0:00:01.354,0:00:04.489
Teknoloji bize çok şey getirdi:

0:00:04.489,0:00:06.508
Aya ayak basılması, İnternet,

0:00:06.508,0:00:09.133
insan geninin sıralanabilmesi.

0:00:09.133,0:00:12.857
Fakat aynı zamanda en derin[br]korkularımızın çoğunu da tetikliyor

0:00:12.857,0:00:14.713
ve yaklaşık 30 yıl önce

0:00:14.713,0:00:17.266
kültür eleştirmeni Neil Postman,

0:00:17.266,0:00:19.311
bu etkileşimi harika bir şekilde işleyen

0:00:19.311,0:00:22.140
"Ölesiye Eğlenelim" isimli kitabı yazdı.

0:00:22.140,0:00:23.790
Kitapta, George Orwell ve

0:00:23.790,0:00:26.053
Aldous Huxley'nin distopik görüşlerini

0:00:26.053,0:00:29.626
karşılaştırırken şöyle diyordu:

0:00:29.626,0:00:32.752
Orwell, tutsak bir topluma

0:00:32.752,0:00:35.000
dönüşeceğimizden kaygılıydı.

0:00:35.000,0:00:38.752
Huxley, anlamsız bir kültüre[br]dönüşmemizden korkuyordu.

0:00:38.752,0:00:40.897
Orwell, gerçeğin bizden

0:00:40.897,0:00:42.820
saklanacağından ve Huxley,

0:00:42.820,0:00:45.010
ilgisizlikler diyarında boğulacağımızdan

0:00:45.010,0:00:47.703
endişeleniyordu.

0:00:47.703,0:00:49.873
Kısaca, iki seçenek var:

0:00:49.873,0:00:52.473
Ya 'Big Brother' bizi izleyecekti

0:00:52.473,0:00:54.969
ya da biz 'Big Brother'ı izleyecektik.

0:00:54.969,0:00:56.900
(Gülüşmeler)

0:00:56.900,0:00:58.634
Fakat bu böyle olmak zorunda değil.

0:00:58.634,0:01:01.970
Biz bilgi ve teknolojinin pasif [br]tüketicileri değiliz.

0:01:01.970,0:01:04.373
Bunların hayatımızdaki rollerini ve

0:01:04.373,0:01:06.503
nasıl anlam çıkaracağımızı belirliyoruz,

0:01:06.503,0:01:08.106
fakat bunu yapmak için en azından

0:01:08.106,0:01:11.619
nasıl düşündüğümüz gibi nasıl

0:01:11.619,0:01:13.649
kodladığımıza da dikkat etmeliyiz.

0:01:13.649,0:01:16.747
Sorular sormak zorundayız, zor sorular,

0:01:16.747,0:01:18.616
bu şekilde bir şeyleri saymaktan öteye

0:01:18.616,0:01:21.218
onları anlamaya başlayabiliriz.

0:01:21.218,0:01:23.664
Sürekli dünyada ne kadar veri olduğu

0:01:23.664,0:01:26.140
hakkında hikâyeler dinliyoruz

0:01:26.140,0:01:27.720
ama söz konusu büyük veri

0:01:27.720,0:01:30.316
ve onu yorumlamaktaki zorluklar olunca,

0:01:30.316,0:01:32.404
verinin büyüklüğü çok da önemli değil.

0:01:32.404,0:01:35.307
Verilerin hareket etme hızı

0:01:35.307,0:01:37.003
ve çok çeşitli veri türleri var.

0:01:37.003,0:01:39.501
Birkaç tane örnek vermek gerekirse:

0:01:39.501,0:01:41.699
Görüntüler,

0:01:41.699,0:01:45.706
yazı,

0:01:45.706,0:01:47.801
video,

0:01:47.801,0:01:49.631
ses.

0:01:49.631,0:01:52.673
Tüm bu farklı verilerin ortak noktası ise,

0:01:52.673,0:01:54.894
insanlar tarafından yaratılmış

0:01:54.894,0:01:57.669
ve bir içeriğe sahip olmalarıdır.

