WEBVTT 00:00:00.580 --> 00:00:03.850 Hoi, mijn naam is John Green, dit is "Crash Course wereldgeschiedenis" en vandaag 00:00:03.850 --> 00:00:05.580 gaan we het hebben over Jezus. 00:00:05.580 --> 00:00:09.570 Dit is een Romeinse munt van rond de tijd dat Jezus werd geboren in het Romeinse Keizerrijk, en 00:00:09.570 --> 00:00:12.839 Augustus, de keizer, de zoon van God, staat er op. 00:00:12.839 --> 00:00:16.820 Dus, laten we beginnen met het feit dat in 4 voor Christus, 'zoon van God' of in ieder geval 00:00:16.820 --> 00:00:23.640 'zoon van EEN god' zijn niet zo bijzonder was. Maar een arme Jood die 00:00:23.640 --> 00:00:24.699 zoon van God was, dat was nieuws. 00:00:24.699 --> 00:00:26.179 muziek 00:00:26.178 --> 00:00:27.649 muziek 00:00:27.649 --> 00:00:29.118 muziek 00:00:29.118 --> 00:00:30.599 muziek 00:00:30.599 --> 00:00:32.070 muziek 00:00:32.070 --> 00:00:33.539 muziek 00:00:33.539 --> 00:00:37.530 Als je het Christendom wilt begrijpen, moet je beginnen met het jodendom, want Jezus werd geboren als Jood 00:00:37.530 --> 00:00:39.250 en groeide op in de Joodse traditie. 00:00:39.250 --> 00:00:42.479 Hij was een van de vele leraren in die tijd die zijn ideeën verspreidde in de Romeinse provincie Judea 00:00:42.479 --> 00:00:46.409 en hij was onderdeel van een messiaanse traditie die ons helpt te begrijpen waarom men dacht dat hij 00:00:46.409 --> 00:00:49.829 niet alleen een leraar was, maar veel, veel meer. 00:00:49.829 --> 00:00:51.429 Laten we maar eens rechtstreeks naar de Denktank gaan. 00:00:51.429 --> 00:00:54.820 Het volk later de Joden zou worden, was één van de vele stammen die wegvluchtten 00:00:54.820 --> 00:00:59.730 uit een bestaan in de niet erg vruchtbare wereld van Mesopotamië na de 00:00:59.729 --> 00:01:00.689 landbouwrevolutie. 00:01:00.689 --> 00:01:04.939 De Hebreeërs vereerden eerst veel goden en offerden aan hen zodat ze 00:01:04.939 --> 00:01:06.759 mooi weer en geluk zouden brengen. 00:01:06.760 --> 00:01:10.390 Maar uiteindelijk ontwikkelden zij een religie die gevormd werd rond een idee dat leidend zou worden 00:01:10.390 --> 00:01:15.790 voor andere grote westerse godsdiensten. Dat was het monotheïsme: het idee dat er slechts één ware 00:01:15.790 --> 00:01:18.940 god is (of tenminste, dat als er andere goden rondzwerven, dat volledige sufferds zijn). 00:01:18.939 --> 00:01:23.599 De Hebreeërs ontwikkelden een tweede concept dat cruciaal voor hun religie is: het idee 00:01:23.599 --> 00:01:26.229 van het verbond, een afspraak met God. 00:01:26.230 --> 00:01:29.469 De belangrijkste man hierin, de grote voortrekker, was Abraham. 00:01:29.469 --> 00:01:32.408 Niet om dit teveel een les in de Schrift te maken, maar het is wat moeilijk om de Joden te 00:01:32.409 --> 00:01:37.040 begrijpen zonder Abraham te snappen, of Abram, zoals hij bekend was voor hij zijn grote gesprek 00:01:37.040 --> 00:01:39.600 had met God, zoals opgetekend in Genesis 17: 00:01:39.599 --> 00:01:44.539 Toen Abram 90 jaren en 9 was, verscheen de HEER aan Abram, en zei hem, 00:01:44.540 --> 00:01:48.760 Ik ben de God, de Almachtige; wandel voor mij en wees onberispelijk. 00:01:48.760 --> 00:01:51.390 En ik ga een verbond met je aan en dan gebeuren er een hoop coole dingen zoals dat je 00:01:51.390 --> 00:01:54.079 kinderen zult krijgen en je afstammelingen talrijker zullen zijn dan de sterren en dat je 00:01:54.079 --> 00:01:56.689 al het land van Kanaän voor eeuwig zult bezitten, het wordt geweldig. 