[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.78,0:00:01.88,Default,,0000,0000,0000,,Üzr istəyirəm. Dialogue: 0,0:00:01.88,0:00:05.12,Default,,0000,0000,0000,,Dünən septum əməliyatı olmuşam ona görə\Nsəsim yaxşı deyil. Dialogue: 0,0:00:05.12,0:00:07.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu gün ion mövzusu Dialogue: 0,0:00:07.25,0:00:09.25,Default,,0000,0000,0000,,haqqında danışacayıq. Dialogue: 0,0:00:12.78,0:00:14.82,Default,,0000,0000,0000,,İonlar haqqında danışmamışdan öncə Dialogue: 0,0:00:14.82,0:00:18.13,Default,,0000,0000,0000,,element haqqında danışaq. Dialogue: 0,0:00:18.13,0:00:22.55,Default,,0000,0000,0000,,Məsələn deyək ki, karbon elementim var Dialogue: 0,0:00:22.55,0:00:25.50,Default,,0000,0000,0000,,1 karbon atomumuz var. Dialogue: 0,0:00:25.50,0:00:28.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu karbon atomu haqqında nə deyə bilərik? Dialogue: 0,0:00:28.70,0:00:32.86,Default,,0000,0000,0000,,Karbon atomunun tərifindən bilik ki \N6 protonu var. Dialogue: 0,0:00:33.83,0:00:36.74,Default,,0000,0000,0000,,Bu bizim 6 protonumuz. Dialogue: 0,0:00:36.74,0:00:38.44,Default,,0000,0000,0000,,Əgər neytral karbon atomudursa, Dialogue: 0,0:00:38.44,0:00:41.70,Default,,0000,0000,0000,,eyni miqdarda elektronu olacaq. Dialogue: 0,0:00:41.70,0:00:45.01,Default,,0000,0000,0000,,Bu da bizim 6 elektronumuz. Dialogue: 0,0:00:45.01,0:00:46.74,Default,,0000,0000,0000,,Və atomudu neytral edən də budur. Dialogue: 0,0:00:46.74,0:00:48.14,Default,,0000,0000,0000,,6 müsbət yük Dialogue: 0,0:00:48.14,0:00:50.56,Default,,0000,0000,0000,,və 6 mənfi yük. Dialogue: 0,0:00:51.86,0:00:54.53,Default,,0000,0000,0000,,İndi karbon üçün o qədər səciyyəvi \Nolmasa da, Dialogue: 0,0:00:55.61,0:00:57.57,Default,,0000,0000,0000,,karbon ionuna sahib ola bilərsiniz. Dialogue: 0,0:00:57.57,0:01:00.79,Default,,0000,0000,0000,,Atomun ion olmasının səbəbi, eyni sayda Dialogue: 0,0:01:00.79,0:01:04.96,Default,,0000,0000,0000,,proton və elektronun olmamasıdır. Dialogue: 0,0:01:04.96,0:01:08.13,Default,,0000,0000,0000,,Məsələn: 6 proton Dialogue: 0,0:01:11.84,0:01:15.01,Default,,0000,0000,0000,,və 5 elektronunuz var. Dialogue: 0,0:01:16.88,0:01:18.72,Default,,0000,0000,0000,,6 protonumuz var və Dialogue: 0,0:01:18.72,0:01:21.59,Default,,0000,0000,0000,,yadda saxlıyın, elementi müəyyən edən Dialogue: 0,0:01:21.59,0:01:22.75,Default,,0000,0000,0000,,onun protonlarıdır. Dialogue: 0,0:01:22.75,0:01:25.41,Default,,0000,0000,0000,,Deməli, elementimiz karbondur, Dialogue: 0,0:01:25.41,0:01:27.52,Default,,0000,0000,0000,,amma indi mənfi yükdən bir dənə çox Dialogue: 0,0:01:27.52,0:01:29.99,Default,,0000,0000,0000,,müsbət yükümüz var. Dialogue: 0,0:01:29.99,0:01:32.92,Default,,0000,0000,0000,,Deməli bu karbonnun üzərinə də\N1 müsbət yük Dialogue: 0,0:01:32.92,0:01:37.34,Default,,0000,0000,0000,,olacaq və ya bu cür də yaza bilərsiniz. Dialogue: 0,0:01:37.34,0:01:41.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu karbona, karbon atomu kimi baxırsınız. Dialogue: 0,0:01:41.06,0:01:44.