1
00:00:00,691 --> 00:00:01,969
Büyükbabam altı yıl önce

2
00:00:01,993 --> 00:00:06,916
tanık olduğu dehşeti 
bana anlattığında dokuz yaşındaydım,

3
00:00:06,940 --> 00:00:09,844
memleketimiz Nashik, Hindistan'da

4
00:00:09,868 --> 00:00:11,884
izdihamlarda 39 kişi ölmüştü.

5
00:00:12,461 --> 00:00:15,750
2003 yılı Kumbh Mela zamanıydı,

6
00:00:15,774 --> 00:00:18,746
dünyanın en büyük dini 
toplantılarından biri.

7
00:00:19,213 --> 00:00:22,943
12 yılda bir 30 milyonun üzerinden Hindu

8
00:00:22,967 --> 00:00:24,546
sadece 1,5 milyon insan için

9
00:00:24,570 --> 00:00:27,410
inşa edilen şehrimize hücum ediyor

10
00:00:27,434 --> 00:00:29,077
ve 45 gün burada kalıyorlar.

11
00:00:29,601 --> 00:00:32,672
Asıl amaç Godavari nehrinde yıkanarak

12
00:00:32,696 --> 00:00:35,021
tüm günahlardan arınmak.

13
00:00:35,807 --> 00:00:38,045
İzdihamlar her an yaşanabilir

14
00:00:38,069 --> 00:00:41,346
çünkü yoğun kalabalık
çok yavaş hareket eder.

15
00:00:42,002 --> 00:00:46,311
Nashik dışında bu toplanma
Hindistan'da değişik sıklıklarla

16
00:00:46,335 --> 00:00:48,054
3 ayrı yerde daha yapılır,

17
00:00:48,078 --> 00:00:50,847
ve 2001 ile 2014 arasında,

18
00:00:50,871 --> 00:00:56,369
2400'ün üzerinde insan 
bu izdihamlarda hayatlarını kaybettiler.

19
00:00:57,362 --> 00:00:59,219
Beni en çok üzen şey

20
00:00:59,243 --> 00:01:03,758
her Kumbh Mela töreninde
etrafta gördüğüm insanların

21
00:01:03,782 --> 00:01:07,607
şehrin kaderine teslim olarak
ve onlarca kişinin önlenemeyen

22
00:01:07,631 --> 00:01:08,908
ölümlerine şahit olması.

23
00:01:09,448 --> 00:01:10,878
Bunu değiştirmek istedim

24
00:01:10,902 --> 00:01:13,877
neden buna bir çözüm
bulamayayım diye düşündüm.

25
00:01:13,901 --> 00:01:15,719
Çünkü bunun yanlış olduğu ortadaydı.

26
00:01:15,719 --> 00:01:19,153
Erken yaşta kodlama öğrenmiş 
ve tasarımcı olmuş biri olarak

27
00:01:19,177 --> 00:01:21,155
bu çılgın fikri değerlendirmek istedim.

28
00:01:21,155 --> 00:01:22,057
(Gülüşmeler)

29
00:01:22,081 --> 00:01:23,846
Tasarımcılar her zaman bir yol bulur!

30
00:01:23,846 --> 00:01:26,775
Bir sistem inşa etmek gibi 
çılgınca bir fikir geldi aklıma,

31
00:01:26,775 --> 00:01:29,041
bu insan akışını düzenlememe 
yardım edebilir

32
00:01:29,065 --> 00:01:32,054
2015'teki Kumbh Mela'da 
kullanılabilirdi,

33
00:01:32,078 --> 00:01:35,683
böylece daha az izdiham 
ve nihayet daha az ölüm olurdu.

34
00:01:36,177 --> 00:01:38,648
Bu bana imkânsız bir görev gibi geldi.

35
00:01:38,672 --> 00:01:40,440
büyük bir hayal,

36
00:01:40,464 --> 00:01:42,645
özellikle de 15 yaşında biri için,

37
00:01:42,669 --> 00:01:46,208
yine de rüyam 2015'te gerçek oldu,

38
00:01:46,232 --> 00:01:49,925
sadece izdihamları
ve yoğunluklarını

39
00:01:49,949 --> 00:01:52,901
başarmakla kalmadık,

40
00:01:52,925 --> 00:01:55,102
ayrıca 2015 yılını

41
00:01:55,126 --> 00:01:59,133
hiç izdiham olmayan
ilk Nashik Kumbh Mela olmasını sağladıkç

42
00:01:59,596 --> 00:02:04,934
(Alkışlar)

43
00:02:04,958 --> 00:02:07,444
Tarihte ilk kez

44
00:02:07,468 --> 00:02:10,214
bu toplanma hiç kayıp vermeden geçti.

