WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Evet, uzlaşma zorluğu konusu

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
bana en sevdiğim hikayelerden birisini,

00:00:05.000 --> 00:00:07.000
Miras olarak Üç oğluna 17 tane deve bırakan

00:00:07.000 --> 00:00:10.000
Orta Doğu'lu bir adamın hikayesini hatırlatır.

00:00:10.000 --> 00:00:13.000
birinci oğluna develerin yarısını,

00:00:13.000 --> 00:00:15.000
ikinci oğluna develerin üçte birini

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
ve en genç oğluna da develerin dokuzda birini bırakır.

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
Ve üç kardeş tartışmaya başlarlar

00:00:19.000 --> 00:00:21.000
17 2'ye bölünmemektedir.

00:00:21.000 --> 00:00:23.000
3'e de bölünmemektedir.

00:00:23.000 --> 00:00:25.000
9'a da bölünmemektedir.

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
Kardeşçe ilişkileri gerilmeye başlar.

00:00:27.000 --> 00:00:29.000
Sonunda, umutsuzluk içinde

00:00:29.000 --> 00:00:32.000
yaşlı bilge bir kadına danışmaya giderler.

00:00:32.000 --> 00:00:34.000
Yaşlı bilge kadın uzun bir süre problemleri hakkında düşünür.

00:00:34.000 --> 00:00:36.000
ve sonunda geri gelir ve der ki,

00:00:36.000 --> 00:00:38.000
"Size yardım edebilir miyim bilemiyorum,

00:00:38.000 --> 00:00:40.000
ama en azından, eğer isterseniz, benim devemi alabilirsiniz" der.

00:00:40.000 --> 00:00:42.000
Böylece 18 tane develeri olur.

00:00:42.000 --> 00:00:45.000
Birinci oğul yarısını alır - 18'in yarısı 9'u.

00:00:45.000 --> 00:00:48.000
İkinci oğul kendi 3'te 1 payını alır - 18'in üçte biri 6'sını.

00:00:48.000 --> 00:00:50.000
En genç oğlu da kendi 9'da 1'lik payını

00:00:50.000 --> 00:00:52.000
18'in 9'da 1'i yani 2 tane deveyi.

00:00:52.000 --> 00:00:54.000
eder 17

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
1 deve ellerinde fazla kalır

00:00:56.000 --> 00:00:58.000
Onu da yaşlı bilge kadına geri verirler.

NOTE Paragraph

00:00:58.000 --> 00:01:00.000
(kahkalar)

NOTE Paragraph

00:01:00.000 --> 00:01:02.000
Şimdi, bu hikaye hakkında bir an için düşünürseniz.

00:01:02.000 --> 00:01:04.000
bence dahil olduğumuz bir çok

00:01:04.000 --> 00:01:07.000
içinden çıkılmaz tartışmaları anımsatıyor.

00:01:07.000 --> 00:01:09.000
17 deve ile başladıklarında sorunu çözebilecekleri bir yol yoktu.

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
Her nasılsa, bilmemiz gereken şey,

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
bu tarz durumlarda yaşlı bilge kadının yaptığı gibi bir adım geri çekilerek,

00:01:14.000 --> 00:01:16.000
duruma dışarıdan bir gözle bakmamız gerektiği

00:01:16.000 --> 00:01:19.000
tıpkı kadının 18'inci deve ile sonuca varması gibi.

00:01:20.000 --> 00:01:22.000
Dünya'daki çatışmalar için 18. deveyi bulmak

00:01:22.000 --> 00:01:25.000
benim için hayati bir tutku.

00:01:25.000 --> 00:01:28.000
Temel olarak insanlığı bir parça bu 3 kardeş gibi görüyorum.

00:01:28.000 --> 00:01:30.000
Hepimiz bir aileyiz.

00:01:30.000 --> 00:01:32.000
Bunu bilimsel olarak biliyoruz.

00:01:32.000 --> 00:01:34.000
iletişim devrimine şükürler olsun.

00:01:34.000 --> 00:01:37.000
dünyadaki bütün soylar, 15000 soyun hepsi

00:01:37.000 --> 00:01:40.000
birbirleri ile bağlantılı.

00:01:40.000 --> 00:01:42.000
bu büyük bir ailenin yeniden bir araya gelmesi.

00:01:42.000 --> 00:01:44.000
ve hala, bir çok ailenin bir araya gelmesinde olduğu gibi

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
hepsi barış içinde ve net değil

00:01:46.000 --> 00:01:48.000
Bir sürü çatışma, anlaşmazlık var.

00:01:48.000 --> 00:01:50.000
ve sorun şu ki,

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
farklılıklarımız ile nasıl başa çıkacağız?

00:01:52.000 --> 00:01:54.000
En derindeki farklılıklarımız ile,

00:01:54.000 --> 00:01:56.000
çatışmaya meyilli yapımız

00:01:56.000 --> 00:01:58.000
ve korkunç yok etme gücüne sahip silahlar üretme kabiliyetine sahip

00:01:58.000 --> 00:02:01.000
insan zekasıyla nasıl başa çıkacağız?

00:02:01.000 --> 00:02:03.000
Asıl soru bu.

NOTE Paragraph

00:02:03.000 --> 00:02:06.000
Geçen üç on yılın büyük bir kısmını

00:02:06.000 --> 00:02:08.000
neredeyse 4 on yılı

00:02:08.000 --> 00:02:10.000
dünyayı dolaşarak geçirdim.

