1
00:00:01,619 --> 00:00:03,089
Dziesięć lat temu

2
00:00:03,089 --> 00:00:06,897
odebrałam telefon,
który zmienił mi życie.

3
00:00:06,897 --> 00:00:10,849
Pracowałam wtedy jako kardiolog w UCLA

4
00:00:10,849 --> 00:00:14,286
i specjalizowałam się 
w technikach obrazowania serca.

5
00:00:14,286 --> 00:00:19,815
Dzwonił weterynarz z zoo w Los Angeles.

6
00:00:19,815 --> 00:00:22,469
Starsza szympansica

7
00:00:22,469 --> 00:00:25,292
obudziła się z paraliżem twarzy.

8
00:00:25,292 --> 00:00:28,628
Weterynarze obawiali się, 
że miała udar mózgu.

9
00:00:28,628 --> 00:00:31,653
Zapytali, czy mogę przyjechać do zoo

10
00:00:31,653 --> 00:00:33,601
i zobrazować jej serce,

11
00:00:33,601 --> 00:00:37,291
żeby sprawdzić, czy było przyczyną udaru.

12
00:00:37,291 --> 00:00:40,929
Dla jasności, w Ameryce Północnej 
ogrody zoologiczne zatrudniają

13
00:00:40,929 --> 00:00:45,058
wysoce wykwalifikowaną kadrę
dyplomowanych weterynarzy,

14
00:00:45,058 --> 00:00:49,727
którzy wspaniale dbają o swoich pacjentów.

15
00:00:49,727 --> 00:00:53,813
Czasami jednak kontaktują się 
z ludzkimi lekarzami,

16
00:00:53,813 --> 00:00:58,414
szczególnie gdy chodzi 
o konsultacje specjalistyczne.

17
00:00:58,414 --> 00:01:04,233
Poszczęściło mi się dostać 
zaproszenie do współpracy.

18
00:01:04,233 --> 00:01:07,606
Miałam sposobność wykluczyć

19
00:01:07,606 --> 00:01:09,929
udar mózgu u szympansa,

20
00:01:10,979 --> 00:01:13,473
upewnić się, że goryl

21
00:01:13,473 --> 00:01:15,530
nie miał rozerwanej aorty,

22
00:01:17,030 --> 00:01:20,927
zbadać tej arze szmery serca,

23
00:01:21,587 --> 00:01:25,496
upewnić się, że ta uchatka kalifornijska

24
00:01:25,496 --> 00:01:28,165
nie ma zapalenia osierdzia.

25
00:01:29,405 --> 00:01:33,314
Na tym zdjęciu słucham pracy serca u lwa

26
00:01:33,314 --> 00:01:36,931
po zakończeniu wspólnego zabiegu

27
00:01:36,931 --> 00:01:39,848
z udziałem lekarzy i weterynarzy.

28
00:01:39,848 --> 00:01:44,165
Odprowadziliśmy 700 cm³
płynu z worka osierdziowego,

29
00:01:44,165 --> 00:01:48,569
w którym znajdowało się serca lwa.

30
00:01:48,569 --> 00:01:53,382
Ta operacja, którą przeprowadziłam 
na wielu ludzkich pacjentach,

31
00:01:53,382 --> 00:02:00,383
była identyczna, prócz tej łapy i ogona.

32
00:02:02,733 --> 00:02:09,124
Większość czasu pracowałam 
w UCLA Medical Center z lekarzami,

33
00:02:09,124 --> 00:02:14,158
omawiając symptomy, diagnozy i leczenie

34
00:02:14,158 --> 00:02:17,599
dla moich ludzkich pacjentów.

35
00:02:17,599 --> 00:02:20,677
Czasami pracowałam w Los Angeles Zoo

36
00:02:20,677 --> 00:02:26,122
z weterynarzami, 
omawiając symptomy, diagnozy i leczenie

37
00:02:26,122 --> 00:02:28,748
dla ich zwierzęcych pacjentów.

38
00:02:28,748 --> 00:02:33,841
Czasami tego samego dnia

39
00:02:33,841 --> 00:02:37,620
miałam obchód w UCLA Medical Center,

40
00:02:37,620 --> 00:02:40,523
a później w Los Angeles Zoo.

