1
00:00:00,841 --> 00:00:03,511
شتێک هەیە ئەبێ دانی پیانێم.

2
00:00:04,968 --> 00:00:10,443
بەڵام یەکەم شت، ئەمەوێ دانپیانانێکی 
بچووکم بۆ بکەن.

3
00:00:11,779 --> 00:00:14,533
لەم ساڵەی پێشوودا،
ئەمەوێ دەستتان بەرزکەنەوە

4
00:00:14,557 --> 00:00:17,947
ئەگەر هەستتان بە فشارێکی دەروونی
کەم کردبێت.

5
00:00:17,971 --> 00:00:18,998
کەس هەیە؟

6
00:00:20,604 --> 00:00:22,879
ئەی بڕێکی مامناوەند فشاری دەروونی؟

7
00:00:23,840 --> 00:00:26,417
کێ هەستی بە فشاری دەروونی زۆر کردووە؟

8
00:00:26,441 --> 00:00:28,825
بەڵێ. منیش.

9
00:00:28,849 --> 00:00:30,973
بەڵام ئەوە دانپیانانی خۆم نییە.

10
00:00:30,997 --> 00:00:32,758
دانپیانانەکەم ئەمەیە:

11
00:00:32,782 --> 00:00:34,779
من دەروونناسێکی تەندروستیم، و

12
00:00:34,803 --> 00:00:38,646
ئەرکی من ئەوەیە یارمەتی خەڵک بەم
دڵخۆشتر و تەندروستتر بن.

13
00:00:39,699 --> 00:00:42,902
بەڵام ترسم هەیە ئەو شتەی
خەریکی وتنەوەی بووم

14
00:00:42,926 --> 00:00:47,230
لەم دە ساڵەی ڕابردوودا
زیانی زیاتر بووبێت لە باشە، و

15
00:00:47,254 --> 00:00:49,084
پەیوەندی بە فشاری دەروونییەوە هەیە.

16
00:00:49,826 --> 00:00:52,829
بۆ چەندین ساڵ بە خەڵکم وتووە،
فشاری دەروونی نەخۆشت ئەخات.

17
00:00:52,853 --> 00:00:55,724
مەترسی هەموو شتێک زیاد ئەکات
لە هەڵامەتی ئاساییەوە

18
00:00:55,748 --> 00:00:57,520
بۆ نەخۆشییەکانی دڵ.

19
00:00:58,134 --> 00:01:01,666
بەشێوەیەکی بنچینەیی، فشاری دەروونیم کردووە
بە دووژمنێک.

20
00:01:02,383 --> 00:01:05,071
بەڵام مێشکم گۆڕاوە لەبارەی فشاری دەروونییەوە و

21
00:01:05,095 --> 00:01:08,264
ئەمڕۆ، ئەمەوێ هی ئێوەش بگۆڕم.

22
00:01:09,010 --> 00:01:11,366
با بەو توێژینەوەیە دەستپێکەم
کە وایلێکردم دووبارە بیرکەمەوە

23
00:01:11,390 --> 00:01:13,377
لە نزیکبوونەوە لە فشاری دەروونی.

24
00:01:14,004 --> 00:01:18,639
ئەم توێژینەوەی بەدوای ٣٠ هەزار پێگەشتووە چوو
لە ویلایەتە یەکگرتووەکان بۆ ماوەی هەشت ساڵ، و

25
00:01:18,663 --> 00:01:21,166
دەستیانکرد بە پرسیارکردن لە خەڵک،

26
00:01:21,190 --> 00:01:24,382
"ئەم ساڵەی پێشوو هەستت 
بە چەندێک فشاری دەروونی کردووە؟"

27
00:01:25,088 --> 00:01:26,628
هەروەها پرسیویشیانە،

28
00:01:26,652 --> 00:01:30,984
"باوەڕت وایە کە فشاری دەروونی
زیانبەخشە بۆ تەندروستیت؟"

29
00:01:32,430 --> 00:01:35,986
ئینجا تۆماری مردنی گشتیان بەکارهێنا
هەتا بزانن کێ مردووە.

30
00:01:36,010 --> 00:01:37,191
(پێکەنین)

31
00:01:37,215 --> 00:01:39,013
باشە.

32
00:01:39,037 --> 00:01:41,187
یەکەمجار هەندێک هەواڵی ناخۆش.

33
00:01:41,211 --> 00:01:44,612
ئەوانەی فشارێکی دەروونی زۆریان هەبووە
ساڵی پێشتر

34
00:01:44,636 --> 00:01:47,389
مەترسی مردنیان لەسەدا ٤٣ زیاتر بووە.

35
00:01:48,612 --> 00:01:52,371
بەڵام ئەوە تەنیا بۆ ئەوانە ڕاست بووە

36
00:01:52,395 --> 00:01:56,032
کە باوەڕیان وابووە فشاری دەروونی
زیانبەخشە بۆ تەندروستیت.

