

634
00:47:51,706 --> 00:47:56,424
Nếu bạn luôn có ý nghĩ rằng FBI đang trên đường
và có thể đỗ xe bên cạnh nhà bạn bất cứ lúc nào

635
00:47:56,424 --> 00:47:59,604
khi bạn đang đi dạo, hay đang giặt quần áo

636
00:47:59,604 --> 00:48:03,170
họ có thể lẻn vào nhà vì bạn để cửa mở

637
00:48:03,170 --> 00:48:06,545
tóm lại là nếu là tôi…tôi cũng căng thẳng không kém

638
00:48:06,545 --> 00:48:12,727
điều này khá rõ ràng và do đó Aaron lúc nào cũng
trong tâm trạng tồi tệ.

639
00:48:18,800 --> 00:48:24,093
Anh ấy không hé lộ những thông tin nhạy cảm về
nơi ăn chốn ở của anh ấy trong khoảng thời gian này

640
00:48:24,111 --> 00:48:28,345
bởi vì anh ấy rất sợ rằng FBI chỉ đang chờ để bắt anh ấy thôi.

641
00:48:31,445 --> 00:48:35,452
Đó là thời điểm tiền lệ hết sức nhạy cảm về các phong trào
xã hội và chính trị.

642
00:48:35,702 --> 00:48:41,811
Tạp chí Time sau đó đã vinh danh Người của năm 2011 là
“Người biểu tình”.

643
00:48:42,348 --> 00:48:46,925
Có rất nhiều điểm nóng về các hoạt động hacker diễn ra.

644
00:48:49,056 --> 00:48:53,442
WikiLeaks đã tiết lộ nhiều thông tin ngoại giao nhạy cảm

645
00:48:53,907 --> 00:48:56,491
Manning (nhân viên phân tích tình báo) đã bị bắt vào lúc đó

646
00:48:56,526 --> 00:48:59,933
tuy rằng không rõ có phải anh ta là
người tiết lộ thông tin hay không.

647
00:49:00,586 --> 00:49:04,801
Anonymous - một nhóm biểu tình có

648
00:49:04,801 --> 00:49:07,129
hacker cao thủ

649
00:49:07,834 --> 00:49:11,357
đã có nhiều hành động gây đau đầu nhà chức trách.

650
00:49:11,745 --> 00:49:14,107
Nếu bạn so sánh những điều này với điều Swartz làm

651
00:49:14,107 --> 00:49:17,902
thì vụ này chỉ nên để MIT và JSTOR giải quyết với nhau thôi

652
00:49:18,596 --> 00:49:22,048
giữa cá nhân với cá nhân và công ty với công ty.

653
00:49:22,395 --> 00:49:27,657
Lẽ ra nó không đáng để hệ thống tội phạm chú ý tới.

654
00:49:28,425 --> 00:49:31,870
Nó đơn giản không thuộc vào trong đó.

655
00:49:36,645 --> 00:49:39,720
Trước khi khởi tố, Swartz đã được đề nghị
một thoả thuận

656
00:49:40,151 --> 00:49:43,230
rằng cậu chỉ phải ngồi tù ba tháng, trong trại phục hồi nhân phẩm

657
00:49:43,230 --> 00:49:45,535
và một năm quản thúc tại nhà

658
00:49:45,599 --> 00:49:48,006
tất nhiên là phải rời xa máy vi tính.

659
00:49:48,170 --> 00:49:52,460
Với điều kiện là Swartz phải thừa nhận tội danh.

660
00:49:52,806 --> 00:49:56,789
Chúng tôi rơi vào thế không biết cụ thể

661
00:49:57,075 --> 00:49:58,793
chính phủ có những gì mà muốn gì

662
00:49:58,974 --> 00:50:01,821
và chúng tôi phải đưa ra quyết định rất quan trọng

663
00:50:01,976 --> 00:50:05,464
khi mà luật sư thì thúc bạn đồng ý

664
00:50:05,746 --> 00:50:09,732
chính phủ thì đưa ra yêu cầu không thoả thuận

665
00:50:10,041 --> 00:50:13,360
và bạn được bảo rằng khả năng thắng của bạn là rất nhỏ

666
00:50:13,617 --> 00:50:18,563
nên cho dù bạn có phạm tội hay không thì bạn tốt hơn hết là nhận tội.

667
00:50:18,908 --> 00:50:20,940
Boston có riêng một Ban chống tội phạm vi tính

668
00:50:21,315 --> 00:50:25,208
rất nhiều luật sư, có khi nhiều hơn mức cần thiết.

669
00:50:25,999 --> 00:50:30,664
Tóm lại, bạn có thể hình dung là ở đây có rất nhiều vụ án
rất rất khó khởi tố

670
00:50:30,737 --> 00:50:32,897
bởi vì chúng ta có tội phạm từ Nga này

671
00:50:33,261 --> 00:50:35,997
rồi một số người bên trong các tập đoàn

672
00:50:36,254 --> 00:50:40,028
họ sẵn sàng thuê những luật sư với giá
500 hoặc 700 đô la mỗi giờ

673
00:50:40,028 --> 00:50:43,856
để chống lại bạn, và chúng ta lại có một vụ án của một cậu bé

674
00:50:44,156 --> 00:50:48,022
mà khá dễ dàng chứng minh rằng cậu đã làm điều gì đó

675
00:50:48,049 --> 00:50:52,731
và nhất là khi cậu đã tự gây rối với FBI

676
00:50:52,837 --> 00:50:56,551
cho nên tại sao lại không cho cậu bé này nếm mùi lợi hại
càng nhiều càng tốt?

677
00:50:56,551 --> 00:50:59,714
Nó sẽ giúp một công tố viên như bạn. Nó giúp cả nền Cộng hoà

678
00:50:59,714 --> 00:51:02,242
vì bạn đang đấu tranh chống lại mấy cái kiểu khủng bố.

679
00:51:02,631 --> 00:51:03,996
Tôi đã rất sợ hãi.

680
00:51:03,996 --> 00:51:06,053
Tôi sợ bị tịch thu máy vi tính.

681
00:51:06,053 --> 00:51:10,228
Tôi rất sợ bị đi tù vì máy tính của tôi bị tịch thu.

682
00:51:10,338 --> 00:51:15,293
Tôi có tài liệu tối mật từ nguồn của tôi từ
công việc trước tôi làm

683
00:51:15,470 --> 00:51:20,517
và đó là, ưu tiên của tôi là giữ nguồn tin của tôi được an toàn.

684
00:51:20,677 --> 00:51:25,220
Tôi rất sợ vì lỡ có chuyện gì xảy ra với Ada.

685
00:51:25,400 --> 00:51:27,764
Aaron họ đã đưa ra cho cậu ấy một đề nghị

686
00:51:28,136 --> 00:51:32,853
và nếu tôi đồng ý thì cậu ấy sẽ làm theo

687
00:51:33,180 --> 00:51:37,456
và tôi đã thực sự rất gần tới điểm nói “Hãy đồng ý đề nghị đó”.

688
00:51:37,673 --> 00:51:42,595
Cậu ấy đã nuôi dưỡng một niềm đam mê chính trị rất nghiêm túc

689
00:51:42,731 --> 00:51:45,622
trong thời điểm, bạn biết đó

690
00:51:45,651 --> 00:51:51,218
khi cậu ấy kết thúc công việc khởi nghiệp

691
00:51:51,406 --> 00:51:56,448
và bắt đầu một cuộc sống mới, cuộc sống của hoạt động chính trị

692
00:51:57,077 --> 00:52:03,834
và cậu ấy không có niềm tin rằng cậu ấy có thể tiếp tục
cuộc sống của cậu như một kẻ tội phạm

693
00:52:04,180 --> 00:52:07,386
Bạn biết đó, cậu ấy nói với tôi rằng, khi chúng tôi bước
ngang qua Nhà Trắng:

694
00:52:07,386 --> 00:52:12,379
“Họ không cho tội phạm làm việc ở đây.”

695
00:52:17,801 --> 00:52:22,031
Và cậu ấy thực sự muốn điều đó trong cuộc đời.

696
00:52:22,387 --> 00:52:25,440
Nó chưa hề giết ai. Nó cũng chưa hề làm ai đau.

697
00:52:25,784 --> 00:52:28,298
Nó chưa hề ăn trộm tiền.

698
00:52:28,489 --> 00:52:32,573
Nó chưa hề làm điều gì trông có vẻ như tội phạm

699
00:52:34,793 --> 00:52:39,327
và hiển nhiên chẳng có việc gì nó phải bị dán cái nhãn tội phạm

700
00:52:39,357 --> 00:52:42,892
và lấy đi quyền được bầu cử của nó ở nhiều Bang

701
00:52:43,363 --> 00:52:45,807
vì làm những việc mà nó đã làm. Không thể chấp nhận được!

702
00:52:45,807 --> 00:52:50,100
Sẽ có lý hơn nếu nó chỉ phải chịu một khoản tiền phạt lớn

703
00:52:50,100 --> 00:52:54,467
hoặc bị buộc không được quay lại MIT nữa.

704
00:52:54,467 --> 00:52:59,454
Nhưng trở thành một tội phạm? Đối mặt với án tù?

705
00:53:01,516 --> 00:53:04,063
Swartz đã không nhận tội để được giảm án.

706
00:53:04,342 --> 00:53:07,188
Nên Heymann đã rất bực tức và càng điên tiết.

707
00:53:07,523 --> 00:53:12,457
Heymann tiếp tục gây áp lực lên chúng tôi bằng mọi cách

708
00:53:13,040 --> 00:53:15,667
Thậm chí với những chứng cứ chiếm đoạt từ chiếc máy tính

709
00:53:15,988 --> 00:53:18,389
Acer và USB của Aaron

710
00:53:18,760 --> 00:53:21,503
Ủy viên công tố cần bằng chứng về động cơ của anh ấy

711
00:53:21,913 --> 00:53:24,847
Tại sao Aaron Swartz lại tải những bài báo từ JSTOR

712
00:53:25,199 --> 00:53:28,380
và anh ta dự định dùng chúng vào việc gì?

713
00:53:29,284 --> 00:53:32,167
Chính phủ tin rằng Aaron dự dịnh sẽ công bố những bài báo đó

714
00:53:32,709 --> 00:53:36,073
Chúng ta không biết mục đích chính xác của cậu ấy là gì

715
00:53:36,310 --> 00:53:43,068
Bởi vì trong quá khứ Aaron cũng đã từng làm nhiều dự án
phải phân tích một cơ sở dữ liệu khổng lồ các bài báo

716
00:53:43,314 --> 00:53:45,443
để học hỏi những điều thú vị từ chúng.

717
00:53:45,746 --> 00:53:48,101
Chứng cứ tốt nhất đó là khi cậu ấy ở Stanford

718
00:53:48,353 --> 00:53:53,037
Aaron cũng đã tải xuống toàn bộ cơ sở dữ liệu
tư pháp của Westlaw.

719
00:53:53,407 --> 00:53:55,948
Trong một dự án với sinh viên luật trường Stanford

720
00:53:56,115 --> 00:53:58,445
Swartz đã tải xuống cơ sở dữ liệu tư pháp của Westlaw

721
00:53:58,676 --> 00:54:02,822
Cậu ấy đã làm hé lộ những mối liên hệ kỳ lạ giữa
những người tài trợ tiền nghiên cứu về luật

722
00:54:02,822 --> 00:54:04,534
và những kết quả có lợi cho họ.

723
00:54:04,764 --> 00:54:08,097
Cậu ấy đã làm phép phân tích tuyệt vời này
về các công ty tư bản

724
00:54:08,097 --> 00:54:11,698
chuyên cấp tiền cho các giáo sư luật để
viết những bài báo review về luật

725
00:54:11,698 --> 00:54:15,517
mà sẽ có lợi về sau này, như Exxon trong sự cố tràn dầu.

726
00:54:15,637 --> 00:54:19,391
Đây là một hệ thống hủ bại, anh biết đấy, nghiên cứu hư danh.

727
00:54:19,441 --> 00:54:22,694
Swartz chưa bao giờ công bố những tài liệu tư pháp của Westlaw.

728
00:54:23,046 --> 00:54:25,599
Về lý thuyết, cậu ấy có thể làm như vậy với cơ sở dữ liệu của JSTOR

729
00:54:25,955 --> 00:54:27,679
Nếu thế thì mọi chuyện hoàn toàn ổn.

730
00:54:27,916 --> 00:54:33,521
Mặt khác, nếu cậu ấy có ý định tạo nên
một dịch vụ cạnh tranh với JSTOR

731
00:54:33,600 --> 00:54:35,887
kiểu như xây dựng thứ của riêng mình, bạn biết đấy,

732
00:54:36,075 --> 00:54:39,340
truy cập vào Harvard Law Review và
bạn biết đấy, thu tiền cho việc đó

733
00:54:39,340 --> 00:54:42,632
thì đúng là việc đó trông giống một hành vi phạm pháp

734
00:54:42,632 --> 00:54:45,044
bởi vì anh có ý định kiếm tiền từ những dữ liệu này

735
00:54:45,044 --> 00:54:48,336
nhưng thật là điên rồ khi tưởng tượng rằng
đó là những việc cậu ấy sẽ làm.

736
00:54:48,830 --> 00:54:54,196
Nhưng lại còn khả năng ở giữa đó là: sẽ thế nào nếu cậu
ấy đem tặng hết tài liệu này cho các quốc gia đang phát triển?