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu karbona isə artıq karbon \Nionu deyirsiniz, Dialogue: 0,0:01:44.06,0:01:46.36,Default,,0000,0000,0000,,çünki artıq yükü var. Dialogue: 0,0:01:46.36,0:01:50.65,Default,,0000,0000,0000,,Fərqli sayda proton və elektronu var. Dialogue: 0,0:01:50.65,0:01:52.53,Default,,0000,0000,0000,,Bəs əskinə olsa necə olar? Dialogue: 0,0:01:52.53,0:01:55.70,Default,,0000,0000,0000,,5 proton və Dialogue: 0,0:01:57.06,0:01:59.64,Default,,0000,0000,0000,,6 elektronumuz olsa. Dialogue: 0,0:02:00.66,0:02:02.71,Default,,0000,0000,0000,,Bu nə olacaq? Dialogue: 0,0:02:02.71,0:02:04.42,Default,,0000,0000,0000,,Yaddan çıxartmayın elementi müəyyən Dialogue: 0,0:02:04.42,0:02:07.07,Default,,0000,0000,0000,,edən onun proton sayıdır. Dialogue: 0,0:02:07.07,0:02:11.38,Default,,0000,0000,0000,,indi hansı elementin beş protona\Nsahib olduğuna baxaq. Dialogue: 0,0:02:11.38,0:02:13.42,Default,,0000,0000,0000,,Bor. Dialogue: 0,0:02:13.42,0:02:15.88,Default,,0000,0000,0000,,Deməli elementimiz bordur. Dialogue: 0,0:02:15.88,0:02:20.04,Default,,0000,0000,0000,,Neytral borun 5 proton və 5 elektronu var. Dialogue: 0,0:02:20.04,0:02:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Amma burda 1ılavə elektronu var, Dialogue: 0,0:02:22.70,0:02:25.95,Default,,0000,0000,0000,,yəni mənfi bir yükü var. Dialogue: 0,0:02:25.95,0:02:28.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu cür yaza bilərsiniz, 1 mənfi. Dialogue: 0,0:02:28.98,0:02:31.72,Default,,0000,0000,0000,,Ya da sadəcə deyə bilərsiniz ki,\Nmənfi yükü var. Dialogue: 0,0:02:31.72,0:02:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Burdakı bor ionudur. Dialogue: 0,0:02:36.38,0:02:38.11,Default,,0000,0000,0000,,Əgər proton və elektron arasında Dialogue: 0,0:02:38.11,0:02:40.77,Default,,0000,0000,0000,,qeyri-balans varsa, artıq onu Dialogue: 0,0:02:40.77,0:02:44.86,Default,,0000,0000,0000,,atom yox ion adlandırırsınız. Dialogue: 0,0:02:46.04,0:02:50.56,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin bununla bağlı bir suala baxaq. Dialogue: 0,0:02:50.56,0:02:52.80,Default,,0000,0000,0000,,Sualda Dialogue: 0,0:02:54.19,0:02:57.69,Default,,0000,0000,0000,,deyir ki, Dialogue: 0,0:03:04.97,0:03:09.45,Default,,0000,0000,0000,,Platin atomunun kütləsi 195-dir. Dialogue: 0,0:03:09.45,0:03:12.88,Default,,0000,0000,0000,,Gəlin periodik cədvəldə platini tapaq. Dialogue: 0,0:03:12.88,0:03:17.05,Default,,0000,0000,0000,,Gördüyünüz kimi platin düz burda yerləşir. Dialogue: 0,0:03:19.46,0:03:22.31,Default,,0000,0000,0000,,Platinin atom kütləsi 195-dir. Dialogue: 0,0:03:22.31,0:03:25.80,Default,,0000,0000,0000,,195, cədvəldəki atom kütləsinə Dialogue: 0,0:03:25.80,0:03:27.53,Default,,0000,0000,0000,,olduqca yaxın rəqəmdir. Dialogue: 0,0:03:27.53,0:03:29.94,Default,,0000,0000,0000,,və Dialogue: 0,0:03:30.89,0:03:32.52,Default,,0000,0000,0000,,74 elektronu var. Dialogue: 0,0:03:32.52,0:03:35.34,Default,,0000,0000,0000,,Neçə proton və neytronu var Dialogue: 0,0:03:35.34,0:03:37.25,Default,,0000,0000,0000,,və yükü neçədir? Dialogue: 0,0:03:38.87,0:03:42.55,Default,,0000,0000,0000,,Yaxşı, gəlin bu barədə bir az düşünək. Dialogue: 0,0:03:42.55,0:03:45.91,Default,,0000,0000,0000,,Platinə baxaq. Dialogue: 0,0:03:45.91,0:03:50.08,Default,,0000,0000,0000,,Bilirik ki, platinin 78 protonu var. Dialogue: 0,0:03:51.51,0:03:53.01,Default,,0000,0000,0000,,78 proton. Dialogue: 0,0:03:55.85,0:03:59.70,Default,,0000,0000,0000,,Məsələdə deyilir ki, 74 elektronu var. Dialogue: 0,0:03:59.70,0:04:00.78,Default,,0000,0000,0000,,74 elektron. Dialogue: 0,0:04:07.01,0:04:09.34,Default,,0000,0000,0000,,Görürük ki, protonun sayı elektrondan Dialogue: 0,0:04:09.34,0:04:11.26,Default,,0000,0000,0000,,4 dənə çoxdur. Dialogue: 0,0:04:12.20,0:04:15.72,Default,,0000,0000,0000,,Yəni müsbət 4 yükü