[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.71,0:00:05.52,Default,,0000,0000,0000,,Spróbujmy zapisać konfigurację elektronową niklu.
Dialogue: 0,0:00:05.52,0:00:07.30,Default,,0000,0000,0000,,Nikiel jest tutaj.
Dialogue: 0,0:00:07.30,0:00:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Atom niklu ma 28 elektronów.
Dialogue: 0,0:00:08.52,0:00:10.36,Default,,0000,0000,0000,,Musimy ustalić, na jakich powłokach
Dialogue: 0,0:00:10.36,0:00:11.54,Default,,0000,0000,0000,,i orbitalach znajdują się te elektrony.
Dialogue: 0,0:00:11.54,0:00:12.58,Default,,0000,0000,0000,,28 elektronów.
Dialogue: 0,0:00:12.58,0:00:14.21,Default,,0000,0000,0000,,Sposób, który poznaliśmy,
Dialogue: 0,0:00:14.21,0:00:16.00,Default,,0000,0000,0000,,polega na zdefiniowaniu poszczególnych bloków: zaczynamy od bloku s.
Dialogue: 0,0:00:16.00,0:00:19.83,Default,,0000,0000,0000,,I zawsze, kiedy myślimy o bloku s, musimy pamiętać,
Dialogue: 0,0:00:19.83,0:00:22.35,Default,,0000,0000,0000,,że hel też jest w tym bloku!
Dialogue: 0,0:00:22.35,0:00:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Definiujemy dalej: to jest blok d.
Dialogue: 0,0:00:24.81,0:00:27.30,Default,,0000,0000,0000,,To jest blok p.
Dialogue: 0,0:00:27.30,0:00:29.21,Default,,0000,0000,0000,,I teraz zaczynamy od zapisania elektronów o najniższej energii.
Dialogue: 0,0:00:29.21,0:00:31.14,Default,,0000,0000,0000,,Możemy zrobić tak, że będziemy zapełniać po kolei orbitale.
Dialogue: 0,0:00:31.14,0:00:34.63,Default,,0000,0000,0000,,Czyli najpierw zapisujemy
Dialogue: 0,0:00:34.63,0:00:37.02,Default,,0000,0000,0000,,dwa elektrony na orbitalu 1s, czyli 1s2.
Dialogue: 0,0:00:37.02,0:00:40.69,Default,,0000,0000,0000,,Zapisujemy konfigurację elektronową niklu.
Dialogue: 0,0:00:40.69,0:00:44.67,Default,,0000,0000,0000,,To jeszcze raz: najpierw dwa elektrony na 1s, czyli 1s2.
Dialogue: 0,0:00:44.67,0:00:48.78,Default,,0000,0000,0000,,Później kolejne dwa: 2s2.
Dialogue: 0,0:00:48.78,0:00:51.67,Default,,0000,0000,0000,,I pamiętaj, ta druga dwójka (ta po literce), zapisywana standardowo w indeksie górnym, oznacza
Dialogue: 0,0:00:51.67,0:00:53.82,Default,,0000,0000,0000,,że dwa elektrony znajdują się na danej podpowłoce
Dialogue: 0,0:00:53.82,0:00:56.14,Default,,0000,0000,0000,,lub orbitalu.
Dialogue: 0,0:00:56.14,0:01:00.44,Default,,0000,0000,0000,,Właściwie... lepiej zapiszę każdą powłokę innym kolorem.
Dialogue: 0,0:01:00.44,0:01:02.87,Default,,0000,0000,0000,,Na zielono: 2s2.
Dialogue: 0,0:01:02.87,0:01:06.44,Default,,0000,0000,0000,,Kolejna podpowłoka to 2p, czyli 2p6.
Dialogue: 0,0:01:06.44,0:01:09.70,Default,,0000,0000,0000,,Wpisujemy tu wszystkie sześć elektronów z tego okresu.
Dialogue: 0,0:01:09.70,0:01:12.22,Default,,0000,0000,0000,,Czyli 2p6.
Dialogue: 0,0:01:12.22,0:01:14.31,Default,,0000,0000,0000,,Spójrz, do tego momentu wykorzystaliśmy 10 elektronów.
