[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Dit is het oudste woordenboek, uit ca. 2300 v. Chr. Het is een Sumerisch-Akkadisch woordenlijst.
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Het had oorspronkelijk meer dan 2000 verschillende symbolen, die weer verdeeld waren in
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,dat één teken voor één klank staat. Ze schreven er een noordelijke Semitische taal mee, met maar 22 symbolen.
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,viel samen met de toename van het aantal mensen dat kon schrijven.
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,voorbeelden van demotisch schrift. En wederom zien we een sterke afname
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,waarna ze werden geweekt en in elkaar geweven,
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,woorden en klanken. Het Sumerisch werd vervangen door het Akkadisch als gesproken taal.
Dialogue: 0,9:59:59.99,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,zijn sterk vereenvoudigd zodat ze sneller geschreven konden worden. Een soort steno.
Dialogue: 0,0:00:03.80,0:00:06.62,Default,,0000,0000,0000,,Informatie kun je zien als een willekeurige mededeling,
Dialogue: 0,0:00:06.62,0:00:10.59,Default,,0000,0000,0000,,die wordt opgeslagen of doorgegeven via een willekeurig medium.
Dialogue: 0,0:00:10.59,0:00:14.65,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer je schildert maak je een mededeling in een continu patroon
Dialogue: 0,0:00:14.65,0:00:18.56,Default,,0000,0000,0000,,met een schier eindeloos aantal mogelijke vormen
Dialogue: 0,0:00:18.56,0:00:22.33,Default,,0000,0000,0000,,Je bent helemaal vrij hoe je je uitdrukt.
Dialogue: 0,0:00:22.33,0:00:24.64,Default,,0000,0000,0000,,Toen we het schrift begonnen te ontdekken, moesten we de wereld verdelen
Dialogue: 0,0:00:24.64,0:00:28.60,Default,,0000,0000,0000,,in een beperkt aantal ondeelbare delen,
Dialogue: 0,0:00:28.60,0:00:32.56,Default,,0000,0000,0000,,die we kunnen weergeven met symbolen.
Dialogue: 0,0:00:32.56,0:00:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Elke geschreven taal kan op deze manier bekeken worden.
Dialogue: 0,0:00:36.52,0:00:42.06,Default,,0000,0000,0000,,Elk bericht bestaat uit symbolen die in een bepaald patroon geordend zijn.
Dialogue: 0,0:00:42.06,0:00:45.35,Default,,0000,0000,0000,,Laten we teruggaan naar 3000 jaar v.Chr.
Dialogue: 0,0:00:45.35,0:00:48.64,Default,,0000,0000,0000,,en twee van de oudste geschreven talen bekijken.
Dialogue: 0,0:00:48.64,0:00:51.93,Default,,0000,0000,0000,,Als eerste de hiërogliefen uit het oude Egypte.
Dialogue: 0,0:00:51.93,0:00:54.30,Default,,0000,0000,0000,,Dit was een verheven vorm van communicatie, bedoeld voor
Dialogue: 0,0:00:54.30,0:00:58.21,Default,,0000,0000,0000,,officiële, economische, magische en religieuze doeleinden.
Dialogue: 0,0:00:59.95,0:01:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Maar heel weinig mensen konden het schrijven, zij stonden bekend als de 'scribes'
Dialogue: 0,0:01:03.42,0:01:04.73,Default,,0000,0000,0000,,en de gewone mensen konden het meestal ook niet lezen.
Dialogue: 0,0:01:07.24,0:01:08.43,Default,,0000,0000,0000,,De symbolen zelf bestaan uit twee categorieën:
Dialogue: 0,0:01:14.11,0:01:18.15,Default,,0000,0000,0000,,woordtekens, die één enkel betekenisvol concept voorstellen,
Dialogue: 0,0:01:21.53,0:01:24.16,Default,,0000,0000,0000,,en klanktekens, die een klank voorstellen.
Dialogue: 0,0:01:27.47,0:01:30.40,Default,,0000,0000,0000,,Er werden in totaal normaal gesproken zo'n 1500 symbolen gebruikt.
Dialogue: 0,0:01:30.40,0:01:36.58,Default,,0000,0000,0000,,Als je deze verdeelt in woordtekens versus klanktekens,
Dialogue: 0,0:01:36.63,0:01:39.32,Default,,0000,0000,0000,,dan zie je dat de klanktekens veruit in de minderheid zijn.
Dialogue: 0,0:01:39.32,0:01:43.12,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn maar 140 klanktekens, waarvan maar ongeveer 33
Dialogue: 0,0:01:46.19,0:01:52.06,Default,,0000,0000,0000,,herkenbare klanken. Dat is maar een fractie van alle symbolen.
Dialogue: 0,0:01:56.01,0:01:58.10,Default,,0000,0000,0000,,In die tijd gebruikte men vooral steen om symbolen in weer te geven.
Dialogue: 0,0:02:01.14,0:02:04.23,Default,,0000,0000,0000,,ideaal voor inscripties die lang mee moeten gaan, tot ver in de toekomst.