37
00:01:56,056 --> 00:01:58,816
(پێکەنین)

38
00:01:58,840 --> 00:02:01,116
ئەوانەی تووشی فشاری دەروونی زۆر بوون

39
00:02:01,140 --> 00:02:03,080
بەڵام وەک شتێکی زیانبەخش نەیانبینیوە

40
00:02:03,104 --> 00:02:04,781
ئەگەری مردنیان زۆر نەبووە.

41
00:02:04,805 --> 00:02:08,348
ڕاستییەکەی، مەترسی مردنیان کەمتر بووە

42
00:02:08,372 --> 00:02:09,672
لە هەر یەکێکی تری توێژینەوەکە،

43
00:02:09,696 --> 00:02:12,153
بەوانەشەوە کە فشارێکی دەروونی
کەمیان هەبووە.

44
00:02:12,896 --> 00:02:15,516
ئێستا توێژەرەوەکان ئەیخەمڵێنن 
کە بەدرێژایی هەشت ساڵ

45
00:02:15,540 --> 00:02:17,110
بەشوێن مردنەوە بوون،

46
00:02:17,134 --> 00:02:20,310
١٨٢ هەزار ئەمریکی پێشوەخت مردوون،

47
00:02:20,334 --> 00:02:21,772
بەهۆی فشاری دەروونییەوە نا،

48
00:02:21,796 --> 00:02:24,977
بەڵکو بەهۆی باوەڕکردن بەوەی
فشاری دەروونی خراپە بۆت.

49
00:02:25,001 --> 00:02:26,233
(پێکەنین)

50
00:02:26,257 --> 00:02:29,299
ئەوە زیاتر لە ٢٠ هەزار مردنە لە ساڵێکا.

51
00:02:29,931 --> 00:02:32,735
ئێستا ئەگەر خەمڵاندنەکە ڕاست بێت،

52
00:02:32,759 --> 00:02:34,998
ئەوە وائەکات باوەڕ بەوە بکرێت
کە فشاری دەروونی خراپە بۆت

53
00:02:35,022 --> 00:02:39,093
پانزەیەم گەورەترین هۆکاری مردن
لە ویلایەتە یەکگرتووەکان بۆ ساڵی پار،

54
00:02:39,117 --> 00:02:43,100
لە شێرپەنجەی پێست، ئایدز، و
کوشتن زیاتر خەڵکی کوشتووە.

55
00:02:45,172 --> 00:02:47,287
(پێکەنین)

56
00:02:47,311 --> 00:02:50,112
ئەتوانن ببینن کە بۆچی 
ئەم توێژینەوەیە ترساندوومی.

57
00:02:50,136 --> 00:02:54,185
لێرە زۆرم کات بەسەربردووە لەوەی
بە خەڵک بڵێم

58
00:02:54,209 --> 00:02:56,050
فشاری دەروونی خراپە بۆ تەندروستیان.

59
00:02:57,090 --> 00:02:58,762
کەواتە ئەم توێژینەوەیە
واملێئەکات بیرکەمەوە:

60
00:02:58,786 --> 00:03:02,858
ئایا گۆڕینی بیرکردنەوەت دەربارەی
فشاری دەروونی تەندروستترت ئەکات؟

61
00:03:02,882 --> 00:03:04,702
لێرەشا زانستەکە ئەڵێت بەڵێ.

62
00:03:04,726 --> 00:03:06,784
ئەتوانی مێشکی خۆت بگۆڕیت
لەبارەی فشاری دەروونییەوە،

63
00:03:06,808 --> 00:03:10,060
ئەتوانی وەڵامی لەشت بگۆڕیت
بۆ فشاری دەروونی.

64
00:03:10,084 --> 00:03:12,417
ئێستا بۆ ڕوونکردنەوەی کارکردنی ئەمە،

65
00:03:12,441 --> 00:03:15,298
ئەمەوێ هەمووتان وا نیشانیبەن
کە بەشداربوون

66
00:03:15,322 --> 00:03:17,905
لە توێژینەوەیەکا بۆ ئەوە کراوە
فشاری دەروونیت زیا بکات.

67
00:03:17,929 --> 00:03:20,589
پێی ئەوترێت تاقیکردنەوەی
فشاری دەروونی کۆمەڵایەتی.

68
00:03:20,613 --> 00:03:22,643
یەیت بۆ تاقیگەکە، و

69
00:03:22,667 --> 00:03:24,638
پێت ئەوترێت کە پێویستە

70
00:03:24,662 --> 00:03:29,277
وتارێکی پێنج خولەکی سەرپێی بەیت
لەسەر خاڵە لاوازەکانت

71
00:03:29,301 --> 00:03:32,934
بۆ لیژنەیەکی هەڵسەنگێنەری پسپۆڕ
کە لەبەردەمتا دانیشتوون، و

72
00:03:32,958 --> 00:03:34,816
دڵنیابن لەوەی 
هەست بە فشارەکە ئەکەیت،

73
00:03:34,840 --> 00:03:37,787
ڕووناکی و کامێرا لەسەر ڕووخسارتە،

74
00:03:37,811 --> 00:03:39,270
بە جۆرێکی ئاواهی.