olacaq. Dialogue: 0,0:04:15.72,0:04:17.21,Default,,0000,0000,0000,,Mənfi yükdən 4 dənə çox Dialogue: 0,0:04:17.21,0:04:19.54,Default,,0000,0000,0000,,müsbət yük var. Dialogue: 0,0:04:19.54,0:04:23.70,Default,,0000,0000,0000,,Beləcə platin plus 4 yük yaza bilərsiniz. Dialogue: 0,0:04:26.04,0:04:30.84,Default,,0000,0000,0000,,Bu müsbət platin ionudur. Dialogue: 0,0:04:30.84,0:04:34.17,Default,,0000,0000,0000,,Müsbət ionun ümumi adı Dialogue: 0,0:04:34.17,0:04:36.58,Default,,0000,0000,0000,,kationdur. Dialogue: 0,0:04:37.50,0:04:39.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu müsbət iondur. Dialogue: 0,0:04:43.51,0:04:47.10,Default,,0000,0000,0000,,Yuxarıda dediyimiz bor ionu isə Dialogue: 0,0:04:47.10,0:04:49.84,Default,,0000,0000,0000,,mənfi iondur, yəni aniondur. Dialogue: 0,0:04:51.42,0:04:52.63,Default,,0000,0000,0000,,Bunu sadəcə terminləri Dialogue: 0,0:04:52.63,0:04:55.29,Default,,0000,0000,0000,,öyrənmək üçün edirik. Dialogue: 0,0:04:56.92,0:04:59.30,Default,,0000,0000,0000,,Amma hələ sualı tam cavablamamışıq. Dialogue: 0,0:04:59.30,0:05:03.91,Default,,0000,0000,0000,,Deyilir ki, platinin atom kütləsi 195-dir Dialogue: 0,0:05:03.91,0:05:06.26,Default,,0000,0000,0000,,və 74 elektronu var. Dialogue: 0,0:05:06.26,0:05:09.76,Default,,0000,0000,0000,,Neçə proton, neytronu var Dialogue: 0,0:05:09.76,0:05:10.98,Default,,0000,0000,0000,,və yükü neçədir? Dialogue: 0,0:05:10.98,0:05:12.73,Default,,0000,0000,0000,,Yükünü tapdıq. Dialogue: 0,0:05:12.73,0:05:14.73,Default,,0000,0000,0000,,Proton sayını da bilirik. Dialogue: 0,0:05:14.73,0:05:17.68,Default,,0000,0000,0000,,Platinin 78 protonu var. Dialogue: 0,0:05:17.68,0:05:20.74,Default,,0000,0000,0000,,Bəs neçə neytronu var? Dialogue: 0,0:05:20.74,0:05:24.16,Default,,0000,0000,0000,,Proton və neytron cəmi Dialogue: 0,0:05:27.98,0:05:30.18,Default,,0000,0000,0000,,atom kütləsnini verir yəni Dialogue: 0,0:05:30.18,0:05:33.25,Default,,0000,0000,0000,,bərabər olacaq 195-ə. Dialogue: 0,0:05:33.25,0:05:37.82,Default,,0000,0000,0000,,Deməli 78 proton üstəgəl n (neytron) Dialogue: 0,0:05:37.82,0:05:39.16,Default,,0000,0000,0000,,bərabərdir 195. Dialogue: 0,0:05:40.08,0:05:44.44,Default,,0000,0000,0000,,Hər iki tərəfdən 78 çıxanda nə alınır? Dialogue: 0,0:05:44.44,0:05:47.77,Default,,0000,0000,0000,,Neytron sayı bərabərdir... Dialogue: 0,0:05:50.86,0:05:54.19,Default,,0000,0000,0000,,70 çıxsam, 125 alacam, Dialogue: 0,0:05:55.82,0:05:58.49,Default,,0000,0000,0000,,bir də 8 çıxsam, 117 alacam. Dialogue: 0,0:06:01.32,0:06:03.99,Default,,0000,0000,0000,,117 neytron və bitirdik. Dialogue: 0,0:06:07.36,0:06:11.44,Default,,0000,0000,0000,,Ana fikrimiz odur ki, proton və elektron Dialogue: 0,0:06:11.44,0:06:14.05,Default,,0000,0000,0000,,sayı bərabər olan atomu Dialogue: 0,0:06:14.05,0:06:16.62,Default,,0000,0000,0000,,neytral adlandırırıq. Dialogue: 0,0:06:16.62,0:06:18.63,Default,,0000,0000,0000,,Ancaq neytral olmadığımız anda, Dialogue: 0,0:06:18.63,0:06:21.73,Default,,0000,0000,0000,,ya çox elektrona, ya da çox protona olarsa Dialogue: 0,0:06:21.73,0:06:23.59,Default,,0000,0000,0000,,bu atom və ya molekulu Dialogue: 0,0:06:23.59,0:06:26.56,Default,,0000,0000,0000,,ion adlandıracağıq. Dialogue: 0,0:06:26.56,0:06:29.09,Default,,0000,0000,0000,,Daha dəqiq desək, Dialogue: 0,0:06:29.09,0:06:32.04,Default,,0000,0000,0000,,müsbət ion kation Dialogue: 0,0:06:32.04,0:06:35.21,Default,,0000,0000,0000,,mənfi ion isə anion adlanır.