Dialogue: 0,0:02:07.51,0:02:09.68,Default,,0000,0000,0000,,Of je ze kon meenemen was niet relevant voor dit soort mededelingen.
Dialogue: 0,0:02:12.70,0:02:14.29,Default,,0000,0000,0000,,Maar rond die tijd was een nieuw medium in opkomst.
Dialogue: 0,0:02:17.36,0:02:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Langs de Nijl lag extreem vruchtbaar land, dankzij de klei-afzettingen door overstromingen.
Dialogue: 0,0:02:23.95,0:02:28.26,Default,,0000,0000,0000,,Een van de vele gewassen die ze kweekten was papyrus. Dit kon in stroken gesneden worden
Dialogue: 0,0:02:35.33,0:02:38.64,Default,,0000,0000,0000,,en ten slotte op elkaar geperst. De suikers in de plant werkten als lijm.
Dialogue: 0,0:02:44.88,0:02:47.66,Default,,0000,0000,0000,,Na een paar dagen drogen had je een bijna gewichtsloos blad.
Dialogue: 0,0:02:53.22,0:02:55.65,Default,,0000,0000,0000,,Dit was een ideaal medium om berichten ergens naartoe te sturen, veel beter dan
Dialogue: 0,0:02:58.58,0:03:01.88,Default,,0000,0000,0000,,de duurzame stenen inscrtipties. Deze overgang naar goedkope draagbare media
Dialogue: 0,0:03:12.90,0:03:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Door het papyrus veranderden de symbolen zodat ze sneller geschreven konden worden.
Dialogue: 0,0:03:19.51,0:03:23.54,Default,,0000,0000,0000,,Dit leidde tot een cursief script dat 'Hieratisch' heet.
Dialogue: 0,0:03:23.54,0:03:25.16,Default,,0000,0000,0000,,Hier zie je bijvoorbeeld het oudste medische document ter wereld. Dit is in Hieratisch geschreven,
Dialogue: 0,0:03:33.53,0:03:35.96,Default,,0000,0000,0000,,ergens rond 1600 v.Chr. De symbolen zijn gebaseerd op hierogliefen, maar de 'plaatjes'
Dialogue: 0,0:03:42.99,0:03:45.84,Default,,0000,0000,0000,,Ook het aantal gebruikte symbolen werd minder, tot nog maar ongeveer 700.
Dialogue: 0,0:03:50.27,0:03:52.76,Default,,0000,0000,0000,,Doordat ze ontsnapten aan het zware steen, werden de gedachten zelf ook lichter. De sterke toename van schrijven op papyrus
Dialogue: 0,0:03:56.78,0:03:58.91,Default,,0000,0000,0000,,ging hand in hand met de secularisering van schrift, gedachten en activiteiten.
Dialogue: 0,0:04:01.32,0:04:04.89,Default,,0000,0000,0000,,Dit leidde tot het nieuwe 'Demotische' schrift. Het ontstond ca. 650 v.Chr., speciaal om makkelijk
Dialogue: 0,0:04:09.44,0:04:12.84,Default,,0000,0000,0000,,snel te kunnen schrijven. Dit is bijvoorbeeld een trouwacte; het is een van de oudste
Dialogue: 0,0:04:24.36,0:04:26.68,Default,,0000,0000,0000,,in het aantal gebruikte symbolen: nog maar 10% van wat ze eerder gebruikten.
Dialogue: 0,0:04:31.88,0:04:33.56,Default,,0000,0000,0000,,Dit kwam doordat er steeds meer fonetische symbolen - klanktekens - werden gebruikt en minder woordsymbolen.
Dialogue: 0,0:04:43.14,0:04:44.85,Default,,0000,0000,0000,,De vereenvoudiging betekende ook dat kinderen al jong konden leren schrijven.
Dialogue: 0,0:04:48.80,0:04:52.42,Default,,0000,0000,0000,,Dit zelfde patroon zie je in andere culturen.
Dialogue: 0,0:04:52.42,0:04:56.17,Default,,0000,0000,0000,,we gaan terug naar 3000 v.Chr. en bekijken het Spijkerschrift uit Mesopotamië. Dit was oorspronkelijk voor
Dialogue: 0,0:04:58.42,0:05:01.12,Default,,0000,0000,0000,,economische doeleinden. Het was zeer geschikt voor het vastleggen van schulden en overschotten, voordat munten werden uitgevonden.
Dialogue: 0,0:05:08.52,0:05:10.42,Default,,0000,0000,0000,,Dit document vermeldt bijvoorbeeld iemands voorraad dierenhuiden. Later ontwikkelde het schrift zich
Dialogue: 0,0:05:15.68,0:05:17.80,Default,,0000,0000,0000,,voor andere dingen. Hier staat bijvoorbeeld een recept voor brood en bier.
Dialogue: 0,0:05:20.18,0:05:20.98,Default,,0000,0000,0000,,En op deze een juridisch document. De Sumeriërs gebruikten dit schrift
Dialogue: 0,0:05:49.74,0:05:52.74,Default,,0000,0000,0000,,Dit vonden ze in Syrië. Met de overgang naar het Akkadisch werd het aantal symbolen
Dialogue: 0,0:05:56.51,0:06:00.05,Default,,0000,0000,0000,,verminderd tot ca. 600. Wederom door een verschuiving naar klank-tekens.
