1
00:00:00,695 --> 00:00:02,862
ในวันนี้
ผมอยากจะพูดถึงอะไรบางอย่าง

2
00:00:02,862 --> 00:00:05,197
คืออคติภาพพจน์อันหนึ่ง
ซึ่งแย่มากและระบาดไปไกลมาก

3
00:00:05,197 --> 00:00:07,983
การเหมารวมที่ไม่ยุติธรรม ไม่เป็นจริง
และไม่เป็นวิทยาศาสตร์

4
00:00:07,983 --> 00:00:10,977
ซึ่งเพิ่งถูกพูดถึงบ่อยๆ ในยุคหลัง
ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวกับเซ็กส์

5
00:00:10,977 --> 00:00:12,515
และฮอร์โมน

6
00:00:12,515 --> 00:00:15,775
มนุษย์ชอบมีนิสัยเสียที่คิดเอาเองว่า
ฮอร์โมน เท่ากับ พฤติกรรมบางชนิด

7
00:00:15,775 --> 00:00:20,122
ที่ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการสืบพันธุ์
หรือพัฒนาการทางเพศ

8
00:00:20,122 --> 00:00:24,072
หรือกิจกรรมบางอย่างที่จอห์นน้องชายผม
เรียกว่าการโซเดมาคอม

9
00:00:24,072 --> 00:00:28,035
เช่น คนอาจจะบอกว่าฮอร์โมนเป็นสาเหตุ
ที่ทำให้เควินมีสิวและอารมณ์ฉุนเฉียว

10
00:00:28,035 --> 00:00:30,939
หรือทำให้แฮนนาห์ผู้ตั้งท้องสามเดือน
ร้องไห้ตอนดูโฆษณาทีวี

11
00:00:30,939 --> 00:00:33,459
เกี่ยวกับประกันภัยรถยนต์ซึ่ง
จริงแล้วผมก็ร้องเหมือนกัน

12
00:00:33,459 --> 00:00:36,849
ผมไม่ได้หมายความว่าฮอร์โมนไม่ใช่
สาเหตุของแรงดึงดูดทางเพศหรือสิว

13
00:00:36,849 --> 00:00:39,619
หรือการมีอารมณ์พลุ่งพล่านนะครับ
เพราะมันใช่จริงตามนั้น

14
00:00:39,619 --> 00:00:42,229
เพียงแต่มันไม่ได้จำกัดเพียงแค่นั้น

15
00:00:42,229 --> 00:00:43,380
ห่างจากความจริงไปไกลเลย

16
00:00:43,380 --> 00:00:46,147
เวลาคนพูดถึงฮอร์โมน
ในบริบทที่ผมเพิ่งยกตัวอย่างไป

17
00:00:46,147 --> 00:00:48,541
พวกเขาหมายถึงฮอร์โมนเพศ

18
00:00:48,541 --> 00:00:51,660
ฮอร์โมนเพศเป็นเพียงฮอร์โมนชนิดหนึ่ง
ที่วิ่งวนอยู่ในร่างกายของคุณ

19
00:00:51,660 --> 00:00:54,649
ณ เวลานี้เท่านั้น ที่จริงแล้วยังมี
ฮอร์โมนอีกกว่า 50 ชนิด

20
00:00:54,649 --> 00:00:57,886
ทำหน้าที่เป็นสารสื่อเคมี ทำงานอยู่
ในร่างกายของคุณตลอดเวลา

21
00:00:57,886 --> 00:01:00,969
ซึ่งก็มีแค่ไม่กี่ตัวที่มีหน้าที่
ที่เกี่ยวข้องกับเซ็กส์

22
00:01:00,969 --> 00:01:04,676
ความเป็นจริงก็คือ ตั้งแต่เกิดจนตาย
การทำงานแทบทุกอย่างในเซลล์และร่างกาย

23
00:01:04,676 --> 00:01:07,786
อยู่ภายใต้อิทธิพลของฮอร์โมน
ตลอดเวลาเลยนะครับ

24
00:01:07,786 --> 00:01:10,496
พวกมันถูกส่งผ่านกระแสเลือด
คอยควบคุมเมตาบอลิซึม

25
00:01:10,496 --> 00:01:14,774
การหลับการตื่น การตอบสนองต่อภาวะเครียด
และการควบคุมทั่วๆ ไปที่สำคัญที่สุด

