WEBVTT

00:00:01.619 --> 00:00:03.089
Dziesięć lat temu

00:00:03.089 --> 00:00:06.897
odebrałam telefon,
który zmienił mi życie.

00:00:06.897 --> 00:00:10.849
Pracowałam wtedy jako kardiolog w UCLA

00:00:10.849 --> 00:00:14.286
i specjalizowałam się 
w technikach obrazowania serca.

00:00:14.286 --> 00:00:19.815
Dzwonił weterynarz z zoo w Los Angeles.

00:00:19.815 --> 00:00:22.469
Starsza szympansica

NOTE Paragraph

00:00:22.469 --> 00:00:25.292
obudziła się z paraliżem twarzy.

00:00:25.292 --> 00:00:28.628
Weterynarze obawiali się, 
że miała udar mózgu.

00:00:28.628 --> 00:00:31.653
Zapytali, czy mogę przyjechać do zoo

00:00:31.653 --> 00:00:33.601
i zobrazować jej serce,

00:00:33.601 --> 00:00:37.291
żeby sprawdzić, czy było przyczyną udaru.

NOTE Paragraph

00:00:37.291 --> 00:00:40.929
Dla jasności, w Ameryce Północnej 
ogrody zoologiczne zatrudniają

00:00:40.929 --> 00:00:45.058
wysoce wykwalifikowaną kadrę
dyplomowanych weterynarzy,

00:00:45.058 --> 00:00:49.727
którzy wspaniale dbają o swoich pacjentów.

00:00:49.727 --> 00:00:53.813
Czasami jednak kontaktują się 
z ludzkimi lekarzami,

00:00:53.813 --> 00:00:58.414
szczególnie gdy chodzi 
o konsultacje specjalistyczne.

00:00:58.414 --> 00:01:04.233
Poszczęściło mi się dostać 
zaproszenie do współpracy.

00:01:04.233 --> 00:01:07.606
Miałam sposobność wykluczyć

00:01:07.606 --> 00:01:09.929
udar mózgu u szympansa,

00:01:10.979 --> 00:01:13.473
upewnić się, że goryl

00:01:13.473 --> 00:01:15.530
nie miał rozerwanej aorty,

00:01:17.030 --> 00:01:20.927
zbadać tej arze szmery serca,

00:01:21.587 --> 00:01:25.496
upewnić się, że ta uchatka kalifornijska

00:01:25.496 --> 00:01:28.165
nie ma zapalenia osierdzia.

00:01:29.405 --> 00:01:33.314
Na tym zdjęciu słucham pracy serca u lwa

00:01:33.314 --> 00:01:36.931
po zakończeniu wspólnego zabiegu

00:01:36.931 --> 00:01:39.848
z udziałem lekarzy i weterynarzy.

00:01:39.848 --> 00:01:44.165
Odprowadziliśmy 700 cm³
płynu z worka osierdziowego,

00:01:44.165 --> 00:01:48.569
w którym znajdowało się serca lwa.

00:01:48.569 --> 00:01:53.382
Ta operacja, którą przeprowadziłam 
na wielu ludzkich pacjentach,

00:01:53.382 --> 00:02:00.383
była identyczna, prócz tej łapy i ogona.

NOTE Paragraph

00:02:02.733 --> 00:02:09.124
Większość czasu pracowałam 
w UCLA Medical Center z lekarzami,

00:02:09.124 --> 00:02:14.158
omawiając symptomy, diagnozy i leczenie

00:02:14.158 --> 00:02:17.599
dla moich ludzkich pacjentów.

00:02:17.599 --> 00:02:20.677
Czasami pracowałam w Los Angeles Zoo

00:02:20.677 --> 00:02:26.122
z weterynarzami, 
omawiając symptomy, diagnozy i leczenie

00:02:26.122 --> 00:02:28.748
dla ich zwierzęcych pacjentów.

00:02:28.748 --> 00:02:33.841
Czasami tego samego dnia

00:02:33.841 --> 00:02:37.620
miałam obchód w UCLA Medical Center,

00:02:37.620 --> 00:02:40.523
a później w Los Angeles Zoo.

