1
00:00:00,000 --> 00:00:00,710
Elektron Konfigürasyonu

2
00:00:00,710 --> 00:00:05,520
Nikelin elektron konfigürasyonunu yazalım

3
00:00:05,520 --> 00:00:07,300
işte burada

4
00:00:07,300 --> 00:00:08,520
28 elektron

5
00:00:08,520 --> 00:00:10,360
Sadece hangi kabukları ve

6
00:00:10,360 --> 00:00:11,540
orbittalleri içerdiğini anlamalıyız.

7
00:00:11,540 --> 00:00:12,580
28 elektron

8
00:00:12,580 --> 00:00:14,210
Daha önce öğrendiğimiz gibi ,

9
00:00:14,210 --> 00:00:16,000
Bu kısmı s bloğu olarak tanımladık.

10
00:00:16,000 --> 00:00:19,830
S bloğundaki orbitallerden konuştuğumuzda

11
00:00:19,830 --> 00:00:22,350
Helyumun aslında bu bloka (s-blok) ait olduğunu hatırlarız.

12
00:00:22,350 --> 00:00:24,810
Burası d bloğu

13
00:00:24,810 --> 00:00:27,300
Burası p bloğu

14
00:00:27,300 --> 00:00:29,210
En düşük enerjili elektronlardan başlayabiliriz.

15
00:00:29,210 --> 00:00:31,145
Baştan veya sondan çalışabiliriz.

16
00:00:31,145 --> 00:00:34,630
Baştan başlarsak, ilk olarak

17
00:00:34,630 --> 00:00:37,020
1s2'ye giden ilk iki elektronu doldurmalıyız.

18
00:00:37,020 --> 00:00:40,690
Hatırlayın ki nikelle çalışıyoruz.

19
00:00:40,690 --> 00:00:44,670
İki elektronla 1s2'yi doldurduk.

20
00:00:44,670 --> 00:00:48,785
Şimdi 2s2'ye geçiyoruz.

21
00:00:48,785 --> 00:00:51,670
Üs şeklinde yazılmış 2,

22
00:00:51,670 --> 00:00:53,820
sadece o altkabuktaki

23
00:00:53,820 --> 00:00:56,140
ya da orbitaldeki elektron sayısını belirtir.

24
00:00:56,140 --> 00:01:00,440
Şimdi, her kabuğu farklı renkte yapacağım

25
00:01:00,440 --> 00:01:02,870
İşte 2s2

26
00:01:02,870 --> 00:01:06,440
Şimdi 2p6'yı dolduruyoruz.

27
00:01:06,440 --> 00:01:09,700
Buradaki hepsini doldurduk.

28
00:01:09,700 --> 00:01:12,220
İşte 2p6.

29
00:01:12,220 --> 00:01:14,310
Şimdiye kadar 10 elektron doldurduk.

30
00:01:14,310 --> 00:01:15,600
10 elektron tanımladık.

31
00:01:15,600 --> 00:01:16,390
Bunu bu şekilde yapabilirsiniz.

32
00:01:16,390 --> 00:01:20,590
Şimdi üçüncü kabuktayız.

33
00:01:20,590 --> 00:01:21,990
3s2'yi dolduruyoruz.

34
00:01:21,990 --> 00:01:24,190
Hatırlayın ki nikelle çalışıyoruz yani 3s2'yi dolduruyoruz.

35
00:01:24,190 --> 00:01:27,640
3s2

36
00:01:27,640 --> 00:01:30,480
Şimdi üçüncü kabuktaki p orbitalindeyiz.

37
00:01:30,480 --> 00:01:31,730
İşte 3p6.

38
00:01:31,730 --> 00:01:35,190
3p6

39
00:01:35,190 --> 00:01:38,810
Üçüncü periottayız ve bu da 3p6.

40
00:01:38,810 --> 00:01:40,660
6 tane elektron var.

41
00:01:40,660 --> 00:01:44,470
Şimdi dördüncü kabuğa geçiyoruz.