737
00:54:54,356 --> 00:54:57,195
Tóm lại điều cậu ấy định làm có tính chất
quyết định tới hình ảnh của cậu ấy

738
00:54:57,195 --> 00:55:00,728
trong mắt của luật pháp. Chính phủ đã khởi tố cậu

739
00:55:00,728 --> 00:55:03,666
như đây là một hành vi phi pháp mang tính thương mại

740
00:55:03,910 --> 00:55:06,853
giống việc ăn cắp thông tin trong thẻ tín dụng
đây chính là kiểu tội họ đang gán cho cậu ấy.

741
00:55:07,001 --> 00:55:10,383
Tôi không biết cậu ấy định làm gì với
khối cơ sở dữ liệu đó

742
00:55:10,602 --> 00:55:13,845
Nhưng tôi nghe từ một người bạn của cậu kể lại rằng

743
00:55:14,014 --> 00:55:18,615
Aaron định phân tích số dữ liệu này để tìm bằng chứng về
việc tài trợ nghiên cứu thay đổi khí hậu của các tập đoàn

744
00:55:18,736 --> 00:55:24,212
và dẫn tới kết quả sai lệch, có lợi cho họ
và tôi hoàn toàn tin vào lời kể lại này.

745
00:55:25,322 --> 00:55:28,638
Tôi được bảo rằng Steve muốn nói chuyện với tôi

746
00:55:29,052 --> 00:55:32,968
và tôi nghĩ đây có thể là một lối thoát khỏi chuyện này

747
00:55:33,442 --> 00:55:35,138
chỉ cần thoát khỏi hoàn cảnh này

748
00:55:35,508 --> 00:55:38,197
và tôi không muốn sống trong nỗi sợ rằng
chiếc máy tính của mình sẽ bị tịch thu.

749
00:55:38,579 --> 00:55:42,889
Tôi không muốn sống trong nỗi sợ sẽ phải ngồi tù

750
00:55:42,889 --> 00:55:46,661
nếu họ ép buộc tôi phải giải mã thông tin trong máy tính.

751
00:55:47,146 --> 00:55:50,546
Khi họ tới gặp tôi và nói "Steve muốn nói chuyện với cô”

752
00:55:50,725 --> 00:55:52,856
điều đó nghe có vẻ hợp lý.

753
00:55:53,209 --> 00:55:57,649
Họ đã đề nghị Norton một ưu ái
có tên là “Nữ hoàng trong 1 ngày”

754
00:55:57,796 --> 00:56:00,822
Nó cho phép Ủy viên công tố đưa ra những
câu hỏi về vụ án của Aaron.

755
00:56:01,131 --> 00:56:03,854
Norton sẽ được miễn trừ khỏi bị điều tra

756
00:56:04,137 --> 00:56:06,564
cho bất cứ thông tin nào cô tiết lộ trong cuộc gặp.

757
00:56:06,787 --> 00:56:09,700
Tôi không thích điều này.
Tôi đã lặp đi lặp lại với luật sư của tôi rằng

758
00:56:09,923 --> 00:56:13,972
tôi không thích...việc này thật ám muội.
Tôi không muốn được miễn án

759
00:56:14,211 --> 00:56:16,325
Tôi không cần điều đó, tôi chả làm bất cứ chuyện gì

760
00:56:16,566 --> 00:56:19,008
Nhưng họ vẫn khăng khăng tin rằng có gì đó

761
00:56:19,172 --> 00:56:21,898
họ không muốn tôi đối mặt với Ủy viên công tố
mà không có quyền miễn án

762
00:56:22,144 --> 00:56:24,822
Nhưng để rõ ràng hơn, đây là lời đề nghị
“Nữ hoàng trong một ngày”, một bức thư mời.

763
00:56:24,822 --> 00:56:26,485
Đúng thế, một bức thư đề nghị.

764
00:56:26,485 --> 00:56:30,350
Về cơ bản cô được bảo vệ khỏi việc điều tra
khi cô cung cấp thông tin

765
00:56:30,432 --> 00:56:35,713
Đó không hẳn là việc cung cấp thông tin.
Như tôi biết thì đó là

766
00:56:35,944 --> 00:56:38,298
chỉ là việc có một cuộc nói chuyện, một cuộc phỏng vấn với họ.

767
00:56:38,329 --> 00:56:40,979
- Và họ hỏi cô một số câu hỏi
- Họ đã hỏi tôi một số câu hỏi.

768
00:56:41,030 --> 00:56:43,043
-và họ có thể hỏi bất cứ câu nào họ muốn...
-Đúng thế.

769
00:56:43,043 --> 00:56:45,565
-và bất cứ thứ gì họ biết được được...
-Tôi thực sự...

770
00:56:45,737 --> 00:56:49,983
-Thì họ không thể khởi tố cô được.
-Đúng, và tôi lặp đi lặp lại không cần gì cả.

771
00:56:50,384 --> 00:56:53,448
Tôi liên tục-liên tục cố gắng từ chối là thư đề nghị đó.

772
00:56:53,837 --> 00:56:56,640
Tôi bị ốm. Tôi bị chính những luật sư của tôi gây áp lực.

773
00:56:56,864 --> 00:56:59,723
Và tôi cảm thấy bối rối.
Tôi cảm thấy mình không còn đủ tỉnh táo.

774
00:57:02,582 --> 00:57:05,442
Tôi bị trầm cảm, và sợ hãi.
Tôi thực sự không hiểu tình huống mà mình đang rơi vào.

775
00:57:05,855 --> 00:57:08,960
Tôi không biết lý do gì mình rơi vào tình cảnh này.

776
00:57:09,329 --> 00:57:13,192
Tôi chưa từng làm điều gì ngỗ ngược, sai trái thì còn xa.

777
00:57:13,496 --> 00:57:15,365
Chúng tôi cảm thấy như bị phát điên

778
00:57:15,719 --> 00:57:19,280
Aaron hiển nhiên cảm thấy rất quẫn trí.
Chúng tôi cảm thấy vô cùng quẫn trí về việc này.

779
00:57:19,361 --> 00:57:21,203
Luật sư của Aaron cũng cảm thấy như vậy.

780
00:57:21,414 --> 00:57:23,584
Chúng tôi đã cố thay đổi luật sư cho Quinn

781
00:57:23,997 --> 00:57:28,304
Tôi không quen ngồi trong những căn phòng có
nhiều người đàn ông cao lớn và vũ trang tận răng

782
00:57:28,304 --> 00:57:33,214
và luôn phán rằng tôi đang nói dối
rằng bạn đã làm điều gì đó xấu.

783
00:57:33,566 --> 00:57:36,871
Tôi nói với họ rằng việc mà
họ đang cố gắng khởi tố

784
00:57:37,177 --> 00:57:39,730
không phải là một tội.

785
00:57:40,763 --> 00:57:43,499
Tôi bảo họ rằng họ đang đứng sai phía của câu chuyện.

786
00:57:43,714 --> 00:57:47,262
Tôi sử dụng cụm đó. Tôi nói
“Các anh đang đứng trên lề trái của câu chuyện.”

787
00:57:47,352 --> 00:57:52,297
Và họ trông chán nản. Họ thậm chí còn không có vẻ tức giận.
Họ chỉ trông chán ngán

788
00:57:52,460 --> 00:57:57,610
Và đó là lúc tôi nhận ra chúng tôi
không hề có một cuộc trò chuyện.

789
00:57:57,610 --> 00:58:02,140
Ý tôi là, tôi nói với họ rất nhiều thứ về tại sao
người ta lại tải xuống những bài báo chuyên môn đó

790
00:58:02,140 --> 00:58:05,973
và cuối cùng, tôi chả nhớ có gì nữa

791
00:58:05,973 --> 00:58:12,258
Tôi đã nhắc tới việc cậu ấy tạo ra blog này
“Tuyên ngôn truy cập mở Guerilla".

792

00:58:12,749 --> 00:58:16,130
Đây là “Tuyên ngôn truy cập mở Guerrilla"

793
00:58:16,496 --> 00:58:20,032
Hình như được viết vào tháng 7 năm 2008 tại Ý.

794
00:58:20,673 --> 00:58:24,827
"Thông tin là sức mạnh. Nhưng như tất cả những loại sức
mạnh khác, có những người cố giữ chúng cho riêng mình."

795
00:58:25,276 --> 00:58:30,149
"Toàn bộ di sản về khoa học và văn hóa của thế giới
được ghi lại qua nhiều thế kỷ và xuất bản qua sách và báo

796
00:58:30,149 --> 00:58:33,634
đang được số hóa ngày càng nhiều và chúng đã rơi
vào tay những tập đoàn tư nhân."

797
00:58:34,407 --> 00:58:38,320
"Trong khi đó, những người bị chặn khỏi nguồn
tri thức nhân loại này không hề ngồi yên.”

798
00:58:38,408 --> 00:58:41,087
Đã có những người lẩn qua những cái cống
và trèo qua những hàng rào

799
00:58:41,087 --> 00:58:44,633
để giải phóng thông tin đang nằm trong tay những
nhà xuất bản và chia sẻ chúng với bạn bè mình."

800
00:58:44,814 --> 00:58:47,812
"Nhưng tất cả những hành động này đều
làm trong bóng tối, một cách lén lút."

801
00:58:48,088 --> 00:58:51,253
“Nó bị gọi với cái tên là ăn trộm hoặc ăn cướp
cứ như thể chia sẻ kho tàng tri thức là

802
00:58:51,253 --> 00:58:54,661
giống như với việc cướp một chiếc tàu
và giết hết thủy thủ đoàn.

803
00:58:54,931 --> 00:58:57,449
Nhưng chia sẻ thì không trái đạo đức -
đó là một sự hối thúc của đạo đức.

804
00:58:57,666 --> 00:59:01,248
Chỉ có những kẻ mờ mắt vì lòng tham mới
từ chối chia sẻ cho bạn mình một bản sao.

805
00:59:01,719 --> 00:59:04,356
Không có sự công bằng trong những
điều luật bất công kia

806
00:59:04,717 --> 00:59:08,413
Đã đến lúc đưa mọi việc ra ánh sáng và
trong một truyền thống vĩ đại của sự bất tuân dân sự

807
00:59:08,639 --> 00:59:11,710
tuyên bố thái độ đối lập của chúng ta với
những kẻ tư bản trộm cướp văn hoá đại chúng.

808
00:59:12,645 --> 00:59:18,572
Manifesto được cho là soạn thảo bởi 4 người
và cũng được chỉnh sửa bởi Norton.

809
00:59:18,572 --> 00:59:21,603
Nhưng chính Swartz là người ký tên vào

810
00:59:21,964 --> 00:59:28,395
Khi mọi chuyện xong xuôi, tôi ngay lập tức chạy tới
Aaron và kể với cậu ấy mọi chuyện tôi nhớ được

811
00:59:29,104 --> 00:59:32,411
Và cậu ấy trở nên rất tức giận.

812
00:59:34,502 --> 00:59:37,669
Mọi chuyện tôi đã làm lẽ ra không
gây ra hậu quả như thế.

813
00:59:40,078 --> 00:59:45,366
Tôi thực sự chưa làm điều gì sai
nhưng mọi chuyện đã không đi đúng hướng.

814
00:59:47,257 --> 00:59:49,639
nhưng tôi đã không bao giờ...

815
00:59:57,302 --> 01:00:00,162
Tôi vẫn còn đang ấm ức.

816
01:00:00,789 --> 01:00:06,610
Tôi vẫn ấm ức vì mình đã cố gắng hết sức để
thuyết phục họ làm điều đúng đắn

817
01:00:06,610 --> 01:00:09,325
vậy mà họ lại dùng mọi thứ họ có để chống lại mình.

818
01:00:09,325 --> 01:00:13,591
Và họ sẽ làm mình tổn thương bằng mọi cách có thể.

819
01:00:15,210 --> 01:00:19,297
Trong khoảnh khắc đó, tôi hối hận
rằng tôi đã nói ra những điều đó.

820
01:00:19,991 --> 01:00:23,495
Nhưng tôi còn hối hận nhiều hơn khi
chúng ta đã để mặc chuyện này tồn tại.

821
01:00:23,641 --> 01:00:25,947
Rằng chúng ta chấp nhận thực tại.

822
01:00:26,175 --> 01:00:28,012
Rằng chúng ta chấp nhận hệ thống công lý

823
01:00:28,012 --> 01:00:32,080
một hệ thống cố gắng bẫy mọi người rơi vào những
cái hố vô hình nhằm hủy hoại cuộc sống chúng ta.

824
01:00:33,080 --> 01:00:35,178
Nên đúng thế, tôi ước rằng mình chưa từng nói điều này.

825
01:00:35,585 --> 01:00:40,812
Nhưng tôi cảm thấy bực hơn rất nhiều
vì trạng thái của tôi ở hiện tại.

826
01:00:42,891 --> 01:00:47,505
Cái trạng thái mà tất cả chúng ta cho là bình thường.

827
01:00:48,358 --> 01:00:52,187
Họ sử dụng mọi phương thức mà họ có thể nghĩ ra

828
01:00:52,542 --> 01:00:56,973
để cô ấy cung cấp những thông tin không có lợi cho Aaron

829
01:00:57,257 --> 01:01:00,169
và thuận lợi cho việc khởi tố

830
01:01:00,584 --> 01:01:07,240
nhưng tôi không nghĩ cô ấy có những
thông tin có ích cho chính phủ.

831
01:01:08,259 --> 01:01:12,051
Hàng tháng qua đi, bạn bè và gia đình Swartz
phải đợi chờ một bản cáo trạng bất thình lình.

832
01:01:12,572 --> 01:01:17,142
Trong lúc đó, Swartz đã trở thành một chuyên gia về
hàng chuỗi những vấn đề liên quan đến mạng internet.