41
00:02:40,523 --> 00:02:46,861
Z czasem coraz wyraźniej widziałam,

42
00:02:46,861 --> 00:02:51,167
że lekarze i weterynarze 
zajmowali się w zasadzie

43
00:02:51,167 --> 00:02:56,337
tymi samymi schorzeniami 
i u zwierząt i u ludzi:

44
00:02:56,337 --> 00:03:00,850
niewydolnością serca, nowotworami mózgu,

45
00:03:00,850 --> 00:03:09,101
białaczką, cukrzycą, 
zapaleniem stawów, ALS, rakiem piersi,

46
00:03:09,101 --> 00:03:14,241
a nawet chorobami psychicznymi, 
jak depresja, zaburzenia lękowe,

47
00:03:14,241 --> 00:03:20,788
natręctwa, zaburzenia odżywiania
i samookaleczenia.

48
00:03:20,788 --> 00:03:23,666
Muszę się do czegoś przyznać.

49
00:03:23,666 --> 00:03:30,515
Choć uczyłam się fizjologii porównawczej 
i biologii ewolucyjnej

50
00:03:30,515 --> 00:03:32,598
w czasie studiów,

51
00:03:32,598 --> 00:03:37,136
nawet obroniłam pracę z teorii Darwina,

52
00:03:37,136 --> 00:03:39,856
zrozumienie zakresu podobieństw

53
00:03:39,856 --> 00:03:42,592
między chorobami zwierząt i ludzi

54
00:03:42,592 --> 00:03:46,611
otworzyło mi oczy.

55
00:03:48,311 --> 00:03:52,799
Zaczęłam się zastanawiać, 
czemu przy takich podobieństwach,

56
00:03:52,799 --> 00:03:58,317
nigdy nie pomyślałam, 
żeby zapytać weterynarza,

57
00:03:58,317 --> 00:04:00,844
albo sprawdzić literaturę weterynaryjną,

58
00:04:00,844 --> 00:04:05,173
żeby lepiej zrozumieć ludzkich pacjentów?

59
00:04:05,173 --> 00:04:11,324
Dlaczego ani ja, ani żaden 
z moich kolegów lekarzy,

60
00:04:11,324 --> 00:04:16,667
nigdy nie uczestniczyliśmy
w konferencji weterynaryjnej?

61
00:04:18,327 --> 00:04:24,443
Dlaczego też było to dla mnie 
taką niespodzianką?

62
00:04:24,443 --> 00:04:30,588
Każdy lekarz akceptuje biologiczny związek

63
00:04:30,588 --> 00:04:33,488
między zwierzętami i ludźmi.

64
00:04:33,488 --> 00:04:38,257
Każde lekarstwo, 
które przepisujemy lub zażywamy

65
00:04:38,257 --> 00:04:40,891
albo dajemy rodzinie,

66
00:04:40,891 --> 00:04:44,471
było testowane na zwierzęciu.

67
00:04:44,471 --> 00:04:46,227
Jednak istnieje różnica

68
00:04:46,227 --> 00:04:49,743
między podawaniem leku zwierzęciu

69
00:04:49,743 --> 00:04:53,259
albo wywoływaniem u niego ludzkiej choroby

70
00:04:53,259 --> 00:04:56,777
a zwierzęciem, które zachorowało
na niewydolność serca,

71
00:04:56,777 --> 00:05:01,414
czy cukrzycę albo raka piersi 
samo z siebie.

72
00:05:03,324 --> 00:05:05,955
Może częściowo zaskoczenie to

73
00:05:05,955 --> 00:05:09,539
bierze się z rosnącej w naszym świecie

74
00:05:09,539 --> 00:05:13,423
separacji między miastem a wsią.

75
00:05:13,423 --> 00:05:16,121
Wszyscy słyszeliśmy o miejskich dzieciach,

76
00:05:16,121 --> 00:05:20,192
które myślą, że wełna rośnie na drzewach,

77
00:05:20,192 --> 00:05:24,256
albo że ser bierze się z roślin.

78
00:05:24,256 --> 00:05:26,989
Dzisiejsze ludzkie szpitale

79
00:05:26,989 --> 00:05:33,800
to coraz częściej 
lśniące katedry technologii.

80
00:05:33,810 --> 00:05:37,237
Tworzy to psychologiczny dystans

81
00:05:37,237 --> 00:05:41,437
między ludźmi leczonymi w szpitalach,

82
00:05:41,437 --> 00:05:45,934
a pacjentami żyjącymi w oceanach,

83
00:05:45,934 --> 00:05:49,452
na farmach i w dżunglach.

84
00:05:49,452 --> 00:05:53,251
Myślę, że jest nawet głębszy powód.