42
00:01:44,470 --> 00:01:47,450
Bunu sarıyla yapacağım.

43
00:01:47,450 --> 00:01:48,700
4s2'yi dolduruyoruz.

44
00:01:48,700 --> 00:01:51,270
4s2

45
00:01:51,270 --> 00:01:52,990
Şimdi d bloğundayız.

46
00:01:52,990 --> 00:01:56,540
Onu da dolduruyoruz. 1,2,3,4,5,6,

47
00:01:56,540 --> 00:01:58,670
7,8 tane var.

48
00:01:58,670 --> 00:02:00,160
Yani d8 diyeceğiz.

49
00:02:00,160 --> 00:02:03,010
Ama hatırlayın, 4d8 olmayacak.

50
00:02:03,010 --> 00:02:05,650
Bunu tekrar üçüncü kabuğa dolduracağız.

51
00:02:05,650 --> 00:02:08,650
Yani 3d8 olacak.

52
00:02:08,650 --> 00:02:11,650
3d8 yazacağız.

53
00:02:11,650 --> 00:02:15,350
Bu sıralama en düşük enerji seviyesinden

54
00:02:15,350 --> 00:02:18,420
en yükseğe doğru olandır.

55
00:02:18,420 --> 00:02:21,200
En yüksek enerji seviyesindeki elektronlar,

56
00:02:21,200 --> 00:02:24,100
, en son doldurduğum, 8 elektron

57
00:02:24,100 --> 00:02:25,860
üçüncü kabuğa gitti.

58
00:02:25,860 --> 00:02:28,200
D bloğu doldururken hangi periottaysak

59
00:02:28,200 --> 00:02:29,580
ondan bir çıkarıp öyle yazmalıyız.

60
00:02:29,580 --> 00:02:31,890
Periyodik tabloda dördüncü periottayız

61
00:02:31,890 --> 00:02:34,550
bir çıkarıp 3 yazdık.

62
00:02:34,550 --> 00:02:38,940
Yani 4 eksi 1

63
00:02:38,940 --> 00:02:43,110
Bu nikelin elektron konfigürasyonu.

64
00:02:43,110 --> 00:02:45,790
Tabi ki, eğer değerlik elektronlara önem veriyorsak,

65
00:02:45,790 --> 00:02:51,170
ki bunlar en dış kabuktaki elektronlardır,

66
00:02:51,170 --> 00:02:53,090
tam şuraya bakılmalıdır.

67
00:02:53,090 --> 00:02:56,280
Bunlar reaksiyona girecek olan elektronlar

68
00:02:56,280 --> 00:02:57,430
Yüksek enerji seviyesinde bulunmalarına rağmen.

69
00:02:57,430 --> 00:02:59,550
Bunlar reaksiyona girer, çünkü en uzaktadırlar.

70
00:02:59,550 --> 00:03:02,520
Ya da şöyle diyeyim bu elektronların

71
00:03:02,520 --> 00:03:05,560
çekirdekten uzak olma ihtimalleri diğerlerinden

72
00:03:05,560 --> 00:03:07,220
İşte bunlardan daha fazladır.

73
00:03:07,220 --> 00:03:11,060
Nikelin elektron konfigürasyonunu anlamak için bir başka yönteme başvuralım.

74
00:03:11,060 --> 00:03:14,490
Bu yol bazı kimya derslerinde işleniyor

75
00:03:14,490 --> 00:03:16,250
ama ben ilk yolu daha çok seviyorum. Bunun nedeni ise

76
00:03:16,250 --> 00:03:19,180
periyodik cetvel üzerinde çalışıyor olmanız ve dolayısıyla ona alışıyor olmanız.

77
00:03:19,180 --> 00:03:21,510
Bu önemli, çünkü

78
00:03:21,510 --> 00:03:24,250
farklı elementlerin nasıl tepki verebileceğini sezebiliyosunuz.

79
00:03:24,250 --> 00:03:29,830
Yani nikelin 28 elektronu var diyebilirsiniz.