Dialogue: 0,0:01:14.31,0:01:15.60,Default,,0000,0000,0000,,Zapisaliśmy konfigurację dla pierwszych dziesięciu elektronów.
Dialogue: 0,0:01:16.39,0:01:20.59,Default,,0000,0000,0000,,Teraz przechodzimy na trzecią powłokę.
Dialogue: 0,0:01:20.59,0:01:21.99,Default,,0000,0000,0000,,Znowu najpierw zapełniamy podpowłokę s, czyli 3s2.
Dialogue: 0,0:01:21.99,0:01:24.19,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętaj, zapisujemy tu nikiel, który ma 28 elektronów,
Dialogue: 0,0:01:24.19,0:01:27.64,Default,,0000,0000,0000,,więc jeszcze daleko do końca :)
Dialogue: 0,0:01:27.64,0:01:30.48,Default,,0000,0000,0000,,Potem zapełniamy elektronami podpowłokę 3p.
Dialogue: 0,0:01:30.48,0:01:31.73,Default,,0000,0000,0000,,Zapisujemy 3p6.
Dialogue: 0,0:01:35.19,0:01:38.81,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy w trzecim okresie, więc to są te orbitale 3p.
Dialogue: 0,0:01:38.81,0:01:40.66,Default,,0000,0000,0000,,Jest ich sześć.
Dialogue: 0,0:01:40.66,0:01:44.47,Default,,0000,0000,0000,,I teraz jest czwarta powłoka.
Dialogue: 0,0:01:44.47,0:01:47.45,Default,,0000,0000,0000,,Zapiszę to żółtym kolorem.
Dialogue: 0,0:01:47.45,0:01:48.70,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tu 4s2.
Dialogue: 0,0:01:51.27,0:01:52.99,Default,,0000,0000,0000,,I teraz jesteśmy w bloku d!
Dialogue: 0,0:01:52.99,0:01:56.54,Default,,0000,0000,0000,,I zapełniamy ten orbital d elektronami: 1, 2, 3, 4, 5, 6,
Dialogue: 0,0:01:56.54,0:01:58.67,Default,,0000,0000,0000,,7, 8. Nikiel ma osiem elektronów na orbitalu d.
Dialogue: 0,0:01:58.67,0:02:00.16,Default,,0000,0000,0000,,Czyli piszemy d8.
Dialogue: 0,0:02:00.16,0:02:03.01,Default,,0000,0000,0000,,Ale pamiętaj, że to NIE będzie 4d8!
Dialogue: 0,0:02:03.01,0:02:05.65,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy wypełniamy elektronami orbitale d, to musimy się cofnąć o jedną powłokę.
Dialogue: 0,0:02:05.65,0:02:08.65,Default,,0000,0000,0000,,Czyli to będzie 3d8.
Dialogue: 0,0:02:08.65,0:02:11.65,Default,,0000,0000,0000,,Zapisujemy więc 3d8.
Dialogue: 0,0:02:11.65,0:02:15.35,Default,,0000,0000,0000,,I to jest kolejność elektronów
Dialogue: 0,0:02:15.35,0:02:18.42,Default,,0000,0000,0000,,od ich najniższej energii do najwyższej.
Dialogue: 0,0:02:18.42,0:02:21.20,Default,,0000,0000,0000,,Zauważ, że najwyższą energię mają elektrony,
Dialogue: 0,0:02:21.20,0:02:24.10,Default,,0000,0000,0000,,które zapisaliśmy na końcu, te osiem elektronów.
Dialogue: 0,0:02:24.10,0:02:25.86,Default,,0000,0000,0000,,Mimo że są na powłoce trzeciej, a nie czwartej!
Dialogue: 0,0:02:25.86,0:02:28.20,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba na to uważać, żeby się nie pomylić. Gdy wypełniasz orbital d, żeby określić, która to powłoka,
Dialogue: 0,0:02:28.20,0:02:29.58,Default,,0000,0000,0000,,musisz od numeru okresu odjąć 1.
Dialogue: 0,0:02:29.58,0:02:31.89,Default,,0000,0000,0000,,Byliśmy w okresie czwartym,
Dialogue: 0,0:02:31.89,0:02:34.55,Default,,0000,0000,0000,,odjęliśmy jeden, i zapisaliśmy 3d8.
