ကၽြန္ေတာ္ ဒီ ဗီဒီယို မွာ ရွင္းျပခ်င္တာကေတာ့ Proteins ႏွစ္ခုဟာ ATP နဲ. ပူးေပါင္းျပီးေတာ့ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေရြ.လ်ားမႈေတြကို ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္သလဲဆိုတာပါပဲ။ ဒီဟာကို ရွင္းျပရမယ္ဆုိရင္ ၾကြက္သား Cells တင္မကပဲ တျခား Cells ေတြ မွာပါ လုပ္ေဆာင္တာကို ေတြ.ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ၾကြက္သားေတြ ဘယ္လို အလုပ္လုပ္လဲဆိုတာ ျပသတဲ့ ပထမဆံုး ဗီဒီယို ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆို ကၽြန္ေတာ္တို.ဟာ အာရံုေၾကာ က ၾကြက္သားေတြ အလုပ္လုပ္ဖုိ. ဘယ္လို လႈံ.ေဆာ္ေပးလဲဆိုတာ ကို ေျပာၾကရေအာင္။ ဒီ ဗီဒီယိုထဲကေန အကုန္လံုး ေတြ.ျမင္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ဒီမွာ Wikipedia ကေန ကူးယူထားတဲ့ Proteins ၂ ခု ရဲ. ပံု ျဖစ္တယ္။ ဒါကေတာ့ Myosin ျဖစ္တယ္။ အမွန္ကေတာ့ Myosin II ပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Myosin Protein မွာ Strand ( အမွ်င္) ၂ ေခ်ာင္းပါလို.ျဖစ္တယ္။ ဒီ အမွ်င္ ၂ ေခ်ာင္းဟာ တစ္ခုနဲ. တစ္ခု ရစ္ပစ္ထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရႈပ္ေထြးတဲ့ Protein (သို.) Enzyme တစ္ခုလို ျမင္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္ေျပာၾကည့္ရေအာင္ ဘာေၾကာင့္ Myosin ကို Enzyme လို. ေခၚရတာလဲဆိုရင္ Myosin ဟာ ATP ကို ADP နဲ. Phosphate အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေပးရမွာ ကူညီေပးတာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ Myosin ကို ATPase လို.လဲ ေခၚတယ္။ ATPase Enzyme ရဲ. Subclass တခုေပါ့။ ဒီဟာကေတာ့ Actin ျဖစ္တယ္။ ဒီ ဗီဒီယုိ မွာ ျမင္ရမွာကေတာ့ Myosin ဟာ ATP ကို အသံုးျပဳျပီးေတာ့ ဘယ္လို ေရြ.လ်ားမႈကို လုပ္ေဆာင္မလဲဆိုတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီ Actin ၾကိဳးတန္းေပၚမွာ Myosin လာျပီး ပူးေပါင္းတဲ့ အတြက္ Mechanical Energy ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ဆြဲျပမယ္။ ဟုတ္ျပီ။ ဒါက Actin ျဖစ္တယ္။ ဒီမွာ Myosin ရဲ. Head (ထိပ္) ေလး ပါ။ Myosin Head လို. ေျပာလိုက္တဲ့ ဒီ ထိပ္က Head ဟာ တစ္ခုနဲ. တစ္ခု လိမ္ယွက္ျပီး ဆက္သြယ္ထားတယ္။ ေကာက္ေကာက္ေကြးေကြးေလးေပါ့။ ဒီဘက္က ေနာက္ Head တစ္ခုဟာလည္း ဒီ အတုိင္းပါပဲ။ ခု ကၽြန္ေတာ္တို. Myosin head တစ္ခုနဲ. ဆက္စပ္ျပီးေတာ့ ရွင္းျပေပးမယ္။ ဒီပံုစံအတိုင္းေလး ဆြဲလိုက္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ထိ ေကာင္းေကာင္း ဆြဲျပႏိုင္မလဲ ၾကည့္ရေအာင္။ ဒါကေတာ့ ဘာမွ မလုပ္ခင္ မူလ ေနရာမွာ ရိွေနတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါကေတာ့ သူရဲ. Tail (ေနာက္အျမီးပိုင္း) ျဖစ္တယ္။ Tail ဟာ တျခား Structure