26
00:01:14,774 --> 00:01:17,974
คือรักษาภาวะธำรงดุล (homeostasis)
ไม่ให้คุณตายนั่นแหละ

27
00:01:17,974 --> 00:01:21,925
ฮอร์โมนบางตัวก็มีไว้สร้างฮอร์โมนอีกตัว
เพื่อไปกระตุ้นให้ฮอร์โมนอีกตัวทำงานมากขึ้น

28
00:01:21,925 --> 00:01:25,886
เป็นชุดของกระบวนการต่อเนื่องทางเคมี
ที่เหล่าชีววิทยาตั้งชื่อให้อย่างสง่างาม

29
00:01:25,886 --> 00:01:27,436
ว่า "แคสเคด" (cascade-ขั้นน้ำตก)

30
00:01:27,436 --> 00:01:29,836
ฮอร์โมนเหล่านี้อยู่ในตัวของคุณ
ไม่ว่าจะอารมณ์ไหน

31
00:01:29,836 --> 00:01:31,516
หรือคุณจะมีสิวหรือไม่

32
00:01:31,516 --> 00:01:35,172
สรุปว่าความจริงแล้วก็คือเราต่างอยู่
ในอิทธิพลของฮอร์โมนตลอดเวลานั่นเองครับ

33
00:01:37,688 --> 00:01:38,660
♪

34
00:01:46,470 --> 00:01:50,786
ก่อนที่จะมาทำความเข้าใจฮอร์โมน
และระบบต่อมไร้ท่อที่

35
00:01:50,786 --> 00:01:53,060
คอยผลิต หลั่ง และดูดคืน
ฮอร์โมนเหล่านี้ เราอาจจะถอย

36
00:01:53,060 --> 00:01:54,459
มาดูภาพรวมๆ กันก่อน

37
00:01:54,459 --> 00:01:57,880
นอกเหนือจากการพยายามเน้นว่า
ฮอร์โมนเพศไม่ใช่ฮอร์โมนอย่างเดียวในร่างกาย

38
00:01:57,880 --> 00:02:02,370
แต่ยังดูเพิ่มไปอีกว่าฮอร์โมน
ส่งผลต่อระบบอวัยวะต่างๆ อย่างไร

39
00:02:02,370 --> 00:02:06,000
เพราะถ้าจะพูดง่ายๆ แล้ว ร่างกายคนเรา
มีเจ้านายสองคน หรือระบบร่างกายสองระบบ

40
00:02:06,000 --> 00:02:09,759
ที่คอยตะโกน คอยสั่งการ
แต่ละส่วนยิบส่วนย่อยของร่างกาย

41
00:02:09,759 --> 00:02:11,713
ระบบต่อมไร้ท่อ
และระบบประสาท ทั้งสองระบบ

42
00:02:11,713 --> 00:02:14,356
คอยส่งข้อมูลคำสั่ง
ไปทั่วร่างกาย

43
00:02:14,356 --> 00:02:17,863
คอยเก็บข้อมูล คอยสร้างข้อเรียกร้อง
และควบคุมทุกการกระทำ

44
00:02:17,863 --> 00:02:20,725
เพียงแต่สองระบบนี้
มีวิธีการสั่งงานที่แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

45
00:02:20,725 --> 00:02:23,877
ทางฝ่ายระบบประสาทนั้นใช้ระบบไฟฟ้า
ความต่างศักย์ทางเคมีความเร็วสูง

46
00:02:23,877 --> 00:02:28,266
ส่งข้อมูลผ่านทางด่วนที่สร้างจากเซลล์ประสาท
ไปยังเซลล์หนึ่งๆ หรืออวัยวะหนึ่งๆ โดยเฉพาะ

47
00:02:28,266 --> 00:02:32,327
แต่ฝ่ายต่อมไร้ท่อนั้นชอบวิธีส่งข้อมูล
ที่ช้ากว่าแต่ทั่วถึงกว่า

48
00:02:32,327 --> 00:02:35,995
มันหลั่งฮอร์โมน แล้วให้ฮอร์โมนเดินทาง
ไปกับเลือด แทนที่จะเป็นเส้นประสาท