75
00:03:39,294 --> 00:03:40,452
(پێکەنین)

76
00:03:40,476 --> 00:03:43,356
هەڵسەنگێنەرەکانیش ڕاهێنراون

77
00:03:43,380 --> 00:03:47,072
هەڵسەنگاندنی نادەمی
ڕووخێنەرت بەنێ،

78
00:03:47,096 --> 00:03:48,270
وەک ئەمە.

79
00:03:53,334 --> 00:03:54,335
(هەناسەدانەوە)

80
00:03:54,359 --> 00:03:56,756
(پێکەنین)

81
00:03:57,264 --> 00:03:59,332
ئێستا کە وەک پێویست ورەت ڕووخاوە،

82
00:03:59,356 --> 00:04:02,132
کاتی بەشی دووەمە: تاقیکردنەوەی بیرکاری.

83
00:04:02,156 --> 00:04:04,233
کە ئاگاداری نیت،

84
00:04:04,257 --> 00:04:07,816
تاقیکەرەوەکە ڕاهێنراوە لەسەر ئەوەی
لەوکاتەیا هەراسانت بکات.

85
00:04:08,285 --> 00:04:10,635
ئێستا هەموومان پێکەوە ئەمە ئەکەین.

86
00:04:10,659 --> 00:04:12,029
شتێکی خۆش ئەبێت.

87
00:04:12,404 --> 00:04:13,427
بۆ من.

88
00:04:13,451 --> 00:04:14,468
باشە.

89
00:04:14,492 --> 00:04:15,699
(پێکەنین)

90
00:04:15,723 --> 00:04:19,722
ئەمەوێ هەمووتان لە ٩٩٦ەوە 
بۆ دواوە بژمێرن

91
00:04:19,746 --> 00:04:21,114
هەر جارە و حەوتی لێدەرکەن.

92
00:04:21,138 --> 00:04:22,742
هەمووتان بە بەرزی بیکەن،

93
00:04:22,766 --> 00:04:24,750
هەتا بتوانن خێرا،

94
00:04:24,774 --> 00:04:26,866
بە ٩٩٦ دەستپێکەن.

95
00:04:26,890 --> 00:04:27,928
دەی!

96
00:04:27,952 --> 00:04:29,309
(ژماردنی ئامادەبووان)

97
00:04:29,333 --> 00:04:32,122
خێراتر. تکایە خێراتر بن.

98
00:04:32,146 --> 00:04:33,512
زۆر خاو ئەیکەن.

99
00:04:33,536 --> 00:04:34,574
(ژماردنی ئامادەبووان)

100
00:04:34,598 --> 00:04:36,090
بۆست، بۆست، بۆست، بۆستن.

101
00:04:36,114 --> 00:04:37,520
ئەو پیاوە هەڵەیەکی کرد.

102
00:04:37,544 --> 00:04:39,742
پێویستە لە سەرەتاوە دەستپێکەینەوە.

103
00:04:39,766 --> 00:04:40,767
(پێکەنین)

104
00:04:40,791 --> 00:04:43,003
زۆر باش نین لەمەیا، وانییە؟

105
00:04:43,027 --> 00:04:44,477
باشە، کەواتە تێگەشتن لەوە.

106
00:04:44,501 --> 00:04:46,316
ئەگەر بەڕاستی لەم توێژینەوەیەیا بوونایە،

107
00:04:46,340 --> 00:04:48,262
لەوانەیە کەمێک فشاری دەروونیتان هەبوایە.

108
00:04:48,286 --> 00:04:49,801
لەوانەیە دڵت بەخێرایی لێبات،

109
00:04:49,825 --> 00:04:53,205
لەوانەیە خێراتر هەناسە بەیت،
لەوانەیە هەموو گیانت ئارەق بێت.

110
00:04:53,229 --> 00:04:57,801
لەکاتی ئاساییشدا، ئەم گۆڕانکارییە جەستەییانە
وەک دڵەڕاکێ لێکئەیەینەوە

111
00:04:57,825 --> 00:05:00,690
یان نیشانەی ئەوەی زۆر بە باشی
بەرگەی فشارەکە ناگرین.

112
00:05:01,142 --> 00:05:02,991
بەڵام چی ئەبێت ئەگەر وا سەیریان بکەیت

113
00:05:03,015 --> 00:05:05,338
کە وزە دراوە بە لەشت،

114
00:05:05,362 --> 00:05:08,342
ئامادەکاری کردووە بۆ ئەوەی
ڕووبەڕووی ئەم ململانێیە ببیتەوە؟

115
00:05:09,064 --> 00:05:11,626
ئێستا ئەوە ڕێک ئەو شتەیە
کە ئامادەبووەکان پێیان وتراوە

116
00:05:11,650 --> 00:05:14,104
لە توێژینەوەیەکدا کە لە زانکۆی
هارڤارد کراوە.

