0:00:00.000,0:00:01.440
Gəlin aşağıdaki çox mərhələli

0:00:01.440,0:00:04.010
mexanizmlə gedən reaksiyaya baxaq.

0:00:04.010,0:00:09.010
Birinci mərhələdə A üstəgəl BC reaksiyaya [br]daxil olaraq AC üstəgəl B əmələ gətirir.

0:00:09.670,0:00:14.670
İkinci mərhələdə isə AC D ilə reaksiyaya [br]girərək A üstəgəl CD əmələ gətirir.

0:00:16.870,0:00:19.050
Əgər biz reaksizyamızın iki mərhələsini

0:00:19.050,0:00:20.640
toplasaq,təxmini reaksiya üçün

0:00:20.640,0:00:23.130
balanslaşmış tənliyi taparıq.

0:00:23.130,0:00:25.120
Beləliklə bütün reaktivləri sol və

0:00:25.120,0:00:27.560
məhsulları sağ tərəfə

0:00:27.560,0:00:30.800
qoyacağıq.

0:00:30.800,0:00:33.130
Və biz görə bilərik ki,AC həm solda[br]həm də sağdadır,

0:00:33.130,0:00:36.450
bua görə də onu ixtisar edə bilərik.

0:00:36.450,0:00:38.600
A da həmçinin sol və sağda

0:00:38.600,0:00:40.530
var,onu da ixtisar edə bilərik.

0:00:40.530,0:00:45.360
Ümumi tənlik BC üstəgəl D bərabərdir

0:00:46.940,0:00:51.673
CD şəklində olacaqdır.

0:00:56.002,0:00:58.850
Hal-hazırda görürük ki BC və D bizim

0:01:01.220,0:01:05.480
reaktivlərimiz B və CD isə

0:01:05.480,0:01:07.980
bu təxmini reaksiyanın məhsullarıdır

0:01:07.980,0:01:11.550
Reaksiyaya nəzər salsaq A burda əvvəldə

0:01:11.550,0:01:13.330
və burda sonda var.

0:01:13.330,0:01:16.040
Amma A reaktiv və ya məhsul deyil

0:01:16.040,0:01:19.363
A burda katalizaor olmalıdır.

0:01:20.600,0:01:24.260
Əlavə olaraq AC də reaktiv və ya məhsul [br]deyil.

0:01:24.260,0:01:26.150
AC ilk mərhələdə necə alındı və

0:01:26.150,0:01:27.740
mexanizmin ikinci mərhələsində

0:01:27.740,0:01:31.630
necə istifadə olundu gördünüz.

0:01:31.630,0:01:36.630
Yəni AC bu reaksiya üçün aralıq məhsul [br]olmalıdır.

0:01:41.860,0:01:43.810
Gəlin bu çox mərhələli reaksiya üçün

0:01:43.810,0:01:45.720
enerji diaqramına baxaq.

0:01:45.720,0:01:48.820
Enerji diaqramı adətən y oxunda[br]ptensial enerjiyə və

0:01:48.820,0:01:51.640
x oxunda isə reaksiya[br]irəlliləyişinə malikdir.

0:01:51.640,0:01:55.270
Beləliklə biz x oxunda irəllilədikcə

0:01:55.270,0:01:56.963
reaksiya baş verir.

0:01:58.310,0:02:00.750
Enerji diaqramındaki bu xətt bizim

0:02:00.750,0:02:03.750
BC və D reaktivlərimizin

0:02:03.750,0:02:06.330
enerji səviyyələrini bildirir.

0:02:06.330,0:02:10.890
Davam edək,B və C arasındaki rabitəni[br]göstərək

0:02:11.750,0:02:14.980
Və həmçinin bizdə burda D var

0:02:14.980,0:02:17.140
Bizim katalizator da həmçinin

0:02:17.140,0:02:19.210
reaksiyanın başlanğıcında mövcuddur.

0:02:19.210,0:02:23.883
Davam edirəm və bizim 2reaktivin[br]yuxarısına A yazıram

0:02:26.408,0:02:29.870
Enerji diaqramından görə bilərik ki [br]bizim 2 əyrimiz var.

0:02:29.870,0:02:32.440
Birinci əyri mexanizmin birinci,ikinci isə

0:02:32.440,0:02:34.190
iksinci mərhələsinə

0:02:34.190,0:02:37.090
uyğundur.

0:02:37.090,0:02:40.950
Beləliklə,birinci əyrinin zirvəsi [br]mexanizmin

0:02:40.950,0:02:44.250
birinci mərhələsi üçün keçid mərhələsidir.