49
00:02:35,995 --> 00:02:39,716
เพราะงั้นจึงเดินทางได้ช้ากว่า
แต่ส่งผลกระทบได้เป็นวงกว้าง

50
00:02:39,716 --> 00:02:42,356
และคงอยู่นานกว่าข้อมูล
ที่ส่งผ่านศักย์ไฟฟ้างาน

51
00:02:42,356 --> 00:02:45,607
ทีนี้ถ้าให้เทียบกับหัวใจ หรือสมอง
หรืออวัยวะอื่นที่น่ามองกว่า

52
00:02:45,607 --> 00:02:48,912
อวัยวะของระบบต่อมไร้ท่อนั้นออกจะ

53
00:02:48,912 --> 00:02:50,218
เล็กกว่า และเป็นแค่ก้อนๆ

54
00:02:50,218 --> 00:02:53,343
แถมยังทำตัวเหมือนคนจรจัด
ในขณะที่อวัยอื่นอยู่กันเป็นที่เป็นทาง

55
00:02:53,343 --> 00:02:57,064
อวัยวะพวกนี้กลับกระจายเป็นหย่อมๆ
ตั้งแต่อยู่ในสมอง

56
00:02:57,064 --> 00:02:59,283
อยู่ที่คอ อยู่ที่ไต
และอยู่ที่อวัยวะเพศ

57
00:02:59,283 --> 00:03:02,453
สิ่งที่เรียกว่าต่อมนั้นก็คืออะไรก็ได้
ที่สร้างและหลั่งฮอร์โมนได้

58
00:03:02,453 --> 00:03:05,974
ต่อมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของร่างกาย
คือต่อมใต้สมอง ซึ่งสร้าง

59
00:03:05,974 --> 00:03:09,954
ฮอร์โมนหลายชนิดที่สั่งการ
ต่อมอื่นๆ เช่น ไทรอยด์ พาราไทรอยด์

60
00:03:09,954 --> 00:03:13,494
ต่อมหมวกไต และต่อมไพเนียล
ให้สร้างฮอร์โมนของตัวเอง

61
00:03:13,494 --> 00:03:16,580
ระบต่อมไร้ท่อยังนับรวมถึงอวัยวะอื่น
อีกจำนวนหนึ่ง เช่น ต่อมเพศ

62
00:03:16,580 --> 00:03:19,530
ตับอ่อน รกในหญิงตั้งครรภ์
ซึ่งทั้งหมดนี้

63
00:03:19,530 --> 00:03:22,485
มีหน้าที่อื่นอีกนอกเหนือจากการสร้างฮอร์โมน
และประกอบขึ้นจาก

64
00:03:22,485 --> 00:03:23,981
เนื้อเยื่อหลายๆ ชนิด

65
00:03:23,981 --> 00:03:27,117
ทางเทคนิกแล้ว สมองส่วนไฮโปทาลามัส
ก็น่าจะอยู่ในก๊วนต่อมไร้ท่อด้วย

66
00:03:27,117 --> 00:03:31,598
เพราะนอกจากจะทำหน้าที่แบบสมองแล้ว
ยังผลิตและหลั่งฮอร์โมนได้ด้วย

67
00:03:31,598 --> 00:03:35,050
เป็นเพราะต่อมและอวัยวะต่างๆ เหล่านี้นี่เอง
ร่างกายของเราจึงมีฮอร์โมน

68
00:03:35,050 --> 00:03:37,921
ไหลเวียนในกระแสเลือด
คอยทำหน้าที่ต่างๆ แต่ที่สำคัญคือ

69
00:03:37,921 --> 00:03:42,711
ฮอร์โมนหนึ่งๆ จะสามารถกระตุ้นปฏิกิริยา
ได้ในเซลล์บางเซลล์เท่านั้น

70
00:03:42,711 --> 00:03:46,072
เซลล์เหล่านี้เรียกว่าเซลล์เป้าหมาย
ซึ่งจะมีตัวรับที่ตรงกับฮอร์โมนนั้นๆ

71
00:03:46,072 --> 00:03:50,076
เหมือนที่กุญแจบางดอกเปิดประตูได้หลายบาน
แต่บางดอกก็เปิดได้แค่บานเดียว

72
00:03:50,076 --> 00:03:53,790
ฮอร์โมนกับเซลล์เป้าหมายก็เช่นกัน
ซึ่งอาจจะมีผลเป็นวงกว้าง