00:01:56.689 --> 00:02:00.658 Ik citeer trouwens, denktank...Dus God beloofde dat Abram kinderen zou krijgen met zijn vrouw, 00:02:00.659 --> 00:02:04.950 zelfs terwijl de gast al iets van 99 was, maar er was een addertje onder het gras: 00:02:04.950 --> 00:02:10.890 Dit is mijn verbond, dat gij zult houden, tussen mij en u en uw zaad na u; 00:02:10.889 --> 00:02:13.599 Ieder mannelijk kind onder u zal worden besneden. 00:02:13.599 --> 00:02:15.889 Niet voor kinderen onder de 13, Denktank. 00:02:15.889 --> 00:02:20.549 Nou, dat is nog eens veel vragen van een man, zeker van een 99-jarige oude kerel als Abram 00:02:20.550 --> 00:02:22.310 die in een tijd leefde voor algehele verdoving. 00:02:22.310 --> 00:02:26.170 Maar dat waren de voorwaarden voor de deal en in ruil ervoor had God Abraham en zijn 00:02:26.169 --> 00:02:30.869 afstammelingen uitgekozen om een groots rijk te stichten. 00:02:30.870 --> 00:02:31.900 Hier komt de uitdrukking vandaan dat de Joden het uitverkoren volk zijn. 00:02:31.900 --> 00:02:35.039 Dank je wel, Denktank. Dus, een paar belangrijke dingen over deze god: 00:02:35.039 --> 00:02:39.799 1. Singulariteit. Hij - en ik gebruik de mannelijke vorm omdat dat is wat de Hebreeuwse priesters 00:02:39.800 --> 00:02:44.730 gebruiken - wil niet dat je enige god voor Hem plaatst. Hij is ook onvolprezen, heeft altijd 00:02:44.729 --> 00:02:49.229 bestaan, en is zeer persoonlijk - hij kletst met profeten, stuurt sprinkhanen, enzovoorts. 00:02:49.229 --> 00:02:53.539 Maar hij neemt geen stoffelijke vorm aan zoals de Griekse en Romeinse goden. Hij is ook 00:02:53.539 --> 00:02:59.179 betrokken bij de geschiedenis: hij verwoest steden, brengt overstromingen, bepaalt de uitkomst van 00:02:59.180 --> 00:03:02.900 oorlogen en waarschijnlijk van voetbalwedstrijden. Stan, nee! VOETBAL wedstrijden! 00:03:02.900 --> 00:03:06.629 Waarschijnlijk het belangrijkst voor ons vandaag de dag, en zeker het belangrijkst voor Jezus is, 00:03:06.629 --> 00:03:09.090 dat deze god morele en sociale gerechtigheid eist. 00:03:09.090 --> 00:03:13.379 Dus, dit is de god van de Hebreeërs, Jahweh, en ondanks veel ups en downs, is het Joodse 00:03:13.379 --> 00:03:17.829 volk hem meer dan 5700 jaar trouw gebleven, althans 00:03:17.830 --> 00:03:18.739 volgens de Joodse kalender. 00:03:18.739 --> 00:03:23.030 En hij is hen ook trouw gebleven, ondanks dat de Joden bij gelegenheid enigszins een teleurstelling 00:03:23.030 --> 00:03:27.330 voor hem waren, wat leidde tot allerlei ellende en ook tot een traditie van profeten die voor 00:03:27.330 --> 00:03:32.270 God spreken en het volk waarschuwen op het rechte pad te blijven om minder ellende te hebben. 00:03:32.270 --> 00:03:35.819 Dat brengt ons terug naar onze vrienden, de Romeinen. Tegen de tijd dat Jezus geboren werd, was het land 00:03:35.818 --> 00:03:40.000 van de Israëli's onderdeel van het Romeinse rijk als de provincie van Judea. 00:03:40.000 --> 00:03:43.989 Tijdens Jezus geboorte stond Judea onder de controle van Herodes de grote, vooral bekend geworden 00:03:43.989 --> 00:03:48.300 door de bouw van de immense tempel in Jeruzalem, die de Romeinen later zouden vernietigen. 00:03:48.300 --> 00:03:52.219 En tegen de tijd dat Jezus stierf, stond een groter geworden Judea onder het bewind van Herodes Antipater. 00:03:52.219 --> 00:03:54.709 Ook bekend - en dat helpt niet erg - als Herodes. 