WEBVTT

00:00:06.337 --> 00:00:08.693
Tajemnice mowy potocznej:

00:00:08.693 --> 00:00:10.039
"zero",

00:00:10.039 --> 00:00:13.682
liczba, która oznacza brak jednostek.

00:00:13.682 --> 00:00:17.083
Aby zrozumieć powstanie słowa "zero",

00:00:17.083 --> 00:00:20.913
musimy zacząć 
od samych początków liczenia.

00:00:20.913 --> 00:00:24.308
Najwcześniejszy 
znany archeologom dowód liczenia

00:00:24.308 --> 00:00:28.119
pochodzi sprzed około 37 tysięcy lat

00:00:28.119 --> 00:00:31.648
i jest zaledwie serią nacięć na kości.

00:00:31.648 --> 00:00:35.389
Dopiero jakieś 2500 lat p.n.e.

00:00:35.389 --> 00:00:37.236
stworzono w Mezopotamii

00:00:37.236 --> 00:00:40.761
pierwszy pisemny system liczbowy,

00:00:40.761 --> 00:00:45.447
złożony z jednostek: 
jeden, dziesięć i sześćdziesiąt.

00:00:45.447 --> 00:00:47.180
Przeskoczmy kolejne trzy tysiąclecia

00:00:47.180 --> 00:00:49.277
do Indii w VII w.

00:00:49.277 --> 00:00:52.002
gdzie matematycy 
używali pojedynczej kropki

00:00:52.002 --> 00:00:53.701
aby odróżnić od siebie liczby

00:00:53.701 --> 00:00:59.625
takie jak 25, 205 i 250.

00:00:59.625 --> 00:01:02.751
Używana zarówno 
jako symbol zastępczy i liczba,

00:01:02.751 --> 00:01:05.132
ta wszechmogąca kropka 
w końcu przekształciła się

00:01:05.132 --> 00:01:07.673
w znany nam dziś symbol.

00:01:07.673 --> 00:01:11.503
Słowo "zero" pochodzi 
od arabskiego "safira",

00:01:11.503 --> 00:01:15.140
które dosłownie oznacza "pustkę".

00:01:15.140 --> 00:01:17.727
Poprzez włoskie "zefiro",

00:01:17.727 --> 00:01:22.258
"zero" pojawiło się
w angielskim w XVII w.

00:01:22.258 --> 00:01:24.779
Drugi potomek tego arabskiego wyrazu

00:01:24.779 --> 00:01:27.615
trafił do angielskiego 
poprzez starofrancuski

00:01:27.615 --> 00:01:30.100
jako słowo "cipher" (szyfr, cyfra).

00:01:30.100 --> 00:01:33.506
Używany początkowo
jako synonim słowa "zero",

00:01:33.506 --> 00:01:36.721
z czasem "cipher" zaczął oznaczać "kod",

00:01:36.721 --> 00:01:39.985
bo kiedyś często używano 
w nich złożonych zamienników

00:01:39.985 --> 00:01:42.720
pomiędzy literami a cyframi.

00:01:42.720 --> 00:01:44.878
Wspólnie wywodząc się od słowa "pustka",

00:01:44.878 --> 00:01:48.090
"zero" wciąż reprezentuje "cyfrę"

00:01:48.090 --> 00:01:50.254
która reprezentuje "nic".