0:00:05.704,0:00:08.004
Trong hàng nghìn năm,

0:00:08.004,0:00:12.414
tổ tiên người Anh dùng đồng [br]để tạo ra công cụ lao động, trang sức

0:00:12.414,0:00:15.060
và xem nó như tiền tệ [br]để trao đổi mua bán.

0:00:15.060,0:00:19.100
Nhưng mọi thứ bắt đầu thay đổi [br]từ năm 800 TCN:

0:00:19.100,0:00:21.960
giá trị của đồng suy giảm,

0:00:21.960,0:00:25.120
gây ra biến động xã hội [br]và khủng hoảng kinh tế

0:00:25.120,0:00:28.406
điều mà ngày nay,[br]ta gọi là suy thoái kinh tế.

0:00:28.406,0:00:30.646
Vậy nguyên nhân nào[br]dẫn đến suy thoái kinh tế?

0:00:30.646,0:00:34.386
Câu hỏi này luôn là chủ đề tranh cãi [br]kịch liệt của các nhà kinh tế học,

0:00:34.386,0:00:36.546
vì lẽ tốt.

0:00:36.546,0:00:39.866
Suy thoái kinh tế có thể là [br]sự suy giảm nhẹ trong hoạt động kinh tế

0:00:39.866,0:00:42.596
tại một quốc gia[br]kéo dài vài tháng,

0:00:42.596,0:00:47.406
có thể là suy thoái lâu dài [br]diễn ra nhiều năm khắp toàn cầu,

0:00:47.406,0:00:49.846
hoặc bất cứ điều gì [br]ở giữa chúng.

0:00:49.846,0:00:51.376
Phức tạp hơn,

0:00:51.376,0:00:55.026
là vô số các yếu tố ngoại sinh[br]tham gia vào sự phát triển kinh tế,

0:00:55.026,0:00:59.026
gây khó khăn cho việc xác định[br]nguyên nhân cụ thể.

0:00:59.026,0:01:01.666
Vì vậy, hãy bắt đầu [br]với bức tranh lớn:

0:01:01.666,0:01:04.776
suy thoái kinh tế xảy ra [br]khi có sự gián đoạn tiêu cực

0:01:04.776,0:01:07.636
trong cân bằng cung cầu.

0:01:07.636,0:01:11.116
Sự bất cân xứng giữa số lượng hàng hóa [br]người ta muốn mua,

0:01:11.116,0:01:14.256
sản phẩm và dịch vụ [br]mà nhà sản xuất có thể cung ứng,

0:01:14.256,0:01:19.966
và giá thành của chúng,[br]khiến kinh tế suy giảm.

0:01:19.966,0:01:23.156
Mối quan hệ kinh tế giữa cung và cầu

0:01:23.156,0:01:27.236
được phản ánh bởi [br]tỉ lệ lạm phát và lãi suất.

0:01:27.236,0:01:31.686
Lạm phát xảy ra khi hàng hóa [br]và dịch vụ đắt đỏ hơn.

0:01:31.686,0:01:35.080
Nói theo cách khác, [br]là đồng tiền mất giá.

0:01:35.080,0:01:38.950
Tuy nhiên, lạm phát không hẳn [br]là điều tồi tệ.

0:01:38.950,0:01:40.990
Trên thực tế, người ta tin rằng

0:01:40.990,0:01:43.570
lạm phát nhẹ có thể thúc đẩy[br]các hoạt động kinh tế

0:01:43.570,0:01:47.170
Nhưng lạm phát cao [br]không đi cùng sự gia tăng nhu cầu

0:01:47.170,0:01:52.520
có thể gây rắc rối cho nền kinh tế [br]và dẫn đến suy thoái.

0:01:52.520,0:01:54.390
Lãi suất, trong khi ấy,

0:01:54.390,0:01:58.390
phản ánh chi phí trả lãi tiền vay [br]của cá nhân và doanh nghiệp.

0:01:58.390,0:02:01.600
Tỷ lệ này thường là tỷ lệ phần trăm [br]hàng năm của một khoản vay

0:02:01.600,0:02:05.720
mà người vay trả cho chủ nợ [br]cho đến khi khoản vay được trả hết.

0:02:05.720,0:02:09.790
Lãi suất thấp có nghĩa là các công ty [br]có khả năng vay thêm tiền,

0:02:09.790,0:02:12.490
để đầu tư vào nhiều dự án hơn.

0:02:12.490,0:02:16.530
Lãi suất cao, ngược lại, tăng chi phí [br]cho nhà sản xuất và người tiêu dùng,

0:02:16.530,0:02:18.655
kìm hãm các hoạt động kinh tế.

0:02:18.655,0:02:22.555
Những biến động [br]của lạm phát và lãi suất

0:02:22.555,0:02:25.385
có thể phản ánh rõ nét[br]thực trạng của nền kinh tế,

0:02:25.385,0:02:29.385
nhưng điều gì, từ đầu, [br]đã gây ra những biến động này?