00:03:54.709 --> 00:03:58.269 Beide Herodussen kregen uiteindelijk hun orders van de Romeinen, en we zien beiden terug op de lijst 00:03:58.269 --> 00:04:02.879 van heersers die de Joden onderdrukten, deels omdat er nooit erg veel godsdienstvrijheid 00:04:02.878 --> 00:04:07.149 heerst in een rijk. Tenzij je , let op... 00:04:07.150 --> 00:04:10.670 De Mongolen bent, 00:04:10.669 --> 00:04:11.348 of de Perzen. 00:04:11.348 --> 00:04:15.098 Zij waren Hellenen en brachten Grieks theater en architectuur en rationalisme. 00:04:15.098 --> 00:04:19.808 En in antwoord op deze Hellenistische invloeden, waren er een heleboel predikers die probeerden 00:04:19.809 --> 00:04:24.849 de Joden terug te laten keren naar de tradities en de goddelijke manieren van het verleden, met inbegrip van de Sadduceeën, 00:04:24.848 --> 00:04:27.478 en de Farizeeën, en de Essenen en de Zeloten. 00:04:27.478 --> 00:04:31.149 En een van deze predikers, die niet lekker in een van deze vier groepen past, 00:04:31.149 --> 00:04:32.338 was Jezus van Nazareth. 00:04:32.338 --> 00:04:37.149 Jezus was een prediker die in Judea zijn boodschap van vrede, liefde en vooral rechtvaardigheid verspreidde 00:04:37.149 --> 00:04:40.918 gedurende de loop van eigenlijk voor zijn tijd gemiddeld lange leven. 00:04:40.918 --> 00:04:46.049 Hij was opmerkelijk charismatisch, en trok een kleine maar ongelooflijk trouwe groep van volgelingen aan 00:04:46.050 --> 00:04:49.770 en er werd gezegd dat hij wonderen verrichtte — hoewel het vermeldenswaard is om op te 00:04:49.769 --> 00:04:51.558 merken dat wonderen niet vreselijk ongebruikelijk waren in die tijd. 00:04:51.559 --> 00:04:56.219 Jezus's boodschap vond met name weerklank bij de armen en vertrapten en de radicalen 00:04:56.218 --> 00:04:58.319 door het anti-autoritaire karakter. 00:04:58.319 --> 00:05:02.189 Hij zei dat het gemakkelijker was voor een kameel om door het oog van een naald te kruipen, dan 00:05:02.189 --> 00:05:06.289 voor een rijk man om in de hemel te komen, hij zei dat de zachtmoedigen gezegend waren, dat de 00:05:06.288 --> 00:05:07.348 de eersten de laatsten zouden zijn — 00:05:07.348 --> 00:05:11.769 Dit was redelijk bedreigend voor de autoriteiten die hem dan ook lieten arresteren, hem berechtten 00:05:11.769 --> 00:05:16.338 en vervolgens executeerden op de manier die destijds gebruikelijk was voor rebellen, kruisiging. 00:05:16.338 --> 00:05:20.749 En ook, om de vraag voor te zijn, kruisigden de Romeinen Jezus omdat hij 00:05:20.749 --> 00:05:26.629 een bedreiging was voor hun gezag. Latere lezingen die zeggen dat de Joden Jezus hebben gedood? 00:05:26.629 --> 00:05:28.099 Zeer ongelukkig. Ook zeer onwaar. 00:05:28.098 --> 00:05:32.639 We gaan niet te discussiëren over Jezus's goddelijkheid, omdat 1. Dit geen theologieles is, 00:05:32.639 --> 00:05:36.728 en 2. ik me zo ongemakkelijk voel door het internetcommentaar dat ik moet 00:05:36.728 --> 00:05:37.088 onmschakelen naar camera 2, 00:05:37.088 --> 00:05:40.468 Hallo daar camera 2, ik ben hier om je eraan herinneren dat 3. Bekvechten over dergelijke dingen, 00:05:40.468 --> 00:05:44.189 zoals over de waarheid van 'the cake is a lie' (uit Portal 2007) levert bijna nooit iets op. 00:05:44.189 --> 00:05:48.849 Plus 4. Wat belangrijk is voor ons is het historische feit dat mensen op dat moment geloofde dat 00:05:48.848 --> 00:05:53.348 Jezus de Messias was, de gezalfde, de zoon van God. 00:05:53.348 --> 00:05:56.688 En ze geloofden dat hij op een dag zou terugkeren om de wereld te verlossen. Dat leidt ons om tot 00:05:56.689 --> 00:05:58.399 twee vragen over het christendom: 00:05:58.399 --> 00:05:59.088 Ten eerste, 00:05:59.088 --> 00:06:02.019 Waarom geloofde deze kleine groep mensen, en 00:06:02.019 --> 00:06:05.389 waarom en hoe is dat geloof zo wijdverspreid geworden? 