45
00:02:10,228 --> 00:02:12,038
Peki bunu nasıl başardık?

46
00:02:12,623 --> 00:02:15,654
Her şey 2014 yılında 
MIT Media Lab tarafından düzenlenen

47
00:02:15,678 --> 00:02:18,354
Kumbhathon isminde 
bir inovasyon çalıştayına

48
00:02:18,378 --> 00:02:20,347
katılmamla başladı,

49
00:02:20,371 --> 00:02:24,775
çalıştayın amacı Kumbh Mela'nın 
zorluklarını çözmekti.

50
00:02:25,784 --> 00:02:30,292
İzdiham problemini çözebilmemiz için

51
00:02:30,316 --> 00:02:32,480
üç şeyi bilmemiz gerekiyordu:

52
00:02:32,504 --> 00:02:35,243
gelen insan sayısı, yer

53
00:02:35,267 --> 00:02:38,726
ve dakika başına düşen 
insan geçiş oranı.

54
00:02:39,241 --> 00:02:43,370
Dolayısıyla bu üç değişkeni anlayabilmek
için yeni bir teknoloji arayışına girdik.

55
00:02:44,091 --> 00:02:48,345
İnsanları belirlemek için 
radyo frekanslı araçlar kullanılabilir mi?

56
00:02:48,369 --> 00:02:51,782
Sonra fark ettik ki 
bu yöntem çok pahalı ve pratik değil,

57
00:02:51,806 --> 00:02:54,302
30 milyon kart dağıtılması gerekirdi.

58
00:02:54,545 --> 00:02:57,926
Görüntü işleme özelliği olan
CCTV kameraları kullabilir miydik?

59
00:02:57,950 --> 00:03:00,207
Yine o ölçekte kalabalık için çok pahalı,

60
00:03:00,207 --> 00:03:02,899
taşınamaz olması nedeniyle 
birçok dezavantajı var

61
00:03:02,923 --> 00:03:05,741
ve yağmur yağması halinde 
tamamen kullanılmaz oluyor

62
00:03:05,765 --> 00:03:08,147
ki bu Kumbh Mela'da sıkça olur.

63
00:03:08,750 --> 00:03:11,445
Baz istasyonlarından gelen veriyi
kullanabilir miydik?

64
00:03:11,806 --> 00:03:14,273
Kulağa harika bir çözüm gibi geliyor

65
00:03:14,297 --> 00:03:16,070
ama işin tuhaf kısmı,

66
00:03:16,094 --> 00:03:18,839
Kumbh Mela gibi etkinliklerde

67
00:03:18,863 --> 00:03:20,897
çoğu insan cep telefonu taşımaz.

68
00:03:20,897 --> 00:03:24,601
ayrıca veriler bizim için 
yeterince ayrıntılı olmazdı.

69
00:03:24,625 --> 00:03:27,078
Biz de gerçek zamanlı 
bir teknoloji istedik,

70
00:03:27,102 --> 00:03:30,419
düşük maliyetli, sağlam ve su geçirmez,

71
00:03:30,443 --> 00:03:32,854
verinin işlenmesi kolay olmalıydı.

72
00:03:33,672 --> 00:03:36,028
Böylece Ashioto'yu icat ettik,

73
00:03:36,052 --> 00:03:38,137
Japoncada "ayak izi" anlamına geliyor,

74
00:03:38,161 --> 00:03:42,346
basınç sensörleri olan 
taşınabilir bir hasırdan oluşuyor ,

75
00:03:42,370 --> 00:03:44,861
böylece üzerinde yürüyen 
insanları sayabiliyor,

76
00:03:44,885 --> 00:03:47,317
internet üzerinden de veriyi

77
00:03:47,341 --> 00:03:50,088
oluşturduğumuz ileri veri analiz
yazılımına gönderiyor.