00:02:10.000 --> 00:02:13.000
çatışmalara dahil olmaya çalışarak

00:02:13.000 --> 00:02:16.000
Yugoslavya'dan Orta Doğu'ya

00:02:16.000 --> 00:02:18.000
Çeçenistan'dan Venezuella kadar

00:02:18.000 --> 00:02:21.000
dünya üzerindeki en zor çatışmalardan bir kısmı bunlar

00:02:21.000 --> 00:02:23.000
Kendime hep şu soruyu soruyordum.

00:02:23.000 --> 00:02:25.000
Sanırım, bazı şekillerde

00:02:25.000 --> 00:02:27.000
"barış"ın sırıı nedir buldum

00:02:27.000 --> 00:02:30.000
Aslında bu şaşırtıcı derecede basit.

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
Kolay değil ama basit

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
Hatta yeni bile değil.

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
Bu belki en eski çağlardan kalma kalıtımsal miraslarımızdan biri

00:02:37.000 --> 00:02:40.000
"Barış"ın sırrı - Biziz!

00:02:40.000 --> 00:02:42.000
İşin sırrı "Biz"iz

00:02:42.000 --> 00:02:44.000
herhangi bir çatışma anında

00:02:44.000 --> 00:02:46.000
yapıcı bir rol oynayabilecek olan

00:02:46.000 --> 00:02:48.000
çatışmanın etrafını saran topluluk olarak biziz

NOTE Paragraph

00:02:48.000 --> 00:02:51.000
Size kısa bir hikaye anlatayım, bir örnek

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
Bundan 20 yıl kadar önce Güney Afrika'daydım.

00:02:54.000 --> 00:02:56.000
çatışma içindeki taraflarla çalışıyordum.

00:02:56.000 --> 00:02:58.000
Fazla bir ay kadar bir vaktim oldu.

00:02:58.000 --> 00:03:00.000
Ben de bu zamanı

00:03:00.000 --> 00:03:02.000
San Bushmen'deki bazı topluluklarla beraber geçirdim.

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
Onların çatışmaları nasıl bir yöntemle çözdüklerini merak ediyordum.

00:03:06.000 --> 00:03:08.000
Çünkü, hepsinden sonra, canlı hatırıyla

00:03:08.000 --> 00:03:10.000
onlar avcı ve toplayıcı topluluklardı.

00:03:10.000 --> 00:03:12.000
bizim atalarımız ile çok benzer bir şekilde yaşıyorlardı.

00:03:12.000 --> 00:03:15.000
neredeyse insanlık tarihinin yüzde 99'unun yaşadığı gibi

00:03:15.000 --> 00:03:18.000
ve bütün erkekler avlanmak için zehirli oklardan kullanıyorlardı

00:03:18.000 --> 00:03:20.000
tamamen ölümcül

00:03:20.000 --> 00:03:22.000
bu durumda farklılıklarıyla nasıl başa çıkıyorlar?

00:03:22.000 --> 00:03:24.000
açıkcası öğrendiğim şey şu ki,

00:03:24.000 --> 00:03:27.000
bu topluluklarda ne zaman sinirler gerilse

00:03:27.000 --> 00:03:30.000
birisi gidip bütün zehirli okları çalıların arasına bir yerlere saklıyor

00:03:30.000 --> 00:03:34.000
ve ondan sonra herkes çember oluşturarak oturuyor

00:03:34.000 --> 00:03:37.000
oturuyor ve konuşuyorlar, ve konuşuyorlar, konuşuyorlar

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
bu 2 gün sürebilir, veya 3 gün, 4 gün...

00:03:39.000 --> 00:03:41.000
ama dinlenmiyorlar

00:03:41.000 --> 00:03:43.000
ta ki bir çözüm bulana dek,

00:03:43.000 --> 00:03:45.000
ya da daha iyisi,

00:03:45.000 --> 00:03:47.000
Ve gerginlik hala çok yüksekse

00:03:47.000 --> 00:03:49.000
o zaman taraflardan birini bir yakınını ziyarete gönderiyorlar

00:03:49.000 --> 00:03:51.000
sakinleşmesi için zaman tanıyorlar.

NOTE Paragraph

00:03:51.000 --> 00:03:53.000
Bu sistem

00:03:53.000 --> 00:03:56.000
bence, ki bizi de büyük ihtimalle bu noktaya canlı tutan,

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
varolan insani eğilimlerimizdir.

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
Ben bu sisteme "üçüncü taraf" diyorum.

00:04:01.000 --> 00:04:03.000
Çünkü bunun hakkında biraz düşünürseniz,

00:04:03.000 --> 00:04:06.000
normal olarak çatışma hakkında düşündüğümüzde, çatışmayı tanımladığımızda

00:04:06.000 --> 00:04:08.000
ortada her zaman iki taraf vardır.

00:04:08.000 --> 00:04:10.000
Araplarla İsrailliler, işçilere karşılık yönetim

00:04:10.000 --> 00:04:13.000
karı-koca, Cumhuriyetçiler - Demokratlar

00:04:13.000 --> 00:04:15.000
ama genellikle göremediğimiz şey

00:04:15.000 --> 00:04:17.000
her zaman ortada bir "üçüncü taraf"ın daha olduğudur.

00:04:17.000 --> 00:04:19.000
Ve çatışmanın "üçüncü tarafı" ise "biz"iz.

00:04:19.000 --> 00:04:21.000
Bu çevrelen toplum,

00:04:21.000 --> 00:04:23.000
bu arkadaşlar, müttefikler,

00:04:23.000 --> 00:04:25.000
aile üyeleri, komşular

00:04:25.000 --> 00:04:28.000
ve inanılmaz derece yapıcı bir rol oynayabiliriz.

00:04:28.000 --> 00:04:30.000
Muhtemelen üçüncü tarafların

00:04:30.000 --> 00:04:33.000
yardımcı olabileceği en temel yöntem

00:04:33.000 --> 00:04:36.000
taraflara gerçekte neyin tehdit altında olduğunu hatırlamaktır.

