1
00:00:10,038 --> 00:00:15,878
(Алга ташилт)

2
00:00:15,878 --> 00:00:18,388
За та бүхэн "Хөгжлийн бэрхшээл гэж юу вэ?"

3
00:00:18,388 --> 00:00:22,673
гэсэн асуултыг миний илтгэлийн
эхний хэсэг дуусан дуустал

4
00:00:22,673 --> 00:00:25,494
дотроо бодоод, тунгаагаад үзээрэй.

5
00:00:25,503 --> 00:00:28,466
Миний илтгэл ерөнхийдөө
хоёр хэсгээс бүрдэж байгаа.

6
00:00:28,466 --> 00:00:32,620
Эхний хэсэг дээрээ би
Болороо гэдэг бие хүн болохын тулд

7
00:00:32,621 --> 00:00:36,912
өнөөг хүртэл энэ тайзан дээрээс
та бүхэнтэй уулзахын тулд

8
00:00:36,912 --> 00:00:39,538
ямар ямар саад тотгорыг туулж байж

9
00:00:39,538 --> 00:00:43,687
энэ өнөөдөр энэ тайзан дээр
зогсох вэ? гэдэг тухайгаа ярина.

10
00:00:43,687 --> 00:00:45,430
Дараагийн хэсэг дээрээ би

11
00:00:45,434 --> 00:00:49,151
хөгжлийн бэрхшээл гэдэг
хүмүүсийн ерөнхий ойлголтыг

12
00:00:49,151 --> 00:00:51,968
аль болох өөр зүг рүү
чиглүүлэхийг оролдсон

13
00:00:51,981 --> 00:00:54,113
ийм илтгэлийг бэлдэж ирсэн.

14
00:00:54,113 --> 00:00:59,630
Би таван нас хүртлээ 
байнгын хүний асаргаанд,

15
00:00:59,630 --> 00:01:03,215
100% бараг 200% хүний асаргаанд байсан.

16
00:01:03,215 --> 00:01:05,876
Саажилт гэдэг өвчний онцлог нь өөрөө

17
00:01:05,876 --> 00:01:11,053
оюун ухаан нь хөдөлгөөнөө захирч чаддаггүй
тийм өвчнийг саажилт гэж хэлдэг.

18
00:01:11,068 --> 00:01:15,355
Хэчнээн би гараа өргөе гэж хүссэн ч
гэсэн миний гар хүслээр минь өргөгддөггүй

19
00:01:15,355 --> 00:01:17,622
тэр өвчнийг саажилт гэж хэлдэг.

20
00:01:17,622 --> 00:01:24,701
Ээж маань амьдралдаа нэг л удаа,
эмэгтэй хүнийхээ хувьд эх хүн болж төрсөн.

21
00:01:24,701 --> 00:01:30,440
Гэсэн хэдий ч, яахав, азгүй тохиолдлоор
нэг хүүхдээ алдаад,

22
00:01:30,440 --> 00:01:33,354
нөгөө хүүхдээ эмч нарын буруутай 
үйл ажиллагаанаас болж

23
00:01:33,354 --> 00:01:36,027
тархины саажилт гэсэн ийм өвчтэй болгосон.

24
00:01:36,027 --> 00:01:40,220
Гэхдээ ээж маань 
хэзээ ч энэ яваа насандаа

25
00:01:40,220 --> 00:01:42,878
амьдралд өвдөг сөхөрч, бууж өгч үзээгүй

26
00:01:42,878 --> 00:01:44,780
ийм баатарлаг эмэгтэй байдаг.

27
00:01:44,780 --> 00:01:50,225
(Алга ташилт)

28
00:01:50,225 --> 00:01:54,538
Би сүүлийн үед өөрийгөө
энд тэнд очоод сургагч багшийнхаа

29
00:01:54,538 --> 00:01:57,919
шугмаар энэ хөгжлийн бэрхшээл
гэдэг ойлголт хандлагыг өгөх гээд

30
00:01:57,919 --> 00:02:01,533
явж байхдаа Буянжаргалын Болороо
гэж дуудуулах аягүй дуртай.

31
00:02:01,533 --> 00:02:05,025
Яагаад гэвэл би 200% энэ хүний бүтээл.

32
00:02:05,025 --> 00:02:08,181
Энэ хүн миний төлөө 
бүх зүйлээ зориулсан учраас

33
00:02:08,181 --> 00:02:13,306
би энэ хүний нэрийг аль болох 
сайнаар гаргаж явахыг хүсдэг.

34
00:02:13,306 --> 00:02:19,205
Тэгээд 5 нас хүртлээ Болороо гэдэг хүний
нийгмийн амьдрал

35
00:02:19,205 --> 00:02:24,588
ерөнхийдөө гадаанаа гудас дэвсээд хэвтдэг,
гадаа тоглож байгаа хүүхдүүдийг хараад

36
00:02:24,588 --> 00:02:29,593
"Ямар гоё юм бэ? Би ч гэсэн эд нар шиг
ингэж тоглож наадаад, найз нөхөдтэй болоод

37
00:02:29,593 --> 00:02:32,647
сургуульд сурах юмсан" гэж
хүсэж, мөрөөддөг байсан.

38
00:02:32,656 --> 00:02:38,512
Ээж маань бол тухайн үедээ яг л тийм
мөрөөдлийг өөрт минь бий болгохын тулд

39
00:02:38,512 --> 00:02:42,508
"Хамаагүй, гадаа гаргаад л хэвтүүлье" гээд
гаргаж хэвтүүлдэг байсан байна лээ.

40
00:02:42,508 --> 00:02:46,491
"Яагаад гадаа байгаа хүүхдүүдийг
шууд хардаг вэ?" гэхээр

41
00:02:46,491 --> 00:02:48,801
би өөрөө нийтийн байранд амьдардаг
байсан учраас

42
00:02:48,801 --> 00:02:52,225
хүмүүс ажилдаа ирж очиж байгаа,
тарж ирж байгаа,

43
00:02:52,225 --> 00:02:54,152
хүүхдүүдийн
хичээлдээ явж байгаа гээд

44
00:02:54,152 --> 00:02:56,343
бүх л дүр зургийг би хардаг байсан.

45
00:02:56,343 --> 00:03:00,931
Тэгээд аз болоход миний хувьд
одоо өөрөө ийм "сонирхууч"

46
00:03:00,931 --> 00:03:02,272
сониучхан зантай.

47
00:03:02,272 --> 00:03:04,740
Тэгээд ээж маань 
өдөр болгон ном уншдаг

48
00:03:04,740 --> 00:03:07,034
ном унших дуртай хүн байсан.