Dialogue: 0,0:02:34.55,0:02:38.94,Default,,0000,0000,0000,,Czyli 4 - 1 = 3.
Dialogue: 0,0:02:38.94,0:02:43.11,Default,,0000,0000,0000,,Udało się, zapisaliśmy konfigurację elektronową nilku.
Dialogue: 0,0:02:43.11,0:02:45.79,Default,,0000,0000,0000,,I oczywiście pamiętaj, że kiedy móimy o elektronach walencyjnych,
Dialogue: 0,0:02:45.79,0:02:51.17,Default,,0000,0000,0000,,które są elektronami na najbardziej odległej powłoce elektronowej,
Dialogue: 0,0:02:51.17,0:02:53.09,Default,,0000,0000,0000,,wtedy będziemy patrzeć na te elektrony.
Dialogue: 0,0:02:53.09,0:02:56.28,Default,,0000,0000,0000,,Te elektrony jako pierwsze będą wchodzić w reakcje chemiczne,
Dialogue: 0,0:02:56.28,0:02:57.43,Default,,0000,0000,0000,,mimo że te na orbitalu 3d mają wyższą energię.
Dialogue: 0,0:02:57.43,0:02:59.55,Default,,0000,0000,0000,,Elektrony z podpowłoki 4s reagują, bo są najbardziej odsunięte od jądra.
Dialogue: 0,0:02:59.55,0:03:02.52,Default,,0000,0000,0000,,A przynajmniej możemy sobie wyobrazić, że to dla nich
Dialogue: 0,0:03:02.52,0:03:05.56,Default,,0000,0000,0000,,jest największe prawdopodobieństwo, że będą dalej od jądra
Dialogue: 0,0:03:05.56,0:03:07.22,Default,,0000,0000,0000,,niż te elektrony.
Dialogue: 0,0:03:07.22,0:03:11.06,Default,,0000,0000,0000,,A teraz drugi sposób na określenie konfiguracji elektronowej
Dialogue: 0,0:03:11.06,0:03:14.49,Default,,0000,0000,0000,,niklu - często się to pomija na lekcjach chemii,
Dialogue: 0,0:03:14.49,0:03:16.25,Default,,0000,0000,0000,,ale ja lubię tę metodę.
Dialogue: 0,0:03:16.25,0:03:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Patrzysz na układ okresowy, zapoznajesz się z nim,
Dialogue: 0,0:03:19.18,0:03:21.51,Default,,0000,0000,0000,,zaczynasz rozumieć, co jest ważne
Dialogue: 0,0:03:21.51,0:03:24.25,Default,,0000,0000,0000,,i pojawia się w tobie intuicja - co z czym reaguje i dlaczego.
Dialogue: 0,0:03:24.25,0:03:29.83,Default,,0000,0000,0000,,Wróćmy do nilku. Pewnie zauważyłeś, że nikiel ma 28 elektronów
Dialogue: 0,0:03:29.83,0:03:30.41,Default,,0000,0000,0000,,tylko wtedy, gdy jest obojętny.
Dialogue: 0,0:03:30.41,0:03:32.71,Default,,0000,0000,0000,,Ma 28 elektronów, bo ma
Dialogue: 0,0:03:32.71,0:03:33.75,Default,,0000,0000,0000,,28 protonów, a jego liczba atomowa to 28.
Dialogue: 0,0:03:33.75,0:03:36.60,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętaj, że liczba atomowa mówi o tym, ile protonów jest w jądrze danego pierwiastka.
Dialogue: 0,0:03:36.60,0:03:38.15,Default,,0000,0000,0000,,To jest liczba protonów.
Dialogue: 0,0:03:38.15,0:03:39.61,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli założymy, że dany atom jest obojętny,
Dialogue: 0,0:03:39.61,0:03:41.23,Default,,0000,0000,0000,,to wtedy liczba atomowa oznacza też liczbę elektronów.
Dialogue: 0,0:03:41.23,0:03:43.70,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie zawsze tak jest.
Dialogue: 0,0:03:43.70,0:03:46.04,Default,,0000,0000,0000,,Chociaż zazwyczaj, kiedy ktoś mówi: Zapisz konfigurację elektronową niklu,
Dialogue: 0,0:03:46.04,0:03:47.05,Default,,0000,0000,0000,,to właśnie tak jest.