00:04:36.000 --> 00:04:38.000
çocuklar için, aile için,

00:04:38.000 --> 00:04:41.000
toplum için, gelecek için

00:04:41.000 --> 00:04:44.000
kavga etmeyi bir an için bırakalım ve konuşmaya başlayalım.

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
Çünkü, konu şu ki,

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
bir çatışmanın içine dahil olduğumuz zaman,

00:04:48.000 --> 00:04:50.000
bakış açımızı kaybetmek kolaydır.

00:04:50.000 --> 00:04:52.000
Tepki göstermek kolaydır.

00:04:52.000 --> 00:04:55.000
İnsanoğlu: her birimiz bir tepki makinesiyiz.

00:04:55.000 --> 00:04:57.000
Bir deyiş vardır,

00:04:57.000 --> 00:04:59.000
kızgın olduğunda, en iyi konuşmanı yaparsın

00:04:59.000 --> 00:05:02.000
pişman olacak olsan da

00:05:02.000 --> 00:05:05.000
ve işte üçüncü taraf bize bunu hatırlatır.

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
Üçüncü taraf bizim balkona çıkmamıza yardım eder.

00:05:07.000 --> 00:05:10.000
balkon burada bakış açısı yeri için bir metafor olarak kullanılır.

00:05:10.000 --> 00:05:13.000
balkonda gözünüzü ödül üzerinde tutarsınız.

NOTE Paragraph

00:05:13.000 --> 00:05:16.000
Size kendi yaptığım bir müzakere ile ilgili kısa bir hikayemi anlatayım.

00:05:16.000 --> 00:05:19.000
Bir kaç yıl önce, yönetici olarak

00:05:19.000 --> 00:05:21.000
çok zor bazı görüşmelerde yer almıştım

00:05:21.000 --> 00:05:23.000
Rusyadan bazı liderlerle

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
Çeçenistan'dan bazı liderler katılıyordu.

00:05:25.000 --> 00:05:27.000
Orada bir savaş sürüyor, biliyorsunuz.

00:05:27.000 --> 00:05:29.000
Lahey'de buluştuk,

00:05:29.000 --> 00:05:31.000
Barış Sarayında.

00:05:31.000 --> 00:05:34.000
bazı odalarda Yugoslav Savaş Suçlarının mahkemesi

00:05:34.000 --> 00:05:36.000
sürüyordu.

00:05:36.000 --> 00:05:38.000
Görüşmeler çok sert bir başlangıcı teğet geçmişti,

00:05:38.000 --> 00:05:40.000
Çeçenistan Başkan Yardımcısı

00:05:40.000 --> 00:05:43.000
görüşmelere başlarken Rusları işaret ederek

00:05:43.000 --> 00:05:45.000
"Oturduğunuz koltuklarda oturmaya devam etmelisiniz,

00:05:45.000 --> 00:05:47.000
çünkü savaş suçlarınızdan dolayı bir gün yargılanacaksınız."

00:05:47.000 --> 00:05:49.000
sonra devam etti ve bana dönerek dedi ki,

00:05:49.000 --> 00:05:51.000
"Sen Amerikalısın,

00:05:51.000 --> 00:05:54.000
siz Amerikalarının Puerto Rico yaptıklarınıza bir bakın"

00:05:54.000 --> 00:05:57.000
ve benim de zihnim yarışmaya başladı, "Puerto Rico? Puerto Rico hakkında ne biliyorsunuz ki?"

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
Tepki göstermeye başlamıştım,

00:05:59.000 --> 00:06:02.000
ama sonra balkona çıkmayı hatırlamaya çalıştım.

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
ara verdiği zaman

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
herkes bana dönmüş ve nasıl tepki vereceğime bakıyordu,

00:06:06.000 --> 00:06:09.000
balkondan yapılan bir bakış açısıyla, kendisine yaptığı hatırlatmadan dolayı teşekkür ettim,

00:06:09.000 --> 00:06:12.000
ve dedim ki, " Ülkem hakkında yaptığınız eleştiri için minettarım,

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
ve bunu dostluğumuz bir işareti olarak kabul ediyorum

00:06:14.000 --> 00:06:17.000
ve birbirimizle dobra dobra konuşabileceğimizi kabul ediyorum.

00:06:17.000 --> 00:06:20.000
ve bizim burada yapmak için bulunduğumuz şey Puerto Rico veya geçmiş hakkında konuşmak değil

00:06:20.000 --> 00:06:23.000
Burada bulunma sebebimiz Çeçenistan'da akan kanı durdurmak

00:06:23.000 --> 00:06:26.000
ve çekilen acılara son vermek için bir yol bulup bulamayacağımızı görmek.

00:06:26.000 --> 00:06:29.000
Görüşmeler tekrar yoluna girdi.

00:06:29.000 --> 00:06:31.000
İşte üçüncü tarafın rolü budur.

00:06:31.000 --> 00:06:33.000
iki tarafında balkona çıkmasına yardım etmek.

NOTE Paragraph

00:06:33.000 --> 00:06:36.000
Şimdi bir süre

00:06:36.000 --> 00:06:38.000
dünyanın en zor çatışması olarak kabul edilen,

00:06:38.000 --> 00:06:40.000
veya en çözümsüz sorunu-çatışması olan yere

00:06:40.000 --> 00:06:42.000
Orta Doğu'ya bakalım.

00:06:42.000 --> 00:06:45.000
Soru şu: "üçüncü taraf" nerede?

00:06:45.000 --> 00:06:47.000
"balkona" nasıl gidebiliriz?