00:02:40.523 --> 00:02:46.861
Z czasem coraz wyraźniej widziałam,

00:02:46.861 --> 00:02:51.167
że lekarze i weterynarze 
zajmowali się w zasadzie

00:02:51.167 --> 00:02:56.337
tymi samymi schorzeniami 
i u zwierząt i u ludzi:

00:02:56.337 --> 00:03:00.850
niewydolnością serca, nowotworami mózgu,

00:03:00.850 --> 00:03:09.101
białaczką, cukrzycą, 
zapaleniem stawów, ALS, rakiem piersi,

00:03:09.101 --> 00:03:14.241
a nawet chorobami psychicznymi, 
jak depresja, zaburzenia lękowe,

00:03:14.241 --> 00:03:20.788
natręctwa, zaburzenia odżywiania
i samookaleczenia.

NOTE Paragraph

00:03:20.788 --> 00:03:23.666
Muszę się do czegoś przyznać.

00:03:23.666 --> 00:03:30.515
Choć uczyłam się fizjologii porównawczej 
i biologii ewolucyjnej

00:03:30.515 --> 00:03:32.598
w czasie studiów,

00:03:32.598 --> 00:03:37.136
nawet obroniłam pracę z teorii Darwina,

00:03:37.136 --> 00:03:39.856
zrozumienie zakresu podobieństw

00:03:39.856 --> 00:03:42.592
między chorobami zwierząt i ludzi

00:03:42.592 --> 00:03:46.611
otworzyło mi oczy.

00:03:48.311 --> 00:03:52.799
Zaczęłam się zastanawiać, 
czemu przy takich podobieństwach,

00:03:52.799 --> 00:03:58.317
nigdy nie pomyślałam, 
żeby zapytać weterynarza,

00:03:58.317 --> 00:04:00.844
albo sprawdzić literaturę weterynaryjną,

00:04:00.844 --> 00:04:05.173
żeby lepiej zrozumieć ludzkich pacjentów?

00:04:05.173 --> 00:04:11.324
Dlaczego ani ja, ani żaden 
z moich kolegów lekarzy,

00:04:11.324 --> 00:04:16.667
nigdy nie uczestniczyliśmy
w konferencji weterynaryjnej?

00:04:18.327 --> 00:04:24.443
Dlaczego też było to dla mnie 
taką niespodzianką?

00:04:24.443 --> 00:04:30.588
Każdy lekarz akceptuje biologiczny związek

00:04:30.588 --> 00:04:33.488
między zwierzętami i ludźmi.

00:04:33.488 --> 00:04:38.257
Każde lekarstwo, 
które przepisujemy lub zażywamy

00:04:38.257 --> 00:04:40.891
albo dajemy rodzinie,

00:04:40.891 --> 00:04:44.471
było testowane na zwierzęciu.

NOTE Paragraph

00:04:44.471 --> 00:04:46.227
Jednak istnieje różnica

00:04:46.227 --> 00:04:49.743
między podawaniem leku zwierzęciu

00:04:49.743 --> 00:04:53.259
albo wywoływaniem u niego ludzkiej choroby

00:04:53.259 --> 00:04:56.777
a zwierzęciem, które zachorowało
na niewydolność serca,

00:04:56.777 --> 00:05:01.414
czy cukrzycę albo raka piersi 
samo z siebie.

00:05:03.324 --> 00:05:05.955
Może częściowo zaskoczenie to

00:05:05.955 --> 00:05:09.539
bierze się z rosnącej w naszym świecie

00:05:09.539 --> 00:05:13.423
separacji między miastem a wsią.

00:05:13.423 --> 00:05:16.121
Wszyscy słyszeliśmy o miejskich dzieciach,

00:05:16.121 --> 00:05:20.192
które myślą, że wełna rośnie na drzewach,

00:05:20.192 --> 00:05:24.256
albo że ser bierze się z roślin.

00:05:24.256 --> 00:05:26.989
Dzisiejsze ludzkie szpitale

00:05:26.989 --> 00:05:33.800
to coraz częściej 
lśniące katedry technologii.

00:05:33.810 --> 00:05:37.237
Tworzy to psychologiczny dystans

00:05:37.237 --> 00:05:41.437
między ludźmi leczonymi w szpitalach,

00:05:41.437 --> 00:05:45.934
a pacjentami żyjącymi w oceanach,

00:05:45.934 --> 00:05:49.452
na farmach i w dżunglach.

NOTE Paragraph

00:05:49.452 --> 00:05:53.251
Myślę, że jest nawet głębszy powód.