80
00:03:29,830 --> 00:03:30,410
Yüksüzken

81
00:03:30,410 --> 00:03:32,710
28 elektronu var çünkü elektron sayısı

82
00:03:32,710 --> 00:03:33,750
proton sayısına (atom numarasına) eşittir.

83
00:03:33,750 --> 00:03:36,600
Hatırlayın, 28 size sadece kaç tane proton olduğunu söyler.

84
00:03:36,600 --> 00:03:38,150
Bu proton sayısıdır.

85
00:03:38,150 --> 00:03:39,610
Yüksüz olduğunu kabul ediyoruz.

86
00:03:39,610 --> 00:03:41,230
Yani aynı sayıda elektrona sahip.

87
00:03:41,230 --> 00:03:43,700
Bu hep böyle olmaz.

88
00:03:43,700 --> 00:03:46,040
Ama elektron konfigürasyonu yaparken bu durum

89
00:03:46,040 --> 00:03:47,050
sık görülebilir.

90
00:03:47,050 --> 00:03:54,180
Nikelin 28 protonu varsa,atom numarası 28 ise

91
00:03:54,180 --> 00:03:56,430
elektron konfigürasyonunu da bu şekilde yapabiliriz.

92
00:03:56,430 --> 00:03:58,290
Enerji kabuklarını yazabiliriz.

93
00:03:58,290 --> 00:04:03,570
1,2,3,4.

94
00:04:03,570 --> 00:04:08,980
Tepeye de s, p, d yazarız.

95
00:04:08,980 --> 00:04:10,180
f ile daha çalışmıyoruz.

96
00:04:10,180 --> 00:04:13,510
Ama isterseniz f, g, h yazmaya devam edebilirsiniz.

97
00:04:13,510 --> 00:04:15,080
Önce bunu doldurmalıyız.

98
00:04:15,080 --> 00:04:20,060
Sonra bunu sonra da şunu.

99
00:04:20,060 --> 00:04:23,720
Sonra bu ve bu

100
00:04:23,720 --> 00:04:24,560
Bunu çizersem daha iyi olacak.

101
00:04:24,560 --> 00:04:28,480
bu yaptığımız, bunlar aslında periotta bulunan kabuklar.

102
00:04:28,480 --> 00:04:30,950
Bu kabuklatı yeşille gösterdim.

103
00:04:30,950 --> 00:04:33,620
Bunları çiziş sıram, doldurma sıramız değil.

104
00:04:33,620 --> 00:04:38,930
Burada 3d altkabuğu bulunmakta,

105
00:04:38,930 --> 00:04:41,340
ama 3f altkabuğu bulunmamaktadır.

106
00:04:41,340 --> 00:04:43,140
Burada bir 4f altkabuğu var.

107
00:04:43,140 --> 00:04:45,090
Çizgileri çekersem

108
00:04:45,090 --> 00:04:46,430
daha düzenli görünecektir.

109
00:04:46,430 --> 00:04:51,710
Bunları doldurma şeklimiz çekeceğimiz bu çapraz çizgilerdir.

110
00:04:51,710 --> 00:04:54,780
Önce bu s kabuğunu dolduruyoruz. sonra bunu

111
00:04:54,780 --> 00:04:55,620
bu şekilde

112
00:04:55,620 --> 00:04:57,930
Sonra sırayla bu çapraz çizgileri çekiyoruz.

113
00:04:57,930 --> 00:05:00,410
Sonra bu çapraz çizgileri çekiyoruz.

114
00:05:00,410 --> 00:05:02,560
sonra da bunu

115
00:05:02,560 --> 00:05:06,420
Unutmayın ki s kabuğuna 2,

116
00:05:06,420 --> 00:05:08,340
p kabuğuna 6 ve bu durumda d kabuğuna 10 tane elektron gidecektir.

117
00:05:08,340 --> 00:05:11,040
f'ye daha sonra bakacağız.

118
00:05:11,040 --> 00:05:14,610
Eğer f blok'una periyodik cetvelde bakarsanız

119
00:05:14,610 --> 00:05:15,740
f'de ne kadar elektron olduğunu görürsünüz

120
00:05:15,740 --> 00:05:16,820
Bunu bu şekilde dolduracağız.