49
00:03:07,034 --> 00:03:10,195
Тэгээд миний хоёр гарыг
зөөллөх массаж хийнгээ,

50
00:03:10,195 --> 00:03:13,217
намайг өвөр дээрээ авч суухдаа
ном унших дуртай байсан.

51
00:03:13,217 --> 00:03:17,409
Тэгээд би тэр болгонд нь ээжээсээ
"Энэ ямар үсэг вэ?" гэж өдөр болгон

52
00:03:17,409 --> 00:03:19,309
нэг нэгээр нь үсгүүдийг
асуусаар байгаад

53
00:03:19,317 --> 00:03:23,542
5 настай гэхдээ ерөнхийдөө
өөрөө уншаад сурчихсан.

54
00:03:23,542 --> 00:03:28,270
За 100 дотор чөлөөтэй нэмж хасаад,
бодоод сурчихсан байсан.

55
00:03:28,270 --> 00:03:33,677
Тэгээд мэдээж хүн даварна.
Хэчнээн нөгөө нэг босож сууж чадахгүй

56
00:03:33,677 --> 00:03:37,114
байгаа ч гэсэн ээжээсээ "Сургуульд
оруулаад өгөөч ээ" гэж гуйсан.

57
00:03:37,114 --> 00:03:41,436
Тэгсэн чинь ээж маань "Миний охин
жаахан бодитой бай.

58
00:03:41,436 --> 00:03:45,095
Хоёулаа бодитоор харъя.
Одоо чи дөнгөж нялх хүүхэд шиг

59
00:03:45,095 --> 00:03:47,204
хөнжлөнд ороолгож суулгаж байна.

60
00:03:47,204 --> 00:03:50,640
Чи суухаа байг, явахаа байг ээ.

61
00:03:50,647 --> 00:03:54,368
Миний охин хоёр гар чинь хоёулаа
ингээд ардаа гарчихдаг юм чинь

62
00:03:54,368 --> 00:03:58,561
яаж миний охин сургуульд сурах юм бэ?
Хамгийн наад зах нь сургуульд сурахад

63
00:03:58,561 --> 00:04:02,049
балаа барьж бичих чадвартай
байх хэрэгтэй" гэж хэлсэн.

64
00:04:02,049 --> 00:04:06,380
"Чамайг бал барьж бичиж чадахгүй зүгээр л
сургуульд оруулъя гээд аваачаад өгөхөд

65
00:04:06,380 --> 00:04:08,240
багш нар татгалзахгүй байх.

66
00:04:08,240 --> 00:04:11,175
Гэхдээ чи зүгээр л сурсан нэр зүүж явна"
гэж хэлсэн.

67
00:04:11,175 --> 00:04:16,589
Тэгээд би бүхэл бүтэн 4 жилийн хугацааг
би бал барьж сурахад зарцуулсан.

68
00:04:16,589 --> 00:04:20,886
Хүмүүс одоо надаас саажилттай
хүүхэдтэй эцэг эхчүүд асуудаг:

69
00:04:20,886 --> 00:04:24,702
"Бал барьж сургамаар байна аа.
Манай хүүхэд бал барьж чаддаггүй ээ" гээд.

70
00:04:24,702 --> 00:04:27,318
Тэгээд би бол 4 жилийн хугацаа зарцуулсан.

71
00:04:27,318 --> 00:04:29,883
"Та нар ийм тэвчээр гаргаж чадах уу?"
гэж хэлэхээр

72
00:04:29,883 --> 00:04:33,826
тооноос нь сүрдээд 
"За больё больё" гэж хэлдэг.

73
00:04:33,826 --> 00:04:37,687
Тухайн үед, миний нөхцөл байдалд 
одоогийн бид нарт байгаа шиг

74
00:04:37,687 --> 00:04:42,037
ухаалаг утас, компьютер гэх зэрэг
зүйлүүд бол байгаагүй учраас

75
00:04:42,037 --> 00:04:46,479
заавал бал барьж сурах нь
энгийн алтан дүрэм байсан.

76
00:04:46,479 --> 00:04:50,507
Тэгээд би тэр үед өөрөө ингээд
хичээгээд бал барьж сураагүй байсан бол

77
00:04:50,507 --> 00:04:54,440
миний дараа дараагийн алхмууд
надад нээлттэй болж чадахгүй байсан.

78
00:04:54,440 --> 00:04:59,630
Дээрээс нь би хэчнээн явж чадахгүй,
эхний хоёр жилдээ би ахаараа үүрүүлээд

79
00:04:59,630 --> 00:05:04,543
сургуульдаа очиж, манай ах маань
надтай цуг сууж хичээлийг минь гаргаж өгч

80
00:05:04,543 --> 00:05:08,345
дэвтэр дээр минь дарж байгаад би өөрөө
бичих үүрэгтэй тэгж сурдаг байсан.

81
00:05:08,345 --> 00:05:12,374
Эхний нэг жил би бол гараа урдаа
гаргахын тулд хичээллэсэн.

82
00:05:12,374 --> 00:05:16,106
Энэ хүчтэй гарыг урдаа гарган,
хүчээр татаж гаргана гэдэг бол

83
00:05:16,106 --> 00:05:19,683
маш их өвдөлт, маш их хөлс хүч шаардсан.

84
00:05:19,683 --> 00:05:25,169
Тэгээд дараа дараагийн жилдээ балаа барина,
барьсан чигээрээ гараа уяагаар боож уяна.

85
00:05:25,169 --> 00:05:28,331
Тэгээд тэр болгонд нь дэвтэр дээрээ
чиглүүлж тавина.

86
00:05:28,331 --> 00:05:32,694
Аажмаар цэг таслал, зураас гэх мэтийн
зүйлүүдийг бичиж сурах гээд

87
00:05:32,694 --> 00:05:34,360
маш их ажиллагаа шаардсан.

88
00:05:34,360 --> 00:05:37,037
Энэ бал барьж сурсан энэ явдлыгаа бол би

89
00:05:37,037 --> 00:05:39,773
өөр өөрийгөө ялан дийлсэн
эхний оролдого гэж үздэг.

90
00:05:39,773 --> 00:05:41,133
Энэ үед би...

91
00:05:41,133 --> 00:05:43,261
(Алга ташилт)

92
00:05:43,264 --> 00:05:46,423
бал барьж сураагүй байсан бол
энгийн хүүхдүүдтэй сурах нь,

93
00:05:46,423 --> 00:05:49,874
сураад цаашдаа тэд нараас илүү гарах
боломж бололцоо

94
00:05:49,874 --> 00:05:52,376
бол надад олдохгүй байсан байх гэж боддог.