0:01:57.669,0:02:00.114
Şu anda Chicago Illinois Üniversitesi'nden,

0:02:00.114,0:02:02.419
Sağlık Medya İşbirliği adında

0:02:02.419,0:02:04.973
veri bilimci bir grup, Hastalık[br]Kontrol Merkezi

0:02:04.973,0:02:07.560
ile birlikte insanların [br]sigarayı bırakması

0:02:07.560,0:02:09.065
hakkında nasıl konuştuğunu,

0:02:09.065,0:02:11.913
elektronik sigaralar için söylenenleri

0:02:11.913,0:02:14.593
ve bu insanların sigarayı bırakması için

0:02:14.593,0:02:16.578
nasıl yardımcı olabileceklerini

0:02:16.578,0:02:18.562
bulmak için çalışıyorlar.

0:02:18.562,0:02:20.575
İşin ilginç yanı, insanların

0:02:20.575,0:02:22.791
sigara içme hakkında nasıl konuştuğunu

0:02:22.791,0:02:24.692
anlamanız için öncelikle, "içmek"

0:02:24.692,0:02:27.257
derken neden bahsettiklerini[br]anlamanız gerekiyor.

0:02:27.257,0:02:31.183
Twitter'da dört ana başlıkta toplamışlar:

0:02:31.183,0:02:34.180
Öncelikle, "Sigara içmek".

0:02:34.180,0:02:36.987
İkinci olarak, "Ot içmek".

0:02:36.987,0:02:39.630
Üçüncü sırada: "Dumanı tüten pirzolalar"

0:02:39.630,0:02:43.183
ve son olarak, "Hatun, bir içim su".

0:02:43.183,0:02:46.176
(Gülüşmeler)

0:02:46.176,0:02:48.602
Sonra da mesela şunu düşünmek gerekiyor:

0:02:48.602,0:02:50.742
Elektronik sigaralar hakkında[br]ne konuşuyorlar?

0:02:50.742,0:02:52.767
İnsanların bunu yapmasının birçok yolu var

0:02:52.767,0:02:55.366
ve görsellerden de görebileceğiniz gibi

0:02:55.366,0:02:57.976
karmaşık bir sorgu türü.

0:02:57.976,0:03:01.200
Bunun bize hatırlattığı şey ise,

0:03:01.200,0:03:03.611
dilin insanlar tarafından yaratıldığı,

0:03:03.611,0:03:05.951
insanların dağınık ve karmaşık olduğu

0:03:05.951,0:03:08.718
ve metafor, jargon ve argo kullanmamız.

0:03:08.718,0:03:11.997
Hem de bunu birçok farklı dilde[br]7/24 yapmamız

0:03:11.997,0:03:15.221
ve bir yolunu bulur bulmaz değiştirmemiz.

0:03:15.221,0:03:20.339
Peki şimdi CDC (Hastalık Kontrol[br]Merkezi)'nin yayınladığı,

0:03:20.339,0:03:22.769
boğazında bir delik olan kadını gösteren

0:03:22.769,0:03:24.790
oldukça görsel ve rahatsız edici

0:03:24.790,0:03:26.694
bu televizyon reklamları,

0:03:26.694,0:03:28.579
gerçekten insanların sigarayı

0:03:28.579,0:03:31.250
bırakmasına yardımcı oldu mu?

0:03:31.250,0:03:34.557
Sağlık Medya İşbirliği, veri limitlerini[br]sınırlandırdı

0:03:34.557,0:03:36.562
ama bu reklamlar hakkında [br]şuna karar verdiler

0:03:36.562,0:03:39.874
— onları görmüş olabilirsiniz —

0:03:39.874,0:03:42.465
Bu reklamlar, insanları şok edici bir

0:03:42.465,0:03:44.287
düşünce sürecine sokarak etkiler

0:03:44.287,0:03:47.954
ve bu sonraki davranışlara da[br]etkide bulunabilir.

0:03:47.954,0:03:51.845
Bu projede benim takdir ettiğim[br]ve hayran olduğum,

0:03:51.845,0:03:53.334
insanların gerçek ihtiyaçlarına

0:03:53.334,0:03:57.391
dayanması gerçeğinden başka,

0:03:57.391,0:04:00.237
bir ilgisizlik denizinin karşısında,

0:04:00.237,0:04:04.680
cesaretin harika bir örnek olmasıdır.

