0:00:05.000,0:00:08.000
Çox sağ olun Chris. Bura gələn hər kəs

0:00:08.000,0:00:12.000
qorxduqlarını deyirlər. Bilmirəm mən də qorxuram ya yox,

0:00:12.000,0:00:16.000
amma bu mənim bu qədər izləyici qarşısındakı ilk çıxışımdır

0:00:16.000,0:00:20.000
Və sizin diqqətinizi cəlb etmək üçün heç bir smart texnologiyadan da istifadə etmirəm

0:00:20.000,0:00:23.000
Slaydlar da yoxdur, ona görə ancaq mənə yönəldin diqqətinizi.

0:00:23.000,0:00:26.000
(Gülüş)

0:00:26.000,0:00:32.000
Bu gün burada sizinlə bir neçə hekayəmi bölüşmək və

0:00:32.000,0:00:35.000
fərqli bir Afrika barəsində danışmaq istəyirəm.

0:00:35.000,0:00:39.000
Bugün məndən əvvəl siz artıq həmişə eşitdiyiniz Afrika haqqında

0:00:39.000,0:00:44.000
bəzi fikirlər eşitdiniz:QİÇS/HİV viruslu Afrika, .

0:00:44.000,0:00:50.000
maliyariya xəstəlikli Afrika, aclıq içindəki Afrika, münaqişəli Afrika

0:00:50.000,0:00:53.000
və fəlakətlərlə dolu Afrika.

0:00:53.000,0:00:57.000
Bunların hamısı doğrudur, ancaq

0:00:57.000,0:01:01.000
sizin haqqında çox da eşitmədiyiniz başqa bir Afrika da var.

0:01:01.000,0:01:05.000
Bəzən mən də çaşıram və öz-özümə soruşuram ki, görəsən niyə.

0:01:05.000,0:01:09.000
Chris də qeyd etdiyi kimi dəyişən bir Afrika var.

0:01:09.000,0:01:11.000
İmkanlarla dolu bir Afrika var.

0:01:11.000,0:01:14.000
İnsaların öz gələcəklərini və müqəddəratlarını özləri

0:01:14.000,0:01:16.000
qurmaq istəkləri olan bir Afrika var.

0:01:16.000,0:01:19.000
Və bu işləri görmək üçün tərəfdaşlara ehtiyac duyan

0:01:19.000,0:01:23.000
insanlar var. Bu gün mən bunlar haqda danışmaq istəyirəm.

0:01:23.000,0:01:25.000
Afrikadakı dəyişiklik haqqında bir hekayə

0:01:25.000,0:01:27.000
ilə başlamaq istəyirəm.

0:01:28.000,0:01:33.000
2005-ci il sentyabrın 15-də

0:01:33.000,0:01:37.000
neftlə zəngin Nigeriyanın gubernatoru cənab Diepreye Alamieyeseigha

0:01:37.000,0:01:44.000
Londana səfəri zamanı London Şəhər Metropolitan Polisi tərəfindən həbs olunmuşdur.

0:01:44.000,0:01:49.000
Səbəb ona və ailəsinə məxsus olan

0:01:49.000,0:01:52.000
qeyri-fəal bank hesabına

0:01:52.000,0:01:55.000
8 milyon dollar pul köçürülməsi idi

0:01:56.000,0:01:58.000
Həbs London Metropoltan Polisi və

0:01:58.000,0:02:01.000
ən cəsarətli və güclü insanlardan biri olan

0:02:01.000,0:02:04.000
cənab Nuhu Ribadunun öhdəsinda olan

0:02:04.000,0:02:11.000
Nigeriya İqtisadi Cinayət Komissiyasının birgə səyi nəticəsində baş tutmuşdur.

0:02:11.000,0:02:14.000
O, Londonda məsuliyyətə cəlb olunmuşdu.

0:02:14.000,0:02:18.000
Bəzi xətaların nətəcəsində o, qadın geyimində həbsdən qaçmış,

0:02:18.000,0:02:21.000
Londondan ölkə konstitusiyasına görə

0:02:21.000,0:02:25.000
ölkəni idarə edən şəxsin-- bəzi ölkələrdə prezident adlanır bu şəxs --

0:02:25.000,0:02:27.000
toxunulmazlığı olan

0:02:27.000,0:02:32.000
Nigeriya qaçmışdır.Ancaq sonra nə baş verdi?:

0:02:32.000,0:02:36.000
insanlar onun hərəkətlərinə o qədər qəzəblənmişdilər ki,

0:02:36.000,0:02:42.000
ölkə qanunvericiliyi onu ittiham edərək vəzifəsindən uzaqlaşdırmışdı.