Dialogue: 0,0:03:47.05,0:03:54.18,Default,,0000,0000,0000,,Skoro nikiel ma liczbę atomową 28,
Dialogue: 0,0:03:54.18,0:03:56.43,Default,,0000,0000,0000,,to ma 28 elektronów. Możemy zapisać jego konfigurację elektronową również w taki sposób.
Dialogue: 0,0:03:56.43,0:03:58.29,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw wypisujemy powłoki elektronowe.
Dialogue: 0,0:03:58.29,0:04:03.57,Default,,0000,0000,0000,,Nikiel jest w czwartym okresie, więc powłoki są cztery: 1, 2, 3, 4.
Dialogue: 0,0:04:03.57,0:04:08.98,Default,,0000,0000,0000,,Na górze wypisujemy kolejno podpowłoki: s, p, d.
Dialogue: 0,0:04:08.98,0:04:10.18,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ to tylko nikiel, nie zapisujemy tu podpowłoki f.
Dialogue: 0,0:04:10.18,0:04:13.51,Default,,0000,0000,0000,,Ale na przyszłość, kolejność podpowłok będzie taka: f, g, h... itd.
Dialogue: 0,0:04:13.51,0:04:15.08,Default,,0000,0000,0000,,Teraz trzeba wypełnić kolejne podpowłoki.
Dialogue: 0,0:04:15.08,0:04:20.06,Default,,0000,0000,0000,,Ta pierwsza, później ta, później ta,
Dialogue: 0,0:04:20.06,0:04:23.72,Default,,0000,0000,0000,,później ta i ta.
Dialogue: 0,0:04:23.72,0:04:24.56,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję to.
Dialogue: 0,0:04:24.56,0:04:28.48,Default,,0000,0000,0000,,Ustalmy fakty - te kółka to podpowłoki, które istnieją w tych czterech powłokach.
Dialogue: 0,0:04:28.48,0:04:30.95,Default,,0000,0000,0000,,Narysowałem je na zielono.
Dialogue: 0,0:04:30.95,0:04:33.62,Default,,0000,0000,0000,,Nie rysuję teraz kółek w kolejności, w jakiej są zapełniane podpowłoki.
Dialogue: 0,0:04:33.62,0:04:38.93,Default,,0000,0000,0000,,Narysowałem po prostu to, co istnieje. Jest podpowłoka 3d.
Dialogue: 0,0:04:38.93,0:04:41.34,Default,,0000,0000,0000,,Ale nie ma podpowłoki 3f.
Dialogue: 0,0:04:41.34,0:04:43.14,Default,,0000,0000,0000,,Za to jest podpowłoka 4f.
Dialogue: 0,0:04:43.14,0:04:45.09,Default,,0000,0000,0000,,Narysuję teraz linie, to sprawi, że rysunek
Dialogue: 0,0:04:45.09,0:04:46.43,Default,,0000,0000,0000,,będzie bardziej przejrzysty.
Dialogue: 0,0:04:46.43,0:04:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Kolejność zapełniania poszczególnych podpowłok jest taka, jak pokazują te przekątne.
Dialogue: 0,0:04:51.71,0:04:54.78,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw zapełniasz orbital 1s, potem 2s.
Dialogue: 0,0:04:55.62,0:04:57.93,Default,,0000,0000,0000,,Następna przekątna jest tutaj.
Dialogue: 0,0:04:57.93,0:05:00.41,Default,,0000,0000,0000,,Kolejna tu,
Dialogue: 0,0:05:00.41,0:05:02.56,Default,,0000,0000,0000,,a jeszcze następna tu.
Dialogue: 0,0:05:02.56,0:05:06.42,Default,,0000,0000,0000,,Musisz tylko zapamiętać, że na orbitalu s mieszczą się dwa elektrony,
Dialogue: 0,0:05:06.42,0:05:08.34,Default,,0000,0000,0000,,na p - 6, a na d - 10.
Dialogue: 0,0:05:08.34,0:05:11.04,Default,,0000,0000,0000,,Później będziemy się martwić orbitalem f, ale jeśli spojrzysz
Dialogue: 0,0:05:11.04,0:05:14.61,Default,,0000,0000,0000,,na blok f,
Dialogue: 0,0:05:14.61,0:05:15.74,Default,,0000,0000,0000,,domyślisz się, że na orbitalu f może być maksymalnie 14 elektronów.