00:06:47.000 --> 00:06:49.000
Orta Doğu sorununa çözümüm

00:06:49.000 --> 00:06:51.000
varmış gibi yapmayacağım.

00:06:51.000 --> 00:06:53.000
ama bence birinci adımı attık

00:06:53.000 --> 00:06:55.000
tam anlamıyla birinci adım,

00:06:55.000 --> 00:06:58.000
üçüncü taraf olarak herhangi birimizin yapabileceği birşey.

00:06:58.000 --> 00:07:00.000
öncelikle size bir soru sorayım.

00:07:00.000 --> 00:07:02.000
Kaçınız

00:07:02.000 --> 00:07:04.000
geçtiğimiz yıllarda

00:07:04.000 --> 00:07:07.000
kendini Orta Doğu sorunu hakkında kaygı duyarken buldu

00:07:07.000 --> 00:07:09.000
ve ne yapılabilir diye merak ederken?

00:07:09.000 --> 00:07:11.000
Kaç kişi?

00:07:11.000 --> 00:07:14.000
tamam, büyük bir çoğunluğumuz

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
ve aslında burada, bu kadar uzaktayken

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
bu soruna bu kadar önem veriyoruz?

00:07:19.000 --> 00:07:21.000
nedeni ölümlerin sayısı olabilir mi?

00:07:21.000 --> 00:07:23.000
Orta Doğu'da ölenlerin yüzlerce kat fazlası

00:07:23.000 --> 00:07:25.000
Afrika'daki çatışmalarda hayatını kaybetti.

00:07:25.000 --> 00:07:27.000
Hayır, sebebi hikayeden kaynaklanıyor.

00:07:27.000 --> 00:07:29.000
çünkü kişisel olarak hepimiz konuya kendimizi

00:07:29.000 --> 00:07:31.000
dahil hissediyoruz.

00:07:31.000 --> 00:07:33.000
Hristan, Müslüman veya Yahudiler

00:07:33.000 --> 00:07:35.000
inananlar veya inanmayalar

00:07:35.000 --> 00:07:37.000
hepimiz kişisel bir menfaatimiz olduğunu hissediyoruz.

NOTE Paragraph

00:07:37.000 --> 00:07:40.000
Hikayeler önemlidir. Bir antropolog olarak, bunu biliyorum.

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
Hikayeler bilgiyi akktarma yolumuzdur.

00:07:43.000 --> 00:07:45.000
Hayatımıza anlam verirler.

00:07:45.000 --> 00:07:47.000
Bu burada TED'de anlatıklarımızdır, hikayeler anlatıyoruz.

00:07:47.000 --> 00:07:49.000
Hikayeler anahtardır.

00:07:49.000 --> 00:07:52.000
benim sorum ise

00:07:52.000 --> 00:07:54.000
evet, deneyelim ve Orta Doğu'daki

00:07:54.000 --> 00:07:56.000
politikaları çözelim

00:07:56.000 --> 00:07:59.000
ama bir de hikayeye bir bakalım.

00:07:59.000 --> 00:08:01.000
Bütün bunların temelini anlamaya çalışalım.

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
Burada üçüncü taraf'ı uygulayabilir miyiz bakalım.

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
Bu ne anlama geliyor? Burada hikaye nedir?

NOTE Paragraph

00:08:06.000 --> 00:08:08.000
Şimdi biz antropologlar olarak, biliyoruz ki,

00:08:08.000 --> 00:08:11.000
her kültürün bir başlangıç hikayesi vardır.

00:08:11.000 --> 00:08:13.000
Orta Doğu'nun başlangıç hikayesi nedir?

00:08:13.000 --> 00:08:15.000
Bir cümlede

00:08:15.000 --> 00:08:18.000
bundan 4000 yıl önce, bir adam ve ailesi

00:08:18.000 --> 00:08:20.000
Orta Doğu'ya gelmişler,

00:08:20.000 --> 00:08:23.000
ve o zamandan beri dünya bir daha aynı olmamış.

00:08:23.000 --> 00:08:25.000
Bu adam, tabi ki

00:08:25.000 --> 00:08:27.000
Hz. İbrahim'di.

00:08:27.000 --> 00:08:29.000
ve onun sürdürmeye çalıştığı birlik olma idi.

00:08:29.000 --> 00:08:31.000
ailenin birliği

00:08:31.000 --> 00:08:33.000
O hepimizin babası.

00:08:33.000 --> 00:08:35.000
Ama bu onun sadece var olma sebebi değil aynı zamanda mesajı idi.

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
Temel mesajı birlik olmaktı.

00:08:38.000 --> 00:08:41.000
Herbirinin birbirine bağlanmışlığı ve hepsinin birliği

00:08:41.000 --> 00:08:44.000
ve temel değer saygıydı

00:08:44.000 --> 00:08:46.000
yabancılara karşı nazik olmaktı.

00:08:46.000 --> 00:08:49.000
misafirperverliği ile bilinirdi.

00:08:49.000 --> 00:08:51.000
Bu anlamda

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
o Orta Doğu'nun sembolik bir

00:08:53.000 --> 00:08:55.000
üçüncü tarafıydı.

00:08:55.000 --> 00:08:58.000
O hepimizin daha büyük bir bütünün parçası

00:08:58.000 --> 00:09:00.000
olduğumuzu anlatan kişiydi.

00:09:00.000 --> 00:09:02.000
Şimdi siz nasıl...?

00:09:02.000 --> 00:09:04.000
şimdi bir an için düşünün

NOTE Paragraph

00:09:04.000 --> 00:09:07.000
Bugünlerde terörizmin kırbacı ile yüzleşiyoruz.

00:09:07.000 --> 00:09:09.000
Nedir terörizm?