0:02:43.000,0:02:45.000
Bu gün Alams-qısaca belə adlandırırlar onu- həbsdədir.

0:02:46.000,0:02:51.000
Bu Afrika xalqının artıq öz liderlərinin korrupsiyasına

0:02:51.000,0:02:56.000
göz yummadığını göstərən hekayədir.

0:02:57.000,0:03:02.000
Bu hekayə onu göstərir ki, insanlar

0:03:02.000,0:03:07.000
resursların bir neçə qrup arasında bölüşdürüləcəyi yerlərə daşınmasını deyil

0:03:07.000,0:03:10.000
insanların xeyrinə bölüşdürülməsini istəyirlər.

0:03:10.000,0:03:14.000
Bununla çatdırmaq istədiyim budur ki, hər yerdə korrupsiyalı Afrika haqda eşidəndə onu da nəzərə alasınız ki, bəzi ölkələrdə insalar və hökumət korrupsiyaya qarşı çox çalışırlar, və bəzi ölkələrdə bu mübarizə müvəffəqiyyət qazanır.

0:03:14.000,0:03:18.000
onu da nəzərə alasınız ki, bəzi ölkələrdə insalar və hökumət

0:03:18.000,0:03:21.000
korrupsiyaya qarşı çox çalışırlar, mübarizə aparırlar,

0:03:21.000,0:03:25.000
və bəzi ölkələrdə bu mübarizə müvəffəqiyyət qazanır.

0:03:25.000,0:03:28.000
Bu problemin həlli deməkdir? Cavab təbii ki, xeyr.

0:03:28.000,0:03:32.000
Hələ gediləcək çox yol var, amma bunun üçün istək də var.

0:03:32.000,0:03:36.000
Və müvəffəqiyyətlər bu mübarizədə xüsusi rol oynayır.

0:03:36.000,0:03:38.000
Buna görə də korrupsiya haqda eşidəndə

0:03:38.000,0:03:41.000
heç bir şey edilmədiyini fikirləşməyin-

0:03:41.000,0:03:44.000
fikirləşməyin ki, yüksək səviyyəli korrupsiya görə heç bir Afrika ölkəsində

0:03:44.000,0:03:47.000
iş görmək mümkün deyil. Bu doğru deyil.

0:03:47.000,0:03:53.000
Mübarizə istəkləri var, bəzi ölkələrdə mübarizə davam edir və

0:03:53.000,0:03:57.000
qalib gəlinir. Mənim ölkəm,

0:03:57.000,0:04:00.000
uzunmüddətli diktatorluq tarixi olan Nigeriyanın da daxil olduğu bəzi ölkələrdə bu mübarizə davam edir

0:04:00.000,0:04:04.000
və gediləcək uzun yol var.

0:04:04.000,0:04:08.000
Ancaq məsələnin məğzi budur ki, davamlılıq var.

0:04:09.000,0:04:11.000
Nəticələr göz qabağındadır:

0:04:11.000,0:04:15.000
Dünya Bankı tərəfindən aparılan monitorinq göstərir ki,

0:04:15.000,0:04:19.000
korrupsiya meylləri azalır

0:04:19.000,0:04:22.000
və idarəçilik inkişaf etdirilir.

0:04:22.000,0:04:26.000
Afrika İqtisadi Komissiyasının tədqiqatı

0:04:26.000,0:04:30.000
28 Afrika ölkəsindəki idarəetmənin təkmilləşdirilməsi cəhdlərini təsdiq edir.

0:04:30.000,0:04:32.000
Və icazənizlə bu idarəçilik mövzusunu bitirməzdən əvvəl

0:04:32.000,0:04:34.000
bir şey də demək istəyirəm.

0:04:34.000,0:04:37.000
İnsanlar ancaq və ancaq korrupsiya haqda danışırlar.

0:04:37.000,0:04:39.000
İnsanlar korrupsiya haqda danışan kimi ağlınıza Afrika gəlir.