0:04:04.680,0:04:07.985
Bu nedenle, sadece yorumlama [br]zorluklarına neden olan

0:04:07.985,0:04:10.586
büyük veri değildir, çünkü kabul edelim,

0:04:10.586,0:04:13.180
insanlar olarak, herhangi bir veri [br]miktarını almada,

0:04:13.180,0:04:15.873
ne kadar küçük olursa olsun[br]ve bozulursa bozulsun,

0:04:15.873,0:04:17.490
çok zengin bir tarihe sahibiz.

0:04:17.490,0:04:21.227
Uzun yıllar önce, eski başkan [br]Ronald Reagan'ın,

0:04:21.227,0:04:23.500
gerçekler aptalca şeylerdir açıklaması

0:04:23.500,0:04:25.491
yaptığı için çok eleştirildiğini

0:04:25.491,0:04:28.501
hatırlayabilirsin.

0:04:28.501,0:04:31.295
Açık konuşalım, bu açıklama bir[br]dil sürçmesiydi.

0:04:31.295,0:04:33.725
Gerçekte Boston Katliamı davalarında,

0:04:33.725,0:04:36.476
John Adams'ın İngiliz askerlerini[br]savunmasını -

0:04:36.476,0:04:39.626
"Gerçekler acıdır"'ı alıntılamaya çalıştı.

0:04:39.626,0:04:42.250
Aslında, söylediği şeyde tesadüfi[br]bir bilgeliğin

0:04:42.250,0:04:45.668
parçası olduğunu düşünüyorum,

0:04:45.668,0:04:48.444
çünkü gerçekler acıdır,

0:04:48.444,0:04:51.367
ama bazen aynı zamanda aptalcadır.

0:04:51.367,0:04:53.255
Bunun benim için neden[br]çok önemli olduğu

0:04:53.255,0:04:56.803
hakkında kişisel bir öykü [br]anlatmak istiyorum.

0:04:56.803,0:04:59.240
Bir nefes almam gerekiyor.

0:04:59.240,0:05:01.994
Oğlum Isaac'e, 2 yaşındayken,

0:05:01.994,0:05:04.411
otizm tanısı konuldu

0:05:04.411,0:05:06.572
ve mutlu, neşeli, sevgi dolu,

0:05:06.572,0:05:08.607
şefkatli küçük adamdı

0:05:08.607,0:05:11.509
ama sözcük sayısı - o sırada hiç yoktu - [br]iletişimsel mimikler

0:05:11.509,0:05:13.579
ve kısa göz teması gibi şeylerin

0:05:13.579,0:05:17.236
bakıldığı gelişimsel [br]değerlendirme ölçümleri,

0:05:17.236,0:05:21.176
onun gelişimsel düzeyinin,[br]

0:05:21.176,0:05:23.179
9 aylık bir bebeğin gelişim düzeyinde[br]

0:05:23.179,0:05:27.140
olduğunu gösterdi.

0:05:27.140,0:05:30.100
Tanı gerçeklere dayalı olarak doğruydu

0:05:30.100,0:05:33.309
ama tüm hikâye bu değildi.

0:05:33.309,0:05:34.710
Yaklaşık bir buçuk yıl sonra,

0:05:34.710,0:05:36.812
hemen hemen 4 yaşındayken,

0:05:36.812,0:05:39.175
bir gün bilgisayarın önünde,

0:05:39.175,0:05:44.628
kadınlar üzerine Google görsel[br]arama yaparken buldum.

0:05:44.628,0:05:48.244
"Kidın" yazılmış.

0:05:48.244,0:05:50.984
Her obsesif ebeveynin [br]yapacağı şeyi yaptım;

0:05:50.984,0:05:53.105
daha önce neyin aranmış [br]olduğunu görmek için

0:05:53.105,0:05:56.248
hemen "geri" düğmesine [br]tıklamaya başladım.