00:09:09.000 --> 00:09:12.000
Terörizm temel olarak masum bir yabancıyı almak

00:09:12.000 --> 00:09:15.000
ve korku yaratmak için öldüreceğiniz kişiye

00:09:15.000 --> 00:09:17.000
düşman olarak eğitmektir.

00:09:17.000 --> 00:09:19.000
Terörizmin karşıtı nedir?

00:09:19.000 --> 00:09:21.000
Masum bir yabancıyı alıp

00:09:21.000 --> 00:09:23.000
evinize davet edeceğiniz

00:09:23.000 --> 00:09:26.000
bir arkadaşınız olarak eğiterek

00:09:26.000 --> 00:09:28.000
anlayış tohumları ekmek ve oluşturmaktır,

00:09:28.000 --> 00:09:31.000
veya saygı, veya aşk.

NOTE Paragraph

00:09:31.000 --> 00:09:33.000
pekala ya o zaman

00:09:33.000 --> 00:09:36.000
İbrahim'in hikayesini ele aldığınızda

00:09:36.000 --> 00:09:38.000
bu üçüncü taraf hikayesini,

00:09:38.000 --> 00:09:40.000
peki ya olursa

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
İbrahim konukseverliğin tarafını tuttuğu için --

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
peki ya terörizmin antidotu olursa bu?

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
Peki ya bu, dinlerin toleranssızlığına karşı

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
bir aşı olursa?

00:09:50.000 --> 00:09:53.000
Bu hikayeyi hayata nasıl taşırsınız?

00:09:53.000 --> 00:09:55.000
Şimdi sadece bir hikaye anlatmak yeterli değil --

00:09:55.000 --> 00:09:57.000
bu güçlü --

00:09:57.000 --> 00:09:59.000
ama insanlar hikayeyi tecrübe etmeli.

00:09:59.000 --> 00:10:02.000
Hikayeyi yaşayabilmeliler. Bunu nasıl yapacaklar?

00:10:02.000 --> 00:10:05.000
Bunu nasıl yapacağınıza dair düşüncem bu.

00:10:05.000 --> 00:10:07.000
ve işte bu birinci adım olarak ortaya çıkıyor.

00:10:07.000 --> 00:10:09.000
Çünkü bunu yapmanın en basit yolu

00:10:09.000 --> 00:10:12.000
yürüyüşe çıkmak.

00:10:12.000 --> 00:10:15.000
İbrahimin ayak izlerini takip eden bir yürüyüşe çıkacaksınız.

00:10:15.000 --> 00:10:18.000
İbrahim izlerini tekrar bulacaksınız.

00:10:18.000 --> 00:10:21.000
Çünkü yürümek gerçek bir güce sahiptir.

00:10:21.000 --> 00:10:24.000
Bilirsiniz, bir antropolog olarak, yürümek bizi insan yapan şeydir.

00:10:24.000 --> 00:10:26.000
Eğlenceli, yürüdüğünüz zaman,

00:10:26.000 --> 00:10:28.000
aynı ortak yönde

00:10:28.000 --> 00:10:31.000
yan yana yürürsünüz.

00:10:31.000 --> 00:10:33.000
Şimdi eğer sizinle yüzyüze gelseydim

00:10:33.000 --> 00:10:36.000
ve bu kadar yakın olsaydım size

00:10:36.000 --> 00:10:39.000
tehdit ediliyor hissederdiniz.

00:10:39.000 --> 00:10:41.000
ama omuz omuza yürüsem

00:10:41.000 --> 00:10:43.000
hatta omuzuna dokunarak yürüsem

00:10:43.000 --> 00:10:45.000
sorun yok

00:10:45.000 --> 00:10:47.000
Yürürken kim kavga eder?

00:10:47.000 --> 00:10:50.000
Bu yüzden tartışmalar sırasında, işler zorlaştığında,

00:10:50.000 --> 00:10:52.000
insanlar orman içinde yürüyüşe çıkarlar.

NOTE Paragraph

00:10:52.000 --> 00:10:54.000
Dolayısıyla aklıma bir fikir geldi

00:10:54.000 --> 00:10:56.000
bir rota, bir yol

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
temin etmek için --

00:10:58.000 --> 00:11:01.000
ipek yolunu düşünün, Appalachian Parkurunu

00:11:01.000 --> 00:11:03.000
İbrahim ayak izlerinden

00:11:03.000 --> 00:11:05.000
takip edilen.

00:11:05.000 --> 00:11:07.000
İnsanlar "Delice bu, yapamazsın" dedi.

00:11:07.000 --> 00:11:10.000
İbrahim izlerini takip edemezsin. Çok güvensiz.

00:11:10.000 --> 00:11:12.000
Bütün sınırları geçmek zorundasın.

00:11:12.000 --> 00:11:14.000
Orta Doğu'da 10 farklı ülkeden geçer,

00:11:14.000 --> 00:11:16.000
hepsini birleştirir.

00:11:16.000 --> 00:11:18.000
Ve biz de Harvard da bu fikir üzerine çalıştık.

00:11:18.000 --> 00:11:20.000
gerekli özeni gösterdik.

00:11:20.000 --> 00:11:22.000
ve sonra bundan birkaç yıl önce, bir grubumuz,

00:11:22.000 --> 00:11:24.000
10 farklı ülkeden 25'imiz,

00:11:24.000 --> 00:11:26.000
İbrahimin ayak izlerini takip edip edemeyeceğimizi görmeye karar verdik,

00:11:26.000 --> 00:11:29.000
doğduğu şehir olan Türkiye'nin güneyindeki Urfa'dan

00:11:29.000 --> 00:11:32.000
Kuzey Mezopotamya'dan başlayarak

00:11:32.000 --> 00:11:35.000
sonra bir otobüsle ve bazen yürüyerek

00:11:35.000 --> 00:11:37.000
Harran'a gittik,

00:11:37.000 --> 00:11:40.000
İncil'e göre yolculuğuna başladığı yere.