Dialogue: 0,0:05:15.74,0:05:16.82,Default,,0000,0000,0000,,Podpowłoki zapełniamy w taki sposób.
Dialogue: 0,0:05:16.82,0:05:19.30,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw ustalamy, jaki mamy pierwiastek i ile ma elektronów.
Dialogue: 0,0:05:19.30,0:05:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Nikiel ma 28 elektronów.
Dialogue: 0,0:05:21.46,0:05:23.01,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw zapełniamy ten orbital,
Dialogue: 0,0:05:23.01,0:05:24.26,Default,,0000,0000,0000,,czyli zapisujemy 1s2.
Dialogue: 0,0:05:26.62,0:05:30.66,Default,,0000,0000,0000,,Następnie widzisz, że nie ma orbitalu 1p, więc idziesz do 2s i piszesz 2s2.
Dialogue: 0,0:05:33.74,0:05:34.84,Default,,0000,0000,0000,,Zapiszę to innym kolorem.
Dialogue: 0,0:05:34.84,0:05:38.48,Default,,0000,0000,0000,,2s2.
Dialogue: 0,0:05:38.48,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest to kółko.
Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Idę potem na czubek tej przekątnej i schodzę w dół - nie ma 1d, ale jest 2p.
Dialogue: 0,0:05:42.53,0:05:45.72,Default,,0000,0000,0000,,Zapisujemy więc 2p6.
Dialogue: 0,0:05:45.72,0:05:47.38,Default,,0000,0000,0000,,Musisz mieć ciągle w pamięci, ile masz elektronów do rozlokowania,
Dialogue: 0,0:05:47.38,0:05:48.32,Default,,0000,0000,0000,,pilnuj tego.
Dialogue: 0,0:05:48.32,0:05:50.05,Default,,0000,0000,0000,,Na razie rozlokowaliśmy 10 elektronów.
Dialogue: 0,0:05:50.05,0:05:51.71,Default,,0000,0000,0000,,Zużyliśmy teraz to kółko.
Dialogue: 0,0:05:51.71,0:05:56.26,Default,,0000,0000,0000,,Teraz linia pokazuje, żeby iść dalej w dół, czyli do orbitalu 3s.
Dialogue: 0,0:05:56.26,0:05:57.65,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy już w trzeciej powłoce.
Dialogue: 0,0:05:57.65,0:06:00.66,Default,,0000,0000,0000,,Zapisujemy 3s2.
Dialogue: 0,0:06:00.66,0:06:02.46,Default,,0000,0000,0000,,I gdzie teraz?
Dialogue: 0,0:06:02.46,0:06:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Od 3s
Dialogue: 0,0:06:03.52,0:06:06.55,Default,,0000,0000,0000,,idziemy do góry, na kolejną przekątną.
Dialogue: 0,0:06:06.55,0:06:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynamy tutaj, nie ma 1f, nie ma 2d,
Dialogue: 0,0:06:08.26,0:06:08.98,Default,,0000,0000,0000,,ale jest 3p.
Dialogue: 0,0:06:08.98,0:06:12.02,Default,,0000,0000,0000,,Piszemy więc 3p6.
Dialogue: 0,0:06:12.02,0:06:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Następny orbital to 4s.
Dialogue: 0,0:06:16.66,0:06:19.82,Default,,0000,0000,0000,,Dopisujemy 4s2.
Dialogue: 0,0:06:19.82,0:06:21.39,Default,,0000,0000,0000,,To było ostatnie kółko na tej linii,
Dialogue: 0,0:06:21.39,0:06:22.51,Default,,0000,0000,0000,,więc znowu idziemy do góry.
Dialogue: 0,0:06:22.51,0:06:24.79,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynamy tutaj, pierwszy napotkany orbital to 3d.
Dialogue: 0,0:06:24.79,0:06:27.47,Default,,0000,0000,0000,,Sprawdźmy, ile elektronów zostało nam do rozlokowania.
Dialogue: 0,0:06:27.47,0:06:28.72,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy na 3d.