0:04:39.000,0:04:41.000
Budur Afrika xalqlarının

0:04:41.000,0:04:45.000
surəti. Ancaq başqa bir şeyi də nəzərinizə çatdırım:

0:04:45.000,0:04:51.000
Alams 8 milyon dolları Londondakı bank hesabına köçürdə bilirdisə,

0:04:53.000,0:04:57.000
insanlar İnkişaf Etmiş Ölkələrdə otura- otura

0:04:57.000,0:05:01.000
İnkişafda Olan Ölkələrin iqtisadiyyatından 20 ~ 40 milyard pul qazanırlarsa,

0:05:01.000,0:05:04.000
bunları etmək mümkündürsə, bunə nə deyirsiniz?

0:05:04.000,0:05:07.000
Bu sizcə korrupsiya deyil?

0:05:08.000,0:05:12.000
Bu ölkədə oğurluq mallar alırsansa məsuliyyətə cəlb olunmursan?

0:05:13.000,0:05:16.000
Buna görə də belə korrupsiya halları haqda danışanda

0:05:16.000,0:05:19.000
pulun ancaq daşındığı və qarşısı alınmalı olan

0:05:19.000,0:05:23.000
dünyanın o biri tərəfi haqda da fikirləşin.

0:05:23.000,0:05:26.000
Hal- hazırda Dünya Bankı ilə bərabarər bu mövzu haqqında işləyirəm.

0:05:26.000,0:05:29.000
Çalışıram ki,

0:05:29.000,0:05:32.000
İnkişafda Olan Ölkələrdən daşınmış resursları,

0:05:32.000,0:05:35.000
pulları geri gətirim.

0:05:35.000,0:05:38.000
Çünki, ordakı 20 milyard dolları geri gətirə bilsək,

0:05:38.000,0:05:41.000
bu ölkələrə edilən bütün

0:05:41.000,0:05:44.000
yardımlardan daha çox olar.

0:05:44.000,0:05:51.000
(Alqış)

0:05:51.000,0:05:55.000
Bu gün danışmaq istədiyim digər mövzu, yenidənqurma- islahat istəyidir.

0:05:55.000,0:05:59.000
Biz, afrikalılar, hər kəsin

0:05:59.000,0:06:04.000
kömək və qayğısından yorulmuşuq.

0:06:04.000,0:06:08.000
Biz minnətdarıq, ancaq

0:06:08.000,0:06:12.000
islahat arzumuzla öz tale yükümüzü özümüz daşımaq istəyirik.

0:06:13.000,0:06:17.000
Və bir çox Afrika ölkəsində hal-hazırda bu tam dərk olunub.

0:06:17.000,0:06:21.000
Buna ancaq özümüzün nail ola biləcəyimiz dərk olunub. Bunu etməli olduğumuz.

0:06:21.000,0:06:25.000
Başlanğıc üçün partnyorların dəvət olunması.

0:06:25.000,0:06:28.000
İndi iqtisadiyyatımızı inkişaf etdirməliyik, liderlərimiz dəyişməliyik,

0:06:28.000,0:06:34.000
dəyişmək və informasiya qovuşmaq üçün daha demokratik olmalıyıq.

0:06:34.000,0:06:36.000
Və Afrika qitəsinin ölkələrindən birində:

0:06:36.000,0:06:39.000
Nigeriyada etməyə başladığımız da bu oldu.

0:06:39.000,0:06:42.000
Əslində Nigeriyada deyilsinizsə Afrikada deyilsiz deməkdir.

0:06:42.000,0:06:43.000
Bunu bilməlisiniz məncə.

0:06:43.000,0:06:44.000
(Gülüş)

0:06:44.000,0:06:46.000
4 Sab- Sahara ölkəsindən biridir Nigeriya:

0:06:48.000,0:06:53.000
140 milyon əhalisi var- əasasən xaotik əhali-

0:06:54.000,0:06:58.000
amma çox maraqlıdırlar. Heç vaxt darıxmayacaqsınız.

0:06:58.000,0:06:59.000
(Gülüş)

0:06:59.000,0:07:01.000
Biz özümüz ölçülər götürüb

0:07:01.000,0:07:03.000
özümüz islahatlara başladıq.

0:07:04.000,0:07:06.000
Və həmin vaxt bunları etmək əzmi olan

0:07:06.000,0:07:09.000
liderimizin dəstəyi ilə

0:07:09.000,0:07:11.000
özümüz

0:07:11.000,0:07:13.000
islahat planlarımızı hazırladıq.

