1
00:00:06,337 --> 00:00:08,693
Tajemnice mowy potocznej:

2
00:00:08,693 --> 00:00:10,039
"zero",

3
00:00:10,039 --> 00:00:13,682
liczba, która oznacza brak jednostek.

4
00:00:13,682 --> 00:00:17,083
Aby zrozumieć powstanie słowa "zero",

5
00:00:17,083 --> 00:00:20,913
musimy zacząć 
od samych początków liczenia.

6
00:00:20,913 --> 00:00:24,308
Najwcześniejszy 
znany archeologom dowód liczenia

7
00:00:24,308 --> 00:00:28,119
pochodzi sprzed około 37 tysięcy lat

8
00:00:28,119 --> 00:00:31,648
i jest zaledwie serią nacięć na kości.

9
00:00:31,648 --> 00:00:35,389
Dopiero jakieś 2500 lat p.n.e.

10
00:00:35,389 --> 00:00:37,236
stworzono w Mezopotamii

11
00:00:37,236 --> 00:00:40,761
pierwszy pisemny system liczbowy,

12
00:00:40,761 --> 00:00:45,447
złożony z jednostek: 
jeden, dziesięć i sześćdziesiąt.

13
00:00:45,447 --> 00:00:47,180
Przeskoczmy kolejne trzy tysiąclecia

14
00:00:47,180 --> 00:00:49,277
do Indii w VII w.

15
00:00:49,277 --> 00:00:52,002
gdzie matematycy 
używali pojedynczej kropki

16
00:00:52,002 --> 00:00:53,701
aby odróżnić od siebie liczby

17
00:00:53,701 --> 00:00:59,625
takie jak 25, 205 i 250.

18
00:00:59,625 --> 00:01:02,751
Używana zarówno 
jako symbol zastępczy i liczba,

19
00:01:02,751 --> 00:01:05,132
ta wszechmogąca kropka 
w końcu przekształciła się

20
00:01:05,132 --> 00:01:07,673
w znany nam dziś symbol.

21
00:01:07,673 --> 00:01:11,503
Słowo "zero" pochodzi 
od arabskiego "safira",

22
00:01:11,503 --> 00:01:15,140
które dosłownie oznacza "pustkę".

23
00:01:15,140 --> 00:01:17,727
Poprzez włoskie "zefiro",

24
00:01:17,727 --> 00:01:22,258
"zero" pojawiło się
w angielskim w XVII w.

25
00:01:22,258 --> 00:01:24,779
Drugi potomek tego arabskiego wyrazu

26
00:01:24,779 --> 00:01:27,615
trafił do angielskiego 
poprzez starofrancuski

27
00:01:27,615 --> 00:01:30,100
jako słowo "cipher" (szyfr, cyfra).

28
00:01:30,100 --> 00:01:33,506
Używany początkowo
jako synonim słowa "zero",

29
00:01:33,506 --> 00:01:36,721
z czasem "cipher" zaczął oznaczać "kod",

30
00:01:36,721 --> 00:01:39,985
bo kiedyś często używano 
w nich złożonych zamienników

31
00:01:39,985 --> 00:01:42,720
pomiędzy literami a cyframi.

32
00:01:42,720 --> 00:01:44,878
Wspólnie wywodząc się od słowa "pustka",

33
00:01:44,878 --> 00:01:48,090
"zero" wciąż reprezentuje "cyfrę"

34
00:01:48,090 --> 00:01:50,254
która reprezentuje "nic".