833
01:01:17,142 --> 01:01:19,826
[Phỏng vấn viên RT]...một câu hỏi cho anh:
Anh có nghĩ rằng mạng internet là một thứ gì đó

834
01:01:19,826 --> 01:01:25,166
nên được công nhận như một quyền con người
và chính phủ không thể tước đoạt khỏi chúng ta?

835
01:01:25,436 --> 01:01:30,454
Đúng thế, hiển nhiên là như vậy, ý tôi là quan điểm
về an ninh quốc gia chỉ là một cái cớ để chặn mạng internet

836
01:01:30,576 --> 01:01:34,017
đây chính là những cái chúng ta thường nghe tại
Ai cập, Syria và những quốc gia tương tự

837
01:01:34,017 --> 01:01:38,679
và, đúng, điều đó đúng, những website như Wikileaks
đang ngày càng phơi bày những điều đáng xấu hổ

838
01:01:38,728 --> 01:01:42,553
về những việc mà chính phủ Mỹ làm, và tiếp theo
là người dân sẽ tổ chức biểu tình

839
01:01:42,553 --> 01:01:45,661
và cố gắng thay đổi chính quyền của họ.
Cô biết đấy, đây là điều đúng đắn

840
01:01:45,661 --> 01:01:50,290
đó là những gì mà Tu chánh án Thứ nhất về
việc tự do biểu hiện, tự do liên kết nói tới

841
01:01:50,308 --> 01:01:55,134
vì thế việc đóng cửa những web đó
chỉ đi ngược lại những nguyên tắc rất cơ bản của Hoa Kỳ.

842
01:01:55,238 --> 01:01:58,133
The Founding Fathers của chúng ta sẽ hiểu rõ
thế nào là một Nguyên tắc.

843
01:01:58,200 --> 01:02:00,128
Nếu internet có mặt vào cái thời xa xưa ấy

844
01:02:00,128 --> 01:02:03,265
họ sẽ không cố đưa chúng ta quay lại thời thư tay
mà sẽ cổ suý nhiều hơn nữa các nhà cung cấp mạng.

845
01:02:03,350 --> 01:02:05,901
[Phỏng vấn viên RT]Điều này khá là thú vị...

846
01:02:05,965 --> 01:02:10,566
Swartz gặp nhà hoạt động xã hội Taren Stinebrickner-Kauffman
và cả hai bắt đầu hẹn hò.

847
01:02:10,676 --> 01:02:12,599
[Aaron]Chúng ta cần một làn sóng biểu tình trên toàn thế giới.

848
01:02:12,648 --> 01:02:15,165
[Taren] Nếu không có những làn sóng biểu tình như vậy
sẽ chẳng có thay đổi nào.

849
01:02:15,290 --> 01:02:18,541
Cô biết đấy, bốn người trong thành phố này
có thể tạo ra một làn sóng như thế.

850
01:02:18,701 --> 01:02:21,952
Anh biết đấy, chúng ta cần một lá đơn kiến nghị.

851
01:02:22,350 --> 01:02:25,809
Không quá cụ thể, cậu ta chỉ cảnh báo với cô ấy rằng
cậu đang dính lứu tới một số chuyện

852
01:02:25,809 --> 01:02:27,608
mà cậu gọi là 'Chuyện xấu'.

853
01:02:27,903 --> 01:02:33,039
Và thế là tôi tưởng tượng đủ thứ điên rồ, như việc anh ấy
đang có quan hệ với Elizabeth Warren hay những chuyện tương tự.

854
01:02:33,089 --> 01:02:37,890
Tôi đoán là cả Hillary Clinton và Elizabeth Warren, nhưng...

855
01:02:38,284 --> 01:02:41,410
Thế là khoảng vào cuối tháng 7, Aaron gọi cho tôi

856
01:02:41,814 --> 01:02:47,433
và khi nghe máy, anh ấy nói rằng, “Chuyện xấu ấy
có thể xuất hiện trên bản tin vào ngày mai.

857
01:02:47,433 --> 01:02:49,831
Em có muốn anh nói ra ngay bây giờ không
hay em muốn đọc nó trên bản tin?"

858
01:02:49,831 --> 01:02:52,453
Và tôi đáp, "Em muốn anh kể cho em nghe.”

859
01:02:53,433 --> 01:02:58,472
Aaron nói, "Anh đã bị bắt…

860
01:02:58,490 --> 01:03:03,419
vì đã tải xuống rất nhiều những bài báo chuyên môn
và họ muốn lấy anh ra như một ví dụ để làm gương."

861
01:03:04,329 --> 01:03:11,163
Và tôi đáp lại, "Thật sao? Đây chính là chuyện lớn đó ấy hả?
Chả có gì to tát cả."

862
01:03:11,225 --> 01:03:17,283
Vào 14 tháng 7 năm 2011, Ủy viên công tố
liên bang buộc tội Swartz vì 4 tội danh.

863
01:03:17,482 --> 01:03:24,174
Anh ấy bị buộc tội cùng ngày với hai người Anh
ở vùng Lulzsec đã bị bắt

864
01:03:24,634 --> 01:03:30,135
và một vài những hacker thực thụ.
Và Aaron chỉ là một người trông giống một hacker

865
01:03:30,354 --> 01:03:34,917
chỉ đủ để cho họ, anh biết đấy, treo đầu anh ấy lên làm gương.

866
01:03:35,022 --> 01:03:37,882
Aaron đầu hàng, và họ đã bắt nó.

867
01:03:38,248 --> 01:03:41,990
Rồi họ lột hết quần áo nó ra để khám

868
01:03:42,548 --> 01:03:48,243
lấy đi đến cả dây giày, thắt lưng
rồi giam nó vào một phòng riêng biệt.

869
01:03:50,475 --> 01:03:54,247
Tòa án Massachusett tuyên bố

870
01:03:54,589 --> 01:03:57,832
"Swartz đối mặt với mức án lên đến 35 năm tù

871
01:03:58,053 --> 01:04:00,940
sau đó bị giám sát thêm 3 năm

872
01:04:01,139 --> 01:04:05,002
và phải đóng một khoản phạt lên đến một triệu đô."

873
01:04:06,786 --> 01:04:09,370
Cậu ấy được bảo lãnh bằng một trăm nghìn đô.

874
01:04:09,420 --> 01:04:12,330
Cùng ngày, bên nguyên chính trong vụ này, JSTOR

875
01:04:12,738 --> 01:04:17,769
đã chính thứ huỷ mọi cáo buộc chống lại Swartz
và từ chối theo đuổi vụ kiện.

876
01:04:18,139 --> 01:04:21,575
JSTOR - họ không phải bạn của chúng tôi
họ không tỏ ra giúp đỡ hay thân thiện với bọn tôi

877
01:04:21,575 --> 01:04:25,595
nhưng họ cũng đã thể hiện rằng "Bọn tôi không liên quan đến việc này."

878
01:04:25,675 --> 01:04:30,490
JSTOR, và công ty mẹ của họ, ITHAKA
cũng từ chối yêu cầu xuất hiện trong bộ phim này.

879
01:04:30,868 --> 01:04:33,524
Nhưng vào lúc đó, họ đưa ra tuyên bố rằng

880
01:04:33,718 --> 01:04:37,696
“Việc khởi tố hay không là do chính phủ, không phải JSTOR."

881
01:04:38,497 --> 01:04:42,688
Và thế nên chúng tôi tin rằng vụ việc sẽ sớm kết thúc.

882
01:04:43,189 --> 01:04:48,230
Rằng chúng tôi có thể khiến Steve Heymann
từ bỏ vụ này, hoặc thoả thuận một cách có tình có lý.

883
01:04:48,654 --> 01:04:50,762
Nhưng chính phủ đã từ chối.

884
01:04:51,149 --> 01:04:52,856
Vì sao?

885
01:04:55,808 --> 01:04:58,055
Tôi nghĩ vì họ muốn lấy Aaron làm gương

886
01:04:58,369 --> 01:05:01,337
và họ nói rằng họ muốn

887
01:05:01,538 --> 01:05:05,644
tiếp tục bước kết tội và ngồi tù.

888
01:05:05,849 --> 01:05:13,255
Họ muốn sử dụng vụ này như một vụ để răn đe.
Họ nói với chúng tôi như vậy.

889
01:05:13,255 --> 01:05:15,199
[Phỏng vấn viên]- Họ nói với ông như vậy sao?
- Phải.

890
01:05:15,320 --> 01:05:17,177
- Đây sẽ là một ví dụ răn đe sao?
- Phải.

891
01:05:17,263 --> 01:05:19,730
- Cậu ấy sẽ bị đưa ra làm gương?
- Phải.

892
01:05:20,145 --> 01:05:21,857
Steve Heymann nói vậy

893
01:05:22,170 --> 01:05:26,477
Răn đe ai? Ngoài kia có mấy người hack vào hệ thống của JSTOR

894
01:05:26,679 --> 01:05:30,167
và tải báo xuống để tạo nên một lời tuyên bố mang tính chính trị?
Ý tôi là, chính phủ đang muốn răn đe ai?

895
01:05:30,374 --> 01:05:34,551
Sẽ dễ hiểu bộ máy của Obama hơn

896
01:05:34,597 --> 01:05:37,520
khi với mục đích răn đe

897
01:05:37,771 --> 01:05:40,756
nếu bộ máy này

898
01:05:40,845 --> 01:05:43,601
khởi tố tội ác kinh tế lớn nhất

899
01:05:43,645 --> 01:05:45,527
mà đất nước này chứng kiến trong một trăm năm qua.

900
01:05:45,527 --> 01:05:49,630
Những tội dẫn đến khủng hoảng kinh tế tại Phố Wall.

901
01:05:50,101 --> 01:05:52,140
Khi anh bắt đầu triển khai

902
01:05:52,452 --> 01:05:56,329
cái ý tưởng về sự răn đe

903
01:05:56,513 --> 01:05:58,254
anh chỉ chọn lựa vụ án

904
01:05:58,455 --> 01:06:01,909
về vi phạm pháp luật

905
01:06:02,128 --> 01:06:06,663
và anh sử dụng ngay quyền lực hành pháp

906
01:06:06,902 --> 01:06:10,223
nhằm vào lý tưởng chính trị

907
01:06:10,410 --> 01:06:14,859
thì điều này không chỉ phi dân chủ mà
đó còn là một điều phi Mỹ.

908
01:06:19,319 --> 01:06:24,382
Ủy viên công tố Stephen Heymann được cho rằng
sau đó đã nói với hội đồng cố vấn của MIT

909
01:06:24,596 --> 01:06:27,317
rằng giọt nước mà làm tràn ly

910
01:06:27,317 --> 01:06:31,467
là một bài báo được công bố bởi một tổ chức do
Swartz lập ra có tên "Demand Progress" (Yêu cầu tiến bộ).

911
01:06:31,633 --> 01:06:35,853
Theo như bên MIT, Heymann đã phản ứng lại

912
01:06:36,050 --> 01:06:40,036
gọi đó là "một chiến dịch internet hoang dại”
và là "một bước đi ngu ngốc"

913
01:06:40,036 --> 01:06:44,326
thay đổi bản chất từ một vụ việc cá nhân
lên thành mang tính có tổ chức.

914
01:06:44,486 --> 01:06:48,646
Và đó là một sự kết hợp nguy hiểm:
một Ủy viên công tố không muốn mất mặt

915
01:06:48,772 --> 01:06:53,464
người có thể có một tương lai chính trị sáng lạn
và không muốn việc này bị lôi ra sau khi kết thúc.

916
01:06:53,617 --> 01:06:57,747
Anh dùng bao nhiêu tiền thuế để bắt giữ một ai đó
lấy quá nhiều sách ra khỏi thư viện

917
01:06:58,019 --> 01:07:01,469
và rồi để bị bôi nhọ ngay trước toà?
Không đời nào!

918
01:07:01,615 --> 01:07:05,839
Sau đó tôi cố gắng gây càng nhiều áp lực lên MIT
càng tốt bằng nhiều cách để cho họ

919
01:07:05,980 --> 01:07:10,739
yêu cầu chính quyền từ bỏ vụ này.

920
01:07:11,472 --> 01:07:14,528
[Phỏng vấn viên] Phản ứng của MIT là gì?

921
01:07:14,704 --> 01:07:19,304
Dường như không có phản ứng gì cụ thể từ MIT.

922
01:07:23,131 --> 01:07:25,931
MIT không bảo vệ Aaron.

923
01:07:26,273 --> 01:07:30,583
Điều này đối với những người nằm trong
cộng đồng MIT, dường như khá vô nhân đạo

924
01:07:30,737 --> 01:07:35,667
bởi vì MIT là một nơi khuyến khích
hacking như một ý nghĩa lớn lao của thế giới.

925
01:07:35,956 --> 01:07:41,126
Ở MIT, ý tưởng chạy nhảy lung tung, leo lên trần nhà
chui xuống đường hầm, những nơi bạn không được tới

926
01:07:41,318 --> 01:07:46,538
không phải là một điều cấm kị
mà nó là một phần thăm quan MIT

927
01:07:46,971 --> 01:07:51,071
và môn phá khóa là một khóa học mùa đông tại MIT.

928
01:07:51,353 --> 01:07:55,753
Họ có sức mạnh đạo đức để ngừng chuyện này.

929
01:07:56,233 --> 01:08:02,073
Nhưng MIT chưa bao giờ đứng lên và nói với
liên bang rằng, "Dừng tay lại."

930
01:08:02,221 --> 01:08:06,407
"Chúng tôi không muốn các anh làm như vậy. Các anh
đang phản ứng thái quá. Điều này là quá mức cần thiết."