85
00:05:54,561 --> 00:05:57,492
Jako lekarze i naukowcy

86
00:05:57,492 --> 00:06:00,099
intelektualnie akceptujemy,

87
00:06:00,099 --> 00:06:02,496
że nasz gatunek, homo sapiens,

88
00:06:02,496 --> 00:06:05,035
jest tylko jednym z gatunków,

89
00:06:05,035 --> 00:06:10,506
ani bardziej wyjątkowym, 
ani bardziej szczególnym niż inne.

90
00:06:10,506 --> 00:06:15,522
Ale w głębi ducha w to nie wierzymy.

91
00:06:16,572 --> 00:06:20,866
Nie wierzę w to, gdy słucham Mozarta

92
00:06:20,866 --> 00:06:26,266
albo oglądam zdjęcia Mars Rovera 
na MacBooku.

93
00:06:26,266 --> 00:06:31,812
Mam poczucie ludzkiej wyjątkowości,

94
00:06:31,812 --> 00:06:36,370
choć rozumiem naukowy koszt izolacji

95
00:06:36,370 --> 00:06:42,746
i wywyższania się nad resztę gatunków.

96
00:06:42,746 --> 00:06:45,979
Teraz wzięłam to sobie do serca.

97
00:06:45,979 --> 00:06:50,441
Przyjmując ludzkich pacjentów, 
zdaję sobie pytanie:

98
00:06:50,441 --> 00:06:55,283
czy weterynarze wiedzą o tym problemie 
coś, czego ja nie wiem?

99
00:06:55,283 --> 00:07:00,745
Czy byłoby lepiej dla mojego 
ludzkiego pacjenta,

100
00:07:00,745 --> 00:07:05,918
gdybym myślała o nim 
jako o ludzkim zwierzęciu?

101
00:07:07,858 --> 00:07:12,095
Oto kilka przykładów 
intrygujących połączeń,

102
00:07:12,095 --> 00:07:16,057
do których skłoniło mnie 
takie rozumowanie.

103
00:07:16,057 --> 00:07:18,894
Wywołana strachem niewydolność serca.

104
00:07:18,894 --> 00:07:21,398
Około roku 2000

105
00:07:21,398 --> 00:07:25,598
ludzcy kardiolodzy "odkryli"

106
00:07:25,598 --> 00:07:28,958
emocjonalnie wywołaną niewydolność serca.

107
00:07:28,958 --> 00:07:32,249
Opisano ją na przykładzie hazardzisty,

108
00:07:32,249 --> 00:07:34,710
który stracił oszczędności życia

109
00:07:34,710 --> 00:07:37,111
przy jednym rzucie kośćmi,

110
00:07:37,111 --> 00:07:41,823
panny młodej 
zostawionej przed ołtarzem.

111
00:07:41,823 --> 00:07:46,464
Okazało się, że ta "nowa" ludzka diagnoza

112
00:07:46,464 --> 00:07:50,939
nie była ani nowa, ani tylko ludzka.

113
00:07:50,939 --> 00:07:56,867
Weterynarze diagnozowali, leczyli,
a nawet zapobiegali

114
00:07:56,867 --> 00:08:00,746
emocjonalnie wywołanym 
symptomom u zwierząt,

115
00:08:00,746 --> 00:08:06,650
od małp do flamingów, 
od jeleni do królików,

116
00:08:06,650 --> 00:08:09,708
już od lat 70.

117
00:08:10,968 --> 00:08:14,334
Ile istnień ludzkich można było uratować,

118
00:08:14,334 --> 00:08:16,649
gdyby wiedza weterynarzy 


119
00:08:16,649 --> 00:08:21,845
trafiła w ręce lekarzy pogotowia 
i kardiologów?

120
00:08:23,055 --> 00:08:25,517
Samookaleczenie.

121
00:08:25,517 --> 00:08:29,652
Niektórzy ludzcy pacjenci 
sami się krzywdzą.

122
00:08:29,652 --> 00:08:33,352
Niektórzy wyrywają sobie włosy,

123
00:08:33,352 --> 00:08:36,452
niektórzy tną się.

124
00:08:38,242 --> 00:08:42,064
Niektóre zwierzęta też same się krzywdzą.

125
00:08:42,064 --> 00:08:45,544
Są ptaki, które wyrywają sobie pióra.

126
00:08:45,544 --> 00:08:53,313
Ogiery, które ogryzają sobie boki do krwi.