117
00:05:14,596 --> 00:05:17,393
پێش ئەوەی بە تاقیکردنەوەی 
فشاری دەروونی کۆمەڵایەتییا بڕۆن،

118
00:05:17,417 --> 00:05:20,599
پێیان وتراوە وا بیر لە کاردانەوەی
فشارە دەروونییەکەیان بکەنەوە وەک یارمەتیدەر.

119
00:05:20,623 --> 00:05:23,868
کە دڵە خێرا لێدەرەکەت ئامادەت ئەکات
بۆ ئەوەی کاردانەوەت هەبێت.

120
00:05:24,408 --> 00:05:26,737
ئەگەر خێراتر هەناسە بەیت،
کێشە نییە.

121
00:05:26,761 --> 00:05:28,972
ئۆکسجینی زیاتر ئەچێت بۆ مێشکت.

122
00:05:29,846 --> 00:05:32,519
بەشداربووەکانیش کە فێری ئەوە بوون
وا سەیری کاردانەوەی فشاری دەروونی بکەن

123
00:05:32,543 --> 00:05:34,756
وەک یارمەتیدەر بۆ تواناکانی لەشیان،

124
00:05:34,780 --> 00:05:38,263
کەمتر فشاری دەروونییان هەبووە کەمتر،
دڵەڕاوکێیان هەبوە، متمانەبەخۆبوونیان زیاتر بووە

125
00:05:38,287 --> 00:05:40,356
بەڵام سەرنجڕاکێشترین دۆزینەوە بۆ من

126
00:05:40,380 --> 00:05:43,319
ئەوەبوو کە وەڵامی جەستەییان بۆ
فشاری دەروونی چۆن گۆڕاوە.

127
00:05:43,906 --> 00:05:45,631
ئێستا، لە کاردانەوەیەکی ئاسایی
بۆ فشاری دەروونی،

128
00:05:45,655 --> 00:05:47,447
لێدانی دڵت خێرا ئەبێت، و

129
00:05:47,471 --> 00:05:50,851
بۆرییەکانی خوێنیشت ئاواهی
ئەچنەوە یەکتر. و

130
00:05:52,343 --> 00:05:54,926
ئەمەش یەکێکە لە هۆکارەکانی
کە فشاری دەروونی درێژخایەن

131
00:05:54,950 --> 00:05:57,785
هەندێک جار بەستراوەتەوە
بە نەخۆشییەکانی سوڕی خوێن.

132
00:05:57,809 --> 00:06:00,542
بەڕاستی تەندروست نییە کە
هەمووکاتێک لەم دۆخەیا بیت.

133
00:06:01,518 --> 00:06:02,606
بەڵام لە توێژینەوەکەیا،

134
00:06:02,630 --> 00:06:05,637
کاتێک بەشداربووەکان سەیری کاردانەوەی
فشارە دەروونییەکەیان کردووە وەک یارمەتیدەر،

135
00:06:05,661 --> 00:06:08,629
بۆرییەکانی خوێنیان بەم شێوەیە
بە کراوەیی ماوەتەوە.

136
00:06:09,176 --> 00:06:10,953
هێشتا دڵیان خێرا لێیداوە،

137
00:06:10,977 --> 00:06:13,704
بەڵام ئەمە سوڕێکی خوێنی
زۆر تەندروستترە.

138
00:06:13,728 --> 00:06:16,359
ڕاستییەکەی زۆر لەوە ئەچێت
کە ڕووئەیات

139
00:06:16,383 --> 00:06:20,351
لە ساتی شادی و ئازایەتییا.

140
00:06:21,391 --> 00:06:23,911
بەدرێژایی ژیانێکی
ئەزموونی پڕ فشاری دەروونی،

141
00:06:23,935 --> 00:06:27,101
ئەمەیان گۆڕانکارییە بایلۆجییە

142
00:06:27,125 --> 00:06:28,405
ئەکرێ جیاوازییەکە بێت

143
00:06:28,429 --> 00:06:31,409
لەنێوان جەڵتەی دڵ بەهۆی
فشاری دەروونییەوە لە ٥٠ ساڵیدا و

144
00:06:31,433 --> 00:06:33,657
ژیانت هەتا ٩٠ەکانی تەمەن. و

145
00:06:34,356 --> 00:06:37,417
ئەمەش ئەوەیە کە زانستە نوێکەی
فشاری دەروونی دەریئەخات،

146
00:06:37,441 --> 00:06:40,443
کە شێوەی بیرکردنەوەت 
لە فشاری دەروونی چۆن گرنگە.

147
00:06:41,197 --> 00:06:44,086
بۆیە ئامانجم وەک دەروونناسێکی
تەندروستی گۆڕا.

148
00:06:44,110 --> 00:06:46,248
چیتر نامەوێت فشاری دەروونی لەناوبەرم.

149
00:06:46,272 --> 00:06:49,206
ئەمەوێ باشترتان بکەم
لە فشاری دەروونیدا. و

150
00:06:49,230 --> 00:06:51,403
تەنیا کەمێک دەستوەردانمان کردووە.