931
01:08:06,407 --> 01:08:08,940
Theo như tôi biết.

932
01:08:09,104 --> 01:08:14,474
Họ cư xử như bất cứ tập đoàn nào. Kiểu giúp đỡ chính phủ.

933
01:08:14,706 --> 01:08:21,106
Họ không giúp chúng tôi, trừ khi họ thấy họ bắt buộc
như vậy, và họ đã chưa bao giờ cố gắng dừng việc đó.

934
01:08:22,546 --> 01:08:25,840
MIT liên tục từ chối yêu cầu đưa ra lời bình luận

935
01:08:26,090 --> 01:08:30,380
nhưng sau đó họ công bố một báo cáo nói rằng
họ cố gắng duy trì vị trí trung lập

936
01:08:30,577 --> 01:08:36,076
và tin ằng Heymann và Tòa án Hoa Kỳ không hề
quan tâm tới việc MIT nghĩ hay nói gì.

937
01:08:36,252 --> 01:08:41,881
Hành động của MIT dường như rất mâu thuẫn
với nhân cách của họ.

938
01:08:42,167 --> 01:08:47,198
Có thể hiểu nếu MIT làm ngơ, và điều đó
hoàn toàn không vấn đề gì

939
01:08:47,389 --> 01:08:52,599
nhưng giữ lập trường trung lập thì khác gì
trong trường hợp này, đứng về phía Ủy viên công tố.

940
01:08:52,845 --> 01:08:55,831
Nếu anh nhìn vào Steve Jobs và Steve Wozniak,

941
01:08:55,831 --> 01:09:01,451
họ đã khỏi đầu bằng việc bán Blue Box, là một thứ
được thiết kế để đánh lừa các công ty điện thoại.

942
01:09:01,627 --> 01:09:04,861
Nếu anh nhìn vào Bill Gates và Paul Allen

943
01:09:05,149 --> 01:09:08,850
rằng ban đầu họ khởi nghiệp bằng việc sử dụng
thời gian trên máy tính tại Harvard

944
01:09:09,011 --> 01:09:11,441
rõ ràng là chống lại luật.

945
01:09:11,602 --> 01:09:13,761
Điểm khác nhau giữa Aaron và những người tôi vừa nêu

946
01:09:13,761 --> 01:09:17,952
là việc Aaron muốn thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn
nó không chỉ muốn kiếm tiền.

947
01:09:18,984 --> 01:09:23,151
Swartz tiếp tục nói về hàng loạt vấn đề khác nhau
của mạng internet.

948
01:09:23,624 --> 01:09:28,868
Bạn biết đấy, lý do mạng internet hoạt động là
bởi vì thị trường cạnh tranh của các ý tưởng

949
01:09:29,001 --> 01:09:33,068
và cái chúng ta cần tập trung vào là có thêm thông tin
về chính phủ của ta, thêm khả năng truy cập.

950
01:09:33,068 --> 01:09:38,484
thêm thảo luận, tranh luận, nhưng thay vì thế dường như
Nghị viện đang cố gắng tắt mọi thứ đi.

951
01:09:38,970 --> 01:09:44,319
Aaron nghĩ rằng anh ấy có thể thay đổi thế giới chỉ bằng
việc giải thích nó thật rõ ràng cho mọi người

952
01:09:44,638 --> 01:09:48,728
Flame hoàn toàn có thể kiểm soát máy tính của bạn
và khiến nó theo dõi bạn.

953
01:09:49,149 --> 01:09:52,519
Xin chào Aaron, thật vui khi thấy anh quay lại chương trình.

954
01:09:52,519 --> 01:09:56,909
Bạn biết đấy, giống hệt như những gián điệp ngày xưa từng làm
đó là đặt máy nghe lén và ghi âm mọi người đang nói gì

955
01:09:56,975 --> 01:09:59,735
Giờ đây họ dùng máy tính để làm những việc tương tự

956
01:09:59,807 --> 01:10:01,896
Những hoạt động chính trị của Swartz vẫn tiếp diễn

957
01:10:01,936 --> 01:10:06,676
mối quan tâm của cậu ấy chuyển sang một bộ luật
nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm tác quyền.

958
01:10:06,865 --> 01:10:08,709
Nó được gọi là "SOPA".

959
01:10:09,054 --> 01:10:13,174
Những nhà hoạt động xã hội như Peter Eckersley
thấy việc này là một động thái quá đáng

960
01:10:13,264 --> 01:10:16,254
và đe doạ chính tính trung thực của mạng Internet.

961
01:10:16,351 --> 01:10:18,791
Và một trong số những việc đầu tiên tôi làm gọi cho Aaron.

962
01:10:18,829 --> 01:10:22,359
Và tôi nói, "Chúng ta có thể làm một chiến dịch
lớn trên mạng chống lại điều này chứ?"

963
01:10:22,432 --> 01:10:24,982
"Đây không phải là một đạo luật về bản quyền."

964
01:10:25,136 --> 01:10:26,576
"Nó không phải ư?"

965
01:10:26,658 --> 01:10:30,408
"Không" anh ta nói, "đây là một đạo luật về sự tự do kết nối."

966
01:10:30,815 --> 01:10:32,475
Giờ tôi lắng nghe đây.

967
01:10:32,703 --> 01:10:36,113
Và cậu ấy nghĩ về vấn đề này một lúc, rồi nói, "Được."

968
01:10:36,282 --> 01:10:38,752
Tiếp đó cậu ấy lập ra Demand Progress (Yều cầu tiến bộ).

969
01:10:38,838 --> 01:10:44,184
Demand Progress là một tổ chức hoạt động xã hội trên mạng
và chúng tôi hiện có khoảng 1,5 triệu thành viên

970
01:10:44,184 --> 01:10:47,231
nhưng chỉ mới bắt đầu từ mùa thu năm 2010.

971
01:10:47,422 --> 01:10:50,612
Aaron là một trong những người xuất chúng nhất trong cộng đồng

972
01:10:50,692 --> 01:10:55,780
người đã lãnh đạo tổ chức nhằm vào những vấn đề
về công bằng xã hội ở tầm liên bang.

973
01:10:55,930 --> 01:11:01,424
SOPA là đạo luật được sinh ra nhằm hạn chế sự
vi phạm tác quyền của phim và nhạc

974
01:11:01,543 --> 01:11:06,993
nhưng những gì nó làm giống như dùng một
chiếc búa tạ để thực hiện 1 cuộc phẫu thuật.

975
01:11:07,161 --> 01:11:13,368
Nếu được thông qua, bộ luật sẽ cho phép một công ty
cắt nguồn tài chính của cả một trang web

976
01:11:13,594 --> 01:11:16,834
hoặc thậm chí bắt Google ngăn chặn
đường link liên kết đến trang web.

977
01:11:16,834 --> 01:11:21,173
Tất cả những gì họ cần làm chỉ là một cú click chuột.

978
01:11:21,173 --> 01:11:27,180
Nó giúp những người khổng lồ truyền thông chống
lại một nền văn hóa mới rất phức tạp.

979
01:11:27,270 --> 01:11:30,490
Nó làm cho tất cả mọi người có trang web
trở thành một cảnh sát

980
01:11:30,687 --> 01:11:34,167
và nếu họ không làm việc của mình là khẳng định không ai
trên trang web đó sử dụng nó vào bất cứ việc gì

981
01:11:34,299 --> 01:11:38,799
mà chỉ cần có vẻ phạm pháp, toàn bộ trang web có thể
bị gỡ bỏ mà không cần đến một phiên tòa.

982
01:11:38,958 --> 01:11:43,728
Điều này thực sự quá quắt, ý tôi đây thực sự là một thảm họa.

983
01:11:43,941 --> 01:11:51,687
Đạo luật này là một mối đe dọa quyền tự do ngôn luận và
quyền công dân của tất cả người dùng internet.

984
01:11:51,922 --> 01:11:55,614
Chỉ có một vài người trong chúng tôi nói
“Chúng ta chẳng ưu gì vi phạm bản quyền

985
01:11:55,914 --> 01:12:00,517
nhưng thật vô lý khi phá hủy cấu trúc của mạng internet

986
01:12:00,517 --> 01:12:05,557
phá huỷ hệ thống tên miền và nhiều thứ tuyệt vời khác
của internet trên danh nghĩa chống vi phạm bản quyền

987
01:12:05,922 --> 01:12:08,022
và Aaron hiểu điều này rất rõ.

988
01:12:08,117 --> 01:12:11,977
Sự tự do, được đảm bảo trong Hiến pháp
sự tự do mà nước Mỹ đã xây dựng suốt bấy lâu nay

989
01:12:12,057 --> 01:12:14,497
có thể đột nhiên bị xóa bỏ hoàn toàn.

990
01:12:14,679 --> 01:12:18,779
Công nghệ mới, thay vì mang lại cho chúng ta sự tự do hơn
có thể sẽ làm tiêu tan những quyền cơ bản

991
01:12:18,821 --> 01:12:21,382
mà chúng ta lâu nay vốn không coi trọng chúng.

992
01:12:21,492 --> 01:12:27,260
Và tôi nhận ra rằng ngày đó, khi nói chuyện với Peter
tôi sẽ không để điều đó xảy ra.

993
01:12:28,483 --> 01:12:33,508
Khi SOPA được đệ trình vào tháng 10 năm 2011
nó gần như chắc chắn sẽ được thông qua.

994
01:12:33,715 --> 01:12:37,617
Chiến thuật của chúng tôi, khi nó vừa được công bố
là sẽ cố gắng làm chậm tiến trình xét duyệt

995
01:12:37,617 --> 01:12:41,797
có thể làm nó yếu đi một chút

996
01:12:41,797 --> 01:12:44,828
chúng tôi không nghĩ rằng mình có thể ngăn chặn được nó.

997
01:12:46,230 --> 01:12:52,025
Nếu đã làm việc tại Washington, điều mà bạn học được

998
01:12:52,250 --> 01:12:57,822
đó là những cuộc chiến pháp chỉ đơn thuần lý là những
cuộc chiến về lợi ích của các tập đoàn.

999
01:12:58,220 --> 01:13:02,223
Họ sẽ dùng mọi cách để vượt lên trên luật pháp
và những cuộc chiến ở gay cấn nhất

1000
01:13:02,693 --> 01:13:07,143
là khi anh có một nhóm các tập đoàn chiến đấu với một
nhóm các tập đoàn khác về mặt lợi ích

1001
01:13:07,363 --> 01:13:11,264
và khi cả hai bên đều đưa ra những chiến dịch hành lang
và vận động ngang ngửa nhau.

1002
01:13:11,437 --> 01:13:13,269
Đó chính là những vụ gay cấn nhất.

1003
01:13:13,351 --> 01:13:16,413
Những vụ mà chẳng đáng được nhớ tên là những vụ

1004
01:13:16,413 --> 01:13:20,676
khi mà một bên là các tập đoàn giàu sụ

1005
01:13:20,691 --> 01:13:23,603
và một bên bao gồm chỉ vài triệu người.

1006
01:13:25,257 --> 01:13:30,369
Tôi chưa bao giờ thấy một cái gì như PIPA và SOPA
trong suốt thời gian công tác phụng sự quốc gia.

1007
01:13:30,676 --> 01:13:36,587
Có tới hơn 40 Thượng nghị sĩ Mỹ đóng vai
trò là người đồng bảo hộ

1008
01:13:36,860 --> 01:13:40,534
nên họ gần như đã đi rất rất xa để tới được

1009
01:13:40,534 --> 01:13:43,968
việc lấy 60 phiếu nhằm bỏ qua hết mọi thủ tục lằng nhằng.

1010
01:13:44,456 --> 01:13:47,603
Thậm chí tôi cũng lung lạc.
Thực sự đó là khoảng thời gian khó khăn.

1011
01:13:48,112 --> 01:13:53,381
Swartz và Demand Progress đã thu được một sự ủng hộ
khổng bằng cách làm vận động truyền thống

1012
01:13:53,605 --> 01:13:59,267
kết hợp với gọi điện qua mạng Internet để giúp mọi người
dễ dàng lên tiếng tới Nghị viện.

1013
01:14:00,011 --> 01:14:03,847
Tôi chưa từng gặp ai ở khả năng như cậu ấy

1014
01:14:03,847 --> 01:14:07,985
cả về mặt công nghệ lẫn chiến thuật vận động.

1015
01:14:08,867 --> 01:14:12,669
Triệu người liên lạc tới Nghị viện và ký
vào Kiến nghị Chống SOPA.

1016
01:14:12,948 --> 01:14:14,922
Nghị viện đã thực sự bất ngờ.

1017
01:14:15,251 --> 01:14:20,233
Theo dõi những thành viên của Nghị viện
những người chả biết tí gì thảo luận về đạo luật này

1018
01:14:20,478 --> 01:14:22,897
nhìn họ kiên quyết rằng họ có thể điều hành được Internet

1019
01:14:23,070 --> 01:14:25,248
và một lũ nớt chẳng thể chặn họ.

1020
01:14:25,248 --> 01:14:26,390
Tôi chẳng phải nớt.

1021
01:14:26,621 --> 01:14:28,084
Tôi chẳng có tí nào là một nớt.

1022
01:14:28,398 --> 01:14:31,120
Có khi chúng ta nên hỏi mấy bạn nớt xem
cái này có thể làm được gì.

1023
01:14:31,120 --> 01:14:33,413
Hãy nghe tỏ trình, hãy mang tới mấy bạn nớt.

1024
01:14:33,413 --> 01:14:35,890

1025
01:14:35,890 --> 01:14:37,689
Thật sao?