0:05:56.248,0:05:58.419
Arananlar sırasıyla; erkekler,

0:05:58.419,0:06:05.686
okul, otobüs ve bilgisayardı.

0:06:05.686,0:06:07.756
Buz kesildim,

0:06:07.756,0:06:09.758
çünkü O'nun okuması bir yana harfleri

0:06:09.758,0:06:11.524
söyleyebildiğini bilmiyorduk.

0:06:11.524,0:06:13.717
"Isaac, Bunu nasıl yaptın?" diye sordum.

0:06:13.717,0:06:16.395
Isaac bana çok ciddi bir şekilde baktı

0:06:16.395,0:06:19.747
ve "Kutunun içine yazılır" dedi.

0:06:19.747,0:06:23.481
İletişimi kendi kendine öğreniyordu.

0:06:23.481,0:06:26.485
Ama biz yanlış yere bakıyorduk

0:06:26.485,0:06:28.780
ve bu, değerlendirmelerin ve analizlerin,[br]

0:06:28.780,0:06:31.176
bir ölçümü — bu vakada, sözel iletişim —[br]olduğundan

0:06:31.176,0:06:33.785
fazla ve yaratıcı sorun çözme gibi [br]diğer ölçümleri az

0:06:33.785,0:06:39.488
değerlendirdiğinde olan şeydir.

0:06:39.488,0:06:41.795
İletişim, Isaac için zordu

0:06:41.795,0:06:43.707
ve bu yüzden bilmesi gereken şeyi

0:06:43.707,0:06:46.564
öğrenmek için geçici bir çözüm buldu.

0:06:46.564,0:06:48.454
Bunu düşündüğünüzde, çok mantıklı geliyor,

0:06:48.454,0:06:50.535
çünkü bir soru oluşturmak,

0:06:50.535,0:06:53.100
gerçekten karmaşık bir süreçtir.

0:06:53.100,0:06:55.622
Ama o, arama kutusuna bir kelime yazarak

0:06:55.622,0:06:59.714
kendi kendine çoğu şeyi yapabildi.

0:06:59.714,0:07:02.650
Bundan dolayı bu küçük an,

0:07:02.650,0:07:05.486
benim ve ailemizin üzerinde derin

0:07:05.486,0:07:06.795
bir etki bıraktı.

0:07:06.795,0:07:09.936
Onunla ilgili olan şeye ilişkin referans[br]sistemimizin değişmesine

0:07:09.936,0:07:12.144
ve biraz daha az endişelenmemize ve

0:07:12.144,0:07:15.120
becerikliliğini daha fazla takdir etmemize[br]

0:07:15.120,0:07:17.302
yardım etti.

0:07:17.302,0:07:20.163
Gerçekler aptalca şeylerdir.

0:07:20.163,0:07:22.560
Yanlış kullanıma açıktır, inatçıdırlar

0:07:22.560,0:07:24.213
ya da başka türlü.

0:07:24.213,0:07:27.239
Emily Willinghan adında, bilim insanı olan[br]bir arkadaşım var.

0:07:27.239,0:07:30.040
Kısa bir süre önce Forbes için

0:07:30.040,0:07:32.020
"Otizmle İlgili En Tuhaf 10 Gerçek"

0:07:32.020,0:07:33.830
başlıklı bir makale yazdı.

0:07:33.830,0:07:36.835
Bütünüyle bir listeydi.

0:07:36.835,0:07:40.367
İnternet her şey için suçlanır, doğru mu?

0:07:40.367,0:07:44.124
Elbette anneler de.

0:07:44.124,0:07:45.711
Aslında daha fazlası var.

0:07:45.711,0:07:49.141
"Anne" kategorisinde bir sürü var.

0:07:49.141,0:07:53.956
Listenin oldukça dolu ve ilginç[br]olduğunu burada görebilirsiniz.

0:07:53.956,0:07:56.149
Ben şahsen otoyolların yakınında hamile[br]

0:07:56.149,0:07:59.853
kalmanın büyük bir hayranıyım.