121
00:05:16,820 --> 00:05:19,300
Öncelikle şunu diyeceksiniz.

122
00:05:19,300 --> 00:05:21,460
nikelde 28 elektron var.

123
00:05:21,460 --> 00:05:23,010
Öncelikle bunu dolduracağım

124
00:05:23,010 --> 00:05:24,260
Yani 1s2

125
00:05:24,260 --> 00:05:26,620
1s2

126
00:05:26,620 --> 00:05:30,660
Burada 1p yok ben de 2s2'ye geçiyorum.

127
00:05:30,660 --> 00:05:33,740
2s2

128
00:05:33,740 --> 00:05:34,840
Bunu farklı bir renkle yapacağım.

129
00:05:34,840 --> 00:05:38,480
İşte 2s2.

130
00:05:38,480 --> 00:05:40,000
burada

131
00:05:40,000 --> 00:05:42,530
sonra, bu çizginin en üstüne gidiyorum ve çizgiden aşağı iniyorum.

132
00:05:42,530 --> 00:05:45,720
İşte 2p6

133
00:05:45,720 --> 00:05:47,380
Kaç tane elektron olduğunu

134
00:05:47,380 --> 00:05:48,320
hep saymalıyız.

135
00:05:48,320 --> 00:05:50,050
Şimdilik 10.

136
00:05:50,050 --> 00:05:51,710
Bunu doldurduk.

137
00:05:51,710 --> 00:05:56,260
şimdi ok, bize diğerine geçmemizi söylüyor.

138
00:05:56,260 --> 00:05:57,650
Üçüncü enerji kabuğundayız.

139
00:05:57,650 --> 00:06:00,660
İşte 3s2.

140
00:06:00,660 --> 00:06:02,460
Şimdi nereye gideceğiz?

141
00:06:02,460 --> 00:06:03,520
3s2

142
00:06:03,520 --> 00:06:06,550
Oku takip edelim.

143
00:06:06,550 --> 00:06:08,260
Burada bir şey yok

144
00:06:08,260 --> 00:06:08,980
ama burada var.

145
00:06:08,980 --> 00:06:12,020
İşte 3p6

146
00:06:12,020 --> 00:06:16,660
Sıradaki dolduracağımız 4s2.

147
00:06:16,660 --> 00:06:19,820
4s2'ye gidiyoruz

148
00:06:19,820 --> 00:06:21,390
Şimdi nereye gidiyoruz?

149
00:06:21,390 --> 00:06:22,510
En yukarı gidelim.

150
00:06:22,510 --> 00:06:24,790
burada 3d'yi dolduralım..

151
00:06:24,790 --> 00:06:27,470
O zaman dolduracak kaç elektornumuz kaldı?

152
00:06:27,470 --> 00:06:28,720
3d'ye gideceğiz.

153
00:06:28,720 --> 00:06:33,100
3d

154
00:06:33,100 --> 00:06:34,530
Şimdiye kadar kullandıklarımızı sayalım.

155
00:06:34,530 --> 00:06:35,820
2+2=4

156
00:06:35,820 --> 00:06:37,650
4+6=10

157
00:06:37,650 --> 00:06:39,760
10+2=12

158
00:06:39,760 --> 00:06:41,040
18

159
00:06:41,040 --> 00:06:41,550
20

160
00:06:41,550 --> 00:06:44,600
Şimdiye kadar 20 tane kullandık ve geriye 8 tane kaldı.

161
00:06:44,600 --> 00:06:51,950
3d altkabuğuna 8 elektron koyunca 3d8 oldu.

162
00:06:51,950 --> 00:06:54,130
İşte, ilk yöntemle aldığımız cevabın

163
00:06:54,130 --> 00:06:56,670
aynısını elde ettik.