ေတြနဲ. ဆက္သြယ္ေနတယ္။ ဒါကို ေနာက္မွ အေသးစိတ္ ဆက္ေျပာျပမယ္။ ဒါက Myosin Head ဘာမွ မလုပ္ဘဲ မူလ ပံုမွန္ ေနရာမွာ ရိွေနတာ ျဖစ္တယ္။ အခု ATP ဟာ Myosin head ကို လာေပါင္းျပီ ။ Myosin head ဟာ ATPase Enzyme အေနနဲ. လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ္။ ဒီမွာ ATP ကို ဆြဲလိုက္ျပီ။ ဟုတ္ျပီ။ ဒီမွာ ATP လာေပါင္းလိုက္ျပီ။ အမွန္ေတာ့ ATP ဟာ Myosin Head နဲ. ယွဥ္လိုက္ရင္ ဒီေလာက္ေတာ့ မၾကီးဘူးေပါ့။ သင့္တို.ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ရေအာင္ ဆြဲျပလိုက္တာပါ။ ATP ဟာ Myosin ေပၚက သင့္ေတာ္တဲ့ တစ္ေနရာမွာ ေပါင္းျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ Actin ကေန ျပဳတ္ထြက္သြားပါတယ္။ ဒါကို ေရးျပမယ္။ ATP တလံုးဟာ Myosin Head ကို ေပါင္းျပီးတဲ့အခါမွာ Myosin ဟာ Actin နဲ. ကြာထြက္သြားပါတယ္။ ဒါဟာ အဆင့္ ၁ ပါ။ Myosin ဟာ ATP နဲ. ထိကပ္ေနတာကေန စတာပါ။ အဲ့ဒီေနာက္မွာ ATP ေရာက္လာတယ္။ Myosin နဲ. Actin ကြာထြက္သြားတယ္။ ေနာက္အဆင့္တခုမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ဆြဲျပခ်င္တာက ဒီလိုမ်ိဳးပါ။ ဒါကေတာ့ ေနရာတူတူပါပဲ။ ဒီအဆင့္ျပီးေတာ့ ဒီလိုပံုစံေလး ျဖစ္သြားပါတယ္။ ကြာထြက္သြားတာေလ။ . အခုျမင္ေတြ.ရတာကေတာ့ ATP ဟာ ဆက္လက္ျပီး တြယ္ကပ္ေနပါေသးတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး အေၾကာင္းအရာတစ္ခုထဲကို ထပ္ခါထပ္ခါ ေရးျပေနတာဟာ နည္းနည္း ေကြ.၀ိုက္ေျပာသလို ျဖစ္ေနပါလိ့မ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာရမွာပါပဲ။ ATP ဟာ တြယ္ကပ္လ်က္ရိွေနပါေသးတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္မွာေတာ့ ATP ကို ေရသြင္းျဖိဳခြဲလိုက္တဲ့အခါမွာ Phosphate ျပဳတ္ထြက္သြားပါတယ္။ ဒီဟာ (Myosin) ဟာ ATP ကို ျဖိဳခြဲတဲ့ Enzyme ေလ ။ ဒီ ATPase Enzyme လုပ္လိုက္တာေပါ့။ ရွင္းေအာင္ ခ်ေရးျပမယ္။ . ဒါကေတာ့ ATP ကထုတ္လိုက္တဲ့ Energy ဟာ Myosin Head ကို ေထာင္မတ္ေစပါတယ္။ အဆင့္ ၂ ကို ခ်ေရးျပပါမယ္။ ATP ဟာ ေရသြင္းျဖိဳခြဲလိုက္ပါတယ္။ Energy ထြက္လာပါတယ္။ ATP ဟာ ဇီ၀ရုပ္ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အသံုးျပဳတဲ့ စြမ္းအင္ ယူနစ္ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ATP က စြမ္းအင္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဒါကို နဲနဲ မီးေတာက္ ပံုစံေလးနဲ. ဆြဲလိုက္မယ္။ သင္ ပံုေျပာင္းေနတာကို စိတ္ကူးနဲ. မွန္းၾကည့္လို.ရပါတယ္။ ATP ဟာ Myosin protein ကို ေထာင္မတ္ေစျပီး Actin ေပၚမွာ ေရြ.လ်ားမႈ ကို အဆင္သင့္ ျပန္ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဆင့္ ၂ မွာ Energy ေပါင္းလိုက္ျပီးေတာ့ Myosin Protein ကို ေထာင္မတ္ေစပါတယ္။ စြမ္းအင္ အျမင့္နဲ.