Dialogue: 0,0:06:33.10,0:06:34.53,Default,,0000,0000,0000,,Policzę, ile elektronów zużyliśmy do tej pory.
Dialogue: 0,0:06:34.53,0:06:35.82,Default,,0000,0000,0000,,2 + 2 = 4
Dialogue: 0,0:06:35.82,0:06:37.65,Default,,0000,0000,0000,,4 + 6 = 10
Dialogue: 0,0:06:37.65,0:06:39.76,Default,,0000,0000,0000,,10 + 2 = 12
Dialogue: 0,0:06:39.76,0:06:41.04,Default,,0000,0000,0000,,18
Dialogue: 0,0:06:41.04,0:06:41.55,Default,,0000,0000,0000,,20
Dialogue: 0,0:06:41.55,0:06:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Zużyliśmy 20 elektronów, więc zostało nam (28 - 20) 8 elektronów do zakończenia konfiguracji.
Dialogue: 0,0:06:44.60,0:06:51.95,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ orbital 3d może przyjąć 10 elektronów, to wszystkie 8, które mamy, zmieszczą się na 3d - piszemy 3d8.
Dialogue: 0,0:06:51.95,0:06:54.13,Default,,0000,0000,0000,,No i proszę - wyszło nam to samo,
Dialogue: 0,0:06:54.13,0:06:56.67,Default,,0000,0000,0000,,co za pierwszym razem :)
Dialogue: 0,0:06:56.67,0:06:58.77,Default,,0000,0000,0000,,Lubię używac peirwszej metody, bo ciągle używasz ukłądu okresowego,
Dialogue: 0,0:06:58.77,0:07:01.09,Default,,0000,0000,0000,,więc lepiej rozumiesz,
Dialogue: 0,0:07:01.09,0:07:03.25,Default,,0000,0000,0000,,skąd bierze się taka a nie inna konfiguracja.
Dialogue: 0,0:07:03.25,0:07:07.26,Default,,0000,0000,0000,,No i nie musisz pamiętać,
Dialogue: 0,0:07:07.26,0:07:09.26,Default,,0000,0000,0000,,ile elektronów możesz włożyć na poszczególne powłoki.
Dialogue: 0,0:07:09.26,0:07:09.48,Default,,0000,0000,0000,,Zgadza się?
Dialogue: 0,0:07:09.48,0:07:11.70,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj musisz liczyć, ile elektronów zużyłeś.
Dialogue: 0,0:07:11.70,0:07:13.77,Default,,0000,0000,0000,,A do tego musisz rysować ten skomplikowany diagram.
Dialogue: 0,0:07:13.77,0:07:16.23,Default,,0000,0000,0000,,W tej metodzie używasz po prostu ukłądu okresowego, wszystko na nim widać.
Dialogue: 0,0:07:16.23,0:07:18.44,Default,,0000,0000,0000,,Ważne jest też, że możesz pracować wstecz.
Dialogue: 0,0:07:18.44,0:07:21.23,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj musisz bez ustanku śledzić wzrokiem te kulki,
Dialogue: 0,0:07:21.23,0:07:24.92,Default,,0000,0000,0000,,żeby powiedzieć, że elektrony o największej energii to 3d8,
Dialogue: 0,0:07:24.92,0:07:28.93,Default,,0000,0000,0000,,albo że najwyższą energię ma podpowłoka 4s.
Dialogue: 0,0:07:28.93,0:07:30.82,Default,,0000,0000,0000,,Nie ma innej opcji. W tej metodzie musisz przejść cały proces, żeby
Dialogue: 0,0:07:30.82,0:07:34.33,Default,,0000,0000,0000,,ocenić te parametry.
Dialogue: 0,0:07:34.33,0:07:36.74,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy używasz tej metody, z układem okresowym,
Dialogue: 0,0:07:36.74,0:07:44.62,Default,,0000,0000,0000,,możesz, na przykład jeśli patrzysz na cyrkon Zr,
Dialogue: 0,0:07:44.62,0:07:47.79,Default,,0000,0000,0000,,jest tutaj,
Dialogue: 0,0:07:47.79,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,możesz rozpisać całą konfigurację elektronową.
Dialogue: 0,0:07:51.43,0:07:53.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale zazwyczaj interesuje cię tylko powłoka o najwyższej energii oraz
Dialogue: 0,0:07:53.80,0:07:55.78,Default,,0000,0000,0000,,elektrony o najwyszej energii.