73
00:03:53,790 --> 00:03:55,216
หรือเป็นวงแคบก็ได้

74
00:03:55,216 --> 00:03:57,866
คุณน่าจะอยากได้ตัวอย่าง
เริ่มที่ต่อมไทรอยด์ที่อยู่ตรง

75
00:03:57,866 --> 00:04:01,294
คอของคุณเลยแล้วกัน มันสร้างฮอร์โมน
ไทรอกซีน ซึ่งกระตุ้นเมตาบอลิซึม

76
00:04:01,294 --> 00:04:04,624
และจับกับตัวรับบนเซลล์
ซึ่งมีแทบทุกเซลล์ แต่ต่อมพิทูอิทารี


77
00:04:04,624 --> 00:04:08,674
ซึ่งอยู่ใต้สมองนั้นผลิตฮอร์โมน
ชื่อฟอลลิเคิลสติมูเลติงฮอร์โมน

78
00:04:08,674 --> 00:04:12,328
ซึ่งช่วยควบคุมการเจริญเติบโต
และทำให้เกิดลักษณะทางเพศ ทำงานได้เฉพาะกับ

79
00:04:12,328 --> 00:04:15,167
เซลล์ในรังไข่และอัณฑะเท่านั้น

80
00:04:15,167 --> 00:04:18,296
ฮอร์โมนจับกับเซลล์เป้าหมายได้อย่างไรนะหรือ

81
00:04:18,296 --> 00:04:21,476
ทางเคมีนั้นฮอร์โมนส่วนใหญ่
สร้างจากกรดอะมิโนรวมทั้ง

82
00:04:21,476 --> 00:04:24,957
โครงสร้างซับซ้อนที่สร้างจากกรดอะมิโน
เช่นสายเพพไทด์หรือโปรตีน หรืออาจจะ

83
00:04:24,957 --> 00:04:26,537
สร้างจากไขมัน เช่นคอเลสเตอรอล

84
00:04:26,537 --> 00:04:29,347
ตรงนี้คือกุญแจสำคัญ
เพราะโครงสร้างทางเคมีจะเป็นตัวตัดสินว่า

85
00:04:29,347 --> 00:04:32,017
ฮอร์โมนจะละลายในน้ำ
อย่างพวกที่สร้างจากกรดอะมิโน

86
00:04:32,017 --> 00:04:34,265
หรือละลายในไขมันเหมือนพวกสเตียรอยด์

87
00:04:34,265 --> 00:04:37,827
การละลายได้นี้มีความสำคัญมาก
เพราะเยื่อหุ้มเซลล์นั้นสร้างจากไขมัน

88
00:04:37,827 --> 00:04:41,347
อะไรที่ละลายน้ำได้จะไม่สามารถผ่าน
เยื่อหุ้มเซลล์ได้ ฉะนั้นเซลล์เป้าหมาย

89
00:04:41,347 --> 00:04:45,158
ของฮอร์โมนกลุ่มนี้จะต้องมี
ตัวรับอยู่ที่ด้านนอกของเยื่อหุ้มเซลล์

90
00:04:45,158 --> 00:04:48,884
ในขณะที่ฮอร์โมนที่ละลายในไขมันได้นั้น
สามารถแทรกผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้

91
00:04:48,884 --> 00:04:52,341
ตัวรับของฮอร์โมนกลุ่มนี้
จึงอยู่ภายในของเซลล์เป้าหมาย

92
00:04:52,341 --> 00:04:55,996
ไม่ว่าแบบใดก็ตาม เมื่อเซลล์เป้าหมาย
ถูกกระตุ้นโดยฮอร์โมน มันจะเปลี่ยนแปลง

93
00:04:55,996 --> 00:04:58,978
การทำงานบางอย่างของเซลล์
โดยอาจจะทำมากขึ้นหรือทำน้อยลง

94
00:04:58,978 --> 00:05:02,880
โดยมีเป้าหมายเพื่อรักษาภาวะธำรงดุล
ของร่างกายไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง

95
00:05:02,880 --> 00:05:05,380
ถ้าฮอร์โมนคอยรักษาสมดุลของร่างกาย
แล้วอะไรกันเล่า