00:05:54.561 --> 00:05:57.492
Jako lekarze i naukowcy

00:05:57.492 --> 00:06:00.099
intelektualnie akceptujemy,

00:06:00.099 --> 00:06:02.496
że nasz gatunek, homo sapiens,

00:06:02.496 --> 00:06:05.035
jest tylko jednym z gatunków,

00:06:05.035 --> 00:06:10.506
ani bardziej wyjątkowym, 
ani bardziej szczególnym niż inne.

00:06:10.506 --> 00:06:15.522
Ale w głębi ducha w to nie wierzymy.

00:06:16.572 --> 00:06:20.866
Nie wierzę w to, gdy słucham Mozarta

00:06:20.866 --> 00:06:26.266
albo oglądam zdjęcia Mars Rovera 
na MacBooku.

00:06:26.266 --> 00:06:31.812
Mam poczucie ludzkiej wyjątkowości,

00:06:31.812 --> 00:06:36.370
choć rozumiem naukowy koszt izolacji

00:06:36.370 --> 00:06:42.746
i wywyższania się nad resztę gatunków.

00:06:42.746 --> 00:06:45.979
Teraz wzięłam to sobie do serca.

00:06:45.979 --> 00:06:50.441
Przyjmując ludzkich pacjentów, 
zdaję sobie pytanie:

00:06:50.441 --> 00:06:55.283
czy weterynarze wiedzą o tym problemie 
coś, czego ja nie wiem?

00:06:55.283 --> 00:07:00.745
Czy byłoby lepiej dla mojego 
ludzkiego pacjenta,

00:07:00.745 --> 00:07:05.918
gdybym myślała o nim 
jako o ludzkim zwierzęciu?

NOTE Paragraph

00:07:07.858 --> 00:07:12.095
Oto kilka przykładów 
intrygujących połączeń,

00:07:12.095 --> 00:07:16.057
do których skłoniło mnie 
takie rozumowanie.

00:07:16.057 --> 00:07:18.894
Wywołana strachem niewydolność serca.

00:07:18.894 --> 00:07:21.398
Około roku 2000

00:07:21.398 --> 00:07:25.598
ludzcy kardiolodzy "odkryli"

00:07:25.598 --> 00:07:28.958
emocjonalnie wywołaną niewydolność serca.

00:07:28.958 --> 00:07:32.249
Opisano ją na przykładzie hazardzisty,

00:07:32.249 --> 00:07:34.710
który stracił oszczędności życia

00:07:34.710 --> 00:07:37.111
przy jednym rzucie kośćmi,

00:07:37.111 --> 00:07:41.823
panny młodej 
zostawionej przed ołtarzem.

00:07:41.823 --> 00:07:46.464
Okazało się, że ta "nowa" ludzka diagnoza

00:07:46.464 --> 00:07:50.939
nie była ani nowa, ani tylko ludzka.

00:07:50.939 --> 00:07:56.867
Weterynarze diagnozowali, leczyli,
a nawet zapobiegali

00:07:56.867 --> 00:08:00.746
emocjonalnie wywołanym 
symptomom u zwierząt,

00:08:00.746 --> 00:08:06.650
od małp do flamingów, 
od jeleni do królików,

00:08:06.650 --> 00:08:09.708
już od lat 70.

00:08:10.968 --> 00:08:14.334
Ile istnień ludzkich można było uratować,

00:08:14.334 --> 00:08:16.649
gdyby wiedza weterynarzy 


00:08:16.649 --> 00:08:21.845
trafiła w ręce lekarzy pogotowia 
i kardiologów?

NOTE Paragraph

00:08:23.055 --> 00:08:25.517
Samookaleczenie.

00:08:25.517 --> 00:08:29.652
Niektórzy ludzcy pacjenci 
sami się krzywdzą.

00:08:29.652 --> 00:08:33.352
Niektórzy wyrywają sobie włosy,

00:08:33.352 --> 00:08:36.452
niektórzy tną się.

00:08:38.242 --> 00:08:42.064
Niektóre zwierzęta też same się krzywdzą.

00:08:42.064 --> 00:08:45.544
Są ptaki, które wyrywają sobie pióra.

00:08:45.544 --> 00:08:53.313
Ogiery, które ogryzają sobie boki do krwi.