78
00:03:50,483 --> 00:03:53,771
Fazla sayım ya da iki kez sayma gibi
muhtemel hatalar

79
00:03:53,795 --> 00:03:57,105
tasarımsal müdahelelerle aşıldı.

80
00:03:57,105 --> 00:04:00,329
Birçok farklı hâlini denedikten sonra
hasırın en uygun genişliğinin

81
00:04:00,353 --> 00:04:02,982
45 cm olduğuna karar verdik

82
00:04:02,982 --> 00:04:05,471
ve bir insanın ortalama adım 
uzunluğunu gözlemledik.

83
00:04:05,471 --> 00:04:09,016
Aksi hâlde insanlar
sensörü atlayabilirdi.

84
00:04:09,040 --> 00:04:11,612
karton ve alüminyum folyoyla 
kavram kanıtlama için

85
00:04:11,636 --> 00:04:14,510
üç gün geçirerek başladık.

86
00:04:14,534 --> 00:04:15,535
(Gülüşmeler)

87
00:04:15,559 --> 00:04:17,597
Cidden çalıştı.

88
00:04:17,647 --> 00:04:20,647
Alüminyum kompozit panel 
ve pizoelektrikli plakalar ile

89
00:04:20,671 --> 00:04:22,309
bir başkasını inşa ettik,

90
00:04:22,333 --> 00:04:25,904
bu plakalar basınç altında 
küçük bir elektirik sinyali üretiyorlar.

91
00:04:26,749 --> 00:04:30,228
restoranlar, alışveriş merkezleri, 
tapınaklar gibi halka açık yerlerde

92
00:04:30,252 --> 00:04:33,974
insanların tepkisini görmek için

93
00:04:33,998 --> 00:04:35,980
30'un üzerinde deneme yaptık.

94
00:04:35,980 --> 00:04:39,523
Bu denemeleri yapmamıza izin verdiler

95
00:04:39,523 --> 00:04:45,240
çünkü şehrin sorunları için çalışmamız
onları sevindirdi.

96
00:04:45,240 --> 00:04:48,799
Ben 15'imdeydim ve ekip arkadaşlarım da 
20'lerinin başlarındaydılar.

97
00:04:49,736 --> 00:04:54,227
Sensörleri boyadığımızda

98
00:04:54,251 --> 00:04:57,092
insanlar korktu ve şöyle sorular 
sormaya başladılar,

99
00:04:57,116 --> 00:04:59,323
''Üzerine basarsam elektrik çarpar mı?''

100
00:04:59,347 --> 00:05:00,348
(Gülüşmeler)

101
00:05:00,372 --> 00:05:04,744
Yerde elektrikli bir sensör
olduğu çok belli olduğunda ise

102
00:05:04,768 --> 00:05:06,261
üzerinden atlıyorlardı.

103
00:05:06,285 --> 00:05:07,361
(Gülüşmeler)

104
00:05:07,385 --> 00:05:10,449
Biz de bu sensöre bir kapak 
yapmaya karar verdik,

105
00:05:10,473 --> 00:05:13,650
böylece insanlar yerde ne olduğuyla 
ilgili endişelenmeyeceklerdi.

106
00:05:13,650 --> 00:05:15,254
birkaç denemeden sonra

107
00:05:15,254 --> 00:05:17,828
endüstriyel bir sensör 
kullanmaya karar verdik,

108
00:05:17,828 --> 00:05:21,357
tehlikeli alanlarda bir emniyet 
işaretçisi olarak kullanılan

109
00:05:21,381 --> 00:05:22,532
bu sensör,

110
00:05:22,556 --> 00:05:24,637
ve kapak olarak

111
00:05:24,661 --> 00:05:26,373
siyah neopren kauçuk levha.

112
00:05:26,374 --> 00:05:29,191
siyah kauçuk kullanmanın başka bir faydası

113
00:05:29,215 --> 00:05:32,842
yüzeyinde toz doğal olarak toplanıyor

114
00:05:32,866 --> 00:05:35,516
ve böylece zeminde kamufle oluyor.

115
00:05:35,540 --> 00:05:40,652
Ayrıca sensörün 12 milimetreden 
yüksek olmadığına da emin olmalıydık.

116
00:05:41,206 --> 00:05:43,435
aksi takdirde insanlar takılabilirlerdi,

117
00:05:43,459 --> 00:05:45,364
ki bu da tekrar bir izdiham demek.