96
00:05:05,380 --> 00:05:06,920
ที่คอยทำลายสมดุลของร่างกาย

97
00:05:06,920 --> 00:05:09,501
อันนี้ผมก็ไม่แน่ใจ
คุณจะรับพายไปกินสักหน่อยไหมล่ะครับ

98
00:05:09,501 --> 00:05:12,182
พายสตรอวเบอร์รี่ผสมหัวรูบาร์บ
สุดจะน่าอร่อย

99
00:05:12,182 --> 00:05:14,998
และไหนๆ ก็ไหนๆ เราไปต่อให้สุด
ด้วยการโปะไอศครีมแบบอาลาโมด

100
00:05:14,998 --> 00:05:17,652
รับรองระดับน้ำตาลในเลือดของคุณ
จะต้องพุ่งสูงทะลุหลังคา

101
00:05:17,652 --> 00:05:21,113
ตับอ่อนมีหน้าที่ควบคุมระดับน้ำตาล
ในเลือดโดยการหลั่งฮอร์โมนสองชนิด

102
00:05:21,113 --> 00:05:23,103
คืออินซูลินและกลูคากอน

103
00:05:23,103 --> 00:05:25,823
หลังจากคุณได้กินพายอันนั้นจนอิ่ม
เซลล์เบต้าในตับอ่อนก็จะ

104
00:05:25,823 --> 00:05:28,925
หลั่งอินซูลินออกมาเพื่อช่วย
ลดระดับน้ำตาลในเลือดโดยการ

105
00:05:28,925 --> 00:05:32,152
เพิ่มอัตราการเอาน้ำตาลเข้าสู่เซลล์
ในรูปของไกลโคเจน

106
00:05:32,152 --> 00:05:34,142
หรือไขมันเพื่อเก็บไว้ใช้ในภายหลัง

107
00:05:34,142 --> 00:05:35,515
ทีนี้สมมติว่าเป็นในทางตรงกันข้าม

108
00:05:35,515 --> 00:05:37,942
คุณไม่ได้กินพาย คุณไร้พาย

109
00:05:37,942 --> 00:05:40,062
หรือเอาเป็นว่าคุณไม่ได้กินอะไรเลยหลายชั่วโมง

110
00:05:40,062 --> 00:05:43,695
หากระดับน้ำตาลในเลือดของคุณลดต่ำลง
เซลล์อัลฟาในตับอ่อนก็จะ

111
00:05:43,695 --> 00:05:47,352
หลั่งกลูคากอนออกมา
เพื่อช่วยเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด

112
00:05:47,352 --> 00:05:50,242
ด้วยการลดอัตราการเก็บน้ำตาลเข้าสู่เซลล์

113
00:05:50,242 --> 00:05:53,152
และกระตุ้นการปล่อยน้ำตาลกลูโคส
ออกมาในกระแสเลือด

114
00:05:53,152 --> 00:05:55,652
โรคทางต่อมไร้ท่อหลายๆ โรค
เช่นเบาหวาน

115
00:05:55,652 --> 00:05:59,502
หรือภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน
มักเกิดจากการทำงานมากเกินไป

116
00:05:59,502 --> 00:06:02,838
หรือน้อยเกินไปของฮอร์โมนต่างๆ

117
00:06:02,838 --> 00:06:04,801
จนทำให้ร่างกายเสียภาวะธำรงดุล

118
00:06:04,801 --> 00:06:07,830
ยังมีบางอย่างซึ่งพบได้บ่อยกว่า
แต่ดูออกยากกว่า

119
00:06:07,830 --> 00:06:10,607
มาทำให้ฮอร์โมนเสียสมดุลได้
โดยไม่ได้เกิดจากโรค

120
00:06:10,607 --> 00:06:14,054
แต่เกิดจากการที่ฮอร์โมนเหล่านี้
ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของปฏิกิริยาลูกโซ่

121
00:06:14,054 --> 00:06:16,090
ซึ่งต้องใช้เวลาสักพักจึงจะหยุดลง

122
00:06:16,090 --> 00:06:18,974
ฮอร์โมนบางตัวก็มีไว้เพื่อคุมฮอร์โมนอีกตัว
ซึ่งฮอร์โมนตัวนั้น

