Σήμερα θα σας μιλήσω
για τις 30 τελευταίες ημέρες
της αρχιτεκτονικής ιστορίας.
Είναι πολλά για να συμπτύξεις σε 18 λεπτά.
Είναι ένα περίπλοκο θέμα,
έτσι θα πάμε απευθείας
σε ένα περίπλοκο μέρος:
Το Νιου Τζέρσεϊ.
Επειδή πριν από 30 χρόνια,
είμαι από το Τζέρσεϊ,
και ήμουν έξι ετών και ζούσα
εκεί στο σπίτι των γονιών μου
σε μια πόλη, το Λίβινγκστον,
και αυτό ήταν το παιδικό μου υπνοδωμάτιο.
Στρίβοντας από το υπνοδωμάτιό μου
ήταν το μπάνιο που μοιραζόμουν
με την αδελφή μου.
Και ανάμεσα στο υπνοδωμάτιό μου
και το μπάνιο
ήταν ένα μπαλκόνι που έβλεπε στο σαλόνι.
Εκεί καθόμασταν όλοι μαζί
και βλέπαμε τηλεόραση,
έτσι κάθε φορά που πήγαινα
από το υπνοδωμάτιό μου στο μπάνιο,
με έβλεπαν όλοι,
και κάθε φορά που έκανα ντους
και επέστρεφα τυλιγμένος με μια πετσέτα,
με έβλεπαν όλοι.
Έτσι ήμουν.
Ήμουν αμήχανος,
ανασφαλής, και το μισούσα.
Μισούσα αυτή τη διαδρομή,
μισούσα αυτό το μπαλκόνι,
μισούσα αυτό το δωμάτιο
και μισούσα αυτό το σπίτι.
Και αυτή είναι αρχιτεκτονική.
(Γέλια)
Φτάνει.
Αυτό το συναίσθημα,
αυτά τα αισθήματα που είχα,
είναι η δύναμη της αρχιτεκτονικής,
επειδή η αρχιτεκτονική δεν έχει να κάνει
με μαθηματικά και χωρισμό σε ζώνες.
Έχει να κάνει με αυτές τις σπλαχνικές,
συναισθηματικές συνδέσεις
που αισθανόμαστε στα μέρη
που καταλαμβάνουμε.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι νιώθουμε έτσι,
επειδή σύμφωνα με την Υπηρεσία
Προστασίας του Περιβάλλοντος,
οι Αμερικάνοι περνούν το 90 τοις εκατό
του χρόνου τους εντός.
Το 90 τοις εκατό του χρόνου μας
περιτριγυριζόμαστε από αρχιτεκτονική.
Είναι πολύς χρόνος.
Αυτό σημαίνει ότι η αρχιτεκτονική
μας διαμορφώνει με τρόπους που δεν συνειδητοποιούμε καν.
Αυτό μας κάνει λίγο αφελείς
και πολύ, πολύ προβλέψιμους.
Σημαίνει ότι όταν σας δείξω
ένα τέτοιο κτήριο,
ξέρω τι σκέφτεστε:
Σκέφτεστε «δύναμη»
και «σταθερότητα» και «δημοκρατία».
Και ξέρω ότι τα σκέφτεστε αυτά
επειδή βασίζεται σε ένα κτήριο
που χτίστηκε πριν από 2.500 χρόνια
από τους Έλληνες.
Είναι ένα κόλπο.
Αυτό είναι ένα έναυσμα
που χρησιμοποιούν οι αρχιτέκτονες
για να σας κάνουν να δημιουργήσετε
μια συναισθηματική σύνδεση
με τις μορφές τις οποίες
χτίζουμε τα κτήριά μας.
Είναι μια προβλέψιμη
συναισθηματική σύνδεση,
και χρησιμοποιούμε αυτό το κόλπο
εδώ και πάρα πολύ καιρό.
Το χρησιμοποιήσαμε πριν από [200] χρόνια
για να χτίσουμε τράπεζες.
Το χρησιμοποιήσαμε τον 19ο αιώνα
για να χτίσουμε μουσεία τέχνης.
Και τον 20ο αιώνα στην Αμερική,
το χρησιμοποιήσαμε
για να χτίσουμε σπίτια.
Δείτε αυτούς τους σταθερούς,
στιβαρούς στρατιωτάκους,
να αντιμετωπίζουν τον ωκεανό
και να κρατάνε μακριά τα στοιχεία.