Dialogue: 0,0:07:55.78,0:08:00.58,Default,,0000,0000,0000,,Więc gdy patrzysz na układ okresowy, wiesz od razu, że masz dwa elektrony na podpowłoce d
Dialogue: 0,0:08:00.58,0:08:03.36,Default,,0000,0000,0000,,(ale nie na 5d, tylko na 4 d).
Dialogue: 0,0:08:03.36,0:08:05.23,Default,,0000,0000,0000,,Czyli 4d2.
Dialogue: 0,0:08:05.23,0:08:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Tak?
Dialogue: 0,0:08:05.55,0:08:06.64,Default,,0000,0000,0000,,Zr jest w 5 okresie.
Dialogue: 0,0:08:06.64,0:08:07.89,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego te elektrony są na 4d (5 - 1 = 4).
Dialogue: 0,0:08:10.92,0:08:13.13,Default,,0000,0000,0000,,A potem
Dialogue: 0,0:08:13.13,0:08:14.95,Default,,0000,0000,0000,,zapisujesz jeszcze dwa elektrony na orbitalu 5s.
Dialogue: 0,0:08:14.95,0:08:18.01,Default,,0000,0000,0000,,5s2.
Dialogue: 0,0:08:18.01,0:08:19.41,Default,,0000,0000,0000,,A potem możesz iść do tylu.
Dialogue: 0,0:08:19.41,0:08:20.66,Default,,0000,0000,0000,,Możesz wypisać poszczególne elektrony: 4p6,
Dialogue: 0,0:08:23.78,0:08:31.45,Default,,0000,0000,0000,,później 10 elektronów na orbitalu d.
Dialogue: 0,0:08:32.39,0:08:33.40,Default,,0000,0000,0000,,Ale pamiętaj, d jest tu w 4 okresie, czyli orbital nazywa się 3d.
Dialogue: 0,0:08:33.40,0:08:35.82,Default,,0000,0000,0000,,Cztery odjąć jeden,
Dialogue: 0,0:08:35.82,0:08:37.62,Default,,0000,0000,0000,,czyli 3d10.
Dialogue: 0,0:08:37.62,0:08:39.89,Default,,0000,0000,0000,,3d10.
Dialogue: 0,0:08:39.89,0:08:41.91,Default,,0000,0000,0000,,Potem masz 4s2.
Dialogue: 0,0:08:41.91,0:08:43.14,Default,,0000,0000,0000,,Jakoś się to zabałaganiło.
Dialogue: 0,0:08:43.14,0:08:43.93,Default,,0000,0000,0000,,Zapiszę to od nowa tutaj.
Dialogue: 0,0:08:43.93,0:08:46.92,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 4d2.
Dialogue: 0,0:08:46.92,0:08:48.40,Default,,0000,0000,0000,,To są te dwa elektrony.
Dialogue: 0,0:08:48.40,0:08:49.80,Default,,0000,0000,0000,,Potem 5s2.
Dialogue: 0,0:08:52.92,0:08:55.87,Default,,0000,0000,0000,,Potem 4p6.
Dialogue: 0,0:08:55.87,0:08:57.13,Default,,0000,0000,0000,,To są te elektrony.
Dialogue: 0,0:08:57.13,0:08:58.83,Default,,0000,0000,0000,,Następnie 3d10.
Dialogue: 0,0:08:58.83,0:09:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętaj, 4 - 1, dlatego 3d10 (a nie 4d10).
Dialogue: 0,0:09:02.93,0:09:04.66,Default,,0000,0000,0000,,Później 4s2.
Dialogue: 0,0:09:04.66,0:09:06.64,Default,,0000,0000,0000,,I tak się cofasz stopniowo.
Dialogue: 0,0:09:06.64,0:09:08.62,Default,,0000,0000,0000,,Co jest takiego fajnego w tym cofaniu? To, że od razu wiesz,
Dialogue: 0,0:09:08.62,0:09:11.31,Default,,0000,0000,0000,,które elektrony mają najwyższą energię.
Dialogue: 0,0:09:11.31,0:09:14.45,Default,,0000,0000,0000,,Wiesz też, że ta powłoka, piąta, ma najwyższą energię.
