Tại sao biến đổi khi hậu là một hiện tượng phi công lí | Hot Mess

Thanks to the funders of Peril & Promise for supporting PBS Digital Studios.
Peril & Promise is a national public media initiative from WNET telling human stories of climate change and its solutions. Learn more at:
http://www.pbs.org/wnet/peril-and-promise/

(nhạc nền)

Bạn hiểu gì về cụm từ "biến đổi khí hậu"?

Khả năng cao là bạn sẽ nghĩ đến
thảm họa thiên nhiên ở phương xa nào đó,

nhưng biến đổi khí hậu còn
gây ra ảnh hưởng đến con người

ở khắp nơi trên toàn thế giới, bao gồm
nơi bạn đang ở và nơi tôi đang sống.

Nó tác động đến những người và những nơi
mà ta thấy hằng ngày,

và nó sẽ tác động lên một vài cá nhân
trong chúng ta hơn bất kì thứ gì.

(nhạc nền)

Mùa bão Đại Tây Dương năm 2017 là một
trong những mùa bão hoạt động mạnh nhất

trong lịch sử, với 17 cơn bão được đặt tên
và 10 cơn bão nhiệt đới.

6 cơn bão nhiệt đới trong đó có sức gió
lên tới 110 dặm/giờ,

và mặc dù thật khó để xác định được

hiện tượng thời tiết nào là hệ quả
của biến đổi khí hậu,

ta hoàn toàn biết nó sẽ khiến
môi trường trở nên khắc nghiệt hơn.

Ta đang chiêm ngưỡng viễn cảnh tương lai
của thành phố Cape, Nam Phi.

Ở đó, một trận hạn hán đã vắt kiệt
những hồ chứa nước địa phương,

dẫn đến sự thiếu nước do thành phố chuẩn
bị nước trong ngày khi nước từ vòi dần cạn

Và khi bạn kết hợp một cộng đồng đang đối
mặt với những sự chênh lệch này

cùng thời tiết cực đoan do biến đổi
khí hậu gây ra,

những cộng đồng đó có thể sẽ khó khăn hơn
trong công cuộc phục hồi.

Không phải cộng đồng nào cũng trải qua

những biến đổi khí hậu này
một cách giống nhau.

Một vài cộng đồng có nhiều tài nguyên,
cơ sở hạ tầng tốt hơn

hoặc vốn chính trị phong phú hơn các
cộng đồng khác.

Có một khái niệm có thể giải quyết
sự bất bình đẳng trên.

Nó được gọi là "công lí môi trường".

Và ý tưởng này khá dễ hiểu.

Các cộng đồng không nên
bị buộc phải chịu đựng

những hậu quả bất cân đối của môi trường,

hoặc xử lí sự ô nhiễm nhiều hơn những cộng
đồng khác vì họ thuộc về

một chủng tộc cụ thể, có nguồn gốc
quốc gia hoặc khung thu nhập.

Người dân sống ở cộng đồng giàu thường
nghĩ những vấn đề này ở nơi rất xa.

Nhưng ngay cả ở một nơi như Mĩ,
nơi ta thường nghĩ rằng

ta đang dẫn đầu trong việc
bảo vệ người dân,

việc thực thi vẫn tồn tại khiếm khuyết.

Ta vẫn có thể tìm thấy rất nhiều sự
chênh lệch môi trường

ngay ở sân sau nhà chúng ta.

Khi thành phố Miami dọn dẹp sau
trận bão Maria,

chính quyền đã xả đống đổ nát
ở gần một khu dân sinh có

nhiều người dân nghèo và người da màu.

Chắc chắn gần đến nỗi có thể
thấy và ngửi được nó.

Và ở Houston, những người dân mà không có
điều kiện hoặc không sơ tán được

trước khi có bão Harvey đã
không còn cách nào khác

ngoài việc ở lại lúc thành phố đang lụt.

Puerto Rico từng đối mặt với việc
hao hụt ngân sách

và cơ sở hạ tầng thiếu thốn hàng thập kỉ.

Và sau nhiều cơn bão,

những người dân ở đó gặp khó khăn
trong việc kiếm nước uống sạch,

và phần lớn các nơi trên đảo không có điện
trong nhiều tháng.

Nó không chỉ là vấn đề gây khó khăn
cho vùng riêng lẻ nữa.