0:07:59.853,0:08:01.392
En sonuncusu ilginç,

0:08:01.392,0:08:04.395
çünkü "buzdolabı anne" terimi,

0:08:04.395,0:08:07.000
gerçekte otizmin nedeni için

0:08:07.000,0:08:08.431
orijinal hipotezdi ve

0:08:08.431,0:08:11.166
soğuk ve sevgi göstermeyen birisi[br]anlamına gelmekteydi.

0:08:11.166,0:08:12.728
Bu noktada, "Tamam Susan,

0:08:12.728,0:08:14.275
veri alabilir, bilgi alabilirsin,

0:08:14.275,0:08:17.317
bir şeyleri anlamlandırabilirsin"[br]diye düşünüyor olabilirsiniz.

0:08:17.317,0:08:20.870
Bu doğru, kesinlikle doğru

0:08:20.870,0:08:26.480
ancak zorluk, bunun dışında

0:08:26.480,0:08:28.928
kendimize anlam çıkarmayı

0:08:28.928,0:08:31.212
denemek için fırsatımız olmasıdır.

0:08:31.212,0:08:36.564
Açıkçası veri anlam oluşturmaz.[br]Biz yaparız.

0:08:36.564,0:08:39.820
Dolayısıyla iş adamları, tüketiciler,

0:08:39.820,0:08:42.359
hastalar, vatandaşlar olarak

0:08:42.359,0:08:44.755
sorumluluğa sahibiz.

0:08:44.755,0:08:46.949
Kritik düşünme becerilerimize odaklanmaya

0:08:46.949,0:08:49.819
daha fazla zaman harcamalıyız [br]diye düşünüyorum.

0:08:49.819,0:08:50.897
Neden?

0:08:50.897,0:08:54.075
Çünkü tarihimizde bu noktada,

0:08:54.075,0:08:55.781
defalarca duyduğumuz gibi,

0:08:55.781,0:08:57.762
yıldırım hızıyla eksabayt verileri

0:08:57.762,0:08:59.915
işleyebiliriz

0:08:59.915,0:09:03.430
ve çok daha hızlı ve etkili bir biçimde [br]kötü kararlar alma

0:09:03.430,0:09:05.264
potansiyeline sahibiz.

0:09:05.264,0:09:10.292
Geçmişte yaptığımızdan [br]çok daha büyük bir etkiyle.

0:09:10.292,0:09:11.680
Müthiş, değil mi?

0:09:11.680,0:09:14.710
Dolayısıyla bunun yerine yapmamız[br]gereken şey,

0:09:14.710,0:09:17.040
etik, felsefe, sözbilim,[br]toplumlar ve sosyoloji

0:09:17.040,0:09:19.786
ve sosyal bilimler gibi şeyler üzerine

0:09:19.786,0:09:25.390
daha fazla vakit harcamak,

0:09:25.558,0:09:28.414
çünkü onlar bize büyük veriler için

0:09:28.414,0:09:30.990
çok önemli içerik sağlar ve

0:09:30.990,0:09:33.408
iyi eleştirel düşünürler olmamıza[br]yardım ederler.

0:09:33.408,0:09:37.615
Sonuçta, bir tartışmada bir sorun

0:09:37.615,0:09:40.101
fark edebilirsem, bunun sayılarla [br]ya da kelimelerle

0:09:40.101,0:09:42.860
ifade edilip edilmediği çok önemli değil.

0:09:42.860,0:09:45.579
Bu,

0:09:45.579,0:09:50.000
onay ön yargılarını ve yanlış[br]ilişkileri kendi kendimize

0:09:50.000,0:09:51.822
bulmayı öğrenme ve 30 metreden çıplak[br]

0:09:51.822,0:09:53.960
bir duygusal çağrıyı fark etme

0:09:53.960,0:09:55.622
anlamına gelir,

0:09:55.622,0:09:58.144
çünkü bir şeylerden sonra [br]gerçekleşen şeyler,

0:09:58.144,0:10:01.056
ondan dolayı oldu anlamına gelmez,[br]zorunlu olarak

0:10:01.056,0:10:03.345
ve bir saniye ukalalık etmeme izin [br]verirseniz,

0:10:03.345,0:10:07.642
Romalılar buna,[br]"önceki olayı bir sonrakinin

0:10:07.642,0:10:10.938
nedeni gösterme yanlışı" derler.