95
00:05:52,376 --> 00:05:57,227
Би тэгээд сургуульд орсныхоо дараа бол
тооны сонгонтой ангид орсон.

96
00:05:57,227 --> 00:06:02,656
Тэгээд энгийн хүүхдүүдтэй суралцахад бол
бичих чадвар маш өндөр түвшинд байсан

97
00:06:02,656 --> 00:06:05,101
болохоор надад бол асуудал байгаагүй.

98
00:06:05,105 --> 00:06:10,148
Тэгээд өдөрт энгийн хүүхдүүд өдөрт 8 цаг
унтаад, 4 цаг хичээлээ хийдэг бол

99
00:06:10,148 --> 00:06:15,045
би яг тэд нарын эсрэг 4 цаг унтаж,
8 цаг хичээлээ хийх ёстой.

100
00:06:15,045 --> 00:06:21,868
Би тэд нараас 2 дахин илүү хүч,
хөлс гаргаж байж амжилт гаргах болно.

101
00:06:21,868 --> 00:06:24,285
Ээжийнхээ итгэлийг алдахгүйн тулд
би хичээх ёстой

102
00:06:24,285 --> 00:06:27,523
гэсэн тийм хатуу шаардлагыг тавьж
сурдаг байсан.

103
00:06:27,523 --> 00:06:30,494
Тэгээд ерөнхийдөө бол аягүй тийм идэвхтэй.

104
00:06:30,494 --> 00:06:34,668
Өглөө 7 өнгөрөөж сургуульдаа очоод,
орой 8,9 гэж гэртээ ирнэ.

105
00:06:34,668 --> 00:06:38,303
Өдөржингөө ямар л сонгон явагдана.
Бүгдэд нь суудаг.

106
00:06:38,303 --> 00:06:42,849
Тэгээд 6-р ангид нөгөө гадны сургуулиас
манай сургууль дээр

107
00:06:42,849 --> 00:06:45,607
англи хэл, компьютерийн сургалт гэж ирсэн.

108
00:06:45,607 --> 00:06:48,895
Тэгээд тухайн үед бол өөрийгөө хөгжүүлдэг
мундаг баатар болоод

109
00:06:48,895 --> 00:06:51,016
хоёуланд нь очоод бүртгүүлсэн.

110
00:06:51,016 --> 00:06:55,684
2004 он гэдэг бол жинхэнэ нөгөө компьютер
гэдэг зүйл хэрэглээнд орж эхэлж байсан үе.

111
00:06:55,684 --> 00:07:00,648
Тэгээд англи хэлний маань багш
миний бичгийн хэвийг голсон.

112
00:07:00,648 --> 00:07:03,765
Гэтэл компьютерийн маань багш
надад хэлэхгүй мөртлөө

113
00:07:03,765 --> 00:07:06,112
манай багш нарыг загнаад зогсож байсан.

114
00:07:06,112 --> 00:07:10,741
Тэгээд би тэрийг яг нүдээрээ харж, чихээрээ
сонссон. Юу гэж байсан гэсэн чинь:

115
00:07:10,741 --> 00:07:14,231
"Та нар хар л даа, маусаа ч барьж 
чадахгүй байгаа ийм хүүхдийг.

116
00:07:14,235 --> 00:07:17,011
салганаад энэ чинь 
маусаа ч барьж чадахгүй байна.

117
00:07:17,011 --> 00:07:20,939
Keyboard-н дээрээ ч гараа
олигтойхон тавьж чадахгүй байна шдээ.

118
00:07:20,939 --> 00:07:24,365
Та нар энэнийхээ оронд нэг ч гэсэн
эрүүл хүүхэд аваад сургасан бол

119
00:07:24,365 --> 00:07:29,166
танай сургуульд л аштай байсан юм даа.
Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдээ дэмжиж болно.

120
00:07:29,166 --> 00:07:32,100
Гэхдээ бодитой, боломжтой зүйл дээр нь 
дэмжих хэрэгтэй"

121
00:07:32,100 --> 00:07:34,109
гэж хэлж байгааг нь би харсан.

122
00:07:34,109 --> 00:07:37,013
Тэгээд тухайн үед би
өөрийгөө бүр маш их голж байсан.

123
00:07:37,013 --> 00:07:41,007
"Нээрээ би чинь хөгжлийн бэрхшээлтэй шдээ" 
гээд л

124
00:07:41,007 --> 00:07:45,354
Тэгсэн ч гэсэн би тэр зүйлд бууж өгөх юм
бол ирээдүйн ажил амьдрал маань

125
00:07:45,354 --> 00:07:47,281
ямар ч утгагүй болох байсан.

126
00:07:47,281 --> 00:07:51,884
Яагаад гэхээр би мэдээж бусадтай адилхан,
гараараа юм хийх

127
00:07:51,884 --> 00:07:54,048
аль эсвэл биеийн хүчний ажил хийх
чадвар байхгүй.

128
00:07:54,048 --> 00:07:56,754
Зөвхөн толгойгоо ажиллуулах,
компьютер дээр ажиллах

129
00:07:56,754 --> 00:08:00,231
ийм л хоёр зүйл бол надад нээлттэй байсан.

130
00:08:00,231 --> 00:08:05,556
Тэгээд би тэр 2004 оны зуны 3 сарыг бол 
тэр компьютер дээр ажиллаж сурах

131
00:08:05,556 --> 00:08:07,390
гэдэг зүйлд зарцуулсан.

132
00:08:07,390 --> 00:08:11,758
"Яаж би дасгал хийсэн бэ?" гэхээр,
мэдээж тэр үед компьютер авах боломж

133
00:08:11,758 --> 00:08:16,871
байхгүй байсан учраас маусны оронд чулуу
юм уу мод юм уу орлуулж тавьж байгаад

134
00:08:16,871 --> 00:08:23,244
хамгийн гол нь "Би гараа ямар байрлалаар
байлгавал тэр маусыг би гараа салагнахгүйгээр

135
00:08:23,244 --> 00:08:27,916
хүрэхийг хүссэн газраа чөлөөтэй хүрээд,
онохыг хүссэн зүйлээ онож чаддаг болох вэ?"

136
00:08:27,916 --> 00:08:29,297
гэж сургуулилт хийсэн.

137
00:08:29,297 --> 00:08:34,250
Дээрээс нь би keyboard-ний тэр бүх
үсэг, зураас, таслал, цэг бүрийг нь

138
00:08:34,250 --> 00:08:37,319
бичгийн цаасан дээр бичүүлж байгаад
нүдэлж авч байсан.