0:07:13.000,0:07:16.000
Beynəlxalq Valyuta Fondu deyil. 21 il işləyib

0:07:16.000,0:07:19.000
vitze- prezidenti olduğum Dünya Bankının da köməyi olmadan.

0:07:20.000,0:07:22.000
İslahatları heç kəs sənin əvəzinə edə bilməz. Sən özün etməlisən.♫

0:07:22.000,0:07:26.000
Biz 1-cisi: dövləti heç bir əlaqəsi

0:07:26.000,0:07:30.000
olmayan iqtisadiyyatdan ayırdıq.

0:07:30.000,0:07:32.000
Dövlət istehsalla məşğul olmamalı və

0:07:32.000,0:07:33.000
xidmət işlərinə qarışmamalıdır,

0:07:33.000,0:07:36.000
çünki bu səmərəsizdir.

0:07:36.000,0:07:40.000
Beləliklə biz bir çox sahələri özəlləşdirdik.

0:07:40.000,0:07:44.000
(Alqış)

0:07:45.000,0:07:49.000
Nəticədə bazarları də sərbəstləşdirməyə qərar verdik.

0:07:49.000,0:07:52.000
İnana bilərsiniz ki, islahatlardan əvvəl, 2003-cü ilin sonlarında,

0:07:52.000,0:07:56.000
mən Vaşinqtonu tərk edib İqtisadiyyat Naziri postunu almaq

0:07:56.000,0:07:58.000
üçün ölkəyə gedəndə bizim yalnız 30 illik tarixində ancaq

0:08:00.000,0:08:04.000
4,500 xətlə təhciz olunmuş

0:08:04.000,0:08:09.000
telekomunikasiya sistemimiz var idi.

0:08:09.000,0:08:11.000
( Gülüş)

0:08:11.000,0:08:14.000
Nigeriyada telefon xətti olmaq zənginlik hesab olunurdu.

0:08:14.000,0:08:16.000
Ona sahib ola bilməzdiniz.Bunun üçün gərək rüşvət verməli idiniz.

0:08:16.000,0:08:18.000
Telefona sahib olmaq üçün hər şey etməli idiniz.

0:08:18.000,0:08:21.000
Prezident Obasanjo telekomunikasiya sisteminin

0:08:21.000,0:08:25.000
özəlləşməsini təmin edəndən sonra

0:08:26.000,0:08:34.000
4500 simli telefonlardan 32 milyon GSM xətlərə qədər artım oldu və artım davam edir.

0:08:34.000,0:08:39.000
Nigeriyanın telekomunikasiya bazarı Çindən sonra dünyada ən sürətlə

0:08:39.000,0:08:44.000
inkişaf edən bazardır. Telekomunikasiya sahəsinə hər il 1 milyard dollara yaxın

0:08:44.000,0:08:50.000
investisiya qoyulur.Və bunu bəzi ağıllı insanlardan başqa heç kəs bilmir.

0:08:50.000,0:08:53.000
(Gülüş)

0:08:53.000,0:08:57.000
Ən ağıllı və birinci gələn investment

0:08:57.000,0:08:59.000
Cənubi Afrikanın MTN şirkəti idi.

0:08:59.000,0:09:03.000
Və mənim 3 il İqtisadiyyat Naziri olduğum dövrdə hər il orta hesabla

0:09:03.000,0:09:06.000
360 milyon dollar gəlir əldə etdilər.

0:09:08.000,0:09:14.000
Sərbəst bazarda 360 milyon dollar həm də kasıb bir ölkədə,

0:09:14.000,0:09:18.000
adam başına düşən orta aylıq gəliri 500 dollardan aşağı olan bir ölkədə.

0:09:19.000,0:09:21.000
Və gördüyünüz kimi: budur bazar.

0:09:21.000,0:09:24.000
Onlar bunu gizli saxlasalar da əvvəl axır ortaya çıxır.

0:09:25.000,0:09:28.000
Nigeriyalılar özləri də

0:09:28.000,0:09:30.000
simsiz telekomunikasiya şirkətləri yaratmağa başladılar,

0:09:30.000,0:09:32.000
və onların üç ya dördü mövcuddur.

0:09:32.000,0:09:35.000
Hələ burda böyük bir sərbəst bazar var,

0:09:35.000,0:09:38.000
ancaq insanlar bu haqda bilmirlər, bilmək istəmirlər.