151
00:06:51,935 --> 00:06:53,459
ئەگەر دەستت بەرزکردایەتەوە و بتوتایە

152
00:06:53,483 --> 00:06:55,528
کە ساڵی پار فشاری دەروونی
زۆرت هەبووە،

153
00:06:55,552 --> 00:06:57,371
ئەمانتوانی ژیانت ڕزگارکەین،

154
00:06:57,395 --> 00:07:00,922
چونکە جاری داهاتوو کە دڵتان پەلەی کرد
بەهۆی فشاری دەروونییەوە،

155
00:07:00,946 --> 00:07:02,769
ئەم وتارەی منتان بیر ئەبێت و

156
00:07:02,793 --> 00:07:04,931
بۆخۆشتان بیر ئەکەنەوە،

157
00:07:04,955 --> 00:07:09,520
ئەمە لەشمە یارمەتیم ئەیات
لە ئاست ئەم ململانێیە بم. و

158
00:07:10,129 --> 00:07:12,444
کاتێک بەو شێوەیە سەیری
فشاری دەروونی ئەکەیت،

159
00:07:12,468 --> 00:07:14,501
لەشت باوەڕت پێئەکات، و

160
00:07:14,525 --> 00:07:17,008
کاردانەوەت بۆ فشاری دەروونی
تەندروستتر ئەبێت.

161
00:07:18,204 --> 00:07:22,356
ئێستا ئەبێ بڵێم منیش زیاتر لە ١٠ ساڵ
ترسم هەیە لە فشاری دەروونی

162
00:07:22,380 --> 00:07:24,330
کە ئەبێ خۆم چاکەمەوە لێی،

163
00:07:24,354 --> 00:07:26,940
بۆیە یەک دەستوەردانی تر ئەکەین.

164
00:07:26,964 --> 00:07:28,068
ئەمەوێ پێتان بڵێم

165
00:07:28,092 --> 00:07:31,963
دەربارەی یەکێک لە بەکەم سەیرکراوترین
کاردانەوەکان بۆ فشاری دەروونی، و

166
00:07:31,987 --> 00:07:33,822
بیرۆکەکەش ئەمەیە:

167
00:07:33,846 --> 00:07:36,241
فشاری دەروونی واتلێئەکات
کۆمەڵایەتی بیت.

168
00:07:37,266 --> 00:07:39,026
بۆ تێگەشتن لەم لایەنەی
فشاری دەروونی،

169
00:07:39,050 --> 00:07:41,893
پێویستە باسی هۆرمۆنێک بکەین،
ئۆکسیتۆسین، و

170
00:07:41,917 --> 00:07:46,841
ئەزانم کە ئۆکسیتۆسین بایەخێکی زۆری پێدراوە
وەک هۆرمۆنێک.

171
00:07:46,865 --> 00:07:50,180
تەنانەت نازناوە جوانەکەشی هەیە،
هۆرمۆنی گرتنەباوەش،

172
00:07:50,204 --> 00:07:52,866
چونکە کاتێک دەرئەدرێت
کە باوەش بە یەکێکا ئەکەیت.

173
00:07:52,890 --> 00:07:56,815
بەڵام ئەمە بەشێکی زۆر بچووکە
لە کارەکانی ئۆکسیتۆسین.

174
00:07:57,572 --> 00:07:59,846
ئۆکسیتۆسین هۆرمۆنێکی دەمارییە.

175
00:07:59,870 --> 00:08:03,420
غەریزە کۆمەڵایەتییەکانی
مێشکت ڕێکئەخات بە وردی.

176
00:08:03,978 --> 00:08:05,951
واتلێئەکات پێش هەموو شتێک

177
00:08:05,975 --> 00:08:08,891
ئەو شتانە بکەیت کە پەیوەندییە نزیکەکان
بەهێز ئەکات.

178
00:08:09,486 --> 00:08:14,310
ئۆکسیتۆسین واتلێئەکات حەز بکەیت
بە بەرکەوتن لەگەڵ هاوڕێکانت و خێزانەکەت.

179
00:08:14,334 --> 00:08:15,896
هاوسۆزیت بەهێز ئەکات.

180
00:08:15,920 --> 00:08:18,604
تەنانەت واتلێئەکات ئامادەییت زیاتربێت
بۆ یارمەتیدان و پشتیوانی

181
00:08:18,628 --> 00:08:20,312
خەڵکەکانی گرنگیان پێئەیەیت.

182
00:08:21,672 --> 00:08:25,626
هەندێک کەس تەنانەت
پێشنیاری ئەوەش ئەکەن ئۆکسیتۆسین هەڵمژین...

183
00:08:27,179 --> 00:08:29,867
بۆ ئەوەی بەبایەختر و
هاوسۆزتر بین.

184
00:08:31,340 --> 00:08:35,116
بەڵام ئەمە ئەوەیە کە زۆر کەس
تێیناگەن لەسەر ئۆکسیتۆسین.

