[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.77,0:00:09.71,Default,,0000,0000,0000,,Słyszysz delikatny szum fal,
Dialogue: 0,0:00:09.71,0:00:11.91,Default,,0000,0000,0000,,odległe krzyki mewy.
Dialogue: 0,0:00:11.91,0:00:15.82,Default,,0000,0000,0000,,Nagle spokój zakłóca \Ndenerwujące bzyczenie,
Dialogue: 0,0:00:15.82,0:00:19.46,Default,,0000,0000,0000,,jest coraz bliżej, i bliżej, i bliżej.
Dialogue: 0,0:00:19.46,0:00:21.57,Default,,0000,0000,0000,,I nagle... plask!
Dialogue: 0,0:00:21.57,0:00:26.62,Default,,0000,0000,0000,,Pozbywasz się uciążliwego komara\Ni spokój wraca.
Dialogue: 0,0:00:26.62,0:00:31.73,Default,,0000,0000,0000,,Jak namierzyłeś hałas i jego źródło\Nz taką dokładnością?
Dialogue: 0,0:00:31.73,0:00:35.47,Default,,0000,0000,0000,,Zdolność rozpoznawania\Ndźwięków i ich lokalizacji
Dialogue: 0,0:00:35.47,0:00:38.52,Default,,0000,0000,0000,,jest możliwa dzięki układowi słuchowemu.
Dialogue: 0,0:00:38.52,0:00:43.16,Default,,0000,0000,0000,,Jego dwie główne składowe to ucho i mózg.
Dialogue: 0,0:00:43.16,0:00:47.37,Default,,0000,0000,0000,,Rolą ucha jest przełożenie energii\Nfali dźwiękowej na impuls nerwowy.
Dialogue: 0,0:00:47.37,0:00:52.08,Default,,0000,0000,0000,,Mózgu - odebranie i przetworzenie \Ninformacji zawartych w impulsie.
Dialogue: 0,0:00:52.08,0:00:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Żeby zrozumieć jak ten proces działa,
Dialogue: 0,0:00:53.90,0:00:56.93,Default,,0000,0000,0000,,prześledzimy drogę dźwięku do ucha.
Dialogue: 0,0:00:56.93,0:00:59.62,Default,,0000,0000,0000,,Wytworzone u źródła \Nwibracje niosące dźwięk
Dialogue: 0,0:00:59.62,0:01:03.32,Default,,0000,0000,0000,,podróżują jako fale dźwiękowe w powietrzu,
Dialogue: 0,0:01:03.32,0:01:04.22,Default,,0000,0000,0000,,cieczach
Dialogue: 0,0:01:04.22,0:01:05.72,Default,,0000,0000,0000,,lub ciałach stałych.
Dialogue: 0,0:01:05.72,0:01:08.35,Default,,0000,0000,0000,,Nasze ucho wewnętrzne, \Nnazywane ślimakiem,
Dialogue: 0,0:01:08.35,0:01:11.97,Default,,0000,0000,0000,,wypełnia płyn przypominający słoną wodę.
Dialogue: 0,0:01:11.97,0:01:15.85,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszym wyzwaniem\Njest zamiana fal dźwiękowych,
Dialogue: 0,0:01:15.85,0:01:17.53,Default,,0000,0000,0000,,niezależnie od ich źródła,
Dialogue: 0,0:01:17.53,0:01:20.25,Default,,0000,0000,0000,,na ruchy płynu.
Dialogue: 0,0:01:20.25,0:01:23.83,Default,,0000,0000,0000,,Z pomocą przychodzi błona bębenkowa,\Nczyli membrana tympani,
Dialogue: 0,0:01:23.83,0:01:27.23,Default,,0000,0000,0000,,i małe kosteczki ucha środkowego.
Dialogue: 0,0:01:27.23,0:01:30.17,Default,,0000,0000,0000,,Przenoszą one ruchy z błony bębenkowej
Dialogue: 0,0:01:30.17,0:01:33.67,Default,,0000,0000,0000,,na płyn w ślimaku, tworząc fale.
Dialogue: 0,0:01:33.67,0:01:35.99,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy dźwięk dostaje się \Ndo kanału słuchowego,
Dialogue: 0,0:01:35.99,0:01:40.01,Default,,0000,0000,0000,,uderza membranę jak w bęben,\Nwprawiając ją w wibracje.