127
00:08:53,313 --> 00:08:58,485
Weterynarze mają konkretne, 
skuteczne metody

128
00:08:58,485 --> 00:09:02,904
leczenia a nawet zapobiegania autoagresji

129
00:09:02,904 --> 00:09:06,686
u samo-okaleczających się zwierząt.

130
00:09:06,686 --> 00:09:09,733
Czy wiedzy weterynarzy 
nie powinno się przekazać

131
00:09:09,733 --> 00:09:13,459
psychoterapeutom, rodzicom i pacjentom

132
00:09:13,459 --> 00:09:16,437
zmagającym się z samo-okaleczeniami?

133
00:09:17,497 --> 00:09:22,332
Depresja poporodowa i psychozy poporodowe.

134
00:09:22,332 --> 00:09:25,467
Czasami zaraz po porodzie

135
00:09:25,467 --> 00:09:27,891
niektóre kobiety popadają w depresję.

136
00:09:27,891 --> 00:09:32,197
Czasami depresja jest głęboka
i przechodzi w psychozy.

137
00:09:32,197 --> 00:09:34,761
Matki przestają dbać o noworodki.

138
00:09:34,761 --> 00:09:36,937
W ekstremalnych przypadkach

139
00:09:36,937 --> 00:09:40,086
nawet krzywdzą dzieci.

140
00:09:40,086 --> 00:09:43,452
Weterynarze leczący konie wiedzą,

141
00:09:43,452 --> 00:09:47,433
że czasem klacz, wkrótce po porodzie,

142
00:09:47,433 --> 00:09:50,646
porzuca źrebię i odmawia karmienia.

143
00:09:50,646 --> 00:09:55,718
Czasami zadeptuje źrebię na śmierć.

144
00:09:57,018 --> 00:09:59,823
Lekarze weterynarii opracowali sposób

145
00:09:59,823 --> 00:10:05,296
zapobiegania syndromowi 
odrzucenia źrebięcia

146
00:10:05,296 --> 00:10:09,561
przez podawanie klaczy oksytocyny.

147
00:10:09,561 --> 00:10:12,946
Oksytocyna jest hormonem przywiązania.

148
00:10:12,946 --> 00:10:15,635
Pomaga pobudzić

149
00:10:15,635 --> 00:10:19,065
zainteresowanie klaczy źrebięciem.

150
00:10:19,065 --> 00:10:21,121
Czy nie należy tej informacji

151
00:10:21,121 --> 00:10:24,461
przekazać ginekologom-położnikom,

152
00:10:24,461 --> 00:10:27,794
rodzinom i pacjentkom,

153
00:10:27,794 --> 00:10:33,156
które zmagają się 
z depresją poporodową i psychozami?

154
00:10:35,306 --> 00:10:37,653
Niestety, mimo obiecujących podobieństw

155
00:10:37,653 --> 00:10:45,461
nadal istnieje przepaść między 
naszymi dziedzinami.

156
00:10:45,461 --> 00:10:50,990
Żeby to wytłumaczyć, 
muszę wyciągnąć na wierzch brudy.

157
00:10:50,990 --> 00:10:55,095
Niektórzy lekarze to prawdziwe snoby

158
00:10:55,095 --> 00:10:57,649
w stosunku do lekarzy 
bez tytułu doktora medycyny.

159
00:10:57,649 --> 00:11:03,975
Mówię tutaj o dentystach, 
optykach, psychologach,

160
00:11:03,975 --> 00:11:08,202
a szczególnie o lekarzach weterynarii.

161
00:11:08,202 --> 00:11:11,595
Oczywiście większość lekarzy 
nie zdaje sobie sprawy,

162
00:11:11,595 --> 00:11:16,458
że trudniej dziś dostać się na weterynarię
niż na medycynę,

163
00:11:16,458 --> 00:11:18,742
i że na medycynie

164
00:11:18,742 --> 00:11:21,355
uczymy się wszystkiego, co dostępne,

165
00:11:21,355 --> 00:11:24,478
o jednym gatunku - Homo sapiens.

166
00:11:24,478 --> 00:11:28,785
Weterynarze muszą się uczyć 
o zdrowiu i chorobach

167
00:11:28,785 --> 00:11:33,763
ssaków, płazów, gadów, ryb i ptaków.

168
00:11:33,763 --> 00:11:38,447
Nie dziwi mnie irytacja weterynarzy

169
00:11:38,447 --> 00:11:44,412
wobec pogardy i ignorancji lekarzy.