185
00:08:36,164 --> 00:08:38,230
هۆرمۆنێکی فشاری دەروونییە.

186
00:08:39,130 --> 00:08:42,224
ڕژێنی ژێر مێشکت
ئەم هۆرمۆنە دەرئەیات

187
00:08:42,248 --> 00:08:43,772
وەک بەشێک لە کاردانەوە
بۆ فشاری دەروونی.

188
00:08:43,796 --> 00:08:46,023
ئەوەنە بەشێکە لە کاردانەوەت
بۆ فشاری دەروونی

189
00:08:46,047 --> 00:08:49,374
وەک ئەدرینالینەکەی کە
وا لە دڵت ئەکات خێرا لێبات.

190
00:08:50,271 --> 00:08:52,945
کاتێکیش ئۆکسیتۆسین دەرئەدرێت
لە کاردانەوەت بۆ فشاری دەروونی،

191
00:08:52,969 --> 00:08:55,575
پاڵنەرێک ئەبێت بۆت کە
هەوڵ بۆ پشتیوانی بەیت.

192
00:08:56,330 --> 00:08:58,359
کاردانەوەی فشاری دەروونی بایلۆجیت

193
00:08:58,383 --> 00:09:01,902
پاڵت ئەنێ بە یەکێک بلێیت
کە هەستت چۆنە،

194
00:09:01,926 --> 00:09:03,614
لەجیاتی ئەوەی
لە خۆتا کۆیکەیتەوە.

195
00:09:04,306 --> 00:09:07,386
کاردانەوەی فشاری دەروونیت ئەیەوێ
دڵنیابێتەوە لەوەی هەستی پێئەکەیت

196
00:09:07,410 --> 00:09:09,705
کاتێک کەسێکی تر لە ژیانتا
ئەناڵێنێت

197
00:09:09,729 --> 00:09:11,688
بۆ ئەوەی بتوانن
پشتیوانی یەکتر بکەن.

198
00:09:12,299 --> 00:09:13,959
کاتێک ژیان قورس ئەبێت،

199
00:09:13,983 --> 00:09:18,570
کاردانەوەی فشاری دەروونیت
ئەیەوێ چواردەور بگیرێت

200
00:09:18,594 --> 00:09:20,113
بەو کەسانەی بایەخیان پێئەیەیت.

201
00:09:21,158 --> 00:09:25,313
باشە، کەواتە چۆن ئەزانیت کە ئەم لایەنەی
فشاری دەروونی تەندروستترت ئەکات؟

202
00:09:25,686 --> 00:09:28,247
ئۆکسیتۆسین تەنیا کار لەسەر مێشکت ناکات.

203
00:09:28,271 --> 00:09:30,638
کار لەسەر لەشیشت ئەکات، و

204
00:09:30,662 --> 00:09:32,837
یەکێک لە سەرەکیترین کارەکانی لە لەشتا

205
00:09:32,861 --> 00:09:37,522
ئەوەیە کۆئەندامی سوڕی خوێنت بپارێزێت
لە کاریگەرییەکانی فشاری دەروونی.

206
00:09:37,956 --> 00:09:40,500
دژە هەوکردنێکی سرووشتییە.

207
00:09:40,524 --> 00:09:43,945
هەروەها یارمەتی بۆرییەکانی خوێنیشت ئەیات
لەکاتی فشاری دەروونییا بە کراوەیی بمێننەوە.

208
00:09:43,969 --> 00:09:47,342
بەڵام دڵخوازترین کاریگەرییەکە بەلامەوە
کاریگەرییەتی لەسەر دڵ.

209
00:09:47,366 --> 00:09:51,304
دڵت وەرگری هەیە بۆ ئەم هۆرمۆنە، و

210
00:09:51,328 --> 00:09:54,782
ئۆکسیتۆسین یارمەتی خانەکانی دڵ ئەیات
کە درووستبنەوە، و

211
00:09:54,806 --> 00:09:57,940
خۆیان چاکەنەوە لە زیانەکانی بەهۆی
فشاری دەروونییەوە بوون.

212
00:09:58,774 --> 00:10:02,473
ئەم هۆرمۆنی فشاری دەروونییە
دڵت بەهێزتر ئەکات.

213
00:10:03,591 --> 00:10:06,833
شتە گرنگەکەش ئەوەیە کە
هەموو ئەم سوودە جەستەییانەی ئۆکسیتۆسین

214
00:10:06,857 --> 00:10:11,883
بەهێز ئەبن بە بەرکەوتنی کۆمەڵایەتی و
پشتیوانی کۆمەڵایەتی.

215
00:10:11,907 --> 00:10:14,802
بۆیە کاتێک ئەتەوێت یارمەتی
ئەوانە بەیت کە لەژێر فشاری دەروونیان،

216
00:10:14,826 --> 00:10:18,075
ئەگەر بۆ داواکردنی پشتیوانی بێت
یان یارمەتیدانی کەسێکی تر،

217
00:10:18,099 --> 00:10:20,083
هۆرمۆنی زیاتر لەمە دەرئەیەیت،

218
00:10:20,107 --> 00:10:22,345
کاردانەوەی فشاری دەروونیت
تەندروستتر ئەبێت، و

219
00:10:22,369 --> 00:10:25,020
خێراتر چاک ئەبیتەوە
لە فشاری دەروونی.