0:09:40.000,0:09:42.000
Buna görə də özəlləşdirmə etdiyimiz ilk iş oldu.

0:09:43.000,0:09:49.000
Etdiyimiz digər şey isə iqtisadiyyatı daha yaxşı idarə etmək oldu.

0:09:50.000,0:09:52.000
Çünki öz iqtisadiyyatını yaxşı idarə edə bilməsən

0:09:53.000,0:09:56.000
heç kəs sənə kömək etməyəcək.

0:09:56.000,0:10:00.000
Və Nigeriyada neft sektoru korrupsiyaya uğradığı

0:10:00.000,0:10:05.000
və idarəçiliyi düzgün olmadığı bilinirdi.

0:10:05.000,0:10:09.000
Beləliklə biz nə etməyə çalışdıq? Biz neft qiymətlərindən

0:10:10.000,0:10:12.000
asılı olmayan büdcə planı hazırladıq.

0:10:12.000,0:10:16.000
Əvvəllər büdcəni neftdən gələn gəlirlərlə uyğunlaşdırırdıq,

0:10:16.000,0:10:21.000
çünki neft ən böyük gəlir mənbəyi idi,

0:10:21.000,0:10:24.000
gəlirin 70%-ni təşkil edirdi.

0:10:24.000,0:10:28.000
Bu asılılığı pozmaqla büdcə qiymətlərini

0:10:28.000,0:10:31.000
neft qiymətlərindən aşağı hesablamağa başladıq

0:10:31.000,0:10:35.000
və bu qiymətlərdən artıq olanları büdcədə yığdıq.

0:10:36.000,0:10:39.000
Qarşısını ala biləcəyimizi bilmirdik, çox mübahisəli məsələ idi.

0:10:39.000,0:10:42.000
Ancaq nəticə olaraq, neftin qiyməti

0:10:42.000,0:10:45.000
çox yüksək olduğu halda belə yüksək sürətlə inkişaf edən

0:10:45.000,0:10:49.000
və özüllü iqtisaqiyyat yarada bildik.

0:10:49.000,0:10:51.000
Onlar geriləyəndə bizdə eynisilə gerilədik.

0:10:51.000,0:10:55.000
Əməkhaqqlarını ödəyəcək qədər də pulumuz yox idi.

0:10:56.000,0:11:00.000
Ancaq hər şey yaxşı oldu. Mən vəzifədən getməzdən əvvəl

0:11:00.000,0:11:06.000
bizim 27 milyard dollar yığımımız var idi. Bu yığımlar 2003-cü ildə

0:11:06.000,0:11:10.000
mən vəzifəyə gələndə sadəcə 7 milyard dollardan ibarət olan ehtiyata (reserve ) köçürüldü.

0:11:11.000,0:11:14.000
Mən vəzifədən çıxanda bizim 30 milyarda yaxın pul var idi.

0:11:14.000,0:11:17.000
Və hal-hazırda iqtisadiyyatın xüsusi təşkilinin nəticəsi olaraq

0:11:18.000,0:11:22.000
bu rəqəm 40 milyarddır.

0:11:23.000,0:11:26.000
Və bu pul iqtisadiyyata dayaq verir və stabilləşdirir.

0:11:26.000,0:11:29.000
Adətən qeyri-sabit olan iqtisadiyyatımız indi müəyyən qədər sabit və planlıdır,

0:11:29.000,0:11:33.000
bazarda iş adamlarının təxmin edə biləcəkləri

0:11:33.000,0:11:38.000
qiymətlər mövcuddur.

0:11:40.000,0:11:44.000
Biz infilyasiyanı 28%-dən 11%-ə endirdik.

0:11:46.000,0:11:52.000
Keçən onillikdə ortalama 2,3 artan ÜDM-i (Ümumdaxıili Məhsul),

0:11:52.000,0:11:55.000
bu onillikdə 6,5%-ə çatdırdıq.

0:11:56.000,0:11:59.000
Yəni etdiyimiz bütün dəyişikliklər və irəliləyişlər

0:11:59.000,0:12:02.000
iqtisadi göstəricilərlə də təsdiqlənmiş oldu.