123
00:06:18,974 --> 00:06:22,601
ก็ไปคุมฮอร์โมนตัวอื่นอีกที
เมื่อฮอร์โมนตัวหนึ่งถูกกระตุ้น

124
00:06:22,601 --> 00:06:25,252
ก็อาจจะเกิดปฏิกิริยาต่อๆ กันไป
เป็นสายน้ำตก (แคสเคด) ได้

125
00:06:25,252 --> 00:06:28,022
ในชั่วขณะหนึ่งๆ อาจจะมีแคสเคด
ของฮอร์โมนทำงานอยู่หลายอัน

126
00:06:28,022 --> 00:06:30,839
แต่อันหนึ่งซึ่งเป็นอันใหญ่สุด
และควรค่าแก่การรู้จักที่สุด

127
00:06:30,839 --> 00:06:34,704
คือแกนไฮโปทาลามิก พิทูอิทารี อะดรีนัล
หรือแกน HPA

128
00:06:34,704 --> 00:06:36,704
เรียกย่อเพราะคุณคง
ไม่อยากพูดชื่อยาวๆ ซ้ำ

129
00:06:36,704 --> 00:06:40,003
แกนนี้เป็นชุดของปฏิกิริยาที่ซับซ้อน
ระหว่างต่อม 3 ต่อม ที่ช่วยกัน

130
00:06:40,003 --> 00:06:44,645
ควบคุมกระบวนการหลายๆ อย่างในชีวิตประจำวัน
เช่น การย่อยอาหาร เรื่องทางเพศ

131
00:06:44,645 --> 00:06:47,014
ภูมิคุ้มกัน และการตอบสนอง
ต่อความเครียด

132
00:06:47,014 --> 00:06:49,108
ซับซ้อนนี้ไม่ใช่แค่เพราะ
มีหลายต่อมเท่านั้น

133
00:06:49,108 --> 00:06:52,218
แต่ยังเป็นกระบวนการที่สำคัญ
ที่ระบบต่อมไร้ท่อ

134
00:06:52,218 --> 00:06:54,858
จะทำงานร่วมกันกับระบบประสาท

135
00:06:54,858 --> 00:06:57,292
และอยู่เบื้องหลัง
"การตอบสนองด้วยการสู้หรือหนี"

136
00:06:57,292 --> 00:06:58,352
ที่ทุกคนพากันพูดถึง

137
00:06:58,352 --> 00:07:01,533
แกน HPA ก็คือเพื่อนในระบบต่อมไร้ท่อ

138
00:07:01,533 --> 00:07:03,607
ของระบบประสาทซิมพาเทติก

139
00:07:03,607 --> 00:07:06,104
ในเวลาที่ร่างกายมีความเครียดสูง
ระบบประสาทซิมพาเทติก

140
00:07:06,104 --> 00:07:09,508
จะเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจ
ผันเลือดไม่ให้ไปเลี้ยงลำไส้

141
00:07:09,508 --> 00:07:12,470
เพิ่มเลือดที่ไปเลี้ยงกล้ามเนื้อ
ช่วยกันกับผลอื่นของการตอบสนอง

142
00:07:12,470 --> 00:07:14,360
ที่ควบคุมโดยระบบต่อมไร้ท่อ

143
00:07:14,360 --> 00:07:17,219
การประสานงานระหว่างระบบประสาท
และระบบต่อมไร้ท่อ ในเวลา

144
00:07:17,219 --> 00:07:19,718
วิกฤตเช่นนี้เป็นหน้าที่ของไฮโปทาลามัส

145
00:07:19,718 --> 00:07:23,021
ซึ่งเป็นศูนย์รวมที่ทั้งสองระบบมาพบกัน
คอยติดตามดูว่าเกิดอะไรขึ้น

146
00:07:23,021 --> 00:07:26,332
ในร่างกาย วิเคราะห์เลือด
หาสัญญาณที่บ่งบอกว่ามีอะไรผิดปกติ

147
00:07:26,332 --> 00:07:29,180
ทีนี้เรากลับมาดูการสู้หรือหนี
ที่เราเคยพูดกันไปในบทก่อนๆ

148
00:07:29,180 --> 00:07:31,492
เหตุการณ์บ้านไฟไหม้

149
00:07:31,492 --> 00:07:34,782
สมมติว่าคุณกำลังฝันได้ลูบพุงแพนด้า
กับเอมม่า วัตสัน หรืออะไรก็ตาม