Dialogue: 0,0:01:40.01,0:01:43.94,Default,,0000,0000,0000,,Wibrująca błona wprawia w ruch\Nkostkę nazywaną młoteczkiem,
Dialogue: 0,0:01:43.94,0:01:48.68,Default,,0000,0000,0000,,która porusza kowadełko,\Na ta trzecią kość - strzemiączko.
Dialogue: 0,0:01:48.68,0:01:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Wprawia ona w ruch płyn\Nw długich kanałach ślimaka.
Dialogue: 0,0:01:53.76,0:01:58.68,Default,,0000,0000,0000,,Fala dźwiękowa jest\Nprzekształcana na ruch płynu,
Dialogue: 0,0:01:58.68,0:02:03.25,Default,,0000,0000,0000,,dzięki czemu impuls dociera\Nna drugi koniec ślimaka.
Dialogue: 0,0:02:03.25,0:02:07.68,Default,,0000,0000,0000,,Całą powierzchnię ślimaka\Npokrywa błona podstawowa.
Dialogue: 0,0:02:07.68,0:02:11.91,Default,,0000,0000,0000,,Zawiera ona komórki włoskowate \Nze specjalnymi wypustkami,
Dialogue: 0,0:02:11.91,0:02:13.34,Default,,0000,0000,0000,,zwanymi stereocilia,
Dialogue: 0,0:02:13.34,0:02:17.73,Default,,0000,0000,0000,,które są poruszane przez płyn\Nw ślimaku i błonę podstawową.
Dialogue: 0,0:02:17.77,0:02:22.43,Default,,0000,0000,0000,,Ruch ten generuje sygnał\Nprzekazywany przez komórki włoskowate
Dialogue: 0,0:02:22.43,0:02:24.06,Default,,0000,0000,0000,,do nerwu słuchowego,
Dialogue: 0,0:02:24.06,0:02:28.47,Default,,0000,0000,0000,,a następnie do mózgu,\Nktóry interpretuje go jako dźwięk.
Dialogue: 0,0:02:29.22,0:02:31.95,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy dźwięk wprawia\Nmembranę podstawową w wibracje,
Dialogue: 0,0:02:31.95,0:02:34.37,Default,,0000,0000,0000,,nie każda komórka włosowa się porusza.
Dialogue: 0,0:02:34.37,0:02:38.92,Default,,0000,0000,0000,,Aktywne są tylko wybrane komórki\Nw zależności od częstotliwości dźwięku.
Dialogue: 0,0:02:38.92,0:02:41.64,Default,,0000,0000,0000,,To piękny przykład inżynierii.
Dialogue: 0,0:02:42.18,0:02:45.46,Default,,0000,0000,0000,,Na jednym końcu\Nmembrana podstawowa jest sztywna,
Dialogue: 0,0:02:45.46,0:02:49.83,Default,,0000,0000,0000,,wibruje tylko pod wpływem\Nkrótkich fal wysokich dźwięków.
Dialogue: 0,0:02:50.57,0:02:52.90,Default,,0000,0000,0000,,Na drugim końcu jest elastyczna,
Dialogue: 0,0:02:52.90,0:02:57.52,Default,,0000,0000,0000,,wibruje tylko pod wpływem\Ndługich fal o niskiej częstotliwości.
Dialogue: 0,0:02:57.52,0:03:00.53,Default,,0000,0000,0000,,Także dźwięki wydawane przez mewy i komary
Dialogue: 0,0:03:00.53,0:03:03.80,Default,,0000,0000,0000,,odbierane są przez inne\Nrejony błony podstawowej.
Dialogue: 0,0:03:03.80,0:03:06.82,Default,,0000,0000,0000,,Jak granie na różnych klawiszach pianina.
Dialogue: 0,0:03:06.82,0:03:08.78,Default,,0000,0000,0000,,Ale to nie wszystko.
Dialogue: 0,0:03:08.78,0:03:12.46,Default,,0000,0000,0000,,Mózg ma inne ważne zadanie do wykonania:
Dialogue: 0,0:03:12.46,0:03:15.79,Default,,0000,0000,0000,,identyfikację kierunku,\Nz którego dociera dźwięk.
Dialogue: 0,0:03:15.79,0:03:19.85,Default,,0000,0000,0000,,W tym celu zestawia dźwięki\Ndochodzące z obojga uszu,
Dialogue: 0,0:03:19.85,0:03:22.56,Default,,0000,0000,0000,,by zlokalizować źródło.