1026
01:14:37,719 --> 01:14:40,101

1027
01:14:40,287 --> 01:14:41,275
“Nớt”?

1028
01:14:41,275 --> 01:14:42,315

1029
01:14:42,361 --> 01:14:45,689
Tôi nghĩ từ mà anh đang tìm là “cao thủ”…

1030
01:14:45,788 --> 01:14:47,166

1031
01:14:47,275 --> 01:14:51,625
để khai sáng cho anh nhằm giúp đạo luật của
anh không phản tác dụng

1032
01:14:51,625 --> 01:14:53,568
và phá huỷ Internet.

1033
01:14:53,714 --> 01:14:57,033
Chúng tôi dùng từ “ghích” nhưng chúng
tôi được phép dùng vì chúng tôi là ghích.

1034
01:14:57,329 --> 01:15:01,521
Việc đạo luật này đã tiến xa như thế mà những
người làm luật không hề tham vấn các chuyên gia kỹ thuật

1035
01:15:01,905 --> 01:15:04,839
cho thấy có một vấn đề đang hiện hữu ở đất nước này.

1036
01:15:05,198 --> 01:15:12,138
Tôi đang tìm kiếm một ai đó đứng ra đây
và khẳng định rằng “Đây là lý do tại sao luật này sai”.

1037
01:15:12,439 --> 01:15:15,421
Trước đây có một văn phòng đưa ra lời khuyên về
khoa học và công nghệ

1038
01:15:15,741 --> 01:15:19,208
và các thành viên Nghị viện có thể tới và yêu cầu họ
“Giúp tôi hiểu cái X, Y, Z này.

1039
01:15:19,208 --> 01:15:22,375
Và Gingrich đã chấm dứt nó. Ông ta nói rằng nó quá tốn kém.

1040
01:15:22,375 --> 01:15:26,118
Kể từ khi đó, Nghị viện đã bị ném trở lại thời tăm tối.

1041
01:15:26,529 --> 01:15:29,554
Tôi đoán là chẳng có ai tin là có thể thắng SOPA
kể cả Aaron.

1042
01:15:30,464 --> 01:15:34,113
Đáng để thử nhưng khó mà thắng được

1043
01:15:34,810 --> 01:15:38,653
và tôi nhớ rằng vài tháng sau, anh ấy nói với tôi

1044
01:15:38,653 --> 01:15:40,700
“Anh nghĩ chúng ta có thể thắng."

1045
01:15:40,840 --> 01:15:43,949
Và tôi liền đáp “Thật tuyệt vời.”

1046
01:15:44,439 --> 01:15:46,134
Kiến nghị lên Nghị viên vẫn tiếp tục.

1047
01:15:46,317 --> 01:15:50,512
Khi trang web cung cấp dịch vụ tên miền và hosting
GO Daddy ủng hộ đạo luật

1048
01:15:50,747 --> 01:15:54,902
hàng chục nghìn người dùng đã bỏ tên miền của họ
để phản đối.

1049
01:15:55,272 --> 01:16:00,084
Trong một tuần, Go Daddy đã rút lại
quan điểm của họ về SOPA.

1050
01:16:00,376 --> 01:16:05,962
Khi những Đại biểu trong Nghị viên, những người ủng hộ
ngành công nghệp phim ảnh và âm nhạc

1051
01:16:06,383 --> 01:16:10,707
nhận ra rằng đang có một cuộc biểu tình
họ đã làm giảm mức độ của đạo luật xuống.

1052
01:16:10,879 --> 01:16:16,081
Anh có thể thấy gió bắt đầu đổi chiều. Những
luận điểm của chúng tôi bắt đầu cộng hưởng.

1053
01:16:16,357 --> 01:16:19,034
Nó giống như là Aaron bật diêm và bị thổi tắt

1054
01:16:19,034 --> 01:16:21,055
lại bật que diêm khác và bị thổi tắt tiếp

1055
01:16:21,055 --> 01:16:24,645
nhưng cuối cùng thì cậu ấy làm cho ngọn lửa bén

1056
01:16:24,692 --> 01:16:27,590
và bắt đầu bùng cháy dữ dội.

1057
01:16:27,820 --> 01:16:31,743
Vào 16 tháng 1 năm 2012, Nhà Trắng đã tuyên bố

1058
01:16:31,743 --> 01:16:34,326
rằng họ không ủng hộ đạo luật này.

1059
01:16:34,348 --> 01:16:36,603
Và rồi điều này xảy ra:

1060
01:16:36,662 --> 01:16:40,202
Tôi tin rằng chúng ta cần phải đối phó với nạn tác quyền

1061
01:16:40,202 --> 01:16:44,745
và chúng ta cần phải làm một cách nghiêm túc
nhưng đạo luật này thì không phải là thứ chúng ta cần.

1062
01:16:44,924 --> 01:16:48,965
Jimmy Wales tuyên bố sự ủng hộ của anh ấy
bằng cách làm Wikipedia tối đen

1063
01:16:49,337 --> 01:16:52,520
trang web phổ biến thứ 5 trên thế giới này

1064
01:16:52,849 --> 01:16:58,789
một trang web với 7% lượng click ở mọi nơi trên toàn Internet.

1065
01:16:58,880 --> 01:17:00,089
Wikipedia tối thui.

1066
01:17:00,165 --> 01:17:01,141
Reddit tối thui.

1067
01:17:01,233 --> 01:17:03,221
Craigslist tối thui.

1068
01:17:03,340 --> 01:17:06,050
Điện thoại trong điện Capitol reo chuông hối hả.

1069
01:17:06,179 --> 01:17:10,295
Các Đại biểu Nghị viện bắt đầu vội vàng tuyên bố
không ủng hộ đạo luật này nữa

1070
01:17:10,815 --> 01:17:13,927
một đạo luật mà chỉ vài ngày trước họ còn ủng hộ.

1071
01:17:14,106 --> 01:17:17,698
Trong vòng 24 tiếng, tình hình ủng hộ và phản đối SOPA
trong Nghị viện thay đổi từ

1072
01:17:17,853 --> 01:17:19,215
từ thế này…

1073
01:17:19,457 --> 01:17:22,591
thành thế này.

1074
01:17:22,796 --> 01:17:29,815
Nhìn các Hạ nghị sĩ và Thượng nghị sĩ từ từ chuyển
phe trong ngày Đen mạng Internet

1075
01:17:30,051 --> 01:17:31,825
thực sự rất kinh ngạc.

1076
01:17:32,175 --> 01:17:35,210
Phải có tới một trăm thay đổi chỉ trong ngày hôm đó.

1077
01:17:35,378 --> 01:17:38,746
Và đó là lúc mà, thậm chí tôi cũng không dám tin, cuối cùng

1078
01:17:38,924 --> 01:17:40,756
thì chúng ta đã thắng.

1079
01:17:41,049 --> 01:17:43,210
Cái điều mà mọi người nói là không thể

1080
01:17:43,459 --> 01:17:46,486
điều mà các công ty lớn nhất thế giới cho là không tưởng

1081
01:17:46,779 --> 01:17:48,697
đã xảy ra.

1082
01:17:49,142 --> 01:17:50,467
Chúng ta đã làm được.

1083
01:17:50,933 --> 01:17:52,689
Chúng ta đã thắng.

1084
01:17:55,945 --> 01:17:58,781
Đây là một tuần lễ lịch sử trong chính trị Interent
có thể thậm chí là chính trị Hoa Kỳ.

1085
01:17:59,081 --> 01:18:04,069
Chúng tôi nghe thấy những người ở Washington DC, từ
nhân viên của Điện Capitol rằng:

1086
01:18:04,478 --> 01:18:08,664
họ nhận được nhiều email và nhiều điện thoại trong
ngày Đen Internet chống SOPA

1087
01:18:08,908 --> 01:18:11,080
hơn bất cứ một vấn đề nào khác.

1088
01:18:11,317 --> 01:18:13,224
Tôi nghĩ rằng đó là một thời điểm rất thú vị.

1089
01:18:13,397 --> 01:18:17,640
Đây là thời điểm khi mạng Internet đã lớn mạnh
về mặt chính trị

1090
01:18:17,934 --> 01:18:21,463
Thực sự rất phấn khích vì khó mà tin được là nó đã xảy ra.

1091
01:18:21,658 --> 01:18:25,365
Khó tin được một đạo luật được hỗ trợ bởi rất nhiều tiền

1092
01:18:25,679 --> 01:18:29,157
đã không thể vượt qua được cửa ải Nghị viện.

1093
01:18:29,541 --> 01:18:32,167
Không chỉ không qua được Nghị viện mà nó chẳng
đạt được bất cứ một điều khoản nào.

1094
01:18:34,153 --> 01:18:36,669
Dễ dàng cảm thấy mình bất lực

1095
01:18:36,669 --> 01:18:40,524
khi bạn ra đường và tuần hành và
bạn thét lên nhưng không ai lắng nghe.

1096
01:18:40,889 --> 01:18:43,568
Nhưng tôi ở đây để nói với bạn rằng
hôm nay bạn rất mạnh mẽ.

1097
01:18:43,568 --> 01:18:46,295

1098
01:18:46,295 --> 01:18:50,936
Cho nên, đôi khi bạn cảm thấy bạn không được lắng nghe nhưng
tôi ở đây để nói cho bạn rằng bạn đang được lắng nghe.

1099
01:18:50,976 --> 01:18:53,400
Bạn đang được lắng nghe. Bạn đang tạo nên sự khác biệt.

1100
01:18:53,588 --> 01:18:56,992
Bạn có thể dừng đạo luật này nếu bạn không ngừng chiến đấu.

1101
01:18:57,132 --> 01:18:59,974

1102
01:19:00,049 --> 01:19:01,170
Dừng PIPA.

1103
01:19:01,170 --> 01:19:02,916
Dừng SOPA.

1104
01:19:02,916 --> 01:19:04,072

1105
01:19:04,182 --> 01:19:07,648
Một vài công ty lớn nhất trên mạng Internet, thành thật
mà nói, sẽ được lợi

1106
01:19:07,648 --> 01:19:11,219
từ một thế giới mà trong đó những đối thủ
nhỏ bé của họ bị cấm chặn.

1107
01:19:12,519 --> 01:19:15,106
Chúng ta không thể để điều đó xảy ra.

1108
01:19:15,172 --> 01:19:19,291
Đối với anh ấy, điều quan trọng hơn đó là bạn làm được
những thay đổi nhỏ

1109
01:19:19,612 --> 01:19:23,271
hơn là chỉ đóng một vai trò nhỏ trong một thay đổi lớn.

1110
01:19:23,708 --> 01:19:28,187
Nhưng SOPA thì đóng một vai trò lớn trong một
thay đổi lớn

1111
01:19:28,187 --> 01:19:30,753
nên đối với anh ấy, đây là một bằng chứng về lý tưởng

1112
01:19:30,753 --> 01:19:35,069
rằng “Điều tôi muốn làm với cuộc đời tôi là thay đổi thế giới.”

1113
01:19:35,326 --> 01:19:39,471
“Tôi nghĩ về điều này theo phương pháp khoa học và
có thể đo đạc được những ảnh hưởng của tôi

1114
01:19:39,725 --> 01:19:42,813
và điều này cho thấy điều đó là có thể.”

1115
01:19:43,081 --> 01:19:45,810
“Điều tôi muốn làm với cuộc đời tôi là có thể.”

1116
01:19:46,078 --> 01:19:48,763
“Tôi đã chứng minh được là tôi có thể

1117
01:19:48,763 --> 01:19:50,999
rằng tôi, Aaron Swartz có thể thay đổi thế giới.”

1118
01:19:51,090 --> 01:19:57,516
Đối với một anh chàng luôn nghĩ rằng mình chưa làm
được gì nhiều như Aaron

1119
01:19:59,161 --> 01:20:04,115
đây là một trong số những khoảnh khắc ngắn ngủi mà
bạn có thể thấy rằng

1120
01:20:04,115 --> 01:20:06,769
anh ấy cảm thấy anh ấy đã làm được điều gì đó tốt

1121
01:20:06,994 --> 01:20:11,836
cảm thấy rằng đây là chiến thắng duy nhất của anh ấy vậy.

1122
01:20:13,828 --> 01:20:16,060
Mọi người nói rằng không thể chặn được SOPA.

1123
01:20:16,194 --> 01:20:17,903
Chúng tôi đã chặn đứng nó.

1124
01:20:17,997 --> 01:20:22,576
Đây là ba chiến thắng vang dội và năm 2012 vẫn còn chưa kết thúc

1125
01:20:22,747 --> 01:20:26,257
Ý tôi là nếu có một thời điểm nào đó để lạc quan
thì đây chính là lúc đó.

1126
01:20:26,847 --> 01:20:29,700
Anh biết đó, cậu ấy thắng SOPA sau khi bị bắt 1 năm.

1127
01:20:29,989 --> 01:20:33,529
Đó không phải là những khoảnh khắc hạnh phúc trọn vẹn.
Nhiều thứ vẫn còn rối bời.

1128
01:20:33,813 --> 01:20:40,334
Cậu ấy bị cuốn hút vào các hoạt động chính trị
và anh không thể cản cậu ấy được.

1129
01:20:40,576 --> 01:20:44,521
Danh sách mà Swartz thành lập và đồng thành lập là khổng lồ

1130
01:20:44,831 --> 01:20:48,074
và nhiều năm trước khi Edward Snowden tiết lộ những hành vi
theo dõi trên mạng Internet

1131
01:20:48,402 --> 01:20:50,959
Swartz đã biết về điều đó.