220
00:10:25,658 --> 00:10:27,777
ئەمە سەرنجڕاکێشە بەلامەوە،

221
00:10:27,801 --> 00:10:31,705
کە کاردانەویە فشاری دەروونیت
ئەم میکانیزمەی بنیاتناوە

222
00:10:31,729 --> 00:10:34,610
بۆ پتەوی بەرامبەر فشاری دەروونی، و

223
00:10:34,634 --> 00:10:37,015
ئەو میکانیزمەش پەیوەندی مرۆییە.

224
00:10:39,174 --> 00:10:42,374
ئەمەوێ تەواویکەم بە باسکردنی
توێژینەوەیەکی تر بۆتانز

225
00:10:42,398 --> 00:10:45,516
گوێشبگرن، چونکە لەوانەیە ئەم توێژینەوەیە
بتوانێ ژیانی یەکێ ڕزگارکات.

226
00:10:46,651 --> 00:10:49,906
ئەم توێژینەوە بە شوێن ١٠ هەزار
کەسی پێگەشتووە چوو لە ئەمریکا، و

227
00:10:49,930 --> 00:10:54,069
تەمەنیان لە نێوان ٣٤ بۆ ٩٣ ساڵ بوو، و

228
00:10:54,093 --> 00:10:56,338
دەستیان بە توێژینەوەکە کرد
بە کردنی ئەم پرسیارە لێیان:

229
00:10:56,362 --> 00:10:59,565
"ساڵی پار ئەزموونی چەندێک
فشاری دەروونیتان کرد؟"

230
00:11:00,779 --> 00:11:02,280
هەروەها پرسیشیان،

231
00:11:02,304 --> 00:11:06,939
"چەندێک کاتتان بەسەر بردووە
لە یارمەتیدانی هاوڕێکان، دراوسێکان، و

232
00:11:06,963 --> 00:11:08,801
خەڵکەکانی کۆمەڵگاکەتان؟"

233
00:11:10,133 --> 00:11:12,884
ئینجا بۆ پێنج ساڵی دواتر
تۆماری گشتیان بەکارهێنا

234
00:11:12,908 --> 00:11:14,287
هەتا بزانن کێ مردووە.

235
00:11:15,531 --> 00:11:18,188
باشە، یەکەمجار هەواڵە خراپەکە:

236
00:11:18,212 --> 00:11:21,147
بۆ هەر ئەزموونێکی ژیان
کە فشاری دەروونی هەڵگرێت،

237
00:11:21,171 --> 00:11:24,196
وەک کێشەی دارایی یان
کێشەی خێزانی،

238
00:11:24,220 --> 00:11:27,390
ئەوە مەترسی مردنی بە ڕێژەی
لەسەدا ٣٠ زیاد کردووە.

239
00:11:28,451 --> 00:11:32,421
بەڵام -- وە هیوادارم هەتا ئێستا
چاوەڕێی "بەڵام"ێکتان کردبێت --

240
00:11:32,445 --> 00:11:34,852
بەڵام ئەوە بۆ هەمووان ڕاست نەبوو.

241
00:11:34,876 --> 00:11:38,514
ئەوانەی کاتیان بەسەر ئەبرد
لە گرنگیدان بە خەڵکیتر

242
00:11:38,538 --> 00:11:43,041
هیچ زیادبوونێکیان نەبووە لە ئەگەری مردن
بەهۆی فشاری دەروونییەوە.

243
00:11:43,065 --> 00:11:44,065
سفر.

244
00:11:44,738 --> 00:11:46,813
گرنگیپێدان پتەوی درووستکردووە. و

245
00:11:48,233 --> 00:11:49,692
بۆیە جارێکی تر ئەبینین

246
00:11:49,716 --> 00:11:52,330
کە کاریگەرییە زیانبەخشەکانی
فشاری دەروونی لەسەر تەندروستیت

247
00:11:52,354 --> 00:11:53,994
ئەوە نییە ڕێگەی لێنەگیرێت.

248
00:11:54,578 --> 00:11:57,014
چۆن بیر ئەکەیتەوە و
مامەڵەت چۆن ئەبێت

249
00:11:57,038 --> 00:12:00,078
ئەکرێت ئەزموونکردنت بۆ فشاری دەروونی
تەواو بگۆڕێت.

250
00:12:00,998 --> 00:12:05,912
کاتێک هەڵیئەبژێریت کە وەک شتێکی
سوودبەخش سەیری فشاری دەروونی بکەیت،

251
00:12:05,936 --> 00:12:09,069
بایلۆجی چاونەترسی درووست ئەکەیت. و

252
00:12:10,547 --> 00:12:13,964
کاتێک هەڵیئەبژێریت پەیوەندیت هەبێت
لەگەڵ ئەوانەی لەژێر فشاری دەروونیان،

253
00:12:13,988 --> 00:12:16,106
ئەکرێت پتەوی درووستکەیت.