150
00:07:34,782 --> 00:07:36,622
และจู่ๆ สัญญาณเตือนไฟไหม้ก็ดังขึ้น

151
00:07:36,622 --> 00:07:39,743
สัญญาณไฟฟ้าจากสมองจะไปกระตุ้น
เซลล์ประสาทในไฮโปทาลามัส

152
00:07:39,743 --> 00:07:44,501
ให้หลั่งเพพไทด์ฮอร์โมนที่ชื่อ CRH
หรือ corticotropin-releasing hormone

153
00:07:44,501 --> 00:07:47,303
ฮอร์โมน CRH นี้จะเดินทางสั้นๆ
ผ่านกระแสเลือดไปยัง

154
00:07:47,303 --> 00:07:51,372
ต่อมใต้สมองส่วนหน้า และเนื่องจาก
ฮอร์โมนนี้ละลายได้ในน้ำ จึงจับกับตัวรับ

155
00:07:51,372 --> 00:07:55,024
ที่อยู่ผิวนอกของเซลล์เป้าหมาย
และกระตุ้นให้เซลล์นั้นหลั่ง

156
00:07:55,024 --> 00:07:58,279
adrenocorticotropic hormone
หรือฮอร์โมน ACTH

157
00:07:58,279 --> 00:08:01,957
ฮอร์โมน ACTH นี้จะเดินทางผ่าน
กระแสเลือดอีกครั้งไปยังส่วนเปลือกนอก

158
00:08:01,957 --> 00:08:04,374
ของต่อมหมวกไต ข้างๆ ไตของคุณ

159
00:08:04,374 --> 00:08:07,670
ที่นั่น ACTH จะจับกับตัวรับบนผิวเซลล์
ของเปลือกต่อมหมวกไต

160
00:08:07,670 --> 00:08:10,781
และกระตุ้นให้เกิดการหลั่งสารแห่ง
ความสติแตกจำนวนมากอย่างบ้าคลั่ง

161
00:08:10,781 --> 00:08:14,293
เรียกว่าฮอร์โมนกลูโคคอร์ติคอยด์
และมิเนอราโลคอร์ติคอยด์

162
00:08:14,293 --> 00:08:17,588
ฮอร์โมนเหล่านี้ปกติมีหน้าที่
คอยตอบสนองต่อความเครียดระดับปกติ

163
00:08:17,588 --> 00:08:20,037
รักษาระดับน้ำตาล ความดัน
ให้สมดุล แต่เมื่อความเครียด

164
00:08:20,037 --> 00:08:24,518
มากถึงระดับบ้านไฟไหม้นั้น
ฮอร์โมนเหล่านี้เช่นคอร์ติซอลจะทำให้

165
00:08:24,518 --> 00:08:27,659
เกิดปฏิกิริยาตอบสนองแบบสู้หรือหนี
มันช่วยเพิ่มความดันเลือด

166
00:08:27,659 --> 00:08:31,249
เพิ่มน้ำตาลเข้ามาในกระแสเลือด
ระงับการทำงานของอะไรก็ตามที่ไม่ฉุกเฉิน

167
00:08:31,249 --> 00:08:34,357
เช่นพวกระบบภูมิคุ้มกัน การผลิตอสุจิ
และไข่ แล้วไงต่อรู้ไหมครับ

168
00:08:34,357 --> 00:08:36,677
พอฮอร์โมนความเครียดเหล่านี้
ออกมาออกันอยู่ในเลือด

169
00:08:36,677 --> 00:08:39,977
ไฮโปทาลามัสในสมองเขารับรู้ครับ
เพราะนี่เป็นหน้าที่ของเขา

170
00:08:39,977 --> 00:08:42,262
ที่จะคอยตรวจสอบและรักษาสมดุล
เอาไว้หากเป็นไปได้

171
00:08:42,262 --> 00:08:46,874
มันก็จะหยุดหลั่ง CRH
ทำให้ต่อมอื่นๆ หยุดหลั่ง

172
00:08:46,874 --> 00:08:48,644
ฮอร์โมนแห่งความสติแตกเหล่านี้ในที่สุด

173
00:08:48,644 --> 00:08:51,234
เนื่องจากการตอบสนองความเครียดต่างๆ
ส่วนใหญ่ผ่านฮอร์โมน