170
00:11:44,412 --> 00:11:47,152
Oto riposta weterynarzy:

171
00:11:47,152 --> 00:11:50,559
Jak nazwać weterynarza,

172
00:11:50,559 --> 00:11:56,416
który umie leczyć tylko jeden gatunek?

173
00:11:56,416 --> 00:11:59,737
Lekarz. (Śmiech)

174
00:11:59,737 --> 00:12:05,946
Zmniejszenie tej luki zostało moją pasją.

175
00:12:05,946 --> 00:12:08,547
Robię to za pomocą programów,

176
00:12:08,547 --> 00:12:11,689
takich jak "Darwin na obchodzie" w UCLA,

177
00:12:11,689 --> 00:12:17,236
gdzie zapraszamy ekspertów zwierzęcych 
i biologów ewolucyjnych

178
00:12:17,236 --> 00:12:21,388
do współpracy z zespołami medycznymi,

179
00:12:21,388 --> 00:12:25,326
z praktykantami i stażystami.

180
00:12:25,326 --> 00:12:29,033
Także przez konferencje Zoobiquity,

181
00:12:29,033 --> 00:12:33,252
gdzie zapraszamy 
szkoły medyczne i weterynaryjne

182
00:12:33,252 --> 00:12:35,392
do prowadzenia dyskusji

183
00:12:35,392 --> 00:12:38,193
na temat wspólnych chorób,

184
00:12:38,193 --> 00:12:41,249
występujących zarówno u ludzi, 
jak i zwierząt.

185
00:12:42,319 --> 00:12:45,162
Podczas konferencji Zoobiquity

186
00:12:45,162 --> 00:12:50,582
uczestnicy uczą się, jak leczenie 
raka piersi u tygrysa

187
00:12:50,582 --> 00:12:53,535
może pomóc w leczeniu raka piersi

188
00:12:53,535 --> 00:12:56,846
u nauczycielki w przedszkolu.

189
00:12:56,846 --> 00:12:59,761
Jak zrozumienie 
wielotorbielowatych jajników

190
00:12:59,761 --> 00:13:01,576
u holsztyńskiej krowy

191
00:13:01,576 --> 00:13:03,943
może pomóc w lepszej opiece

192
00:13:03,943 --> 00:13:08,503
nad instruktorką tańca 
z bolesnymi okresami;

193
00:13:08,503 --> 00:13:13,152
jak lepsze zrozumienie leczenia
lęku separacyjnego

194
00:13:13,152 --> 00:13:15,561
u nadwrażliwego owczarka szetlandzkiego

195
00:13:15,561 --> 00:13:22,962
może pomóc wrażliwemu dziecku 
pierwszego dnia szkoły.

196
00:13:22,962 --> 00:13:28,207
W USA i na świecie, 
na konferencjach Zoobiquity

197
00:13:28,207 --> 00:13:36,596
lekarze i weterynarze zostawiają 
uprzedzenia za drzwiami

198
00:13:36,596 --> 00:13:41,100
i podczas konferencji
współpracują jak koledzy,

199
00:13:41,100 --> 00:13:46,965
jak równi rangą, jak doktorzy.

200
00:13:46,965 --> 00:13:52,385
Przecież my, ludzie, 
też jesteśmy zwierzętami.

201
00:13:52,385 --> 00:13:55,845
Nadszedł czas, by lekarze zaakceptowali

202
00:13:55,845 --> 00:14:00,392
zwierzęcą naturę pacjentów i własną

203
00:14:00,392 --> 00:14:02,530
i dołączyli do weterynarzy

204
00:14:02,530 --> 00:14:06,938
w ogólno-gatunkowym podejściu do zdrowia.

205
00:14:07,518 --> 00:14:09,731
Okazuje się bowiem, że najlepsza

206
00:14:09,731 --> 00:14:14,929
i najbardziej humanistyczna medycyna

207
00:14:14,929 --> 00:14:20,469
uprawiana jest przez lekarzy, 
których pacjenci nie są ludźmi.

208
00:14:20,469 --> 00:14:25,391
Najlepszym sposobem opieki nad ludźmi

209
00:14:25,391 --> 00:14:28,952
będzie zwracanie uwagi na to,

210
00:14:28,952 --> 00:14:32,655
jak reszta pacjentów na planecie

211
00:14:32,655 --> 00:14:39,312
żyje, rośnie, choruje i zdrowieje.

212
00:14:39,312 --> 00:14:41,897
Dziękuję.

213
00:14:41,897 --> 00:14:44,377
(Oklaski)