139
00:08:37,319 --> 00:08:42,244
Дараа жил нь би 7-р ангид ороод
хавар нь дахиад тэр сургалтанд хамрагдаад,

140
00:08:42,244 --> 00:08:44,554
хичнээн нэг гараараа шивдэг
байсан ч гэсэн.

141
00:08:44,554 --> 00:08:49,048
Хоёр гараараа шивдэг хүүхдүүдээс
хавьгүй илүү хурдан бичээд сурсан байсан.

142
00:08:49,048 --> 00:08:52,336
(Алга ташилт)

143
00:08:52,336 --> 00:08:56,516
Англи хэлний хувьд гэх юм бол 
"Би заавал бусдаас тусламж дэмжлэг авах

144
00:08:56,516 --> 00:08:58,144
гээд байх шаардлага байхгүй,

145
00:08:58,144 --> 00:09:00,948
Өөрөө өөрийгөө хөгжүүлэх 
боломж байгаа" гэж бодоод,

146
00:09:00,948 --> 00:09:03,738
тухайн үед дөнгөж англи хэл
орж эхэлж байсан учраас

147
00:09:03,738 --> 00:09:06,072
дэвтэр нээж шинэ үг бичиж аваад,

148
00:09:06,072 --> 00:09:09,640
өдөрт л, өглөө нь хичээлдээ явахаасаа
20 минутын өмнө босоод

149
00:09:09,640 --> 00:09:14,808
10 үг цээжлээд л, тэр 10 үгээрээ
өдөрт нь өгүүлбэр зохиох жишээний

150
00:09:14,808 --> 00:09:16,875
тэгж өөрөө өөрийгөө хөгжүүлдэг болсон.

151
00:09:16,875 --> 00:09:21,527
Тэгээд хамгийн гол нь компьютер дээр сууж
чаднаа гэдэг маань одоогийн миний

152
00:09:21,527 --> 00:09:25,442
Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яаманд
мэргэжилтэн хийгээд явж байгаа,

153
00:09:25,442 --> 00:09:28,565
энэ нийгмийн байр сууринд бол аваачиж
чадсан байх.

154
00:09:28,565 --> 00:09:32,221
Тийм учраас би компьютер дээр
ажиллаж сурсан энэ явдлыгаа бол

155
00:09:32,221 --> 00:09:35,276
өөрийгөө ялан дийлсэн хоёр дахь
оролдлого гэж үздэг.

156
00:09:35,276 --> 00:09:38,976
(Алга ташилт)

157
00:09:38,976 --> 00:09:42,690
Ингэж явсаар 9-р ангидаа би
илтгэлийн тэмцээнд орсон.

158
00:09:42,690 --> 00:09:45,991
Юм юманд л үсчиж харайж,
гүйж давхиж, явдаг.

159
00:09:46,004 --> 00:09:49,580
Шүлгийн тэмцээн, илтгэлийн тэмцээн
хамаагүй, тэгээд л өөрийгөө голохгүй

160
00:09:49,580 --> 00:09:53,062
аваачаад л бүртгүүлчдэг.
Тэгээд илтгэлийн тэмцээнд орсон чинь

161
00:09:53,062 --> 00:09:56,730
нөгөө урьд нь би чинь зөвхөн ингээд л,
нэг багшийн хажууд очоод л хичээлээ,

162
00:09:56,730 --> 00:09:59,780
уншсан хичээлээ ойлгосноо яриад л
асуугддаг байсан чинь

163
00:09:59,780 --> 00:10:02,743
олон хүний өмнө гараад л
ингээд л илтгэл тавьсан чинь

164
00:10:02,743 --> 00:10:07,876
яг нөгөө саажилт гэдэг өвчнийхөө онцлогыг
би анх удаа аягүй ихээр мэдэрсэн.

165
00:10:07,876 --> 00:10:10,368
"Яасан?" гэсэн чинь,
энэ саажилт гэдэг өвчин чинь

166
00:10:10,368 --> 00:10:13,356
сандрахаараа өөрийнхөө хөдөлгөөнийг 
захирч чадахаа больдог

167
00:10:13,356 --> 00:10:18,500
Яагаад гэвэл угийн шинж төрх нь,
оюун ухаан нь хөдөлгөөнөө захирч чаддаггүй

168
00:10:18,500 --> 00:10:22,555
гэдэг шинж тэмдэг илрээд, дээрээс нь
амьсгалаа зөв хуваарилж чаддаггүй,

169
00:10:22,555 --> 00:10:25,647
хөлс нь бүүр мэдээгүй гоождог
тийм шинж чанар илэрдэг.

170
00:10:25,647 --> 00:10:28,904
Тэгээд би яг тэр үед тийм байдалтай 
илтгэл тавьсан чинь

171
00:10:28,904 --> 00:10:32,651
хүмүүс нөгөө, миний илүү хөдөлгөөнд
анхаарлаа хандуулаад,

172
00:10:32,651 --> 00:10:36,861
ярьж байгаа зүйлийг минь ойлгож
хүлээж авч байгаа хүн бараг байгаагүй.

173
00:10:36,861 --> 00:10:38,861
Тэгээд яахав тэр үедээ тэгээд өнгөрсөн.

174
00:10:38,861 --> 00:10:42,477
Асуудлаа шийдэж чадахгүй байсаар дунд
сургуулиа төгссөн.

175
00:10:42,477 --> 00:10:48,041
Тэгээд онц төгсөөд, МУИС-д бол улс төр
судлаач, нийгмийн багшийн мэргэжлээр

176
00:10:48,041 --> 00:10:50,436
ээжээсээ зөрсөөр байгаад
нийгмийн салбарт орсон.

177
00:10:50,436 --> 00:10:54,739
Тэгээд хамгийн инээдтэй нь,
нийгмийн ангид орж байгаа хүн

178
00:10:54,739 --> 00:10:57,235
наад зах нь илтгэл тавьж 
чаддаг байх ёстой гэсэн

179
00:10:57,235 --> 00:11:00,439
энгийн дүрмийг би өөрөө ойлгоогүй
байж байгаад гүйгээд орчихсон.

180
00:11:00,439 --> 00:11:03,938
Тэгсэн чинь "Оюутан болоод ямар 
дүр зураг байсан бэ?" гэсэн чинь,

181
00:11:03,958 --> 00:11:07,202
Эхний хоёр сар би хичээлүүддээ
ерөөсөө оролцож чадаагүй.

182
00:11:07,202 --> 00:11:10,339
"Яагаад?" гэсэн чинь хичээл болгон
илтгэлээр явагддаг.

