0:00:06.413,0:00:08.554
Ben je bang van zwarte katten?

0:00:08.566,0:00:11.484
Zou je een paraplu binnen openen?

0:00:11.484,0:00:14.654
En wat vind je van het nummer dertien?

0:00:14.819,0:00:16.866
Of je er nu in gelooft of niet,

0:00:16.866,0:00:19.992
enkele van deze bijgeloven [br]zijn je vast niet onbekend.

0:00:20.003,0:00:23.851
Hoe komt het dat mensen overal ter wereld

0:00:23.851,0:00:25.034
op hout afkloppen

0:00:25.041,0:00:28.114
of niet op de barstjes[br]in de stoep willen lopen?

0:00:28.121,0:00:31.511
Hoewel ze niet [br]wetenschappelijk gegrond zijn,

0:00:31.536,0:00:34.671
hebben veel van deze vreemde, [br]specifieke geloven en handelingen

0:00:34.687,0:00:38.899
al even vreemde en specifieke oorsprongen.

0:00:38.919,0:00:41.436
Omdat bovennatuurlijke[br]krachten een rol spelen,

0:00:41.441,0:00:45.212
is het geen verrassing dat veel bijgeloven[br]hun oorsprong vonden in religie.

0:00:45.237,0:00:50.303
Het nummer 13 komt bijvoorbeeld[br]van het Bijbelse Laatste Avondmaal,

0:00:50.307,0:00:53.516
het avondmaal van Jezus Christus [br]en zijn twaalf apostelen

0:00:53.516,0:00:57.009
net voor hij opgepakt en gekruisigd werd.

0:00:57.023,0:01:02.348
Daardoor dacht men dat 13 mensen [br]aan een tafel ongeluk bracht,

0:01:02.348,0:01:07.633
wat uiteindelijk uitgroeide tot angst [br]voor het nummer in het algemeen.

0:01:07.636,0:01:13.724
Nu is angst voor het nummer 13, [br]of triskaidekafobie, zo gebruikelijk

0:01:13.724,0:01:17.632
dat gebouwen wereldwijd[br]geen 13de etage hebben,

0:01:17.654,0:01:21.589
en het dus van de 12de verdieping[br]meteen naar de 14de gaat.

0:01:21.596,0:01:25.841
Natuurlijk beschouwen velen [br]het Laatste Avondmaal als echt gebeurd,

0:01:25.852,0:01:29.210
maar andere bijgeloven zijn ontstaan [br]uit religieuze tradities

0:01:29.210,0:01:32.235
die maar weinig mensen geloven[br]of zich zelfs herinneren.

0:01:32.254,0:01:37.367
Afkloppen zou van de oude[br]Indo-Europeaanse folklore komen

0:01:37.381,0:01:39.724
of mogelijk van een nog ouder volk

0:01:39.728,0:01:43.261
dat geloofde dat verschillende[br]zielen in bomen huisden.

0:01:43.731,0:01:46.143
Een boom aanraken[br]zou bescherming oproepen

0:01:46.154,0:01:48.876
of de zegening[br]van de ziel die er in woont.

0:01:49.025,0:01:52.064
En op de een of andere manier[br]hield deze traditie stand,

0:01:52.064,0:01:54.621
lang nadat het geloof[br]in deze zielen was uitgedoofd.

0:01:55.834,0:01:59.937
Veel van de huidige bijgeloven[br]die je van Rusland tot Ierland terugvindt,

0:01:59.963,0:02:03.188
zouden restanten zijn[br]van de heidense religies

0:02:03.188,0:02:05.608
die door het christendom werden vervangen.

0:02:05.608,0:02:08.315
Maar niet alle bijgeloven zijn religieus.

0:02:08.329,0:02:09.796
Sommige zijn gewoon gebaseerd

0:02:09.796,0:02:12.436
op onfortuinlijke[br]toevalligheden en verbanden.

0:02:12.436,0:02:16.326
Veel Italianen zijn bijvoorbeeld[br]bang voor het nummer 17,

0:02:16.342,0:02:22.528
omdat het Romeinse cijfer XVII[br]een anagram is van het woord VIXI,

0:02:22.530,0:02:25.254
wat 'mijn leven was voorbij' betekent.