00:06:05.389 --> 00:06:09.028 Dus waarom zouden mensen geloven dat Jezus de Messias was? Ten eerste, de Joden hadden een lange traditie 00:06:09.028 --> 00:06:12.368 van geloof in een redder die hen zou bijstaan in moeilijke tijden. 00:06:12.369 --> 00:06:16.229 En Judea onder het bewind van Herodes en de Romeinen... zeker een moeilijke tijd. 00:06:16.228 --> 00:06:19.718 En veel van de profetieën over deze Verlosser wijzen naar iemand wiens leven veel lijkt op dat van 00:06:19.718 --> 00:06:24.908 Jezus. Bijvoorbeeld, Jesaja 53 zegt dat de persoon niet zal worden begrepen en worden mishandeld, net 00:06:24.908 --> 00:06:25.680 zoals dat met Jezus gebeurde: 00:06:25.680 --> 00:06:30.749 "Hij werd veracht en verworpen door mannen; een man van Smarten, en vertrouwd met verdriet: 00:06:30.749 --> 00:06:35.939 en als een waarvoor mannen hun gezicht verbergen werd hij veracht; "en wij respecteerden hem niet." 00:06:35.939 --> 00:06:39.539 En veel van de profetieën zoals Daniel 7:14, bijvoorbeeld, legden uit dat wanneer de Messias 00:06:39.538 --> 00:06:43.269 komt er dit fantastische nieuwe, eeuwige Koninkrijk zal zijn. 00:06:43.269 --> 00:06:46.459 En dat moest best goed klinken voor mensen die hun autonomie kwijt 00:06:46.459 --> 00:06:46.709 waren. 00:06:46.619 --> 00:06:50.069 Dus sommige religieuze Joden zagen Jezus in deze profetieën en begonnen ofwel tijdens 00:06:50.069 --> 00:06:53.669 of net na zijn leven te geloven dat hij de Messias was. 00:06:53.668 --> 00:06:57.168 De meesten van hen dachten dat het nieuwe eeuwige Koninkrijk net om de hoek lag, wat waarschijnlijk 00:06:57.168 --> 00:07:01.948 was waarom niemand de de eerste 10-tallen jaren veel schreef over het leven van Jezus, waarna 00:07:01.949 --> 00:07:06.460 het duidelijk was dat we wellicht nog een tijdje moesten wachten op dit briljante nieuwe eeuwige 00:07:06.459 --> 00:07:06.758 Koninkrijk. 00:07:06.759 --> 00:07:10.210 Trouwens, het idee van een Messias was niet uniek voor de Joden in die 00:07:10.209 --> 00:07:13.948 tijd. Zelfs de Romeinen deden eraan mee. Bijvoorbeeld, de Romeinse dichter Vergilius schreef 00:07:13.949 --> 00:07:14.728 over een jongen die: 00:07:14.728 --> 00:07:19.490 "De aarde van onophoudelijke angst zal bevrijden. Hij zal het leven van goden ontvangen en 00:07:19.490 --> 00:07:21.778 helden met goden zien vermengen." 00:07:21.778 --> 00:07:26.329 Klinkt het bekend? Maar Vergilius schreef over keizer Augustus in dat gedicht, niet over Jezus, 00:07:26.329 --> 00:07:28.949 wat opnieuw de overeenkomsten tussen de twee benadrukt. 00:07:28.949 --> 00:07:33.389 Beide worden zonen van God genoemd. Beide geronden om de aarde te verlossen van de angst. 00:07:33.389 --> 00:07:37.889 Maar de een regeerde over het grootste rijk ter wereld; en de ander geloofde dat dat rijk, en de 00:07:37.889 --> 00:07:42.929 wereld, dramatisch zou moeten veranderen. Dus waarom werd de minder rijke en beroemde zoon van 00:07:42.928 --> 00:07:45.038 God veruit de meest invloedrijke? 00:07:45.038 --> 00:07:47.449 Nou, zijn hier drie mogelijke historische redenen: 00:07:47.449 --> 00:07:51.158 Reden #1: De Romeinen gingen door met het slechter maken van dingen voor de Joden. 