0:02:44.250,0:02:47.330
Biz ilk mərhələdə görə bilərik ki,A

0:02:47.330,0:02:50.510
katalizatoru BC ilə toqquşur və ya BC ilə

0:02:50.510,0:02:53.490
reaksiyaya girərək aralıq AC [br]əmələ gətirir.

0:02:53.490,0:02:58.490
A BC ilə toqquşmalıdır və keçid[br]mərhələsində B və C

0:02:59.030,0:03:02.370
arasındaki əlaqə qırılır,eyni zamanda,

0:03:02.370,0:03:07.370
A və C arasında rabitə formalaşır.

0:03:10.380,0:03:12.760
Bizdə hələ də bu əyrinin ən yüksək

0:03:12.760,0:03:14.330
nöqtəsində D olacaqdır.

0:03:14.330,0:03:17.410
Buraya D yazıram

0:03:17.410,0:03:22.410
Bu reaksiyanın baş verməsi üçün,BC ilə

0:03:22.660,0:03:27.660
toqquşma zamanı toqquşmanın aktivləşmə[br]enerjisini aşmağa kifayət qədər kinetik

0:03:28.280,0:03:31.270
enerjisi olmalıdır.

0:03:31.270,0:03:33.530
Bu enerji diaqramında,aktivləşmə enerjisi

0:03:33.530,0:03:36.520
reaktivlər və

0:03:36.520,0:03:41.520
keçid mərhələ arsındaki fərqdir,

0:03:42.440,0:03:44.000
yəni əyrinin ən yüksək nöqtəsi.

0:03:44.000,0:03:46.900
Enerjidəki bu fərq,ilk mərhələ üçün

0:03:46.900,0:03:49.310
aktivləşmə enerjisi göstərir,hansı ki

0:03:49.310,0:03:53.403
biz bunu Ea1 adlandıracağıq.

0:03:54.890,0:03:57.760
Fərz etsək ki,toqquşma aktivləşmə [br]enerjisini aşmağa çatacaq

0:03:57.760,0:04:00.260
qədər kinetik enerjiyə malikdir,

0:04:00.260,0:04:04.610
bizim aralıq məhsul olan AC və B ni [br]ala bilərik.

0:04:04.610,0:04:06.650
Gəlin davam edək və A ilə C arasında

0:04:06.650,0:04:09.960
yaranan rabitəni göstərək.

0:04:09.960,0:04:12.380
BEləliklə,bizim 2 əyrimiz arasındaki bu

0:04:12.380,0:04:16.330
çökək,aralığın enerji səviyyəsini [br]təmsil edir.

0:04:16.330,0:04:18.120
Bizim həmçinin B-miz var

0:04:18.120,0:04:20.990
Buraya B yazacam.

0:04:20.990,0:04:23.130
Və bizdə hələ də D var hansı ki,

0:04:23.130,0:04:25.290
heç reaksiyaya daxil olmayıb.

0:04:25.290,0:04:27.803
Buraya D yazıram.

0:04:30.440,0:04:31.970
Artıq 2ci əyri və ya

0:04:31.970,0:04:34.360
və ya mexanizmimizin 2ci mərhələsi üçün[br]hazırıq.

0:04:34.360,0:04:39.060
İkinci mərhələdə AC( aralıq məhsulu) D ilə[br]reaksiayaya daxil olaraq,

0:04:39.060,0:04:41.840
A və CD əmələ gətirir.

0:04:41.840,0:04:45.160
Bu 2ci əyrinin zirvəsi,ikinci mərhələ

0:04:45.160,0:04:47.240
üçün keçid mərhələsi olacaqdır.

0:04:47.240,0:04:51.970
Yəni biz A və C arasındaki rabitə[br]qırılmasını,eyni zamanda C və D

0:04:51.970,0:04:56.970
arasındaki rabitənin əmələə gəlməsini [br]göstərə bilərik.

0:04:58.980,0:05:02.120
Aralıq enerjisi ilə keçid mərhələsinin

0:05:02.120,0:05:05.540
enerjisi arasındaki enerji fərqi,

0:05:05.540,0:05:07.660
Ea2 adlandıracağımız mexanizmin

0:05:07.660,0:05:09.900
ikinci mərhələsi üçün

0:05:09.900,0:05:12.007
aktivləşmə enerjisini göstərir.

0:05:14.650,0:05:19.390
Əgər AC və D kifayət qədər kinetik enerji

0:05:19.390,0:05:24.390
ilə toqquşsa,CD və A əldə edə bilərik.