1132
01:20:51,240 --> 01:20:55,200
Thật sự sốc khi biết rằng

1133
01:20:55,404 --> 01:20:59,777
họ chẳng hề có một thống kê đơn giản cho biết độ lớn
của chương trình gián điệp.

1134
01:20:59,857 --> 01:21:03,863
Và nếu câu trả lời là : “À, chúng tôi do thám nhiều người quá
nền chúng tôi không thể đếm được.”

1135
01:21:04,186 --> 01:21:06,483
thì thực sự quả thật là nhiều người.

1136
01:21:06,811 --> 01:21:10,063
Sẽ yên tâm nếu họ nói: “Chúng tôi biết số lượng điện thoại
mà chúng tôi đang theo dõi

1137
01:21:10,063 --> 01:21:12,953
nhưng chúng tôi không biết bao nhiều người thực sự
tương đương với số điện thoại đó.”

1138
01:21:13,050 --> 01:21:15,916
nhưng họ chỉ phán ra một câu:
“Chúng tôi không thể tiết lộ số con số.”

1139
01:21:16,229 --> 01:21:18,644
Điều đó quả đáng sợ.

1140
01:21:18,881 --> 01:21:25,502
Và họ tạo ra cho anh rất nhiều áp lực. Lấy hết tiền
mà cậu ấy đã kiếm được.

1141
01:21:25,803 --> 01:21:29,538
Họ đã cảnh báo sẽ lấy đi sự tự do thân thể của cậu ấy.

1142
01:21:29,937 --> 01:21:33,788
Tại sao họ lại làm như thế? Ý tôi là tại sao lại tấn công
một người nói ra những sự tham nhũng, sai trái?

1143
01:21:34,741 --> 01:21:38,813
Tại sao lại phải tấn công những người nói thật

1144
01:21:39,114 --> 01:21:46,122
về những thứ như ngân hàng
chiến tranh hay sự minh bạch của chính phủ.

1145
01:21:46,744 --> 01:21:49,776
Bí mật phục vụ cho những kẻ nắm quyền lực

1146
01:21:50,026 --> 01:21:55,097
và chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên bí mật
mà cùng lúc đó chính phủ đang thực hiện nhiều

1147
01:21:55,278 --> 01:21:58,410
hành vi phạm pháp và vi phạm Hiến Pháp.

1148
01:21:58,841 --> 01:22:01,941
Hai thứ này không hề ngẫu nhiên.

1149
01:22:02,154 --> 01:22:04,378
Và rõ ràng là công nghệ đã phát triển

1150
01:22:04,731 --> 01:22:10,080
không phải dành cho các quốc gia đang phát triển, mà chính cho
nơi đây, được sử dụng bởi chính quyền Hoa Kỳ.

1151
01:22:10,331 --> 01:22:14,351
Vấn đề với chương trình gián điệp đó là
nó là một sự tiến triển chậm chạp

1152
01:22:14,604 --> 01:22:17,124
từ thời Nixon

1153
01:22:17,319 --> 01:22:20,082
rõ ràng là sau vụ 11 tháng 9 nó trở nên khổng lồ bởi Bush

1154
01:22:20,316 --> 01:22:23,536
và Obama tiếp tục phát triển và vấn đề đó là nó ngày càng tệ hơn

1155
01:22:24,028 --> 01:22:27,553
nhưng chưa hề có ai đứng lên và nói:

1156
01:22:27,701 --> 01:22:31,941
“Chúng ta cần phải đứng lên chống lại hôm nay vì hôm nay
chính là lúc cần phải giải quyết nó…”

1157
01:22:32,455 --> 01:22:38,959
Sự khởi tố, theo phán đoán của tôi về trường hợp của Aaron
đó là gửi ra một thông điệp đe doạ

1158
01:22:39,363 --> 01:22:45,413
tới những nhóm người mà
Nội các của Obama xem như là mối đe doạ

1159
01:22:47,341 --> 01:22:54,141
và đó chính là những hacker
những cộng đồng hoạt động dân chủ và thông tin

1160
01:22:54,447 --> 01:22:59,702
và thông điệp mà Obama muốn gửi cho cộng động này đó là

1161
01:22:59,905 --> 01:23:05,113
theo phán đoán của tôi: “Bọn tao biết
chúng mày có khả năng gây rắc rối đối với hệ thống

1162
01:23:05,335 --> 01:23:08,677
nên chúng tao sẽ đưa ra một ví dụ răn đe bằng Aaron Swartz

1163
01:23:08,977 --> 01:23:13,418
để cho chúng mày sợ hãi mà không dám gây thêm chuyện.”

1164
01:23:13,843 --> 01:23:17,160
Và chính phủ nói : “Lý do mà bọn tao dùng để

1165
01:23:17,382 --> 01:23:20,453
hợp pháp hoá chương trình gián điệp là tuyệt mật

1166
01:23:20,786 --> 01:23:23,666
nên chúng tao không thể nói cho chúng mày biết
đạo luật nào chúng ta đang dùng để giám sát chúng mày.”

1167
01:23:24,011 --> 01:23:26,461
Các bạn biết đó, lúc nào họ cũng có thể nói
“Lại một vụ chiến tranh mạng nữa.”

1168
01:23:26,685 --> 01:23:30,201
Các tội phạm mạng lại tấn công chúng ta. Tất cả chúng ta
đang bị nguy hiểm. Chúng ta bị đe doạ.”

1169
01:23:30,510 --> 01:23:33,737
Họ sử dụng những điều này như cái cớ để tạo ra những
đạo luật nguy hiểm hơn.

1170
01:23:35,563 --> 01:23:40,388
[Phỏng vấn viên] Theo anh thì cuộc chiến hiện nay như thế nào?

1171
01:23:40,947 --> 01:23:42,404
Điều này phụ thuộc vào bạn!

1172
01:23:42,404 --> 01:23:46,264

1173
01:23:47,800 --> 01:23:52,738
Anh biết đó, chúng ta sống trong
một thế giới lưỡng cực, đúng không

1174
01:23:52,936 --> 01:23:57,422
tất cả mọi thứ đều tuyệt, mạng Internet
đã tạo ra tất cả những thứ tự do tuyệt vời

1175
01:23:57,422 --> 01:23:59,093
hoặc tất cả đều tệ hại

1176
01:23:59,093 --> 01:24:01,914
mạng Internet đã tạo ra tất cả những
công cụ nhằm phá hoại và giám sát

1177
01:24:01,972 --> 01:24:03,762
và điều khiển những gì chúng ta nói.

1178
01:24:03,821 --> 01:24:05,700
Và vấn đề là cả hai đều đúng, phải không?

1179
01:24:05,948 --> 01:24:10,040
Internet có cả hai, và cả hai đều tuyệt vời

1180
01:24:10,386 --> 01:24:13,287
và cái gì thắng về lâu về dài hoàn toàn phụ thuộc vào chúng ta.

1181
01:24:13,443 --> 01:24:17,244
Chẳng có nghĩa gì khi nói: “Ồ, cái này tốt hơn cái kia.”
Anh biết đó, cả hai đều đúng.

1182
01:24:17,501 --> 01:24:21,097
Chúng ta là người quyết định xem chúng ta cần tập trung
vào phần nào và tận dụng phần nào

1183
01:24:21,233 --> 01:24:23,600
vì cả hai đều tồn tại, chúng sẽ luôn luôn song hành.

1184
01:24:28,950 --> 01:24:35,010
Vào ngày 12 tháng 9 năm 2012, Uỷ viên công tố bang đã
gán thêm những tội danh mới đối với Swartz

1185
01:24:35,010 --> 01:24:40,170
các tội wire fraud, xâm nhập máy tính trái phép, computer fraud.

1186
01:24:40,825 --> 01:24:45,557
Giờ, thay vì bốn tội danh, Swartz phải đối mặt với 13.

1187
01:24:45,882 --> 01:24:48,835
Việc khởi tố ngày càng trở nên có khả dĩ

1188
01:24:49,043 --> 01:24:52,294
và khả năng ngồi tù và nộp phạt của Swarzt cũng tăng theo.

1189
01:24:52,294 --> 01:24:55,417
Họ nộp thêm các bản cáo trạng mới với nhiều tội danh mới

1190
01:24:55,804 --> 01:25:01,526
và họ có một lý thuyết tại sao lại cần tới nhiều tội danh
cấp độ liên bang ở đây

1191
01:25:01,899 --> 01:25:06,010
và một bản án nghiêm trọng có
thể được thi hành theo pháp luật.

1192
01:25:07,331 --> 01:25:10,426
Lý thuyết đó, và phần lớn các tội danh trong vụ khởi tố Swartz

1193
01:25:10,904 --> 01:25:13,862
liên quan tới một bộ luật có nguồn gốc từ năm 1986

1194
01:25:14,360 --> 01:25:16,663
Nó được gọi là : “Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng”.

1195
01:25:16,996 --> 01:25:18,660
Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng

1196
01:25:18,660 --> 01:25:22,261
được lấy cảm hứng từ trò chơi “War Games” với Matthew Broderick
một bộ phim rất hay.

1197
01:25:22,478 --> 01:25:23,954
[Broderick] Tao chiếm được mày rồi.

1198
01:25:23,954 --> 01:25:27,895
Trong bộ phim này, một cậu bé bằng phép thuật với mạng máy tính

1199
01:25:28,123 --> 01:25:30,456
đã khởi động tên lửa hạt nhân.

1200
01:25:30,551 --> 01:25:33,561
[Tiếng tên lửa]

1201
01:25:33,761 --> 01:25:37,669
Bạn biết đấy, thực ra điều này không thể xảy ra
và nó càng không khả thi hồi những năm 80

1202
01:25:37,854 --> 01:25:41,954
tuy vậy bộ phim này đã làm Nghị viện sợ đến mức

1203
01:25:42,005 --> 01:25:44,965
phải thông qua Luật chống tội phạm vi tính và lạm dụng.

1204
01:25:45,262 --> 01:25:48,711
Đây là một đạo luật lỗi thời, ví dụ, nó xử phạt

1205
01:25:49,431 --> 01:25:53,995
những thoả thuận về điều khoản sử dụng.
Bạn có những trang web như

1206
01:25:54,103 --> 01:26:01,111
eHarmony hay Match.com, và nếu ai đó tự
thổi phồng giá trị bản thân của mình lên

1207
01:26:01,409 --> 01:26:05,255
rồi đùng một cái, tuỳ vào quyền tài phán và công tố

1208
01:26:05,503 --> 01:26:07,958
họ có thể vướng vào một đống rắc rối.

1209
01:26:08,172 --> 01:26:10,263
Chúng ta đều biết "Điều khoản sử dụng" là gì.

1210
01:26:10,594 --> 01:26:14,214
Đa số mọi người đều không đọc nó, nhưng không tuân
theo những điều khoản này cũng có nghĩa

1211
01:26:14,438 --> 01:26:16,461
là bạn đang phạm một trọng tội.

1212
01:26:16,727 --> 01:26:19,024
Điều khoản sử dụng của một trang web thường ghi rằng:

1213
01:26:19,272 --> 01:26:22,492
"Hãy đối tốt với mọi người", hay "Đừng làm gì khiếm nhã".

1214
01:26:22,789 --> 01:26:27,496
Việc Luật tố tụng hình sự đếm xỉa tới mấy cái trò này

1215
01:26:27,668 --> 01:26:30,721
theo tôi, đa số đều cho rằng nó thật điên rồ.

1216
01:26:30,938 --> 01:26:33,483
Những ví dụ sau còn "điên rồ" hơn nữa:

1217
01:26:33,864 --> 01:26:39,557
Cho tới khi được thay đổi vào Tháng Ba 2013, Điều khoản sử
dụng trang web của tạp chí Hearst' Seventeen

1218
01:26:39,884 --> 01:26:43,258
nói rằng bạn phải tối thiểu 18 tuổi để đọc nó.

1219
01:26:43,327 --> 01:26:46,674
Tôi muốn nói rằng nếu chiểu theo cách Bộ Tư pháp áp dụng CFAA

1220
01:26:46,674 --> 01:26:49,223
có lẽ ai trong chúng ta cũng đều phạm pháp.

1221
01:26:49,589 --> 01:26:54,937
Mơ hồ và dễ bị hiểu sai
CFAA đã biến thành một công cụ dùng chung cho

1222
01:26:55,000 --> 01:26:58,012
rất nhiều những tranh cãi liên quan đến máy tính.

1223
01:26:58,121 --> 01:27:00,408
Mặc dù đây không phải là yếu tố
duy nhất ảnh hưởng đến vụ kiện này

1224
01:27:00,576 --> 01:27:04,935
11 trên 13 cáo buộc về Swartz có liên quan
đến Luật chống tội phạm Vi tính và lạm dụng

1225
01:27:07,248 --> 01:27:11,465
Câu hỏi "Tại sao?" bao trùm toàn bộ
câu truyện về Aaron Swartz.

1226
01:27:11,815 --> 01:27:16,045
Điều gì tạo động lực cho chính phủ
và họ muốn gì qua vụ kiện này?

1227
01:27:16,185 --> 01:27:19,945
Bộ Tư pháp đã tữ chối trả lời những câu hỏi này,

1228
01:27:20,060 --> 01:27:23,660
nhưng theo Giáo sư Orin Kerr - một cựu công tố viên
từng nghiên cứu vụ án này.