118
00:05:45,792 --> 00:05:49,579
(Gülüşmeler)

119
00:05:49,603 --> 00:05:50,965
Bunu hiç istemeyiz.

120
00:05:50,989 --> 00:05:52,778
(Gülüşümeler)

121
00:05:52,802 --> 00:05:56,629
Sadece 10 milimetre kalınlığında 
bir sensör tasarlayabildik.

122
00:05:56,629 --> 00:05:59,709
Şimdi gerçek zamanlı bir sunucuya
tüm veri gönderilebiliyordu,

123
00:05:59,733 --> 00:06:01,591
Yerdeki tüm cihazları hesaba katarak

124
00:06:01,591 --> 00:06:04,748
bir ısı haritası çıkartabiliyorduk.

125
00:06:04,772 --> 00:06:09,057
Kalabalığın hareketi yavaşladığında 
ya da insan yoğunluğu

126
00:06:09,081 --> 00:06:12,216
istenen eşiğin üstüne çıktığında 
yetkililer uyarı alabiliyordu.

127
00:06:12,992 --> 00:06:17,984
Bu hasırların beşini 2015'te
Nashik'teki Kumbh Mela'da kurduk

128
00:06:18,008 --> 00:06:20,398
ve 18 saatte yarım milyondan

129
00:06:20,422 --> 00:06:22,104
fazla insan saydık,

130
00:06:22,128 --> 00:06:26,279
datanın gerçek zamanlı olarak birden çok 
kontrol noktasında erişilebilir olduğundan

131
00:06:26,279 --> 00:06:28,965
ve insanların güvenli şekilde 
ilerlediğinden emin olduk.

132
00:06:28,965 --> 00:06:31,874
Şimdi bu sistem nihayetinde
diğer geliştirmelerle birlikte

133
00:06:31,898 --> 00:06:35,050
festival boyunca izdihamın önlenmesine
yardımcı oluyor.

134
00:06:35,095 --> 00:06:38,232
Kumbh Mela esnasında Ashioto tarafından
kullanılan bu kod yakında

135
00:06:38,232 --> 00:06:41,894
halka açık hâle gelecek 
ve isteyen herkes ücretsiz kullanabilecek.

136
00:06:41,918 --> 00:06:44,145
çok daha fazla toplantıyı
güvenli kılmak için

137
00:06:44,145 --> 00:06:46,901
Bu kodu birileri kullanırsa 
çok mutlu olacağım.

138
00:06:46,901 --> 00:06:48,788
Kumbh Mela'da başarı elde etmek

139
00:06:48,788 --> 00:06:52,484
izdihamlardan mağdur olan başkalarına da
yardım etmek için bana ilham verdi.

140
00:06:52,484 --> 00:06:55,563
Sistemin tasarımı

141
00:06:55,563 --> 00:06:57,591
organize bir grubun toplanacağı

142
00:06:57,615 --> 00:07:01,411
her tür faaliyete adapte olabiliyor.

143
00:07:01,435 --> 00:07:05,745
Yeni hayalim tüm dünyada hayat kaybını 
önlemek ve insanların güvenli şekilde

144
00:07:05,769 --> 00:07:11,238
ilerlemesini sağlamak için bu sistemi 
geliştirmek, uyarlamak ve dağıtmak,

145
00:07:11,262 --> 00:07:14,049
çünkü her insan ruhu kıymetlidir,

146
00:07:14,073 --> 00:07:16,451
ister konser ister spor etkinliği olsun,

147
00:07:16,475 --> 00:07:18,362
ya da Allahadab'daki Kumbh Mela,

148
00:07:18,386 --> 00:07:19,837
Mekke'deki Hac,

149
00:07:19,861 --> 00:07:21,758
Kerbala'daki Şii töreni,

150
00:07:21,782 --> 00:07:23,266
veya Vatikan şehri.

151
00:07:23,893 --> 00:07:25,770
Ne dersiniz? Sizce yapabilir miyiz?

152
00:07:25,794 --> 00:07:26,945
(Seyirciler) Evet!

153
00:07:26,969 --> 00:07:28,120
Teşekkürler

154
00:07:28,144 --> 00:07:29,145
(Tezahüratlar)

155
00:07:29,169 --> 00:07:32,439
(Alkışlar)