0:12:02.000,0:12:06.000
Daha da vacibi odur ki, biz-

0:12:06.000,0:12:08.000
əvvəllər ancaq neft sektorundan gələn gəlirlərlə

0:12:08.000,0:12:11.000
inkişaf edən Afrika ölkələri

0:12:13.000,0:12:16.000
qeyri- neft sektorunda da imkanlar

0:12:16.000,0:12:19.000
yaratmaq istəyirik.

0:12:19.000,0:12:22.000
Kənd təsərrüfatında 8%-ə yaxın inkişaf müşahidə olundu.

0:12:22.000,0:12:26.000
Bütün telekomunikasiya sistemi, tikinti sahələri inkişaf etdi,

0:12:26.000,0:12:31.000
və bu siyahını davam etdirmək olar. Bununla onu demək istəyirəm ki,

0:12:31.000,0:12:33.000
makroiqtisadiyyat gücləndikcə

0:12:33.000,0:12:37.000
bütün sektorlarda böyük imkanlar yaranır.

0:12:38.000,0:12:41.000
Əvvəl də nəzərinizə çatdırdığım kimi kənd təsərrüfatında böyük imkanlar var.

0:12:41.000,0:12:45.000
Mineral sahələrində imkanlar var. Sərmayə qoyulmamış,

0:12:45.000,0:12:48.000
hətta kəşf olunmamış coxlu minerallar var. Və bilirik ki,

0:12:48.000,0:12:51.000
normal qanunvericilik olmadan investisiya qoyuluşu

0:12:51.000,0:12:54.000
mümkün deyil . Buna uyğun olaraq

0:12:54.000,0:12:57.000
dünyada ən yaxşı mədən sənayesi qanunvericiliklərindən birini yaratmışıq.

0:12:58.000,0:13:00.000
Mənzil tikintisi və daşınmaz əmlak bazarında yaxşı fürsətlər var.

0:13:00.000,0:13:03.000
140 milyonluq ölkədə heç nə yox idi-

0:13:04.000,0:13:09.000
burda olduğu kimi alış-veriş mərkəzləri mövcud deyildi.

0:13:10.000,0:13:13.000
Bu insanların arzularını reallaşdırmaq istəyən

0:13:13.000,0:13:15.000
investorlar üçün əla şans idi.

0:13:16.000,0:13:19.000
Və bu investorlar alış-veriş mərkəzlərindən təxminlərindən

0:13:19.000,0:13:22.000
4 qat artıq artıq pul görtürürlər.

0:13:23.000,0:13:26.000
Əvvəl də dediyim kimi, tikinti , daşınmaz əmlak,

0:13:26.000,0:13:28.000
ipoteka sahələrində böyük yatırım lazımdır.

0:13:29.000,0:13:33.000
Maliyyə xidmət sahələri: 89 bank var idi. Çoxu həqiqi fəaliyyətdən uzaq.

0:13:33.000,0:13:37.000
Biz onlardan kapitallarını artırmaq və bölüşdürməyi

0:13:37.000,0:13:42.000
tələb etməklə 80 bankın 25 bankda birləşməsinə nail olduq .

0:13:42.000,0:13:47.000
Və göstəricilər 25 milyon dollardan 150 milyon dollara qədər dəyişdi.

0:13:47.000,0:13:51.000
İndi korporativ banklar və gücləndirilmiş bank sistemi

0:13:51.000,0:13:55.000
xarici isvestorları da cəlb edir.

0:13:55.000,0:13:59.000
Birləşmiş Krallığın Barclays Bankı 500 milyon investisiya qoyub.

0:13:59.000,0:14:03.000
Standard Chartered bankı 140 milyon.

0:14:03.000,0:14:06.000
Və daha başqalarını da saya bilərəm. Dollarlar sistemə qoşulmağa davam edir.

0:14:06.000,0:14:08.000
Sığorta sahəsində də eyni şeyi edirik.

0:14:08.000,0:14:11.000
Maliyyə sahəsində böyük şanslar var.

0:14:11.000,0:14:17.000
Turizm sahəsində: bir çox Afrika ölkəsində böyük imaklar.

0:14:17.000,0:14:20.000
Bir çox insan elə Şərqi Afrikanı turizmə görə tanıyır:

0:14:21.000,0:14:24.000
vəhşi həyat, fillər və s.

0:14:24.000,0:14:26.000
Ancaq turizm sahəsini insanlara xeyir verəcək şəkildə

0:14:26.000,0:14:29.000
təşkil etmək çox vacibdir.