1229
01:27:24,084 --> 01:27:28,109
Tôi theo đuổi vụ này theo một hướng khác vì một vài lí do:

1230
01:27:28,359 --> 01:27:31,303
Tôi là một công tố viên liên bang của Bộ Tư pháp trong 3 năm

1231
01:27:31,461 --> 01:27:34,191
trước khi tôi bắt đầu giảng dạy. Chính phủ đã đưa ra

1232
01:27:34,191 --> 01:27:38,463
bản cáo trạng dựa trên những tội danh
mà chính phủ nghĩ bị cáo phạm phải

1233
01:27:38,501 --> 01:27:42,176
dựa trên lăng kính của một luật sư
xem xét những tiền lệ, đối chiếu với luật

1234
01:27:42,505 --> 01:27:45,778
tham khảo lịch sử, những vụ án tương tự

1235
01:27:45,974 --> 01:27:49,281
Tôi nghĩ xét theo hướng đó thì đây là một cáo trạng hợp lý.

1236
01:27:49,526 --> 01:27:51,501
Bạn có thể bàn luận về việc họ
có nên buộc tội trong vụ này không.

1237
01:27:51,806 --> 01:27:56,825
Có rất nhiều tranh cãi xung quanh vụ kiện. Một số đứng
về phe Truy cập Mở, một số thì không.

1238
01:27:57,681 --> 01:28:03,108
Tôi nghĩ chính phủ coi "Tuyên ngôn
Truy cập Mở" của Swartz rất nghiêm túc

1239
01:28:04,086 --> 01:28:09,706
và tôi nghĩ họ nhìn nhận anh ta phạm pháp
với một động cơ về đạo đức

1240
01:28:10,059 --> 01:28:15,147
để vượt qua một đạo luật mà Swartz thấy không công bằng

1241
01:28:15,332 --> 01:28:20,968
và trong một nền dân chủ, nếu bạn nghĩ một đạo luật không công bằng
thì có nhiều cách để thay đổi đạo luật đó.

1242
01:28:21,140 --> 01:28:24,465
Có thể thông qua Quốc hội như
cách Swartz đã từng làm với đạo luật SOPA

1243
01:28:24,662 --> 01:28:28,441
hoặc bạn có thể chủ ý phạm luật để vô hiệu hoá điều luật đó

1244
01:28:28,834 --> 01:28:33,998
và tôi nghĩ điều làm các công tố viên
cảm thấy Swartz đã phạm pháp

1245
01:28:34,205 --> 01:28:39,691c
không chỉ bởi anh tã đã vi phạm một điều luật mà còn bởi anh ta
muốn vô hiệu hoá điều luật đó.

1246
01:28:40,006 --> 01:28:43,890
Rằng mọi người có thể truy cập vào cơ sở dữ liệu theo cách

1247
01:28:44,054 --> 01:28:47,129
“gạo đã nấu thành cơm, tên đã bắn ra khỏi nỏ”

1248
01:28:47,368 --> 01:28:51,199
Mọi chuyện có thể xảy ra như thế, Swartz đã có thể chiến thằng

1249
01:28:52,815 --> 01:28:56,181
Có nhiều bất đồng trong xã hội xung
quanh tính công bằng của điều luật này

1250
01:28:56,470 --> 01:29:00,357
và cuối cùng, đây là quyết định của
người dân Hoa Kì, được thông qua bởi Quốc hội.

1251
01:29:00,621 --> 01:29:03,547
Vấn đề thứ hai, theo tôi
là chúng ta vẫn đang tìm cách phân định

1252
01:29:03,752 --> 01:29:07,706
ranh giới giữa những tội nghiêm trọng và ít nghiêm trọng hơn.

1253
01:29:08,027 --> 01:29:12,317
Chúng ta đang ở trong kỉ nguyên của máy tính và sự lạm dụng máy tính

1254
01:29:12,556 --> 01:29:16,840
và vẫn chưa biết rõ ràng những ranh giới này là gì

1255
01:29:17,044 --> 01:29:19,277
bởi chúng ta mới đang bắt đầu giải quyết vấn đề đó.

1256
01:29:19,650 --> 01:29:22,392
Đây là một cách sử dụng quyền truy tố thật kém cỏi.

1257
01:29:22,659 --> 01:29:25,891
Cái búa mà Bộ Tư pháp dùng để đe doạ dân chúng

1258
01:29:25,998 --> 01:29:28,700
càng ngày càng to

1259
01:29:28,914 --> 01:29:33,111
và đại đa số dân chúng, bạn biết đấy, không thể chơi trò
may rủi với mạng sống của họ như thế được.

1260
01:29:33,340 --> 01:29:35,958
Chúng ta có nên nghe lén điện thoại
của ai đó? Quay phim trộm ai đó?

1261
01:29:36,111 --> 01:29:39,413
Liệu ta có nên bắt ai làm chứng chống lại người khác?

1262
01:29:39,689 --> 01:29:42,366
Đó là điều mà các công tố viên
và nhân viên liên bang tính toán.

1263
01:29:42,528 --> 01:29:44,974
Họ tạo dựng một vụ kiện. Họ hợp lí hoá nó.

1264
01:29:46,918 --> 01:29:51,452
Swartz mắc kẹt giữa những guồng quay không thể
đảo ngược của một hệ thống tư pháp hình sự tàn bạo

1265
01:29:51,746 --> 01:29:57,193
một cỗ máy làm cho nước Mỹ thành nơi
có tỉ lệ bỏ tù nhiều nhất thế giới.

1266
01:29:57,571 --> 01:30:02,512
Chúng ta đã tự cho phép bản thân bị cuốn vào trò chính trị
của sự sợ hại và nỗi tức giận

1267
01:30:02,905 --> 01:30:07,986
và bất cứ điều gì làm chúng ta lo lắng
ví như tương lai của internet và quyền truy cập

1268
01:30:08,453 --> 01:30:13,233
và bất cứ điều gì khác chọc giận ta, một cách rất tự nhiên
tạo nên sự can thiệp của luật hình sự

1269
01:30:13,686 --> 01:30:18,924
và chúng ta sử dụng nhà giam và các hình thức trừng phạt
khác để giải quyết một đống các vấn đề

1270
01:30:19,220 --> 01:30:23,007
mà từ trước tới nay chưa bao giờ
được coi là các vấn đề hình sự.

1271
01:30:23,223 --> 01:30:28,583
Thôi thúc đe doạ, truy tố, một phần nào đó

1272
01:30:28,792 --> 01:30:32,138
đã tạo nên những tranh luận về quyền truy cập
trực tuyến và thông tin trên mạng internet

1273
01:30:32,953 --> 01:30:35,706
rất thống nhất với những gì ta chứng kiến ở các lĩnh vực khác.

1274
01:30:35,928 --> 01:30:39,960
Điểm khác biệt ở chỗ những nạn nhân

1275
01:30:40,327 --> 01:30:45,901
của việc truy tố và định tội thông thường là người nghèo và thiểu số.

1276
01:30:47,747 --> 01:30:50,860
Swartz ngày càng bị cô lập khỏi gia đình và bạn bè.

1277
01:30:51,222 --> 01:30:53,503
Anh ấy hầu như ngừng tất cả các công việc khác lại

1278
01:30:53,548 --> 01:30:57,283
và vụ kiện thực ra đã bao phủ lấy toàn bộ đời sống của anh ấy.

1279
01:30:57,296 --> 01:31:02,457
Một luật sư của Aaron đã từng nói với công tố viên rằng
tại thời điểm đó cậu ấy rất dễ bị tổn thương về cảm xúc

1280
01:31:03,220 --> 01:31:07,333
và đó là điều họ nên ghi nhớ.

1281
01:31:07,333 --> 01:31:09,578
Vụ kiện đè nặng lên vai nó.

1282
01:31:09,820 --> 01:31:14,877
Nó không muốn nhất cử nhất động
của mình bị gò bó bất kể như thế nào

1283
01:31:15,754 --> 01:31:20,902
và mối lo bị bỏ tù, điều các công tố viên luôn đe doạ nó

1284
01:31:21,919 --> 01:31:23,931
làm nó rất hoảng sợ.

1285
01:31:23,931 --> 01:31:26,540
Nó bị cạn kiệt tài chính

1286
01:31:26,540 --> 01:31:32,178
và chúng tôi mất rất nhiều tiền
và nó đã quyên góp được một lượng tiền đáng kể

1287
01:31:32,511 --> 01:31:36,481
tầm cỡ vài triệu đô la.

1288
01:31:36,755 --> 01:31:38,551
[Phóng viên] Việc bào chữa?
- Đúng.

1289
01:31:38,551 --> 01:31:40,855
- Tốn hàng triệu đô phải không?
- Đúng thế.

1290
01:31:41,479 --> 01:31:43,995
Tôi nghĩ anh ấy không muốn trở thành gánh nặng cho mọi người

1291
01:31:44,252 --> 01:31:47,786
Theo tôi yếu tố này có thể được diễn tả như sau
"Tôi đang có một cuộc sống bình thường,

1292
01:31:48,166 --> 01:31:50,291
rồi tôi phải giải quyết với đống cứt này

1293
01:31:50,452 --> 01:31:53,259
tôi muốn giữ cho hai việc này
càng không liên quan đến nhau càng tốt

1294
01:31:53,489 --> 01:31:57,484
nhưng ranh giới giữa hai việc này càng ngày càng mờ
và tất cả đều trở thânh một đống cứt."

1295
01:31:59,333 --> 01:32:02,686
Swartz phải đổi diện với một sự lựa chọn khó khăn:

1296
01:32:02,720 --> 01:32:05,149
Liệu ta có nên nhận tội rồi sống tiếp,

1297
01:32:05,166 --> 01:32:07,458
hay ta cố chống lại một hệ thống thối nát?

1298
01:32:07,622 --> 01:32:09,651
Trong trường hợp này, câu trả lời thật đơn giản

1299
01:32:09,651 --> 01:32:13,079
Anh ta từ chối thoả hiệp và đợi ngày ra hầu toà.

1300
01:32:13,300 --> 01:32:17,174
Aaron kiên quyết rằng cậu ấy
không bị khuất phục và chấp nhận điều

1301
01:32:17,381 --> 01:32:21,639
mà cậu ấy tin là không công bằng
nhưng tôi nghĩ cậu ấy cũng lo sợ chẳng kém.

1302
01:32:33,045 --> 01:32:34,912
Tôi không nghĩ rằng họ sẽ định tội Aaron.

1303
01:32:35,113 --> 01:32:38,758
Tôi nghĩ chúng tôi sẽ đưa anh ta ra khỏi toà án
và rồi tôi sẽ ôm anh ta thật chặt

1304
01:32:38,977 --> 01:32:44,344
rồi chúng tôi cùng nhau đi dạo bên
dòng sông ở Boston và thưởng thức vài chai bia.

1305
01:32:45,752 --> 01:32:50,094
Tôi thực sự nghĩ rằng chúng tôi là bên đúng.
Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi sẽ thắng vụ kiện này.

1306
01:32:50,094 --> 01:32:52,025
Tôi đã nghĩ rằng chúng tôi đã có thể thắng vụ kiện này.

1307
01:32:52,025 --> 01:32:54,611
Nó không nói nhiều, nhưng bạn có thể thấy

1308
01:32:54,611 --> 01:32:57,548
nó đang phải trải qua một nỗi đau lớn như thế nào.

1309
01:32:57,605 --> 01:33:01,749
[bài hát]

1310
01:33:01,940 --> 01:33:05,106
Khi còn bé Aaron chưa bao giờ có vấn đề về tâm lí

1311
01:33:05,360 --> 01:33:10,846
hay trầm cảm nào tôi có thể miêu tả là "trầm cảm nghiêm trọng"

1312
01:33:11,114 --> 01:33:13,962
và điều đó có thể xảy ra, bạn biết đấy, anh ấy bị trầm cảm.
Con người ai chẳng bị trầm cảm.

1313
01:33:14,155 --> 01:33:18,867
[nhạc]

1314
01:33:19,112 --> 01:33:23,415
Hồi chúng tôi mới yêu nhau, lúc mới 3 hay 4 tuần đầu thôi

1315
01:33:24,078 --> 01:33:26,730
tôi nhớ anh ấy nói với mình rằng

1316
01:33:27,787 --> 01:33:30,711
em mạnh mẽ hơn anh nhiều đấy.

1317
01:33:30,947 --> 01:33:33,660
Bạn biết đấy, anh ấy là người rất nhạy cảm.

1318
01:33:33,830 --> 01:33:36,999
Anh ấy tiếp nhận mọi việc khó khăn hơn người thường.

1319
01:33:37,200 --> 01:33:39,810
Nhưng đó cũng là một phần làm cho anh ấy trở nên xuất chúng.

1320
01:33:41,216 --> 01:33:46,909
Tôi nghĩ anh ấy đã từng bị chẩn đoán trầm cảm hồi 20 tuổi.

1321
01:33:47,228 --> 01:33:49,702
Tôi không nghĩ rằng anh ấy còn như thế khi chúng tôi bên nhau.

1322
01:33:49,971 --> 01:33:55,275
Anh ấy không phải là một người luôn vui vẻ
nhưng điều đó khác hẳn với trầm cảm.

1323
01:33:56,843 --> 01:34:01,616
Chỉ là anh phải chịu một áp lực khủng khiệp trong hai năm liền.

1324
01:34:01,842 --> 01:34:04,193
Anh ấy quyết định không muốn tiếp tục nữa.

1325
01:34:04,375 --> 01:34:07,729
Anh ấy chỉ -- Tôi nghĩ nó quá sức chịu đựng của anh.

1326
01:34:07,814 --> 01:34:14,503
[bài hát]

1327
01:34:14,571 --> 01:34:17,320
Đêm qua có người gọi cho tôi.

1328
01:34:17,814 --> 01:34:23,091
Tôi cảm nhận điều gì đó không ổn, rồi tôi gọi điện
và biết được được điều gì đang diễn ra.