0:05:24.450,0:05:28.100
Əgər AC və D kifayət qədər enerjii ilə

0:05:28.100,0:05:31.760
toqquşsa,biz CD və A ala biləcəyik.

0:05:31.760,0:05:35.130
Burada sonda olan bu xətt bizim

0:05:35.130,0:05:37.910
məhsullarımızın enerji səviyyələrini[br]müəyyən edir.

0:05:37.910,0:05:42.910
CD bizim məhsullardan biridir buna[br]görə də onu bura yazacam.

0:05:43.530,0:05:46.600
Xatılayaq ki, B də bizim digər məhsuldur

0:05:46.600,0:05:51.330
hansı ki mexanizmin ikinci mərhələsindən[br]almışdıq.

0:05:51.330,0:05:55.640
Davam edək və buraya B üstəgəl CD yazaq.

0:05:55.640,0:05:58.180
Həmçinin katalizatorumuzu yenidən

0:05:58.180,0:06:01.540
götürürük və buraya A yazırıq.

0:06:01.540,0:06:04.910
GƏlin 1ci aktivləmə enerjisi Ea1 ilə 2ci [br]aktivləşmə enerjisi Ea2 ni

0:06:04.910,0:06:08.040
müqayisə edək.

0:06:08.040,0:06:10.490
Enerji diaqramına baxaraq,görə bilərik ki,[br]Ea1,

0:06:11.741,0:06:14.587
Ea2 dən daha böyük aktivləşmə enerjisinə[br]malikdir.

0:06:15.550,0:06:20.550
Davam edək və Ea1 böyükdür Ea2[br]yazaq.

0:06:20.890,0:06:24.490
Aktivləmə enerjisi nə qədər kiçik olarsa,

0:06:24.490,0:06:26.910
reaksiya bir o qədər sürətli olur və[br]2ci mərhələ

0:06:26.910,0:06:28.440
daha kiçik aktivləşmə enerjisinə[br]malik olduğu üçün

0:06:28.440,0:06:32.320
ikisindən də sürətlidir.

0:06:32.320,0:06:35.440
Birinci mərhələ daha böyük aktivləşmə[br]enerjisinə malik olduğu

0:06:35.440,0:06:40.440
üçün ikinci ilə müqayisədə [br]daha yavaş gedir.

0:06:42.150,0:06:45.070
Birinci mərhələ yavaş olduğu üçün,[br]dərəcəni müəyyən edən

0:06:45.070,0:06:48.083
birinci mərhələdir.

0:06:48.960,0:06:51.620
Nəhayət gəlin reaksiyamız üçün[br]enejidəki ümumi

0:06:51.620,0:06:54.020
dəyişikliyi tapaq.

0:06:54.020,0:06:57.320
Enerjidəki ümumi fərqi tapmaq üçün Delta E[br]yazırıq,hansı ki bu

0:06:57.320,0:06:59.640
final çıxılsınba.lanğıc deməkdir.

0:06:59.640,0:07:02.220
Yəni bu məhsulun enerjisi çıxılsın

0:07:02.220,0:07:05.870
reaktivlərin enerjisidir.

0:07:05.870,0:07:09.320
Beləliklə, məhsulların enerji səviyyəsi[br]buraya,sonra

0:07:09.320,0:07:11.100
başlanğıc reaktivlərin [br]enerji

0:07:11.100,0:07:11.933
levelini buraya [br]yazırıq.

0:07:11.933,0:07:14.210
Gəlin bu xətti buraya uzadım[br]beləliklə biz ikisini də

0:07:14.210,0:07:16.570
daha yaxşı müqayisə edə bilərik.

0:07:16.570,0:07:18.540
Bu iki xətt arasındaki enerji fərqi

0:07:18.540,0:07:20.300
grafikdəki Delta E ni

0:07:20.300,0:07:22.760
bildirir.

0:07:22.760,0:07:24.750
Biz daha böyük rəqəmdən daha kiçik

0:07:24.750,0:07:27.650
bir ədədi çıxmış oluruq

0:07:27.650,0:07:29.930
və beləliklə DElta E

0:07:29.930,0:07:31.210
bu təxmini reaksiya

0:07:31.210,0:07:34.360
üçün

0:07:34.360,0:07:37.010
müsbət olur.

0:07:37.010,0:07:39.290
Və Delta E müsbət olduğu üçün biz

0:07:39.290,0:07:43.563
bilirik ki,bu reaksiya Endotermik[br]reaksiyadır.