Dialogue: 0,0:03:22.56,0:03:27.08,Default,,0000,0000,0000,,Dźwięk wprost przed nami będzie\Ndochodził do obojga uszu jednocześnie,
Dialogue: 0,0:03:27.08,0:03:30.62,Default,,0000,0000,0000,,z takim samym natężeniem w każdym uchu.
Dialogue: 0,0:03:30.62,0:03:34.37,Default,,0000,0000,0000,,Dźwięk o niskiej częstotliwości \Ndochodzący z boku
Dialogue: 0,0:03:34.37,0:03:38.84,Default,,0000,0000,0000,,dotrze do bliższego ucha o mikrosekundy\Nwcześniej niż do dalszego.
Dialogue: 0,0:03:38.84,0:03:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Dźwięki o wysokiej częstotliwości \Nbędą głośniejsze w bliższym uchu,
Dialogue: 0,0:03:42.64,0:03:45.90,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ głowa blokuje\Nich dostęp do drugiego ucha.
Dialogue: 0,0:03:45.90,0:03:49.82,Default,,0000,0000,0000,,Te informacje docierają\Ndo specjalnych części mózgu,
Dialogue: 0,0:03:49.82,0:03:53.76,Default,,0000,0000,0000,,które analizują różnice\Nw intensywności dźwięku z każdego ucha.
Dialogue: 0,0:03:53.76,0:03:58.13,Default,,0000,0000,0000,,Rezultaty analizy przesyłają \Ndo kory słuchowej.
Dialogue: 0,0:03:58.50,0:04:01.67,Default,,0000,0000,0000,,Teraz mózg ma wszystkie informacje,\Nktórych potrzebuje:
Dialogue: 0,0:04:01.67,0:04:04.71,Default,,0000,0000,0000,,wzorzec aktywności mówiący,\Nco to za rodzaj dźwięku,
Dialogue: 0,0:04:04.71,0:04:07.58,Default,,0000,0000,0000,,oraz informacje, skąd dochodzi.
Dialogue: 0,0:04:08.53,0:04:10.80,Default,,0000,0000,0000,,Nie każdy słyszy w takim samym stopniu.
Dialogue: 0,0:04:10.80,0:04:14.74,Default,,0000,0000,0000,,Utrata słuchu jest trzecią najczęstszą\Nchorobą przewlekłą na świecie.
Dialogue: 0,0:04:14.74,0:04:17.57,Default,,0000,0000,0000,,Ekspozycja na głośne dźwięki\Noraz niektóre narkotyki
Dialogue: 0,0:04:17.57,0:04:19.48,Default,,0000,0000,0000,,mogą zabić komórki włoskowate
Dialogue: 0,0:04:19.48,0:04:22.52,Default,,0000,0000,0000,,dostarczające sygnały z ucha do mózgu.
Dialogue: 0,0:04:23.28,0:04:27.61,Default,,0000,0000,0000,,Choroby, jak stwardnienie kości,\Nunieruchamiają kostki w uchu,
Dialogue: 0,0:04:27.61,0:04:29.55,Default,,0000,0000,0000,,przez co nie mogą więcej wibrować.
Dialogue: 0,0:04:29.55,0:04:31.16,Default,,0000,0000,0000,,Gdy pojawi się szum w uszach,
Dialogue: 0,0:04:31.16,0:04:32.98,Default,,0000,0000,0000,,mózg podaje nam błędną informację,
Dialogue: 0,0:04:32.98,0:04:36.12,Default,,0000,0000,0000,,sugerując dźwięk tam, gdzie go nie ma.
Dialogue: 0,0:04:36.78,0:04:38.21,Default,,0000,0000,0000,,Gdy wszystko działa sprawnie,
Dialogue: 0,0:04:38.21,0:04:40.90,Default,,0000,0000,0000,,nasz słuch jest niesamowity.
Dialogue: 0,0:04:40.96,0:04:44.47,Default,,0000,0000,0000,,Uszy to niezwykle dopracowana\Nbiologiczna struktura,
Dialogue: 0,0:04:44.47,0:04:48.50,Default,,0000,0000,0000,,która przekształca chaos wibracji\Notaczającego nas powietrza
Dialogue: 0,0:04:48.50,0:04:51.41,Default,,0000,0000,0000,,w precyzyjne impulsy elektryczne,
Dialogue: 0,0:04:51.43,0:04:56.24,Default,,0000,0000,0000,,dzięki którym rozróżniamy klaśnięcia,\Nkapanie, westchnienia czy bzyczenie much.