0:10:10.938,0:10:14.695
Bu, demografi gibi disiplinleri [br]sorgulama anlamına gelir.

0:10:14.695,0:10:17.215
Neden? Çünkü aslında yapmayı [br]düşündüğümüz ve olduğumuz

0:10:17.215,0:10:19.521
şeylerin verilerinin aksine,[br]cinsiyetimiz,

0:10:19.521,0:10:20.983
yaşımız ve nerede yaşadığımız

0:10:20.983,0:10:24.461
hakkında varsayımlara dayanırlar.

0:10:24.461,0:10:26.124
Bu verilere sahip olduğumuz için

0:10:26.124,0:10:29.263
gizlilik ayarlarına ve tüketici[br]tercihlerine

0:10:29.263,0:10:32.839
yeterince önem vermeliyiz

0:10:32.839,0:10:35.832
ve bundan öteye,

0:10:35.832,0:10:37.935
sonuçtaki hipotezimiz,

0:10:37.935,0:10:40.531
kullandığımız yöntemler

0:10:40.531,0:10:43.335
ve güvenilirliğimiz anlaşılır olmalı.

0:10:43.335,0:10:45.809
Lise'de matematik hocamın dediği gibi,

0:10:45.809,0:10:47.340
hesaplamanı göster,

0:10:47.340,0:10:50.781
çünkü yöntemini göstermezsen,

0:10:50.781,0:10:52.772
hangi adımları atmadığını bilemem

0:10:52.772,0:10:55.210
ve ne tür soruları sorduğunu bilmezsem,

0:10:55.210,0:10:58.407
hangi soruları sormadığını bilemem.

0:10:58.407,0:10:59.930
Kendimize şunu sormalıyız,

0:10:59.930,0:11:01.409
gerçekten en zor soru aslında:

0:11:01.409,0:11:04.909
Veri bunları bize gerçekten gösterdi mi,

0:11:04.909,0:11:07.220
yoksa sonuçlar bizi rahatlığa ve

0:11:07.220,0:11:11.098
başarılı olduğumuza dair hisse[br]mi kaptırdı?

0:11:11.098,0:11:13.682
Bu yüzden Sağlık Medya İşbirliği,

0:11:13.682,0:11:15.381
projelerinin bitiminde,

0:11:15.381,0:11:18.789
oldukça görsel ve rahatsız edici

0:11:18.789,0:11:20.933
sigara karşıtı reklamlar açığa[br]çıkardığı korku

0:11:20.933,0:11:24.971
hakkında %87 oranında tvit aldılar

0:11:24.971,0:11:26.827
ama insanlar sigarayı bıraktı

0:11:26.827,0:11:29.988
sonucunu vardılar mı?

0:11:29.988,0:11:32.530
Hayır. Bu, bilim, büyü değil.

0:11:32.530,0:11:35.720
Veri gücünün

0:11:35.720,0:11:38.582
kilidini açmak istiyorsak,

0:11:38.582,0:11:42.030
totaliter bir rejimin Orwell görüşüne,

0:11:42.030,0:11:45.466
değersiz bir geleceğin bir Huxley görüşüne

0:11:45.466,0:11:48.583
ya da her ikisinin korkunç karışımlarına

0:11:48.583,0:11:51.603
körü körüne gitmek zorunda değiliz.

0:11:51.603,0:11:53.982
Yapmamız gereken şey,

0:11:53.982,0:11:56.700
saygıyla ve Sağlık Medya İşbirliği gibi

0:11:56.700,0:11:58.729
örneklerden ilham alarak

0:11:58.729,0:12:01.339
eleştirel düşünce [br]değerlendirmesi yapmaktır.

0:12:01.339,0:12:03.667
Süper kahraman filmlerinde[br]söyledikleri gibi,

0:12:03.667,0:12:05.489
iyilik için gücümüzü kullanalım.

0:12:05.489,0:12:07.840
Teşekkürler.

0:12:07.840,0:12:10.174
(Alkışlar)