WEBVTT

00:00:06.760 --> 00:00:09.160
Siyah kedilerden korkuyor musunuz?

00:00:09.160 --> 00:00:11.890
İç mekanlarda şemsiye açar mısınız?

00:00:11.890 --> 00:00:15.552
Peki 13 sayısı hakkında ne düşünüyorsunuz?

00:00:15.552 --> 00:00:17.299
İnansanız da inanmasanız da,

00:00:17.299 --> 00:00:20.650
muhtemelen bu batıl
inançların birkaçına aşinasınızdır.

00:00:20.650 --> 00:00:23.600
Peki tüm dünyada
insanların tahtaya vurması veya

00:00:23.600 --> 00:00:25.200
kaldırım çizgilerine basmaktan

00:00:25.200 --> 00:00:28.749
kaçınması nasıl başladı?

00:00:28.749 --> 00:00:31.711
Bilimsel temelleri olmasa da,

00:00:31.711 --> 00:00:35.020
bu garip özel inanç ve uygulamaların

00:00:35.020 --> 00:00:39.400
eşit derecede
garip ve özel kökenleri var.

00:00:39.400 --> 00:00:41.850
Doğaüstü nedenleri olduğu için,

00:00:41.850 --> 00:00:45.501
pek çok batıl inanışın
dine dayanması şaşırtıcı değil.

00:00:45.501 --> 00:00:50.550
Örneğin on üç sayısı
İncil'deki, İsa Mesih'in tutuklanıp

00:00:50.550 --> 00:00:53.682
çarmıha gerilmeden
önce on iki havarisi ile yediği

00:00:53.682 --> 00:00:57.720
Son Akşam Yemeği ile bağlantılıdır.

00:00:57.720 --> 00:01:02.462
Bir masada on üç kişinin
bulunmasıyla ortaya çıkan fikir, kötü

00:01:02.462 --> 00:01:08.142
şanstı ve on üç sayısı zamanla
genel olarak şanssız bir sayıya dönüştü.

00:01:08.142 --> 00:01:12.821
Şimdilerde triskaidekafobi adı
verilen bu on üç sayısı korkusu

00:01:12.821 --> 00:01:18.262
öyle yaygın ki, dünyada
çoğu binada 13. kat bulunmuyor,

00:01:18.262 --> 00:01:22.102
sayılar doğrudan,
on ikiden on dörde atlıyor.

00:01:22.102 --> 00:01:26.361
Tabii pek çok insan Son Akşam Yemeği
hikayesinin doğru olduğunu düşünüyor,

00:01:26.361 --> 00:01:29.360
ancak diğer batıl inanışlar,
çok az insanın inandığı veya

00:01:29.360 --> 00:01:33.033
hatırladığı dini geleneklerden geliyor.

00:01:33.033 --> 00:01:37.793
Tahtaya vurmanın, antik
Hint-Avrupalılardan veya ağaçların çeşitli

00:01:37.793 --> 00:01:40.733
ruhlara ev sahipliği yaptığına
inanan, muhtemelen onlardan

00:01:40.733 --> 00:01:44.253
bir önceki dönemde yaşamış
insanlardan geldiği düşünülüyor.

00:01:44.253 --> 00:01:46.677
Bir ağaca dokunmak,
içindeki ruhun korunmasını veya

00:01:46.677 --> 00:01:50.107
kutsamasını ortaya çıkarabilir.

00:01:50.107 --> 00:01:52.372
Her nasılsa bu gelenek

00:01:52.372 --> 00:01:56.197
bu ruhlardaki inanış yok olduktan
uzun süre sonra da yaşamaya devam etti.

00:01:56.197 --> 00:02:00.237
Rusya'dan İrlanda'ya pek çok ülkede
bugün yaygın olan batıl inançların,

00:02:00.237 --> 00:02:05.813
Hristiyanlığın yerini aldığı putperest 
dinlerin kalıntıları olduğu düşünülüyor.

00:02:05.813 --> 00:02:08.693
Ancak tüm batıl
inançlar din ile ilgili değil.

00:02:08.693 --> 00:02:13.313
Bazıları sadece talihsiz
tesadüflere ve çağrışımlara dayanıyor.

00:02:13.313 --> 00:02:16.453
Örneğin, pek çok
İtalyan 17 sayısından korkar,

00:02:16.453 --> 00:02:23.284
çünkü Roma rakamı olan
XVII, vixi kelimesini oluşturabilir ve

00:02:23.284 --> 00:02:25.633
bu kelime, hayatım
sona erdi anlamına gelir.

00:02:25.633 --> 00:02:27.754
Benzer şekilde,
Kantoncada dört sayısını

00:02:27.754 --> 00:02:30.494
temsil eden kelime de ölüm
kelimesiyle neredeyse aynıdır;

00:02:30.494 --> 00:02:32.044
tıpkı Çincedeki numaraları

00:02:32.044 --> 00:02:33.774
ödünç almış olan Japonca ve Korecede

00:02:33.774 --> 00:02:37.705
olduğu gibi.