183
00:11:10,339 --> 00:11:13,442
Тэгээд нөгөө "Яг 9-р ангидаа болж 
байсан шигээ юм болох вий дээ" гэж

184
00:11:13,442 --> 00:11:18,106
бодоод "За за угаасаа л хүмүүс миний ярьж 
байгааг сонсохгүй юм чинь" гэж бодоод л,

185
00:11:18,106 --> 00:11:19,689
хичээлдээ оролцдоггүй байсан.

186
00:11:19,689 --> 00:11:22,896
Тэгсэн ээж маань бол тухайн үед
өглөө нь хүргэж өгчихөөд,

187
00:11:22,896 --> 00:11:27,065
өдрийн хэдэн паартай байсан ч хамаагүй
хүлээж байгаад л тарахаар нь аваад явдаг

188
00:11:27,065 --> 00:11:28,349
тийм байдалтай байсан.

189
00:11:28,349 --> 00:11:33,690
Тэгсэн ээж, тараад явж байсан чинь 
ээж маань мэлмэртлээ уйлаад

190
00:11:33,690 --> 00:11:36,188
"Миний охин сургуулиасаа гарах уу?" 
гээд тэгж байна.

191
00:11:36,188 --> 00:11:39,792
"Үгүй ээ ээжээ. Яасан бэ? Би зүгээр
яваад л байгаа шдээ" гээд тэгсэн чинь,

192
00:11:39,792 --> 00:11:42,833
"Сая танай ангийн чинь
хүүхэд чиний ард ирж сууснаа,

193
00:11:42,833 --> 00:11:47,748
"Өө ядаргаатай тэнэг мангар юм чинь урд
ирээд суучих юм, сэжгийн юм" гэчихээд

194
00:11:47,748 --> 00:11:52,465
босоод явчихлаа. Хэрвээ
чамтай хамт 2 сар сураагүй,

195
00:11:52,465 --> 00:11:55,424
өөр ангийн чинь хүүхдүүд байсан
бол ээж нь юм бодохгүй.

196
00:11:55,424 --> 00:12:00,534
Гэтэл хоёрын 2 сар сурсан ангийн чинь
хүүхэд чамд ингэж хэлж байна" гээд

197
00:12:00,534 --> 00:12:03,056
ээж маань бүр мэлмэртлээ уйлж байсан.

198
00:12:03,056 --> 00:12:07,515
"Тэгээд дээрээс нь миний охин арван жилд
сурж байсан шигээ тийм цог жавхаатай

199
00:12:07,515 --> 00:12:12,781
сурахгүй байна шдээ. Үнэхээрийн хүсэхгүй,
хичээхгүй бол заавал сурах гээд яах юм бэ?"

200
00:12:12,781 --> 00:12:18,502
гэсэн. Би тэр үед өөрөөсөө
болоод ээжийнхээ нулимсыг үзэж байгаадаа

201
00:12:18,502 --> 00:12:22,227
үнэхээрийн өөртөө гутраад,
өөрийгөө маш их голж байсан.

202
00:12:22,227 --> 00:12:24,710
Тэгээд би тэр оройноос нь эхлээд би

203
00:12:24,710 --> 00:12:27,971
"Маргаашнаас ер нь 
хичээлдээ идэвхтэй оролцоно.

204
00:12:27,971 --> 00:12:30,239
Хүмүүс намайг юу гэж л хэлвэл хэлэг.

205
00:12:30,239 --> 00:12:35,127
Хамгийн гол нь, би энэ хүртэл явж ирэхдээ
өчнөөн олон саад тотгорыг давж гарч чадсан

206
00:12:35,127 --> 00:12:38,707
юм чинь энэ бол юу ч биш" гэсэн ойлголтоор
би хандсан.

207
00:12:38,707 --> 00:12:41,315
Тэгээд мэдээж тухайн үедээ бол,

208
00:12:41,315 --> 00:12:45,767
гэрийнхнийхээ өмнө гарж хичээлээ
ярьж үзэх, толинд харж дасгал хийх,

209
00:12:45,767 --> 00:12:48,473
хамгийн гол нь,
"Гараа ямар байрлалтай байлгавал

210
00:12:48,473 --> 00:12:51,612
би илтгэлийг сандрахгүйгээр ярих байна?

211
00:12:51,612 --> 00:12:56,604
сандарсан ч гэсэн миний гар яаж надад 
удирдагдаж байна?" гэж дасгал хийсэн.

212
00:12:56,604 --> 00:13:00,142
Тэгээд яг тэр сурсан хөдөлгөөнөөрөө
өнөөдөр би та бүхний өмнө ярьж байна.

213
00:13:00,142 --> 00:13:01,406
Хоёр гараа ардаа аваад

214
00:13:01,406 --> 00:13:02,913
(Алга ташилт)

215
00:13:02,913 --> 00:13:07,813
Хэрвээ энэ хоёр гарыг урдаа гаргаад ярих 
юм бол миний гар хаа хамаагүй хөдөлнө.

216
00:13:07,813 --> 00:13:12,526
Тэгэхээр миний ярьж байгаа юм та нарын
оюун ухаанд хүрч чадахгүй гэсэн үг.

217
00:13:12,526 --> 00:13:14,938
Тэгээд энэ илтгэл тавьж
сурсан явдлыгаа бол

218
00:13:14,938 --> 00:13:17,958
би өөрийгөө ялан дийлсэн
3 дахь тохиолдол гэж үздэг.

219
00:13:18,068 --> 00:13:22,817
Хэрвээ би тэр үед, 
"Өөрчлөлтийг хийе" гэж мэрийгээгүй бол

220
00:13:22,817 --> 00:13:26,533
өнөөдөр та бүхний өмнө илтгэл 
тавиад зогсож байх хэмжээний

221
00:13:26,533 --> 00:13:28,962
Болороо гэдэг хүн бол байхгүй байх байсан.

222
00:13:28,962 --> 00:13:33,504
Ингэж явсаар, их сургуулиа
бас л онц дүнтэй төгссөн.

223
00:13:33,504 --> 00:13:35,739
Би ер нь хүнд бууж өгөх аягүй дургүй.

224
00:13:35,739 --> 00:13:37,974
Болж л өгвөл үзэлцээд л байх дуртай.

225
00:13:37,974 --> 00:13:40,383
Тэгсээр байгаад л онц дүнтэй төгссөн.

226
00:13:40,383 --> 00:13:43,906
Тэгээд нэг л мундаг амьтан 
онц төгссөн дипломоо бариад л

227
00:13:43,906 --> 00:13:45,973
олон байгууллага болгоны үүдийг сахилаа.

228
00:13:45,973 --> 00:13:51,632
Очсон чинь нөгөө нэг, нийгмээс өгсөн
"Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн" гэдэг тодотгол

229
00:13:51,632 --> 00:13:55,501
дээрээс нь миний биеийн гадаад үзэмж болох
салганасан хөдөлгөөн хоёр

230
00:13:55,501 --> 00:14:00,124
намайг эрүүл хүн шиг ажилтай, орлоготой
явахад маш том саад болсон.