1329
01:34:23,981 --> 01:34:29,059
Người đồng sáng lập của mạng thông tin và
giải trí xã hội "Reddit" đã vừa qua đời.

1330
01:34:29,247 --> 01:34:31,730
Cảnh sát nói Aaron Swartz, 26 tuổi

1331
01:34:31,828 --> 01:34:35,585
đã tự từ hôm qua trong căn hộ của mình ở Brooklyn.

1332
01:34:37,539 --> 01:34:46,506
Tôi nghĩ, chúng ta vừa mất đi một trong
những bộ óc sáng tạo nhất của thời đại này.

1333
01:34:46,963 --> 01:34:51,096
Cả thế giới với tôi như đổ sập.

1334
01:34:57,082 --> 01:35:00,299
Đấy là một trong những đêm khó khăn nhất đời tôi.

1335
01:35:00,548 --> 01:35:04,883
Tôi chỉ biết kêu gào, "Tôi không nghe rõ! Anh nói gì?
Tôi không nghe rõ!"

1336
01:35:07,693 --> 01:35:09,240
Tôi không thể. Vậy đấy.

1337
01:35:09,240 --> 01:35:11,098
[Phóng viên] Tôi hiểu.

1338
01:35:16,408 --> 01:35:22,553
Tôi không hiểu tại sao

1339
01:35:22,773 --> 01:35:25,180
và đến bây giờ tôi vẫn không hiểu.

1340
01:35:25,180 --> 01:35:27,561
Tôi thất vọng và bực tức.

1341
01:35:32,652 --> 01:35:36,688
[thở dài]

1342
01:35:38,217 --> 01:35:43,326
Bạn biết đấy, tôi cố giải thích với lũ trẻ.

1343
01:35:43,885 --> 01:35:47,198
Đứa con ba tuổi nói với tôi rằng
bác sĩ sẽ chữa lành cho anh ấy.

1344
01:35:52,576 --> 01:35:56,826
Tôi đã từng mất đi rất nhiều người
nhưng tôi chưa từng mất ai giống như thế này,

1345
01:35:56,984 --> 01:36:04,001
bởi mọi người cảm thấy, và tôi cũng thế, rằng có quá nhiều thứ

1346
01:36:05,102 --> 01:36:11,196
Tôi không biết cậu ấy đã như thế. Tôi không biết rằng đây
là điều mà cậu ấy phải chịu đựng và...

1347
01:36:11,656 --> 01:36:14,375
Cậu ấy là một phần trong tôi.

1348
01:36:16,585 --> 01:36:20,845
Và tôi không muốn chuyện ấy là sự thực, và rồi...

1349
01:36:25,105 --> 01:36:29,367
và rồi tôi nhìn vào trang Wikipedia
của cậu ấy và thấy ngày mất:

1350
01:36:33,244 --> 01:36:35,761
"2013"

1351
01:36:50,710 --> 01:36:54,304

1352
01:37:14,958 --> 01:37:19,636
Ý nghĩ đầu tiên của tôi là: nếu không ai để ý thì sao?

1353
01:37:19,636 --> 01:37:24,108
Bạn biết đấy, bởi tôi không thấy được rõ rằng
cậu ấy quan trọng như thế nào

1354
01:37:24,508 --> 01:37:30,060
Tôi chưa bao giờ thấy một sự tiếc thương lớn đến thế.

1355
01:37:30,060 --> 01:37:32,116
Mạng Internet đã bùng cháy.

1356
01:37:32,116 --> 01:37:37,677
Mọi người cố gắng giải thích nó theo cách của mình
nhưng tôi chưa bao giờ thấy

1357
01:37:38,281 --> 01:37:40,356
sự tiếc thương lớn như vậy trên Twitter.

1358
01:37:40,356 --> 01:37:43,888
Có thể thấy rõ niềm thương tiếc trên mạng lớn như thế nào.

1359
01:37:46,552 --> 01:37:49,668
Cậu ấy là đứa con của thế giới Internet

1360
01:37:50,115 --> 01:37:54,126
và thê giới cũ đã giết chết cậu ấy.

1361
01:37:55,747 --> 01:38:01,316
Chúng ta đang ở giai đoạn mà sự bất công không được giải quyết.

1362
01:38:02,204 --> 01:38:06,564
Những kiến trúc sư của cuộc khủng hoảng tài chính thì
thường xuyên ngồi ăn tối với tổng thống.

1363
01:38:06,564 --> 01:38:12,989
Vào thời điểm đó, việc chính phủ đi truy tố vụ án này

1364
01:38:14,774 --> 01:38:17,859
thật quá vô lý, thậm chí là bi kịch.

1365
01:38:17,859 --> 01:38:23,643
Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta có thể
làm gì sau những gì vừa xảy ra

1366
01:38:23,643 --> 01:38:26,698
để thế giới tốt đẹp hơn

1367
01:38:26,698 --> 01:38:28,817
và chúng ta tiếp nối di sản ấy như thế nào?

1368
01:38:28,817 --> 01:38:32,284
Đó là câu hỏi duy nhất mà ta có thể hỏi.

1369
01:38:33,310 --> 01:38:37,796
Khắp thế giới, bắt đầu có những cuộc
thi hack-a-thons, những buổi họp mặt

1370
01:38:37,971 --> 01:38:43,578
Aaron Swartz đã, theo một cách nào đó, khơi gợi những điều
tốt đẹp nhất trong chúng ta, bằng cách nói rằng:

1371
01:38:44,044 --> 01:38:47,079
Chúng ta có thể sửa nó như thế nào?

1372
01:38:47,994 --> 01:38:52,892
Theo tôi, anh ấy thực sự là một
trong những nhà cải cách vĩ đại

1373
01:38:52,892 --> 01:38:55,817
mà đất nước này đã sản sinh ra.

1374
01:38:55,817 --> 01:38:59,504
Tôi không biết Aarron đã chiến thắng hay thất bại,

1375
01:38:59,715 --> 01:39:05,939
nhưng chắc chắn rằng chúng ta được
định hình bởi những gì mà Aaron đã chống lại.

1376
01:39:06,089 --> 01:39:12,430
Khi ta biến những người thực thi pháp luật đe doạ chính những
công dân đang cố gắng thu thập thêm thông tin

1377
01:39:12,601 --> 01:39:17,163
thì chúng ta đã phạm luật-- chúng ta
đã xâm phạm tới ngôi đền của công lý.

1378
01:39:17,344 --> 01:39:19,684
Aaron Swartz không phải là một tội phạm.

1379
01:39:19,684 --> 01:39:21,756
[tiếng vỗ tay]

1380
01:39:21,756 --> 01:39:25,525
Thay đổi không tự nhiên mà xảy đến,

1381
01:39:25,525 --> 01:39:29,084
nó có được nhờ sự đấu tranh không ngừng.

1382
01:39:30,316 --> 01:39:32,703
Aaron có thể tạo nên những điều không tưởng

1383
01:39:32,976 --> 01:39:36,308
và tôi sẽ không để những điều anh ấy
làm được dừng lại với sự ra đi của anh ấy.

1384
01:39:36,308 --> 01:39:40,409
Anh ấy tin rằng mình có thể
thay đổi thế giới, và anh đã đúng.

1385
01:39:40,780 --> 01:39:44,935
Kể từ tuần trước, kể từ hôm nay
những con phượng hoàng đã trỗi dậy.

1386
01:39:45,022 --> 01:39:46,728
[tiếng vỗ tay]

1387
01:39:46,978 --> 01:39:51,605
Từ cái chết của Swartz, Đại biểu
Zoe Lofgren và Thượng nghĩ sĩ Ron Wyden

1388
01:39:51,605 --> 01:39:55,509
đã giới thiệu những pháp chế nhằm cải
cách Luật chống tội phạm vi tính và
lạm dụng

1389
01:39:55,811 --> 01:40:00,563
một đạo luật lỗi thời được dùng để gán tội cho Swartz.

1390
01:40:00,816 --> 01:40:03,511
Nó được gọi là "Đạo luật Aaron"

1391
01:40:03,511 --> 01:40:07,310
Aaron tin rằng bạn phải luôn tự vấn bản thân rằng:

1392
01:40:07,310 --> 01:40:10,731
Điều gì quan trọng nhấy mà tôi
có thể làm cho thế giới ngay lúc này?

1393
01:40:10,940 --> 01:40:13,203
Và nếu bận không đang thực hiện điều đấy, tại sao vậy?

1394
01:40:13,203 --> 01:40:15,758
[Người biểu tình] Đây là dân chủ!

1395
01:40:15,758 --> 01:40:17,278
[đám đông hò reo] Chúng tôi cũng là người!

1396
01:40:17,278 --> 01:40:21,088
Tự do Mạng bị tấn công, chúng ta phải làm gì?

1397
01:40:21,088 --> 01:40:22,814
Đứng lên và phản kháng!

1398
01:40:22,814 --> 01:40:25,928
Tự do Mạng bị tấn công, chúng ta phải làm gì?

1399
01:40:25,928 --> 01:40:30,929
Hey, hey! Ho, ho! NROC phải ra đi!

1400
01:40:33,740 --> 01:40:37,331
Tôi ước gì ta có thể thay đổi quá khứ, nhưng ta không thể.

1401
01:40:37,331 --> 01:40:39,898
Nhưng chúng ta có thể thay đổi
tương lai và chúng ta phải làm điều đó.

1402
01:40:39,898 --> 01:40:44,107.
Vì Aaron, vì bản thân chúng ta.

1403
01:40:44,107 --> 01:40:48,797
Phải làm để thế giới này tốt đẹp hơn, nhân đạo hơn

1404
01:40:48,797 --> 01:40:54,179
đó là nơi mà công lý được thực thi
quyền truy cập kiến thức là quyền con người cơ bản.

1405
01:40:54,584 --> 01:41:01,741
Có một đứa trẻ này, hồi Tháng hai ở Baltimore, nó 14 tuổi

1406
01:41:02,109 --> 01:41:08,448
có quyền truy cập JSTOR, và nó tìm hiểu nhiều
tại liệu trên JSTOR sau khi đọc vài điều

1407
01:41:08,506 --> 01:41:14,350
rồi nó tìm ra một cách để phát hiện sớm ung thư tuyến tuỵ.

1408
01:41:14,876 --> 01:41:19,639
Ung thư tuyến tuỵ rất đáng sợ bởi
khi phát hiện ra nó thì đã quá muộn

1409
01:41:19,639 --> 01:41:23,032
để cứu chữa.

1410
01:41:23,187 --> 01:41:29,080
Rồi nó gửi thư điện tử cho toàn bộ khoa
điều trị ung thư ở đại học Johns Hopkins

1411
01:41:29,144 --> 01:41:32,368
bạn biết đấy gửi cho hàng trăm người, và mỗi--
[Phóng viên] Ông nói rằng đó là một đứa trẻ 14 tuổi?

1412
01:41:35,379 --> 01:41:35,853
Một đứa trẻ 14 tuổi, đúng thế, và đa số đều tảng lờ thư
của cậu bé nhưng một người đã hồi âm

1413
01:41:35,853 --> 01:41:38,798
nói rằng đây không hoàn toàn là ý tưởng ngu ngốc
sao cậu nhóc không qua đây bàn bạc nhỉ?

1414
01:41:38,798 --> 01:41:43,470
Cậu bé làm việc ngày và đêm với những nhà nghiên cứu
và hồi Tháng hai tôi bắt gặp cậu trên bản tin

1415
01:41:43,470 --> 01:41:48,832
chỉ vài tuần sau khi Aaron qua đời
khi mà tin về Aaron vẫn còn đang tràn ngập..

1416
01:41:50,907 --> 01:41:53,005
Xin lỗi...

1417
01:41:53,550 --> 01:41:59,550
và cậu nói lý do mình lên bản tin là bởi họ
đã thành công. Họ bắt đầu đưa vào

1418
01:42:00,152 --> 01:42:03,941
thử nghiệm một phương pháp phát hiện sớm ung thư
tuyến tuỵ và có thể cứu sống rất nhiều bệnh nhân

1419
01:42:03,941 --> 01:42:09,917
và cậu bảo rằng, "Đây là lí do vì sao những
việc Aaron làm là rất quan trọng."

1420
01:42:10,453 --> 01:42:15,359
Bởi bạn không bao giờ biết được, đúng không?
Sự thực về vũ trụ không chỉ là những thứ

1421
01:42:15,359 --> 01:42:19,581
mà những người làm chính sách tìm ra
tỉ như vận tốc giới hạn là bao nhiêu.

1422
01:42:19,581 --> 01:42:24,390
Đó là thứ giúp con bạn sống sót
khỏi bệnh ung thư tuyến tuỵ

1423
01:42:26,173 --> 01:42:31,391
và nếu không có truy cập
người sáng tạo ra những thứ giúp được bạn

1424
01:42:32,692 --> 01:42:34,487
có thể chẳng bao giờ có thể làm nên những thứ đó.

1425
01:42:36,267 --> 01:42:47,425
Nó ngủ ngon quá, nó không bị ngã khỏi [tiếng trẻ con]
kể cả khi nó mơ ngồi trên phi thuyền.

1426
01:42:48,030 --> 01:42:51,805
[Bố Aaron] Tốt lắm, Aaron. Rất tốt. Yay, Aaron!

1427
01:42:51,805 --> 01:42:56,586
Ok, bây giờ đến lúc hát rồi.

1428
01:42:56,586 --> 01:43:18,326
♪ ♪ ♪

1429
01:43:19,385 --> 01:43:23,983

1430
01:43:48,832 --> 01:43:50,668

1431
01:44:44,808 --> 01:44:49,208
[Hết]