00:08:53.313 --> 00:08:58.485
Weterynarze mają konkretne, 
skuteczne metody

00:08:58.485 --> 00:09:02.904
leczenia a nawet zapobiegania autoagresji

00:09:02.904 --> 00:09:06.686
u samo-okaleczających się zwierząt.

00:09:06.686 --> 00:09:09.733
Czy wiedzy weterynarzy 
nie powinno się przekazać

00:09:09.733 --> 00:09:13.459
psychoterapeutom, rodzicom i pacjentom

00:09:13.459 --> 00:09:16.437
zmagającym się z samo-okaleczeniami?

NOTE Paragraph

00:09:17.497 --> 00:09:22.332
Depresja poporodowa i psychozy poporodowe.

00:09:22.332 --> 00:09:25.467
Czasami zaraz po porodzie

00:09:25.467 --> 00:09:27.891
niektóre kobiety popadają w depresję.

00:09:27.891 --> 00:09:32.197
Czasami depresja jest głęboka
i przechodzi w psychozy.

00:09:32.197 --> 00:09:34.761
Matki przestają dbać o noworodki.

00:09:34.761 --> 00:09:36.937
W ekstremalnych przypadkach

00:09:36.937 --> 00:09:40.086
nawet krzywdzą dzieci.

NOTE Paragraph

00:09:40.086 --> 00:09:43.452
Weterynarze leczący konie wiedzą,

00:09:43.452 --> 00:09:47.433
że czasem klacz, wkrótce po porodzie,

00:09:47.433 --> 00:09:50.646
porzuca źrebię i odmawia karmienia.

00:09:50.646 --> 00:09:55.718
Czasami zadeptuje źrebię na śmierć.

00:09:57.018 --> 00:09:59.823
Lekarze weterynarii opracowali sposób

00:09:59.823 --> 00:10:05.296
zapobiegania syndromowi 
odrzucenia źrebięcia

00:10:05.296 --> 00:10:09.561
przez podawanie klaczy oksytocyny.

00:10:09.561 --> 00:10:12.946
Oksytocyna jest hormonem przywiązania.

00:10:12.946 --> 00:10:15.635
Pomaga pobudzić

00:10:15.635 --> 00:10:19.065
zainteresowanie klaczy źrebięciem.

00:10:19.065 --> 00:10:21.121
Czy nie należy tej informacji

00:10:21.121 --> 00:10:24.461
przekazać ginekologom-położnikom,

00:10:24.461 --> 00:10:27.794
rodzinom i pacjentkom,

00:10:27.794 --> 00:10:33.156
które zmagają się 
z depresją poporodową i psychozami?

NOTE Paragraph

00:10:35.306 --> 00:10:37.653
Niestety, mimo obiecujących podobieństw

00:10:37.653 --> 00:10:45.461
nadal istnieje przepaść między 
naszymi dziedzinami.

00:10:45.461 --> 00:10:50.990
Żeby to wytłumaczyć, 
muszę wyciągnąć na wierzch brudy.

00:10:50.990 --> 00:10:55.095
Niektórzy lekarze to prawdziwe snoby

00:10:55.095 --> 00:10:57.649
w stosunku do lekarzy 
bez tytułu doktora medycyny.

00:10:57.649 --> 00:11:03.975
Mówię tutaj o dentystach, 
optykach, psychologach,

00:11:03.975 --> 00:11:08.202
a szczególnie o lekarzach weterynarii.

00:11:08.202 --> 00:11:11.595
Oczywiście większość lekarzy 
nie zdaje sobie sprawy,

00:11:11.595 --> 00:11:16.458
że trudniej dziś dostać się na weterynarię
niż na medycynę,

00:11:16.458 --> 00:11:18.742
i że na medycynie

00:11:18.742 --> 00:11:21.355
uczymy się wszystkiego, co dostępne,

00:11:21.355 --> 00:11:24.478
o jednym gatunku - Homo sapiens.

00:11:24.478 --> 00:11:28.785
Weterynarze muszą się uczyć 
o zdrowiu i chorobach

00:11:28.785 --> 00:11:33.763
ssaków, płazów, gadów, ryb i ptaków.

00:11:33.763 --> 00:11:38.447
Nie dziwi mnie irytacja weterynarzy

00:11:38.447 --> 00:11:44.412
wobec pogardy i ignorancji lekarzy.