00:02:37.705 --> 00:02:41.274
Bir sayısının okunuşu da
zorunluluk kelimesine benzediği için,

00:02:41.274 --> 00:02:45.383
on dört sayısı ölme zorunluluğu
gibi bir ifadeye benzemektedir.

00:02:45.383 --> 00:02:50.294
Asansörlerde ve uluslararası otellerde
kullanılmayan birçok sayı vardır.

00:02:50.294 --> 00:02:51.414
İnanın ya da inanmayın,

00:02:51.414 --> 00:02:53.994
bazı batıl inançlar gerçekten anlamlıdır,

00:02:53.994 --> 00:02:58.174
veya en azından, asıl
maksatları unutuluncaya dek öyleydi.

00:02:58.174 --> 00:03:03.185
Örneğin, tiyatro sahnelerindede
büyük renkli perdeler kullanılıyordu,

00:03:03.185 --> 00:03:07.925
birbirlerine ıslıkla seslenen sahne 
görevlileri onları kaldırıp indiriyordu.

00:03:07.925 --> 00:03:11.325
Diğer insanların dalgın
ıslıkları bir kazaya sebep olabilirdi.

00:03:11.325 --> 00:03:16.694
Ancak sahne arkasında ıslık
tabusu günümüzde, sahne görevlileri

00:03:16.694 --> 00:03:20.576
telsiz kulaklık kullanmaya
başladıktan sonra bile, hala devam ediyor.

00:03:20.576 --> 00:03:24.345
Aynı şekilde, eğer siperde bir
askerseniz, üç sigarayı aynı kibritle

00:03:24.345 --> 00:03:29.565
yakmak gerçekten kötü şansa
sebep olabilir, çünkü bir kibriti

00:03:29.565 --> 00:03:34.586
uzun süre yakmak, düşman
bir nişancının dikkatini çekebilir.

00:03:34.586 --> 00:03:37.458
Sigara içenlerin çoğu artık
nişancı endişesi duymak zorunda

00:03:37.458 --> 00:03:39.636
değil, ama bu batıl
inanç hala devam ediyor.

00:03:39.636 --> 00:03:42.596
Öyleyse insanlar neden
dinlerin bu unutulmuş kırıntılarına,

00:03:42.596 --> 00:03:43.486
rastlantılara

00:03:43.486 --> 00:03:45.376
ve eski tavsiyelere takılıp kalıyorlar?

00:03:45.376 --> 00:03:48.137
Tamamen mantıksız davranmıyorlar mı?

00:03:48.137 --> 00:03:50.077
Evet, ama pek çok insan için batıl

00:03:50.077 --> 00:03:54.816
inanç, bilinçli inanıştan çok,
kültürel alışkanlığa dayalıdır.

00:03:54.816 --> 00:03:59.027
Buna karşın, kimse merdiven altında
yürümekten veya iç mekanda ıslık çalmaktan

00:03:59.027 --> 00:04:00.717
kaçınmayı bilerek doğmuyor,

00:04:00.717 --> 00:04:04.743
ancak aileniz sizi bu gibi şeylerden
kaçınmanızı söylenerek büyüttüyse,

00:04:04.743 --> 00:04:06.846
bunlar sizi muhtemelen rahatsız edecek,

00:04:06.846 --> 00:04:11.208
kötü bir şey
olmayacağını mantıken anlasanız bile.

00:04:11.208 --> 00:04:14.838
Tahtaya vurmak gibi şeyleri
yapmak çok fazla çaba istemediği için,

00:04:14.838 --> 00:04:19.946
batıl inancı sürdürmek, bilinçli
olarak onu reddetmekten daha kolaydır.

00:04:19.946 --> 00:04:23.696
Üstelik, batıl inançlar çoğu
zaman işe yarıyormuş gibi görünüyor.

00:04:23.696 --> 00:04:27.508
Belki şans çorabınızı giyerken
bir şey başardığınızı hatırlıyorsunuzdur.

00:04:27.508 --> 00:04:29.947
Bu yalnızca psikolojik
önyargılarımızın işidir.

00:04:29.947 --> 00:04:33.417
Aynı çorabı giyerken başarısız olduğunuzu

00:04:33.417 --> 00:04:35.448
hatırlama ihtimaliniz çok daha azdır.

00:04:35.448 --> 00:04:39.008
Ancak onların işe yaradığına
inanmak, olaylar üzerinde daha fazla

00:04:39.008 --> 00:04:43.697
kontrole sahip olduğunuz yanılsaması
yaratarak, daha iyi oynamanızı sağlar.

00:04:43.697 --> 00:04:48.369
Neticede, özgüvenin fark
yaratabileceği durumlarda, tıpkı spor

00:04:48.369 --> 00:04:52.838
gibi, bu çılgın batıl inançlar
o kadar da çılgınca olmayabilir.