0:02:29.385,0:02:33.605
Nguyên nhân rõ ràng nhất là [br]những cú sốc như thiên tai, chiến tranh,

0:02:33.605,0:02:35.717
và các yếu tố địa chính trị.

0:02:35.717,0:02:37.907
Ví dụ, động đất có thể hủy hoại

0:02:37.907,0:02:42.247
cơ sở hạ tầng cần để sản xuất [br]các mặt hàng quan trọng như dầu mỏ,

0:02:42.247,0:02:47.557
buộc nhà sản xuất phải tính phí cao hơn[br]cho các sản phẩm sử dụng dầu,

0:02:47.557,0:02:51.935
giảm cầu và có thể gây ra[br]suy thoái kinh tế.

0:02:51.935,0:02:55.624
Nhưng một số suy thoái cũng xảy ra[br]trong thời gian kinh tế thịnh vượng-

0:02:55.624,0:02:59.044
thậm chí, bởi vì sự phát triển này.

0:02:59.044,0:03:03.344
Một số nhà kinh tế tin rằng hoạt động[br]kinh doanh từ việc mở rộng thị trường

0:03:03.344,0:03:06.608
đôi khi có thể đạt mức không bền vững.

0:03:06.608,0:03:10.548
Ví dụ, doanh nghiệp và người tiêu dùng [br]có thể vay nhiều tiền hơn

0:03:10.548,0:03:14.828
với niềm tin rằng tăng trưởng kinh tế [br]sẽ giúp họ xử lý các gánh nặng gia tăng.

0:03:14.828,0:03:18.381
Nhưng nếu nền kinh tế [br]không tăng trưởng nhanh như mong đợi,

0:03:18.381,0:03:21.341
họ sẽ có nhiều nợ hơn mức[br]có thể chi trả.

0:03:21.341,0:03:25.051
Để có thể trả hết, họ phải dùng tiền [br]lẽ ra được dành cho những hoạt động khác,

0:03:25.051,0:03:27.471
làm suy giảm hoạt động kinh doanh.

0:03:27.471,0:03:30.391
Tâm lý cũng góp phần gây ra [br]suy thoái kinh tế

0:03:30.391,0:03:34.551
Nỗi sợ suy thoái [br]có thể trở thành sự thật

0:03:34.551,0:03:38.550
nếu nó khiến người ta [br]rút vốn đầu tư và cắt giảm chi tiêu.

0:03:38.550,0:03:41.850
Để đối phó, các nhà sản xuất [br]cắt giảm chi phí vận hành

0:03:41.850,0:03:44.930
để vượt qua tình trạng giảm cầu.

0:03:44.930,0:03:49.810
Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn [br]cắt giảm chi phí, giảm tiền lương,

0:03:49.810,0:03:52.800
dẫn đến nhu cầu càng thấp hơn.

0:03:52.800,0:03:55.620
Ngay cả những chính sách được đưa ra [br]để ngăn suy thoái

0:03:55.620,0:03:57.610
cũng góp phần gây khủng hoảng.

0:03:57.610,0:04:01.740
Đến thời điểm khó khăn, chính phủ [br]và ngân hàng nhà nước có thể in thêm tiền,

0:04:01.740,0:04:05.500
khuyến khích chi tiêu [br]và hạ lãi suất ngân hàng nhà nước.

0:04:05.500,0:04:08.960
Những chủ nợ nhỏ có thể [br]lần lượt hạ lãi suất,

0:04:08.960,0:04:12.470
giúp khoản nợ "rẻ hơn" [br]để khuyến khích chi tiêu.

0:04:12.470,0:04:16.620
Nhưng những chính sách này không bền vững [br]và cuối cùng, phải đảo ngược

0:04:16.620,0:04:18.822
để ngăn chặn lạm phát quá mức.

0:04:18.822,0:04:23.272
Suy thoái có thể xảy ra[br]nếu mọi người quá phụ thuộc vào nợ giá rẻ

0:04:23.272,0:04:25.202
và hỗ trợ của chính phủ.

0:04:25.202,0:04:30.032
Suy thoái Đồng ở Anh cuối cùng [br]đã kết thúc khi việc sử dụng sắt

0:04:30.032,0:04:33.256
tạo nên cuộc cách mạng nông nghiệp[br]và sản xuất lương thực.

0:04:33.256,0:04:35.416
Các thị trường hiện đại thì phức tạp hơn,

0:04:35.416,0:04:37.926
khiến cho việc giải quyết [br]suy thoái kinh tế ngày nay

0:04:37.926,0:04:39.446
khó khăn hơn rất nhiều.

0:04:39.446,0:04:43.936
Nhưng mỗi cuộc suy thoái lại cho ta[br]dữ liệu mới giúp dự đoán và ứng phó

0:04:43.936,0:04:46.934
hiệu quả hơn[br]với những cuộc suy thoái trong tương lai.