Ở nhiều nơi, ngày trước đã nóng
nay còn nóng hơn,

và có rất nhiều ngày như thế.

Nhiệt độ này có thể gây chết người với
những nhà không có máy lạnh.

Ví dụ, chỉ số nóng bức trong
nhà công vụ ở Harlem

luôn ở mức nguy hiểm suốt đêm,
ngay cả khi nhiệt độ đã hạ ở bên ngoài.

Và bởi biến đổi khí hậu làm
nhiệt độ tăng lên,

Những điểm bất thường trong hệ thống
như vậy sẽ trở nên rõ rệt hơn.

Không phải là do Mĩ chưa từng cố gắng để
xử lí những vấn đề này trước đây.

Cuộc đấu tranh giành công lí môi trường
ở Mĩ nổi lên từ năm 1982

ở quận Warren, Bắc Carolina,

khi người dân tụ tập biểu tình quy mô lớn
chống lại kế hoạch

để đưa đất bị ô nhiễm về bãi thải gần đó.

Cục Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ, hay EPA,

đã tìm ra các bãi thải tương tự ở
miền Nam nước Mĩ

đều tập trung ở khu dân cư da đen và
có thu nhập thấp.

Vài năm sau, một báo cáo đã chỉ ra
đây là tình trạng chung trên cả nước.

Các cơ sở chất thải độc hại thường nằm ở
những khu dân cư thiểu số.

Bằng chứng rõ ràng là không thể phủ nhận,

vì vậy, đến năm 1992, Tổng thống George H.W. Bush
đã thành lập Văn phòng công lí môi trường trong EPA.

2 năm sau, Bill Clinton đã kí một
sắc lệnh hành pháp

yêu cầu các cơ quan liên bang xem xét công
lí môi trường trong tất cả các chính sách,

và thành công đưa sự bảo vệ môi trường vào
bằng bộ luật về quyền công dân.

Nghe có vẻ mọi thứ đang tiến triển
khá tốt, phải không?

Chính sách công lí môi trường đã bị
đình trệ khi George W. Bush

thay đổi sự tập trung của Văn phòng
công lí môi trường

từ bảo vệ những cộng đồng dân có
thu nhập thấp và thiểu số

sang bảo vệ tất cả mọi người.

Nó là một ý tưởng hay, nhưng thực tế,

nó cho thấy những nỗ lực đã không còn tập
trung vào những người cần được bảo vệ nhất

Cùng lúc này, nhiều yêu sách đòi
dân quyền về môi trường

bị trì hoãn trong nhiều năm
hoặc bị loại bỏ thẳng thừng.

Sau cuộc tuyển cử của Barack Obama,

Chính quyền mà ông quản lí đã
cam kết lại công lí môi trường.

Những người thuộc Đảng Dân chủ
điều hành Hạ viện, Thượng viện,

và nhà Trắng trong 2 năm,

nhưng hãy đoán xem họ lưu lại được
bao nhiêu hóa đơn

để củng cố việc bảo vệ công lí môi trường?

Không cái nào.

Ngày nay, quỹ EPA đang bị đe dọa,

vì thế những cộng đồng dễ bị tổn hại
vẫn tiềm ẩn mối nguy hiểm.

Dễ thấy để cho rằng rằng biến đổi
khí hậu sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ chúng ta,

nhưng sự thật là những cộng đồng
xung quanh ta,

bao gồm cả nơi bạn đang sống,
có thể sẽ phải chịu

những vấn đề bất bình đẳng
từ thế giới luôn thay đổi của chúng ta.

Nếu ta muốn thay đổi điều này,

ta phải nhận ra những sự chênh lệch
và kết nối với những cộng đồng ấy.

Bằng cách đó, khi ta tìm ra được các
giải pháp,

tất cả mọi người sẽ được
hưởng sự bình đẳng.

Cảm ơn bạn vì đã xem Hot Mess.

Nếu bạn thích nội dung bạn vừa xem, hãy
truy cập vào trang Patreon của chúng tôi.

Sự ủng hộ của bạn sẽ giúp chúng tôi
làm thêm nhiều video hơn

và bù đắp ảnh hưởng của khí hậu
trong các video.

Và bạn sẽ nhận được một số độc quyền
khi bạn tham gia.

Nhấn nút Patreon để tìm hiểu thêm.

(nhạc nền)