-
Saluton kaj bonvenon al la
Konscio-Projekto de Naturaj Mondaj Faktoj—
-
nova serio, en kiu mi priskribas
la gravecon de
-
la konservado de faŭno
kaj kiel vi povas kontribui al ĝi.
-
En ĉi tiu filmeto, kun mi estas
Alex Collins—
-
alia jutubista entuziasmulo
de faŭno kaj biologisto
-
ĉe la Universitato de Bristolo.
-
Oni povas trovi la ligilon
de lia kanalo sube,
-
mi rekomendas, ke
vi kontrolu ĝin
-
por filmetoj pri la plej maloftaj
specioj de la mondo
-
kaj kion vi povas fari por helpi ilin.
-
Nu, kio estas mara konservado?
-
Oni difinas maran konservadon kiel
la protektadon de maraj ekosistemoj,
-
kiu temas ĉefe pri la limigado de
homfarita damaĝo al la ekosistemoj
-
kaj la protektado de
endanĝerigataj specioj.
-
La ĉefaj minacoj, kiujn spertas
la oceanoj, estas la perdo de specioj,
-
la degenerado de habitatoj
-
kaj ŝanĝiĝoj de la funkciado
de ekosistemoj.
-
Homa aktiveco kaŭzas pliigon
de formorto
-
kaj malpliigo de biodiverseco,
-
ĉefe en koralaj rifoj—
88% da ili estas endanĝerigataj
-
per troaj emisioj de karbona dioksido.
-
Ĉi tiuj rifoj estas inter la plej gravaj
fontoj de biodiverseco tutmonde.
-
Rifoj bezonas proksimume 10.000 jarojn
por formiĝi el koralaj polipoj,
-
kaj eĉ 30.000.000 jarojn por
-
atingi plenan maturiĝon.
-
Ili enhavas preskaŭ 25% da
ĉiu mara vivo.
-
Tamen, tutmonde,
-
koralaj rifoj estas mortantaj,
-
ĉar varmiĝantaj temperaturoj kaj
malbonaj cirkonstancoj blankigas la koralojn
-
kaj farigas al ili la forĵetado
de la buntaj algoj,
-
kiujn bezonas la koraloj por vivado.
-
Do, kial mara konservado
tiel gravas?
-
Pro la nuntempe plej alta endanĝerigado
de la oceanoj
-
kaj la formorto de 50% da la koralaj rifoj
dum la pasintaj tridek jaroj,
-
mara konservado neniam
-
pli gravis ol nuntempe.
-
Mi jam faris kelkajn filmetojn
-
por priskribi pri kial konservado
tiom gravas,
-
kaj kial ni devas savi
endanĝerigatajn speciojn.
-
Do, kontrolu tiujn filmetojn
post kiam
-
vi estos spektinta ĉi tiun.
-
Simple, malsamaj specioj dependas de
unu al la alia por vivado.
-
Se unu specio estas minacata,
-
verŝajne alia specio ankaŭ estas minacata.
-
Pro tio, okazas ĉena reakcio,
ĝis eventuale
-
tuta ekosistemo estas minacata.
-
Ni bezonas sanajn ekosistemojn tiom,
-
kiom la maran vivon mem,
-
ĉar sen ili, ni havus malpli da
manĝaĵoj, malpli da mono,
-
kaj malpli da vivo en
nia planedo ĝenerale.
-
Finfine, la Tero bezonas
sanajn oceanojn,
-
kaj ni estas la respondeculoj,
kiuj protektu ilin.
-
Do, kiel ni povas fari ĉi tion?
-
Unu el la metodoj plej efikaj estas
la kreado de maraj protektitaj areoj.
-
Tio kreas multe pli sekuran medion
por la mara vivo,
-
protektante kontraŭ trofiŝado,
-
brupoluado de ŝipoj, kaj
aliaj tipoj de homa aktiveco.
-
Dankeme, ene de tiuj areoj,
la biodiverseco povas pliiĝi je 21%.
-
Oni ankaŭ povas uzi artefaritajn rifojn.
-
Ili estas homfaritaj strukturoj, kiuj
estas konstruitaj por subteni la maran vivon
-
kaj la kreskiĝon de novaj koraloj.
-
Artefaritaj rifoj sukcese provizas
habitaton por endanĝerigata faŭno
-
kaj helpas la resaniĝon de
damaĝitaj ekosistemoj
-
kaj la regeneriĝon de la
altvalora biodiverseco.