Dialogue: 0,0:09:14.45,0:09:17.32,Default,,0000,0000,0000,,A to są dwa elektrony, które są
Dialogue: 0,0:09:17.32,0:09:20.85,Default,,0000,0000,0000,,na powłoce o najwyższej energii.
Dialogue: 0,0:09:20.85,0:09:22.48,Default,,0000,0000,0000,,Ale to nie są elektrony o najwyższej energii!
Dialogue: 0,0:09:22.48,0:09:23.01,Default,,0000,0000,0000,,Te mają najwyższą energię.
Dialogue: 0,0:09:23.01,0:09:25.28,Default,,0000,0000,0000,,Ale to dla tych jest największe prawdopodobieństwo,
Dialogue: 0,0:09:25.28,0:09:28.03,Default,,0000,0000,0000,,że będą najbardziej odsunięte od jądra atomowego.
Dialogue: 0,0:09:28.03,0:09:29.78,Default,,0000,0000,0000,,Czyli to są te, które jako pierwsze wejdą w reakcje chemiczne.
Dialogue: 0,0:09:29.78,0:09:31.40,Default,,0000,0000,0000,,A te odpowiadają za
Dialogue: 0,0:09:31.40,0:09:33.45,Default,,0000,0000,0000,,większość właściwości chemicznych danego pierwiastka.
Dialogue: 0,0:09:33.45,0:09:36.18,Default,,0000,0000,0000,,Skupmy się na chwilę nad taką sprawą...
Dialogue: 0,0:09:36.18,0:09:39.20,Default,,0000,0000,0000,,Lubimy mówić, że elektrony wupełniają te koszyczki
Dialogue: 0,0:09:39.20,0:09:40.78,Default,,0000,0000,0000,,albo że są umieszczone w koszyczkach.
Dialogue: 0,0:09:40.78,0:09:44.10,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy patrzmy na rzeczywiste elektrony w atomie,
Dialogue: 0,0:09:44.10,0:09:46.01,Default,,0000,0000,0000,,to widzimy, że one wcale nie zachowują się tak grzecznie w jeden określony sposób.
Dialogue: 0,0:09:46.01,0:09:48.98,Default,,0000,0000,0000,,Elektrony są w ciągłym ruchu, przeskakują między orbitalami, mieszają się ze sobą
Dialogue: 0,0:09:48.98,0:09:51.33,Default,,0000,0000,0000,,i wykonują mnóstwo innych nieprzewidywalnych ruchów.
Dialogue: 0,0:09:51.33,0:09:54.75,Default,,0000,0000,0000,,Ale ta metoda pozwala nam przynajmniej złapać sens
Dialogue: 0,0:09:54.75,0:09:57.35,Default,,0000,0000,0000,,tego, co dzieje się z elektronem.
Dialogue: 0,0:09:57.35,0:10:00.44,Default,,0000,0000,0000,,W większości przypadków elektrony reagują lub zachowują się
Dialogue: 0,0:10:00.44,0:10:03.50,Default,,0000,0000,0000,,w taki sposób, na jaki pozwala im aktualny stan energetyczny.
Dialogue: 0,0:10:03.50,0:10:06.22,Default,,0000,0000,0000,,Ale nieważne. Najważniejsze jest to, że
Dialogue: 0,0:10:06.22,0:10:08.23,Default,,0000,0000,0000,,nauczyłeś się, jak zapisywać konfiguracje elektronowe.
Dialogue: 0,0:10:08.23,0:10:10.71,Default,,0000,0000,0000,,To jest bardzo potrzebne, żebyś później mógł zdobywać następną wiedzę
Dialogue: 0,0:10:10.71,0:10:11.63,Default,,0000,0000,0000,,np. o reakcjach chemicznych.
Dialogue: 0,0:10:11.63,0:10:14.12,Default,,0000,0000,0000,,To, co jest szczególnie przydatne, to wiedza, które elektrony
Dialogue: 0,0:10:14.12,0:10:15.52,Default,,0000,0000,0000,,są elektronami walencyjnymi
Dialogue: 0,0:10:15.52,0:10:16.77,Default,,0000,0000,0000,,i co to są w ogóle elektrony walencyjne.