ေပါ့ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ စပရိန္ကို တြန္းလိုက္ကန္လိုက္ ျဖစ္သလိုပံုစံမ်ိဳးပါပဲ။ . Protein ပံုစံေျပာင္းသြားတာဟာ Shape ပါပဲ။ အဆင့္ (၂) မွာ ဘာျဖစ္သြားသလဲဆိုရင္ Phosphate ဟာ ျပဳတ္ထြက္သြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Myosin နဲ.ေတာ့ တြယ္ကပ္လ်က္ပါပဲ။ ျပဳတ္ထြက္သြားတယ္ဆိုတာက ATP ကေန ျပဳတ္ထြက္သြားတာပါ။ ATP က ေန ADP ျဖစ္သြားျပီးေတာ့ ထြက္လာတဲ့ Energy ဟာ Protein ကို ဒီလို ပံုစံေျပာင္းသြားေစပါတယ္။ . ဒါကေတာ့ ငါတို. အဆင့္ ၂ ျပီးဆံုးသြားတာပါ။ ေသခ်ာေအာင္ ျပန္ၾကည့္ရေအာင္ အဆင့္ ၂ ျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ဒီလို ပံုစံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဆင့္ ၂ ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ Protein ဟာ ဒီလိုပံုစံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေထာင္မတ္ေနတဲ့ပံုစံ ျဖစ္ေနပါတယ္။ Protein မွာ Energy အျပည့္ ရိွေနပါျပီ။ တစ္ခါ လည္ပတ္လိုက္ပါျပီ။ ADP ကေတာ့ ရိွေနတုန္းပါပဲ။ ဒါကေတာ့ Adenosine ျဖစ္ပါတယ္။ ADP မွာ Phosphate group ၂ ခု ရိွေနပါတယ္။ ဒီမွာ Phosphate group ၁ ခု ရိွေနပါတယ္။ ဒါဆို အခု Phosphate group ၁ ခု ကို ထုတ္လုိက္ပါျပီ။ ဒါကုိေတာ့ အဆင့္ ၃ အေနနဲ. ေရးပါမယ္။ အစတုန္းကေတာ့ ဒီေနရာမွာ ရိွေနတယ္ဆိုတာ သတိရပါ။ အဆင့္ ၁ မွာ ATP လာေပါင္းပါတယ္။ အဆင့္ ၁ ျပီးတဲ့ ေနာက္မွာ Myosin ကို ကြာထုတ္လိုက္ပါတယ္။ အဆင့္ ၁ ျပီးတဲ့ေနာက္မွာ အဆင့္ ၂ ကို ျပန္ေျပာပါမယ္။ ATP ကို ေရးသြင္းျဖိဳခြဲျပီး ADP နဲ. Phosphate group ထြက္လာပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန Energy ထြက္လာျပီး Myosin protein ကို စြမ္းအင္အျမင့္ျဖင့္ ေထာင္မတ္ေစပါတယ္။ ျပီးေတာ့ Actin အမွ်င္ ရဲ. ေနာက္ ခ်ိဳင့္တခုမွာ သြားျပီးေတာ့ ခ်ိတ္တြယ္ေစပါတယ္။ အခု စြမ္းအင္ အျပည့္ ရိွေနပါျပီ။ အဆင့္ ၃ မွာေတာ့ Phosphate ကို ထုတ္လိုက္ပါျပီ။ အဆင့္ ၃ မွာ Phosphate ဟာ Myosin ကေနထြက္လာပါတယ္။ ဒါက အဆင့္ ၃ ပါ။ ဒါကေတာ့ ထုတ္လိုက္တဲ့ Phosphate group ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေထာင္မတ္ေနတဲ့ ပံုစံကေန စြမ္းအင္ အျပည့္နဲ. Myosin Protein ကို Actin အေပၚမွာ တြန္းကန္ ေရြ.လ်ားေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို စက္ေတြမွာဆိုရင္ Power stroke လို.ေခၚပါတယ္။ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေရြ.လ်ားမႈကို ျဖစ္ေစတာပါ။ Phosphate group ကို ထုတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ သတိရရမွာက မူလ ထုတ္လိုက္တာက ATP ကေန ADP နဲ. Phosphate ဆိုတာကိုပါ။ ဒါကို စပရိန္ ကန္တဲ့ ပံုစံေလးမွာ ထားပါမယ္။ Phosphate ထြက္လာတဲ့ အခါ စပရိန္ တြန္းကန္သြားပါတယ္။ Actin အမွ်င္ ေပၚမွာ တြန္းကန္ သြားတာပါ။ ဒါကို Power stroke အေနနဲ. ျမင္ေတြ.