-
Krom tiuj strategioj, ni ankaŭ
devas zorgi pri
-
kiel ni interagas kun la mara medio.
-
Profundmaraj teĥnikoj de fiŝado
kiel trolado,
-
dum kiu oni trenas reton sur
la marfundon,
-
povas esti ege detruaj,
-
ĉar ili ruinigas ekologie gravajn speciojn,
inkluzive de specifaj koraloj.
-
Pelagaj teĥnikoj de fiŝado, en kiu
oni trenas reton tra la pelagan zonon,
-
povas esti egale malbonaj.
-
Ĉi tiuj teĥnikoj estas sendistingaj;
-
la retoj kaptas ĉion,
-
eĉ se la fiŝkaptistoj ne volas ĝin.
-
Pro tio, protektataj bestoj kiel delfenoj
kaj testudoj ofte estas vunditaj
-
aŭ mortigitaj. Kontraŭ ĉiu kilogramo
da peneoj kaptitaj kaj venditaj,
-
naŭ kilogramoj da aliaj marbestoj
estas kaptitaj senintence,
-
vunditaj aŭ mortigitaj kaj
poste forĵetitaj.
-
Penado pri mara konservado estas
farita por malpliigi la detruadon
-
kaŭzitan de ĉi tiuj teĥnikoj de fiŝado,
-
aŭ per la malpliigo de la tempodaŭro,
en kiu rajtas uzi ĉi tiujn teĥnikojn
-
aŭ per la maldetruigo de la teĥnikoj mem;
-
ekzemple, oni kuraĝigas la uzadon de
certaj fiŝhokoj, per kiuj
-
la kaptado de nevolataj specioj
fariĝas malpli verŝajna.
-
Solvi ĉi tiajn problemojn postulas
multe da forta laboro,
-
sed tio ne signifas, ke oni povas
fari nenion kontraŭ ili
-
se oni ne laboras kiel konservadisto.
-
Do, jen kelkaj aliaj agoj, kiujn vi povas
fari por helpi la mara konservadon.
-
Unue, uzu vian akvoliverado
pli ekonomie.
-
Ĝi ne nur ŝparos por vi monon,
sed ĝi ankaŭ
-
malpliigos troan surfacan fluadon, kiu
enmetas poluaĵojn kaj rubon en la oceanojn.
-
Due, uzu malpli da energio en
via ĉiutaga vivo.
-
Pli altaj temperaturoj povas kaŭzi
la mortigon
-
de koraloj, pli altajn marnivelojn
kaj inundadon,
-
kaj pli severajn veteraĵojn, kiuj
povas damaĝi marajn ekosistemojn.
-
Multaj maraj specioj dependas de
specifaj temperaturoj por determini
-
la sekson, en kiu ili disvolviĝas.
-
Ĉi tio nomiĝas temperatur-dependa
seksa determino;
-
sekve, temperaturaj ŝanĝiĝoj povas
malekvilibrigi tutan organismaron.
-
Vi ankaŭ povas fiŝkapti pli respondece,
-
aŭ simple fiŝkapti malpli ofte aŭ neniame,
se taŭgus al vi.
-
Estas egale pri manĝi marmanĝaĵon.
-
Ankaŭ gravas via malplia uzo de plasto.
-
La ingestado de mikroplastaĵo
(plasteroj,
-
kiuj estas malpli ol 5mm larĝaj)
povas kaŭzi bioakumuladon.
-
Bioakumulado okazas kiam
toksaj substancoj
-
akumulas en la manĝoĉeno kaj
eventuale kaŭzas gravan damaĝon
-
al la specioj je la supro.
-
Tiuj estas nur kelkaj aferoj,
kiujn vi devas konsideri
-
por malpliigi vian efikon al
la mara vivo.
-
Kompreneble estas multaj aliaj
aferoj, kiujn vi povas fari por helpi,
-
do se vi volus scii pli,
-
tiam sciigu nin en la komentaro,
-
por ke ni povu fari alian filmeton por vi.
-
Dankon pro spekti.
-
Abonu por vidi pli da filmetoj
de la Kionscio-Projekto.
-
Premi la 👍-butonon kaj
trafu nian filmeton
-
pri la pinmarteso per la ligilo
al la kanalo de Alex.
-
Mi esperas, ke vi ĝuis
ĉi tiun filmeton!
Amplifying Voices