254
00:12:17,606 --> 00:12:23,136
مەرج نییە بەمە داوای ئەوە بکەم ئەزموونی
فشاری دەروونی زیاترم هەبێ لە ژیانما،

255
00:12:23,160 --> 00:12:28,168
بەڵام ئەم زانستە پێزانینێکی تەواو
تازەی یاومەتێ بۆ فشاری دەروونی.

256
00:12:29,237 --> 00:12:32,349
فشاری دەروونی وا ئەکات
دڵمان بەردەست بێت بۆمان.

257
00:12:33,897 --> 00:12:37,556
دڵە بەسۆزەکەی شادی و 
واتا ئەدۆزێتەوە

258
00:12:37,580 --> 00:12:39,094
لە پەیوەندیمان بە خەڵکی ترەوە، و

259
00:12:39,118 --> 00:12:42,656
بەلێ، دڵە جەستەیی لێدەرەکەت،

260
00:12:42,680 --> 00:12:46,541
زۆر کار ئەکات بۆ ئەوەی
وزە و هێزت باتێ.

261
00:12:47,945 --> 00:12:51,264
کاتێک هەڵیئەبژێریت کە بەو شێوەیە
سەیری فشاری دەروونی بکەیت،

262
00:12:51,288 --> 00:12:53,776
بەتەنیا لە فشاری دەروونییا
باشتر نابیت،

263
00:12:53,800 --> 00:12:56,543
هەڵوێستێکی زۆر گرنگی خۆت
ئەخەیتە ڕوو.

264
00:12:57,627 --> 00:13:02,636
ئەڵێیت کە متمانە بە خۆت ئەکەیت
بتوانی ململانێکانی ژیان بگریتە ئەستۆ. و

265
00:13:03,928 --> 00:13:08,691
بیریشت ئەبێت کە پێویست ناکات
بەتەنیا ڕووبەڕووییان ببیتەوە.

266
00:13:09,659 --> 00:13:10,709
زۆر سوپاس.

267
00:13:10,733 --> 00:13:12,930
(چەپڵەلێدان)

268
00:13:20,014 --> 00:13:23,062
کریس ئەندەرسن: ئەمەی کە پێت وتین
شتێکی زۆر سەرسوڕهێنەرە.

269
00:13:23,086 --> 00:13:26,993
سەرسوڕهێنەرە بەلامەوە کە
باوەڕێک لەسەر فشاری دەروونی

270
00:13:27,017 --> 00:13:30,958
هێندە جیاوازیی درووست ئەکات
لە ماوەی ژیانا.

271
00:13:31,500 --> 00:13:33,702
ئەوە چۆن ئەکەیت بە ئامۆژگاری،

272
00:13:33,726 --> 00:13:35,869
بۆ نموونە ئەگەر کەسێک
هەڵبژاردنێکی ژیان بکات

273
00:13:35,893 --> 00:13:39,748
لەنێوان بۆ نمونە، کارێکی پڕ فشاری دەروونی و
کارێکی بێ فشاری دەروونی،

274
00:13:39,772 --> 00:13:42,429
هیچ گرنگی هەیە کامیان هەڵبژێردرێت؟

275
00:13:42,453 --> 00:13:44,958
بەشێوەیەکی یەکسان دانایانەیە کە
بۆ کارە پڕ فشاری دەروونییەکە بڕۆیت

276
00:13:44,982 --> 00:13:47,895
ئەگەر باوەڕت هەبێت کە بتوانیت
بەجۆرێک مامەڵەی لەگەڵکەیت؟

277
00:13:47,919 --> 00:13:50,179
کێلی: بەڵێ، ئەوەی کە ئەیزانین و
دڵنیاین لێی

278
00:13:50,203 --> 00:13:52,587
ئەوەیە کە شوێنکەوتنی واتا
باشترە بۆ تەندروستیت

279
00:13:52,611 --> 00:13:54,191
وەک لە خۆبەدوورگرتن لە نائاسوودەیی.

280
00:13:54,215 --> 00:13:57,263
بۆیە ئەڵێم بەڕاستی ئەوە
باشترین ڕێگایە بۆ بڕیاردانن

281
00:13:57,287 --> 00:14:00,010
شوێن ئەوە بکەوە کە واتا درووست ئەکات
لە ژیانتا و

282
00:14:00,034 --> 00:14:03,091
متمانە بە خۆت بکە بتوانیت مامەڵە
لەگەڵ فشارە دەروونییەکەی دواتریدا بکەیت.

283
00:14:03,758 --> 00:14:06,130
کریس: زۆر سوپاس بۆتۆ کێلی.
ئەوە زۆر سەرنجڕاکێشە.

284
00:14:06,154 --> 00:14:08,952
(چەڵەلێدان)