Điều gì đem lại giá trị cho tiền ? - Doug Levinson

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/what-gives-a-dollar-bill-its-value-doug-levinson

Giá trị của tiền được xác định bởi số lượng tiền được đưa vào lưu thông. Vậy thì, ai đưa ra quyết định đó? Và lựa chọn của họ ảnh hưởng thế nào đến nền kinh tế? Doug Levinson thực hiện cuộc hành trình đến Cục dự trữ liên bang Hoa Kỳ, kiểm tra xem những người ở đó làm việc như thế nào để cân bằng giá trị của đồng đô la và ngăn chặn lạm phát hay giảm phát.

Bài học của Doug Levinson, hoạt hình bởi Qa'ed Mai

Nếu muốn dùng giấy
để chi trả

cho một thứ gì đó

bạn có thể khiến mình
gặp rắc rối

dĩ nhiên, trừ phi
tờ giấy đó

là tờ một trăm đô-la

Điều gì khiến
tờ một trăm đô đó

thú vị và có giá trị hơn

so với những tờ giấy khác?

Sau cùng, tờ 100 đô
cũng không làm được gì nhiều.

Bạn không thể ăn nó.

Không thể xây thứ gì với nó.

Còn đốt nó là vi phạm pháp luật

Vậy vấn đề là gì?

Bạn có thể biết
câu trả lời rồi đấy.

Tờ 100 đô
được Chính phủ ấn hành

và được quy định
là đồng tiền chính thức.

trong khi những tờ giấy khác
thì không.

Đó là điều khiến
tờ 100 đô hợp pháp.

Thứ khiến nó có giá trị,
mặt khác,

lại là số lượng tiền
được lưu hành.

Trong lịch sử, phần lớn tiền tệ,

bao gồm đồng đô-la mỹ,

gắn với hàng hóa có giá trị

và số lượng tiền trong lưu thông

phụ thuộc vào dự trữ vàng
hoặc bạc của Chính phủ.

Nhưng sau khi Chính phủ Mỹ
bãi bỏ hệ thống này vào năm 1971,

đồng đô-la trở thành
đồng tiền danh nghĩa hợp pháp

nghĩa là không phụ thuộc
bất kì nguồn lực bên ngoài nào

mà thay vào đó
là chính sách của chính phủ

quyết định in bao nhiêu tiền.

Vậy cơ quan chính phủ nào
đặt ra chính sách này?

Cơ quan Hành pháp,
Lập pháp hay Tư pháp?

Câu trả lời đáng ngạc nhiên là
không cơ quan nào ở trên cả

Trên thực tế, chính sách tiền tệ
được quy định

bởi Hệ thống dự trữ liên bang độc lập

còn gọi là Cục dự trữ liên bang Mỹ

bao gồm 12 ngân hàng khu vực

tại các thành phố lớn
khắp cả nước.

Hội đồng thống đốc

được Tổng thống bổ nhiệm

và Thượng viện phê chuẩn

sẽ báo cáo lên Quốc hội,

tất cả lợi nhuận của FED
đều được giao cho Kho bạc Nhà nước

Để tránh khỏi ảnh hưởng

của những thăng trầm
chính trị hàng ngày

Fed không chịu sự kiểm soát trực tiếp
của bất kì cơ quan Chính phủ nào

Vậy vì sao Fed không tự quyết định

in vô vàn tờ một trăm đô

để ai cũng giàu có và hạnh phúc

Bởi vì sau đó những tờ tiền
sẽ mất đi giá trị.

Mục đích của tiền tệ,

là để trao đổi
hàng hóa và dịch vụ.

Nếu tổng lượng tiền
trong lưu thông

tăng nhanh hơn
tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ

trong nền kinh tế,

mỗi tờ tiền
sẽ chỉ có thể

mua được lượng hàng hóa
ít hơn so với trước đây.

Đây được gọi là lạm phát,

Ngược lại, nếu cung tiền
không đổi,

trong khi có
nhiều hàng hóa và dịch vụ hơn,

giá trị mỗi tờ đô-la sẽ tăng lên

gọi là giảm phát.

Vậy, tình trạng nào tồi tệ hơn?

Lạm phát quá cao

nghĩa là tiền trong ví bạn
hôm nay

sẽ mất giá vào ngày mai

khiến bạn muốn tiêu nó
ngay lập tức.

Bên cạnh kích thích
sản xuất kinh doanh,

nó cũng khuyến khích
sự tiêu dùng quá mức

hoặc tích trữ nhu yếu phẩm,
như thức ăn, nhiên liệu,

làm giá cả tăng lên
dẫn tới tình trạng dư thừa

làm lạm phát còn nghiêm trọng hơn

Tuy nhiên, giảm phát
lại làm cho người dân

muốn cất giữ tiền,

người tiêu dùng giảm chi tiêu

làm giảm lợi nhuận kinh doanh,

gia tăng
tình trạng thất nghiệp

chi tiêu kém
cũng khiến nền kinh tế xuống dốc

Vì vậy, phần lớn
các nhà kinh tế học tin rằng

quá nhiều lạm phát hay giảm phát
đều nguy hiểm,

lạm phát thấp và ổn định

là cần thiết để tăng trưởng kinh tế.

Fed sử dụng một lượng
dữ liệu kinh tế khổng lồ

để quyết định số lượng tiền
được đưa vào lưu thông,

bao gồm tỉ lệ lạm phát trước đây,
xu hướng toàn cầu, và tỉ lệ thất nghiệp.

Như trong câu chuyện của Goldilocks,
họ cần những con số chính xác

để kích thích tăng trưởng
và kiểm soát thất nghiệp

mà không để cho lạm phát
tới ngưỡng nguy hiểm.

Fed không chỉ quyết định

tờ giấy trong ví bạn
trị giá bao nhiêu

mà còn quyết định cơ hội bạn có
hay giữ được việc làm

giúp bạn kiếm ra tiền.