Dialogue: 0,0:06:04.35,0:06:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Zowel in hiërogliefen als spijkerschrift zie je in de latere vormen een paar honderd klanksymbolen.
Dialogue: 0,0:06:12.77,0:06:16.45,Default,,0000,0000,0000,,Toen het schrijven langzamerhand populair werd, was de tijd rijp
Dialogue: 0,0:06:20.96,0:06:24.70,Default,,0000,0000,0000,,voor een heel nieuw systeem.
Dialogue: 0,0:06:24.70,0:06:27.70,Default,,0000,0000,0000,,Een van de belangrijkste ontdekkingen in de geschiedenis van het schrift stamt uit ca. 1700 v.Chr.
Dialogue: 0,0:06:30.62,0:06:34.51,Default,,0000,0000,0000,,Deze inscripties zijn gevonden op het Sinaï-schiereiland, ongeveer zes meter van elkaar.
Dialogue: 0,0:06:36.87,0:06:40.15,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn belangrijk omdat elke afbeelding staat voor een klank, en er is geen enkel woord-teken.
Dialogue: 0,0:06:46.03,0:06:47.58,Default,,0000,0000,0000,,Correct uitgesproken, zouden deze letters oud-Semitische woorden vormen.
Dialogue: 0,0:06:51.81,0:06:54.53,Default,,0000,0000,0000,,We weten nog niet precies wat er staat, maar het lijkt een weergave van naam, rang en een gebed.
Dialogue: 0,0:06:58.44,0:07:01.82,Default,,0000,0000,0000,,De twee woorden die ontcijferd zijn, zijn "Stamhoofd" en "God".
Dialogue: 0,0:07:01.82,0:07:05.74,Default,,0000,0000,0000,,Dit onschuldige voorbeeld was deel van een revolutie waardoor je kon schrijven door alleen klank-tekens te gebruiken.
Dialogue: 0,0:07:14.84,0:07:19.59,Default,,0000,0000,0000,,Tegen 1000 v.Chr ontstaat het Phoenicische alfabet, in het Middellandsezeegebied.
Dialogue: 0,0:07:22.91,0:07:26.11,Default,,0000,0000,0000,,De Phoeniciërs waren een zeevarende handelsnatie. Hun schrift was gebaseerd op het principe
Dialogue: 0,0:07:32.65,0:07:35.46,Default,,0000,0000,0000,,De symbolen waren afgeleid van hiërogliefen, op zo'n manier dat
Dialogue: 0,0:07:43.93,0:07:48.37,Default,,0000,0000,0000,,de naam van de letter, begon met de klank ervan. "Mem" (water) werd wat wij nu kennen als
Dialogue: 0,0:07:51.75,0:07:55.24,Default,,0000,0000,0000,,de letter "M". Alph" (os) werd onze letter A.
Dialogue: 0,0:08:00.11,0:08:02.41,Default,,0000,0000,0000,,Maar het geheim van dit alfabet was dat het het Semitisch niet nodig had om te werken
Dialogue: 0,0:08:07.07,0:08:08.43,Default,,0000,0000,0000,,dat wisten de uitvinders ervan zelf niet eens.
Dialogue: 0,0:08:12.47,0:08:15.06,Default,,0000,0000,0000,,Met maar kleine aanpassingen werden deze wonderbaarlijke letters geschikt voor diverse talen van europa, India
Dialogue: 0,0:08:17.08,0:08:20.17,Default,,0000,0000,0000,,en Zuid-Oost Azië. Zo verspreidde geletterdheid zich over de wereld.
Dialogue: 0,0:08:24.64,0:08:27.22,Default,,0000,0000,0000,,Het was de bron van het Griekse en later het Romeinse alfabet, zoals we dat tegenwoordig kennen.
Dialogue: 0,0:08:30.77,0:08:33.85,Default,,0000,0000,0000,,Het concept 'alfabet' is een krachtige methode om informatie op te slaan en over te brengen.
Dialogue: 0,0:08:37.65,0:08:39.35,Default,,0000,0000,0000,,Het maakt niet echt uit wat de symbolen zijn, hoe je ze kiest of zelfs welke taal het is.
Dialogue: 0,0:08:43.88,0:08:46.42,Default,,0000,0000,0000,,Informatie is niet meer dan een selectie uit een verzameling mogelijke symbolen.
Dialogue: 0,0:08:51.16,0:08:54.15,Default,,0000,0000,0000,,We zijn altijd op zoek geweest naar snellere, efficiëntere manier om informatie te vervoeren
Dialogue: 0,0:08:54.15,0:08:56.61,Default,,0000,0000,0000,,over steeds grotere afstanden. Wanneer we dit proberen te doen via nieuwe media, die sneller gaan
Dialogue: 0,0:09:06.10,0:09:10.08,Default,,0000,0000,0000,,dan elk mens of dier, dan ontstaat een technisch probleem.