00:11:40.000 --> 00:11:42.000
Sonra Suriye sınırını geçtik ve

00:11:42.000 --> 00:11:44.000
İbrahim'den sonra adını alan yere Harran'a vardık.

00:11:44.000 --> 00:11:46.000
Şam'a gittik.

00:11:46.000 --> 00:11:48.000
İbrahim ile ilgili uzun bir tarihe sahip olan şehre

00:11:48.000 --> 00:11:51.000
Sonra Ürdün'ün Kuzeyine geldik,

00:11:51.000 --> 00:11:53.000
Kudüs'e,

00:11:53.000 --> 00:11:56.000
İbrahim ile ilgili herşey olan, Beytüllahim'e (Bethlehem)

00:11:56.000 --> 00:11:58.000
ve sonunda yakıldığı yere

00:11:58.000 --> 00:12:00.000
El Halil (Hebron).

00:12:00.000 --> 00:12:02.000
Etkili bir şekilde, rahimden mezara kadar gittik.

00:12:02.000 --> 00:12:05.000
Yapılabileceğini gösterdik. İnanılmaz bir yolculuktu.

NOTE Paragraph

00:12:05.000 --> 00:12:07.000
Size bir soru sorayım.

00:12:07.000 --> 00:12:09.000
Kaçınız yabancı bir çevrede yaşamayı

00:12:09.000 --> 00:12:11.000
tecrübe etti,

00:12:11.000 --> 00:12:13.000
veya yabancı bir ülkede

00:12:13.000 --> 00:12:16.000
ve tamamen yabancı, gerçekten yabancı biri

00:12:16.000 --> 00:12:19.000
size gelip nazik bir davranışta bulundu,

00:12:19.000 --> 00:12:21.000
belki sizi evine davet etti, içecek sundu,

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
kahve ikram etti, yemek verdi?

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
İçinizden kaç kişi böyle bir tecrübe yaşadı?

00:12:25.000 --> 00:12:27.000
İbrahim'in yolundaki

00:12:27.000 --> 00:12:29.000
cevher işte bu.

00:12:29.000 --> 00:12:31.000
Orta Doğu'daki köylere gittiğinizde keşfedeğiniz şeyler bunlar

00:12:31.000 --> 00:12:33.000
misafirperverlik bulmayı umacağınız yerlerde bulacaksınız

00:12:33.000 --> 00:12:35.000
ve en mükemmel misafirperverliği bulacaksınız.

00:12:35.000 --> 00:12:37.000
hepsi İbrahim ile ilgili

00:12:37.000 --> 00:12:39.000
"Baba İbrahim'in aşkına

00:12:39.000 --> 00:12:41.000
bana yiyecek bir şeyler verir misiniz"

00:12:41.000 --> 00:12:43.000
Bizim keşfettiğimiz şey

00:12:43.000 --> 00:12:46.000
bu insanlar için İbrahim sadece kitaplardaki bir figür değil,

00:12:46.000 --> 00:12:49.000
o yaşıyor, o yaşayan bir varlık.

NOTE Paragraph

00:12:49.000 --> 00:12:51.000
ve uzun bir hikayeyi kısaltmak için,

00:12:51.000 --> 00:12:53.000
birkaç yıl önce,

00:12:53.000 --> 00:12:55.000
binlerce insan

00:12:55.000 --> 00:12:57.000
İbrahim'in yolundan bölümler yürümeye başladı

00:12:57.000 --> 00:12:59.000
orta doğu da

00:12:59.000 --> 00:13:02.000
insanların misafirperverliğinden keyif alarak.

00:13:02.000 --> 00:13:04.000
Yürümeye başladılar

00:13:04.000 --> 00:13:06.000
İsrail'de, Filistin'de,

00:13:06.000 --> 00:13:08.000
Ürdün'de, Türkiye'de, Suriye'de.

00:13:08.000 --> 00:13:10.000
İnanılmaz bir tecrübeydi.

00:13:10.000 --> 00:13:12.000
Erkekler, kadınlar, gençler, yaşlılar --

00:13:12.000 --> 00:13:15.000
erkeklerden çok kadınlar, aslında, ilginç bir şekilde.

00:13:15.000 --> 00:13:17.000
yürüyemeyenler için,

00:13:17.000 --> 00:13:19.000
o anda orada olamayanlar için,

00:13:19.000 --> 00:13:21.000
insanlar yürüyüşler organize etmeye başladılar.

00:13:21.000 --> 00:13:23.000
şehirlerde, kendi topluluklarında.

00:13:23.000 --> 00:13:25.000
Cincinnati'de örneğin, organize edilen yürüyüşte

00:13:25.000 --> 00:13:27.000
kiliseden bir camiye ve sinagog'a

00:13:27.000 --> 00:13:29.000
ve hepsinin elinde İbrani yemekleri

00:13:29.000 --> 00:13:31.000
İbrahim yolu günüydü.

00:13:31.000 --> 00:13:33.000
Brazilya'da Sao Paulo'da, bu yıllık bir etkinlik haline geldi

00:13:33.000 --> 00:13:35.000
binlerce insanın sanal bir ibrahim yolu

00:13:35.000 --> 00:13:37.000
koştuğu bir etkinlik,

00:13:37.000 --> 00:13:39.000
farklı toplulukların bir araya getiren bir etkinlik.

00:13:39.000 --> 00:13:42.000
Medya buna bayıldı, gerçekten çok sevdi.