0:02:25.254,0:02:27.455
Het woord voor het cijfer vier

0:02:27.455,0:02:30.139
klinkt bijna net als het woord voor 'dood'

0:02:30.149,0:02:31.505
in het Cantonees,

0:02:31.527,0:02:33.497
maar ook in het Japans

0:02:33.516,0:02:36.994
en het Koreaans, [br]dat Chinese cijfers gebruikt.

0:02:37.005,0:02:40.408
En aangezien het cijfer één klinkt[br]als het woord voor 'moet',

0:02:40.418,0:02:45.258
klinkt het nummer 14 als 'moet dood'.

0:02:45.260,0:02:49.498
Liften en internationale hotels [br]moeten dus al een pak nummers vermijden.

0:02:49.538,0:02:51.155
En geloof het of niet,

0:02:51.169,0:02:53.646
sommige bijgeloven zijn zelfs zinvol

0:02:53.681,0:02:57.144
of dat waren ze toch tot we[br]hun oorspronkelijke doel vergaten.

0:02:57.930,0:03:02.817
In theatersettings bijvoorbeeld[br]werden grote geschilderde doeken gebruikt

0:03:02.819,0:03:07.385
en verwisseld door de toneelknechten,[br]die hiervoor fluitsignalen gebruikten.

0:03:07.633,0:03:10.931
Als er toevallig iemand anders floot,[br]kon dit voor ongelukken zorgen.

0:03:11.452,0:03:16.222
Het taboe van fluiten achter de set[br]leeft vandaag echter nog steeds,

0:03:16.252,0:03:19.649
terwijl de toneelknechten[br]nu al lang praten via headsets.

0:03:20.236,0:03:26.175
Het aansteken van drie sigaretten[br]met één en dezelfde lucifer bracht ongeluk

0:03:26.175,0:03:31.282
als je soldaat was in de loopgraven, [br]want door een lucifer die te lang brandde[br]

0:03:31.282,0:03:34.516
kon een vijandige sluipschutter[br]je misschien spotten.

0:03:34.516,0:03:37.568
De meeste rokers hoeven zich hier[br]geen zorgen meer om te maken,

0:03:37.568,0:03:39.486
maar het bijgeloof leeft nog wel.

0:03:39.486,0:03:42.316
Waarom houden de mensen dan vast[br]aan deze vergeten religies,

0:03:42.316,0:03:43.486
toevalligheden

0:03:43.486,0:03:45.376
en verouderd advies?

0:03:45.376,0:03:48.137
Is dat niet volslagen irrationeel?

0:03:48.137,0:03:50.077
Nou, ja, maar voor veel mensen

0:03:50.077,0:03:54.816
is een bijgeloof meer [br]een culturele gewoonte dan religie.

0:03:54.816,0:03:59.027
Tenslotte word je niet geboren wetende[br]dat je niet onder ladders mag lopen,

0:03:59.027,0:04:00.717
of binnen fluiten,

0:04:00.717,0:04:04.743
maar als ze je dit meegeven[br]tijdens je opvoeding

0:04:04.743,0:04:06.846
zal je het wellicht toch liever niet doen,

0:04:06.846,0:04:11.208
zelfs wanneer je begrijpt[br]dat er je niks zal gebeuren.

0:04:11.208,0:04:14.838
En aangezien op hout afkloppen[br]niet veel moeite vergt,

0:04:14.838,0:04:19.946
is het volgen van een bijgeloof vaak [br]makkelijker dan er bewust tegenin te gaan.

0:04:19.946,0:04:23.696
Daarnaast lijken bijgeloven[br]soms wel te werken.

0:04:23.696,0:04:27.508
Misschien maakte je ooit de winnende goal[br]toen je je gelukssokken droeg?

0:04:27.508,0:04:29.947
Dat is iets puur psychologisch.

0:04:29.947,0:04:33.417
De keren dat die sokken je niet[br]aan een winnend doelpunt geholpen hebben,

0:04:33.417,0:04:35.448
zul je je waarschijnlijk amper herinneren.

0:04:35.448,0:04:39.008
Maar als je er echt in gelooft, [br]kan het je helpen beter te spelen,

0:04:39.008,0:04:43.697
omdat je gelooft dat je meer[br]controle hebt over wat er gebeurt.

0:04:43.697,0:04:48.369
Dus in situaties waar die zelfzekerheid [br]een verschil kan maken, zoals bij sport,

0:04:48.369,0:04:52.569
zijn die bijgeloven nog lang zo gek niet.