164
00:06:56,670 --> 00:06:58,770
İlk yöntemi daha çok seviyorum çünkü

165
00:06:58,770 --> 00:07:01,090
hep periyodik cetvele bakıyorsunuz ve

166
00:07:01,090 --> 00:07:03,250
elementlerin nerede olduğunu az çok kestirebiliyorsunuz.

167
00:07:03,250 --> 00:07:07,260
Ve bu kabuk için ne kadar elektron doldurdum

168
00:07:07,260 --> 00:07:09,260
diye kendinize soru sormuyorsunuz.

169
00:07:09,260 --> 00:07:09,480
Değil mi?

170
00:07:09,480 --> 00:07:11,700
Burada 2 tane kullandım, 2 tane daha kullandım demeniz gerekiyor.

171
00:07:11,700 --> 00:07:13,770
Ve böyle bir şekil çizmeniz gerekiyor.

172
00:07:13,770 --> 00:07:16,230
Ama burada yalnızca periyodik cetveli kullanıyorsunuz.

173
00:07:16,230 --> 00:07:18,440
Önemli olan şey ise sondan başa doğru çalışabiliyor olmanız.

174
00:07:18,440 --> 00:07:21,230
Burada en dış kabukta ne olacağını kafanızdan bulamazsınız.

175
00:07:21,230 --> 00:07:24,920
Şimdi, en enerjik elektronlarımız 3d8'de olacak.

176
00:07:24,920 --> 00:07:28,930
ve en yüksek enerji kabuğu ise 4s2'de olacak gibi.

177
00:07:28,930 --> 00:07:30,820
Bu sonuçları, uyguladığımız aşamaları

178
00:07:30,820 --> 00:07:34,330
yapmadan elde edemezsiniz.

179
00:07:34,330 --> 00:07:36,740
Ama bu yöntemle hemen

180
00:07:36,740 --> 00:07:44,620
mesela element Zr'nin, işte burada

181
00:07:44,620 --> 00:07:47,790
Zr'yi göz önüne alırsak

182
00:07:47,790 --> 00:07:50,000
bu işlemi uygulayabilirim

183
00:07:50,000 --> 00:07:51,430
ve tüm elektron konfigürasyonunu yapabilirim.

184
00:07:51,430 --> 00:07:53,800
Genellikle en yüksek enerji seviyesindeki elektronlar

185
00:07:53,800 --> 00:07:55,780
en önemli olanlardır.

186
00:07:55,780 --> 00:08:00,580
Tamam, 2d'yi dolduruyorum diyelim

187
00:08:00,580 --> 00:08:03,360
yani bir periyod geri gideceğim

188
00:08:03,360 --> 00:08:05,230
Bu 4d2

189
00:08:05,230 --> 00:08:05,550
Doğru mu?

190
00:08:05,550 --> 00:08:06,640
Çünkü periyot 5'teyiz.

191
00:08:06,640 --> 00:08:07,890
Yani 4d2

192
00:08:07,890 --> 00:08:10,920
4d2

193
00:08:10,920 --> 00:08:13,130
Sonra,

194
00:08:13,130 --> 00:08:14,950
5s2 elektronu doldurduk.

195
00:08:14,950 --> 00:08:18,010
5s2

196
00:08:18,010 --> 00:08:19,410
Ve geriye doğru devam ediyoruz.

197
00:08:19,410 --> 00:08:20,660
İşte 4p6

198
00:08:20,660 --> 00:08:23,780
4p6

199
00:08:23,780 --> 00:08:31,450
4p6'yı doldurmadan önce

200
00:08:31,450 --> 00:08:32,390
d'de 10 elektron vardı.

201
00:08:32,390 --> 00:08:33,400
fakat o da ne!

202
00:08:33,400 --> 00:08:35,820
Dördüncü periyottayız, fakat d'de 1 çıkartıyorduk

203
00:08:35,820 --> 00:08:37,620
yani 3d10

204
00:08:37,620 --> 00:08:39,890
3d10

205
00:08:39,890 --> 00:08:41,910
sonra 4s2

206
00:08:41,910 --> 00:08:43,140
Burası biraz karıştı.