00:13:42.000 --> 00:13:44.000
Buna bolca dikkat kesildiler

00:13:44.000 --> 00:13:46.000
çünkü bu görsel bir şey

00:13:46.000 --> 00:13:48.000
ve yabancılara karşı nazik

00:13:48.000 --> 00:13:50.000
İbrani konukseverliğini

00:13:50.000 --> 00:13:52.000
fikrini yayıyor

00:13:52.000 --> 00:13:54.000
Ve bundan birkaç hafta önce,

00:13:54.000 --> 00:13:56.000
Ulusal Radyoda haber vardı bununla ilgili

00:13:56.000 --> 00:13:58.000
Geçen ay,

00:13:58.000 --> 00:14:00.000
Guardian'da bir parça yer aldı.

00:14:00.000 --> 00:14:03.000
Manchester Guardian'da buna

00:14:03.000 --> 00:14:06.000
iki tam sayfa ayrılmıştı.

00:14:06.000 --> 00:14:09.000
Ve orada yerel halktan birinin bir sözü yer aldı

00:14:09.000 --> 00:14:12.000
şöyle diyordu " Bu yürüyüş bizi dünyaya bağlıyor"

00:14:12.000 --> 00:14:15.000
Hayatlarına inen bir ışık olduğunu söylüyordu.

00:14:15.000 --> 00:14:17.000
Bize umut getirdi.

00:14:17.000 --> 00:14:19.000
ve sonuç olarak bu demek

NOTE Paragraph

00:14:19.000 --> 00:14:22.000
bu psikoloji hakkında değil

00:14:22.000 --> 00:14:24.000
bu ekonomi hakkında

00:14:24.000 --> 00:14:26.000
çünkü insanlar yürürken para harcarlar.

00:14:26.000 --> 00:14:29.000
Ve tam buradaki kadın, Um Ahmad,

00:14:29.000 --> 00:14:32.000
Kuzey Ürdün'den bu yol üzerinde yaşayan kadın.

00:14:32.000 --> 00:14:34.000
İnanılmaz derecede fakir.

00:14:34.000 --> 00:14:37.000
Kısmen kör bir kadın ve kocası çalışamıyor.

00:14:37.000 --> 00:14:40.000
7 çocuğu var

00:14:40.000 --> 00:14:42.000
ama yapabildiği tek şey yemek pişirmek

00:14:42.000 --> 00:14:45.000
ve böylece köyüne gelen yürüyüşçü bir grup için yemek yapmaya başlıyor

00:14:45.000 --> 00:14:48.000
ve evinde yemek veriyor.

00:14:48.000 --> 00:14:50.000
Yere oturuyorlar

00:14:50.000 --> 00:14:52.000
Bir masa örtüsü bile yok.

00:14:52.000 --> 00:14:54.000
kırsal çevrede yetişen taze bitkilerden

00:14:54.000 --> 00:14:57.000
en leziz yemekleri yapıyor

00:14:57.000 --> 00:14:59.000
ve sonra daha fazla yürüyüşçü gelmeye başlıyor.

00:14:59.000 --> 00:15:01.000
ve sonunda kadın ailesini geçindirecek belli

00:15:01.000 --> 00:15:03.000
bir gelir elde etmeye başlıyor.

00:15:03.000 --> 00:15:06.000
Ve sonra oradaki bizim takımımıza şöyle bir şöylemişti.

00:15:06.000 --> 00:15:09.000
"Beni bir zaman bana bakmaktan

00:15:09.000 --> 00:15:11.000
utanç duyan insanların olduğu bir köyde

00:15:11.000 --> 00:15:13.000
görünür biri yaptınız"

00:15:13.000 --> 00:15:16.000
İbrahim'in Yolunun potansiyeli budur işte.

00:15:16.000 --> 00:15:18.000
Orta Doğu'da, bu yol boyunca, tam olarak bu şekilde

00:15:18.000 --> 00:15:21.000
yüzlerce topluluk var.

00:15:22.000 --> 00:15:25.000
Bu potansiyel temel olarak oyunu değiştirmek için.

00:15:25.000 --> 00:15:27.000
ve oyunu değiştirmek için, bu sahneyi değiştirmeniz gerekiyor.

00:15:27.000 --> 00:15:29.000
bizim gördüğümüz şekilde --

00:15:29.000 --> 00:15:31.000
sahneyi değiştirmek için

00:15:31.000 --> 00:15:34.000
düşmanlıktan konukseverliğe,

00:15:34.000 --> 00:15:37.000
terörizmden turizme.

00:15:37.000 --> 00:15:39.000
ve bu anlamda İbrahim'in Yolu'

00:15:39.000 --> 00:15:41.000
bir oyun-değiştirici.

NOTE Paragraph

00:15:41.000 --> 00:15:43.000
Size sadece bir şey göstereyim.

00:15:43.000 --> 00:15:45.000
Burada bir meşe palamudu var yanımda

00:15:45.000 --> 00:15:47.000
sene başında bunu yürüyüşümüz sırasında

00:15:47.000 --> 00:15:49.000
almıştım yanıma

00:15:49.000 --> 00:15:51.000
Şimdi meşe palamudu meşe ağacıyla ilgili, tabi ki

00:15:51.000 --> 00:15:53.000
İbrahim ile ilişkilendirdiğimiz

00:15:53.000 --> 00:15:55.000
meşe ağacında yetişiyor.

00:15:55.000 --> 00:15:57.000
Şimdi bu yol, bu meşe palamudu gibi,

00:15:57.000 --> 00:15:59.000
sürecin daha başında.

00:15:59.000 --> 00:16:01.000
Meşe ağacı nasıl bir şey olacak peki?