ႏိုင္ပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အတည္စြမ္းအင္ ကို ထုတ္လုပ္လိုက္တာပါ။ သင္ဘယ္ဟာကို ပံုေသထားျပီး ၾကည့္ခ်င္သလဲဆိုတာကို မူတည္ပါတယ္။ Actin ကို ပံုေသထားျပီး ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ Myosin ဟာ ဘယ္ဘက္ကို ေရြ.သြားပါမယ္။ Myosin ကို ပံုေသထားျပီး ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ Actin ဟာ ညာဘက္ကို ေရြ.သြားပါမယ္။ တစ္နည္းနည္းနဲ. ေပါ့။ ဒါကေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၾကြက္သားလႈပ္ရွားမႈ ဘယ္လို ျဖစ္လာသလဲဆိုတာကို ျပတာပါ။ အဆင့္ ၄က ေတာ့ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ADP ရိွပါမယ္။ အမွန္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို. အဆင့္ ၁ မစခင္က Actin molecule ရဲ. ဘယ္ဘက္မွာ ရိွတဲ့ အခ်ိဳင့္ မွာ Myosin မေရာက္ေသးပါဘူး ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ အံ့မခန္းပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို. အခု ျမင္ေနရတာကေတာ့ ATP သံုးျပီးေတာ့ ATP ထဲက ဓာတု စြမ္းအင္ကေန အေရြ.စြမ္းအင္ကို ေျပာင္းလဲႏိုင္တယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ ဒါဟာ ထူးျခားဆန္းၾကယ္ပါတယ္။ ATP ကို အသံုးျပဳျပီးေတာ့ Cells ေတြ. အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။ ၾကြက္သားေတြ က်ံဳ.ၾကတယ္လို. လူေတြက ေျပာၾကတယ္ ေကာင္းျပီ။ ဒါဆို ကၽြန္ပ္တို. ေနစဥ္ ျမင္ေတြ.ေနရတဲ့ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ဓာတု စြမ္းအင္ကေန အေရြ.စြမ္းအင္ကို ဘယ္လို ေျပာင္းလဲတယ္ဆိုတာကို သိျပီမလား ? ဒါေတြကေတာ့ ဘယ္လို ျဖစ္လာသလဲဆိုတာကို ေျပာျပသြားတာပါ။ ဒါကေတာ့ အဓိက အလုပ္လုပ္ပံုကို ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာင္းျပီ။ ဒီအရာေတြ ပံုစံဘယ္လို ေျပာင္းလဲေျပာင္းတယ္။ ျပီးေတာ့ ဘာဆက္ျဖစ္မယ္ဆိုတာ ကို မင္းက ေမးလိမ့္မယ္။ သင္မွတ္ထားရမွာက ဘယ္ Protein ကေတာ့ ေပါင္းစည္းျပီး ဘယ္ Protein ကေတာ့ မေပါင္းစည္ဘဲ ပံုစံ ေျပာင္းသြားတယ္ဆိုတာကို ျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ. Protein ေတြဟာ ပံုစံ ေျပာင္းလဲ ဖို. စြမ္းအင္ေတြ ပိုလိုလိမ့္မယ္။ မွန္ကန္တဲ့ ေရြ.လ်ားမႈမ်ိဳးလုပ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ Energy ေတြ ထြက္လာျပီး တျခား Protein ေတြကို ပါ ေရြ.လ်ားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တစ္ခုနဲ.တစ္ခု ဆြဲေဆာင္ေနတာပါပဲ။ Actin နဲ. Myosin ဘယ္လို အလုပ္လုပ္လဲဆိိုတာကို ၾကည့္ရႈျပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ၾကြက္သားေတြ ဘယ္လို လႈပ္ရွားလဲဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို. နားလည္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။