00:07:51.158 --> 00:07:55.769 In feite, veel slechter voor de Joden, vooral nadat ze in opstand waren gekomen van 00:07:55.769 --> 00:07:59.498 66-73 Na Christus, die niet zo goed afliep. 00:07:59.499 --> 00:08:03.259 Tegen de tijd dat het stof was opgetrokken, hadden de Romeinen had de Tempel verwoest en de Joden 00:08:03.259 --> 00:08:07.038 verbannen uit Judea, en was wat we nu kennen als de Joodse Diaspora begonnen. 00:08:07.038 --> 00:08:10.709 En zonder een tempel of geografische eenheid, moesten de Joden verstevigen wat het 00:08:10.709 --> 00:08:13.978 betekende om Jood te zijn en wat de fundamentele erven van de godsdienst waren. 00:08:13.978 --> 00:08:17.188 Dit dwong de volgelingen van Jezus een besluit te nemen; Gingen ze door met Joods zijn 00:08:17.189 --> 00:08:21.819 en strengere wetten volgen die door de rabbijnen werden ingesteld, of zouden ze 00:08:21.819 --> 00:08:22.479 iets anders worden 00:08:22.478 --> 00:08:25.688 De beslissing hun godsdienst open te stellen voor niet-Joden, mensen die geen deel uitmaakten van het 00:08:25.689 --> 00:08:30.218 verbond, is de centrale reden dat het Christendom een wereldgodsdienst kon worden in plaats van 00:08:30.218 --> 00:08:31.538 alleen een sekte van het jodendom. 00:08:31.538 --> 00:08:35.449 En waarschijnlijk was het ook niet negatief dat de belangrijkste voorstander van blijven aansluiten bij het jodendom Jacobus was, 00:08:35.450 --> 00:08:37.950 Jezus's broer, die werd gedood door de Romeinen. 00:08:37.950 --> 00:08:42.080 Reden #2: Is verwant aan reden nummer 1 en gaat over een kerel genaamd Saul. 00:08:42.080 --> 00:08:45.850 Nee, niet die Saul. Ja, Saul van Tarsus, dank je. 00:08:45.850 --> 00:08:50.120 Saul, kreeg een visioen op weg naar Damascus, werd Paulus en begon de volgelingen van Jezus 00:08:50.120 --> 00:08:53.820 rond de Middellandse Zee te bezoeken en brieven te sturen. 00:08:53.820 --> 00:08:57.900 En het was Paulus die nadrukkelijk verklaarde dat Jezus volgelingen geen Jood hoefden te zijn, dat ze 00:08:57.899 --> 00:09:01.779 niet hoefden te worden besneden of zich aan joodse wetten oen zo hoefden te houden 00:09:01.779 --> 00:09:05.059 Dit opende de sluizen voor duizenden mensen om zich tot deze nieuwe religie te bekeren. En 00:09:05.059 --> 00:09:08.339 iets anders om over Paulus te onthouden is dat hij een Romeins burger was. Wat betekende dat 00:09:08.340 --> 00:09:11.210 Hij vrij kon reizen in het hele Romeinse Rijk. 00:09:11.210 --> 00:09:14.830 Dit gaf hem de mogelijkheid om zijn zaak te bepleiten bij veel verschillende mensen en vergemakkelijkte de 00:09:14.830 --> 00:09:15.820 geografische verspreiding van het christendom. 00:09:15.820 --> 00:09:21.400 Oh, is het tijd voor de open brief? Oke. 00:09:21.399 --> 00:09:23.199 Een open brief, aan de vissen. 00:09:23.200 --> 00:09:27.110 Maar eerst, laat zien wat er vandaag in het geheime vakje zit. Oh, Stan. 00:09:27.110 --> 00:09:32.080 Mijn favoriete album Jesus Christ Superstar, eindelijk verkrijgbaar in mijn 00:09:32.080 --> 00:09:34.400 favoriete formaat, de cassette. 00:09:34.399 --> 00:09:37.970 Heb ik de kleur van mijn shirt afgestemd op Jesus Christ Superstar? Ja. 00:09:37.970 --> 00:09:38.629 Lieve Ichthys, 00:09:38.629 --> 00:09:42.210 Dus: in de eerste eeuw toen het nog steeds super ondergronds en hip was om een Christen 00:09:42.210 --> 00:09:46.910 te zijn, was je een geheim symbool voor Christenen dat werd gebruikt om dat min of meer voor 00:09:46.909 --> 00:09:47.839 de Romeinen te verbergen. 