231
00:14:00,124 --> 00:14:04,206
Өөрөөр хэлэх юм бол, намайг ажилд авсан 
ажлын газар гэж нэг ч байгаагүй.

232
00:14:04,206 --> 00:14:11,057
Ингэж явсаар байгаад, 
2015 оны 12 сард хөөрхөн охинтой болсон.

233
00:14:11,057 --> 00:14:16,113
(Алга ташилт)

234
00:14:16,113 --> 00:14:18,842
Мэдээж эх хүн болно гэдэг 
бол аягүй том аз жаргал.

235
00:14:18,842 --> 00:14:21,800
Үр хүүхдээсээ маш их аз жаргалыг
мэдэрч байсан ч гэсэн,

236
00:14:21,800 --> 00:14:24,009
давхар надад маш их айдас төрсөн.

237
00:14:24,009 --> 00:14:28,719
"Би энэ хүүхдийг ажил хийж чадахгүй 
бол сарын 140 мянган төгрөгөөр

238
00:14:28,719 --> 00:14:30,696
элбэг дэлбэг амьдруулж чадах болов уу?"

239
00:14:30,696 --> 00:14:33,639
Өнөөдөр наад зах нь памперс 
нь хэд байгаа билээ?

240
00:14:33,639 --> 00:14:37,574
Наад захын, одоо тэр, хэрэглээнийх
нь зүйл хэд байгаа билээ?

241
00:14:37,574 --> 00:14:39,471
Энэ мөнгө хаана нь ч хүрэлцэхгүй.

242
00:14:39,471 --> 00:14:44,470
Энэ хүүхэд над дээр жаргах гэж ирсэн 
болохоос биш, зовох гэж ирээгүй.

243
00:14:44,470 --> 00:14:48,680
Дээрээс нь, өдийг хүртэл миний төлөө 
явсан ээжийнхээ төлөө би ингээд

244
00:14:48,680 --> 00:14:52,268
гэртээ ингээд хадагдах байсан юм гэж үү?" 
гээд өөрийгөө бодоод,

245
00:14:52,268 --> 00:14:53,798
(Алга ташилт)

246
00:14:53,798 --> 00:14:58,592
Тэгээд 2016 оны 6 сард охиноо 6 сартай
болонгуут нь би ажилд орохоор шулуудсан.

247
00:14:58,592 --> 00:15:02,575
Амьдрал маань өдрөөс өдөрт, 
миний нүдэн дээр дордож байсан учраас

248
00:15:02,575 --> 00:15:04,990
зайлшгүй би бол ажиллах шаардлага гарсан.

249
00:15:04,990 --> 00:15:10,995
Тухайн үед сонгуулийн үе таараад, бүх нэр 
дэвшигчидтэй уулзаад, учир байдлаа хэлээд

250
00:15:10,995 --> 00:15:15,001
нэг нь ч гэсэн надад тусламжийн гараа 
сунгах байх гэж бодооод би уулзсан.

251
00:15:15,001 --> 00:15:20,397
Гэтэл нэр дэвшигчдээс нэг ч хүн, 
намайг "хүн" гэдэг утгаар минь хараагүй.

252
00:15:20,397 --> 00:15:25,867
Хоёр хүн зэрэгцээд зогсож байхад, 
миний хажуу талын хүнтэй эхэлж мэндлээд,

253
00:15:25,867 --> 00:15:29,144
"За, сайн байна уу? Танд ямар 
асуудал байна? Би танд юугаар туслах уу?

254
00:15:29,144 --> 00:15:31,320
Юуг чинь шийдэж өгөх үү?"
гэж хэлээд л явдаг.

255
00:15:31,320 --> 00:15:33,722
Би өөрөө нээх дуртай
амьтан гүйж очоод л тэ?

256
00:15:33,722 --> 00:15:36,240
"Би тэр тэр сургуулийг
тэгж төгссөн" гээд л

257
00:15:36,240 --> 00:15:40,641
очоод хамаг байдлаа хэлсэн тохиолдолд 
надтай харьцдаг. Тэгээд би тэр үед

258
00:15:40,641 --> 00:15:45,002
"Ер нь томоосоо жижиг хүртэл бүх 
хүмүүсийн хандлагыг өөрчлөхгүй л бол,

259
00:15:45,002 --> 00:15:47,322
"Хөгжлийн бэрхшээлтэй 
хүмүүс бол яг л хүн биш"

260
00:15:47,322 --> 00:15:50,467
гэдэг байдлаараа хандсан хэвээрээ 
байх юм байна" гэж бодсон.

261
00:15:50,467 --> 00:15:54,857
Тэгээд, тухайн үедээ өөрчлөлтийг
хийх хэрэгтэй гэж бодоод,

262
00:15:54,857 --> 00:16:00,187
"Яаж өөрчлөх вэ? Мэдээж хүмүүст мессэж өгөх 
ёстой. Мессэж өгөх гол талбар нь юу вэ?"

263
00:16:00,187 --> 00:16:05,019
гэж бодож байгаад "Надад бэлээхэн Фэйсбүүк
гэдэг үнэгүй мэдээллийн хэрэгсэл байна."

264
00:16:05,019 --> 00:16:09,185
гээд Фэйсбүүкэд бичлэг
оруулах санаа төрсөн.

265
00:16:09,185 --> 00:16:13,260
Тэгээд анхныхаа бичлэгийг 
2016 оны 6 сарын 27нд оруулсан.

266
00:16:13,260 --> 00:16:15,206
Энэ маш олон хүнд хүрсэн.

267
00:16:15,206 --> 00:16:19,190
521 мянган хүн үзэж 8700 хүн шэйрлэсэн.

268
00:16:19,190 --> 00:16:21,847
Манай дүү тоглоомоор тэгж байгаа юм:

269
00:16:21,847 --> 00:16:26,159
"Та хүүхдүүдийг нь бодоод үз. Интернетэд
ордоггүй 0-5 насны хүүхдүүдээ бод.

270
00:16:26,159 --> 00:16:28,845
Интернет хэрэглэж мэддэггүй
ахмад настнуудаа бод.

271
00:16:28,845 --> 00:16:32,616
Тэгээд бодохоор таны бичлэгийг чинь бараг
хүн болгон үзчихсэн байгаа биз дээ?" гээд

272
00:16:32,625 --> 00:16:36,160
шоолж хэлж байсан. Нээрээ бодоод байхад
бас нилээн массад хүрсэн.