00:16:01.000 --> 00:16:03.000
Açıkcası bence çocukluğumun güzel bir dönemini yaşadığım,

00:16:03.000 --> 00:16:05.000
burada Chicago'da doğduktan sonra

00:16:05.000 --> 00:16:07.000
Avrupa'da geçirdiğim zamana döndüğümde.

00:16:07.000 --> 00:16:09.000
Sözgelimi 1945 yılında Londra'da

00:16:09.000 --> 00:16:11.000
harabeler içinde olsaydınız

00:16:11.000 --> 00:16:14.000
veya Berlin'De

00:16:14.000 --> 00:16:16.000
ve siz şöyle bir şey söyleseydiniz,

00:16:16.000 --> 00:16:18.000
"Bundan 60 yıl sonra,

00:16:18.000 --> 00:16:20.000
burası dünya üzerindeki en barışcıl ve refah içindeki yer olacak"

00:16:20.000 --> 00:16:22.000
insanlar sizin aklınızı

00:16:22.000 --> 00:16:24.000
kaçırmış olduğunuzu düşünürlerdi.

00:16:24.000 --> 00:16:28.000
Ama ortak kimlikleri--Avrupa--

00:16:28.000 --> 00:16:30.000
ve ortak ekonomileri sayesinde onlar bunu başardılar

00:16:30.000 --> 00:16:33.000
Benim sormak isteğim şey, eğer bu Avrupa'da yapılabildiyse,

00:16:33.000 --> 00:16:35.000
neden Orta Doğu'da olmasın?

00:16:35.000 --> 00:16:37.000
Neden olmasın, ortak kimliğe şükür --

00:16:37.000 --> 00:16:39.000
ki bu İbrahim'in hikayesi ile

00:16:39.000 --> 00:16:41.000
ve ortak ekonomi sayesinde

00:16:41.000 --> 00:16:44.000
neden bu turizmin temel aldığı iyi bir parçası olmasın?

NOTE Paragraph

00:16:45.000 --> 00:16:47.000
O zaman şunu söyleyerek sonuca geleyim.

00:16:47.000 --> 00:16:50.000
35 yıldır

00:16:50.000 --> 00:16:52.000
çalıştığım

00:16:52.000 --> 00:16:54.000
yeryüzünün en tehlikeli, zor ve çetin

00:16:54.000 --> 00:16:56.000
çatışmalarında

00:16:56.000 --> 00:16:59.000
şu ana kadar bir çatışmayı

00:16:59.000 --> 00:17:02.000
değiştirilemez olarak gördüm.

00:17:02.000 --> 00:17:04.000
kolay değil tabi ki,

00:17:04.000 --> 00:17:06.000
ama mümkün

00:17:06.000 --> 00:17:08.000
Bu Güney Afrika'da yapıldı.

00:17:08.000 --> 00:17:10.000
Bu Kuzey İrlanda'da yapıldı.

00:17:10.000 --> 00:17:12.000
Bu her yerde yapılabilir

00:17:12.000 --> 00:17:14.000
Bu sadece bize bağlı.

00:17:14.000 --> 00:17:17.000
Bu üçüncü taraf olmayı seçmemize bağlı.

00:17:17.000 --> 00:17:19.000
Sizi çok küçük bir adım olarak bile olsa

00:17:19.000 --> 00:17:21.000
üçüncü taraf olmaya

00:17:21.000 --> 00:17:23.000
davet ediyorum.

00:17:23.000 --> 00:17:25.000
Birazdan bir ara vermek üzereyiz.

00:17:25.000 --> 00:17:27.000
Sadece farklı bir kültürden

00:17:27.000 --> 00:17:30.000
farklı bir ülkeden,

00:17:30.000 --> 00:17:32.000
farklı bir etnik kökenden, farklı biriyle,

00:17:32.000 --> 00:17:35.000
konuşun, onu dinleyin.

00:17:35.000 --> 00:17:37.000
Bu üçüncü taraf şeklinde bir davranış.

00:17:37.000 --> 00:17:39.000
Bu İbrahim'in Yolunda yürümek.

00:17:39.000 --> 00:17:41.000
bir TED Konuşmasından sonra,

00:17:41.000 --> 00:17:43.000
neden bir TED Yürüyüşü olmasın?

NOTE Paragraph

00:17:43.000 --> 00:17:45.000
O zaman sizi

00:17:45.000 --> 00:17:47.000
üç şey ile bırakayım.

00:17:47.000 --> 00:17:50.000
Birincisi, barışın sırrı

00:17:50.000 --> 00:17:53.000
üçüncü taraf olmaktır.

00:17:53.000 --> 00:17:55.000
Üçüncü taraf biziz,

00:17:55.000 --> 00:17:57.000
her birimiz,

00:17:57.000 --> 00:17:59.000
küçük bir adımla,

00:17:59.000 --> 00:18:02.000
dünyayı alabilir, dünyayı getirebilir,

00:18:02.000 --> 00:18:05.000
barışa bir adım daha yakın.

00:18:05.000 --> 00:18:07.000
Afrika'ya ait bir söz var,

00:18:07.000 --> 00:18:09.000
"örümcek ağları bir araya geldiğinde,

00:18:09.000 --> 00:18:12.000
bir aslanı bile tutabilir."

00:18:12.000 --> 00:18:14.000
Eğer birlik olmayı başarırsak,

00:18:14.000 --> 00:18:16.000
barışın üçüncü taraf ağı olarak

00:18:16.000 --> 00:18:19.000
savaşın aslanını durdurabiliriz.

NOTE Paragraph

00:18:19.000 --> 00:18:21.000
Çok teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:18:21.000 --> 00:18:23.000
(alkış)