00:09:47.840 --> 00:09:53.030 Ichthys, het Griekse woord voor vis was een acroniem en het was een super slimme manier om over 00:09:53.029 --> 00:09:56.000 religie te praten terwijl niemand dat in de gaten heeft. 00:09:56.000 --> 00:09:58.580 Maar je raadt nooit wat er gebeurde-zelfs in plaatsen waar het is volledig geaccepteerd is om 00:09:58.580 --> 00:10:02.160 over het christendom en te praten en christelijke symbolen te gebruiken, zoals het 00:10:02.159 --> 00:10:02.549 kruis 00:10:02.549 --> 00:10:07.109 heb je een enorme opleving beleefd dankzij de autosticker-industrie. 00:10:07.110 --> 00:10:10.509 Ik bedoel, echt waar, Ichthys, ik heb nog nooit een comeback als dit meegemaakt 00:10:10.509 --> 00:10:12.100 sinds Jezus. 00:10:12.100 --> 00:10:13.330 Groeten, John Green 00:10:13.330 --> 00:10:17.730 En tot slot, het Christendom werd geboren en bloeide in een rijk met een gemeenschappelijke taal die 00:10:17.730 --> 00:10:18.860 de verspreiding ervan mogelijk maakte. 00:10:18.860 --> 00:10:23.180 En cruciaal, het was ook een rijk in verval. Zelfs aan het einde van de eerste eeuw 00:10:23.179 --> 00:10:25.569 na Christus, was Rome al op weg naar de ondergang. 00:10:25.570 --> 00:10:28.980 En voor de gemiddelde persoon, en zelfs voor sommige van de elite, waren de zaken niet zo 00:10:28.980 --> 00:10:32.610 goed als ze geweest waren, in feite ging het zo snel slechter dat je zou kunnen denken dat het einde 00:10:32.610 --> 00:10:33.470 van de wereld nabij was. 00:10:33.470 --> 00:10:36.990 En de Romeinse godsdienst bood geen enkele belofte van een hiernamaals, en een boel kibbelende, 00:10:36.990 --> 00:10:42.680 huilerige goden-sorry als ik aanhangers van de Romeinse godsdienst beledig, maar serieus, 00:10:42.679 --> 00:10:46.620 ze ruziën. Dus ook al werden vroege christenen vervolgd door het Romeinse rijk en soms aan de 00:10:46.620 --> 00:10:50.810 leeuwen en andere dieren gevoerd, de godsdienst bleef groeien, zij het langzaam. 00:10:50.809 --> 00:10:54.899 Maar toen de Romeinse neergang zich voortzette, stond Keizer Constantijn de verering van Jezus toe en 00:10:54.899 --> 00:10:57.419 werd uiteindelijk zelf bekeerd tot het Christendom.. 00:10:57.419 --> 00:11:00.729 Vanaf dat moment kwam de religie echt tot bloei. Ik bedoel, Rome was niet wat het vroeger was, maar iedereen 00:11:00.730 --> 00:11:02.440 wilde nog steeds net de keizer worden. 00:11:02.440 --> 00:11:05.200 En al snel genoeg stond er een nieuwe zoon van God op munten. 00:11:05.200 --> 00:11:07.180 Bedankt voor het kijken. Zie je volgende week. 00:11:07.179 --> 00:11:10.929 Crash Course is geproduceerd en geregisseerd door Stan Muller, onze script supervisor is Danica Johnson. 00:11:10.929 --> 00:11:14.949 De show is geschreven door mijn geschiedenisleraar van de middelbare school Raoul Meyer en mezelf en 00:11:14.950 --> 00:11:16.310 ons afbeeldingenteam is Thought Bubble. 00:11:16.309 --> 00:11:19.779 Zoals slechts 62 miljoen van jullie vorige week geraden hebben was de zin van de Week "Chipotle Burrito" 00:11:19.779 --> 00:11:23.279 Als je deze week de zin van de Week wilt raden of een voorstel hebt voor een toekomstige zin, kun je 00:11:23.279 --> 00:11:27.490 dat doen in het commentaar waar je ook vragen kunt stellen over deze video die we 00:11:27.490 --> 00:11:29.180 hopelijk door ons team van historici zullen beantwoorden.. 00:11:29.179 --> 00:11:33.779 Bedankt voor het kijken naar Crash Course, en zoals wij in mijn geboortestad zeggen, vergeet niet 00:11:33.779 --> 00:11:35.100 om geweldig te zijn. Ow... weer.