0:14:30.000,0:14:33.000
Beləliklə demək istədiklərim bunlardır. Demək istəyirəm ki,

0:14:33.000,0:14:36.000
qitədə yeni cərəyan var.

0:14:36.000,0:14:41.000
2000-ci ildən bəri ölkələrinin 2/3-ündə çox partiyalı sistem

0:14:41.000,0:14:43.000
mövcud olan

0:14:43.000,0:14:45.000
yeni demokratiya dalğası.

0:14:46.000,0:14:49.000
Onların hamısı qüsursuz deyil və qüsursuz da olmayacaq,

0:14:49.000,0:14:51.000
amma mövcud ənənə aydındır.

0:14:51.000,0:14:55.000
Demək istəyirəm ki,

0:14:55.000,0:14:58.000
bütün qitədə illik artım son üç ildə

0:14:58.000,0:15:02.000
2,3 %-dən 5%-ə çatdırılıb.

0:15:02.000,0:15:06.000
Bu bir çox İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT) ölkəsindən daha yaxşı göstəricidir

0:15:07.000,0:15:11.000
Aydındır ki, hər şey dəyişir.

0:15:11.000,0:15:13.000
Qitədəki konfliktlər həll olunur;

0:15:14.000,0:15:16.000
10 il əvvəlki 12 konfliktdən

0:15:16.000,0:15:18.000
3~4-ü qalıb,

0:15:18.000,0:15:21.000
Ən dəhşətli Darfur onlardan biridir təbii ki.

0:15:21.000,0:15:24.000
Və, belə bir sərhəd effekti var ki,

0:15:24.000,0:15:26.000
əgər qitənin hansısa hissəsində nəsə baş verirsə,

0:15:26.000,0:15:29.000
bu bütün qitəyə təsir göstərir.

0:15:29.000,0:15:32.000
Ancaq nəzərə almalıyıq ki,

0:15:32.000,0:15:38.000
qitə yalnız bir ölkədən deyil, bir neçə ölkədən ibarətdir.

0:15:38.000,0:15:40.000
Və əgər konfliktlərin sayı azalıbsa,

0:15:40.000,0:15:43.000
bu ona işarə edir ki, çoxlu imkanlar olan

0:15:43.000,0:15:50.000
stabil, inkişafda olan iqtisadiyyatlara

0:15:50.000,0:15:53.000
investisiya qoymaq lazımdır.

0:15:54.000,0:15:58.000
Və bu investisiyalar haqda bir şey də demək istəyirəm.

0:15:59.000,0:16:01.000
İndi Afrikaya kömək etməyin ən yaxşı yolu

0:16:02.000,0:16:05.000
onlara öz ayaqları üstündə durmasına kömək etməkdir.

0:16:05.000,0:16:09.000
Və bunu etməyin ən yaxşı yolu yeni iş yerləri açmaqdır.

0:16:10.000,0:16:14.000
Malyariyaya qarşı mübarizə və bu sahəyə pul ayrılmasına

0:16:14.000,0:16:18.000
heç bir etirazımız yoxdur. Bunu deməyə çalışmıram. Bu yaxşı işdir.

0:16:19.000,0:16:23.000
Ancaq ailədə işləyən valideyinlərin olmasını təsəvvür edin: onlar

0:16:23.000,0:16:25.000
uşaqlarının məktəbə getməsini təmin edə bilər,

0:16:25.000,0:16:28.000
özləri dərman alıb xəstəliklə mübarizə apara bilərlər.

0:16:28.000,0:16:32.000
Əgər özünüzünə pul qazandırmaqla bərabər,

0:16:32.000,0:16:37.000
insanların işləməsinə və öz ayaqları üstündə dayanmasına

0:16:37.000,0:16:42.000
kömək edə bilirsinizsə, bu böyük iş deyilmi? Bu ediləcək ən yaxşı iş deyilmi?

0:16:42.000,0:16:45.000
Və onu da deyim ki, qitədə qadınlara investisiya qoymaq

0:16:45.000,0:16:47.000
yaxşı fikirdir.

0:16:48.000,0:16:55.000
(Alqış)

0:16:55.000,0:17:00.000
Özümlə bərabər CD gətirmişdim. Bağışlayın ki əvvəldən məlumat vermədim.

0:17:00.000,0:17:02.000
Buna baxmağınızı çox istərdim.