174
00:08:51,234 --> 00:08:54,284
ไม่ใช่ไฟฟ้า จึงเกิดขึ้นช้ากว่า
ส่วนที่ควบคุมโดยระบบประสาท

175
00:08:54,284 --> 00:08:58,233
และคงอยู่นานกว่าจะค่อยๆ หยุดลง
เพราะฮอร์โมนความเครียดเหล่านั้น

176
00:08:58,233 --> 00:09:00,972
ยังคงอยู่ในกระแสเลือด
จนกว่าจะถูกทำลายลงด้วยเอนไซม์ต่างๆ

177
00:09:00,972 --> 00:09:04,474
เรามาไกลมาก จากความรักวัยรุ่น
สิว และการร้องไห้ให้กับโฆษณาทีวี

178
00:09:04,474 --> 00:09:05,755
ณ จุดจุดนี้ จริงไหมครับ

179
00:09:05,755 --> 00:09:08,214
ในฐานะที่เป็นเจ้าของฮอร์โมน
ตลอดชีวิต ผมหวังว่าคุณ

180
00:09:08,214 --> 00:09:11,914
จะช่วยกันลบล้างอคติภาพพจน์ที่ครอบงำ
เหล่าสารเคมีที่สำคัญและแข็งแกร่งเหล่านี้

181
00:09:11,914 --> 00:09:15,034
ให้พวกเขาได้รับความเคารพ
ที่พวกเขาสมควรจะได้รับ

182
00:09:15,034 --> 00:09:18,394
วันนี้เราได้ศึกษาเกี่ยวกับต่อมไร้ท่อ
ว่าต่อมต่างๆ สร้างฮอร์โมนอย่างไร

183
00:09:18,394 --> 00:09:21,650
ฮอร์โมนเหล่านี้อาจเป็นกรดอะมิโน
ซึ่งละลายในน้ำ

184
00:09:21,650 --> 00:09:25,721
หรือเป็นสเตียรอยด์ซึ่งละลายในไขมัน
และสามารถส่งผลต่อเซลล์ได้หลายชนิด

185
00:09:25,721 --> 00:09:27,800
หรือส่งผลต่อเซลล์เพียงบางชนิด

186
00:09:27,800 --> 00:09:29,331
พูดถึงแคสเคดของฮอร์โมนเล็กน้อย

187
00:09:29,331 --> 00:09:32,375
และว่าแกน HPA ส่งผล
ต่อการตอบสนองความเครียดอย่างไร

188
00:09:32,375 --> 00:09:34,835
ขอบคุณเหล่าอาจารย์ใหญ่แห่งการเรียนรู้
โทมัส แฟรงค์

189
00:09:34,835 --> 00:09:37,444
ขอบคุณชาว Patreon ที่ทำให้รายการ
crash course เป็นไปได้

190
00:09:37,444 --> 00:09:38,825
ผ่านค่าสมาชิกรายเดือน

191
00:09:38,825 --> 00:09:41,584
หากคุณชอบ crash course และอยากจะ
สนับสนุนพวกเราให้ทำเนื้อหา

192
00:09:41,584 --> 00:09:45,473
เกี่ยวกับการศึกษาฟรีต่อไป
เยี่ยมชมได้ที่ patreon.com/crashcourse

193
00:09:45,473 --> 00:09:48,714
crash course ถ่ายทำที่สตูดิโอ
crash course ของ Dr. Cheryl C. Kenny

194
00:09:48,714 --> 00:09:50,956
บทของรายการตอนนี้เขียนโดย
Kathleen Yale

195
00:09:50,956 --> 00:09:53,826
ตัดต่อโดย Blake de Pastino
Dr. Brendan Jackson เป็นที่ปรึกษา

196
00:09:53,826 --> 00:09:55,136
กำกับโดย Nicholas Jenkins

197
00:09:55,136 --> 00:09:57,292
บก. Nicole Sweeney
กำกับการเขียนบทโดย

198
00:09:57,292 --> 00:09:59,700
Stefan Chin
ออกแบบเสียงโดย Michael Amanda

199
00:09:59,700 --> 00:10:02,833
ทีมกราฟอกโดย
Though Cafe