WEBVTT

00:00:06.530 --> 00:00:10.211
Mnogi od nas imaju stotine stvari 
na pameti u svakom trenutku,

00:00:10.211 --> 00:00:13.494
često se mučeći da pratimo 
sve što moramo napraviti.

00:00:13.494 --> 00:00:14.608
Ali srećom,

00:00:14.608 --> 00:00:17.346
postoji jedna važna stvar
za koju se ne moramo brinuti:

00:00:18.306 --> 00:00:19.718
disanje.

00:00:19.718 --> 00:00:24.151
Kada dišete, prenosite kisik
u stanice tijela da bi radile

00:00:24.151 --> 00:00:26.584
i čistile vaš sustav od ugljik-dioksida

00:00:26.584 --> 00:00:28.617
koje taj rad stvara.

00:00:28.757 --> 00:00:31.451
Disanje, drugim riječima, 
održava vaše tijelo na životu.

00:00:31.451 --> 00:00:34.878
Pa, kako obavljamo ovaj 
krucijalan i složen zadatak,

00:00:34.878 --> 00:00:36.670
a da uopće mislimo na njega?

00:00:36.670 --> 00:00:39.376
Odgovor leži
u dišnom sustavu našeg tijela.

00:00:39.376 --> 00:00:43.135
Kao bilo koji stroj,
sastoji se od specijaliziranih komponenti,

00:00:43.135 --> 00:00:45.650
i zahtjeva okidač da bi započeo s radom.

00:00:45.650 --> 00:00:49.656
Ovdje, komponente strukture i tkiva
koje čini pluća,

00:00:49.656 --> 00:00:53.017
kao i druge organe povezane s njima.

00:00:53.017 --> 00:00:56.771
I da bi se ovaj stroj pokrenuo,
trebamo autonomni živčani sustav,

00:00:57.521 --> 00:01:01.010
nesvjesni sustav našeg mozga 
za vitalne funkcije.

00:01:01.570 --> 00:01:04.988
Kako se tijelo priprema 
uzeti zrak bogat kisikom,

00:01:04.988 --> 00:01:08.237
ovaj sustav šalje signal
mišićima oko pluća,

00:01:08.237 --> 00:01:09.923
spuštajući dijafragmu

00:01:09.923 --> 00:01:13.149
i kontrahirajući interkostalne mišiće
između rebara

00:01:13.149 --> 00:01:15.657
kako bi se stvorilo više prostora
da se rašire pluća.

00:01:16.257 --> 00:01:18.826
Zrak potom ulazi u vaš nos i usta,

00:01:18.826 --> 00:01:20.080
kroz vašu traheju,

00:01:20.080 --> 00:01:23.340
i u bronhije koji se 
odvajaju u bazi traheje,

00:01:23.340 --> 00:01:25.616
a svaki ulazi u jedno plućno krilo.

00:01:25.616 --> 00:01:30.521
Kao grane drveta, ove male cijevi
vode u tisuće manjih prolaza

00:01:30.521 --> 00:01:32.223
koji se zovu bronhiole.

00:01:32.223 --> 00:01:34.905
Primamljivo je misliti o plućima
kao velikim balonima,

00:01:34.905 --> 00:01:38.466
ali umjesto da su šuplja, 
ona su zapravo spužvasta iznutra,

00:01:38.466 --> 00:01:41.642
s bronhiolama koje se pružaju
kroz tkivo parenhima.

00:01:41.642 --> 00:01:46.469
Na kraju svake bronhiole,
nalazi se malena vrećica zraka, alveola

00:01:46.469 --> 00:01:49.382
omotana kapilarama punima 
crvenim krvnim stanicama

00:01:49.382 --> 00:01:51.905
koje sadrže posebne bjelančevine, 
hemoglobin.

00:01:52.435 --> 00:01:54.984
Zrak koji udahnete puni te vrećice,

00:01:54.984 --> 00:01:56.718
koristeći pluća kako bi se napuhala.

00:01:56.718 --> 00:01:59.123
Ovdje se događa vitalna razmjena.

00:01:59.123 --> 00:02:01.959
U ovoj točci, kapilare 
su pune ugljik-dioksida,

00:02:02.599 --> 00:02:05.392
a zračne vrećice su pune kisika.

00:02:05.392 --> 00:02:07.823
Ali zbog procesa difuzije,

00:02:07.823 --> 00:02:11.141
molekule svakog plina
žele otići na mjesto

00:02:11.141 --> 00:02:13.957
gdje je niža koncentracija
njihove vrste.

00:02:13.957 --> 00:02:16.592
Kako kisik prelazi u kapilare,

00:02:16.592 --> 00:02:18.804
hemoglobin ga preuzima,

00:02:18.804 --> 00:02:21.539
dok ugljik dioksid odlazi u pluća.

00:02:22.159 --> 00:02:25.538
Kisikom bogat hemoglobin
prenosi se kroz tijelo

00:02:25.538 --> 00:02:26.711
kroz krvotok.

00:02:27.071 --> 00:02:29.982
Ali što naša pluća čine
sa svim tim ugljik-dioksidom?

00:02:29.982 --> 00:02:31.623
Izdišu ga, naravno.

00:02:31.623 --> 00:02:34.155
Autonomni živčani sustav se 
ponovno aktivira,

00:02:34.155 --> 00:02:36.296
uzrokujući skupljanje dijafragme,

00:02:36.296 --> 00:02:38.574
i opuštanje interkostalnih mišića,

00:02:38.574 --> 00:02:42.584
smanjujući prsnu šupljinu
i komprimirajući pluća.

00:02:42.584 --> 00:02:46.790
Zrak bogat ugljičnim-dioksidom 
se izbacuje, i ciklus ponovno počinje.

00:02:46.790 --> 00:02:51.260
To je način kako ovi spužvasti organi
pune naše tijelo zrakom.

00:02:51.260 --> 00:02:55.424
Pluća udišu i izdišu
otprilike 15 do 25 puta u minuti,

00:02:55.424 --> 00:02:59.271
što vodi do nevjerojatnih 10.000 litara 
zraka svakog dana.

00:02:59.941 --> 00:03:02.030
To je puno posla, ali ne brinite.

00:03:02.030 --> 00:03:04.195
Vaša pluća i autonomni živčani sustav

00:03:04.195 --> 00:03:05.695
se brinu za to.