273
00:16:36,160 --> 00:16:41,624
Тэгээд хамгийн гол нь, 
ерөнхийлөгчийн сонорт хүрч чадсан.

274
00:16:41,624 --> 00:16:48,029
Тэрнийхээ ачаар ч гэх үү, 2016 оны 9 сард 
Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яамны

275
00:16:48,029 --> 00:16:51,677
хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн 
хөгжлийн хэлтэст мэргэжилтнээр орсон.

276
00:16:51,677 --> 00:16:56,250
Миний хариуцдаг асуудал бол, миний
ойлголтоор бол хамгийн чухал асуудал.

277
00:16:56,250 --> 00:16:59,916
Олон нийтийн ойлголт хандлагыг хариуцсан 
мэргэжилтэн гэж явдаг.

278
00:16:59,916 --> 00:17:04,335
Тэр ч утгаараа одоо хөгжлийн бэрхшээлийн
тухай ойлголт хандлага өгсөн

279
00:17:04,335 --> 00:17:06,364
мэргэжилтэн хийгээд явж байгаа.

280
00:17:06,364 --> 00:17:10,399
Тэгээд энэ болтол явж ирэхэд Болороо 
гэдэг хүн ганцаараа байгаагүй.

281
00:17:10,399 --> 00:17:12,455
Миний ард маш олон хүн байсан.

282
00:17:12,455 --> 00:17:17,528
Хамт олон, найз нөхөд, гэр бүл,
хань ижил, ах эгч гээд

283
00:17:17,528 --> 00:17:23,039
Гэхдээ энэ бүх хүмүүсийн урд, хамгийн
найдвартай тэргүүн эгнээнд зогсдог байсан

284
00:17:23,039 --> 00:17:24,614
нэг хүн бол миний ээж.

285
00:17:24,614 --> 00:17:30,238
Ээж маань бол насныхаа, одоо энэ 
амьдралынхаа бүх зүйлийг надад зориулсан.

286
00:17:30,238 --> 00:17:33,437
Би бол ээжийгээ миний хувьд
ид шидийг бүтээгч,

287
00:17:33,437 --> 00:17:36,352
жинхэнэ амьд бурхан юм аа гэж хардаг.

288
00:17:36,419 --> 00:17:41,661
Ээж маань надад маш хатуу шаардлага 
тавьдаг. "Яаж тавьдаг вэ?" гэхээр,

289
00:17:41,661 --> 00:17:46,956
7 настай би дөнгөж зогсдог болсон. 
Тэгээд зогсдог болонгуут нь ээж шууд

290
00:17:46,956 --> 00:17:51,280
гаргаад намайг хүүхдүүдтэй тоглуулчихсан.
Тэгээд л нэг гишгээд л бүдрээд унана.

291
00:17:51,280 --> 00:17:54,915
Өвдөгнөөс баахан цус нөж гоожоод л, 
гэртээ гүйгээд ороод ирнэ.

292
00:17:54,915 --> 00:17:58,640
Хүүхдүүд өргөөд л ороод ирнэ. 
Тэгэнгүүт ээж, "Эвий эвий" гэхийнхээ оронд

293
00:17:58,640 --> 00:18:01,072
цусыг нь арчаад буцаагаад
гаргаад явуулдаг байсан.

294
00:18:01,072 --> 00:18:06,069
"Чи чулуун дээр ингэж явж сурч байж л 
тэнцвэрээ олно" гээд буцаагаад гаргадаг.

295
00:18:06,069 --> 00:18:09,814
"Ийм сайхан хүний үр, удам болохоор би 
одоо ингээд зогсож байгаа."

296
00:18:09,814 --> 00:18:13,068
гэсэн үгээр эхнийхээ хэсгээ өндөрлөе.

297
00:18:13,320 --> 00:18:15,319
За, миний илтгэлийн дараагийн хэсэг бол,

298
00:18:15,809 --> 00:18:18,657
"Хөгжлийн бэрхшээл гэж юу вэ?"

299
00:18:18,657 --> 00:18:22,166
гэсэн ойлголтыг та бүхэнд чадан ядан, 
энгийнээр хүргэхийг зорьсон.

300
00:18:22,166 --> 00:18:26,594
Энэ бол би сургагч багшийнхаа
хувьд маш олон хүнээс асуудаг.

301
00:18:26,630 --> 00:18:31,814
Тэгэхээр хүмүүс дандаа бие эрхтнийх нь 
бэрхшээлд тулгуурлаж хариулдаг байхгүй юу.

302
00:18:31,814 --> 00:18:35,602
Би саажилттай болохоороо хөгжлийн
бэрхшээлтэй гэж та нарт танигдаж байгаа тэ?

303
00:18:35,602 --> 00:18:39,233
Гэтэл "Үгүй", энэ ойлголтыг
бол аль хэлийнээ халчихсан.

304
00:18:39,233 --> 00:18:42,651
2016 оны 2 сарын 5 өдөр батлагдсан,

305
00:18:42,651 --> 00:18:45,832
"Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний
эрхийн тухай" хууль гэж байгаа.

306
00:18:45,832 --> 00:18:50,579
Энэ хуулин дээр бол "орчны бусад саад"
гэсэн нэр томьёог оруулж өгсөн.

307
00:18:50,579 --> 00:18:53,616
Өмнө нь бол нийгмийн
хамгааллын тухай хууль дээр бол

308
00:18:53,616 --> 00:18:56,355
"орчны бусад саад" гэдэг нэр
томьёо ороогүй байсан.

309
00:18:56,355 --> 00:19:01,248
Тэгээд "Энийг юу гэж ойлгох уу?" гэхээр
"Хувь хүний бие эрхтний бэрхшээлээсээ

310
00:19:01,248 --> 00:19:04,770
аль хэлийн гараад, нийгмийн
асуудал болчихсон шүү.

311
00:19:04,770 --> 00:19:08,809
Хөгжлийн бэрхшээл гэдэг чинь тухайн хүний
бие эрхтний бэрхшээлийг хэлдэггүй юм аа.

312
00:19:08,809 --> 00:19:13,164
Нийгэмд байгаа саад тотгорыг хэлж байгаа юм"
гэсэн ийм санааг агуулсан хууль байсан.

313
00:19:13,164 --> 00:19:16,539
"Саад тотгор" гэхээр хүмүүс маш
хүндээр ойлгодог байхгүй юу.

314
00:19:16,539 --> 00:19:20,515
Зүгээр л, энгийнээр хэлэхэд, хүний нийгэмд
оролцож байгаа оролцоог нь хязгаарлаж

315
00:19:20,515 --> 00:19:22,468
байгаа зүйлийг л "саад тотгор" гэж хэлнэ.