207
00:08:43,140 --> 00:08:43,929
Şuraya yazayım

208
00:08:43,929 --> 00:08:46,920
4d2 var

209
00:08:46,920 --> 00:08:48,400
Şurdaki ikisi.

210
00:08:48,400 --> 00:08:49,800
İşte 5s2

211
00:08:49,800 --> 00:08:52,920
5s2

212
00:08:52,920 --> 00:08:55,870
sonra 4p6

213
00:08:55,870 --> 00:08:57,130
Tam burada

214
00:08:57,130 --> 00:08:58,830
sonra 3d10

215
00:08:58,830 --> 00:09:02,930
Hatırlayın 4-1, yani 3d10

216
00:09:02,930 --> 00:09:04,660
4s2

217
00:09:04,660 --> 00:09:06,640
sonra geriye doğru bu şekilde devam edin.

218
00:09:06,640 --> 00:09:08,620
Böyle geriye doğru devam etmenin iyi yanı

219
00:09:08,620 --> 00:09:11,310
hangi elektronların en yüksek enerji kabuğunda olduğunu anlamak.

220
00:09:11,310 --> 00:09:14,450
Bu beşi, işte bunlar en yüksek enerji seviyesindekiler.

221
00:09:14,450 --> 00:09:17,320
ve bu doldurduğum ikisi.

222
00:09:17,320 --> 00:09:20,850
en yüksek enerji seviyesindeki elektronlar.

223
00:09:20,850 --> 00:09:22,480
Bunlar en yüksek enerjiye sahip elektronlar değiller.

224
00:09:22,480 --> 00:09:23,010
Bunlar ise öyle.

225
00:09:23,010 --> 00:09:25,280
Fakat bunlar

226
00:09:25,280 --> 00:09:28,030
çekirdekten en uzak olabilecek elektronlar.

227
00:09:28,030 --> 00:09:29,780
Bunlar reaksiyona girecekler.

228
00:09:29,780 --> 00:09:31,400
Bunlar

229
00:09:31,400 --> 00:09:33,450
kimyevi amaçlar için en çok öneme sahiptirler.

230
00:09:33,450 --> 00:09:36,180
Çok bahsedilmeyen bir şey söylemek istiyorum.

231
00:09:36,180 --> 00:09:39,200
Elektronları doldurduğunuzda

232
00:09:39,200 --> 00:09:40,780
kovada durur gibi durduklarını düşünürüz.

233
00:09:40,780 --> 00:09:44,100
Onları bir kez atoma yerleştirirseniz

234
00:09:44,100 --> 00:09:46,010
hiç hoş ve sakin davranmazlar.

235
00:09:46,010 --> 00:09:48,980
Orbitaller arasında atlayıp, birbirleriyle karışıp,

236
00:09:48,980 --> 00:09:51,330
çılgın ve tahmin edilemez hareketler yaparlar.

237
00:09:51,330 --> 00:09:54,750
Ama bu yöntem bize elektronların en azından

238
00:09:54,750 --> 00:09:57,350
ne yaptığı hakkında biraz bilgi verir.

239
00:09:57,350 --> 00:10:00,440
Çoğu zaman kendi hallerinde

240
00:10:00,440 --> 00:10:03,500
reaksiyona girme eğilimleri vardır.

241
00:10:03,500 --> 00:10:06,220
Her neyse, buradaki asıl amacım

242
00:10:06,220 --> 00:10:08,230
elektron konfigürasyonunun nasıl yapıldığını öğtermekti. Çünkü bu,

243
00:10:08,230 --> 00:10:10,710
ileride atomların nasıl reaksiyona göstereceğini

244
00:10:10,710 --> 00:10:11,630
anlamamızda yardımcı olacak.

245
00:10:11,630 --> 00:10:14,125
Özellikle hangi atomların

246
00:10:14,125 --> 00:10:15,520
en dış kabukta olduğunu ya da

247
00:10:15,520 --> 00:10:16,770
hangilerinin değerlik olduğunu bilmek çok işimize yarar.