00:11:44.412 --> 00:11:47.152
Oto riposta weterynarzy:

00:11:47.152 --> 00:11:50.559
Jak nazwać weterynarza,

00:11:50.559 --> 00:11:56.416
który umie leczyć tylko jeden gatunek?

00:11:56.416 --> 00:11:59.737
Lekarz. (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:11:59.737 --> 00:12:05.946
Zmniejszenie tej luki zostało moją pasją.

00:12:05.946 --> 00:12:08.547
Robię to za pomocą programów,

00:12:08.547 --> 00:12:11.689
takich jak "Darwin na obchodzie" w UCLA,

00:12:11.689 --> 00:12:17.236
gdzie zapraszamy ekspertów zwierzęcych 
i biologów ewolucyjnych

00:12:17.236 --> 00:12:21.388
do współpracy z zespołami medycznymi,

00:12:21.388 --> 00:12:25.326
z praktykantami i stażystami.

00:12:25.326 --> 00:12:29.033
Także przez konferencje Zoobiquity,

00:12:29.033 --> 00:12:33.252
gdzie zapraszamy 
szkoły medyczne i weterynaryjne

00:12:33.252 --> 00:12:35.392
do prowadzenia dyskusji

00:12:35.392 --> 00:12:38.193
na temat wspólnych chorób,

00:12:38.193 --> 00:12:41.249
występujących zarówno u ludzi, 
jak i zwierząt.

00:12:42.319 --> 00:12:45.162
Podczas konferencji Zoobiquity

00:12:45.162 --> 00:12:50.582
uczestnicy uczą się, jak leczenie 
raka piersi u tygrysa

00:12:50.582 --> 00:12:53.535
może pomóc w leczeniu raka piersi

00:12:53.535 --> 00:12:56.846
u nauczycielki w przedszkolu.

00:12:56.846 --> 00:12:59.761
Jak zrozumienie 
wielotorbielowatych jajników

00:12:59.761 --> 00:13:01.576
u holsztyńskiej krowy

00:13:01.576 --> 00:13:03.943
może pomóc w lepszej opiece

00:13:03.943 --> 00:13:08.503
nad instruktorką tańca 
z bolesnymi okresami;

00:13:08.503 --> 00:13:13.152
jak lepsze zrozumienie leczenia
lęku separacyjnego

00:13:13.152 --> 00:13:15.561
u nadwrażliwego owczarka szetlandzkiego

00:13:15.561 --> 00:13:22.962
może pomóc wrażliwemu dziecku 
pierwszego dnia szkoły.

NOTE Paragraph

00:13:22.962 --> 00:13:28.207
W USA i na świecie, 
na konferencjach Zoobiquity

00:13:28.207 --> 00:13:36.596
lekarze i weterynarze zostawiają 
uprzedzenia za drzwiami

00:13:36.596 --> 00:13:41.100
i podczas konferencji
współpracują jak koledzy,

00:13:41.100 --> 00:13:46.965
jak równi rangą, jak doktorzy.

00:13:46.965 --> 00:13:52.385
Przecież my, ludzie, 
też jesteśmy zwierzętami.

00:13:52.385 --> 00:13:55.845
Nadszedł czas, by lekarze zaakceptowali

00:13:55.845 --> 00:14:00.392
zwierzęcą naturę pacjentów i własną

00:14:00.392 --> 00:14:02.530
i dołączyli do weterynarzy

00:14:02.530 --> 00:14:06.938
w ogólno-gatunkowym podejściu do zdrowia.

NOTE Paragraph

00:14:07.518 --> 00:14:09.731
Okazuje się bowiem, że najlepsza

00:14:09.731 --> 00:14:14.929
i najbardziej humanistyczna medycyna

00:14:14.929 --> 00:14:20.469
uprawiana jest przez lekarzy, 
których pacjenci nie są ludźmi.

00:14:20.469 --> 00:14:25.391
Najlepszym sposobem opieki nad ludźmi

00:14:25.391 --> 00:14:28.952
będzie zwracanie uwagi na to,

00:14:28.952 --> 00:14:32.655
jak reszta pacjentów na planecie

00:14:32.655 --> 00:14:39.312
żyje, rośnie, choruje i zdrowieje.

NOTE Paragraph

00:14:39.312 --> 00:14:41.897
Dziękuję.

NOTE Paragraph

00:14:41.897 --> 00:14:44.377
(Oklaski)