316
00:19:22,468 --> 00:19:24,460
Бүгдээрээ энэ зурган дээр харъя л даа.

317
00:19:24,460 --> 00:19:27,227
Эхний зурган дээр энэ хүүхэд маш
аз жаргалтай байгаа биз?

318
00:19:28,816 --> 00:19:31,896
"Гэхдээ энэ хүүхэд явж чадахгүй байна"
гэж та нар харж байгаа.

319
00:19:31,896 --> 00:19:34,611
Хамаагүй. Энэ хүүхэд
явж чадахгүй байсан ч гэсэн

320
00:19:34,611 --> 00:19:39,583
өөрийнхөө тэр явж чадахгүй байгаа асуудлыг
тэргэнцэр дээрээ суугаад шийдчихсэн байна.

321
00:19:39,583 --> 00:19:42,328
Одоохондоо энэ хүүхдэд ямар ч
саад тулгараагүй байна.

322
00:19:42,328 --> 00:19:45,588
Гэтэл хоёр дахь зургийг харцгаая.

323
00:19:45,588 --> 00:19:50,267
Өнөөдөр энэ зурган дээр харахад 
"шат" гэдэг саад тотгор гарч ирж байна.

324
00:19:50,267 --> 00:19:54,279
Энэ хүүхэд "шат" гэдэг зүйлтэй тулгарсан
учраас царайны хувирал ийм

325
00:19:54,279 --> 00:19:58,546
уруу дорой буюу сэтгэлээр унасан байдалтай
байгаа. Яагаад гэвэл энэ хүүхэд

326
00:19:58,546 --> 00:20:01,994
тэргэнцэртэй гэдгээрээ хөгжлийн
бэрхшээлтэй гэдгээ мэдэрдэггүй,

327
00:20:01,994 --> 00:20:05,288
саадтай тулгарснаараа 
"Өө би чинь нээрээ явж чадахгүй шдээ"

328
00:20:05,288 --> 00:20:08,112
гэдгээ мэдэрдэг байхгүй юу. 
Яг тэрэнтэй адилхан,

329
00:20:08,112 --> 00:20:12,137
надад хүмүүс стаканд ус хийгээд өгөх юм
бол би тэрийг бариад ууж чадахгүй.

330
00:20:12,137 --> 00:20:16,530
Тэр үед, "Өө Болороо, би чинь нээрээ
саажилттай шдээ" гээд тэр үед

331
00:20:16,530 --> 00:20:18,429
өөрийгөө бэрхшээлтэй гэдгээ санадаг.

332
00:20:18,429 --> 00:20:21,626
Бусад үед би өөрийгөө бэрхшээлтэй гэж
ерөөсөө хүлээн зөвшөөрдөггүй.

333
00:20:21,920 --> 00:20:26,033
За тэгвэл одоо бүгдээрээ
дараагийн зурган дээр харцгаая.

334
00:20:26,033 --> 00:20:30,622
Зүгээр энгийнээр тайлбарлахад, од гэдэг
дүрсийг хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн гээд

335
00:20:30,622 --> 00:20:36,477
харуулахад, "Бөөрөнхий амсартай энэ
хайрцаг буюу нийгэмд хүнийг яаж оруулах вэ?"

336
00:20:36,500 --> 00:20:38,993
Бүгдээрээ гоё төсөөллөөрөө бодоцгооё.

337
00:20:38,993 --> 00:20:42,789
Хоёр аргаар бид оруулж болно.

338
00:20:42,789 --> 00:20:47,704
Одыг бөөрөнхий хэлбэртэй буюу хайрцагны
амсарт нь тааруулж оруулах.

339
00:20:47,704 --> 00:20:51,978
Энэ тохиолдолд зөвхөн нэг хэлбэрийн
дүрсүүд л тэр хайрцганд орно.

340
00:20:51,978 --> 00:20:57,581
Өөрөөр хэлэх юм бол та бүхэн намайг өдийд
бараг боловсрол эзэмшээгүй, явж сураагүй

341
00:20:57,581 --> 00:21:00,923
бол та нар намайг "хүн" гэдэг
утгаар нь харж чадах уу?

342
00:21:00,923 --> 00:21:05,102
Өнөөдрийн яг Монголын нийгэм бол
эхний дүр зургийг л харуулж байгаа.

343
00:21:05,102 --> 00:21:11,813
Гэтэл дараагийн хайрцгийг яг байгаагаар нь
оруулах буюу нийгмээ тэр чигээр нь томсгох,

344
00:21:11,813 --> 00:21:16,677
нийгмийн хүрээг томоор харах, бүх хүн нэг дор хамтран амьдрах энэ нийгмийг бол

345
00:21:16,677 --> 00:21:18,911
Япон улс бол цогцлоож чадсан.

346
00:21:18,911 --> 00:21:24,590
Япон улс энэ процессыг хийх явцдаа
бол 40, 50 жилийг зарцуулсан.

347
00:21:24,590 --> 00:21:30,395
Гэтэл, Монгол Улсад өнөөдөр яг одоогийн
байдлаар, бид нар эндээс гарахдаа ядаж

348
00:21:30,395 --> 00:21:35,121
нэг нэг хүний хандлагыг нь өөрчилж
чадах юм бол бүгдээрээ энэ

349
00:21:35,121 --> 00:21:39,536
Япон орны 40, 50 жил хийсэн зүйлийг
10, 20 жилийн дотор хийх боломж байгаа.

350
00:21:39,536 --> 00:21:44,132
Хөгжлийн бэрхшээл гэдэг салбарт
олон хууль батлах нь чухал биш ээ.

351
00:21:44,132 --> 00:21:47,606
Хамгийн гол нь олон нийтийн ойлголтыг
нэмэгдүүлэх нь л чухал байдаг юм.

352
00:21:47,606 --> 00:21:51,132
Тийм болохоор л хөгжлийн бэрхшээлтэй
хүнийг "хүн" гэдэг утгаар нь хараад,

353
00:21:51,132 --> 00:21:54,561
хамтаараа бүгдээрээ амьдрах
тийм нийгмийг бүтээхийн төлөө,

354
00:21:54,561 --> 00:21:58,355
өөрийнхөө эдэлж байгаа эрхийг
бусаддаа нээж өгөхийн төлөө

355
00:21:58,355 --> 00:21:59,934
Та бэлэн үү?
(Алга ташилт)

356
00:21:59,934 --> 00:22:01,508
Би бол бэлэн байна аа.
(Алга ташилт)

357
00:22:01,508 --> 00:22:03,112
Баярлалаа.

358
00:22:03,112 --> 00:22:07,777
(Алга ташилт)