0:17:02.000,0:17:05.000
Burada: " Afrika: Biznes üçün açıqdır." yazılıb.

0:17:06.000,0:17:09.000
Və əslində bu vidio ilin sənədli filmi

0:17:09.000,0:17:11.000
mükafatını qazanıb.

0:17:11.000,0:17:13.000
Bilməyinizi istəyirəm ki, bu videonu

0:17:13.000,0:17:18.000
hazırlayan xanım, İyun sesiyasının keçiriləcəyi Tanzaniyadandır.

0:17:19.000,0:17:24.000
Bu göstərir ki, Afrikalılar, xüsusilə qadınlar bütün çətinliklərə baxmayaraq,

0:17:24.000,0:17:29.000
bəziləri hətta dünya standartlarına uyğun olan biznes qurmağı bacarıblar.

0:17:29.000,0:17:32.000
Bu qadınlardan biri Adenike Ogunlesi,

0:17:32.000,0:17:34.000
hobbi olaraq başladığı uşaq paltarları tikməyi

0:17:34.000,0:17:39.000
biznesə çevirdi.

0:17:39.000,0:17:42.000
O, Afrikaya xas matetialları başqa materiallarla qatmaqla

0:17:43.000,0:17:44.000
buna nail oldu.

0:17:44.000,0:17:49.000
O, Afrika materiallarınnın qarışığı olan

0:17:49.000,0:17:53.000
velvet parçadan paltarlar hazırlayır.Çox yaradıcı dizaynları var.

0:17:55.000,0:17:58.000
Ona hətta Wall-Mart dan da sifarişlər gəlir.

0:17:59.000,0:18:00.000
(Gülüş)

0:18:01.000,0:18:03.000
10,000 dəst.

0:18:04.000,0:18:08.000
Bu göstərir ki, bizim bacarıqlı insanlarımız var.

0:18:08.000,0:18:13.000
Və qadınlar çalışqandırlar, onlar işlərinə diqqət verir, çox işləyirlər

0:18:13.000,0:18:15.000
Digər nümunələrlə davam edəcəm.

0:18:15.000,0:18:19.000
Rvandadan Beatris Gabuka gül biznesi ilə məşğul olur və

0:18:19.000,0:18:24.000
hal hazırda hər gün Amsterdamdakı holland gül bazarına gül ixrac edir,

0:18:24.000,0:18:28.000
200-dən çox qadını işlə təmin edir.

0:18:29.000,0:18:33.000
Ancaq bu bizneslərin hamısı kapital azlığından əziyyət çəkir, çünki

0:18:34.000,0:18:37.000
bizdən başqa heç kəs bizim

0:18:37.000,0:18:42.000
bacarığımıza inanmır. Heç kəs Afrikada bazar haqda fikirləşmir.

0:18:42.000,0:18:45.000
Heç kəs mövcud imkanlar haqda fikirləşmir.

0:18:45.000,0:18:48.000
Və mən burada deyirəm ki, indi qayığa minməyənlər

0:18:48.000,0:18:50.000
bir də qayığı görməyəcəklər.

0:18:50.000,0:18:56.000
Əgər Afrikada olmaq istəyirsinizsə, investisiya qoymaq haqda fikirləşin.

0:18:57.000,0:19:03.000
Dünyadakı Beatrislər, Adenikelər haqda fikirləşin,

0:19:03.000,0:19:06.000
onları qlobal iqtisadiyyata gətirən işləri,

0:19:06.000,0:19:09.000
ətrafınkadı qadınları işlə təmin etməkləri,

0:19:09.000,0:19:12.000
valideyinləri işlədiyinə görə

0:19:12.000,0:19:14.000
təhsil ala bilən uşaqlar haqda

0:19:14.000,0:19:17.000
fikirləşin.

0:19:18.000,0:19:22.000
Sizi imkanlardan istifadə etməyə dəvət edirəm.

0:19:23.000,0:19:27.000
Tanzaniyada olarkən diqqətlə qulaq asın,

0:19:27.000,0:19:31.000
çünki eşitdikləriniz həm sizə həm də başqalarına xeyir

0:19:31.000,0:19:36.000
gətirəcək imkanlar

0:19:36.000,0:19:41.000
aça bilər.

0:19:41.000,0:19:42.000
Çox sağ olun.

0:19:42.000,0:19:50.000
(Alqış)